f
ElCK WATW.LS
scum EM ICE&SSiS.
MIshw© Haarlemsche Courant.
DERDE BLAD - ZATERDAG 5 JANUARI 1924.
enSE EN ARBEID.
imwm EN tfiSS&HERM.
ISSEZGKBI».
RECHTSZAKEN.
TREKJES 328.
BEZUINIGING.
Laat ik het maar ronduit erkennen ik
vind een bezuirieing zooals men dat de laat
ste tijden verstaat, al heel weinig aanlokke
lijks.
Bezuiniging is zoo ongeveer eenzelfde
begrip geworden als loonsverlaging in aller
hande vormen, ontslag, of iets dergelijks,
zoodat het niet al te zeer kan verwonderen
wanneer men tenslotte voor een dergelijke
jeuze weinig liefde gevoelt.
Van een weinig koopakrehtige en werk-
looze massa is al heel moeilijk veel goeds
te verwachten.
Maar nood breekt wet, zegt een oud
spreekwoord en ik kan er in komen, dat
tenslotte ook de Overheid van Gemeente,
Provincie en Rijk tot dergelijke „bezuini
gingen" moet overgaan.
Want al vervalt men niet in de sombere
stemming van hen, die niet anders meer
zien en zien kunnen dan malaise te ont
kennen is het niet, dat we er zonder be
zuinigingen niet komen tenzij we nog grooter
terugslag willen trotseeren.
Of elke maatregel, die als bezuiniging
wordt aangediend, ook inderdaad bezuini
ging zal geven is een vraag die we in dit ver
band niet behoeven te beantwoorden vist
staat dat we er, in algemeenen zin gedacht,
niet aan ontkomen hoe weirtig bekoorlijk
het vooruitzicht ook zijn moge.
De moeilijkheid is dau 'ook veel meer om
nu eens aan te geven hoe en waarop men
bezuinigen wil. Ten slotte kan iedereen zich
nog wel vereenigen met de gedachte, dat er
iets gebeuren moet als men maar van het
„heilige" huisje waarin hij toevallig zélf
woont, wil afblijven. Tast men ook dat aan
dan hoort men alras ge kunt overal op
bezuinigen, maar daarop Neen, dat is on
mogelijk en op de meest plechtige wijze kan
men de verzekering krijgen dat juist die
bezuiniging geen bezuiniging is.
Op een dergelijke wijze zou er natuurlijk
van elke poging al bij voorbaat niets terecht
komen en ieder gevoelt, dat er toch iets ge
beuren moet.
Het moge geen pretje zijn, maar men zal
onmogelijk ieders belangen kunnen ontzien
zonder nog veel grootere belangen te scha
den en zoo zal dus de moeilijkheid wel blij
ven, om het gestelde doel te bereiken en
Joch zoo min mogelijk andere belangen te
chaden.
Van al die kwade kansen dus de minst
slechte op te sporen.
En dan wil ik wel zeggen, dat mij van alle
bezuinigingsmaatregelen in den vorm van
ontslag e.d. wel de minst kwade toeschijnt,
die, waarbij de Regeering zich voorstelt om
bij ontslag de gehuwde ambtenares te doen
voorgaan.
Ook daaraan zuilen wel weer bezwaren
vastzitten iets wat nu eenmaal zoo gegroeid
is kan men niet, zonder moeilijkheden te
verwekken, verwringen, maar tegen het be
ginsel als zoodanig is m.i. weinig aan te
voeren.
Het is althans niet duidelijk hoe men, voor
de keuze geplaatst mannelij ke of gehuwde
vrouwelijke krachten te moeten ontslaan, de
eerste zou kunnen verkiezen. En het is zelfs
teer de vraag of we indien zulks bereik-
oaar is niet op breeder terrein en in dien
»eest werkzaam konden zijn.
Zou het zoo erg zijn wanneer ook parti
culieren eens gehouden waren om bij even
tueel ontslag wegens slapte eerst de gehuwde
vrouwen te ontslaan, voor men tot ontslag
van mannen overging Dit zou te gemakke
lijker kunnen omdat er blijkbaar voor hen,
die zich voor het verrichten van huiselijke
diensten beschikbaar willen stellen, daartoe
wel gelegenheid bestaat.
Men zou daardoor plaats maken voor man
nen die nu eenmaal voor arbeid op de fabriek
e. d. meer zijn aangewezen en voor „huise
lijke diensten" niet bepaald de voorkeur
genieten.
Het zou geheel gaan in de lijn van onze
R.K. Arbeidersbeweging, die vanaf haar op
komst heeft voorgestaan dat de gehuwde
vrouwen en vooral de moeder uit de fabriek
en in haar gezin behoort.
Ik herhaal ook tegen dezen maatregel zal
wel wat zijn aan te voeren, zooals reeds blijkt
uit het feit dat een deputatie van sommige
vrouwen-organisatL's reeds een bespreking
hebben gehad m^ Mr. Kan, maar het zal
toch moeilijk zijn vol te houden, dat er aan
ontslag van gehuwde vrouwen niet veel
minder bezwaren zijn verbonden dan aan
dat van werkkrachtige mannen in een tijdvak,
Iwaarin reeds duizenden zonder emplooi
'rondloopen.
A. J. L.
DE TERUGGANG DER ORGANISATIE
EN NOG WAT.
Er is in de Vakbeweging de laatste jaren
en beduidende teruggang van leden waar
!e nemen. Dat is aan iedeieen bekend en
oehceft dus geen nadere aanduiding. De
cijfers telkenmale omtrent den loop van het
ledental gepubliceerd, spreken een zeer
duidelijke taal.
Allen, die zich niet op het benepen en on
houdbare standpunt hebben geplaatst dat de
nbeiders maar zonder meer moeten aan
vaarden. wat anderen over hen en voor hen
beslissen en die in 't algemeen genomen de
Wimpjes brief.
Lieve tante.
taak van de Vakbeweging maar niet kunnen
zien, zul'et het moeten betreuren dat een
beweging verzwakt, waarvan met recht mocht
worden verwacht dat zij een der staketsels
Zou vormen der nieuwe sociaal-economische
orde.
Er is over de oorzaak van dien teruggang
al heel wat geschreven, doch, zooals met
bijna alles, hebben we hier i t te doen met.
één oorzaak maar met een complex oorzaken
wat de genezing nu juist niet gemakkelijke:
maakt.
Eén van de vele oorzaken is echter onge
twijfeld gelegen in de werkloosheidsverze
kering en de toepassing daarvan. Het mag n.l.
van algemeene bekendheid worden geacht,
dat bij de huidige regeling de vakverecniging
practisch als draagster van de verzekering
is aangewezen, met het gevolg, dat zij voor
den bloei ofwel het verval van de verzekering
niet ongevoelig kan blijven.
En dat de moeilijkheden aan de werkc-
locsheidsverzekering verbonden tijdens een
crisis als wij nu beleven groot zijn, zal wel
voor ieder duidelijk zijn de uitkeenngen
zijn teruggebracht zoowel per week als wel
wat den duur betreft en mogen vaak slechts
in twee termijnen genoten worden, terwijl de
lasten zeer zwaar zijn.
Het laat zich verklaren dat velen daarvoor
terugdeinzen en, hoe vreemd het ook klinken
mag, daarin maar al te vaak gesteund worden
door de Gemeentelijke overheid
Zooiets getuigt van groote kortzichtigheid.
Als het hier ging uitsluitend over de waar
deering van de Vakorganisatie als zoodanig,
dan zou men het van conservatieve Gemeen
tebesturen of Raden kunnen begrijpen dat
hun waardeering juist niet zoo groot is. Van
hen kan men moeilijk verwachten, dat ze
eenig begrip hebben van de groote maat
schappelijke en cultureele beteekenis der
arbeidersbeweging, maar nu aan de vak
organisatie practisch ook de werkloosheids
verzekering vastzit, zouden zelfs dergelijke
Overheden tot het inzicht moeten komen,
dat zij, voor zoover mogelijk, de verzeke
ringsgedachte moeten bevorderen.
En deze wordt niet bevorderd maar integen
deel geweld aangedaan, als men niet-tegen-
werkloosheid-verzekerde arbeiders bij werk
verschaffing e.d. een voorsprong geeft boven
de verzekerden.
Voor mij ligt een schrijven uit een Ge
meente in de omgeving van Amsterdam,
waarbij geklaagd wordt, dat georganiseerden
aan de werkverschaffing zijn ontslagen en
eerst hun uitkeering uit de werkloozenkas
moeten gaan opnemen, die uiteraard ge
ringer is dan het loon aan de werkverschaf-
fing.
Men zou kunnen opwerpen, dat de Ge
meenten die toegetreden zijn tot de regeling
vervat in het Werkloosheidsbesluit 1917 toch
betalen aan de verzekering en dus wel eenig
recht hebben om daarmede rekening te
houden, vooral als de werkverschaffing
weinig productief is en groote offers van dc
Gemeente vraagt.
Het tegendeel is door mij zeker niet be
weerd i maar ik ontken, dat op dien grond, de
Gemeente practisch gedwongen wordt om
de tegen werkloosheid verzekerde menschen
achter te stellen en hen te treffertop een tijd
stip, dat elk geldelijk verlies dubbel zwaar
valt te dragen.
En in heel wat Gemeenten heeft men de
regelingen zóó gemaakt, dat de verzekerden
gedeeltelijk ten koste der kas gedeeltelijk
door wei k verschaffing worden geholpen.
Door b.v. drie dagen per week te doen werken
door alle werkloozen, onverschillig of zij
georganiseerd zijn of niet, bereikt men, dat
de Gemeente niet op te hooge kosten wordt
gebracht en de verzekerden toch de nuttig
heid hunner verzekering gevoelen.
Te Hillegom b.v. heeft men bovendien
het dagloon'der verzekerden hooger gesteld
als voor niet verzekerden. Op weer andere
plaatsen houdt men bij steunverleening
rekening met georganiseerd zijn, waaruit
blijkt, d^t de Overheid het waardeert, wan
neer de arbeiders zelf medewerken.
Het lijkt mij in elk geval een plicht van de
Gemeentelijke Overheid, zoodanige maat
regelen te nemen dat niet zij. die Gods water
maar over Gods akker laten loopen en zich
bij voorkoming maar bij Armbestuur of
Gemeentelijke instellingen vervoegen een
voorsprong hebben, maar zij die toonen door
het brengen van groote offers zoolang moge
lijk zich zelf te willen helpen, ook den mees
ten steun ontvangen.
Als daarmede eens wat meer en beter
rekening werd gehouden dan zou met het
verder -doordringen der verzekeringsgedachte
ook de organisatie in kracht toenemen, want
hoezeer men ook bij de arbeiders de noodige
fierheid zou willen opwekken om zoolang
mogelijk voor zich zelf te zorgen, als zij Pra^~
tisch elke week minder ontvangen, dan zij,
die niets besparen en slechts den weg naar
Armbestuur of Maatschappelijk hulpbetoon
kennen, dan is het op den duur niet vol te
houden.
De Gemeentelijke Overheid heeft er recht
op van de arbeiders te vorderen, dat zij zich
op doeltreffende wijze tegen werkloosheid
verzekeren en dus zooveel mogelijk zelf voor
kwade -dagen zorgen J maar naast dat recht
heeft zij dan ook den plicht hare maatregelen
zóó te nemen, dat dan ook die gezonde ge
dachte zooveel mogelijk wordt bevorderd.
A. J. L.
.rfki- iJ—iv LOON-
TREKKENDEN IN DE ONDER
NEMING.
De Commissie uit de S.D.A.P. ter be
studeering van het vraagstuk der Bedrijfs
organisatie en medezeggingschap, heeft r.a
een 16-tal vergaderingen haar rapport uit
gebracht.
De taak van de Commissie was cenerzijds
een gevolg van besprekingen in het N.V.V.,
anderzijds van hetgeen reeds in de inleiding
van het socialisatie-rapport is neergelegd
in de volgende woorden
„Gedacht wordt aan een regeling, die de
ontwikkeling der bedrijven zou bevor
deren in dien zin, dat zij ten spoedigste
n technisch opzicht voor socialisatie
vatbaar worden, terwijl deze regeling
voorts bedrijfsdemokratie (medezeggen
schap van loontrekkenden) en gemcen-
schapsinvloed (medezeggenschap van ver
bruikers en van staatsorganen) in de nog
niet gesocialiseerde bedrijven zou hebben
te brengen."
Uit de oorzaak welke tot het formeeren der
commissie aanleiding gaf, is dan ook wel te
verklaren, dat het rapport eenzelfde karakter
vertoont als het socialisatie rapport.
Hetde medezeggenschap der arbeiders
v or c n uct gering gedeelte aan hen to -
isennei., n daardoor de socialisatie mogelijk
te maken, en als zoodanig is het gepresteerde
dus zuiver socialistisch gedacht.
Laten we echter deze vooropgezette be
doeling buiten beschouwing, dan schiet er
practisch niet zooveel over waaraan ook niet-
socialisten om principicele redenen tegen
over moeten staan
Het moge ons niet onverschillig zijn op
welke gronden deze commissie tot de over
tuiging kwam, dat medezeggenschap der
arbeiders in het bedrijfsleven noodzakelijk
moet worden geacht, van den anderen kant
behoeven we niet poodzakelijk tegenover
iets te staan, alleen om het feit dat anderen
daarmede iets bedoelen te bereiken, waar
mede wij ons niet kunnen vereenigen.
Ook uit dien hoofde hebben we dus te
bezien hetgeen zakelijk door de Commissie
wordt voorgesteld. En dan zien we, dat zij
zich uitspreekt voor ondernemingsraden,
ongeveer zooals deze in de midden-Euro-
peesche landen reeds wettelijk zijn vast
gesteld.
Toch en dit is ongetwijfeld een ver
betering op hetgeen in die rijken reeds be
staat wil de Commissie ook ten dien aan
zien de vakbeweging een belangrijke taak
toekennen, door de leden van den onder
nemingsraad te doen kiezen uit de voor
drachten van de vakorganisaties.
In dien gedachtengang wordt dus het
contract tusschen ondernemingsraad en vak
beweging wettelijk geregeld en zal deze raad
ook zijn werking verrichten naast en ter
aanvulling van de vakvereeniging.
De ervaring in andere landen heeft trou
wens wel al aangetoond, dat men de vak
vereeniging wel officieel kan uitschakelen
maar practisch zal zij haar invloed bij de
keuze moeten laten gelden, willen deze raden
niet evenzeer verstarren als de vroegere
fabric ks kernen.
Heb ik het rapport goed begrepen, dan
komt de regeling van den ondernemingsraad
hierop neer
1. voor elke onderneming (ook in den
landbouw) waarin 20 of meer arbeiders werk
zaam zijn, wordt een ondernemingsraad
samengesteld, bestaande uit 5 tot 35 leden
in verhouding tot het aantal daarin werk
zaam zijnde arbeiders
2. deze raad zal gekozen worden uit een
door de vakvereenigingen gestelde voor
dracht volgens het beginsel der evenredige
vertegenwoordiging
3. de taak van deze Raden strekt zich
niet verder uit dan de onderneming waar
voor hij is benoemd en omvat alle belangen
van de onderneming in den meest uitgebrei-
den zin, behoudens die belangen welke door
de vakvereeniging worden behartigd
4. bij verschil van inzicht tusschen den
ondernemer en den Raad zal, wanneer het
arbeidsvoorwaarden -betreft die niet in het
collectief contract zijn uitgewerkt of voorko
men, beslissing worden genomen door een
scheidsgerecht bij verschil over zaken de lei
ding der onderneming betreffende zal voor
alsnog aan den Raad geen beslissende stem
worden toegekend.
Bezien wij deze 4 punten, dan valt het op,
dat zij als zoodanig niet bepaald als socialis
tische eischen zijn af te wijzen. Ook als ka
tholiek zou men m.i. een dergelijke systeem
kunnen voorstaan zonder dat men zoo iemand
ook maar in het minst zou kunnen verwijten
in socialistisch vaarwater verzeild te zijn ge
raakt.
Het wijkt, wat de Raden als zoodanig be
treft, ook niet zoover af van wat destijds door
den heer Hermans werd verdedigd. Alleen
doet het iets symphatieker aan, omdat in het
ontworpen systeem ook een plaats en een
daadwerkelijke taak aan Üe Vakvereeniging
en het Collectieve Contract is gelaten.
Juist dit feit is het, wat tenslotte een proef
neming minder gevaarlijk doet schijnen
doch overigens kan ik in algemeenen zin ge
dacht, van dergelijke zaken maar heel weinig
heil verwachten.
Alles hangt af van eenige personen en van
de geaardheid en kennis dier personen
wellicht van de eerste eigenschap nog meer
dan van de tweede of dergelijke raden een
1 zegen dan wel een vloek voor de onderne
ming zullen worden.
Toegegeven zou kunnen worden, dat der
gelijke Raden, mits zij goed functioneercn,
een opleidingsschool voor de arbeiders zou
den kunnen zijn, teneinde hun blik te ver
ruimen en hun kennis van het interne be
drijfsleven te vergrooten maar niets wijst
er op dat de onderlinge verhouding door der
gelijke Raden belangrijk zou worden bevor
derd.
Er zijn altijd enkele ondernemers geweest,
die zich zeer bizonder met hun personeel in
lieten, en heel gunstige resultaten bereikten,
doch dat waren bijna steeds menschen met
hooge opvattingen ofwel zij deden zulks om
->nder kwaad te ekeren maar daar welke ma-
tieven ook gedreven het waren krachtige
persoonlijkheden, heerschar wil men
in den goeden zin van het woord en juist
door die eigenschappen konden zij veel tot
stand brengen, maar dat kan men toch waar
lijk niet van den doorsnee-ondernemer ver
wachten.
Evenmin als men van de doorsnee-arbei
der, die in een ondernemingsraad wordt ge
kozen, mag verwachten, dat hij de gaven zal
bezitten die noodig zijn om zonder gevaar
voor zich zelf of voor hen die hem kozen,
ofwel voor de onderneming zijn functie t.e
vervullen.
Het is troostvol voor de landarbeiders dat
de hierboven bedoelde commissie hen
die er in het socialisatie-rapport zoo bekaaid
afkwamen op gelijken voet heeft gesteld
met andere arbeiders. Althans in theorie.
Practisch is het aantai bedrijven met 20 of
meer arbeiders zéér gering en ik geloof er
niet aan dat de landarbeiders er veel bij zul
len verliezen, wanneer zij over het algemeen
dc zegeningen van het medezeggingschap in
de on'e neming zullen moeten ontberen.
In groote fabrieken kan het instellen van
een ondernemingsraad onder bepaalde om
standigheden wellicht veel goed werk doen.
Daarin zijn uiteraard zóóveel aangelegen
heden die reglementeering behoeven daar
zijn zooveel omstandigheden waarmede re
kening moet worden gehouden hetgeen, ge
voegd bij het feit dat de ondernemer nooit de
onderneming in al haar onderdeden kan lei
den, wel aannemelijk maakt dat daarin ge
rust een proef kan worden g nomen maar
voor den landbouw en andere kleine- en mid
den-bedrijven kan ik er met den besten wil
der wereld niets goeds inzien.
Nog steeds blijf ik van. meening> dat we
in algemeenen zin niet ondernemingsgewijs
maar bedrijfsgewijs regelingen moeten maken
en dat het maken van deze regelingen moet
worden opgedragen aan een lichaam steu
nend op de vakvereenigingen en het Collec
tieve Contract.
Wat natuurlijk in geen enkel opzicht het
vormen van ondernemingraden voor groote
ondernemingen in den weg staat, mits de
taak daaraan toegewezen, ondergeordend is
aan de algemeen geldende regeling. Ook het
rapport van bovengenoemd: Commissie
wenscht de ondernemingsraden naast de be
drijfsorganisatie te deen functioneercn.
Deze door hen onderworpen bedrijfsor
ganisatie kan ik een volgende gelegenheid
wel eens wat nader bezien voor heden meen
ik te kunnen volstaan met deze korte opmer
kingen over de voorgestelde ondernemings
raden, waaruit hoe terloop3 ook behan
deld toch wel blijkt dat
1. de voorgestelde ondernemingsraden,,
hoewel zij als voorbereiding voor socialisatie
zijn bedoeld, als zoodanig geen specifiek so-
cir.listisch karakter hebben
2. dat zij zich zelfs gunstig onderschei
den van. de ook wel ten onzent voorgestane
ondernemingsraden, omdat zij daarin een
beteekende taak aan de vakvereeniging is
toegekend, hetgeen
3. niet wegneemt dat het nuttig effect
voor kleine en middelgroots ondernemingen
van te geringe beteekenis moet worden ge
acht om bij tegenstand der werkgevers deze
toch te willen doordrijven.
HET GROOTE CONFLICT IN DE
TEXTIELINDUSTRIE.
A. J. L.
LICHTPUNTEN.
In het Kath. Soc. Weekblad is reeds eenige
malen achtereen op gewezen dat het ver
keerd is alleen een open oog te hebben voor
dc malaise en het te sluiten voor de lichtpun
ten die er toch óók nog zijn-
Voor mij ügt een grafische voorstelling van
den inhoud der schepen voor Amstrdam
aangekomen sedert de opening van. het
Noordzeekanaal, uitgegeven door de Kamer
van Koophandel en Fabrieken te Amsterdam.
De bruto inhoud (in millioen M3 aange
geven) was in 1876, 1136 om zoo met kleine
terugslagen op te klimmen tot 12303 in 1913.
In 1914 kwam er een daling tot 11025 welke
daling zich voortzette tot 83.62.5495,2037
resp. in 1915, 1916 en 1917 cm ii* 1918 het
laagste punt te bereiken n.l. 0748.
j De oorlogstoestand teekent zich hierbij
i due wel zeer scherp af. In 1919 was het aan-
tal reeds gestegen tot 6047 om verder te stij
gen tot 9189 in 1920 13600 in 1921, 150/9
in 1922 en tot 16800 in 1923 of 4500 meer dan
in het gunstigste jaar voor den oorlog.
Het zou wel de moeite loonen om ook die
van Rotterdam te kunnen bezien maar ik
moet mij toch al zeer sterk vergissen als ook
dit verschijnsel niet als ccn der lichtpunten
kan worden aangemerkt en zoo is er nog wal
meer te vinden, tenzij men slechts malaise
en niet anders wil zoeken.
A. J. L.
JEUGDORGANISATIE.
Door het Vakbureau is een rondschrijven
gericht aan alle Vakbonden, waarin kennis
wordt gebracht dat de huidige contributie
regeling voor adspirantcn in sommige geval
len bezwaren oplevert en de wering van ad-
spirant-leden bemoeilijkt.
Het bestuur stelt voer om een zoodanige
regeling te treffen, dat de contributie ten
hoogste 2 van het loon zal bédragen met
een minimum van 10 cent per week.
Een verblijdend verschijnsel is het.in elk
geval ongetwijfeld dat er steeds meer aandacht
schijnt te worden gevestigd aan de organisatie
voor de jeugd.
Het Hoofdbestuur van „St. Lambertus"
schrijft ons
Sinds Kerstmis staan in Twente en Gel-
dtrschcn Achterhoek 22.000 textielarbeiders
op straat, doordat vanaf dien datum de uit
sluiting ook buiten Enschede is ingegaan.
Het aantal leden van den Katholieken
bond die uitgesloten zijn is daarmee van
800 gestegen tot c.a. 2700, de uitkeeringen
aan roomsch georganiseerden van ruim 9000
tot pl.rn. 30.000 per weck.
Elke week gaan thans verloren 1.056.000,
zegge en schrijve een' millioen zes en vijf
tig duizend arbeidsuren, en dat terwijl de
werkgevers steeds roepen om langeren werk
tijd en meer weekuren.
De arbeidersorganisaties verklaarden zich
bij herhaling bereid tot overleg en tot con-
cessie's eerstens ten opzichten van den
werktijd cn nu de werkgevers verklaarden
geen prijs te stellen op de werktijdverzui-
ming, ook ten opzichten der loonsverlaging
op zich zelf.
De poging van den heer Zaalberg noch
die van de gezamenlijke Burgemeesters van
Twente konden de werkgevers tot een zelfde
toegevendheid bewegen, als de arbeiders in
dezen reeds betoonden, zoodat dit conflict
met zijn rampzalige gevolgen, tot op heden
onveranderd voortduurt.
De steunbeweging der R.K. arbeiders
beweging ten behoeve der roomsch geor
ganiseerden loopt in verschillende plaatsen
goed, in enkele uitstekend zelfs, meerdere
p'aat e i e:hter zijn er waar't veel beter kon
en ook moest gaan.
De houding der arbeiders blijft voorbeeld
Een manifest der Communistische orga
nisatie waarin de arbeiders worden opge
wekt zich meer op de straat te vertoonen en
telkens weer opnieuw in massa te demon-
streeren werd verspreid, doch de arbeiders
storen zich aan deze goedkoope raadge
vingen der Communisten niet en blijven
voor zoover ze niet op vergadering of cursus
moeten zijn, kalm thuis.
Dat ook de middenstand onnoemelijke
schade lijdt door dit conflict is wel zeker,
als men bedenkt dat ongeveer f 400.000 per
week aan loonverlies, minder in circulatie
wordt gebracht.
De burgerij zou dan ook niets liever zien
dan dat een spoedige oplossing in dit con
flict verkregen werd. Ook voor de industrie
ware dit te wenschen, evenals voor de be
trokken arbeiders.
Zoolang dit echter niet het geval is dienen
de uitgesloten arbeiders krachtig te worden
gesteund.
Al het mogelijke wordt dan ook gedaan
om de steunbeweging van de R. K. arbeiders
beweging zoo goed mogelijk te doen slagen.
De medewerking van allen is daarvoor
noodig.
In de eerste plaats de katholieke arbeiders
maar ook de andere katholieken hebben be
lang bij een goed functioneercn van dc steun
beweging der R.K. arbeidersbeweging.
Waar meerdere geestelijken en hoogstaande
katholieke leeken, zich onomwonden en
openlijk hebben gesteld aan de zijde der in
het conflict betrokken arbeiders, behoeven
wij daaraan niets toe te voegen.
Bij het dringend beroep van deze hoog
staande mannen om steun, kunnen we het
laten. Alleen verdient het aanbeveling er op
te wijzen dat ais men de georganiseerde room-
sche textielarbeiders wenscht te steunen,
men alleeen teekenen op lijsten of bonnen
koopt uitgaande van het R. K. Vakbureau.
kisten uit Monster, groote zendingen uit
Utrecht, Groenlo, Standdaarbuiten, Deven
ter en Arnhem en kleinere uit verschillende
plaatsen.
De laatste 14 dagen werden 620 kinder-
plaatscn aangeboden, waarvan 72 in Hel
mond, 53 in Tilburg, 68 in Weert, 44 in
Steenbergen, 16 in Hoogerheide, 22 in Heer
len, 16 in Langen'ooom, 17 in Ovcrloon, 37
in Zeeland, 10 in Erp, II in Beek en Donk,
26 in IJmuidcn, 14 in Maastricht, de overige
verdeeld over vcrschillcr.de gemeenten.
Het aantal plaatsen steeg daardoor tot
4116.
LOUIS BOUWMEESTER.
Het eerst wederoptreden van Louis
Souwmeest is ,hans definitief vastgesteld op
Maandag 14 Januari, in den Stadsschouwburg
te Amsterdam.
Louis Bouwme ster treedt dien avond als
gast bij de Kon. Ver. „Het Nederlandsch
Tooneel" op in „Vriend Fritz" als de Rebbe
David Sichel.
In de beide laatste weken werden ver
zonden
Bremen (en Innsbruck) 21420 K.G. uit
Etten.
Oberhausen 1386 K.G. uit Eijgelshoven,
2450 K.G. uit Ubachsberg, 2600 K.G. uit
Wijnandsrade, 12500 K.G. uit Duistervoor-
dC«
Plattling 3000 K.G. uit Bingelrade, 300C
uit Urmond, 7100 K.G. uit Guttecoven.
Althaldensleben 12000 K.G. uit Linae,
Meissen 5550 K.G. uit Swartbroek.
Freiburg 3500 K.G. uit One en La«3
4312 K.G. uit Echt.
Oekenheim 10.000 K.G. uit Velden.
Paderborn 8125 K.G. uit Kcssel.
Herzogenrath (voor den Kreiz Aten):
27920 K.G. uit Wessem en Neer.
Homberg 9651 K.G. uit Becgden.
Bottrop 11910 K.G. uit Horn.
Aken 2000 K.G. uit Buchten, 5500 K.G.
uit Haelen.
Vicrssen 13300 K.G. uit Herten.
Cleve 7900 K.G. uit Klein Dongen.
Hannover 11000 K.G. uit Duistervoorde.
Wesel 11035 K.G. uit Lichtenvoorde.
Kiltrup 5040 K.G. uit Oist.
Dorsten 9000 K.G. uit het magazijn Den
Bosch.
Düsseldorf en Paderborn ontvingen elt
een wagon liefdegaven. (Naar Weenen wer
den gezonden 25800 K.G. aardappelen ui:
Val kens waard en 200 colli liefdegaven).
DE PERSCOMMISSIE VAN HET
R. K. HUISVESTINGS-COMITS
's-Hertogenbosch, 31 Dec. 1923
Voor den inhoud van deze rubriek stelt
de Redactie zich niet aansprakelijk.
DE HULPVERLEENING
AAN DUITSCHLAND.
Zevende mededeeling van het R.K. Huisves-
tings- Comité.
Wegens de Kerstdagen is de vorige week
geen opgaaf gepubliceerd.
Ontvangen werd voor Duitschland in de
beide laatste weken een bedrag van
f 84.078.9114» waarvan voor de noodlijden
de bevolking f 74.261.631 i, voor kloosters
f621,15 voor priesters f3037.39 en voor
Nederlanders f 6153.74.
In deze bedragen zijn begrepen de op
brengst der collecte in het Bisdom Roer
mond (f63.057.09) en f 18.001.30 aan giften
uit het Bisdom Haarlem. Het totaal uit dat
bisdom is daardoor gestegen tot f 68.611.11
Sedert het begin der nieuwe actie werd
in totaal ontvangen f 301.429.12, waarvan
f 264.305.81 voor de bevolking, f 14.255.32
voor de kloosters, f 13.645.75 voor de pries
ters en f 9221.24 voor Nederlanders.
In de beide laatste weken werden ont
vangen en verzonden 31 wagons, inhoudende
195^830 K.G. aardappelen, 34850 K.G. rogge
en tarwe, 73246 K.G. andere landbouw
producten en diverse levensmiddelen en
9225 K.G. kleeding benevens twee wagons
liefdegaven met waardevollen inhoud (20.000
K.G.)!
In totaal zijn tot dusver verzonden 297
wagons, nl. 6 wagons liefdegaven (50.700
K.G.), 13 wagons diverse levensmiddelen en
ldceding (122.500 K.G.) en 278 wagons, in
houdende in totaal 2.550.922 K.G. aardappe
len, 143.940 K.G. rogge en tarwe, 240.272
K.G. verschillende landbouwproducten (wor
telen, rapen, erwten, boouen, kool enz.) en
andere levensmiddelen, 20.100 K.G. kleeding
Tevens werden in de beide laatste weken
nog ontvangen en in de magazijnen opgesla
gen 8000 K.G. levensmiddelen en kleeding
uit Haarlem, 6000 K.G. uit Hoorn, 1362
K.G. uit Delft, 3000 K.G. uit Wijk bij Duur
stede, 21 balen uit Leerdam, 12 balen en 6
DE A.S. AVICULTURA-TENTOON-
STELLING.
Ruim 3000 inzendingen.
Op 11, 12 en 13 Januari zal in den Dieren
tuin te 's-Gravenhage, de 39e Internationale
Tentoonstelling van „Avicultura" worden ge
houden. Naar reeds kan worden medegedeeld
bedraagt het aantal inzendingen in totaal
ruim 3050, waaronder 158 nos. Leghorns, 98
nos. Rhode Island Reds, 145 nos. Wyandot-
tes, 257 nos. Nederlandsche rassen, 481 nos.
Krielhoenders, 50 toornen Bedrijfspluimvee,
56 nos. Watervogels, waaronder 3 nos. Chi-
neesche Knobbelganzen, 22 nos. Kalkoenen
en 4 nos. Fasanten.
Door tusschenkomst van dr. B. J. C. te Hen-
nepe, uit Rotterdam, zullen tien Noord-
Hollandsche eenden in vijf variété ten (onder
deze eendensoort heeft de bekende ernstige
epidemie te Voicndam geheerscht), op Ue
tentoonstelling worden geëxploiteerd. Voorts
zal er te zien zijn de hen van Gebr. Wehc-(
man te Buurmalscn, de op den laatsten
legwedstrijd 313 eieren in één jaar legde en
daarmede het Europecsche record behaald»
het hoogste tot dusver in Engeland behaalde
cijfer is 311 eieren, het wereldrecord werd op
een Australischen legwedstrijd behaald met
335 eieren. Iets nieuws is de inzending van de
Ncd. Genetische Vereeniging (Vcreeniging
voor wetenschappelijke teelt), die zal lmen
zien praeparaten van scheikuikens er. platen
op de fokkerij hiervan betrekking hebbende.
Ten einde ook onder de jeugd propaganda
te maken voor het kweeken en verzorgen van
huisdieren, zijn de leerlingen van de hoogste
klassen van enkele lagere scholen tot een be-
zoek met hun onderwijzers uitgenoodigd. j
ZIJN SCHOONZUSTER GESTOKEN.
Voor de Haagsche Rech bank stond Don
derdag terecht de 29-jarige kantoorbediende
uit Leiden, die op 9 Aug. daar ter stede zijn
schoonzuster eerst met een broodmes en
vervolg:ns me. een aardappelmes te lijf was
gegaan. Die schoonzuster woonde met be
klaagde, diens broeder en vader samen, doch
scheen een zeer lastige vrouw te zijn, opsto-
kerig van aard, zooals een familielid kwam
verklaren. Sinds zij als weduwe bij haar
schoonvader met diens twee zoons was komen
inwonen, was d: vrede uit het huis geweken.
De vader scheen aan de plagerijen mee te
doen en maakte de woning voor zijn zoons
ondragelijk.
Op 9 Augustus had de schoonzuster geen
woord gezegd, maar. zich van beklaagde af
gekeerd. Deze scheen zijn lang opge krop tec
haat te willen luchten, greep een broodmes
en liep op haar toe. Ze vluchtte naar de bo
venbuurvrouw. Bekl. wierp he broodmes
neer en pakte een aardappelmes, ho.de haar
na en porde haar er mee in den rug. Op het
kor et brak het mes in twee, oodat ze niet
gewond werd. Bekl. zeide, geheel buiten
zich zelf te zijn geweest en niet den opzet
t hebben gehad haar te dooden.
He O. M„ waargenomen door mr. Bau-
duin, zeide, dat beid. volgens deskundigen
toerekenbaar was voor zijn daad. Spr. vorder
de wegens poging tot zware mishandeling
drie maanden gevang nisstraf.
De verdediger, mr. v. Krimpen, vroeg vrij
spraak, subs." voorwaardelijke veroordeeling.
Uitspraak over 14 dagen.
Veel heil en zeegen in het mewjaar ei
dat uw nóg maar heel l-vag mag blijfe lccvcr
cn geen pcin meer heb an u bccne ik b.edani
uw^nof veel voor het sinncklaaspakkie wa
sinnel4zs bij uw heb gcrccje foor mijn het
was erreg mooi) wat er alcmaal inzat dc
baudoos von ik vijn ik heb cr al veel \an
gebaut ook ccn heclen groote kcrek met een
hooge toore er op met een raam er in de sjoo.
kela ieters hebe wij al opgeeten die waar.
heel leker ik heb ook nog een spoor gehat
met een reis die in de ronte kan gaan en met
een wisel er bij en een wagthuisj joopie heb
een timerdoos gekreege met van ales er in
om mee te timere een haamer een sgaaf een
bijtel een kneiptang een boor en nog heele-
boel u moet de hatelijke groeten hebben van
pa en moe en van joopie en merietje en henki
en ceduwart is ziek geweest dat de dokte:
moest kome en die heb in zijn keel gedout
-net een leepel r.ouw heb eeduwart een dras-
i.ie g,hat de pop van mcri tje is al s uk cr in
.en hantje van af het is een pop die met zijn
ooge heene weer kan kijke henkie heb een
vlicsmasicne gekreege met een egte scgroel
die kan draaje moe heb haar vinger ferbrant
an de pectroolickage! maar die is al weer
oofcr want het lapie is er weer af aleen is hij
nog een beetje root ik ben gistere met oome
ar de biejeskoop gewekt eerst kwa i
van een juvrau die kreeg een heeleboei
stompe van een man dat ze ereg ging htsile en
toen is zij uit het huis gelooppe en buit:
sneewde 't hart toen viel zij van de kau in de
seew eerst dagt ik dat zij doot was maar toen
kwame er mense di: naar opraapte en toen
"ri ze naa- "U ander huis gebragt en toer
k ndema Fe haar stomt hat zeg: dat
het nou,. .neer zou doen want hij hat
gedroomt dat zij heus was dootgegaan van
dat stompe en toen kwam er van een feut
die moest de heele weerelt om in vijf daagc
dan kreeg ie een heele zooi gelt en die ging
eerst in een spoor en sprong toen uit de spoor
in een vliegmasien en toen in een boot en
toen in een ootoo en toen kwam er van een
Cent die wert agtcrnaa gezeete door een he e
boel pliesies en telkes as de pliesies hem w u
we pake ginge ze vegte en dan won die fe~
het ?!?eit van de pliesies dat was zoo leuk
zaterdag zijn we naar het feest geweest van d:
groeten gezinne daar was ook biejeskoop
maar eerst kwam sinneklaas met zwartte Piet
en zijn vrau en die hade op hun hooft mooije
hoetjes en een heeleboei klijne pietjes had-
- 'vm alemaal zwarte pietjes met han-
sopies an en de kleinste zwarte pietje wcr:
coor een heeie dikke oaaker oo.t
;t eer. zwart gesigt maar met witc hande de
ld jne zwarte pietjes hade ook wite hand:
urar ecu van dc muhecre zee dat ze zlcmaa:
hun lm le hondtrt keer hade gewas: toen
zij uit Jjpanjc ginge cn cr waare ook twee
piejase die spriagde zoo leux cn di: deeje
ilemaal geke diuge zwarte piet en zijn vrau
waare 25 jaar - ge trout en daarom kreeg
i uvrau piet een kersboompie en mogge zij
1 ebij op een vuuweele trap zite en toen ging
e muheer ze fielsieteere en toen begone zij
creg hart te huile en viele van de vuuweele
tr p af toen begone al |'.ri »dre hart te 1 gge
:n de dike baaker liet toen ldijne zwar.e
pietje vale en er ware nog een heeleboel
mooije mme en jongetjes met vuweel: en
zeije pakies an en we moeste zinge en sinne
klaas zijn hoet is afgevale en sine'l as heb
"ecg: de kindere gepnat dat ze soet most:
Z i t zee staute jonges w:rde in de zak ge
jond maar die kroope er weer stie-'um uit
-maar toen werde ze weer gepakt door d:
uiejase en bij sir.eklaas gebragt, miar toen
ze zeeje dat zc so:t zauwe zijn hievde zij niet
neer in de sak en soete kintjes kreeg: spee'-
goet ei w: hebe akmiul spe:k lias gehat to n
neb si neklaas nog met zwarte piet en juvrau
oiet en ale pietjes en dc baaker en de piejase
:n de mooje jonges en mine door de zaal
geloope en ook nog mane die muusiek speelde
net was een heele lange rei nauw tante mijn
brief ii vol en ik weet ook nik; m::r als ik
goet leer gaau ik naar de tweede klas en dan
mig im i ik sgrijfen in een srift mrrietje
is van de smep gevale omdat het zoo glat
was van het sneewen en hier wort de sneew
oas opgeruimt als de sneew heelemaal ge-|
smelt is merietje heb een bult op hear hoof jei
:n moe heb er s lf opgedaan dag tar.t: zaïlig
aiewjaar heb uw aie zwarte poes nog en die
vitte knijne u liefhebent neevje wim a's ik
aareg ben tante krijg ik dan een tco/cihn-
'aare.
I
