ELCK WAT WILS
'*s ds to°'
NIEUWE HAARLEM5CHE COURANT.
Derde Blad - Zaterdag 12 Januari 1924
RECHTSZAKEN.
ORDE EN ARBEID.
KERK EN SCHOOL.
KUNST EN KENNIS.
De 10 pet. loonsverlaging bij
de spoorwegen.
STOOMVAARTLIJNEN.
TREKJES 329.
EMIGRATIE TER BESTRIJDING
DER WERKLOOSHEID.
Nu de werkloosheid maar steeds niet wil
verminderen en naar het oordeel van zeer
velen althans in de eerst volgende jaren
een min of meer permanent karakter zal
verkrijgen, spreekt het wel vanzelf, dat
naar «jddelen wordt gezocht om op de
meerrs doeiïaef4i»«de wijze haar en hare ge
volgen te bestrijden.
Onder de meest doeltreffende middelen
moeten we uiteraart op de eerste plaats
rekenen de verruiming van werkgelegenheid,
welke er ontstaat, wanneer men werken
doet verrichten, waarvan men kan verwach
ten, dat zij na korteren ot langcren tijd
voldoende voordeden zullen afwerpen.
Het geld, daaraan besteed, komt dus in
een of anderen vorm terug en do werk-
loozen zouden op de meest gewenschte
wijze geholpen zijn.
Maar dat middel schijnt nu eenmaal niet
of niet voldoende toegepast te kunnen wor
den met bet gevolg, dat er nog steeds tien
duizenden arbeiders van allerlei beroepen,
zonder werk rondloopen, wat ook van de
openbare lichamen een niet gering geldelijk
offer vraagt en in tal van huisgezinnen een
toestand oproept, dien men, vooral bij een
temperatuur als van de laatste dagen, niet
durft beschrijven.
Het is dus verklaarbaar en alleszins rede
lijk, dat naar andere middelen wordt ge
zocht om zij het dan op minder ge
wenschte wijze dit maatschappelijk euvel
te bestrijden.
Cinder die. middelen kan ook emigratie
worden genoemd en zoo is deze week te
Bennebroek een vergadering gehouden,
waarop 7 Gemeenten waren vertegenwoor
digd. Het verslag van die vergadering heeft
in dit blad gestaan; ieder heeft er dus ken
nis van kunnen nemen.
Het vóór en legen schijnt breed te zijn
overwogen en al is men niet tot een be
paald besluit gekomen, dat deze zaak goed
onder de oogen is gezien, kan zeker "niet
anders dan hoogst nuttig worden genoemd.
Intusschen: de zaak op zich zelf be
schouwd is niet nieuw en heeft ook in ver
schillende van onze organisaties reeds ge
diend. Met name is door de K. S. A, dat
onderwerp in studie genomen.
Want emigratie is ongetwijfeld vooral met
bet oog op de dichte bevolking van ons
land een middel, wanneer het op belee-
Icende schaal kan worden toegepast, om de
werkloosheid te verminderen, al moet men
aarbij rekening houden, diat elke inwoner,
die wegtrekt ook gelijktijdig een zekere
hoeveelheid „werk" meeneemt; het onder
houd van een werklooze kan bijna zóó sober
niet zijn of er moet toch altijd nog eenig
werk voor hem geschieden.
Maar afgezien daarvan heeft de emigratie
naast een economische ook nog een zedelijk-
Godsdienslige zijde, waarmede we als Ka
tholieken rekening hebben te houden.
Men kan het keeren zoo men wil, maar
u ^Pdsdi«nstii-2c<I,elijk vraagstuk, dat
ach bij emigratie naar voren dringt, lijkt
mij nog heel wat moeilijker, dan het econo
misch gedeelte, hoeveel moeilijkheden daar
aan op zich zelf beschouwd ook verbonden
mogen zijn.
Ook al vreest men niet zich aan koud
water te branden, dan kan men toch wel
lis vaststaand aannemen, dat het niet vol-
dcende is door te zeggen: de mensohen
comen in een katholieke streek aan en het
zal dus wel rollen.
Het zal in vele gevallen juist niet rollen,
zooals wc dan vanuit Katholiek standpunt
zouden willen en we zouden m. i. den R. K.
werkloozen al een heel slechten dienst bc-
wjjzen als we hen in groote gevaren brach
ten voor ban Godsdienst, alleen omdat het
economisch gedacht volmaakt in nrde is
hen „weg te werken"
Deze zijde van het emigratie-vraagstuk
mag dunkt mij wel goed onder de oogen
worden gezien wanneer de Gemeentelijke
Uverneid zich daarmede indirect tfaat
bezig houden.
Em zeker is het te wenscben, dat de
siudie-commissie van de K. S. A. er iets
op weet te vinden, om, als er dan tóch ge
ëmigreerd wordt en wanneer er dus niet
aan te ontkomen is, zulks althans zóó kan
geschieden, dat de Godsdienstig-zedelijke
gevaren tot een minimum worden beperkt.
Gok is het m. i. een dwaasheid om van
emigratie veel wonderen te verwachten. Het
w jee,r ^makkelijk om te zeggen, dat de
e er anders niet van „moeders pappot"
unnen' maar het is geen kleinigheid om
^2 !en vraemd land, waar men taal noch
zeden kent, zijn geluk te gaan beproeven.
Waar voor Katholieken nog bet Gods-
dienslig-zedelijk gevaar bij komt.zoodat
het zelfs al zou er van emigratie iets
beteekenends terecht komen tóch nog
noodzakelijk zal blijken om op de meest
doeltreffende wijze een verruiming van
werkgelegenheid te bevorderen.
A. J. L.
WAT HAPERT ER?
Voor enkele dagen terug kon men in de
bladen het ontstellende bericht lezen, dat
het maken van een groot schip vergund was
aan eenFransche instelling.
Zooiets is toch inderdaad verbijsterend
En niet ten onrechte is de vraag gesteld:
of wel alles is gedaan door de Nederland-
sche industrie, door dc Gemeente Amster
dam en het Rijk om den bouw van het schip
aan een Nederlandsche inrichting te ver
gunnen.
Het klinkt ongelooflijk, dat we hier mil-
lioenen ten koste leggen aan werkloozen-
zorg, waardoor de betrokkenen nog zeer
onvoldoende geholpen worden en midder-
wijl zulke groote werken het land uilgaan.
Daar moet iets op te vinden zijn geweest
om iets dergelijks te voorkomen.
De vraag is ooi; gesteld of de arbeiders
niet zij het tijdelijk iets hadden kun
nen afstaan van het loon wat dus zeggen
wil: een tijdelijke loonsverlaging aanvaar
den.
Nu is over het algemeen de loonstandaard
in dc metaalindustrie zeer laag; of en in
hoeverre zulks dus mogelijk zou zijn ge
weest, is niet ter mijner beoordeeling even
min weet ik of over dat onderwerp ecnige
onderhandeling is gevoerd.
In de Vakbladen kan ik daarover niets
vinden. Wel echter een ander bericht dat
op deze zoo weinig verkwikkelijke geschie
denis een nog schriller licht werpt,
fk vond n.l. in de „R. K. Metaalbewer
ker" een bericht, overgenomen uit „de Tijd"
van den volgenden inhoud:
„Bij een tc South Shields gehouden
aanbesteding voor reparatie van het En-
gelsche stoomschip „Rieland-Welford",
dat onlangs op de 1 yne was gezonken en
later gelicht, bleek, dal de laagste in
schrijver was de R'damsche werf van Wil
ton n.l. 3000 of pl.m. 36.000 lager dan
dc vorige mededinger. Ook bleek, dat
Wilton's werf zoodanig gesitueerd is, dal
men de reparatie aldaar spoediger kan
verrichten dan op een Engelsche werf."
Als men dat citaat leest, wordt de toe
stand nog wonderlijker. Dan blijkt daaruit
dat onze industrie althans wat Engeland be
treft, al zeer goed kan concurreeren en
wordt de vraag nog klemmender of wel al
les is gedaan om een zoodanig belangrijk
werk binnen onze landsgrenzen te houden.
Was daar nu werkelijk niets aan te doen
geweest om het verschil in prijs weg te
werken? Er wordt gesproken ovi?ï protec
tie; de voor- en nadeelen worden tot in
het oneindige uitgesponnen, maar wanneer
na onderzoek was gebleken dat men ten
onzent in dit geval niet kon concurreeren,
was er toch wel een weg te vinden geweest
om te zorgen dat dit werk ons niet voor den,
neus werd weggekaapt. Wat allicht beter
zou zijn geweest dan steunregelingen of
nood-werkverschaffingen.
A. J. L.
WEL WAT UIT TE LEEREN.
Wie volbloed kapitalisten-bestrijder wil
zijn moet eigenlijk bij de revolutionnatre
vakbeweging zijn. Dat wil zeggen: je moet
je zelf niet zoo duizelig maken over de ge
volgen van je daden; hoofdzaak is, dat zij
revolulionnair zijn en de orde in meerdere
of mindere mate verstoren.
Wie écht revolutionair voelt, vraagt" niet
naar het welzijn van zijn huisgezin en
staakt, bij voorkeur op de meest onmoge
lijke momenten, zooals bij sneeuwruimen
c. d. Om aan heel doodgewone slakingen
mee te doen is zoo burgerlijk; neen, tmpoie
is eigenlijk als er blauwe boonen bij vlie
gen of minstens toch de noodige onbehou
wen kletsen vallen.
Zoo ongeveer is mijn indruk van de re-
vol ulionnaire beweging ongetwijfeld de minst
bcteekenende en wordt daarenboven nog
inwendig verscheurd door oneenigheid tus-
schen leiders en leden, zoodat het verwon
deren moet, dat er nog arbeiders zijn, die
zich door de hansworsterijen van die be
weging laten beetnemen.
En dat moet toch wel zoo zijn, anders is
het onverklaarbaar dat Slenhuis die voor
kort geleden elke actie van de Kath, of
Christelijke vakbeweging belachelijk maak
te of wel minachtc, sedert eenigen tijd al
zijn aandacht concentreert op de commu
nisten-
Niet alleen in „de Strijd" waarvan hij re
dacteur is, maar ook en niet minder in
„Het Volk".
Ik meen dat we daaruit dc les moeten
trekken, dat de revolutionnaire gedachte,
maar vooral de kankerzucht, die daaraan
inbearent is, in ieder geval een uitvloeisel
daarvan is, toeneemt. t
En al behoeven we niét bang te wezen,
dat onze R.K. georganiseerde arbeiders met
pak en zak naar de communisten of syndi
calisten zullen overloopen, het zegt toch
wel iets, wanneer Stenhuis dag in dag uit
tegen de zij hef dan ongure propagan
da van die menschen van leer trekt.
Want ook onze georgaaiseerden werken
dagelijks met hen, moeten dagelijks met hen
omgaan en vooral in onzen tijd is er voor
ben die nu eenmaal kankeren willen, geen
gebrek aan stof.
Het moge tevens een waarschuwing zijn
aan allen die daaraan direct of indirect
schuldig staan, dat we van verzwakking van
onze R.K. organisaties geen heil kunnen
verwachten.
Er komt ook in onze R.K. Arbeidersbe
weging weer méér vuur en geestdrift, wat
zeker is loc te juichen omdat de liberale
denkbeelden op economisch terrein, die
reeds begonnen te wijken voor een meer
Christelijk denken en voelen weer ailerwe-
ge opleven; maar het is ook toe te juichen
omdat we dan gelegenheid hebben om on
zen georganiseerden arbeiders iets beters te
neven dan de dwaasheden van liet N. A.
S. en van het daarvan afgescheiden Syndi
calistisch Vakverbond.
A. J. L.
ONTSTEMMING ONDER DE SPOOR-
MANNEN.
Het „Rechte Spoor" meent zich te moe
ten beklagen eerstens over de behandeling
der spoormannen als zoodanig, tweedens
over de weinige publieke belangstelling.
Wij deden reeds in het vorig nummer uit
komen, dat gezien dc wijze, waarop thans
met de belangen van het spoorwegperso
neel wordt omgesprongen cu den maatstaf,
welke men van zins is aan te leggen bij de
bepaling van zijn loon, de vraag overwe
ging verdient of de toestand van gebon
denheid, waarin zich het spoorwegpersoneel
door het stakingsverbod bevindt, onbestre
den gehandhaafd dient te blijven.
Ieder herinnert zich nog levendig de con
sternatie in het gcheelc land over dc beken
de formule, aangenomen door de samenwer
kende organisaties op 18 Augustus 1922.
Alléén door deze formule, die nog niet
inhield, dat er „daadwerkelijk verzet zou
komen, werd de zaak van hel spöorweg-
personeei als met écn slag in de publieke
belangstelling gebracht.
Aan alle kanten en speciaal aan ons
adres, regende 'l vermaningen tot voor
zichtigheid, vorderde men duidelijkheid en
klaarheid over de formule, hield men ons
voor de eischen van het algemeen belang!
En nu? Geen hlad, dat zich om de actie
van bet spoorwegpersoneel heeft bekom
merd! Niemand, die gevraagd heeft of we
wel billijk behandeld werden! Geen sterve
ling die zich met ons heeft beziggehouden,
zelfs het overheidspersoneel heelt zich vrij
wel stom en doof gehouden en geen vin
verroerd om iets te doen in ons belang.
Onze actie stond ditmaal niet in de pu
blieke belangstelling.
De bladen «an allerlei kleur en grootte
bij andere gelegenheden, in tijden van span
ning, wel een woordje wijdende aan de ver
langens en wenscben van het spoorwegper
soneel, bepaalden zich nu tol opname van
een of andere toegezonden zakelijke mede-
deding, maar overigens namen zij van de
actie van hel personeel niet de minste nota!
Jan Publiek stelde zich tevreden met de
korte mededeelingen die nu en dan los
kwamen. zich verkneukelende met de ge,
dachte, dat die „hooge loonen aan '1 spoor"
ook eens eindelijk naar beneden zouden
gaan!
Eerst wanneer het publiek terecht of ten
onrechte aan stakingsgevaar denkt, wordt
er tevens aan gedacht, dat cr in Nederland
nog een 450C0 spoormannen zijn. die een
behoorlijke bezoldiging en rechtspositie
eischen!
Men kan een dergelijken toestand bejam
meren cn klagen dat t „algemeen belang
zoo weinig denkt om het belang van het
spoorwegpersoneel, maar waar dc feiten nu
eenmaal zoo zijn, zal men, dunkt ons, goed
doen bij het voeren van actie, daarmee re
kening te houden.
R.K. LANDARBEIDERS.
Op 1 Januari j.l. was het twintig iaar ge
leden dal dezen Bond werd opgericht, het
geen in de R.K. Landarbeider een breede
bespreking vindt.
BAKKERSGEZELLEN.
Ons Vakblad, orgaan van den R.K. Bond
van Bakkers enz., bespreke de actie van de
bakkersgezellen waaruit blijkt, dat het nog
maar slecht wil vlotten met de nieuwe over
oenkomst. Op een gehouden conferentie te
's-Gravenhage is besloten dat de Ned. Bak-
kersbond alsnog zal trachten overeenstem
ming te bereiken ca tevens zal voorstellen
om de loopende overeenkomst te verlengen
tot de eerste week in Februari.
In den Haag cn Rotterdam was reeds een
verlenging afgekondigd en deze blijft ook
van kracht.
LANDBOUWKAMERS IN BELGIë.
Een paar jaar geleden werd op een groote
algeraeene vergadering van den Ned. Boe
renbond met algemcene stemmen een con
clusie aangenomen, dat er (wij hadden toen
een Ministerie van Landbouw, Handel en
Nijverheid) een afzonderlijk Ministerie van
Landbouw moest komen. Er kwam wel
cenige verandering in het Ministerie na dien
lijd, doch of deze in overeenstemming was
met genoemde conclusie, betwijfelen wij. In
België schijnt men eenigszins anders te den
ken, ja zelfs zal er een voorstel worden be
handeld voor oprichting van Landbouw-
kamers. „De Maasbode" deelt hierover het
volgende mede:
„Een Katholiek Waalsch Kamerlid, de
heer David, heeft dezer dagen een wets
voorstel ingediend, dat de oprichting in
België van Landbouw-kamers beoogt.
De ontwerper van dit voorstel gaat uit
van het standpunt, dat gelijke belangen—
vereenigingen op zoodanige wijze moeten
worden gegroepeerd, dat zij de gemeen
schappelijke vraagstukken tezamen kunnen
instudecren.
Dc Landbouw-kamers moeten de resul
tante zijn van de verschillende categorieën
Belgische landbouwproducten.
Om dat doel te bereiken meent de heer
David, dat het noodig is, elke provincie te
verdeden in ten zeker aantal kleine cul
tuurstreken. Deze streken moeten zoo
nauwkeurig mogelijk omschreven worden,
opdat eventueel hun vertegenwoordigers
kunen opgeroepen worden om alléén een
zaak van localen aard te bespreken en op
dat twee, drie, vier of meer dezer personen
kwesties van meef algemeenen aard zouden
kunnen oplossen.
De landbouwvereenigingen, die geen poli
tieke rechten bezitten, doch die in de maat
schappij een economische en sociale rol
vervullen zullen naar de Landbouwkamers
haar economische en sociale actie
moeten overdragen. Dan zullen vereenigin
gen kunnen tot stand komen van professio
neel karakter, die de belangen-vertegen-
woordigers bij uitnemendheid zullen zijn.
Een wet, die negen Landbouw-kamers
één per provincie zou oprichten en
waarvan de leden bij algemeen stemrecht
zouden gekozen worden, d.w.z. door de
kiescolleges van landbouw-vverklieden en
landbouw-ondernemtrs, zou voor gevolg
kunnen hebben, negen aan de bestaande
provincie-raden analoge lichamen in 't le
ven te roepen, in welke vereenigingen zij
binnen niet al te langen tijd een politieke
rol zouden te spelen hebben, wat conflicten
mei. de provincie-raden voor gevolg zou
kunnen hebben.
Dit bezwaar is veel ernstiger dan op het
eerste gezicht blijkt. De heer David meent
bet te kunnen vermijden, door de Land
bouw-kamers op den volgenden grondslag
in te richten.
De Landbouw-kamers bestaan uit raads
leden, die gekozen zijn door de landbouw
vereenigingen.
Bij koninklijke besluiten, mede-ondertee-
Uend door den Minister van Landbouw, re
gelt de regeering de beraadslagingen der
Landbouw-kamers, zonder dat zij daartoe
de bestaande gebicds-omschrijving dient in
acht tc nemen.
Het mandaat van landbouwraadslid is
geldig gedurende vier jaren.
Het aantal landbouwraadsleden bedraagt:
200 voor a! de Landbouw-kamers samen in
de provincies, die meer dan een millioen in
woners tellen: 175 als de provincie 750.000
tot 1 millioen inwoners telt; 150 als de pro
vincie 500.000 tot 750,000 inwoners telt; 100
als de provincie minder dan 500.000 inwo
ners telt.
Op dc jaarlijksche vergadering, die 15 da
gen moet duren, zullen besproken dienen te
worden le. de rekeningen en de begrooting;
2e. de vraagstukken, die den landbouw aan
belangen; 3e. de vraagstukken, waarover de
Landbouw-kamers door de regeering kun
nen worden geraadpleegd, n.l. betreffende
a. de belastingen, tol- en accijnsrechlen, die
den landbouw interesseeren, b. het land-
bouw-onderwijs, c. de landelijke bouwkun
de, d. laboratoria voor onderzoekingen, de
landbouwstalions enz., e. de verhooging der
levensmiddelen-productie in liet land als
mede van de voor den export bestemde ge
wassen.
De landbouwraadsleden worden door de
landbouwvereenigingen gekozen.
De Landbouw-kamers, zoo luidt het ten
slotte, moeten haar onkosten dekken door
het innen van bijzondere bedragen ten las
te der landbouwvëreenigingen en der land-
houwberoepsvercenigingen binnen haar
kreits, die nauwkeurig op een door den
arrondissements-commissaris bijgehouden
register moeten omschreven worden.
(De Zaaier).
DE OVERHEID ALS LANDBOUWERS.
De stad Groningen heeft sedert jaren ver
schillende boerderijen in exploitatie. Elk
jaar werd verslag uitgebracht van het ver
loop van dit bedrijf en gedurende den oor
log scheen het werkelijk dat de zaak mar-
cheeren zou. Nu de slechte tijden aanbre
ken lijkt het niet meer en is besloten de
bedrijven te®verhuren.
Op deze exploitatie door een overheid
is reeds meermalen gewezen als voorbeeld
boe goed een overheidscxploitatie slagen
kon en zelfs bet bewijs geleverd geacht dat
socialisatie van den landbouw mogelijk zou
zijn.
Nu de tijden zijn veranderd, blijkt dat de
stad Groningen van het geld dat in deze be
drijven gestoken is en waarvoor 6 pCt. be
taald moet worden, maar 2 pCt. terug te
maken is en het was een verstandige daad
te besluiten de bedrijven te verhuren, waar
door de stad weder een behoorlijke rente
maakt en aan meerdere boeren een behoor
lijk bestaan verschaft. Want waar de stad
geld moet bijleggen, kan een particulier be
drijf nog een normale winst maken. Het
komt hier vooral aan op de persoonlijk
heid, door wie het bedrijf wordt bestuurd.
Nu betreft het in hel onderhavige geval
nog goede gronden, maar als men op zand
grond een proef wilde nemen als in Gro
ningen, en zanaoedrijven in overheidscx
ploitatie nemen, zou onder vrijwel alle om
standigheden blijken dat het een onmoge
lijkheid was zonder nadeel te boeren, zelfs
is de beste jaren. Het zandbedrijf, laat geen
beperkten arbeidsduur, collectieve contrac
ten enz. toe. Daar is alleen bij groote so
berheid, zwaren en langdurigen arbeid en
groote intensiteit een behoorlijke uitkomst
te bereiken.
(Alg. Ned. Landbouwblad).
gen gedeelte van den St. Pietersberg, nabi]
Maastricht, te kunnen redden. In het jaar
verslag over 1923 constateert de secretaris
dezer vereeniging dat van het Nederland
sche gedeelte reeds heel wat is afgegraven.
„De Vereeniging tot behoud van Natuur
monumenten in Nederland, aldus het jaar
verslag, wanhoopt echter evenmin het over
blijvende gedeelte te kunnen vrijwaren.
Zooals wij reeds schreven, werken onze
beide vereenigingen samen, om hun doel te
bereiken.
ntusschen moge uit dit geval blijken, da
Ionze Noorderburen in den strijd voor hur.
natuurschoon er al niet beter voor staan
dan wij. Ik geloof eerder slechter, want
hun regeering moet nog de eerste poging
doen, terwijl wij, in ons land, op het gebied^
van wetgeving of officieele organisatie, tochj
seeds „iets" hebben."
R. K. VEREEN. VAN WERKGEVERS
IN DE METAALNIJVERHEID.
Viering eerste lustrum.
Naar de „R. K. Werkgever" meldt, viert
op 17 en 18 Januari a.s'. de R. K. Vereeniging
van Werkgevers in de Metaalnijverheid haar
eerste lustrum. Zij doet dit in meer intiemen
kring door een feestvergadering, waarin o.a.
Pater dr. Cassianus Hentzen O. F. M„ die
vijf jaren geleden de vereeniging hielp op
richten, het woord zal voeren over her onder
werp „Het Geestelijk element in de Econo
mische Reconstructie".
Deze vergadering wordt gehouden in de
Industrieele club te Amsterdam.
Z. H. DE PAUS EN DE KINDSHEID.
Z. H. de Paus ontving Donderdag zeven
duizend kinderen van het werk der H. Kinds
heid.
Kardinaal Vannutelli, Deken van het H.
College, hield een toespraak, waarop de H.
Vader antwoordde met woorden van dank
aan de leiders van dit werk, voor de weldadige
actie, ten gunste der kinderen, die zij leiden
op den goeden weg, en opvoeden in den Ka
tholieken Godsdienst.
De H. Vader zegende hun werk van naas
tenliefde, dat vooral in dezen tijd, nu de
menschheid met zoo talrijke nooden en
moeilijkheden te kampen heeft, van groot nut
is.
De Paus sprak er zijn vreugde over uit
zoo talrijke kleinen in het huis van den Vader
der christenheid aanwezig te zien en schonk
ten slotte aan allen, kinderen en leiders der
vereeniging en aan al degenen, die W3ar ter
wereld ook, aan dit werk hulp verkenen, den
Apostolischen zegen.
De kinderen voerden daarop eenige zangen
uit, waarna de H. Vader zich in zijn apparte
ment terugtrok. - (Msb.).
DE INTERNATIONALE „BIDWEEK"
VOOR DE VEREENIGING DER AF-
1GESCHEIDENEN IN GODS KERK.
18 Janua i25 Januari.
St Pieters Stoe! te Rome St. Paulus'
bekeering.
Deze oefening, die Gods barmhartigheid
afsmeekt over de millioencn, die buiten Gods
H. Kerk leven, welke verleden jaar met zoo
vee! vrucht gehouden is en ook nu weer aan
gekondigd wordt, rneenen wij het best te
bevorderen door te wijzen op het volgend
gebed, waaraan Z. H. Paus Benedictus XV
z.g. op de gewone voorwaarden een Vollen
Aflaat verleende op 18 o f op 25 Januari te
verdienen door allen die onderstaand gebed
dagelijks onder dit octaat zullen gebeden
hebben daarenboven is aan dit gebed voor
iederen dag van het Octaaf 200 dagen Aflaat
door Z. H. verbonden
..Antiphoon (Joïs XVII, 21). Opdat zij
„allen één zijn gelijk Gij, Vader in Mij
„en Ik in U, dat ook zij on Ons één zijn
„opdat de wereld geloove, dat Gij Mij ge
bonden hebt."
„V. Ik zeg u, gij zijt Petrus.
,,R. En op deze steenrots zal Ik mijne
„Kerk bouwen.
„Gebed. Heer Jezus Christus, die tot uw
„Apostelen gezegd hebt Den vrede laat
„Ik u, mijnen vrede geef Ik u zie niet op
„mijne zonden maar op het geloof uwer Kerk
„en gewaardig U haar volgens uwen wil den
„vrede en de eenheid te geven die leeft en
„heerscht God, door alle eeuwen der eeu-
„wen. Amen."
De procedure tegen de Ned. Spoorwegen.
Naar wordt meegedeeld, werd op 'den 9den
dezer de B.A.N.S. bij de directie der Neder
landsche Spoorwegen ontboden, die in over
weging gaf het door genoemden bond tegen
haar aanhangig gemaakte proces terzake de
10% lodnsverlaging geen voortgang te doen
hebben. Dat proces toch zou weinig kans van
slagen hebben en ook het proces der N. V.
zou in verband metde aanhangig zijn de onder
handelingen voorloopig geen doel treffen.
Wanneer de B.A.N.S. aan het verzoek der
directie voldeed, zou ook de vertegenwoor
diger van dien bond aan de verdere bespre
kingen om tot een compromis re komen kun
nen deelnemen.
De vertegenwoordigers der B.A.N.S. deel
den mede, dat zij daartoe zelf geen besluit
konden nemen, maar daarvoor een uitspraak
der leden moesten vragen.
Intusschen diende Woensdagmorgen de
civiele actie inzake de loonsverlaging van dc
Nederl. Vereeniging contra de Ned. Spoor
wegen voor den kantonrechter te Utrecht.
Namens de Ned. Spoorwegen vroeg mr.
S. J. Pit uitstel van deze zaak, omdat, zooal?
bekend partijen momenteel in onderhandeling
zijn. Mevrouw mr. E. C. Simons namens mr
Mende'.s optredend voor de Ned. Vereeni
ging, achtte dit niet noodig. H.i. kon de zaak
altijd nog geroyeerd worden als partijen het
bij onderhandeling eens worden.
Mr. Pit nam daarna .conclusie. Over vier
weken zal de zaak weer opnieuw dienen.
DE ST. PIETERSBERG.
De Vlaamsche Vereeniging tot Behoud
van Natuur- en Stedenschoon hoopt, naar
de N. R. Crt. verneemt, het in België gele-
ALDABI (R.Z.A. lijn) uitreis p. 9 1 Finis-
terre.
AMSTERDAM (W.l.M.) 9 1 van Callac
naar Mollendo.
ALKMAAR (W.IJd.) A'dam—Chili 8 1 te
Colon.
CARDIGANSHIRE (H.A.L.) 6 1 van Sar
Francisco naar R'dam.
CERES (K.N.S.M.) 7 '1 van Varna naar Con-
stantza.
CLIO (K.N.S.M.) 7.1 van Lissabon naat
Algiers (verbetering).
DEUCALION (K.N.S.M.) 9 1 van Catamz
naar Messina.
DELI (R. Lloyd) thuisreis 10 1 te Londen
EEMLAND (H. Lloyd) uitreis 9 1 van Per-
nambuco.
EDAM (H.A.L.) 10 1 van R'dam te Ant
werpen.
GANYMEDES (K.N.S.M.) 9 1 van Con
stant naar Cavaila.
GELRIA (H. Lloyd) thuisreis 8 1 van Las
Palmas.
GROOTENDIJK (H.A.L.) 9 1 van New
York naar Rotterdam.
GORONTALO (R. Lloy<j) 10 1 van R'dam
te Antweroen.
HAARLEM' (W.l.M.) 9 1 van A'dam te
Callao.
KARIMATA (Nederl,) uitreis 9 1 te Port
Said.
KON. DER NEDERLANDEN (Nederl.)
10 1 van Batavia te A'dam.
LOCH KATRINE (H.A.L.) R'dam—Pa
cific 5 1 van Punsta Arenas.
LOCHGOIL (H.A.L.) 10 1 van Pacific l.v.
Londen te Rotterdam.
LAPLAND (H.A.L.) 9/1 van R'dam te New
York.
MELISKERK (H. O. Afr. lijn) thuisreis 9 1
te Londen.
ORANIA (H. Lloyd) thuisreis 9.1 van Rio
Janeiro.
ORANJE NASSAU (W.l.M.) 9 1 van Bar
bados naar Plymouth-
PRINSES JULIANA (Nederl.) uitreis 8 1
van Sabang.
RADJA (Nederl.) thuisreis 9 1 n.m. U/15
nabij de Balearen.
REMBRANDT (Nederl.) uitreis 9 1 te Port
Said.
SAPAROEA (H.O.A. lijn) uitreis 9 1 van
Penang.
SPRINGFONTEIN (H. Z- Afr. Hjn) #1
van Port Elisabeth te East London.
SOERAKARTA (R. Lloyd) 9 l van Mamb
naar Bremen.
TJERIMAI (R. Lloyd) thuisreis 9 l vai
Marseille.
VONDEL (Nederl) thuisreis 8 l van Be-
lawan.
Waakhond.
?ewetót°UziindfC^Penh0f' n0oit getrouwd
hehh^rfe °ewel dikwels ka»s g^ad
En huiverde.
Niet van de kou echter, want haar liuis-
tamer was als steeds degelijk verwarmd.
waarom ze huiverde zal de lezer spoedig
gewaar worden.
Mina Rozenhoofd, nooit getrouwd ge-
jI]nde' hoewel dikwels kans gehad
hebbende dienstbode overgegaan van de
mders op de juffrouw kwam binnen met
ie theeboel.
Zag de juffrouw huiveren.
ï?n schudde het immer steen-roode hoofd.
Hu rilde de juffrouw, het gelaat één
brok afgrijzen.
„Wat nou weer?" beredderde Mina
de theetafel.
„Alwéér 'n inbraak met geweldpleging..
*n twee roofmoorden."
„Groote grutjetwee roofmoorden in
een krant
„Is dat zoo'n wonder Ze zijn an de órde
ran de dag."
„Van de nacht dan toch zeker?"
„Ja., maak jij d'r maar weer-gekheid
mee snibbigde nerveus juffrouw Scha
penhof, die, omdat ze Mina gewoonweg niet
kon missen wat ze echter nooit bekende
veel meer van haar verdroeg dan de „door
snee-meesteressen maar zich evenmin de
bazige uitvallen van haar dienstbode zonder
meer liet welgevallen....
„Maak jij d'r maar weer gekheid mee",
beet ze nog eens, kribbig haar spitse neus
bejeukend.„Of 't zoo'n lolletje is als je
elk kwartier van de nacht wakker schokt
van allerlei geluiden.."
„Mot je niet doen, mensch," treiteng-
zeurde Mina, 't glazen blad van de theetafel
bewrijvend„Ik slaap de heele Gos-
ganschelijke nacht door."
„Ja, dat wéét ik weldat weet 'k wel.
als ze 't huis onder je afbreken snurk jij
nóg door 1 Ze kanne mijn 's nachts op hun
dooie gemak vermóórde waar jij bij legt."
„Staat nog te bezien," bleef Mina erg
ijverig doorwrijven, „staat nog te bezien,
want as je 'n dronken kerel op de stoep hoort
zet je al 'n keel op, dat ze 't an weerskanten
zes huizen ver hooren."
De juffrouw kookte., kóókte.. smeet
zich 'n halve slag in haar leunstoel om en
ging met haar rug naar Mina zitten, die toen
heel toevallig juist bij 't raam moest wezen,
zoodat ze de juffrouw tóch in 't gezicht stond.
Maar toen dc juffrouw wat snikkerig
begon te doen wat ze altijd deed als ze 't
niet kon winnen kreeg Mina weer mede
lijden en begon op zachteren toon naar de
vreeselijke gebeurtenissen van de krant te
informeeren.
„Zijne ze dan weer zóó bezig geweest
Waar is 't gebeurd
„Zal jou wat kenne schelen," simde de
meesteres, al is 't vlak naast de deur
gebeurd., jij verdraait 'r je hand niet om.,
't Is om 'n zenuw-beroerte te krijgen, zooals
ze tegenwoordig bezig zijnNou weer twee
ouwe menschen zoo maar in hun bed ver
moord en alles gestolen. En hier beefden
haar vingers naar 'n ander bericht hier 'n
alleenwonende man gewurgdje bent
tegenwoordig in je eigen huis je leven niet
meer zeker.."
„Iemand van uw gestel mot al die narigheid
niet lezen," doceerde Mina, „da's geen lees
werk voor 'n zenuw-knobbel as u bent."
„Ach, zanik niet, je oog valt 'r toch vanzelf
op als je de krant in je handen heb.. Nou
zou 'k warentig nog nie-eens 'n krantje tnagge
lezen
„Wie zeit dat nou Maar sla die griezelderij
over., geen wonder, dat je 's nachts schrikt
,van 'n geluidje van niks als je de heele avond
als maar moorden en doodslagen heb gele
zen.en dan, dat zeg 'k nóg es, 'n zenuw.
„Ja., ja! Ja!!! Dat 'k één stuk zenuw
ben wéét 'k nou zoo zoetjes an wel en.."
Juffrouw Schapenhof brak met 'n angstige
keel-haal de zin af.Ze hoorde geschuifel
in de portiek.en er werd gescheld.
„Eerst door 't raampje kijken, hoor beval
ze scherp fluisterend. „En géén manspersoon
in de vestibule latenriep ze Mina nog na,
die al in de gang was en iets mopperde van
dat ze dat al twintig jaar wist.
Er was visite.
Juffrouw Koremalen zelfde genre als
juffrouw Schapenhof kwam een al maan
den geleden beloofd bezoek brengen.
En onder 't kopje thee kwam 't gesprek
op de onveiligheid van de tegenwoordige
tijd, en juffrouw Schapenhof klaagde erbar
melijk over haar onrustige nachten.
„Doe zooals ik," zei juffrouw Koremalen
met 'n gezicht als 'n Lips-slot, „en neem 'n
waakhond."
„'n Waa.zaten de juffrouw en Mina
de bezoekster met open monden aan te ga
pen.
„Zeker.geen veiliger gevoel dan 'n flinke
waakhond in huis. Ik slaap zoo rustig als 'k
in geen tien jaar heb gedaan'n allerliefst
beest heb 'k.. maar waaksch.. waaksch..
geen voorbeeld van. Ik ken me eigen rust
niet. Sloten en grendels geeft allemaal niks.
niks-niemendal.ze krijgen alles kapot in
de moderne tijdMaar 't éénige waarvoor
ze respect hebben is 'n flinke hond.."
„Hoe bent u daar zoo angekomme
vroeg juffrouw Schapenhof, nog wat gereser-
veerd,jmaar toch met interesse voor 't idee.
„Me melkboer heb 'r voor gezorgd.,
dezelfde die ook bij u komt."
„Palmhout
„Juist.. Palmhout., die heb 't heelemaal
voor me opgeknapt. Twintig gulden kost ie
medaar kan je niet dag en nacht voor in
angst zitten."
Er werd lang gewikt en gewogen, maar de
slotsom was althans de voorloopige slot
som dat de juffrouw 's anderen morgens
persoonlijk de melk nam van Palmhout en
grondig naar 'n hond informeerde.
Slotsotn twee was, dat Palmhout beloofde,
zoo mogelijk, nog dezelfde dag met 'n prima
waakhond te zullen komen.
En schemeravond kwam ie.mèt 'n hond.
aan 'n ketting waarmee men 'n koopvaardij
schip kan vastleggen.
De (hond 'n geweldig beest snoof
direct op Mina aan, die met 'n schreeuw de
trap op vloog en op de twaalfde tree de
„accoordatie" bleef beluisteren.
Ook de jufffrouw trilde over al haar leden,
maar hield zich, omdat ze zelf de hond had
besteld, heel kordaat. Ze aaide het beest over
z'n kop en moest toelaten, dat 't dier haar
met z'n tong 't vel zoowat van haar hand
schuurde.
,,'t Beest heit honger," riep Mina vanaf
haar verhevenheid.
„Dat kon wel gebeuren," bevestigde Palm
hout, „want hij heb de heele middag al bij
me op 't plaasie gelegen.Nou mot u maar
es zien, juffrouw., uwes hoeft 'm nog niet
posetief te nemen.as-ie niet bevalt zegt u 't
maar, dan haal ik 'in wel weer werom. De
hoofdkwestie is, dat u'manu went.'n End
je leverworst om te beginnen.en dan maar
flink rijst uit 't water en brood.vooral niet
te veel aarpels of vet, daar worden ze bran
derig van
,,'t Zal wel vreemd wezen," keek de juf
frouw vies naar 't onrustige, ketting-sjorrende
beest.
„Da's altoos as je voor 't eerst 'n hond
heb., maar u weet 't.'t is géén mot dat u
m neemt., morgenochtend hoor ik wel wat
van u, al kan je van één nacht niet veel zeg
gen.. hij heet Pluno en kost 'n tientje., 'n
koopie.. 't is 'n basterd-herdershond, an
ders kostte-nie wel drie gele briefies.. Nou,
juffrouw., uwes ziet maar es.. Waar wil u
'm vast hebbe legge
Ja., daar stonden ze.. De tuin was te
koud, besliste de juffrouw.en 'n waakhond
hoorde in huis
Dat gaf Palmhout toe. Na wat heen en weer
gepraat lei de melkboer de hond aan de trap
leuning vast en raadde aan hem vóór de
nacht nog even uit te laten., daar was de
tuin voorloopig heel geschikt voor., nog
niet zoo direct op straat..
Palmhout ging weg.
Mina stond op de twaalfde traptree, de
juffrouw bij de salondeur te beven.
De hond schudde zich dat de kettiug door
't heele huis klonk. Ze schrokken zich naar
van 't plotselinge geweld.
„Pluno," waagde de juffrouw heel vrien
delijk. 't Beest gaf 'n vreugde-galm en maakte
'n hoogstand, die de beide vrouwen deed
ineenkrimpen.
„Haal leverworst, Mina gebood de juf
frouw. „Je weet toch, dat 't beest vergaat
van de honger Toe, kom de trap af en ga
naar de slager. Loop meteen bij de kruienier
an om goedkoope rijst en hondenbrood."
Mina schoof vlak langs de muur naar om
laag. was met 'n paar sprongen bij de voor
deur cn de straat op.
Toen ze na *n goed kwartier terugkwam
stond Pluno ijselijk te janken., de juffrouw-
stond er mei dichtgestopte ooren bij.
't Beest rook onmiddellijk de worst en
begon als waanzinnig aan de ketting te rukken,
die losliet
De vrouwen gaven 'n merg-doorpnemende
gil en omhelsden elkaar in doodsnood. Maar
Pluno had geen kwade voornemens. Alleen
ging hij tegen de krijtwitte Mina overeind
staan en hapte 't heele pond leverworst uit 't
boodschappenmandje. Hij verslond de lekker
nij met papier en alin vijf seconden was
't gebeurd. Gemoedelijk kwam ie naar de
vrouwen toe en ging ze op z'n gemak be-
snuiven. Zij bleven als één beeld staan.
„Ga naar de keuken, Minafluisterde
juffrouw Schapenhof, „en geef 'm de soep
beenen van vanmiddag."
„Als u meegaat.." jammerde Mina.
Beiden liepen de gang door, vroolijk ach
tervolgd door Pluno, die hen beurtelings
besprong en de zijden rok van de juffrouw
met z'n leeuwen-nagels openreet.
In de keuken smeet ie in z'n dartelheid
'n paar stoelen om en trachtte tegen de gla
zenkast op te klimmen, brak er twee ruitje?
vanz'n pooten gingen er doorheen of 't
velletjes postpapier waren.
Met 'n grom-grijns van geluk vloog ie op
de soepbeenen aan en ging er mee onder <d«
keukentafel.bleef voorloopig rustig beener
kraken.
Toen 't bedtijd werd probeerde de juf
frouw Pluno uit te laten. Maar de hond was
nog te druk aan z'n kluiven bezig. Ze wilde
eenig zacht geweld gebruiken, doch Pluno
z'n soepbeenen bedreigd wanend, liet zóc
vuil z'n slagtanden zien, dat de juffrouw
zoo gauw mogelijk de keuken uit-trilde.
Dan zouden ze in vredesnaam zóó maar
naar bed gaan.
't Werd 'n vreeselijke nacht., zondet
slaap.
Pluno maakte de keuken tot 'n ruïne.,
jankte om z'n „ouwe baas" fti heel de nach
schaterde de zware ketting, die hij nog steeds
aan z'n hals had, over de marmeren gang
tegels.
's Morgens had ie de gang en de keuken
afschuwelijk bevuild.
Palmhout werd gedwongen het beest met
een weer mee te nemen.
De juffrouw werd lid van de Nachtveilig
heid, maar bedankte weer na 'n week, om
dat ze elke avond, als de man kwam voelen of
alles gesloten was, uit haar eerste slaap wak
ker gilde.
G. N.
