GEMENGD NIEUWS
immom m viss&herbj.
BINNENLAND.
LUCHTVERKEER.
KERK EN SCHOOL.
KUNST EN KENNIS.
Een Antipapistische
Internationale.
En Mevrouw Bronsveld?
Uit een „Lettre de
HoIIande".
B1NNENLANDSCH NIEUWS.
Koninklijk bezoek aan A'dam.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 15 Jan.
nam. 2 uur.
Interpellatie-Westerman.
Toelating L. de Oroot.
Regeeringsverkiaring.
Minister RUYS DE BEERENBROUCK
legt Je volgende verklaring af:
Interpellatie-Wijnkoop.
Trekken der Afdeelingen.
Aanwinsten Rijksmuseum.
Stremming van het verkeer.
De roofmoord te Etten.
BERUCHT INBREKER GEPAKT.
De moord te Culemborg.
In do jaarvergadering van de Evangelische
Maatschappij, op 7 Maart jJ. te Amsterdam
gehouden, heeft men het plan aan de orde
gesteld, „tegenover de Roomsch-Katholieke
actie die stelselmatig in alle landen tegelijk
wordt gevoerd", een „Protestantsche be
weging" op touw te zetten, die insgelijks
een intenationaal karakter zal dragen.
„Protastantsch" wil in dit geval zeggen:
antipapistisch, want, naar men weet, is het
doel der Evangelische Maatschappij niets
den stokerij tegen de Katholieke Kerk.
De „N. Rolt. Crt." bevat een overzicht
van de sinds gevoerde actie, waaruit blijkt,
dat men voeling heeft gehouden met soort
gelijke v ere enig Inge n in het buitenland.
Reeds zijn verschillende organisaties toege
treden: uit Duitschland, Zweden, Tsjecno-
Slowakije, Oostenri.k, Roemenië en Italië.
In Engeland, Frankrijk en Amerika zoekt
men nog aanknoopingspunten. Ds. v. Wijn
gaarden, Hollander, is voorzitter van de be
weging.
In het thans uitgekomen eerste fJanuari)-
aummer van nummer van het orgaan van
den Bond geeft dr. Ohlemüller, secretaris,
ren overzcht omtrent de uitingen van de
Roomsch-Katholieke actie, die volgens hem
ren scherp anti-Protestantsch karakter
draagt.
Na gewezen te hebben op de uitspraak van
paus Bendlctus, die met Kerstmis 1918 ver
klaard beeft, dat de tijd rijk is voor een al-
gcmcene actio catbolica en op de herhaling
;en bekrachtiging van deze uitspraak door
Paus Pius XI met Kerstmis 1922 en op 23
Mei 1923, wijst de schrijver er op, dat „in-
'zonderneid de stamlanden van het protes
tantisme den eersten stoot van deze Katho
lieke penetratie hebben op te vangen".
In Amerika is de wereldlijke orde van de
Ridders van Columbus opgericht, die reeds
over de 75000 lede,, telt en werkt met een
kapitaal van 13 millioen dollar. In Engeland,
welks bevolking voor nauwelijks 1/20 deel
Rcomsch is, heeft de protestantsche koning
de nationale traditie verloochend, toen hij
het vorige voorjaar met inachtneming van
het aticaansche ceremonieel den paus een
hnldigingsbezoek bracht sic.) Nederland,
voor 3 5 protestant, (protestant en protestant
is :-.vc_, Red.) heeft op een bevolking van
6,8 millicen 1000 kloosters met 13000 kloos
terlingen. Ook Zwitserland, schoon eveneens
voor 3,5 protestant, beeft zijn pauselijke
nuntius gekregen. In Duitsohland zijn met
steun i an het internationale Roomsch Katho
licisme sinds 1919 ruim 700 nieuwe kloosters
gesticht. Het telt thans reeds 85000 klooster
lingen. In Saksen en Berlijn kwamen nieuwe
bisschopzetels; Berlijn en München kregen
pauselijke nun.iaturen. Voor de vierde maal
sinds 1919 is een Roomsch-Katholiek rijks
kanselier, en Paus Pius XI kon in zijn toe
spraak van 23 Mei jJ. met voldoening op
merken^ dat het het Katholicisme in Duitsch
land gelukt, het Protestantisme zegevierend
te verdringen Ook :n het hooge Hoorden
maakt het Roomsch-Katholicisme vorderin
gen; de kard/naal-prefect van de propagan-
da-congregatie is van zijn inspectietocht
door Denemarken, IJsland, Noorwegen, Zwe
den en Finland tevreden teruggekeerd. En
'Lei tl and, voor 80 pCt. protestant, sloot een
concordaat, waarbij de Protestantsche St.
Jacobskerk te Riga aan de Roomsch-Katho-
iieken terugviel.
.c dit alles ziet dr. Ohlemüller teekenen,
dat het protestantisme zich bevindt tegen-
r-vcr een wijdverbreide, stelselmatige bewe-
gmg van wereldhistorische beteekenis.
En dat ales zal doctor Ohlemüller met zijn
doodgeboren vereeniginkie eens gaan stui
ten. Deze groteske „organisatie" heeft zeker
haar comieke zijde, al zal het zaak zijn, ze
in de gaten te houden. Haat kan zulke rar
dingen uithalen.
Eén goeden kant heeft ze toch ook. Mei.
rtceft nj, plan, hei Kalholicisms ook te....
^sfudeeren. Nu, dat is noocKg, en als het
werkelijk gebeurt, zal het ook kunnen bij-
diagen tot verzachting der hatelijke gezind
heid van den furor protestanticus.
In het jongste nummer van „De Vrijheid"
schrijft mevrouw Wijnaendls F rammen een
arukei over: „De vrouw in het spei". Bedoeld
?s de kwestie van het ontslag der gehuwde
wnblenares. De schrijfster laat de vrouwc-
ijke Tweede Kamerleden de revue pastee-
ren en vraagt ten slotte:
j ,In mevrouw Bronsveld? Die zich zelf
,was bij de Vlootwetdebatten?! Zal zij, die
•zelfs ais K-amerid de weelde van intellec
tueel werk en een dubbel salaris kent, oen
moed hebbel, andere vrouwen, toch niet aite
geestelijk haar mindere, te stoeten uit haar
in e.lectueel werk en te veroordeeten, om
zelf de gang Ie schrobben, zelf de kousen te
stoppen, zelf de kolen te scheppen en den'
vuilnisemmer buiten te zetten en -ie waseh
in huis fe gaan doen, v.-.rk dat niet min-
iierw.aardig is, maar dat de ii'ieJIectncele
viouw, vooral w.-nueer ze oen mik elharen
keflijd nader!, bitter zwaar kan vallen? Zal
zij den mood hebben? Wij gelooven het niet,
v< ór we het uit den mond van hel R. K. Ka
merlid vernomen hebben!"
Het merkwaardige is nu, dat een liberaal
blad zfoh haast, mevr. Wijnaendts Francken
van repliek Ie dienen. Op de vraag: „Zal zij
fmevT. Bronsveld) dien moed hebben?" ant
woordt <je „MidcleSmrgsche Courant'' onder
meer bet volgende:
j ..Wij hopen van wél!
En we geooven dat verreweg de meeste
huisvrouwen verontwaardigd zullen zijn, als
'ze <fie geringschattende kenschetsing van
h3.gr werk lezen.
Ze zuilen terecht kunnen aanvoeren, -dat
haar taak in het gezin nog heel wat anders
omvat dan die door mevrouw Wijnaendts
Francken opgenoemde werkzaamheden; dat
het beheer van het huishouden, het schep
pen van een huiselijke sfeer en de opvoeding
der kin leren waarlijk een hoogere waardee
ring verdienen.
Wie in de kwestie van het ontslag van de
gehuwde ambtenares, niet-ikostwinsler, znlk
een togen-,telling van in'eHectneelen vrou
wenarbeid en huishoudelijk werk meng!, is
hi- khaar blind voor het verschijnsel, dat in
cfe laatste jaren door zeer velen, ook in ver
lichte vrouwenkringen, geheel anders over
die legensteiüng wordt gedacht, dan in de
beginjaren der vrouwenbeweging.
Maar behalve dbt: als or ambtenaren
moeten worden ontslagen, wat is dan erger,
dat een gehuwde vrouw wordt verplicht zich
aan haar taak in het huishouden te wijden,
of dat een man wondt veroordeeld thuis
niets te doen?
We onderschatten werkelijk niet de be
zwaren, die door den maatregel ontstaan in
gezinnen die nu op hooger- peil konden wor-
c.?n getracht door hel inko-men der vro-uw.
Maar we kunnen in hel besluit, om bij ionl-
slav hel eerst aan haar te denken, die beslis-
d.te niet zien als de aanranding van de
rcrhlcn der vro-w op in te' ertueelen arbeid.''
Zooals aji.-n ziel. voor hel standpunt, dat
onze vrouwe,e afgevaardigde in de Twee
de Kamer en aanzien van dezen zoo logisch
nis eenvon ligen maatregel zal innemen, ont
breekt het niet aan belangstelling.
Ook buiten katholieken kring.
In Amsterdam schijnt een mijnheer te
wonen, die brieven schrijft in het orgaan
van het Belgische C. P. N., een blad dat er
o.a. zijn werk van maakt, Belgen en Fran-
schen tegen ons op te zetten. Deze mijnheer
tgekent zijn treurige pennevruchten met den
naam „Van Amstel".
We laten hier eenige der meest opmerke
lijke zinsneden uit het geschrijf volgen;
„Holland is in verval, sinds de Oranje's
koningen zijn geworden.
Dat Wilhelmina in November 1918 niet
haren troon verloren heeft, dankt ze aan..
Engelands tusschenkomst!
De Hollan-dsche banken puilen uit van
Duitsch goud. Ze trachten de Belgische- en
de Fransche franc omlaag te halen.
Vele Ned. banken zijn slechts verkapte
filialen van Duitsche financieelè instellingen.
Tijdens den oorlog steunden de Ned. re
geerders en financiers zoo goed als openlijk
Duitschland. „Zij hebben aldus den oorlog
verlengd en de menschenslachterij verveel
voudigd."
De Ned. regeering heeft de aandacht van
ons volk van zijn droevig lot sluwelijk weten
af te leiden. „Zij heeft het de kwestie van
Limburg en Zeeuwsch-VIaanderen als lokaas
voorgeworpen, het tegen het zgn. imperialis
tische België opgehitst
„De boches hebben reeds heel het land
overstroomd. Men hoort nog slechts Duitsch
spreken, niet slechts in onze groote steden,
maar tot in het minste gehucht van Bataven
land." (Sic!)
De Ned. regeering hoopt „op het opkomer.
in Engeland van een arbeids-ministerie, dat
op Nederland zou steunen en, naar men zegt,
op de Scandinavische landen, om een tegen
wicht te vormen op het Fransch-Belgiscbe
en Slavische blok."
Zoolang er een rechtsch ministerie in Ne
derland zetelt, valt er voor België van be
sprekingen over de Schelde en Limburg niets
te verwachten, enz.
Er zijn sommige dingen, waarvan het sig-
naleeren alleen voldoende is. Tot die dingen
behoort deze „Lettre de Hollande".
Indien er iets geschikt is zegt de Limb.
Koerier om de positie van het kabinet
Ruys de Beerenbrouck te bevestigen en
ook rechtschapen krachten van links naar
zijnen kant toe te drijven, dan is het de
laatstvermeldc uitlating van den sinisteren
sinjeur, die zich „Van -Amstel" teekent.
BEZUINIGING OP PENSIOENEN.
De Volkskr. verneemt nog omtrent
wijli mg van de pensioenwetten, dat het -n het
plan moet liggen de peasioensterting ...et
4 pCt. te verhocgen, het jaarpercentrage van
2 pCt op 13 4 pCt. te brengen, waardoor het
maximum-pensioen niet bereikt zal worden in
35 maar in 40 jaren, een aanmerkelijke een
wijziging in de weduwenpensioenen aan te
brengen.
DE NIEUWE „TABA."
De openingsdatum van de nieuwe „Taba,"
die ditmaal gehouden Zal worden in het groo
te R. A. I. gebouw te Amsterdam, is bepaald
op 3 Mei en de duur op twee weken. Ze zal
ditmaal, meer dan de vorige maal, het karak
ter dragen van een jaarbeurs op 't gebied van
de tabak-, sigaren- en sigaretten-industrie,
doch tevens genoegzaam een populair karak
ter dragen om wederom het groote publiek
te trekken. Bovendien wordt er voor nieuwe
speciale attracties gezorgd.
De nieuwe „Taba" zal een wetenschappe
lijke afdeeling rijk worden en voorts een
Braziliaan-koffie-inzending brengen, zoodaf
er inderdaad geen sprake zal zijn van een her
haling-zondermeer van nummer één. Ook
de inrichting van de expositie ondergaat wij-
ing, er wordt voor gezorgd, dat de verschil-
1 de stands or.derli -.g niet al te zeer van ka-
- „ter verschillen, zoodat er een zekere stijl-
eenheid zal zijn te onderkennen.
Het aantal deelnemers is naar wij vernemen,
wederom groot.
ARBEIDSGESCHILLENWET.
De heer Weitkamp, lid van de Tweede
Kamer, heeft don minister van A. H. N. de
volgende vragen gesteld:
I. Kan de minister mededeelen den da
tum, tegen welken de invoering van de Ar-
beidsgeschillenwet kan worden tegemoet ge
zien?
II. Is de minister bereid de invoering van
de Arbeidsgeschillenwet te bespoedigen, met
het oog op het conflict in de Textielindustrie
in Twente?
DE BELANGSTELLING VOOR DE
KAMERZITTING,
Dinsdagochtend reeds voor twaalf uur
stonden al verschillende personen in rijen
geschaard voor den ingang van de publieke
tribune der Tweede Kamer, om zich bij
de twee uur aanvangende vergadering van
een plaats te verzekeren,
DE INTERPELLATIE-WESTERMAN
TOEGESTAAN.
Het verzoek van mej. Westerman om ver
lof tot het richten van vragen tot de regee
ring inzake het verieenen van ontslag aan
gehuwde ambtenaressen werd door de Twee
de Kamer toegestaan op een nader te bepa
len dag.
EEN INTERPELLATIE AANGEVRAAGD.
De heer Wijnkoop heeft verlof gevraagd
om de regeering te interpelleeren over de
10 pet. loonsverlaging voor het spoorweg
personeel.
Eind Maart ol begin April.
Naar het Cor.-Bur. verneemt heeft de Ko
ningin het voornemen, om in de laatste da
gen van Maart of begin April het jaarlijkscb
bezoek aan de hoofdstad te brengen.
RAAD VAN DEFENSIE,
Tot niet-militair lid van den Raad van
Defensie is bij K. B. benoemd Mr. W. L,
Baron de Vos van Steenwijk, lid der Eer
ste Kamer in plaats van den heer H. Colijn,
Minister van Financiën, wien op zijn ver
zoek eervol ontslag is verleend als niet-
militair lid van dien Raad.
Aan de orde is de behandeling van het
verzoek van mej. Westerman om verlof tot
het richten van vragen tot de regeering be
treffende het verieenen van ontslag'aan ge
huwde ambtenaressen.
De interpellatie wordt toegestaan. Zij zal
op nader te bepalen dag plaats hebben.
De heer L. de Groot, opvolger van mr.
Visser van IJzer.doorn, wordt als lid toege-
I laten. Hij legt dc vereisehte eeden af en
neemt zitting.
„M. d. V. De Kabinetscrisis, welke in
trad na de beslissing van deze Kamer op 26
October j.l„ krachtens welke de ontwerp-
Vlootwet werd verworpen, heeft op 7 Ja
nuari j.l. geleid tot met-inwilliging van het
verzoek om ontslag van het zittend Kabinet.
Nu de vorming van een nieuw Ministerie,
ondanks dit tijdsverloop onmogelijk bleek
en daarbij een langer slepend blijven van
de crisis niet in 's lands belang kon worden
g~acht, meenden wij ons niet te kunnen
onttrekken aan den plicht de verantwoor
delijkheid voor het bewind te blijven dra
gen.
Onder deze omstandigheden stel ik er
prijs op, met het ooé op de verdere samen
werking met de Stat n-Generaal en de
klaarheid in de verhouding tot deze verga
dering. het volgende te verklaren
De beslissing der Kam. van 26 October
wordt door het Kabinet in de begeven om
standigheden als feit aanvaard.
Het treffen van een voorziening in zake
de maritieme verdediging zal daardoor eerst
kunnen volgen op maatregelen tot herstel
van het financieel evenwicht.
Deze. bereids beraamde, maatregelen ter
genezing van het ziekteproces, dat 's Lands
financiën doormaken, staan thans op den
voorgrond. Middelerwijl zal de Regeering
de verzorging van de maritieme verdedi
ging opnieuw ter hand nemen. Zij behoudt
zich v.oor dienaangaande spoedig nadere
voor allen in te dienen.
Bij de beantwoording van het Voorloopig
Verslag dezer Kamer bet" ffende Hoofd
stuk I der Staatsbegrooting voor 1924 zal
de Pcgeering de meest geschikte gelegen
heid vinden omtrent verschillen daarin
ter sprake gebrachte punten van Regee
ring leid nader Imar icenipg uiteen te
zetten.
DRegeering nü doet een beroep oo de
medewerking van de Siaten-^ener'al in de
overtuiging, dat zij handelt in den geest van
uwe Vergadering, warneer zij haar thans
uitnoodigt tot gemeenschappelijke" arbeid
ten einde aan de hangende vraagstukken de
oplossing te geven, die het land zoo drin
gend behoeft."
De Kamer luisterde aandachtig toe. Er
wren *een interrupties.
Na aflon" de-n opmerkingen.
De V00R7ITTER stelt voor de bespre
king van deze verklaring aan de orde te
stellen morden om één uur.
De heer KETELAAR (V.-D.): Het is
anders eigenlijk niet de moeite waard!
Conform het voorstel van den Voorzitter
wordt besloten.
De heer WIJNKOOP 'C.-P.) vraagt ver
lof voor een interpellatie tot den minister
van ,/atersteat over de 10 pet. loonsver
laging van het Spoorwegpersoneel en ver
schillende punten, daarmede in verband
staande.
Over deze aanvrage wordt morgen beslist.
De Kamer g~at daarna over tot het trek
ken der Afdeelingen.
De VOORZITTER schorst daarop de ver
gadering voor een half uur en verzocht den
leden zich in de afdeelingen te bewegen,
teneinde, in afwijking van artikel 15 van het
Reglement van Orde, de voorzitters en de
tweede-voorzitters dier afdeelin"en te be
noemen.
Na heropening der zitting deelt de
VOORZITTER mede, dat benoemd zijn tot
voorzitters der afdeelingen de heeren Rut
gers, Marchant, Nolens, Schokking en van
Wijnbergen en tot onder-voorzitters de
heeren van Sasse van Ysselt, v. Gijn,
Snoeck Henkemans, v. d. Molen en Ger-
hardt.
De VOORZITTER stelt voor Woensdag
23 Januari in de afdeelingen fe onderzoe
ken een serie wetsontwerpen.
Conform besloten.
De VOORZITTER stelt daarna voor de
volgende week te behandelen de mterpel-
fatie-Westerman en de Indische Producten-
belasting en de interpellatie-Boon over den
Postchèque- en Girodienst.
De heer HIEMSTRA, S. D. A. P., vraagt
de wijziging van de Land- en Tuinbouw-
ongevallenwet alsnog aan de orde te stel
len.
De VOORZITTER heeft daartegen geen
bezwaar.
De vergadering wordt verdaagd tot Woens
dag één uur.
EEN NIEUW SOORT VLIEGMACHINE.
In opdracht van het ministerie van lucht
vaart in Engeland, is in het geheim een zeer
eigenaardig vliegtuig gebouwd waarmee t a .s
vliegproeven gedaan worden. Deze opdracht
wordt uitgevoerd in de Westland Aircraft
Works te Ycovil. Wanneer deze machine,
die geheel uit staal is vervaardigd en een groo
te vogel lijkt, aan de verwachtingen voldoet,
zal zij een geheelen ommekeer teweeg bren
gen in den bouw van vliegmachines.
De machine is van een geheel bijzondere
constructiestutten, spandraden, vleugels
en de gebruikelijke romp zijn verdwenen.
fJlen ziet alleen één zeer groote en sierlijke,
uit staal vervaardigde, draagvlakte. In het
midden buigt deze opwaarts tot een koepel
vormige structuur, welke een groote holle
ruimte vormt, waarin de machine, de brand
stof en de bedieningsmannen zijn onder
gebracht.
We hebben hier dus als 't ware slechts
één vleugel, waarin alles geborgen wordt, en
waarvan men de grootte af kan leiden uit het
feit, dat hij bovendien nog ruimte kan bie
den voor 12 personen.
Aan deze mathine ligt het idee ten grond
slag, dat de vleugel niet alleen moet dienen
als 'n noodzakelijke ballast. Op de manier als
boven omschreven productief gemaakt zijnde,
zal hij tevens tot ondersteuning van de ma
chine dienen.
Men verwacht, door deze machine toe te
rusten met een 450 P.K. motor, dat zij een
grooter last kan dragen en grooter snelheid
zal bereiken, dan welke machine ook voor
dien gebouwd.
Er bestaan reeds plannen om, wanneer
gebleken is, dat deze machine aan de gesteld:
verwachtingen voldoet, een luchtexpress
met groote eenvleugelmachines voor snel-
verbinding op de Eurppeesche luchtlijn in
te voeren.
De machine, die daartoe gebouwd zal
worden, kan gemakkelijk 20 personen ver
voeren. De vleugel zal een spanning hebben
van 100 voet, terwijl zij gedreven zal worden
door twee groote motoren. Door dit r.'eiwe
systeem zal de hoofdtegenstand, welke de
vliegmachines in de lucht ondervinden, over
wonnen worden, terwijl door het optrekken
der landingswielen in den vleugel nog grooter
spoed getracht kan worden.
WEER EEN VLUCHT OM DE WERELD
Verschillende Engelsche aviateurs heb
ben het plan opgevat, omin April a.s. een
vlucht om de wexeld te ondernemen, in tegen
gestelde richting van de vlucht hunner Ame-
rikaansche collega's...
DE KATHOLIEKE MULOSCHOLEN.
Een oordeel van niet-Katholieke exami
natoren.
Uit het verslag van het mulo-examen 1923
bleek, dat de resultaten van de Katholieke
muloscholen het best waren uitgevallen,
daarop volgden de christelijke muloscholen
terwijl de openbare scholen er het minst
gunstig waren afgekomen.
Over deze kwestie werd ook in de onderwijs
pers geschreven, o.m. door iemand, die meen
de dat de samenstelling van de commissie
invloed kon hebben op den uitslag.
Het „Hbl." nu heeft het oordeel gevraagd
van twee menschen, die geacht kunnen wor
den met kennis van zaken te kunnen spre
ken. De eerste is de heer J. Schuitemaker
Czn., eertijds hoofd van een neutrale bijzon
dere school in Limburg, een aantal jaren lid
van de examen-commissie voor onderwij
zers in Limburg, en daarna ongeveer dertig
jaren hoofd van een particuliere mulo-
school te Amsterdam en zeventien achter
eenvolgende jaren lid der mulo-examen-
commissie, die dus wel bevoegd geacht kan
worden, te oordeelen over examineeren,
over de resultaten van het onderwijs der Ka
tholieke school en over het mulo-onderwijs.
De andere is leeraar aan een H.B.S., exa
mineerde meermalen voor het mulo-examen
en was vroeger onderwijzer aan een openbare
mulo-school te Amsterdam.
In de eerste plaats zijn beiden van oordeel,
dat men op het examen aan de wijze van op
treden, aan het verzorgen van het schriftelijk
werk aan de manier van lezen en van voor
dracht bijna zonder uitzondering zien kan,
dat men te doen heeft met een leerling van een
Katholieke mulo-school, waarbij de vergelij
king in al deze opzichten uitvalt ten gunste
der Katholieke leerlingen.
Beide commissieleden schrijven de betere
resultaten der Katholieke mulo-scholen hier
aan toe, dat de Katholieke leerlingen beter
gedisciplineerd zijn dan de andere en dat de
onderwijzers van het Katholieke mulo zeer
veel zorg besteden aan de opleiding en zich
voortdurend op de hoogte houden van de
examen-eischen, terwijl zij hun leerlingen
niet licht zullen laten opgaan, als ze niet
overtuigd zijn, dat deze goed voorbereid
zijn. Van fraude bij examens kan geen spra
ke zijn, verklaren beiden. De heer Schuite
maker heeft in de zeventien jaren dat hij met
Katholieke heeren en dames samenwerkt,
nimmer iets waargenomen, dat zelfs de ge
dachte aan incorrectheid zou kunnen doen
opkomen.
En in de laatste jaren is de mogelijkheid,
dat er gefraudeerd zou kunnen worden, vol
strekt uitgesloten, daar de examens worden
bijgewoond door rijksgecommitteerden, die
hun veto kunnen uitspreken over uitreiking
van het diploma.
GROOT NEDERLANDSCH
STUDENTEN-CONGRES.
Gedurende de a.s. Paaschvacantie zal te
Leuven een Groot Nederlandsch Studenten
Congres worden gehouden.
WILLEM MENGELBERG.
Donderdag a.s. vertrekt Willem Mengel
berg met het stoomschip Rotterdam naar
Amerika.
CARRé WORDT GESLOTEN.
De exploitatie stopgezet.
Naar verluidt is Dinsdaga\ ond in het Thea
ter C-Té de serie specialiteiten-voorste!!!"'
be n d en d scl ouv b Tg, althans co
Iocp.0) gesloten geworden.
De directie deelde dienaangaande mede,
dat het haar gelukt was, tot December met
de ten dienste staande financiën, de kosten
te dekken. Daar zij evenwel geen reserve
middelen tot haar beschikking heeft, geen
chuiden wenscht te maken en den laatsten
tijd de zaken slecht gaan, heeft zij besloten
de exploitatie stop te zetten.. Zwaar drukte
bij op e bedrijf de hooge vermakelijkheids
belasting sinds Augustus werd daaraan
35.000 betaald, hetgeen een nekslag be
duidde. De winter-weken deden met haar
ijssport het bezoek sterk verminderen, zoo
dat, alles bijeengenomen, het gevallen besluit
onvermijdelijk was.
Onclertusschen wordt, naar men verze
kerde, reeds nieuwe onderhandelingen ge
voerd om tot een verdere exploitatie van het
Theater Carré te geraken.
EEN NIEUWE BRANDSTOF UIT
STEENKOLENGAS.
Naar de Duitsche bladen melden, zou de
Duitsche scheikundige Franz Fischer, di
recteur van het steenkoolinstituut te Miil-
heim, er in geslaagd zijn, uit steenkolengas
een benzine-achtige vloeibare brandstof te
destilleeren, die zooals bij proeven zou zijn
gebleken, gebruikt kan worden als drijf
kracht voor motoren. Het patent van deze
uitvinding is door de Oostenrijksche regee
ring aangekocht. De Weensche professor
Karl Oppenheimer heeft verklaard, dat deze
uitvinding zoowel theoretisch als experimen
teel onderzocht is en juist is gebleken. Er
moet nog worden vastgesteld, of deze ont-
d ikking practische toepassing kan vi: dan
Fischer gebruikte het gewone gas uit net
hoogovenproces, dat ook ontstaat bij de
fabricatie van calciurncarbide. Vroeger liet
men dit gas geheel verloren gaan, maar te
genwoordig wordt het in het bedrijf gebruikt
voor verwarmingsdoeleinden.
Naar wij vernemen is de Vereen%i:ig
„Rembrandt" er in geslaagd door krachtigen
steen van kunstvrienden voorloopig de helft
der Italinansche schilderijen uit de Groot
hertogelijke Collectie Oldlenibung, zooals die
in het Rijksmuseum te Amsterdam tentoon
gesteld zijn, te verwerven cn ten geschenke
aan te bieden aan het Rijk. Het aldus ver
worvene omvat:
De Madonna van Fra .Angelica, de Moe
dor met het Kind van Pier Francesco Fio-
renlino, het prachtige profiel-portret van
Ami)regio de Prédis, de twee ronde compo
sities van Mainardi en Lorenzo Credi, het
portret van Morasina Morosini van Jacopo
Bassaro, damesportret van 3. G. da Pon-
tormo, benevens de Venus on Amor van Ve
ronese.
Deze indrukwekkende vermeerdering van
ons Nationaal beziil aan kunstschatten is in
de eerste p aats te dianken aan het doortas
tend opt re 'en van enkele leden van hel Dn-
gelijksch Bestuur der Vereaniging, dlie uil
breed e kringen steun mochl ontvangen Ver
der van oen groep 'leden der Verecniging
Rembrandt, die daartoe ear. syndicaat vorm
de, terwijl de schoone Pier Francesco Fio-
rentino een geschenk is van den heer J. B.
van Heek te Lonncker.
In tijden, dat 's Rijks middelen het niet
toelaten de openbare verzameling uit te
breiden, maakt een dergelijke actie van par
ticuliere offervaardigheid, om een lang ge
voelde leemte in hel Rijksmuseum aan Ie
vullen, een verheugenden indruk, die tol
dankbaarheid stemt.
Door de bemiddeling van een kunstvriend,
die niet genoemd wenscht 1e worden, zal het
restant der verzameling voorloopig in het
Rijksmuseum in bruikleen kunnen blijven,
in afwachting, dal ook deze kostbare stuk
ken tenslotte in hel blijvend bezit van hef
Rijksmuseum mogen overgaan.
OPSPORING VERZOCHT.
De hoofdcommissaris van politie te Rot
terdam verzoekt de opsporing van de 23-
jarige Josephine Mazur, geboren 17 Februari
1900 te Weenen, aldaar gewoond hebbende
Laubeplatz. Ze was in dienst bij een familie
in de Turmgasse aldaar. Den 23en October
van het vorig jaar heeft ze des avonds te 5
uur haar dienst verlaten om naar huis toe te
gaan. Men heeft, haar daarna echter niet weer
gezien. Er wordt vermoed, dat ze in handen
van misdadigers gevallen en naar Nederland
gevoerd is. Ze is van middelmatige grootte,
goed gebouwd, heeft een gezonde gelaats
kleur en donkerblond haar.
De IJsinlichtingsdicnst rapporteert d.d.
Diasdag j.l.
Vaart ook voor groote stoombooten ge
stremd Nieuw Statenzijl, Dollard en Aa
Zoutkamp, Lauwerszee en Rietdiep Har-
lingen, vaartMakkum, Zuiderzee Lem
mer, Zuiderzee en Rien Urk, Zi:;d- en
Noordkust Schellingwoude, Zuiderzee
Marken, OostkustHoorn en Enkhuizen,
Zuiderzee.
Vaart voor kleine stoombooten en motor
vaartuigen gestremd Harlingen, Zuiderzee,
Stavoren, GrachtKeteldiep, Zuiderzee.
Zeilvaart gesloten, stoomvaart nog moge
lijk Stavoren, Zuidêrzee Keteldiep, IJssel
Schelüngswoude IJ Hembrug, Voorzaan
Wieringen, OostkustAandel, boven de
Sluis,
De zeilvaart ondervindt hinder Delfzijl,
Eemskanaal ElburgHellevoetsluis, ka
naal door Voorne Merwedekanaal te Vrees
wijk, Dieze en Zuid-Willemsvaart.
De scheepvaart wordt niet belemmerd
Delfzijl, Eems Schokland, Oost- en West
kust Hembrug, Noordzeekanaal Nieu-
wersluis, kanaal door Voorne Andel, bene
den de sluis.
Zeilvaart gesloten, stoomvaart nog moge
lijk. Ijstoestand veranderlijk, wordt over-
heerscht door tijde of windrichting Oude
Schild, Zuiderzee.
De scheepvaart wordt met belemmerd.
Ijstoestand veranderlijk, wordt overheerscht
door getijde of windrichting St. Andnes,
kanaal.
In verband met den roofmoord te Etten
verzoekt de commissaris van politie te Til
burg, in opdracht van den officier van justi
tie té Breda een ieder, die inlichtingen kan
geven omtrent de kleeding van twee mans
personen een groote en een kleine die
zich op Dinsdag 8 Januari jl. te Tilburg heb
ben bevonden en van wien de kleinste een
harmonica bespeelde en de grootste het geld
in ontvangst nam, zich zoo spoedig mogelijk
aan het hoofdbureau van politie aldaar te ver
voegen. Verder verzoekt de commissaris van
politie den rijwielhandelaar of winkelier, die
op 8 Januari jl. aan één van bovengenoemde
personen een batterij van een electrische zak
lantaarn, gemerkt Corbulo, (39e week 1923)
verkocht heeft, zich eveneens aan het hoofd
bureau te vervoegen.
Deze oproeping schijnt in verband te staan
met het feit, dat de twee verdachte harmo
nicaspelers op den dag, waarop de moord des
nachts had plaats gegrepen, op ae fiets naar
Tilburg zijn geweest en alhier hun harmo-
nicaspelersberoep hebben uitgeoefend. Een
door de justitie in beslag genomen te zijn als
stuk van overtuiging, doch blijkbaar moet
nog worden vastgesteld, dat deze aan een der
vermoedelijke daaers toebehoorde. De foto's
van beide verdachten zijn te Tilburg aan de
"osthuizen en pclitiebureaux aangeplakt.
De 4 gearresteerden bekennen.
Naar uit Breda gemeld wordt, hebben de
arbeiders P. Bals, G. van Peer en A. van Set-
tera, die Zaterdag j.l. werden gearresteerd,
bekend de daders te zijn van den roofmoord
op den landbouwer Naalden te Etten
Verder zijn nog een zekere J. V.ersteylen
en R. de Blaedert aangehouden Ook Ver-
steylen heeft bekend.
Gebleken is dat P. Bals de doodelijke ver
wonding heeft toegebracht.
De daders zijn allen afkomstig uit Sint Wille-
brord.
Dat deze ernstige zaak zoo spoedig tot
klaarheid, is gebracht is voor een groot deel
te danken aan het onvermoeide en doortas
tende optreden van de gemeente-politic, de
marechaussees en de rijksveldwachters te
Sprundel cn Etten.
Naar wij vernemen, heeft een broer van
den verdachte van Peer bij de Justitie aan
gifte gedaan, dat hij eenigen tijd geleden
ontdekte, dat zijn broer en diens kameraad
Bals, die eveneens gearresteerd is, zich in
zijn woning hadden laten insluiten. Toen de
beide mannen ontdekt werden, wilden zij
niet heengaan doch met behulp van een
mestvork werden zij door den broer van
den verdachte van Peer weggejaagd. De
zwager van van Peer en diens vrouw zijn
eveneens naar Breda overgebracht.
EEN TWEELING VAN 91 JAAR.
Dinsdag j.l. werden Mattheus en Mark
Gunn de oudste tweelingen waarschijnlijk
van geheel Engeland 91 jaar. Beiden nog
even actief, wandelen de oudjes eiken dag
dag nog drie a vier uur. De twee broers kun
nen buitengewoon "goed met elkander om
gaan. Wij hebben nog nooit ruzie gehad, ver
telde Mark Gunn, en nooit doen wii iets zon
der elkaar te raadplegen. Toen wij klein wa
ren, dacht ieder, dat wij wel spoedig zouden
sterven, want wij hadden het met ons gezin
van dertien hard te verantwoorden. Een ma
tige levenswijze heeft er ons echter boven op
gehouden.
Mark Gunn leeft met zijn zoon, cie bijna
72 jaar oud is.
De politie te Gronau heeft een berucht
inbreker, een Duitscher gevat, die deelge
nomen heeft aan de inbraken te Oldenzaal
in den nacht van Vrijdag op Zaterdag j.l.
Verschillende van die inbraken afkomstige
voorwerpen waren nog in zijn bezit. Na
een jacht van anderhalf uur, waarlij de in
breker twee keer door de Dinkel zwom en
de politie 7 schoten op hem had gelost zon
der hem te treffen, werd hij gearresteerd.
Op 12 December is dezelfde man uit de
gevangenis te Gronau gevlucht.
BEWUSTELOOS GESLAGEN.
Dinsdagmiddag heeft juffrouw M. A., te
Schiedam woonachtig, op den Schiedam-
schenweg te Rotterdam, toen zij een kind
greep dat voor een tram de rails overstak, een
duw van den motorwagen gekregen, ten
gevolge waarvan zij tegen de straat sloeg.
In bewusteloozen i es tand en met een her
senschudding is zij naar het ziekenhuis ge
bracht.
NOG WORDT ER GEREDEN!
Uit Lemmer (Friesland) wordt gemeld,
dat dr -y 'laar. zoover het oog reikt, nog
met een dikke ijskorst bedekt is. Van Lem
mer naar Kuine is prachtig ijs voor schaat
senrijders, waarvan dan ook een druk ge
bruik wordt gemaakt. Heden, Woensdag,
zullen bij Kuinre wedstrijden op zee, voor
heeren plaats hebben.
DE SCHEEPVAART OP DE EEM.
Op de Eem is de scheepvaart hersteld, j
Een motorboot van Amersfoort brak Maan-j
dag het ijs. Van Baarn tot de monding drijftj
veel ijs in de rivier. Tal van schepen!
stoomden Dinsdagmorgen uit de haven van;
Amersfoort langzaam zeewaarts. De Zui
derzee is gedeeltelijk ijsvrij.
DE HONDENVERGIFTIGING TE APEL
DOORN.
Omtrent de vergiftiging met strychnine
van losloopende honden te Apeldoorn ver
nemen wij nog, dat de dader, de zenuwarts
dr C. J. M„ alvorens hij tot vergiftiging
overging eerst- op de dieren geschoten
heeft, doch door de politie hierin werd ver
hinderd, Eerst toen maakte dr. M. van
strychnine gebruik. Gebleken is dat de die
ren, (er zijn er tot dusver negen), na het ge
bruik van het vergiftigde vleesch, geheel
stijf werden en onder vreeselijke pijnen
stierven,
GEVAARLIJKE HONDEN.
Zaterdag werd de. heer H. G. T. te Laren
(N.-H.) door een tweetal honden aangevallen.
De door hem bekomen verwondingen waxen
van dien aard, dat onmiddellijk geneeskundi
gen hulp moest worden verleend. Bovendien
waren zijn kleeren ten zeerste gehavend,
TER VOORKOMING VAN
OPLICHTING.
De directeur van het postkantoor te Am-j
sterdam heeft ter algemeene kennis gebracht,
dat de maatregel, waarbij postwissels, een
bedrag ad 20 te boven gaande, ook aan de
bijkantoren aldaar kunnen worden uitbe
taald, van Maandag j.L af is ingetrokken.
Thans kunnen alleen dan postwissels boven
een bedrag van ƒ20 aan de bijkantoren worden
uitbetaald, indien de geadresseerde persoon
lijk aan het betrokken kantoor bekend is of
na indiening van een schriftelijk verzoek
waarvoor formulieren aan de bijkantoren
verkrijgbaar zijn.
DIEVEN OP DE RIVIER.
De ,19-jarige wachtsman W. V. uit Maas-.
sluis bemerkte Maandagavond aan boord van
de op stoom liggende zeetjalk „Cito" te
Rotterdam, waar hij de avondwacht had, dat
eenige mannen van de duisternis gebruik
trachtten te maken, om op het schip te ko
men. Hij ging op hen af, waarop de mannen
de vlucht namen. Eén hunner loste hierbij
een revolverschot, waardoor V. aan een hand
gewond werd. De dieven slaagden erin te
ontsnappen. V. werd door de rivierpolitie
aan wal gebracht en toen door den Genees
kundigen Dienst naar het Ziekenhuis aan
den Coolsingel vervoerd, waar men hem ver-
boa lea heeft.
OVERREDEN EN GEDOOD,
Maandagavond reden door de Dorpstraat'
te Renkum twee aan elkaar gekoppelde
vrachtauto's. Daar alleen de voorste auto
lichten ophad, zag een voorbijganger, de 38-
jarige W. S. te Renkum, den tweeden wa
gen niet en werd hij door het voertuig over
reden, In ernstigen toestand werd bij opge
nomen en naar het ziekenhuis te Wagenin-
gen vervoerd, waar hij Dinsdagmorgen over
leed. I
De chauffeurs van de auto's reden na het
ongeluk door, zonder zich om den overre
den man te bekommeren.
In Oosterbeek werden zij echter door df
politie aldaar aangehouden.
AUTOBUS IN EEN SLOOT.
Maandagmorgen reed een autobus, die
van Maassluis over Naaldwijk naar Hoek
van Holland gaat, bij den Heenweg in de
sloot. Van de inzittenden werd een vrouw
vrij ernstig verwond, zoodat zij door dr. K
lit Naaldwijk moest verbonden worden.
ONDANK IS 'S WERELDS LOON,
De heer v. d. M. te Delft verleende aas,
een Hongaar, die zonder middelen van be
staan rondzwierf, onderdak en verdere ver-
;oni ig. De gastheer, begaan met het treu
rige lot van den armen zwerveling, was
verder zoo goed aan dezen reisgeld te ver
strekken voor het brengen van een bezoek
aan den Hongaarschen consul te Amsterdam.
Na 14 dagen van de gastvrijheid te hebben
geprofiteerd, is de logé plotseling vertrokken.
Als blijk van groote erkentelijkheid heeft hij.
eerst den lessenaar van zijn gastheer open-1
gebroken en daaruit ongeveer 100 gestolen
EEN GESTAAKT AUTOBUS-
VERKEER.
Maandagmorgen is op last van den com
missaris der Koningin door den burgemees
ter van Nieuwer-Amstel het geheele verkeer
met auto-omnibussen en vrachtauto's binnen
deze gemeente stilgezet.
Zoowel van de zijde der ondernemers als
van het publiek werd geprotesteerd, vooral
door de houders van abonnementen op de,
bussen. Het melkvervoer ondervond ook
stagnatie.
Van Amstelveen uit steeg door dezen
maatregel het personenvervoer per trein be
langrijk. j
Ouderkerk a/d Amstel wis evenwel geheel
geïsoleerd, daar er vanwege het ijs in den
Amstel nog geen booten kunnen varen.
Een deputatie van autobus-ondernemen
zal trachten, althans voor den straatweg
(Amstelveenschen weg) het verbod opgehe
ven te krijgen.
GIJZELING WEGENS O. W.-BELASTING.
De ontvanger des- directe belastingen te
Arnhem is overgegaan tot het in gijzehng
stellen van een belastingplichtige aldaar, die
in gebreke bleef een navordering van oor
logswinstbelasting te voldoen.
Er is Maandag, in verband met den moord]
te Culemborg, weer iemand gearresteerd,'
juist op het oogenblik dat hij in den trein'
naar Utrecht wilde stappen. De man Is ge-J
vankelijk naar Tiel gebracht.
DE VEIL'NOEN TE AALSMEER.
AALSMEER 16 Jan. Op de centrale Aals-
meersche veiling is gedurende 1923 in totaal
geveild voor een bedrag van 1 827.511.09
op ƒ71.810.49 mindegr dan in 1921. Aan sisij-
boonen is minder geveild 70.094.17 aan
pot en perkplanten 19.749.78; aan fruit en
groenten werd meer geveild 2860.86,
