VAN HET VATICAAN.
KUNST EN KENNIS.
Terugkeer tot het Geloof.
Uit Boek en Blad.
RECHTSZAKEN.
SPOHÏ m SPEL.
KERK EN SCHOOL.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Het spoorwegongeluk bij Weesp.
DAMMEN.
GEMENGD NIEUWS.
Te water geraakt en verdronken.
KERKNIEUWS.
SIST BIN OMTREK.
VELSEN
IJMUIDEN.
SPAAPNDAM.
SANTPOORT.
HEEMSTEDE.
Een gouden bruiloft.
BLOEMENDAAL.
LIJNDEN.
Vroeger vermeldden we hier de vernieu
wing in de godsvrucht en den godsdienstzin,
het herstel der geestelijke „waarde" gelijk
men het hier officiéél uitdrukt, die nergens
meer dan in Italië de aandacht vragen en
merkbaar zijn.
In de scholen werd het Kruisbeeld terug
gebracht, in de hospitalen, in de ziekenza
len met zegezangen weder geplaatst als
troost en opwekking in het lichamelijk lij
den, wiens aanzicht moed en geduld geeft tc
lijden volgens Gods H. Wil,
In de scholen werd daarenboven door de
kreet het godsdienstig onderricht hersteld.
Eenigen tijd geleden besliste de ministerraad
dat in de lagere scholen dit onderricht zon
gegeven worden, zonder dat iemand zich
aan dit onderricht zou kunnen onttrekken,
tenzij dc ouders in dit onderricht voorzien
volgens aangegeven leerprogram. De minis
terraad bepaalde dat de kinderen van vijf
tot zes jaar de verschillende gebeurtenissen
der Bijbelsche geschiedenis zouden aanlee-
ren, de meest onder de geloovigen bekerde
gebeden, bijv. het Onze Vader, van zes tot
negen jaar moest men aan de kinderen ccni-
ge geheimen van den godsdienst uitleggen,
alsmede de voornaamste Sacramenten, van
negen tot twaalf jaar wat dc christelijke
leer onderwijst op het punt der zcdeleer,
de geheele leer en praktijk der sacramenten,
en dit alles onderwezen moest wordefl vol
gens de opvattingen der Katholieke Kerk.
terwijl niemand geschikt kon geacht worden
tot het geven van dit onderricht die door dc
kerkelijke overheid daartoe werd geweigerd.
Dit vooral was een voornaam punt. Immers
zoovele ongeloovige onderwijzers hadden het
godsdienstonderricht kunnen te niet doen.
het zelfs schadelijk kunnen maken voor de
jeugdige geesten en harten, waarbij het on
derricht door de onders gegeven in de pril
ste jeugd zou verloren gegaan zijn. De on
derwijzers schijnen dit zeer goed begrepen
te hebben en daarom besliste dc anti-cleri-
cale vcreeniging van onderwijzers laatst dat
bare leden het godsdienstonderricht niet
(ouden geven, wel wetend, verklaarden zij
dat ze door de Bisschoppen zouden gewei
gerd worden.
Een groot vraagstuk waren nog de tekst
boeken, daar in Italië meestal dc ofliciëele
tekstboeken aller leervakken door de Pro
vincie of door het Rijk worden aangegeven,
sn ook de voorbereiding der onderwijzers
die tot dusver niets of weinig van den
godsdienst afwisten.
Over dit onderworp en nog eenige andere
gaf dezer dagen dc minister van onderwijs
die nog een ongcloovig wijsgeer is, behoo-
rende tot en misschien grondlegger der idea
listische wijsbegeerte in Italië, een rond
schrijven. dat voorzeker ook elders de anli-
dacht verdient.
i Het onderwijs van den! godsdienst aan de
jeugd, zegt dc minister, is een waarborg
voor den ernst der levensbeschouwing van
het toekomend geslacht. Het goddelijke in
den eeredienst rrppenbaart aan het Kind
rijn plichten als mensch.
Het goddelijke gelijk het wordt opgevat
en uitgelegd door het christendom is het
goddelijk woord dat den mcnsch tegenover
zich zeiven plaatst; het woord dat innerlijk
vermaant en aan den mensch getuigenis
geeft van zijne eigene raenschheid, die niet
voldaan wordt door het aanleeren van ge
tallen en het kennen van bruikbare dingen,
niet leeft van den tijd, niet onderhevig is
san het toeval, maar van alle eeuwigheid
es onveranderlijk de menschheid leidt en
aanmoedigt.
Daarom juist is beschaving synonym van
christendom. Geen geloof begrijpt zoo men-
schelijk het goddelijke, en niemand zonder
bet christendom kan het geloof gevoelen
els een liefde tot God, als aen vaderschap
en een. vertrouwelijk omgaan van hef on
eindige met het eindige, van het eeuwige
met den mensch, van God met cn voor elk
cn een ieder zijner schepselen.
i.
Wat er ook van het kind in den loop zij
ner studiejaren zal geworden, zijn eerste
geloof in den Schepper en Meester die ook
het ideaal der Kindsheid is, gelijk -Jezus
Christus kind was en als Verlosser de kin
deren tot zich riep. zal nooit uitgewischt
kunnen worden, indien het godsdienstonder
richt in de scholen wordt gegeven met dc
eenvoud en duidelijkheid van het onderricht
cencr moeder.
Geen drooge theorie dus, geen formalis
me, maar als een poesie cn gezang van ge
loof moet het godsdienstonderricht, in ds
school zijn, ofschoon in de uren voor gods
dienstonderricht bestemd de leer gegeven
moet worden volgens het geloof der vide-
ren, dat in Italië het Katholiek geloof is.
De niet-Katholiek zij niet beleedigd in zijn
godsdienst en de kinderen van ouders dfe on-
fhankclijk van de school onderwijs geven
in den godsdienst moeten vrijgesteld kunnen
worden dit onderricht in de school te ont
vangen Deze beschikking zegt duidelijk, dat,
ofschoon, de godsdienstige geest geheel het
onderricht moet bezielen, ook buiten de
uren aangewezen voor het eigenlijke gods
dienstonderwijs, dit dan moe) geschieden öm
cene wijze die geen volgeling van een ander
geloof zou kunnen kwetsen.
Het korte gebed dat alle leerlingen moeten
doen, dc tekstboeken over helden en marte
laren van bet geloof en de apostelen van
het goede, de geschiedkundige verhalen be
treffende de beschaving ingegeven door het
geloof, moeten steeds zoo gekozen worden
dat geen rechtschapen en ernstig man er iets
op aan te merken heeft en overtuigd zij van
hunne algemeene en opvoedende waarde.
Onnoodig, en toch niet onnuttig er bij te
voegen dat het godsdienstonderricht in dc
daarvoor bestemde urer en ook in dc ge-
legenheidsaanhalingen in geheel het onder
richt vrij behoort te zijn van allen polemi-
schen toon. De polemiek behoort in de lagere
school niet thuis. In dc school behoort het
naive geloof, dat moet aangeleerd worden
door positief onderwijs niet door ontkennin
gen, volgens het voorbeeld der grootste ge
tuigen van het christelijk leven, zonder aan
vechting van andere godsdiensten.
Dc voorbereiding der onderwijzers voor
dit godsdiensfonderricht trekt ernstig de aan
dacht. Het oordeelt over bekwaamheid en
geschiktheid wordt niet geheel geveld vol
gens verkregen diploma's. De bekwaamheid
en bevoegdheid wordt verondersteld in den
onderwijzer die steeds goed beoordeeld werd
en die met oprechtheid verklaart het pro
gram vcjor het godsdienstonderricht aan te
nemen, en gevoelt dat het noodzakelijk is in
dc jonge geesten cn harten het geloof tc
prenten, dat hen zal helpen goede menschen
te zijn en op te voeden
Goede tekstboeken zijn in voorbereiding.
Een commissie waakt op het punt vat) de
leer en de opvoedkundige waarde der be
staande boeken. In verschillende steden
worden leergangen opgericht voor onderwij
zers en dit met de medewerking der schooi-
pverheden en die der eerbiedwaardige over
heden der Kerk. KunsteiÜars zijn bezig
schilderijen te ontwerpen met godsdienstige
voorstellingen die >n de school zullen opge
hangen worden. Industrieeien vervaardigen
reproducties van dc meesterwerken onzer
kerkelijke kunst We hebben dus op dit punt
niets te verordenen.
De minister verhoopt eindelijk, dat de on
derwijzer die geroepen wordt het gods
dienstonderricht te geven; een rechtschapen
mensch zij, die de waarheid zal zeggen. Biedt
hij zich zelf aan, dan moet dit als een be
wijs gelden dat hij bekwaam is voor de taak
en begeerig zich te volmaken, dat hij nut
tige voorlezingen zal houden, dat hij het
vraagstuk van bet godsdienstonderricht in de
school zal bcstudeeren, vraagstuk nieuw
voor dc school, maar niet voor hem die het
gaf aan zijne kinderen, of ann zijne broertjes,
of aan de leerlingen der school zelve, niette
genstaande dat de school tot dusver „neu
traal" dit is „niets" was.
CrV'IS ROMANUS.
SCHRIFTELIJKE CURSUS IN STAATS
INRICHTING.
Naar het Centraal Bureau voor de K.S.A.
in Ned. te Leiden mededeelt, bestaat er
thans nog gelegenheid tot deelname aan zijn
schrifteüjken cursus in Staatsinrichting. Den
cursisten wordt een geordende kennis bij
gebracht van de beginselen der Nederland-
sche Staatsinrichting. Op het einde van den
cursus, omstreeks Februari en Maart 1925,
kunnen de deelnemers zich onderwerpen aan
een mondeling examen. Een nieuwe cursus
zal eerst weder aanvangen in het voorjaar
van 1925. Door het Bureau wordt op aanvrage
een prospectus toegezonden.
VOOR STUDIE EN PRAKTIJK.
Dit bijvoegsel van „Katholiek Nederland"
j gact thans zijn derden jaargang in- De re
dactie, het Centraal Bureau der K.S.A. te
Leiden, deelt mede, datt periodiek voortaan
acht 'maal per jaar zal verschijnen, terwijl
tevens de abonnementsprijs is verlaagd.
Deze uitgave wil zoowel door inhoud, als
ook door de manier van uitgeven een handige
vraagbaak zijn voor eenieder, die in het open
bare leven werkzaam is of daarin belang
stelt. Het verschaft korte origineele verhan
delingen over allerlei sociale onderwerpen en
voorts actueele documenten, juridische wen
ken van belang voor het vereenigingsleven,
statistieken en in het algemeen alles, waar
omtrent aan documentatie, overzicht of
voorlichting behoefte bestaat.
schrikt door hulpgeroep. Er was iemand te
water geraakt. De schipper de R. van het aan
den wal liggende motorschip Judith uit Lei
den jammerde, dat zijn achttien-jarige zoon
te water was geraakt. Hij had met een vaar
boom de schuit van den wal willen duwen,
was uitgegleden en door de ijslaag gevallen
en niet meer boven gekomen. Op het hulp
geschrei van dén schipper snelde onmiddel
lijk politie toe, die, geholpen door den sluis-
knecht, aan het dreggen ging, aanvankelijk
tevergeefs, daar men in het duister moeilijk
uit den weg kon. Ten laatste heeft men de
schroef vgn het motorschip laten werken.
Toen kwam de jongen naar de oppervlakte
en men slaagde erin hem met een dreg in be-
wusteloozen toestand op het drooge te bren
gen. De Geneeskundige dienst bracjat hem
in allerijl naar het ziekenhuis, nadat men nog
geruimen tijd ter plaatse tevergeefs getracht
had, de levensgeesten weder op te wekken.
In hef ziekenhuis moest spen constateeren,
dat de dood reeds was ingetreden.
De wanhopige vader, wiens jammerklach
ten het geheele reddingswerk in den sche-
merigen ochtend tot iets zeer tragisch hadden
gemaakt, werd door een bevrienden schip
per liefderijk opgenomen.
DON BOSCO EN DEMISSIE.
1 Dat de Paters Salesianen, de geestelijke
zonen van Don Bosco, naast hun arbeid
voor de verwaarloosde jeugd, ook Missie-
arbeid tn den eigenlijken zin des woords
-er moge blijken uit de verschillende
Mm v :n welke door hen bearbeid
word 'n. (D; gegevens hieromtrent putten
wij 1 1 zerkje„Don Bosco en zijn
werker").
i De eerste Salesianen-missionarissen zond
'de Voorzienigheid naar Amerika. De naam
van Don Bosco was daar reeds bekend en men
verlangde naar hen? zijn eigen verzuchtin
gen, wekten de verzuchtingen op der Ameri
kanen, zij ontmoetten elkaar en dit werd het
begin der Salesianen-Missies. (Kard. Ali-
monda, D. Bosco e il sub secoio).
i De eerste Missionarissen vertrokken uit
Europa in 1875. Heden bedienen de Salesi
anen de volgende Missies.
1. Noord- en Midden-Patagonië met het
Pampasgebied, waar uitsluitend Salesianen
arbeiden zonder evenwel een eigen Vicaris
of Prefectus Apostolicus te hebben.
2. Het Apostolisch Vicariaat van Magel-
iiaens onder het bestuur van Mgr. Aguilera
Salesiaan.
3. Het Apostolisch Vicariaat Mendez y
Gualaquiza, bestuurd door den Salesiaan
Mgr. Comin, een Missie, die groot gebrek
heeft aan middelen en aan werkkrachten.
4. De prelatuur Registro do Araguaya, in
Brazilië, toevertrouwd aan den Salesiaan Mgr.
Malan, voornamelijk ter bekeering van woes
te Indianen-stammen zooals de Bororos.
5). De Apostolische Prefectuur van den Rio
Negro in Brazilië, onder het bestuur van Mgr.
Massa, Salesiaan, een zeer uitgestrekt gebied
vooral bevolkt door Indianen-stammen in. de
bosschen en langs de rivieren.
I .61. Het Apostolisch Vicariaat Shiu-Chow
in China (Prov. Kwantoeng), waarover de
Salesiaan Mgr. Versiglia de leiding heeft, mis
siegebied van meer dan vier millioen zielen,
waaronder nog slechts 2000 katholieken.
7). De Apostolische Prefectuur van Assam
in Britsch-Indië bestuurd door Mgr. Louis
Mathias, Salesiaan, hier bedraagt het zielen
tal 7.000.000, terwijl er 60 verschillende talen
^sproken worden.
8). Het Apostolisch Vicariaat Kimberly in
Australië.
Behalve in deze uitgestrekte Missievelden
werken de Salesianen nog.
a) Onder de Negers in Belgisch Congo,
in het Apostolisch Vicariaat van Elizabeth-
vilie/ toevertrouwd aan de Paters Benedic
tijnen
b) in het district Heong-Shan in China,
onder het bestuur van den bisschop van Ma-
cao, bovendien belastte hen de H. Stoel met
de prediking van het Evangelie in Chaco
Paraguavo in Angola (Equatoriaal Afrika)
Nederland bezit nog eenige huizen dezer
zoo vruchtbare Missie-Congregatie. De
hoofddirectie der Salesianen werken is ge
vestigd te Turijn (9) Via Cottolengo 32.
De Nederlandsche Salesiaan Pater Ch.
Dury, wiens tijdelijk adres is den Haag, Dr.
Kuij perstraat 12/ zal desgewenscht gaarne in
lichtingen omtrent doel en wezen van het
werk van Don Bosco geven.
Het Utrechtsch Missie-Comité
EMIGRATIE-VOMMISSIE VAN DE
K.S.A.
Op 10 Jan. j.l. vergaderde te 's Gravenhage
de emigratie-commissie van de K.S.A.
wegens ontstentenis van den voorzitter prof.
L. A'an Aken, leidde de' secretaris, Mr. A.
Tepe de vergadering.
Een door Prof. J. Veraart aan de Commis
sie uitgebracht prae-advies over „De wen-
schelijkheid van emigratie in den zin van
kolonisatie uit economisch oogpunt", weid
uitvoerig besproken
Hoewel er verscV 1 van gevoelen heerschte
omtrent de wenscheiijkheid om kolonisatie
te bevorderen, was men eenparig van oordeel,
dat er, gezien het feit, dat er geëmigreerd
wordt en stellig in de naaste toekomst nog
meer zal worden, eene R. K. vereeniging
dient in het leven geroepen te worden, die
o.a. den taak zal hebben katholieke emigran
ten behulpzaam te zijn en eventueel koloni
satie te bevorderen.
Aan het Dag. Bestuur der K.S.A. werd
verzocht maatregelen te willen nemen om
zoo spoedig mogelijk te geraken rot op
richting der vereeniging.
Donderdag .zijn voor een der civiele ka
mers van het gerechtshof te Amsterdam de
pleidooien aangevangen in de zaken van de
Hollandsche. IJzeren Spoorwegmaatschappij
(appellante) tegen een aantal slachtoffers
(geintimideerden) van het op 13 September
i918 gebeurde spoorwegongeluk bij Weesp.
Zooals ftien weet, had de eerste kamer van
de rechtbank te Amsterdam bij vonnissen van
22 Juli 1922 de H. IJ. S. M. aansprakelijk
gesteld voor het spoorwegongeluk en zagen
de slachtoffers behoudens de acties, waar
bij niet gesteld was, dat de eischer door den
verslagene onderhouden placht te worden
zich hun eisch tot schadevergoeding toege
wezen. De H. IJ. S. M. had den staat der
Nederlanden in vrijwaring opgeroepen, doch
d:ze vordering werd door de rechtbank af
gewezen. Het eerst werd het woord gevoerd
door prof. rar. Molster, die voor de H. IJ. S.
M. optrad.
Prof. tnr. Molster begon met op te merken,
dat de grondslag van de aansprakelijkheid
der speer de schuld is. Vervolgens zette hij
het verschil tusschen de Duitsche en de Ne
derlandsche opvatting dienaangaande uiteen.
De regelen betreffende het personenvervoer
zijn anders dan die ten aanzien van het goe
derenvervoer le voyageur est son propre
gardien. Art. 1 van de Spoorwegwet van 1875
staat daarnaast en schept dc verplichting tot
het behoudens vervoer van de reizigers. Geen
aansprakelijkheid zonder schuld, wat ook het
standpunt der rechtbank is.
Een tweede vraag is of de H. IJ. S. M.
schuld heeft. Wat verstaan moet worden on
der het begrip schuld hangt af van de vraag
of iemand maatregelen heeft kunnen of moe
ten nemen om iets te vermijden. Geen des
kundige kan ooit maatregelen nemen tot ver
mijding van een schuld, die niet tc voorzien
is.
Het water was het schadetfcroorzakend
feithet was de onvoldoende afwatering van
den spoorwegdijk. Door regenval en hoogen
waterstand van het Merwedekanaal is het
ongeluk veroorzaakt. Ook voor de rechtbank
staat allerminst vast, dat de niet ovldoende
afwatering aan de ambtenaren bekend was.
Het stelsel der rechtbank is, dat een bestendig
onderzoek van alle spoorwegdijken noodza
kelijk is, maar dit is practisch onuitvoerbaar
cn juridisch onjuist.
Pleiter besprak daarna het rapport van de
staatscommissie.
Vervolgens was het woord aan Mr. Teiders,
die voor den Staat der Nederlanden pleitte
PI. besprak de vraag, of de ingenieurs
wetenschap tijdens het onderhoud van den
dijk geer. andere eischen heeft gesteld dart ten
tijde van den aanleg. De Staat is van oordeel,
dat noch ingenieurs van aanleg, noch inge
nieurs van onderhoud hier blaam treft. Er
bestaat een volledige overeenstemming bij
Staat en H. IJ. S. M. PI. achtte voorts de
uitspraak der rechtbank, als in deze zaak on
deskundig lichaam, onvoorzichtig. Het von
nis berust op de opvatting van juristen en niet
op die van deskundigen.
Vervolgens besprak pl. enkele beginselen
omtrent de ontvankelijkheid en de schade
loosstelling. Pl. noemde voorbeelden, waarbij
volgens art. 1401 B. W. volledige schadever
goeding moet worden gegeven bij den dood
van den ter neer geslagene. Bij de ontvanke
lijk verklaarde eischen meende pl. moet
hier rekening gehouden worden met stand en
fortuin van de nagelaten betrekkingen. Be
grafeniskosten en winstderving moeten uit
drukkelijk uitgesloten worden. Als eerste
voorwaarde moet voorop gesteld worden
geen actie dan die uit art. 1406 B.W. Pl.
merkte op, dat eischers juiste opgave moeten
doen van hun bronnen van inkomsten en de
nagelaten goederen. Er zijn eischers, die vol
komen in dien geest gehandeld hebben, an
deren, die geen inlichtingen wilden geven.
Heel terecht heeft de rechtbank in haar von
nis verklaard, dat de laatsten niet geholpen
konden worden.
Pl. behandelde daarop alle eischen afzon
derlijk en concludeerde, dat de rechtbank
behoudens enkele uitzonderingen het in bijna
alle punten met den Staat eens is.
Hierop werd de zitting geschorst tot Vrij
dag-ochtend.
Hoofdklasse-Competitie (Afdeeling N.)
van den Nederlandschen Dambond.
Gisteravond speelde het eerste tiental der
„Haarlemsche Damclub" te Amsterdam in
het „American-Hotel" tegen het eerste tien
tal van het „Vereenigd Amsterdamsch Dara-
ger.ootschap" voor de Hoofd' 1 sse-competi-
tie van den Nederlandschen Dambond.
Het team van het „V.A.D." kwam geheel
volledig uit en was versterkt met den Kam
pioen van Gelderland, den heer R. C. Keiler,
die in dezen wedstrijd voor het eerst voor
het „V.A.D." uitkwam.
De Haarlejnmers misten nog steeds hun
tweede bord, den heer H. G. Teunisse,
die nog steeds door ziekte verhinderd is
mede te spelen.
Na een zeer spannenden strijd wisten de
Amsterdammers met een zeer gering ver
schil te winnefl.
De Haarlemmers boekten echter een mooi
succes door de overwinning van hun cap
tain op Meester Herm. de Jongh, alsmede
door het gelijke spel van den heer W. J.
Teunisse tegen Mr. I. de Jong.
Ook de invaller in het Haarlemsche team,
de heer J. Wielenga, wist zijn partij te winnen.
Als een bijzonderheid kunnen wij tevens
nog memoreeren dat ii de afgeloopen con-
petitie-wedstrijden in thet eerste tiental der
„Haarlemsche Damclub" tot nu toe zes
spelers van het tweede tiental als reserve
hebben medegespeeld in het eerste tier t .1
zonder dat zij ook msar een partij verloren.
Dit belooft wat voor de 2e klasse-compe-
titie
De gedetailleerde uitslag laten wij hier
onder volgen
No. „Haarl. Damclub" I. „Vereenigd Amst.
Damgenoots." I.
Haarlem. Amsterdam.
1. P. J. v. Dartelen 20 Herm. de Jongh
2. W. J. Teunisse 1—1 I. J. de Jong.
3. J. W. v. Dartelen 11 M. A. Haye.
4. W. \*m Daalen 0—2 M. Wijnberg.
5. Aebe de Jong 11 W. Pieksma.
6. F. A. BerkemeijerO—2 Mr. S. de Jong.
7. J. van Looy 0—2 G. C. Wiseman.
8. H. T. Luif 0—2 R. C. Keiler.
9. S. M. Mons 2—0 S. Judels.
10. J. Wielinga 2—0 A. J. Koen.
Totaal: 9—11
Zondag a.s. speelt de „Haarlemsche Dam
club" I tegen het eerste tiental der Dam-
vereenigir.g „Gezellig Samenzijn" te Am
sterdam in de bovenzaal van Café „De Munt
toren", Muntplein.
BEROOVÏNG VAN EEN MAILTREIN.
Uit Parijs wordt gemeld Twee gemas
kerde en zwaargewapende bandieten zijn
Woensdagmorgen een maiitrein binnenge
drongen ter hoogte van Metz. Zij losten een
aantal schoten op den dienstdoende» post
beambte, wien zij op drie plaatsen in het
hoofd troffen, waarna zij ijlings de vlucht na
men met medeneming van de aingeteekende
brieven ter waarde van circa frs. 330.000.
Gevreesd wordt dat de beambte aan de be
komen verwondingen zal bezwijken.
Donderdagmorgen vroeg, te ongeveer half
S.van uur, vertelt de „Msb.", werden de be
woners van den Steiger te Rotterdam opge-
PASTOOR P. SCHIJF.
De Zeer Eerw. Heer P. Schijf, Pa.v or
te Rijp Wetering, is van de laatste 1, H.
Sacramenten der Stervenden voorzien
De H.H. Sacramenten werden ZijnEerw.
toegediend door den Hoog Eerw. Heer
Deken Dessens. De toestand van den zieke
is zorgwekkend.
Concert. De Gemengde Zangvereeniging
„Zang Veredelt", alhier, geeft Woensdag 23
Januari een concert, mot medewerking van
Mevr. Grimbère van Delden, sopraan, Mej.
Jos. Schraderhoff, mezzo-sopraan, Mej. Jo
Misset, begeleiding, den lieer Jan Hensen,
lenor, alten te Haarlem en van den heer Jo
Rotgans, bariton, fe Schagen.
Armenwet. Hot Leger des Heils, afdreling
Uitluiden, is door B. en VV. geplaatst op dc
tijsl van instellingen van weldadigheid in deze
gemeente en gerangschikt onder cat. 2 1c der
Armenwet.
Begrafenis J. Bos. Onder zeer groote be-
langstel'ing heeft gistermiddag op de begraaf
plaats „De Biezen" de teraardebestelling plaats
gehad van liet stoffelijk overschot van den
heer J. Bos, in leven directeur van de ge
meentelijke waterleiding eq ouderling van de
Ned. Heer. Gemeente.
In het sterfhuis was door Ds. Eggink een
uitvaartdienst geleid. Op do begraafplaats
word de lijkbaar, gedragen door personeel van
gns- en waterleiding, gevolgd door B. en W„
den gemeentesecretaris, de raadsleden Dalmey-
er, Nijssen, Groeneve'd, Zwanenburg, Sluiters,
Tusenius en Schuitenmaker, de hoeren A. de
Wit, J. Th. Verzijl bergh en E. Bra der, resp.
directeur van het Gasbedrijf, Reinigingsdienst,
cn Openbare Werken; de hoeren G. Duyckinck
Sondcr en H. J. Zeeman, reap, directeur der
Visscherijschool en Ambachtsschool, dc leden
van den Kerkeraad en de Kerkvoogdij van de
Ned. Herv. Gemeente; den heer G. Severs,
hoofd der Chr. School in de Keizer Wilhelm-
straat te Umuiden, enz.
Toen dc kist in de groeve was neergelaten
sprak dt- burgemeester het volgende:
„Er zijn' nog nauwelijks drie etmalen ver-
loopen, sedert ik niet ver van hier ook aan
een graf stond en hetzelfde doet zich nu bij
mij voor als toen, n.1. dat ik niet alleen spreek
omdat het plicht is, maar ook uit drang des
harten. Want hij, van wien we nu afscheid
nemen, was iemand, dien ik hoogachtte èn
als ambtenaar èn als mensch.
Ais ambtenaar bezat de heer Bos een plichts
gevoel als weinigen, mot blijden moed wijdde
hij zich aan wat hij klaar cn duidelijk inzag
ais zijn plicht en daaraan wijdde hij zich;
trouw zelfs in, 't kleine, in 'I a'lerkleinsle ook.
Maar de heer Bos was ook een hoogstaand
mensch. Ieder, die met hem in aanraking
kwam, kwam onder de bekoring va.n zijn een
voud. Altijd waar en fier, ook als de mee-
ning van een hoogergeplaatste niet die van
hem was.
Van zulke ambtenaren, die tegelijk hoog
staande menschen zijn, gaat onvermijdelijk
eengoede invloed uit, naar boven zoowel
als naar onder. Zulke ambtenaren hebben we,
vooral in deze tijden van verslapping der ka
rakters, zoo hoog noodig en daarom betreu
ren we het verlies van dezen man zoozeer.
Als een donderbui bij helderen hemel kwam
de tijding van zijn dood; we hebben niet een
maal die gelegenheid gehad om belangstelling
te Iconen bij zijn ziekbed. Een krans is het
zichtbare teek en, dal we neerleggen bij zijn
baar; niet zichtbaar is onze hoogachting, die
hem volgt tot over het graf.
Deze hoogachting va.n het gemeentebestuur
moge tevens mede een kleine troost zijn voor
zijne weduwe en kinderen, die ten alien tijdo
met trots aan hun man cn vader kunnen te
rugdenken.
Heb dank, mijnheer Bos, voor hetgeen gij
voor onze gemeente hebt gedaan. Rust zacht."
Namens den Kerkeraad cn de Kerkvoogdij
der Ned. Herv. Gemeente sprak do lieer J.
Deinum. die zei, dat Gods wegen wonderbaar
zijn en we dit niet kunnen begrijpen.
Spr, roemde de trouw en de toewijding
van dch lieer Bos ook in zijn kerkelijk ambt.
Voorheen was hij jaren lang ouderling te
Haarlem en daarom stelden wij zijne advie
zen op hoogen prijs. Namens de beide colle
ges legde spr. een krans op het graf.
De directeur van het Gasbedrijf, do heer A.
de Wii, getuigde van de groote vriendschap,
die er was tusschen hem en deze overledene.
Dagelijks kwamen wij met elkaar in aanra
king, zei spr., en steeds was er de beste har
monie. Als man van groote kennis had hij
zich hiertoe door noeste vlijt opgewerkt.
Spr. zesde, dat het personeel van gas en
water den overledene liefhad, daarom dank!
hij ook namens hen.
Vervolgens spraken nog de heer Y, J.
Reitsma, namens de afd. Velsen van het Nat.
Verbond van gemeente-ambtenarende opzich
ter der waterleiding, de heer J. H. de Gelder;
de heer D. Schuyi, als vriend en ten slotte
Ds. Eggink, tot voor kort predikant alhier, die
met groote vers'agenheid van dit verscheiden
had kennis genomen. Maar al wat hier gezegd
is, fs waar; de heer Bos was waard, hem lief
te hebben en hoog te achten. Spr. is ook
dankbaar voor al wat hij aan vriendschap
en raad van den overledene mocht ontvan
gen en dankte ook namens Ds. Kroese, die
in het sterfhuis was achtergebleven.
Daarop dankte de zoon, dc heer A. A. Bos,
voor de groote belangstelling.
Gezondheidscommissie.Tot secretaris der
alhier zetelende Gezondheidscommissie is be
noemd de heer S. Baai-da, tot verleden jaar
lid van den gemeenteraad,
Hoogovenbedrijf. Aan de Kon. Ned.
Hoogovens en Staalfabrieken is vergunning
verleend tot hef. bouwen van een schaftlokaal
op haar terreinen in de Breesaap.
Het ijs. Er wordt al weer gereden op de
ijsbanen, ook op de materia'enhaven van de
Amsterdamsche Ba,Uast-Mij.
Postzegeldepot. In het sigarenmagazijn
van W. v. d. Wal, Wijkerstraa'weg 184, wordt
een poslzegfeldopot gevestigd.
Tragisch. Gistermiddag begaf mevr. de
Wed. A. v. Z., de echtgenóofe van dien vo-
rigen president-kerkvoogd der Ned. Herv. ge
meente, zich op weg om de begrafenis van
den hccT J. Bos bij te wonen. Bij de builen-
plaals „Beeckesteyn" gekomen, werd zij onwel
en ging bij den heer L. binnen. Daar hielp
men haar en riep een dokter; maar toen deze
kwam, kon hij slechts den dood oonstaleeren.
Aangehouden. Door de politie ïs aange
houden zekere C. M., die nog 10 dagen hech
tenis te goed had. Dc man is in verzekerde
bewaring gesteld.
Goed afgeloopen. Van een autobus van
den heer Lindeman iis Woensdagavond, es-en
voor de brug bij dc Kennemerlaan, een wie!
afgeloopen. Er zaten 20 menschen in de bus,
maar het ongeval is zonder persoonlijke on
gelukken afgeteoncn.
Hei ijs. De vaart door de kolk is
weer gestremd ten gevolge van de strenge
vorst van den afgeloopen nacht!
Een goede maatregel. Als voorzorgs
maatregel heeft de heer Stapel, alhier, bui
ten aan zijn huis een dreg gehangen met
een lang touw. Voor eventueele redding
is dit van groot belang.
Aanranding. Op hei Kerkpaid alhier, werd
een juffrouw aangerand door een onbekend
gebleven persoon. Door de politie werd een
mderzoek ingesteld.
Zooals wij gisteren in een kort berichtje
meldden, vierde het echtpaar Leijdekkers-
Dekker St. Eavo stichting alhier, zij.i Gou
den huwelijksfeest.
Het feest begon met eene plechtige H.
Mis, opgedragen door den heerbroer van
Mevr, Pater Dekker, geassisteerd door een
2e heerbroer Pater Dekker en Pater Meijer.
(Als iets bijzonders zij gemeld dat het gouden
paar 5 heerbroers heeft, 4 van de bruid en 1
van den bruidegom) Het zusterkoor zong een
fraaie Mis, cn na afloop een plechtige Te
Deum.
Van .de prachtig met bloemen versierde
kapel werd het Gouden paar door eenige da
mes naar de inmiddels rijk met bloemen ver
sierde woonkamer geleid, waar zij in intiemen
kring werden ontvangen, en een der dames
het Gouden paar een lied toezong.
Na het ontbijt werden zij in de regenten
kamer, die ook in een bloementuin waS her
schapen, gecomplimenteerd door de bewo
ners van het gesticht, en werden zij door den
president van huize St. Bavo toegesproken en
werden hun cadeaux overhandigd.
Van 11 tot 1 uur had een drukbezochte
receptie plaats o. a. kwamen de heeren
Geestelijken van de parochiekerk, Wethou
der Dr. E. A. M. Droog en veie bekenden
gelukwenschen aanbieden, terwijl vele tele
grafische gelukwenschen werden toege-zon-
den. Vervolgens werd het feest meer huise
lijk voortgezet, zoowel door de familie als
door de inwoners van St. Bavo.
Des avonds van 89.30 bracht de har
monie St. Michael een serenade, een waar
dig slot van het groote feest, zoowel voor
het gouden echtpaar als voor de vele in
woners en ouden van dagen, die meue het
feest van het gouden Paar hebben gevierd.
Het Gouden echtpaar is ook in huize
St. Bavo zeer bemind. Zij wonen er reeds
5 '/2 jaar, voordien in Den Haag. Hoewel ge
boren Antwerpenaren, Holland, maar vooral
Heemstede is hun* echter lief geworden, en
Zij hopen nog vele jaren in het rustige St.
Bavo te mogen.leven,
Het bestuur van St. Bavo had voor de
prachtige bloemversiering, zoowel in kaprl
als regentenkame s gezorgd, waarvoor het
goudlaken Velum aangeboden.
Biljarten. In het café de Kastanjeboom
te Heemstede wordt Maandagavond een,
wedstrijd gespeeld tusschen Prof. Koehof en
den heer W. Kobus, 600 caramboles cadre
tegen 600 caramboles libre.
Deze partij kan misschien een revanche
partij r'oor Prof. Koshof worden, die in
een vcif ge ontmoeting van den heer Ko'dus
veria i? met 600528.
Burg. Stand.
Geboren: z. van A. H.J
Domen—Pijpers. d. van H. J. Verzeilberg
Smit. z. van P. BroertjesKolk. z. var
A. II. Greenewegende Maaker.
Gvèr'édien; W. van Woerden. 0 d.
Burg. Stand. Geboren: z. van A. W.
Decidingvan der Wiel. z. van J. E. F.
P. Boskamp—Massens. z. van_M, G.
Hagenvan der'Veldt. z. van R. Groot
Kool.
Ondertrouwd; R. Mac Neill en A. A.
Schoute.
Getrouwd: P. E. D. Dijserinck en M. van
Oldenburgh.
Overleden: R W. Muller, 63 jaar. T.
Stolp, 78 jaar. M. van Marcis, 47 jaar. S.
A. Haagen, 69 jaar.
Vergadering R. K. Kiesvereeniging „Een
dracht maakt Macht", gehouden op 16 Jan.,
in de groote zaal van Gim. Gebouw.
De voorzitter, den heer H. J. Post, opent
de vergadering met den Chr. groet en heel
de aanwezigen van harte welkom. Spr. zeide
iri z'n openingswoord, dat, wat de crisis van
ons ministerie betreft, niet alles van een
leien dakje ging. Dat hieraan nog vele woor
den zuilen worden verspeeld, spreekt van
zelf. Voorz. verzoekt den Secr., den heet
W. Piilman, de notulen van de voorgaande
vergadering voor te lezen, we'ke zonder op-
of aanmerking werden goedgekeurd. Ge
komen zijnde aan het kardinale punt, ver
zoekt de voorz. den heer Mr. Dr. J. v. Best,
den spreker dezer vergadering, z'n rede te
houden.
Spr. begint met te herinneren aan hetgeen
de voorzitter in zijn openingswoord gezegd
heeft, nl. een eerste klas spreker te hebben
uitgenoodigd. Dit wil spr. doen voorkomen'
alsof hij al meermalen het genoegen zou ge
had hebben om hier in de Haarlemmermeer
te mogen spreken. Maar om ter zake te ko
men, Ücht spr, ons in 't kort toe een niet
onbelangrijke zaak, nl. de Kabinetscrisis.'
Dat wij ons hierover niet bezorgd behoeven
te maken, blijkt uit het volgende. Morgen
zou men dit zaakje in de j Tweede Kamer,
ter tafel brengen. Dan zal Pieter Jelles of we!
Mr. Troelstra, wel een hartelijk woordje
meepraten. En juist omdat dit zal gebeuren,
zullen ook onze R. K. vertegenwoordigers
niet ten achter blijven en een niet mindei
hartelijk woordje meepraten over de reeds
zooveel besproken Kabinetscrisis.
De revolutiegeest, die heerschte in 1918,
staat spr. nog duidelijk voor den geest, en
toch waren er feiten waarover hij zich ten
zeerste verheugde. Kwam door die antipathie
tegen onze regeering niet een betere_ ver
houding wat betreft arbeidswet? Werkte
hier niet in mee een onzer R. K. mannen
Mr. Aalberse? Dat ook deze wet voor en
tegen wordt bepleit, is bekend. Vooral ar
beiders op het platteland zouden een vast
collectief contrabt wensclien heel goed is
dit te motiveeren. Maar denk u eens in, aldus
spr., een arbeider in een textielfabriek, die
den geheelen dag voor een machine staat, en.
moet toezien oi het weefgetouw goed blijft
loopen, en die, zooals voor eenige jaren terug i
geen 8 uur, maar 12 en 13 uur moest arbei-j
den- Zoo iemand versuft bij dat eentonige:
werk, altijd bij vliegende wielen en rader
werk... Zoo iemand heeft ook het rechtt
om eens vrij te kunnen denken, zich vrij te
bewegen in de natuur. De landarbeider heef
een steeds afwisselend werk, dan op 't land,
in de schuur, in de stal, eiken dag iets anders.
Veronderstelt, dat het landbouwbedrijf zoc
groot was, dat er altijd menschen moester,
aorschen, 10 uur per dag, 6 dagen in de week
52 weken in 't jaar, altijd maar door, dit zou
toch ook te eentonig zijn. Daarom is het
werken op het land in Gods vrije natuur-
niet achter te stellen bij fabriekswerkzaam-
heden, al heeft de landarbeider hiervan nog
slechts de zwarte zijde gezien. Die zwarte
zijde is dan alleen weg te cijferen, als allen
zich organiseeren in hun plaatselijken bond
patroon zoo goed als arbeider, dan kan menig
verschil worden opgelost. (Applaus).
De R. K. Staatspartij is, zoo zegt spr,
jaren één geweest. Allen zullen zich nogi
wel herinneren de actie der N. K. P-, diei
in den waren zin des woords niets dan ver-'
brokkeling heeft kunnen bezorgen. Ziehier:
een voorbeeld. Stel voor dat de Staat Is één
lichaam (en een groot deel van dat lichaam
zijn wij, de R. K.). In zoo'n deel van dat
lichaam beginnen, jammer genoeg, scheurtjes
te komen, die tot barsten overgaan, en dit
is de R. K. Volkspartij of de N. K. P.di
m:.ken kloven, die maken zoekers en tw jfe-
laars. En dan is geen pijl te trekken uit het;
geheel, wat men noende de ééne R. K.j
Staatspartij. Veronderstelt, zegt spr., ge
hebt een puistje aan uw lichaam dit komt
niet vanzelf. Neen, dit zit in 't bloed, dat
bloed is niet zuiver. Zoo ook met onze partij,
dat bloed is ook niet zuiver, dat kan alleen
gezuiverd worder: door eenheid, door broe
derschap, door liefde tot elkander. Niet door
haat en afgunst. Heeft men ons niet geleerd
elkanders lasten te heipen dragen en liefde
te hebben voor elkaar? Tracht door en met
elkander dat te bereiken, waar onze Vadcj
op ons neerziet en 't goede loont en 't kwade
straft. Ja, door eenheid in 't geloof kunnen,
we den hemel verdienen. Tracht te leven
Zooals men ons dat geleerd heeft, dm zijn
wij zeker dat we later de eeuwigheid zullen
mogen binnen gaan. (Applaus).
Ik ben bevreesd, zoo zegt spr., voor onze
Eartij. De verbrokkeling is nog niet opge-
ouden te bestaan, kan ons zelfs nqg duur
te staan komen- Het met zooveel moeite
verkregene, altijd met tegenwerking van an
dere partijen,gaan wij door verbrokkeling
Zelf weer wegwerpen. Wij zitten te staren
naar hetgeen wij hebben afgelegd, en steeds
moeten wij verder den langen weg op, die
ons doet opzien naar groote ker ken, waar Hij
woont, die dagelijks met ons is, Die ons als
werkgever zal oordeelen, of wij niet altijd
om onze eigen geldbeurs hebben gedacht en
ons nooit het lot der arbeiders hebben aan
getrokken, die door hun arbeid zooveel voor.
ons gedaan hebben. Zoo zal ook Hij de ar
beiders oordeeten of zij altijd hun patroon
of chef behandeld hebben mt de eer welki
hen toekomt. Of zij geen dagdief gewees!
zijn van de werkgevers en van nen zelf.
Daarom Eendracht maakt machtMaar
misbruik maken van dien macht is ook zonde-
Zonde is het ook om door jaren verkregen
arbeid, een kentering in onze gelederen te
doen sluipen, waardoor er verdeeldheid
komt. Neen, éénheid en broederschap kan
en zal ons altijd doen overwinnen voor de
eene groote zaak, waarmie wij den hemel
lunnen verdienen, de zaak voor Christus,
(Daverend applaus).
De ,voorzitt#r neemt hi:rop het woord, en
zegt riiet overdreven te hebben met te verze
keren, dat men dezen avond een goeden spre
ker zou mogen hooren. Jammer is het dat
deze rede door zoo weinig menschen is ge
hoord, de zaal had vol moeten zijn. Spr.
voegt hier nog aan toe, dat bij een volgende
verkiezing ook Mr. Dr. v. Best op onze lijst
moet staan ook hij zal, zoo goed als Mr
J. B. Bomans, het hier schitterend halen, en
een zetel verkrijgen die hem toekomt.
Hierna wordt gezongen, met pianobege
leiding, „Roomschen dat zijn wij'
De voorzitter verzoekt den Pastoor de
vergadering te sluiten.
Z.E. meende te zeggen datgene wat alreeds
door den voorzitter is gezegd, en voegt er
nog aan toe dat jujst diegenen die er het
meest behoefte aan hebben, er niet zijn.
Dat het door een vreemde, als den heer v.
Best, beter aangenomen wordt, als door
uiemand van ons. Daarom hoopt ook Z.E.
dat wij den spreker van dezen avond nog
meermalen in ons midden mogen zien en
sluit de vergadering met den Christeli, ken
groet.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd.)
