LAATSTE NIEUWS BINNENLAND. tert- GEM, 3UI7EML BERICHTEN, MARKTNÏEUWS. DE EERBIEDWAARDIGE DON BOSCO, VADER DER VERLATEN JEUGD. *iva* onie fg^DRA AOLOOZC TELEFOON De comité's der C. v. H. De quaestie van de Palts. Het verkeer in het bezette gebied. De separatistische beweging. De Duitsche vertegenwoordiger te Parijs. Het congres der Fransche socialistische partij. De „vreemdeling moet betalen. De ramp van de „Dixmude." De Engelsche vloothegrooting. De grenskwestie van Ulster. Treedt Venizelos af? BINNENLANDSCH NIEUWS. TWEEDE KAMER. Staatsbegrooting voor 1924. Indische Begrooting. De Neef van Curapao. 1 .1 De heer Sinclair verklaarde, dat hij een jerechtelijke uitspraak ovef de hangende kwesties met betrekking tot de Teapot-Dome olieconcessies zou toejuichen. Bij den senaat is behalve tegen staatsse cretaris Denby ook tegen den attorney-ge neral Daugherty een resolutie, eischend zijn #ntslag, ingediend. Denby heeft, gelijk in 't kort reeds gemeld na de zitting van het kabinet verklaard, dat hij van meening was, inzake de olieconsessies zoo goed mogelijk te hebben gehandeld, dat hij hetzelfde weer zou doen en dat hij niet zal aftreden, zelfs niet indiets de resolutie-Ro- binson, waarin zijn aftreden geëischt wordt, loor den senaat wordt aangenomen. DE BEWONERS VAN DOWNING- STREETNO. 11. Totnogtoe was het de gewoonte, dat de ambtswoning der regeering in Downing- street no. 11 werd betrokken door den pre mier eenerzijds en den kanselier van de schatkist anderzijds. Werd deze gewoonte ook thans gevolgd, dan zouden de aangewe zen figuren thans zijn Ramsay Mac Donald en Philip Snowden. De arbeidersregeering zal, zoo lezen wij in de „Evening Standard," met deze gewoonte breken. Bewoners worden nu Ramsay Mac Donald en Clynes, de Geheimzegelbewaarder, de plaatsvervangend «ider van het Lagerhuis. De reden voor bo vengenoemde verandering is, volgens een ver klaring van mrs Snowden,het overleg tusschen Mac Donald en Clynes te vergemakkelijken. Snowden bewoont intusscfcen een flat woning, niet ver van Downingstreet gelegen. DE A. S. EXPEDITIE VAN AMUNDSEN Het „Berliner Tageblatt" weet mede te dee- len, dat Amundsen's medearbeider, Hakon Hammer, Woensdag naar Amerika vertrok ken is, met het doel een samenwerking tot itand te brengen tusschen Amundsen's Noordpoolplannen en die van de Ameri- kaansche marine. Amundsen heeft inmiddels het schip de „Deutschland" aangekocht, dat oorspronker lijk in Noorwegen gebouwd werd, toen in Duitsche en later in Italiaansche handen overging. Onder Italiaansche vlag heeft het schip een reis naar de Zuid-Pool gemaakt en zich daar zeer goed „gedragen-", toen het bijna *en jaar lang tusschen het pakijs vastzat. EEN 86-JARIGE BLAUWBAARD. De 86-jarige Jacob Zeiler uit de omgeving van Stuttgart schijnt een echte blauwbaard te zijn. Hij is, naar verluidt, in zijn leven vijfmaal getrouwd, de laatste maal drie maan den geleden met een weduwe op leeftijd. Deze scheen het hem echter niet naar den zin te maken, want hij deed zoutzuur in haar wijn. De vreemde smaak gaf de vrouw aanleiding den wijn naar de politie te brengen. Daar de vierde vrouw van den grijsaard enke le jaren na het huwelijk aan een raadselach tige en smartelijke ziekte is overleden, zal ook een onderzoek naar de oorzaak van haar dood evenals naar die van de andere echtge- nooten worden ingesteld. SULTAN OVERLEDEN. Een telegram uit Neod (Centraal Arabië) meldt het overlijden van sultan Ibn Saud, met wien de Britsche minister van koloniën in 1921 een schikking trof om hem 20.000 pond in eens en jaarlijks 60.000 pond uit te betalen, zoolang hij den vrede onder zijn Arabische onderdanen wist te handhaven. Don Bosco is in ons iand ëeen onbekende meer. Twee schoone Nederiandsche levens beschrijvingen hebben dezen St Vine en tins der 19de eeuw bij ons Rocwnscfee volk reeds populair gemaakt. Jan Bosco, geboren in een boerenhutje van Noord-HaKë in 1815 is van zijn prilste jeugd af een bevoorrecht kind geweest. Zijn vurigst verlangen was priester te worden en zich dan onverdeeld te geven aan het heil der jeugd. Op negenjarigen leeftijd openbaarde God hem in een visioen zijn latere zending. Hij zag zich verplaatst te midden van een groote menigte kinderen ia volslagen wanorde. Aan het schreeuwen, razen, vloeken, en vechten scheen geen einde te komen. Onze Jan trachtte hen tot rede te brengen, eerst met vriendelijke woorden en ten laatste met geweld. Plotse ling ontwaarde hij naast zich een persoon, met een geheimzinnig uiterlijk. De vreem deling sprak hem toe: ..Niet met hardheid, niet met geweld. Wil je de harten dezer knapen winnen, behandel hen dan met goed heid en zachtmoedigheid." Intusschen waren de deugnieten veranderd in wilde dieren van allerlei soort, maar zoodra Jan overeenkom stig de juÏ3t ontvangen raadgeving wilde handelen, veranderden deze dieren in zachte lammeren. Dan hoorde hij een lieflijke vrouwenstem: „Neem uw herderstaf en breng ze naar de weide. Later zult gebegrijpen, wat dit gezicht beteekent." Van dien dag af stelde Jan alles in het werk om zijn dorpskamaraadjes tot zich te trekken en hen in den godsdienst te onder richten of hun goeden raad te geven. Om ert nog beter tü kunnen doen, leerde hij allerlei toeren als koortdansen en goochelen, zoodat hij het hierin vaak won van beroeps- artisten. Toen hij in 1941 de H. Priesterwijding had ontvangen en met zijn biechtvader, den Eerbiedwaardigen Cafasso, overlegde, waar er hoc dc H. Bediening te <?aan uitoefenen, vees dc Voorzienigheid zelf hem den weg. Op 8 December, ieestdag van Maria On bevlekt Ontvangen, hoor Don Bosco, die zich gereed, maakte voor het opdragen der H. Mis, dat de koster een knaap driftig wegjoeg, omdat hij de H. Mis niet dienen kon. Vriendelijk sprak Don Bosco den jongen toe: „Kom eens hier, vriendje en wees maar niet banrf. Hoe heet ie?" „Bartolomeo Garelli." „Waar kom je vandaan? „Van Asti." „Leven je ouders nog?" „Neen, vader en moeder zijj „En hoe oud ben je?" „Zestien jaar." „Ken je dc gebeden en heb jc de eerste H. Communie al gedaan?" „Neen." Toen de jongen verder vertelde niet den moed te hebben om bij de kleintjes in de parochie op de catechismusbanken te gaan zitten, stelde Dort Bosco hem voor dan bij hem zelf het godsdienstig onderricht voort aan te ontvangen. Getroffen door de goed heid van den priester, nam Garelli dit voor stel aan en brac'd andere arme jongens mede, die geregeld bleven terugkeeren. Hun getal steeg spoedig tot boven de driehon- d rd. Dat was het eerste patronaat te Turijn.Na enkele jaren richtte hij er nog andere op in deze groote stad en daarbuiten. Maar zijn liefde voor de arme en verlaten jeugd dreef hem verder. Dc armsten nam hij op onder zijn gastvrij dak en leerde hun een ambacht. Een bijzondere leiding Gods was in dit alles niet te miskennen. Zulk een schoon en nuttig apostolaat mocht dan ook riet beperkt blijven tot Turijn en tot de enkele jaren van Don Bosco's leven. De H Maagd openbaarde aan Don Bosco, dat hij een Congregatie moest stichten, die zich dit werk voor de arme en verlaten jeugd tot doel zou stellen. In 1869 keurde Pius DC deze stichting goed en thans telt de Congregatie van den H. Franciscus ran Sales of der Sa- lesianen meer dan 5000 leden, waaronder ook inlandsche priesters uit de missielanden. Zij is o.a. in de volgende landen werkzaam: Italië, Frankrijk. Spanie, Portugal, België. Engeland, Oostenrijk. Hongarije, Polen, Tur kije. Klein-Azië, Palestina. Noordkust van Afrika, Kaapkolonie, Vereenigde Staten, Mexico, Republieken van Zuid- en Midden- Afrika. Verrassende resultaten, door Don Bosco bij dc jeugd bereikt, zijn toe te schrijven aan zijn opvoedingssysteem, waar alles met liefde, en zachtmoedigheid moet be werkt worden. Straf en dwang wil hij zooveel mogelijk vermijden en in de plaats daarvan stelt bij een diep ingeprente gods dienstige overtuiging, gesteund door de veelvuldige biecht en Communie. Opmer kelijk is, dat Don Bosco reeds zestig jaar vóór Pius X een warm voorstander was van de veelvuldige en vroegtijdige kinder-Com- munie. Behalve in de patronaten en ambacht scholen arbeiden de Salesianen nog in een ander soort internaten: studiehuizen voor jongens» die geroepen meenen te zijn voor het H. Priesterschap. Don Bosco betreurde het, dat bij het groot gebrek aan priesters, vooral ook in de missiën, zooveel roepin gen verloren gaan, omdat de ouders de studiekosten niet kunnen dragen. In zijn onbeperkt vertrouwen op de Voorzienig heid wilde de Eerbiedwaardige, dat voor zulke jongens zijn studiehuizen zouden openstaan. Na het voltooien der studiën moeten zij vrij blijven om zelf te kiezen of zij naar hun diocees willen terugkeeren of wel religieus of missionaris worden. (Jon gens, van omstreeks 12 a 13 jaar, die hier dc studie voor het H. Priesterschap zouden willen beginnen, kunnen zich wenden tot ondergeteekende, Dr. Kuyperstraat 12, Den Haag.) Don Bosco's zielenijver was te zeer Ka tholiek om het missiewerk te kunnen ver geten. Zijn eerste missionarissen vertrok ken naar Zuid-Amcrika in 1875. Thans heeft de H. Stoel aan de Salesianen uitgestrekte missievelden aangewezen in Patagonië, Ma- gelhaens, onder de Indianen van Ecuador, Peru en Brazilië, in China. Britsch-Indië, Assam, Congo, Oost-Afrika en Australië. In zijn laatste levensjaren reisde de hei lige grijsaard door de verschillende landen van Europa om zijn liefdewerken voor dc arme jeugd en voor de missiën aan te be velen in de milddadigheid der Katholieken. De faam zijner heiligheid en zijner wonde ren vergezelde hem en maakte deze reizen tot een triomf. Alle pausen van Pius IX tot Pius XI bevolen zijn werk in de krach tigste bewoordingen aan en hebben rijke aflaten verleend aan allen, die het steunen. God riep zijn Dienaar tot een beter le ven op 31 Januari 1888, Het proces zijner Zaligverklaring is reeds ver gevorderd, doch niet van hem alleen. Ook van zijn opvolger als Algemeen Overste, Don Rua, (f 1910), van twee priesters zijner Congregatie, Don Beltrami (f 1893) en Don Czartoryski (t 1897), van zijn veertienjarigen leerling, Dominicus Savio (f 1857 en van de eerste Overste der Dochters van Maria Bijstand, Zr. Maria Mazzarelle (t 1881) is de zaak reeds te Rome ingeleid. (De Dochters van Maria Bijstand arbei den onder de meisjes, gelijk de Salesianen onder de jongens. Ook deze Congregatie is door Don Bosco gesticht.) Ch. DURY, Pr. Den Haag, Dr. Kuyperstraat 12. N.B. Aan dit adres zijn de volgende werk jes verkrijgbaar: Leven van Don Bosco, ing. 0.75, geb. 1,30 (bijzonder aanbevolen door Z.E. Kardinaal van Rossum.j Leven van Dominicus Savio, ing. 0.50, geb. 0.90. Leven van Maria Mazzarello, 0.40. Don Bosco en zijn werken, 0.20. Reglement voor de medewerkers der Salesianen, gratis voor degenen, die willen toetreden tot de Vereenlging van Mede werkers. j II ll Dc comité's van deskundigen der C. v. H. hebben heden met verschillende toonaange vende personen besprekingen gehad, o.a. met den president der Rijksbank, dr. Schacht. Zij oriënteerden zich ten aanzien van de quaesties der goudnotenbank en de stabili satie der Duitsche valuta. Ook staatssecreta ris Fischer, de voorzitter der Kriegslasten- kommission, had met hen een bespreking. Hedenavond heeft de rijkskanselier ook de tweede commissie, die zich in het bijzonder bezig houdt met de quaestie der kapitaal- vlucht uit Duitschland, ontvangen. Hij zeg de haar de volle medewerking der rijksre- geering toe, opdat zij haar tank spoedig zou vervullen. McKenna dankte voor deze ver klaring. PARIJS 31 Jan. Inzake het Fransch- Engelsche meeningsverschil omtrent de Palts, da't Londen niet geneigd schijnt aan den gezantenraad te onderwerpen zooals Parijs wil, valt melding tc maken van een artikel van Herbette in de .Temps", waarin deze als zijn meening te kennen geeft, dat men reeds thans kon beginnen sommige enquêtes en controles, die in Rijnland moeten plaats hebben,Sop te dragen aan „het ervaren per soneel waarover de Volkenbond beschikt." Vroeg of laat, zoo voegt hij er bij, zal men zich immers toch tot den Volkenbond moeten wenden om de demilitarisatie van de Rijn streek te doen eerbiedigen. Deze uiting wijst er op, dat men hier meer gaat neigen tot de Engelsche opvatting de quaestie aan den Volkenbond op te dragen. Herbette had trouwens reeds eerder geschreven, dat men hier de Palts-gebeurtenissen verkeerd had ingezien. Uit de hedenmorgen geseinde uitin gen der nationalistische bladen ziet men echter hoe hardnekkig van deze zijde nog aan dc Fransche opvattingen wórdt vastge houden. KEULEN, 31 Jan. Volgens de „Köln. Ztg." bestaat er reden om te veronderstel len, dat de besprekingen omtrent de spoor- wegquaestic in de Britsche zone tusschen de betrokken partijen, t. w. de Engelsche bezetting, de Fransche bezetting en bet Duit sche spoorwegbestuur, binnenkort zullen worden hervat, ten einde tot een definitieve regeling te komen Volgens het blad hebben de bij voorbe reiding eener Rijnlandsche goudnotenbank betrokken vertegenwoordigers der banken uit de bezette gebieden eenige dagen gele den besloten dit plan te laten varen met het oog op de oprichting eencr Duitsche goudnotenbank Bij de bespreking werd nog een ander plan geopperd, n.l. de internatio- naiisaüe der spoorwegen in het Rijnland en het Ruhrgebied. De Voorzitter der Keulsche Kamer van Koophandel, de bankier Hagen, fieeFt in naam 'der verfceersconrmlssio voor de bezette gebieden uitdrukkelijk verklaard, dat hij zich met de door den rijksminister van verkeerswezen aangegeven richtlijnen volkomen kan vereenigen. Daarmee zou dc quastie van de internationalisatie der spoor wegen in de bezette gebieden feitelijk zijn opgelost. Voordat de separatisten Spiers binnen trokken, hadden scholieren een zclfverde- digingsorganisatie hagen hen opgezicht. De leden werden, naar het „Beri, Tag. meldt, door de Franso'nen naar Landau gebracht en in de gevangenis mishandeld, waarbij hun bekentenissen werden afgeperst De Fransche krijgsraad te Landau heeft thans 4 knapen veroordeeld tot ieder 2 laar gevangenisstraf en 1000 goudmark boete; 6 anderen kregen gevangenisstraffen van 15 maanden, een jaar, 8 maanden, 6 en 4 maan den, benevens hooge boeten In den loop van het proces is van Fran sche zijde erkend, dat de beklaagden in de gevangenis zijn mishandeld. SPIERS, 31 Jan. De Dinsdag ernstig ge wonde separatist Gumbiager is aan de ge volgen van die revolverschoten in het zie kenhuis te Frankenthal overleden. BERLIJN, 31 Jan. De Duitsche zaakge lastigde te Parijs, dr. von Hösch, zal in het begin der volgende week naar Parijs terug keeren en wel, naar wij vernemen in zijn nieuwe functie van Duitsch ambassadeur. Eergisteren is te Marseille het 21e con gres der socialistische partij geopend, het welk 5 dagen zal duren en beraadslagen zal over de bij de a.s, verkiezingen aan te ne men houding. Het congres zal er over be slissen of de partij tc zamen met andere lin- kergroepen in het strijdperk zal treden en onder welke voorwaarden. Behalve het reeds door ons gemelde voor stel om 20 pCt. belasting te heffen op alle hotelrekeningen van^ buitenlanders te Parijs, komt de „Paris-Midi" met een nog dras tischer maatregel, nl. om twee soorten prij zen in te stellen: een standaardprijs voor de Franschen en een valuta-prijs voor Britten en Amerikanen. (Gaan de Nederlanders vrij uit?) PARIJS, 31 Jan. Daar de door het minis terie van marine ingestelde commissie ver klaard heeft niet te kunnen slagen in het aanwijzen van de voor de ramp van den „Dixmunde" verantwoordelijke personen, be sloot de minister van marine een „hooge commissie" te benoemen om het onderzoek voort te zetten. LONDEN, 31 Jan, Naar verluidt, eischt Snowden, de kanselier van de Schatkist, een vermindering van vijf millioen op het totaal van acht-en-vijftig millioen pond der vlootbegrooting. Deze eisch heeft opschud ding in de admiraliteit veroorzaakt. Volgens een draadloos bericht uit Lopden meldt de „Daily Herald," dat de kwestie betreffende het vestigen van een vlootbasis te Singapore nog steeds onderwerp van be spreking uitmaakt tussche* lord Chelmsford, den eersten lord der Admiraliteit, en de an dere leden der Admiraliteit, en dal de zaak nog geen punt van bespreking in het Kabil net heeft uitgemaakt. DUBLIN, 31 Jan. Een vraag van een arbei derslid der Dail Eireann beantwoordend over de aanstaande Iersche grensconferentic, wel ke te Londen zal worden gehouden, zeide de minister van binnenlandsche zaken, dat de nieuwe Engelsche regeering ten aanzien der grenskwestie hetzelfde standpunt innam als haar voorgangster. ATHENE, 31 Jan. Het ontslag van Veni zelos, binnen een of twee dagen, wordt zï- ker geacht. ATHENE, 31 Jan. Het kabinet heeft be sloten hot rapport der professoren af te wachten alvorens een opvolger van Veni zelos te benoemen. Mevrouw Venizelos is uit Parijs naar Athe ne vertrokken, vergezeld door prof. dr. Vaquez LONDEN, 31 Jan. Reuter verneemt, dat I er aanwijzingen zijn, dat Venizelos niet blij- vend het premierschap opgeeft, maar na eenige weken rust zijn ambt hervat. ATHENE, 31 Jan Venizelos heeft den ge- l heelen dag het bed gehouden. AMSTERDAM, 31 Jat. Aardappelen. (Be richt van den makelaar Jac. Knoop.) Zeeuw- sche bonte f 7.407.50 id. blauwe f 7.30 f 7.40 id. eigenheimers f 66.50 id. in dustries f 5.50 id. roode star f 5.756 id. eigenheimer poters f 44.75 id. blauwe poters f 5id. bonte poters f5; id. bravo poters f 4 Drentsche eigenheimers f 4.25 5 id. roode star f 4.254.50, per H.L. DELFT, 31 Jan. Boter. Aanvoer 13 8 v. wegende 200 K.G. Prijs f 2.55 a 2.65 per K.G. ELST (Bet.), 30 Jan. Fruit. Prijzen wa ren Goudreinetten le soort 23—33, 2e soort 1419, 3e soort 5 3/4—10%, Extra 3750, Bellefleur le soort 2328, 2e soort 13%18, Extra 3739, Court Pcndu 1519, Rabauwen 6 3/49, Paradijs 14 15, Holgaten 10%11, Landsberger Rei- netten 2122, Gerrit Roelofs 1216, Dub bele Benderzoete 1516, Zoete Bellefleur 14%17, Huismans 1012, Enkele Ben derzoete 9 1 '412, Reinzoet 1517, Jas- appels 1718, Zoete Kannetjes 1011, Pomme d'Orange 1516 ct, er K.G. Knol- sselderij le soort 1620, 2e soort 812 ct. per stuk. Eieren per 100 stuks f 4.8010. AMSTERDAM, 31 Jan. Boter. (Centrale Boternijn.) Prijzen waren hoogste f 2.24, l33^|St6 f 2» 17» AMSTERDAM, 31 Jan. Eieren. (Eiervel- ling Prinsengracht.) Aanvoer 90.000 stuks kippen-. Prijzen hoogste f 12, midden- f 9.5010.50, laagste f 8. Handel flauw. GOUDA, 31 Jan. Kaas. Aangevoerd 55 partijen, le soort f 55—58, 2e soort f 5054, rijksmerk f 5563, zware f 65. Handel flauw. HOORN, 31 Jan. Kaas. Aanvoer 8 stapels fabrieksbaas f 58, 1 st. boerenkaas f 56, st. fabriekscommissie f st. boeren- commissie f totaal 9 stapels, wegende 8701 K.G. Handel matig. GOUDA, 31 Januari 1924 Veemarkt. Melkvee, red. aanvoer, handel goed, f 300 430. Vette varkens, groote aanvoer, handel ■matig, 3—38 ct. per half K.G. Magere var kens, red aanvoer, handel stug, 30—■35 ct. per half Kg. Magere biggen, rel. aanvoer, handel, stug, 1016 per stuk, Vette scha- pen, red. aanvoer, handel red., 2635. Nuchtere kalveren, groote aanvoer, handel red., 14—20. Eieren, groot t aanvoer, han del flauw per !00 stuks J 7.508.50. BARNEVELD, 31 Jan. Pluimvee. Tamme eenden f 2503, Wilde eenden f 11.25, jonge haneti f 1.252.50, oude hanen f23, jonge hennen f 3450, oude kippen f 1.75 3, tamme duiven f o.250.30, vette ganzen f45.50, tamme konijnen f 1.503.50 wilde konijnen f 0.801, alles per stuk. Eieren f 910.50 per 100 stuks. Aanvoer f 225.000 stuks. Eierhanael vlug. HOORN, 31 Jan. Kaas. 8 ts. kl. fabrieks baas f 58, 1 st. iel. boerenkaas f 56. Aanvoer 9 stapels, wegende 8701 K. G. Handel matig. MIDDELBURG, 31 Jan. Granen. Ter graanmarkt van heden was de aanvoer rede lijk. De noteering was als volgt: tarwe f 11.50 12, witte boonen f 2036, ronde bruine boonen f 3043, lange bruine boonen f20— .37, kroonerwten f 19—22, maanzaad f 3538 alles per 100 K. G. UITHOORN, 31 Jan. Kaas. Op de kaas markt waren aangevoerd 16 partijen. Prijs Gottdsche kaas 1ste soort f 5558, 2de id. f 5054, zwaardere f 5865, Rijksmerk f 6065. Handel kalm. ZWOLLE, 31 Jan. Paarden. Aangevoerd 891 stuks. Prijzen Luxe paarden f 500 625, werkpaarden le soort f 375480, tweede soort f 290300, enters f 200325, veu lens f 180—235, slachtbank f 85—140. De handel was stug ook voor het buitenland. Hooge prijzen. ZWOLLE, 31 Jan. Huiden. Gedurende deze week worden de volgende prijzen be steed Os en koehuiden, per K. G. 28 cent, stieren 25 cent, pinken 33 cent. De handel was_ gewoon. IJMUIDEN, 31 Jan. Heden waren aan de markt de vangsten van 7 Stoomtrawlers en 1 Beuger, De prijzen waren als volgtTarbot f 2—1.80, Tongen f 1.60—1.40 per K. G. Griet f 43—38 gr. Schol f 2823.50, md. id. f 34r—30, Zetschol f 37—32, kl. id. kl. id. 3121, Scharren f 2219, alles per 50 K. G. Roggen f 1913 per hoop, Vleet f 20.85 per stuk, gr. Schelvisch f 3139, id. id. f 35 31, k md. id. f 28—27, kl. id. f 24—32, 19— 18 per 50 K. G., Kabeljauw f 44—34 per 125 K. G., er. Gullen f 26—18. kl. id.f 16— 14, Wijting f 15—13.50 per 50 K. G. VLAARDINGEN, 31 Jan. Alhier is bin nengekomen de stoombeuger VI. 103 met f 330# besomming. Vergadering van Donderdag 31 Januari, namiddag 1 uur. De VOORZITTER stelt voor, na de Indi sche Begrooting aan de orde te stellen Hoofdstuk I der Staatsbegrooting voor 1924 qn den spreektijd voor de algemeene be schouwingen te bepalen op: R. K. Partij 4 uur, S. D, A. P. 3)4 uur, A.-R. 214 uur, Vrijh. Bond 214 uur, Chr.-Hist. 2 uur, V.-D. 2 uur, Comm. fractie 154 uur', Platt. Partij 154 uur, Staatk. Geref. Partij 34 uur, Libe rale Partij Y\ uur en dén tijd voor de replie ken op de helft dezer tijden. Conform besloten. Voortgegaan wordt met de Indische Bc. grooting voor 1924. De heer LOVINK (C.-H.j is nogal opti mistisch voor de financiën van Indië. Hij geeft een vergelijking met vroegere jaren en de conjunctuur, die hij daarin meent te zien voor de komende jaren, is niet ongunstig. Natuurlijk is dit van beteekenis voor het economisch peil der Indische bevolking maar een precies verband en een preciest voorstelling van de uitwerking van het éét op het ander is niet vast te stellen. In de Indische regeering heeft spr. vol komen vertrouwen, dat zij de financieel; belangen zal behartigen en dat zij de gees teüjke belangen niet zal verwaarioozen. De critiek op de gouvernementsonder nemingen acht spr. dikwijls zeer overdre ven. Het hebben van deze bedrijven is var, belang voor Indië, maar natuurlijk brengt het moeilijkheden met zich mede. Tegenover deze gouvernementsbedrijven staat spr. anders dan tegenover de over heidsbedrijven hier te lande. Hij meent, dat de Regeering de gouvemementsondememin- gen moet bevorderen, hetgeen tot vermeer dering der welvaart zal bijdragen. De heer FEBER (R.-K.) bespreekt da spoorwegstaking. Wel degelijk bad die z.i. een politieke strekking, hetgeen hij verde digt met citaten uit* de vergaderingen der stakers. De Indische Regeering heeft aller minst de staking geprovoceerd door Se- maoen te arresteeren. Die arrestatie, welke verwacht werd, was het teeken voor d« staking, maar daarom kan de Regeerins zich niet aan haar plicht onttrekken. In het algemeen is spr. het eens met de. heeren Alberda en Lovink dat de fioan- cieele toestand van Indië niet ongunstig is. De crisis is men daar tc boven. Spr. keurt het haat zaaien der Indische bladen zeer af en kan zich met het beleid der Regeering vereenigen. Van rede tie bij de Regeering is geen sprake; misschien wei bij de Europee- sche bevolking in Indië. Gezegd is, dat da Javaansche bevolking autonomie wenschti maar spr. vreest dat de Javaan niet weet wat dit beteekent. Over het algemeen wordt er goed bezui nigd in Indië en de Regeering gaat met na druk voort om het financieel evenwicht te herstellen. Spr. bespreekt de corruptie bij de politie en hij meent, dat dc oorzaak daarvan hierin: Iitft, dat er te weinig selectie plaats heeft bij de uitzending. Èen paar Haagschè in brekers zijn b.v. in Indië politic-dienaar geworden. Het is dus niet tc verwonderen, dat dit mis loopt. De Regeering behoeft ziel niet te beroepen op officieels stukken, want dat is nu eenmaal niet voldoende. Een tweede oorzaak is de onvoldoende controle! gelijk in den Volksraad ook reeds is be-v toogd. Het stelsel dat men volgt, is ver? keerd. Het tempo van de ontwikkeling in Indië is te overhaast. De heer SCHEURER (A.-R.) meent dat dc Regeering het ethisch beginsel moet hoog' houden en krachtig teger. ondermijning daar van moet opkomen. In tijden van materiëelet mood komen de geestelijke belangen min oi meer in het gedrang er daarom zij de Re- geering meer dan ooit op haar hoede. De Regeering moet vooral de landontjjin- ning steunen, opdat de bevolking economise! sterk kan worden. Dc geestelijke stroomingen in Indië raag dë Regeering niet uit het oog verliezen.' Vooral de zending moet de Regeering steu nen De staking bij dc spoorwegen was naar spr.'s oordeel terdege een - communistische daad. De bom-aanslagen zijn eveneens com munistische daden geweest betoogt spr. aan de hand van verschillende krantenberichten. De heer WIJNKOOP (C. P.): Ik zal u over hét onderzoek wel inlichten De heer SCHEURER (A.-R.): De bee; Wijnkoop schijnt err meer van te weten. (Ge- lach.) Be corruptie betreurt spr. zeer. Men kan: ze verklaren, ze verzachten, maar dc oor-' zaken dienen te worden weggenomen. Er hapert iets aan de voorziening van ambïenn- tren voor den Staaf. Ten slotte verdedigt spr. dc scheiding .van kprk en staat in Indië. De heer VAN BOETZELAER VAN DUB BELDAM (C. H.) betoogt dat een betere op leiding van de ambtenaren noodzakelijk is Daardoor zal het, gehalte stijgen en het ge vaar voor corruptie verminderen. Voorts vraagt spr. den Minister in welke richting bij de defensie thans denkt te stu ren. Ook wenscht hij den minister te vragen wat hij denkt van het artikel van den heer Sibinga Mulder over de Augiasstal bij de In-, dische administratie. De heer VAN DIJK (R.K.) acht ook de betere vorming van de ambtenaren noodjg, om de corruptie te voorkomen. Vervolgens verdedigt hij een betere' beste ding van kapitaal voor de ondernemingen in Indië, speciaal voor landbouw. De Regeering zou hierbij meer medewerking kunnen ver- leenen, dan thans het geval is. De heer WIJNKOOP (C. P.) betoogt dal de Regeering de pogingen om de begrooting sluitend te maken misbruikt om de reactie te dienen. Het groot kapitaal wordt niet aange pakt, maar de Indische bevolkin:' wordt uit gebuit. De volkswelvaart gaat achteruit, meent hij, hetgeen o.a. blijkt uit het suiker- transport, dat verminderd is. Uitvoerig betoogt spr., dat de Regeering op alle gebied de reactie dient. De vergadering wordt verdaagd tot Vrij dag één uur, 1 Hollandsche tajereelen uit het begin der vorige eeuw J DOOR 9 JOS. P. H. HAMERS 9 OP DE TERUGREIS NAAR AMSTERDAM. Zóó ongezouten was aan Barta van Punten :n geen vï;f en twintig jaren de les gelezen sn de waarheid gezegd, als zulks door haar neef, den kapijein, geschied was. Ze toonde er zich ten hoogste door ont stemd en vergramd. „Heb ik daarvoor," zei ze, nadat Van der Stap haar den rug toegekeerd had, „zoo'n schobbejak met zijn knecht, dien afgoden- lienaar, acht dagen lang in mijn huis den ■cost gegever en hen gekoesterd en opgepast, ilsof ze prinsen warenDwaas schepsel, dat ik was. Maar het is de straf voor mijn onachtzaamheid waarom heb ik ook dien noodlottigen brief zoo achteloos laten slin geren 1 Ach, de onachtzaamheid is een groot kwaad en sticht onberekenbare onheilen Had de vent den brief maar niet gevonden, dan zou alles zeer wel afgeloopen en wij, als goede vrienden, gescheiden zijn. Onver schoonbare zottin die ik ben, dat ik mij door -ulk een ongelikten zeebonk, in mijn eigen mus, een boetpredikatie laat lezen 1 Maar, wat mijn gemoed in deze verdrukking tot troost verstrekt, is, dat hij in Amsterdam lang kan zoeken, eer hij z'n lieve nicht Louise vinden zal. Gelukkig nog, dat hij ook den tweeden brief niet heeft, gevonden, dien ze mij uit Amsterdam geschreven heeft, om haar kleederen en linnengoed over te zenden dan zou hii hebben kunnen zien, waar die mevrouw woont, bij wie de meid zich nu ophoudt. Hij zou. hier waarschijnlijk nog wel eenige dagen gebleven zijn, indiep dat geval met dien brief er niet tusschen geko men ware. Nu, laat hem vertrekken, en hoe eerder hoe liever maar, dewijl er nu toch geen baat meer bij is. Als hij maar woord houdt met het beloofde geschenk, opdat ik mijn moeite en onkosten betaald krijge 1" Op deze wijze gaf nicht Barta, al moppe rend en foeterend, lucht aan d'r teleurgestelde verwachtingen, totdat ze in 't eind,/voor de afwisseling, aanving, haar dienstmeid te bekijven. We nemen hier afscheid van deze vrouw, wier weerzinwekkend karakter aan de recht schapen gemoederen onzer lezers en lezeres sen, voorzeker afkeer heeft ingeboezemd, om den kapitein op z'n terugreis të vergezel len. Op den bepaalden tijd nam kapitein Van der Stap, met zijn zwarten knecht, den vol genden dag de terugreize aan. Maar zoo ge zellig en druk hij het op de heenreis gehad had, zoo stil scheen thans de terugtocht te zullen afloopen want, daar'hij geen ander gezelschap dan Robbie en den voerman had, was hij spoedig uitgepraat. Zonder een ont moeting waarvan het de moeite waard is melding te maken, bereikte men over Voort huizen, de stad Amersfoort, alwaar men aan het i< g :ment de „Zwaan" afstapte en verder bleef overnachten. Den volgenden morgen ging het over Naarden naar Amsterdam. Toen men eindelijk de buurt van Diemer- brug achter zich had, de voerman daar eens flink de zweep over het tweespan legde en men in gestrek'en draf de Watergraafsmeer insloeg, geraakte de kapitein in een opgewek te luim. Het sloeg half een op de Muiderpoort, toen ze de stad binnen reden. Van der Stap, die zich tot aan het huis van zijn vriend Barend Prouw-'man wilde laten brengen, gelastte den voerman maar rechtuit te rijden hij zou hem wel zeggen, waar hij zwenken moest. Het ging dus recht toe, recht aan, de Plan- taadje door. In de nabijheid van den Kruidentuin ge komen, klonk het geroffel van trommels het het was een compagnie soldaten, die van de wacht afgelost zijnde, naar de kazerne terug keerde. Nu was, zooals we weten, onze ka pitein aan boord van z'n schip voor geen kleirfgeruchtje vervaard zelfs bij het ver schrikkeüjkste noodweer op zee, wist hij door z'n onvervaardheid en door zijn voor beeld, het scheepsvolk een riem onder het hart te binden. Maar als hij zich in een rijtuig bevond of toevallig te paard zat, dan was hij tot in het overdrevene bezorgd en omzichtig, dan gevoelde hij zich niet in z'n element. Toen dan ook het tromgeroffel naderbij kwam en de kapitein de paarden onrustig zag worden, kwam de gedachte aan een mogelijk ongeval bij hem op. „Zeg eens vriendje," zoo sprak hij den voerman aan, terwijl hij hem op den schou der tikte, „zeg eens, vallen je paarden soms wat schichtig, als et zoo'n trommeldebom voorbijgaat „Maar mijnheer," riep de man, „zoo iets moeten ze kunnen doorstaan, al zou er nog een zes en dertig ponder bij afgeschoten wor den." „Nu, dan is het mij wél." antwoordde de kapitein, een beetje gerust gesteldmaar nauwelijks was hem het laatste woord uit den mond, of de paarden, door het voortdurend trommelen, dat steeds naderbij en hen thans op zijde gekomen was schichtig geworden, staken de koppen in den wind en, hoe sterk de voerman ook de teugels aantrok, ze scho ten er van door en holden in razenden ren de Heerengracht op naar den kant van de Hout markt. Er was geen houden aan de ver schrikte dieren luisterden niet meer naar den teugel, maar geraakten steeds verder en ver- I der op hol met het rijtuig achter zich, dat ge' weldig heen en weer slingerde. De inzitten den doorleefden ontzettende oogenblikken. Daar, waar de gracht een elleboog maakte, stond vlak op den hoek, in 't midden van de straat, een asohkar, en een weinig verder, een dokterskoetsje, die beide het breedste ge deelte van den weg besloegen en den door gang belemmerden. De hollende paarden, bij het omslaan van den hoek der gracht in hun dolle vaart ge stuit, steigerden verschrikt terug, den reis wagen achteruit duwend. Nog één schrede, da3r waggelt de wagen op den kant van den wal zie, hoe hij overheltéén handbreed nog en.- - - - daar stort het rijtuig achterover in 't water Maar neen op hetzelfde oogenblik schiet, snel als de bliksem, een jong officier toe, werpt zich voor de snuivende, met schuim ber dekte paarden, grijpt met gespierde vuist in de teugels en heeft het rijtuig van den val in 't water en daarmee drie menschen, uit drei gend doodsgevaar gered. Deze moedige daad werkt als een eiectri- sche schok op de toeschouwers, die van alle kanten zijn komen opdagen. Het is, alsof de onverschrokkenheid, de doodsverachting van den moedigen jongen man, plotseling aan stekelijk op de toeschouwers werkt. Door zijn heldhaftig gedrag aangevuurd, snelt er er van alle zijden hulp toe. De verschrikte paarden worden tot staan gebracht en de rei zigers tiit het rijtuig geholpen. Nog half versuft door den uitgestanen schrik en doodsangst, werden de kapitein, Robbie en de voerman, in het dichtst nabij gelegen huis gebracht en door den bewoner, een ainzienlijk Israëliet, met alle blijken van welwillendheid en deelneming ontvangen Hier was juist een geneesheer op ziekenbe zoek D ze schreef aan de verschrikte reizi gers een huismiddel voor, en weldra waren alle drie van de ontroering hersteld en tot be daren gekomen. Maar zóó versuft was de kapitein, na het verlaten van het rijtuig niet geweest, of hij had nog tegenwoordigheid van geest genoeg overgehouden, om zijn redder niet uit het oog te verliezen. Zie maar eens, hoe de geredde zeeman, de hand van den jongen held in de zijne ge klemd houdt 1 Hoor maar, hoe dankbaar hij hem toespreekt 1 „M'n lieve vriend, we zijn je alle drie, naast God, onze redding, ons leven verschul digd. Zonder je moed, m'n lieve mijnheer, was het met ons alle drie gedaan geweest ik, m'n brave Robbertje en die drommelsche voerman, waren naar den kabeljauwen-kelder gegaan hoor, zoowaar ik hier als een .zondaar voor je sta 1 En wat me nog het meeste ge troffen heeft, m'n brave borst, dat is, dat ge je zeiven aan het grootste levensgevaar hebt blootgesteld. Want er mangelde nog maar één ruk aan en die satansche paarden had den je meegetrokken, net alsof je een ouwe rol zeildoek was geweest Zie jongelief, ik kan het zoo niet zeggen, als ik het wel meen, maar waarachtig, ik voel in m'n zondige ziel, dat ik je bliksems veel verplicht ben. Spreek op, waarmee kan ik je dienen Maar wat vraag ik ook? Weet je wat, schenk me je vriendschap Hier is mijn hand hier heb je den heelen Jan Van der Stap 1 Ik ben maar een ouwe zeerob, maar ik hoop, dat de hemel het je nog eens tot generaal zal laten bren gen Meer kon onze kapitein op dat oogenblik niet zeggen de ontroering belette hem om voort te gaan. N?dat de voerman, van den schrik her steld, het huis verlaten had, om Z'n paarden en het rijtuig naar den stal te lëiden, verliet ook de kapitein met zijn. redder en Robbie het huisvan den_ menschlievenden Jood- schen heer, na hem'hartelijk dank betuigd te hebben voor zijn hulpvaardigheid. Een kruier werd besteld, die den koffer van onzen [reiziger op z'n kruiwagen laadde en den weg naar het huis van Prouwelman insloeg. De officier vergezelde zijn nieuwen vriend nog een klein eind, maar aan de Muider- straat gekomen, moest hij afscheid nemen.j Hoe Jan Van der Stap ook bij hem mocht aandringen om verder mee te gaan en bij heir het middagmaal te gebruiken, de jonge mat bleef zich standvastig verontschuldigen, om dat dienstzaken hem op dit oogenblik elder riepen. „Dat doet me in m'n ziel leed, jongelief,' riep de kapitein „maar mag ik je dan mor gen bij me op den maaltijd zien en.maa wat duivel, wat ben ik toch een rare frik daar heb ik waarachtig vergeten, naar dei naam van m'n redder te vragen. Hoe heet je. ouwe jongen, als ik vragen mag De officier glimlachte en antwoordde „Renberg, om u te dienen." „Nu dan mijnheer Renberg, mag ik mor gen het genoegen hebben, je bij mij ten eten te verv/achten Zeg maar ja, zonder plicht plegingen en flauwe smoesjes." „Wanneer ik slechts wist mijnheer, dal dc tijd mij zoude toelaten van uw vriendelijke uitnoodiging. gebruik te maken.... Intus schen, ik hoop toch, in elk geval naar uw wel stand te komen vernemen." „Nu, daar zul je me allemachtig veel pleiJ zier mee doen, jongelief," gaf de kapitein ten antwoord, „maar kom dan een beetje vroeg hoor, dan kunnen we onder een glaasje mor genwijn de gemaakte vriendschap en kenn nader aanknoopen." „Heel graag. Hoe laat zal ik het genoeg» hebben u thuis „Om twee ure of half drie gaan ze gewoon lijk bij m'n vriend Prouwelman aan tafeldu: hoop ik je tegen een uur te zien. Vaarwel mijnheer Renberg, tot ziens, op m r ;en." „Münheer Van der Stap, uw dienaar." (Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | | pagina 6