Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | 5 februari 1924 | pagina 2

B.NNENLANDSCH NIEUWS,

Begrooting van Onderwijs.

De Zomertijd.

Minister Colijn.

Verkeer en Posterijen.

Stukken die geweigerd zullen
worden.

UIT ONZE OOST.

LEGER EN VLOOT.

Opkeffing kleedingkamers.

Vereenvoudiging administratie.

KUNST EN KENNIS.

SPORT EN SPEL.

De Olympische spelen te Parijs.
De opvoering van de Sportrevue.

WIELRENNEN.

De Zesdaagsche te Berlijn.
Lorentz en Saldou winnaars.

TENNIS.

WORSTELEN.

BOKSEN.

HANDEL EN NIJVERHEID.

fc.

RECHTSZAKEN.

De diefstal bij de Ned. Bank te
Kampen.

Arrestatie van een moordenaar.

Doodeliik motor-ongeluk.

Een gevaarlijke rooverfeende
onschadelijk gemaakt.

Voor den trein geworpen.

Een schat van 1% millioen
aangehouden.

Een zoekgeraakt schip.

De valsche postwissels.

ernstige brand.

In de Memorie van Antwoord op het
roorioopig Verslag der Tweede Kamer bc-
reffende de begrooting van Onderwi)?,
Xunsten en Wetenschappen, verklaart de
minister niet minder dan de leden, die zich
lierover ongerust toonden, er van doordron
gen te ziin, dat de onderwijskosten een zeer
iwaren druk leggen op het Staatsbudget en
dat er ernstig naar dient te worden ge-
strc.fd hierin zoo spoedig dit doenlijk is.
vermindering aan te brengen.

Daarbij dienen echter deze aldus de
minister twee overwegingen het uitgangs
punt te vormen.

lo. Het Onderwijs mag daarbij niet in zijn
vitale belangen getroffen worden, en

2o. die maatregelen mogen, voor zoovee!
ïij het lager onderwijs betreffen, in geen
enkel opzicht aan de pacificatie afbreuk
doen.

Jitgaande van deze twee gedachten stelt
de minister zich voor in aansluiting aan het
geen in de Memorie van Antwoord op
loofdstuic I ten aanzien van de financieele
plannen de Regeering is medegedeeld, en
voortbouwend op de maatregelen, die in
het vorige zittingsjaar tot stand kwamen,
de volgende gedragslijn te volgen.

UNIVERSITAIR ONDERWIJS.

Ten aanzien van het Universitair Onder
wijs is met inbegrip van de nadere bezui
nigingen, thans bij Nota van Wijziging aan
gebracht, op de uitgaven van materiaal
sinds 1922 in totaal reeds een bedrag van
meer dan 1 millioen bespaard. Met deze
bezuinigingen zal worden voortgegaan. Het
zelfde zal geschieden ten aanzien van de
inkrimping van het getal leerstoelen.

Omtrent het verder gaand denkbeeld van
opheffing van een der rijksuniversiteiten of
van een of meer faculteiten aan die univer
siteiten, wenscht de Minister, alvorens een
beslissing te nemen, het rapport af te wach
ter. van de voor dit vraagstuk ingestelde
Staatscommissie.

HANDELSONDERWIJS.

De wettelijke regeling van het Handels
onderwijs is voorloopig uitgesteld.

LAGER ONDERWIJS.

Ten aanzien van het lager onderwijs zijn
voorstellen aanhangig gemaakt om tijdelijk
de bepalingen betreffende het zevende leer
jaar luiten werking te stellen. Voorts be
staat het voornemen in de eerste plaats
ook de uitbreiding van het getal scholen
voor lager onderlijs stop te zetten, voorts
de Leerplichtadministratie te vereenvoudi
gen en de daarmede gepaard gaande on
kosten te beperken, de uitgaven voor het
U. L. O. te verminderen, de herplaatsing
van wachtgelders krachtiger te bevorderen,
voor de laagste twee klassen der lagere
scholen voortaan met hulponderwijzeressen
te volstaan en tot inkrimping van het
schooltoezicht te geraken.

Omtent de salaris-kwestie meent de Mi
nister een ernstig beroep te moeten doen
up de tegenover elkander staande groepen
om bij het beoordeelen van de boven uit-
;er. gezette bezuinigingsmaatregelen den
ouden strijd niet weder te openen, doch
'iever de eensgezindheid, waarvan de eerste
oladzijde van het Voorloopig Verslag ge
vaagd, zij het met opoffering of althans
ijdelijke terzijdestelling wederzijds van lie
velingsbeelden. ook verder te bewaren.
Hij vertrouwt daarbij, dat bij de verschal
ende stroomingen in de Kamer het besef
levendig zal zijn. dat men zich nu meer dan
loit voor overdrijving behoort te hoeden en
iat f^e! verwezenlijken van sommige idea-
en tot financieel betere tijden moet worden
verschoven.

Een voorstel tot verbod bij de wet vein
-ooken door de schoolgaande jeugd is van
len Minister niet te wachten.

Omtrent de schrijfwijze van de Nederland-
«che taai is de minister vair oordeel, dat dit
vraagstuk nog niet in een stadium is geko
men, dat een beslissing van de Regeeriug, in
vtlkta zin dan ook, vrij aigemeen b:/rcdi-
ging zeu geven.

Het Leidsche ziekenhuis,

De plannen voor het nieuwe Leidsche
£1 eken huiscomplex dateeren al van een
veertiental jaren terug.

De oorlog met zijn economische gevolgen
bracht op allerlei gebied, ook op da; van
den ziekenhuisbouw, radicaal gewijzigde op
vattingen; men keerde uit zuinigheids-
overwegingen wéér terog tot het goed-
koopere systeem van den geconcentreerden
bouw maar inmiddels stond het Leidsche
complex in steen opgetrokken en was tot
aan de inwendige afwerking en inrichting
gevorderd. Volgens de nieuwere inzichten
was het te ruim opgezet, maar in het sta
dium, waarin de bouw reeds verkeerde,
scheen daaraan weinig meer te veranderen.
Toch werd een onderzoek ingesteld ter be
antwoording van de vraag, o£ en in hoeverre
nog bezuinigd zou kunnen worden, vooreerst
ap bouw en inrichting zelf, maar vooral de
'atere. jaarlijks terugkeerende exploitatie-
iossten.

Het onderzoek heeft veel tijd gevorderd.
Ten siotte is het gelukt, in nauwe samen
werking met de medische faculteit het vol
gend plan te ontwerpen.

Volgens den oorspronkelijken opzet zou
de-- niet alle onderdeden der medische
faculteit in het complex een plaats vinden;
de laboratoria voor physiologie. voor bac
teriologie en hygiëne en voor pharmacolo
gic, zouden elders blijven in de gebouwen,
waarin zij thans reeds gevestigd zijn. Door
comprimeering van ruimte, door terugbren
ging van het beddenaantal van plm. 500 tot
ISO is bereikt, dat ook deze instellingen in
het complex zullen kunnen worden onder
gebracht. Bovendien zulllen dan nog in --er-
schillende gebouwen vertrekkenreeksen
voorloopig niet ingericht behoeven te wor
den. Een der gebouwen zal aan de Vereeni-
gfng voor misvormden worden verhuurd, die
hei tot Orthopaedisch Instituut zal inrich
ten.

Toch hebben de minister van Onderwijs
en zijn ambtgenoot van Financiën gemeend,
omtren: dit plan niet te mogen beslissen, al
vorens de vraag onder de oogen te hebben
gezien, of een verder uitstel van de voltooi
ing voor nog eer. aantal jaren mogelijk mocht
worden geacht. Na nauwgezet onderzoek zijn
rij echter tot de conclusie gekomen, dat dit
niet verantwoorfl zou zijn; in het bestaande
ziekenhuis worden toestanden aangetroffen
van zóó bedenkelijken aard, dat de spoedige
afbouw en Ingebruikstelling van het nieuwe
complex plicht is. Financieele overwegingen
moeten daarvoor wijken.

Zi: hebben daarom last gegeven tot ver
dere voltooiing volgens het hierboven be
doelde plan, waarbij een zoodanige werk
wijze zal worden gevolgd, dat reeds na wel
licht een tweetal jaren dc ingebruikneming
van de vijf meest noodige gebouwen zal
kunnen worden tegemoet gezien.

HET BAKKERSBEDRIJF.

De besturen van de gezellen-organisaties
m het bakkersbedrijf ontvinger, van den Ne-
derl. Bakkerspatroonsbond bericht, dat er
geen eenstemmigheid tusschen de vertegen
woordigers van de werkgevers-organisaties
over de afsluit-ng van een landelijke arbci-
dersregeüng is bereikt

Onder deze omstandigheden heeft de AI-
gemeene Bond van Aroeiders in het Bak
kersbedrijf besloten zich te werMen tot de
plaatselijke patroonsvereenigingen met het
verzoek, thans de besprekingen te gaan hou

den, die zijn gevraagd en die slechts ach
terwege bleven .zoolang de mogelijkheid van
overleg en overeenstemming aanwezig was.

EEN RADIO-SOCIETEïT,

Tc Amsterdam is opgericht de „Amster-
damsche Radio-Societeit, die dc radic-be-
langen van hare leden tracht te behartigen,
en haar clublokaal heeft gevestigd in het ho
tel Metropole, Rembrandtplein 22,

Bij Kon. besluit is bepaald, dat in 1924
dc zomertijd zal aanvangen den 30sten
Maart en zal .eindigen -den 5den October.

SPOORWEGPERSONEEL.

Naar wij vernemen, is op het te Utrecht
gehouden huishoudelijk congres van den
jR.-K. bond van spoor- en tramwegpersoneel
I „St. Raphael" besloten de voorstellen der
directie inzake de loonsverlaging te aan-
i vaarden, mits het karakter van art, 36 R.
d. V. onaangetast blijft en overeenstemming
(verkregen wordt inzake de afronding der
uurloonen en der periodieke verhoogingen

OUD-MINISTER KOLKMAN.

Naar de „Res.bode" meldt, is de toestand
van rar. M. J. C, M. Kolkman, die reeds
eenige maanden ziek was, zcodat hij zijn
werk in Kamer en Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland niet verrichten kon, den
laatsten tijd geleidelijk aanzien, zoodat hij
van de laatste H.H. Sacramenten is voor
zien. Onmiddellijk gevaar is er niet, zoodat
er nog hoop is op beterschap.

Naar de Tel, verneemt, heeft de heer Co-
lijn ontslag genomen als commissaris van de
Nederlandsche Handel Mij., de Handelsver-
eeniging Amsterdam, het Ned.-Indisch
Landssyndicaat, de Nederl. Telegraaf Mij.
Radio Holland, e.a., in verband met het feit,
dat 's lands zaken hem te zeer in beslag
nemen.

Ingevolge een beslissing van den minister
raad zullen stukken, gericht aan de depar
tementen van algemeen bestuur, welke ten
onrechte niet of ontoereikend door middel
van postzegels zijn gefrankeerd, worden ge
weigerd. In verband hiermee zullen zooda
nige stukken niet worden verzonden, doch
met de noodige toelichting aan de afzenders
worden teruggegeven. Zijn deze onbekend,
dan worden zij onder de onbestelbare 'stuk
ken gerangschikt. N.R.Crt.

DE BEZUINIGING IN ONZE OOST.

Naar aanl iding van de besprekingen der
voorloopige begrootingsvergadering, ten pa-
leize van den landvoogd van Ned. O. Indië
op 28 Jan. jl. gehouden, zullen de depar
tementen als volgt bezuinigen Gouverne-
mentsbedrijven 14 ton Oorlog 14 ton;
B.O.W. 2 ton Onderwijs ey Eere-diensten
1 ton Financiën 2 ton; Justitie 1 ton Bin-
nenlandsche Bestuur 3 ton Marine 1 ton.
Hiermede zou naar Aneta meldt, een klop
pende begrooting voor 1925 verkregen zijn.

CORRUPTIE EN LANDVERRAAD.

In 'de Indische pers is medegedeeld, dat,
zoo de kapitein van het Indische leger de
Vries, die er van verdacht wordt een Köpe-
nickade te hebben bedreven bij een militaire

kas te Weltevreden, niet mocht worden ver
oordeeld, hij voor een eereraad zou moeten
komen, omdat zou zijn gebleken, dat hij in
relatie heeft gestaan met communistische
voormannen.

De Nieuwe Soer. Crt., zonder echter den
naam van dien kapitein te noemen, knoopt
daaraan de volgende beschouwingen vast.

Een kapitein met eereteekenen, die in
relatie staat met communistische elementen
het is naar ons inzicht het toppunt van
alle den laatsten tijd aan den dag gekomen
euvelen, bedreven in gouvernementsdienst.
Want het geldt hier niet een uit politieke
overtuiging tot het communisme bekeerd
man, maar iemand, die, in geldbegeerte,
bedektelijk relaties zoekt, welke voor hem
voordeelig zouden kunnen zijn.

Deze kapitein was een speler. In het leger
had hij een goede carrière gemaakt. Wat kon
hij der maatschappij of het gouvernement te
verwijten hebben? Dat hij telkens bij het
écarté verloor

Uit geldgebrek, om speelschulden te vol
doen, moet hij een landsverrader zijn ge
worden of op het punt hebben gestaan om het
te worden.

Dit geval lijkt ons erger dan dat van den
ex-hoofdcommissaris van politie te Batavia,
ook al was er niet zooveel geld mee gemoeid.

Welk een zedelijke verwording moet er
toch achter de alle buitenstaanders uitslui
tende schermen van den gouvernements
dienst wiens zaken steeds geheim behandeld
werden, hebben geheerscht in de laatste
jaren, dat zulke gevallen konden voorkomen!

Moeten zij, die tot de uiterste daden gin
gen, welke men vaneen slecht dienaar van den
staat zou kunnen verwachten, niet den treu-
rigen moed daartoe geput hebben uit de over
weging, dat er om hen heen zóóveel slechts
werd bedreven, hetwelk onontdekt bleef,
zoodat zij het er wel op konden wagen

GENERALE STAF.

De generale staf telt thans een luitenant-
generaal, een generaal-majoor, een kolon:!
drie luitenant-kolonels, 12 majoors en 21
kapiteins, benevens 2 serve-kolonels, 1 re
serve luit.-kolonel, 4 reserve majoors, 3
reserve kapiteins en 15 officieren voor spe
ciale diensten.

DE INTENDANCE.

Het dienstvak der intendance telt 12 kolo
nels, 3 luitenant-kolonels, 4 majoors en 14
kapiteins, aan reserve een luitenant-kolonel,
majoor en kapitein, benevens 32 officieren
van specialen dienst.

KON. MARECHAUSSEE.

Het wapen der Kon. marechaussee telt een
kolonel, 4 luitenants-kolonel, 3 majoors,
7 kapiteins en 11 luitenants.

Het korps "politietroepen telt een majoor,
5 kapiteins,en 20 luitenants.

DE MILITAIRE ADMINISTRATIE.

Het dienstvak der militaire administratie
telt een kolonel, 2 luitenant-kolonels, 5 ma
joors, 26 kapiteins, 41 le en 12 2e luitenant
terwijl wegens overcompleet op non-activi
teit zijn 11 kapiteins en 24 luitenants op
wachtgeld, een majoor en twee kapiteins en
in Indie gedetacheerd 9 luitenants.

Aan reservepersoneel telt het dienstvak
een mrjo>r, 9 kapiteins, 77 luitenants en 16
luitenants van specialen dienst.

De kleedingkamers zullen, naar „Het Vad."
meldt, worden opgeheven. De militaire klee-
dingstukken, op die kamers voorhanden en
in verantwoording bij de onderdeelen, zullen
in de militaire magazijnen van kleeding en
uitrusting worden ingeleverd.

Met ingang van 1 April zullen de stamboe
ken bij de l^orpsen van het leger worden op
geheven; zi; zullen dan uitsluitend bij het
Departement van Oorlog worden bijgehou
den. Deze maatregel geeft voor de betrokken
administrateurs aanmerkelijke vermindering
van administratief werk. „Avp."

PAUL J. DE JONGH

Te Amsterdam is na een korte ongesteld
heid overleden, de bekende architect Paul
de Jongh. Hij bereikte den leeftijd van 55
jaar.

VITAMINENVREES.

Dr. Van Hamel Roos waarschuwt in het
Maandbl. tegen de Vervalschingen tegen de
overdrijving bij het groote publiek omtrent
de vraag of zich voldoende vitaminen in het
gebruikte voedsel bevinden. Tal van maag
storingen kunnen het gevolg zijn van on
juiste gevolgtrekkingen uit wetenschappe
lijke onderzoekingen. De schrijver houdt
zich overtuigd, dat deze geneeskundige
specialiteiten zich voldoende op de hoogte
zullen houden van den vooruitgang op het
gebied der vitaminen-studie „Bij twijfel
aangaande de juistheid zijner voeding
schrijft dr Van Hamel Roos raadplege
men zijn arts, en bedenke steeds, dat bij de
gewone in Nederland gebruikelijke en dus
niet eenzijdige wijze van voeding, de gezonde
mensch door de zeer verschillende soorten
van voedingsmiddelen, genoeg vitaminen
in zich opneemt, om een normale voeding
te waarborgen.

En wat de zuigelingen betreft, geen beter
reclame voor de heilzame moedermelk is
denkbaar, dan juist de ontdekking der vita
minen. Waar het kind door de gedeeltelijke
of geheele afwezigheid dezer stoffen in ver
hitte of gepasteuriseerde melk niet voldoende
gedijen kan, moge de toediening van geringe
hoeveelheden van andere vitamine-rijke voe
dingsstoffen door de wetenschap aan te wij
zen, noodzakelijk te achten zijn, doch dit mag
o.i. nooit als een argument tegen het pasteu-
riseeren in het algemeen gebruikt worden,
waar tallooze ziektekiemen door deze be
werking gedood worden en men het gebrek
aan vitaminen door tal van andere voedings
middelen zal kunnen verhelpen."

GUIDO GEZELLE.

In de Brusselsche „Standaard" is onlangs
de vraag gesteld op welke wijze dit jaar de
25e verjaring van Guido Gezelle's dood zal
worden herdacht. Alois Walgrave,'de be
kende pastoor uit West-Vlaanderen, ant
woordt nu in hetzelfde blad dat 1924 in ieder
geval niet mag voorbijgaan zonder een hulde
dag te Brugge, waar- Gezelle is begraven, een
kerkdienst en een vergadering „om kerkhof
blommen op Gezelle's graf te plukken als
voorbode van 't gene wij moeten doen in 't
jaar 1930 omtrent den len Mei."

„Voor dat jaar, aldus pastoor Walgrave in
zijn eigenaardige taal, hoeven wij ons voor te
bereiden om niet te laat te komen. Wat kan
men doen Eerst ende' vooral, het schoonste
gedenkstuk voor Gezelle ware een welver
zorgde, we! geschikte en wel toegelichte uit
gave zijner werkerfi dicht en proza. Daar
naast een 'volksboek, zoo goedkoop mogelijk,
met een levensschets en een keur uit zijne geg
dichten en geschriften. Dan een beeld te
Brugge, waar Gezelle geboren is en gestor
ven. Ik stel het mij voor op een der stille
plaatsen van de stad, tusschen boomen en
groen, een „zittend" beeld de gemoedelijke
priester, wat boeken omtrent hem, een bie-
korf daarnaast, een bloem in de hand die hij
denkend bekijkt „Ik ben een blomme en
zoo 't kan, naast en om 't voetstuk, gestalten
van Vlaamsche menschen, uit allen leeftijd,
die naar hem opzien en luisteren. Ware dat
niet schoone Een grafhulde in 1924, een le
vens- en eeuwigheidshulde in 1930, 'dat is
Vlaanderen zijnen Dichter schuldig."

Voor de Sportrevue, samengesteld „oor
Jhr. Jan Feit en Jean Louis Pisuisse, welke
ten bate van het N. O. C. op 23 Februari a.s.
in den Koninklijken Schouwburg te 's Gra-
venhage zal worden opgevoerd, heeft zich
een eere-comité gevormcf, waarin Mr. J. A. N.
Patijn, Burgemeester van 'sGravenhage, het
Eere-Voorzitterschap heeft willen aanvaarden

Het Comité van Uitvoering bestaat uit de
Heeren F. W. C. H. Baron van. Tuyll van
Serooskerken, (Voorzitter van het N.O.C.)
Voorzitter Mevrouw Loudon-van Marken,
Onder-Voorzitster Dr. W. W. van der
Meulen, Wethouder van 's Gravenhage,
Onder-Voorzitter. Leden Mej. G. Rueb,
Jhr. Jan Feith, Jhr. W. Gevaerts van Nu
land, W. Graaf van Limburg Stirum, Jean
Louis Pisuisse, Cor Ruys, Willy Sluiter.
Secretarissen G. van Rossem en W. A. M.
Westerouën van Meeteren, terwijl voorts
voor deze gelegenheid een Dames-Comité is
opgericht.

De zesdaagsche te Berlijn is gisteren ge
ëindigd. Het Duitsche koppel Lorentz
Saldow werd winnaar met een flinken voor
sprong op de tegenstanders.

De gedetailleerde uitslag luidt

1 SaldowLorentz 347 p. i

2 BauerKruphat 264 p.

3 TechmerStehlbrink 189 p.

4 KaiserTailor 157 p.

5 HahnTietz 133 p.

6 HanleyLawrence 128 p..

NOG EEN ZESDAAGSCHE TE
BERLIJN.

In Maart a.s. wordt op de winterbaan aan
de Kaiserdamm weer een Zesdaagsche ver
reden, waaraan de Hollander v. Nek zal deel
nemen.

MAZAIRAC VERLIEST IN PARIJS.

PARIJS, 3 Febr. Op de winterbaan
lhier werd vandaag de wedstrijd gehouden
om het „criterium voor amateurs". Hiertoe
waren de meest bekende amateur-sprinters
uit verschillende landen uitger.oodigd, doch
slecht weinigen hadden de uitnoodiging
geaccepteerd. Zoo hadden o.m, onze landge

noot M. Peeters de Italiaan Del Grosso en de
Franschman Cugnot moeten bedanken en
schreven slechts in de oude kampioen van
Frankrijk Faucheux, de wereldkampioen
Michard en onze landgenoot Mazairac, no. 2
in het wereldkampioenschap. Het werd dus
een match a trois. welke tot veler verrassing
gewonnen werd door Faucheux, die in alle
drie manches zegevierde. Michard werd tel
kens tweede. Het rijden van onzen landge
noot Mazairac maakte een minder goeden
indruk dan in zijn vorige optreden te Parijs.

Na de beslissing werd nog een extra wed
strijd ingelascht tusschen Michard en Fau
cheux, waarvan Michard winnaar werd.

Een uursweds rijd met motorgangmaking
werd gewonnen door Grassin, die 67.500
K.M. aflegde. Tweede was Linart op drie
ronden 3. Seres (19 ronden) 4. Clarman
33 ronden.

(Tel.)

DE WEDSTRIJD SCHEVENINGEN—
KOPENHAGEN.

Eenigszins buiten verwachting is de Hol-
landsche ploeg er in geslaagd een 32 over
winning op de Denen te boeken, nadat het
er oorsp onkelijk naar had uitgezien dat ook
ditmaal de buitenlandsche ploeg met de over
winning zou gaan strijken.

De wisselbeker van Baron v. Tuyl is hier
door in handen der Hollanders gekomen.

DE WEDSTRIJD HOLLAND-
FRANKRIJK.

De uitslagen van de in Arnhem gehoude11
worstelwedstrijden zijn

Bantamgewicht Appruzzëse (Frankrijk)
wint van Snijdorst (Holland) met zeven te
gen drie p.

Vedergewicht Roels (Holland) wint van
Rottenfluc (Frankrijk) met" zeven tegen drie
punten.

Lichtgewicht Guinard (Frankrijk) wint
van Peters (Holland) met zeven tegen drie
punten.

De wedstrijden worden voorge zet.

v. d. VeerCook.

De bokswedstrijd tusschen den zwaar"
gewicht kampioen Piet van der Veer en
George Cook is na een hevigen strijd onbe
slist geëindigd. Het was een match van 20
ronden, elk van drie minuten.

Het publiek scheen voor het meerendeel
ontevreden, dat de overwinning niet aar» den
Australiër werd toegekend, en demonstreerde
dit door luid protest.

Cook was veel vlugger dan Van der Veer
en trof vaker doel, maar de stooten van den
Hollander kwamen harder aan. Beiden
bleken echter de harde slagen te kunnen
verdragen en van het begin tot het einde
scheen er weinig kans op een beslissend
resultaat. Er was zeer veel publiek.

Nijverheids ten toonstelling van Neder
landsche industrie uitgaande van
de vereeniging „Nederlandse!»

Fabrikaat".

Zooals bekend zal van 31 Mei tot en met
15 Juni a.s. in de zalen vaii het Kurhaus te
Scheveningen een Nijverheidstentoonstel-
ling van Nederlandsche industrie worden

gc-houden, uitgaande van de vereeniging
„Nederlandsch Fabrikaat".

Niettegenstaande het nog verscheidene
maanden duurt voordat de tentoonstelling
zal worden geopend, blijkt nu reeds groote
belangstelling voor deze daad van het Be
stuur der Vereeniging „Nederlandsch Fa
brikaat" te bestaan.

In het bijzonder is het de bedoeling het
Nederlandsch publiek te laten zien, zooveel
zulks doenlijk is, wat er moet worden ver
richt, voordat een artikel in handen van den
kooper komt.

Juist daardoor zal meer nog dan door
een gewone tentoonstelling de belrng-
stelling voor de voortbrengselen der Neder
landsche Nijverheid worden opgewekt. Men
gaat zich er rekenschap van geven wat het
beteekent een artikel te vervaardigen en als
gevolg grooter waardeering voor de voort
brengselen van eigen land.

Al is het in verschillende gevallen niet
mogelijk de vervaardiging van een artikel
in al zijn onderdeelen te vertoonen, toch is
de beschouwing van de vervaardiging van
een onderdeel reeds voor het beoogde doel
van zooveel belang.

En blijkt reeds nu de belangstelling voor
deelname groot te zijn, ongetwijfeld zal het
bezoek aan deze tentoonstelling zeer gunstig
worden beïnvloed door het feit dat Scheve
ningen zich steeds in dien tijd (o a, de Pink
sterdagen) in een druk bezoek mag verheu
gen, terwijl reeds nu bekend is, dat tijdens de
tentoonstelling het Kurhaus een gezelschap
van 400 Amerikanen zal herbergen.

EEN DURE BROCHE.

Iémand uit den Haag had bij een juwelier
in Nijmegen een broche met edelgesteenten
gekocht voor den prijs van ruim 4700.
Na eenige maanden in het bezit van den
kooper te zijn geweest was de gouden speld
er van gebroken en de kooper zond nu de
broche aan den juwelier terug om de speld
te herstellen. Bij dat herstellen is echter
de voornaamste steen (een smaragd), be
schadigd. De kooper stelde daarvóór den
juwelier aansprakelijk en zeide dat het onge
luk is te wijten aan het feit dat de speld in
het vuur is hersteld en de voorzichtigheid
had geëischt voor de herstelling den "kost
baren steen uit de broche te nemen-. De koo
per zeide daarom tegen den juwelier „Ik
wil de broche niet terug hebben, u kunt haar
wel behouden en geeft u mij dan mijn 4700
maar terug, voor welk bedrag ik het sieraad
bij u gekocht.heb."

De juwelier ontkende, toen deze zaak voor
den rechter kwam, dat hij voor het ongeluk
aansprakelijk zou zijn, hij slechts tot schade
vergoeding gehouden was, maar toch zeker
niet ver; u hl was om de vroeger bij hem
gekochte speld voor de volle verkoopswaarde
terug te nemen, daar de broche door het
ongeluk wel minder waarde heeft gekregen
doch deze waardevermindering met een be
drag van f 500 ruimschoots zou zijn betaald.

De rechtbank en het gerechtshof te Arn
hem hebben in deze zaak beslist dat de juwe
lier wel voor het ongeluk aansprakelijk was
en dat hij aan den eischer de koopsom van
f 4700 had terug te geven en de broche dan
kon behouden, daar hij als juwelier, het best
in de gelegenheid was voor de broche de
hoogste waarde te krijgen, cn hij dan op die
manier feitelijk slechts de door het ongeluk
veroorzaakte waardevermindering betaalde.

De eiscli werd. dus toegewezen, de juwe
lier zal de van hem, gevorderde 14700 moe
ten terugbetalen, benevens de van
het -proces.

Men schrijft uit Veendam

Het parket van Winschoten, bijgestaan
door een hoofdinspecteu en twee recher
cheurs van d Amst rdamsche politie en
eenige marechaussees, heef Vrijdag hier
een huiszoeking gedaaan ten huize van de
ouders van B. enW., in voorarrest zittende,
als verdach; van mede schuldig te zijn aan
den diefstal in het gebouw van het agent
schap der Ned. Bank te Kampen. Een paar
dagen te voren hgd een Amsterdamsche
vriendin van W. een bezoek 3an diens ouders
gebracht.

DE BORSTKAS INGEDRUKT.

Te Vlissingen is Maandagmiddag een 10-
jarig jongetje, dat hard op straat liep, met
zulk een kracht tegen het lemoen van een
wagen aangekomen, dat zijn borstkas werd
ingedrukt en hij aan inwendige verbloeding
is overleden.

UIT WRAAK.

Te Acht (N.-Br.), waar een paartje in
ondertrouw is, weigerde de bruidegom de
gebruikelijke ton bier aan de buurtgenooten
te schenken.

De omwonenden hingen als wraak, twee
poppen in de boomen op, die bruid en brui
degom moesten voortselien. Eer. toepasselijk
gedicht was er bij gehangen.

EEN BRUTAAL HEER.

Zondagavond lusschen half zeven en zeven
uur stapte een vreemdeling de woning bin
nen van den landbouwer P. N., woonachtig
nabij de Passantstede te Nispen. Zooals de
Grondwet, aan welke wij dit bericht ontleenen
het uitdrukt „Net gekleed, bleek het een
kerel van rond twifitig jaar." Binnengekomen
vroeg hij aan den huisvrouw, die gezelschap
had van haar buurvrouw B. om drinken.
Terwijl hem een kop koffie werd aange
boden, haalde de vreemdeling een revolver
uit een zak en eischte geld. De verschrikte
vrouw reikte hem vier kwartjes over, doch
de booswicht vond zulks te weinig en eischte
onder bedreiging met den dood meer. Toen
de vrouw zich verroerde schoot de indringer
zijn revolver af. De vrouwen, hadden inmid
dels de kans schoon gezien om naar buiten
te vluchten, waarna de vreemdeling er van
door ging.

De politie heeft de zaak in onderzoek.

Op Nieuwjaarsdag 1923 werd op de „Brak
ken" te Mill, W. van der Heijden uit Vorsfen-
bosch vermoord gevonden. De daders bleven
ondanks alle ijverige nasporingen onbekend.

Thans heeft de opperwachtmeester Ge-
leijnse zooveel aanwijzingen tegen een der
verdachten gevonden, dat deze gevankelijk
naar Den Bosch is overgebracht, terwijl de
arrestatie van een anderen verdachte nog
wordt verwacht.

VOORGEWENDE ARMOEDE.

Bij een paar oude menschen te Giessendatn
woonachtig, welke door familie en kennissen
worden ondersteund, is in een oud religieus
boek, een som van bijna duizend gulden aan
bankbiljetten gevonden.

IJSINLICHTINGSDIENST.

De J-Jsinlichtingsdienst rapporteert d.d.
Maandag j.l.

De scheepvaart wordt niet belemmerd
Zoutkamp, Lauwerzee en Reitdiep Har-
lingen, Zuiderzee Lemmer, Zuiderzee
Schokland, Oost- en WestkustUrk, Zuid
en Noordkust.

De zeilvaart ondervindt hinder Doilard
en Aa.

Zeilvaart gesloten, stoomvaart nog mo
gelijk Lemmer Rien.

Winschoterdiep IJsstremming opgehe
ven.

Op den weg nabij Brasschaet (België) heeft
Zondagmiddag een ernstig motorfietsongcluk
plaats gehad. De broers D'Huyvetter uit
St. Job in 't Gooi reden op een motorfiets,
toen zij nabij het gehucht Keizershoek voor
een automobiel moesten uitwijken. Het voor
wiel van de motorfiets slipte. Beide rijders
werden met zulk een vaart tegen een boom
geslingerd, dat zij afschuwelijk verminkt
werden opgenomen. Van een was het hoofd
van het lichaam gerukt.. Een onderzoek is
ingesteld.

F.EN OPLICHTER.

De werklooze 42-jarige musicus K. Z.,
afkomstig uit Den Haag, is aangehouden
en aan de justitie te Middelburg voorgeleid,
wegens ofiirhting. De aangehoudene heeft
te Middelburg en vermoedelijk ook elders,
onder valsche voörgevens musici bewogen
geld aan hem te geven.

Na veel moeite is het aan de Duitsche
politie eindelijk gelukt een groote roover-
bende onschadelijk te maken, die midden-
Duitschland alsook Berlijn en omgeving tot
werkterrein had gekozen. Vooral had de
bende het gemunt op de bankfilialen in de
kleine provinciesteden, terwijl zij ook post
kantoren en fabrieKen niet versmaadde.
Groote bedragen vielen den roovers te Gera,
Ketzin en andere steden in handen.

Hun laatsien slag dachten zij in het post
kantoor te Hebrondammtz in Pommeren te
slaan. Op de gebruikelijke wijze hielden zij
de beambten met revolvers en handgra
naten in bedwang. Maar niettemin had één
der beambten nog kans gezien, het alarm
apparaat m werking te brengen. Het nood
sein werd door de politie opgevangen, maar
de roovers hadden er al de lucht van gekre
gen en maakten zich ijlings uit de voeten.

Met behulp van politiehonden wist 'men
hun schuilplaats echter op te sporen, maar
toen de roovers zich ontdekt zagen, begonnen
zij een heftig vuurgevecht met de politie.
Ook de politie spaarde geen kogels. Vier
roovers werden daarbij zóó ernstig gewond,
dat zij later, toen de anderen zich hadden
overgegeven, naar het ziekenhuis der stad
moesten worden vervoerd.

Dat de bende systematisch te werk ging
blijkt daaruit dat zij niet alleen haar plannen
zorgvuldig uitwerkte, doch zelfs alle moge
lijkheden tót vluchten, indien dit eventueel
noodig was, nauwkeurig opstelde, alsmede
de verschillende richtingen, welke de roo
vers na het gelukken van hun aanslag zou
den uitgaan om later op een afgesproken
plaats weer bijeen te komen.

ERNSTIG ONGELUK.

In dc oliefabriek „De Alce" te Zwolle, is
Maandagmorgen een drijfriem gesprongen,

De arbeider G. Veltkamp werd door d»
rondvliegende stukken zoodanig getroffen,
dat hij in ernstigen toestand met schedel
breuk naar het Sophiaziekenhuis vervoerd
moest worden.

Men meldt ons:

Trein 224 uit Den Haag, die om 5 uur
31 aan het Centraal Station te Amsterdam
moest aankomen, arriveerde Maandagmid
dag met twintig minuten vertraging.

Het oponthoud was ontstaan, doordat een
tot dusver onbekend gebleven persoon, zich
nabij Leiden bij het voorbijrijden van den
trein 'tusschen de machine en den bagage
wagen wierp. De man deed de rampzali
ge daad met over bet hoofd getrokken
jas, zoodat het gezicht geheel bedekt was,
De ongelukkige werd geheel in stukken ge
reden.

EEN GOEDE VANGST.

Een inspecteur van politie en eenige -re
chercheurs hebben Zaterdagmiddag in eer
café op het Oostplein te Rotterdam vier man
nen gearresteerd, op het vermoeden, dat dit
betrokken waren bij de uitgifte van valsch
Nederlandsch bankpapier. In hun midden
bevond zich een.' bekend valsche munter,
Bovendien veronderstelde men dat het vier
tal meer wist van de inbraak in den pest-
zegelhandel van M. P., aan de Keizerstraat
aldaar. Alle vier werden ze naar een naburigen
politiepost overgebracht, waar men hen fouil
leerde. Valsch bankpapier werd evenwel nie'
gevonden, maar één van de gearresteerden
de liedjeszanger T., had onder z'n kleedin;
een doek zitten en daarin bleek zich de
geheele gestolen postzegelverzameliag te
bevinden, zelfs meer zegels, dan door dei
bestolene was opgegeven.

Het viertal, dat vermoedelijk de inbraak
gezamelijk heeft gepleegd, is op het politie
bureau in de Groote Paauwensteeg in ver
zekerde bewaring gesteld.

Toen bij het arriveeren van een trein uit
Wilna aan het station Warschau de houding
van drie reizigers met een geprononceerd
Joodsch voorkomen aan de daar surveillee-
rende agenten opviel de reizigers trachtten
met behulp van eenige portiers met 12 nog al
Zwaar lijkende valiezen de controle te pas-j
seeren werden zij door de agenten aange-J
houden, teneinde de koffers te kunnen con
troleeren. Daarbij bleek dat de valiezen
gouden munten bevatten in roebels, Duitsche
marken, dollars en tot de kapitale som van
1,626.929.000.000 Poolsche marken, Dc be-,
zifters konden bestemming en herkomst van'
dit geld niet aantoonea. De politie heeft be-3
slag op den schat gelegd en zal nadere in-*
lichtingen inwinnen.

Mysterieuze brieven der opvarenden'

De „Evening News" verneemt uit Liver",
pool, dat in reederij-kringen aldaar verwon
dering heerscht over de ontvangst van brieven

welke postzegel noch postmerk dragen en die
afkomstig zijn van leden der bemanning van
het stoomschip „Papyrus."

Dit schip vertrok, naar de Tel. verneemt,
27 November uit Liverpool met bestemming
naar Halifax. Sindsdien heeft men er niets
van gehoord. De „Papyrus" is een vaartuig
van ruim 3000 ton, heeft een draadlooze in
stallatie en was, toen zij twee maanden ge
leden uit Liverpool vertrok, in uitstekends
conditie.

In assurantie-kringen werd het schip
reeds als verloren beschouwd.

De brieven van de opvarenden, welke thans
zijn ontvangen, moeten tot dusver ras een vol
komen mysterie beschouwd worden. De
Engelsche vrouw van den Chineeschen Ste
wart van het schip vertelde Zondag aan eaa
vertegenwoordiger van de „Evening News,"
dat ook zij een brief had ontvangen, maar
dat tut niets bleek, waar die was gepost. In'
zijn brief deelde haar echtgenoot mede, dat
het schip een ruwen overtocht had gehad,
doch dat alles wel was aan boord. Hij vroeg
bovendien, of zij het geld had ontvangen,
dat hij voor Kertmis zond. „Dat geld is niet
in mijn bezit gekomen," zoo verklaarde da
vrouw.

Reeds in September van het vorige jaar'
heeft het Tijdschrift voor de Posterijen en
1 Telegrafie, het orgaan van de Vereeniging
van directeuren en commiezen, tegen he(
gebruik van den chèque- writer gewaar
schuwd.

Het blad schreef toen „Wat wij echter
het groote gevaar achten is dit. Een onder
nemende schurk schaft zich éenige clichés
met nabootsing van postwissels aan, en
verschaft zich een check-writer of het ge
bruik daarvan. Aangezien de groote banken
deze machines gebruiken, is het laatste wel-,
licht zeer eenvoudig. Wanneer hij nu het be-'
gil»- en slotwoord „post," waartusschen het;
gulden-bedrag met de machine wordt ver-,
meld, nabootst (wat voor een ondernemend'
man een kleinigheid is) heeft hij de macht,
om zonder groote vrees voor ontdekking ge
durende 2maanden aan de groote post
kantoren en al hun bijkantoren ad libitum
hooge postwissels te innen. Als hij slechts
zorgt, dat alle postwissels uiterlijk aan de
voorschriften voldoen, is er voor de uitbe
talende ambtenaren geea enkele reden, die
postwissels niet zonder meer uit te betalen.
Dat dit Voor de administratie in korten .tijd
een schade van tonnen gouds kan gever
behoeft o.i. geen betoog."

BONTWERK GESTOLEN.

Bij den bontwerker C. H. in de Columbus-
straat te 's Hage zijn een bontmantel, eer
vosbont en een mof uit de etalage gestolen
De dief heeft met een bijtel het etalageraa
opengewrongen. Toen had hij vrij spel.

HIJ HAD GEEN GELD BIJ ZICH.

Een chauffeur van een taxi had Zaterda;
een heer van Schiedam naar den Haag ge
reden. Op het Kerkplein aldaar, werd ge
stopt, maar nauwelijks stond de auto of d<
passagier zette het op een loopen. Zijn vluchi
mislukte, doordat een agent hem greep. De
man bleek geen geld bij zich te hebben.
Naam en adres werden opgenomen. Dc
agent, die hem echter niet vertrouwde, nam
hem mee naar het bureau en daar bleek dat
zijn vermoeden juist was de man had boven-;
dien een valschen naam opgegeven. Hij is
nu bekend en moet betalen,

Maandagnacht, circa twee uur, is brano
uitgebroken in het huis van G. W D,, waar
een manufacturenzaak gevestigd is. In een
oogwenk was alles een prooi der vlammen.
De plaatselijke motorspuit kon alleen de
aangrenzende perceelen nat houden, waar
door uitbreiding van den brand voorkomen
werd.