LAATSTE NIEUWS
graf
Ér
uP"
KERK EN SCHOOL.
MARKTNIEUWS.
v IHBRAA0LO02E TELEFOON
De Paltskwestie.
De Fransche financieels
plannen.
Nieuwe Lords.
Het Grieksche kabinet
•afgetreden.
De toestand van Venizelos.
De nieuwe Russische regeering.
Ruim 2700 ,ischrijfmachines
verdwenen bij het Engelsche
departement van oorlog.
De teraardebestelling van
Wilson's stoffelijk overschot.
BÏNNENLANDSCH NIEUWS.
De bezuinigingsplannen
der Regeering.
Protestvergadering van
overheidspersoneel.
Het Jubileum van den
N ederlandscken
Journalistenkring.
Weer een Crisisherinnering
minder.
Uit dc ervaringen van de
Verzekeringskamer.
Nieuw-Guinea.
Geen kolonisatie-, maar
exploitatieplannen.
Bezuiniging bij het
Rijksbouwwezen.
Terugbetaling Pensioenwetten.
DE ZOMERTIJD.
Het onderzoek naar de gestie van den
Shipping Board.
De heer Davis, lid van het Amerikaansche
Representantenhuis heeft,zooals wij reeds
mededeelden, bij het Congres een voorstel
ingediend tot het instellen van een onder
zoek naar de gestie van dep Shipping
Board. Volgens den New Yorkschen cor
respondent van de „Daily Telegraph" staat
bet vast, dat het Congres het voorstel zal
aannemen. De heer Davis stelt voor, vast
te stellen op welke wijze de gelden van
den Board zijn beheerd, hoeveel schepen
verkocht zijn en welke de betrekkingen zijn
tusschen den Board en de groote scheep-
vaartbelangen. Davis verklaarde, dat er
onrustbarende geruchten de ronde doen, dat
schepen tegen vreemde prijzen verkocht ziin
en advertenöecontracten zijn gegund onder
onbegrijpelijke omstandigheden, zoodat het
hem noodig voorkwam, dit er licht op deze
zaak werd geworpen.
Uit een artikel, in het jongste nummer
van de „Saturday Evening Post" opgeno
men, kan blijken, in welken toestand zich de
regeeringskoopvaardijvloot op het'oogenblik
bevindt. De Board bezit op het ooger.blik
1300 schepen, die o.p een waarde van onge
veer 600 millioen gulden worden geschat,
en telt andere bezittingen, ter waarde van
480 millioen gulden, terwijl dit alles teza
men oorspronkelijk 8.400.000.000 gulden ge
kost heeft. Van bovengenoemde schepen zijn
er thans ongeveer 400 in de vaart, 400 tot
varen in staat, wanneer er slechts vrachten
waren, en 500 als schip waardeloos. De
voorzitter van den Shipping Board heeft
als zijn meening te kennen gegeven» dat als
de Vereenigde Staten een goede koop
vaardijvloot wenschten, zij het grootste deel
van het geld, aan de schepen ten kosten ge
legd, als oorlogsverlies moeten afschrijven
en de beste schepen uit de bestaande vloot
moesten uitzoeken een groot deel vaart
te langzaam, een ander deel is niet bere
kend voor speciale handelsdoeleinden
een aantal nieuwe moesten bouwen, met
twee zusterschepen voor de „Leviathan"
met een snelheid van 22 knoopen, of beter
14 snelvarende- passagiersschepen van 20
knoopen en 200 vrachtschepen van 14 tot
,16 knoopen tot een totaal bedrag van onge
veer 840 millioen gulden,
j De voorzitter meent intusscijen dat het
.moeilijk zal vallen, de Amerikanen lot zulk
een uitgaaf over tc halen na de kostbare
ervaring met hun koopvaardijvloot, terwijl
honderden schepen werkloos liggsyj, of
schoon dit, naar 'zijn inzicht, de eenige op
lossing zou zijn, nu het voorstel tot subsi-
dicering van de scheepvaart van de baan is
cti de wet. die prcferentieele rechten toe
staat, ontoepasselijk was.
De verdediging van Zweden.
De Zwcedschc regeering zal bij den Rijks-
lag het volgende wetsontwerp op de defen-
lie indienen. Het leidende beginsel van het
ontwerp is, dat de kosten der defensie in
overeenstemming worden gebracht met het
economisch vermógen van het land. De
grootste doeltreffendheid der defensie moet
worden verkregen, terwijl de kosten rede
lijke perkon niet mogen te buiten gaan,
doch de organisatie der verdediging moet
tevens, wanneer gevaar dreigt, het land de
grootste mogelijkheid bieden tot ontwikke
ling van zijn verdedigingscapkciteit, die de
veiligheid des lands vereischt.
f De premier zegt verder, dat de Volken-
bond geen waarborg is voor Zwedcns onaf-
hankelijkheid, doch groot gevaar voor
Zweden's neutraliteit medebrengt.
Volgens het regeeringsvoorstel zullen de
jaarlijksche kosten van het leger 80 millioen
kronen beloopen tegen 122 milkoen volgens
de organisatie van 1914; van de vloot 42
millioen tegen 59 millioen; en van de lucht
verdediging 7.2 millioen. De oefentijd voor
de gewone miliciens zou moeten zijn 195
dagen v^or dc infanterie, 240 voor de artil
lerie en genie en 350 voor de cavalerie, te
gen onderscheidenlijk 340. 365 en 365 vol
gens het stelsel van f911 Het contingent
miliciens zou uit een beschikbaar totaal van
ongeveer 51.000, 27,000 moeten zijn. Dc
oefenperiode voor de marine zou 350 dagen
moeten zijn, voos dc kustarlillcrie 240, voor
de luchtmacht 315 dagen.
Verscheidene nieuwe schepen, torpedo
jagers en duikbootcn, zouden moeten wor
den gebouwd tot een bedrag van 40 mil
lioen kronen.
GEHYPNOTISEERDE BLINDHEID.
De Dujt'sche bladen maken melding van
een allerzonderlingst en geheimzinnig geval,
waarmede de BerÜjnsche recherche zich
thans bezig houdt.
Onder verdenking den zoon van een in
een voorstad van Berlijn wonenden generaal
onder hyp|ose gebracht en blind gemaakt
te hebben, is dc 30-jarige dr. B, uit Stettin
gearresteerd. Volgens dc kranten heelt de
zaak zich als volgt toegedragen.
De 21-jarige jongeman, leerde eenigen tijd
geleden B. kennen, die al spoedig groote
macht over hem kreeg. De ouders bemerk
ten, dat hun zoon op raadselachtige wijze
geheel onder den invloed van dien vreem
deling Was gekomen, die hem met een enkel
woord wisi te beheerschen. Op een goeden
dag werd hun kind blind. Een, oogarts con
stateerde, dal de oogen volkomen in orde
warén, en en dat dc plotselinge blindheid
'iet gevolg moest zijn van een hevige storing
in het zenuwstelsel. Een zenuwarts trachtte
i'e vergeefs door tcgcirhypnose de blind
heid te verhelpen. Dr. B. bood zich'thans
aan, op grond van zijn groote kennis der
hypnose, den jongen te behandelen. Sinds-
•n drong dc patiënt, die overigens vol
komen b;j zijn verstand was, bij zijn ouders
er op aan, dat zij hun vrij aanzienlijke
kunstverzamelingen door dr. B. zouden
laten verkoopen.
Reeds twee maanden had de blindheid
geduurd, toen toevallig de aandacht van een
hypnotiseur, dr. Grunwald, werd_ getrokken
door den starren, maar toch niet levens-
loozcn blik van den zieke, dien hij eerst
voor een oorloginvalide hield. Hij stelde
Zich ro.i den jongeman in verbinding, onder
zocht hem en consateerde, dat deze orga
nisch volkomen gezond was, maar blijkbaar
in hypnotischen -toestand verkeerde. In
tegenwoordigheid van politiebeambten deed
dr. Grunswald hem ontwaken, waarna dc
blinde weer uitstekend zien kon. Hij yer-
klaarde nu, door dr. B, gehypnotiseerd te
zijn: bevelen hem door dezen gegeven,
voerde hij uit, waarbij hij dan betrekkelijk
goed kon zien.
Bij het verdere onderzoek is gebleken,
dat dr. B. onzekelijke handelingen met zijn
slachtoffer heeft gepleegd, terwijl er aan
wijzingen zijn, dal hier ook politieke fac
toren een rol hebben gespeeld.
BUKUiunanBoKani
n>4?/r fflya
Hi li
De Volkenbondscommissie voor
de ontwapening.
GENEVE, 4 Febr. De ontwapenings
commissie van den Volkenbond is vanmid
dag bijeengekomen. De Amerikaansche re
geering wordt vertegenwoordigd door haar
gezant te Bern.
BERLIJN, 4 Febr. Dé Duitsche regee-
ting heeft heden aan dc Fransche een nat?
gezonden over dc toestanden in de Palts,
welke, zoo wordt gezegd, door Duitschland
niet langer kunnen worden verdragen. Het
zou den separatisten nimmer mogelijk zijn
geweest de overhand te krijgen, indien rij
niet door de Fransche autoriteiten middel
lijk of onmiddellijk waren gesteund.
Er worden dan enkele gev :icn van on
dersteuning genoemd, zooais het ter be
schikking stellen van Frans- res-trei-
nen aan separatisten, de -on,, - - big van de
Selbstschutz in de Palts door 'e Franschen,
het stellen der separatisten onder Fransch
opperbevel, dc bewaking der door dc sepa
ratisten bezette gebouwen door Fransche
troepen, de arrestatie van leden der Selbst-
schutz, enz.
De Duitsche regèering constateert ten
slotte, dat de Fransche autoriteiten de bij
verdrag vastgelegde verplichtingen niet in
acht hebben genomen en in de Palts toe
standen in het leven hebben geroepen, die
een ernstige schending der soevereiniteit
van Duitschland in Beieren beteekenen.
De Duitsche regeering verzoekt derhalve
aan de Fransche, de niet wetten en verdra
gen in overeenstemming zijnde toestanden
;rt de Palts te herstellen, met name aan
haar ambtenaren te gelasten:
le. de separatisten te ontwapenen, hun
verwijdering uit de door hun bezette gebou
wen mogelijk te maken en aan de Duitsche
autoriteiten de hervatting van haar taak
mogelijk te maken;
2e. den terugkeer der door de separatisten-
Verdreven inwoners toe te staan;
3e. zich in de toekomst te onthouden van
elke inmenging in de binnenlandsche poli
tieke toestanden in Duitschland, in het bij
zonder van ondersteuning yan oproerige ele
menten in de bezette gebieden.
PARIJS, 4 Febr. De president van de
Kamer deed voorlezing van het eerste arti
kel van het wetsontwerp tot bezuiniging
en het in het leven roepen van nieuwe be
lastingbronnen, waarbij de regeering wordt
gemachtigd over te gaan tot vermindering
van de uitgaven voor 1924 met minstens één
milliard door middel van decrets-lois, die
over zes maanden ter goedkeuring aan het
parlement zullen worden voorgelegd, wan
neer zij wijziging van de beslaande wet zou
den noodig maken. De communisten Laffont
en Berthon stelden praealabele quaestie en
trachtten aan te ioonen, dat wetgeving door
décrcts-iois in strijd is met de Grondwet
van 18/5. toen Poincaré de quaestie van
vertrouwen stelde tegenover de praealabele
quaestie, trokken de communisten .haar in.
LONDEN, 4 Febr, De arbeidersregeering
heeft de eerste drie lordstitels verleend en
wel aan Sir Sidney Olivier, den minister
van Indie, brigadier-general Thomson, mi-
,nister van Luchtvaart, en aan Sir Sydney
vAmold. onder-secretaris van Koloniën
De nieuwe Grieksche premier.
ATHENE, 4 Febr. De heer Caffandaris, de
minister van Justitie," zal optteden als pre
mier.
ATHENE, 4 Febr, Het kabinet is afgetre
den.
ATHENE, 4 Febr. Na een consult der be
handelende genecshecren van Venizclos
met prof. Vaquez, die gisteren uit Parijs is
aangekomen, is per bulletin bekend ge
maakt, dat het hart van den patiënt niet is
aangedaan. lie aandoening der bloedvaten
is niet van ernsligen aard, doch Venizelos
heeft rust- noodig en moet zijn ontslag
MOSKOU, 4 Febr. Het Centraal Uitvoe
rend Comité hoeft de nieuwe regeering van
de Unie dér Sovjet-republieken gekozen:
Rykof, president van den raad van volks
commissarissen.
Tsjitsjerin, buitenlandsche zaken.
Trotzki, oorlog.
Kra3sin, buitenlandsch commissaris.
In het verslag van den Engelschen Audi
tor-Generaal (wiens functie eenigszins te
vergelijken is met die van onze Rekenka
mer) over de rekening der burgerlijke dien
sten over het jaar 1922/23 wordt o.m. mee
gedeeld, dat er 2786 schrijfmachines zoek
zijn óp een totaal van 32.000, tusschen 1914
er. 19:20 aan, het departement van oorlog
verstrekt. Van die 2786 zijn er ten kleine
2000 overzee verloren gegaan bij de ver
schillende expeditie-corpsen. Er is voor dit
verlies f 20,000 afgeschreven.
De missie naaf de_ B'altische provincies
heeft blijkens het verslag 5000 uitgegeven
voor wijnen en spiritualiën. De schatkist
heeft beslist, dat de leden der missie 500
moeten terugbetalen.
Het zijn evenwel niet alle „schadeposten"
waarvan het verslag gewaagt. Zoo .vordt
meegedeeld, dat cr in 1923 voor een waarde
van bijna twee millioen pond aan goud uit
het wrak van de „Laurentic" is gehaald,
zoodat er in het geheel al voor 4% millioen
pond geborgen is. Overwogen wordt dc
bergingsmaatregelen voor! te zetten.
WASHINGTON, 4 Febr. Het stoffelijk
overschot van Woodrow Wilson zal waar
schijnlijk in een tijdelijk graf worden ge
plaatst in afwachting van dc oprichting van
een nationaal gerienkteeken op een plek,
die Wilson's familie zal uitkiezen.
I Zijn toestand moet hopeloos zijn. Het einde
i k -.n elk oogenblik verwacht worden. (Msb.)
DE STILLE OMGANG.
Zondagmiddag werd naar de „Maandag
morgen" meldt, te Amsterdam de jaarver
gadering gehouden van het Gezelschap voor
den Stillen Omgang. De vergadering, die
werd geleid door den vice-voorzitter van het
Genootschap, den heer L.A.P. v. d. Broeke,
werd bijgewoond door den ZecrEcrw. heer
deken van Amsterdam, het Eerste Kamerlid,
den heer P. J. J. Haazevoet, het lid der Twee
de Kamer, den heer T. B. van Dijk en eenig
leden van den gemeenteraad van Amster
dam.
Nadat de voorzitter een korte inleiding
iiad uitgesproken, waarin 'hij den overleden
moderator van het Gezelschap, wijlen Mgr.
Th. J. A. Bosman, herdacht en een jongens
koor eenige liederen had ten gehoore ge
bracht, hield de Hoogeerw. heer L. Wester-
woudt, plebaan der kathedrale kerk te Haar
lem een rede, waarin hij de godsvrucht tot
het H. Sacrament behandelde en sprak over
de schoonheid van de processies, waarin deze
godsvrucht haar hoogste uiting vindt.
De mooie, ontroerende rede van den
HoogEerw. spreker ontlokte de zeer druk
bezochte vergadering een langdurig applaus.
Na het dankwoord van den voorzitter,
richtte de tegenwoordige moderator van het
Gezelschap, deken Stroomer, eenige woor
den tot de aanwezigen, hen opwekkend ge
trouw de orde-maatregelen van,de Commissie
tot regeling van den Stillen Omgang op te
volgen.
Het jongenskoor zong dan de schoone
strophen van het Mirakellied, waarvan de aan
wezigen het geestdrift-wekkende refrein
meezongen.
Na de openbare vergadering vergaderden
de vertegenwoordigers der aangesloten ver-
eenigingen om te beraadslagen over de nadere
regeling van den Ommegang, die dit jaar zal
plaats hebben op Zondag 23 Maart a. s.
HET GAAT VOORUIT.
Sinds Paus Benedictus XV gesproken
heeft, dat ;net het oog op de tijdsomstan
digheden en met het oog op de toekomst
de vorming van een inlandsche clerus nood
zakelijk is en het noemt „een aUerverhe-
vensta en heilige taak" ziet men, dat in
onzen tijd van missie-acte deze heilige zaax
met de grootste energie wordt aangepakt.
De missie-oversten, zoo lezen we in het
„Huisgezin" beijveren zich. thans uit net
volk zelf, waaronder zij leven, priesters op
te voeden en te vormen; daarvan toch mag
de stichting van nieuwe missiën worden ver
wacht, Een inlandsche priester toch, juist
wijl hij door zijn gemoeds- en geestesleven
zooveel overeenkomst met zijn Iandgenoo-
ten, vermag wonderbaar veel om het ge
loof bij hen ingang te doen vinden; beter
immers dun ieder ander, weet hij, op welke
wijze hij kan overtuigen. En zoo gebeurt het
dikwijls, dat hij gemakkelijk toegang krijgt
daar waar een vreemd priester niet kan
doordringen.
Ook moet nu neergeschreven worden en
zal ook zeker het grootste succes aanbren
gen, -zoo we naast de inlandsche priesters
ook krijgen inlandsche Broeders en Zusters.
Ook zij zijn noodzakelijk en wanneer men
naast den inlandschen priester, ook ziet de
inlandsche Broeders en Zusters, dan mo
gen we met recht spreken van een welge
slaagden missiearbcid en van een voortref
felijk gestichte Kerk.
Wat wordt die zaak nu ook met groot
succes en met veel hoop op de toekomst
aangepakt in Onze Oost.
Er bestaan op Java ernstige plannen het
Seminarie, dat te Moentilan in verband met
de kweekschool voor onderwijzers begon
nen is, te verplaatsen naar Djokja, om het
daar uit ée bouwen tot een volledig klein
en groot seminarie voor een eigen Javaan-
schen seculieren clerus.
Het noviciaat voor de Sociteit van Jezus
is te Djokja gevestigd. Reeds zijn er 12
Javanen tot de Orde toegetreden, pen is
dezen zomer zoo pas zijn noviciaat begon
nen.
Drie andere Javanen zijn voor het Klein
seminarie te Moentilan aangenomen.
Nog twee Javanen zijn bij de Broeders der
Onbevlekte Ontvangenis te Maastricht in
getreden.
fn Juni 1924 begint te Semarang net
Novicaat voor de <javaanschc^ meisjes en
behalve <le twee Hollandsche Novicen zul-
len dan aldaar ook twee Javaansche meis
jes het Novicaat beginnen.
De Prefectuur van Celebes heelt de drie
eerste jongens gezonden naar het klein
Seminarie te Moentilan om daar de studiën
voor het. H. Priesterschap te deen. De Zus
ters van Jezus, Maria en Joseph openden
te Menado een Inlandsch Novicaat, waarin
zes Menadoneesche meisjes als postulanten
zijn ingetreden.
Tc Flores. Vicaraat „Kieine Soenda-
eilandenwas .een der eerste zorgen van
mgr. Verstraelen om te komen tot stichting
van een seminarie. Al wonen ze nu nog in
ten klein gebouwtje.... reeds zijn er toch
al seminaristen en zal men spoedig met den
bouw van het seminarie beginnen.
Uit liet Vicariaat van Borneo zijn twee
jongens naar Holland gezonden en een Chi
ne-esch meisje te studecren en een Chi-
nccsch meisje zr. Willibrcrdi, is bij de zus
ters van Veghel, waar ze tot haar professie
zal blijven om dan naar Borneo terug te kee-
ren en mede te werken om de Chineezen
vcör ons H. Geloof te winnen.
Hoe heerlijk gaat dus ons H. Geloof voor
uit! Dat spoedig nog vele mogen volgen.
Er is ook nog zooveel te doen.
We zijn blijde, dal de eer aan Semarang
te beurt valt om daar het Noviciaat van de
Javaansche meisjes op te richten. Immers
het is nu al 53 jaar geleden dat de zusters
van Hei't'huüen zich daar kwamen vestigen.
Het was dc eerste stichting in Neder-
1 udsch-Indië van die wijd-vertakte bloeien
de klooster-gemeenschap, die in Nederland,
in vijf Bisdommen van Duitschland, in vier
Bisdommen van Amerika, vooral in Brazilië
hare huizen telt. Mendoct is oeq van haar
jongste stichtingen en de grootste glorie op
Java. 't Is een juweel van de katholieke
Missie en daar werden gevormd de meisjes,
die nu als eerste postulanten de Congrega
tie zullen intreden.
Steunen we op alle manieren onze Mis
siën in onze schoone Koloniën en helpen
we de duizenden en nogmaals duizenden,
opdat zij spoedig mogen komen tot ons H.
Geloof.
PATER A. RIJKEN.
§|S?atcr Magister Alph. Rijken O.P. is Zoi.-
d g inghet Dominicanenklooster te Huissen
van de laatste H.H. Sacramenten d»r Ster
venden voorzien.
Te 's Hage zijn Zondag de bij de A. C. O'
P. aangesloten organisaties bijeen geweest,
teneinde te protesteeren tegen de plannen
der regeering, blijkens haar uitlatingen in
de Memorie van Antwoord op de Staats-
begrooting inzake bezuiniging, jegens de
ambtenaren.
De voorzitter- de heer N, van Hinte deelde
mede, dat „Comité van tien" eenstemmig
besloten heeft om, indien de regeering geen
andere boodschap voor de ambtenaren heeft
dan de mededeeïng, dat art. 40 zal worden
ingetrokken, tot die regeering tc zeggen
„met or.S valt niet verder te praten."
Vervolgens hield de heer T. S. Noord-
hoff een rede, waarin hij o.a. wees op de me-
dedeeling van minister Colijn, dat door de
daling van het gezamenlijke bezit de amb
tenaarssalarissen lager moeten worden. Het
georganiseerde overheidspersoneel staat op
het standpunt, zeide de spreker, dat eerst
wanneer ook andere middelen ter bezuiniging
zijn uitgeput, de rechtspositie van het per
soneel mag worden aangetast. Dc regeering
schijnt z.i. niet te kunnen inzien, dat loons
verlaging een ernstige daling van de koop
kracht beteekent.
Vervolgens sprak de heer F. L. Ossen-
dorp, die de bezuiniging op onderwijs be
sprak. Spr. wees er op, dat bij dc nieuwe
salarisverinindering het percentage, dat de
ambtenaren moeten missen, niet minder
dan 23% zal bedragen. Een dergelij ke ver
mindering achtte spr. onrechtvaardig en met
alle macht moeten z.i. de ambtenaren artikel
40 trachten te behouden.
Hierna werd een motie aangenomen,
waarin geprotesteerd wordt „tegen den
voorgenomen aanslag op het levenspeil van
ambtenaren, onderwijzers en werklieden
door verlaging hunner salarissen met 35
millioen." De vergadering geeft er verder
als zijn meening in te kennen, dat het tekort
op de begrooting, zoo het niet door bezui
niging, ook oo Oorlog en Marine, gevonden
kan worden, door het geheele volk door mid
del van belastingverhooging behoort te wor
den gedragen.
De herdenking van het 40-jarig bestaan
van den Neder!journalistenkring werd Zon
dag j.l. in Den Haag voortgezet met een bij
eenkomst in Hotel Paulez,jwaarin de voor
zitter, de heer D. Hans, een/interessante her
denkingsrede uitsprak.
De vice-president, de heer Voogd, bracht
een woord van hartelijken dank aan den heer
Hans voor zijn rede.
Daarna werden medailles uitgereikt aan
de beide aanwezige veteranen, de heeren P.
A. Haaxman te 's-Hage en Van Lessen te
Utrecht. Verder hield de heer Haaxman een
causerie over de journalistiek om en nabij
het jaar 1848.
Na deze bijeenkomsten vereenigden de
aanwezigen zich aan een gemeenschappe-
üjken lunch, eveneens in Hótel Paulez, aan
geboden door de Haagsche Journalisten Ver
eeniging. Gedurende dezen lunch hield jhr.
Jan Feith een geestige causerie over zijn
journalistieke ervaring.
Als laatste nummer van de feestelijkheden
vermeldde het programma een bezoek aan
den Kon. Schouwburg, aangeboden door
den heer Cor van der Lugt Melsert. Opge
voerd werden vier één-acters, die alle zeer
in den smaak vielen.
Na de tweede één-acter betrad het bestuur
van den Kring het tooneel en de heer Hans
wees er op, dat de arbeid van de tconeelspe-
lers en de journalisten in zekeren zin paral
lel loopt, omdat beide geestelijk werk ver
richten. Daarna huldigde spr. den heer Van
der Lugt Melsert, omdat deze altijd tracht
de Nederlandsche taal hoog te houden, door
zooveel mogelijk stukken van Nederi.,schrij
vers op te voeren, en overhandigde hem als
blijk van waardeering een grooten krans. De
heer v. d. Lugt Melsert was Zeer getroffen
door dit blijk van belangstelling in zijn werk
en dankte den heer Hans voor de hem ge
brachte hulde.
Daarmede was het feest van den Ned.
Journalistenkring, dat in alle opzichten ge
slaagd mag heeten, weder ten einde.
Sedert geruimen tijd bestond een geschil
tusschen de Rijkscommissie van toezicht op
de liquidatie der crisisvereenigingen, en de
Botervereeniging in liquidatie, over de eind
afrekening dezer vereeniging met het Rijk.
Het geschil liep over een bedrag van één
millioen, dat volgens de opvatting der Rijks
commissie nog in 's Rijks schatkist moest
gestort worden.
De liquidatiecommissie der Botervereeni
ging wenschte dit bedrag 'onder géén voor
waarde op hare rekening te brengen, daar,
volgens haar opvatting, dit bedrag aan de
producenten toekwam en bovendien reeds
lang geleden was uitbetaald.
Na langdurige onderhandeling is besloten
de eindafrekening van de Botervereeniging
te accepteeren en werd zij door het Dep.
van Financiën goedgekeurd met een debet
saldo aan den Staat van 5704.31 U.
Zooals men weet, is de Verzekeringskamer
opgericht om preventief en repressief invloed
te oefenen op de soliditeit van de verzeke
ringsondernemingen in ons land. Uit de ge
schiedenis der laatste jaren is bekend genoeg,
dat het bedrijf van enkele groote maa'schap
pijen verre van goed stond. Naar v/e verne
men, heeft de Verzekeringskamer ook wel an
dere ervaringen opgedaan. Het moet nl. reeds
een paar keer zijn voorgekomen, dat haar
voorgelegd werden de administraties van,
weliswaar kleinere ondernemingen, die op
haar wiskundig berekende reserve een over
schot hadden van verre boven de 100 pCt.
De meeste van die ondernemingen waren be
grafenisfondsen e.d., als 't ware het bezit van
één persoon of familie. Een dier gelukkige
families zou zelfs een bedrag van meer dan
300.000 na de controle door de Verzekerings-
i kamer, in den zak hebben kunnen steken.
(N. R. Ct.)
Betreffende de plannen tot exploitatie van
Nederlandsch Nieuw-Guinea door Duit-
schers, waarover Hertog Friedrich Adolf van
Mecklenburg in Indië onderhandelingen zou
hebben gevoerd, verneemt het „Vad." dat
het niet te doen is om kolonisatie, maar om
een kapitaalkrachtige maatschappij gelegen
heid te geven in Noord- en West-Nieuw-
Guinea, handel te drijven, land-, bosch- en
mijnbouw uit te oefenen en zeeproducten
te winnen.
Voorop stond daarbij, dat aan de maat
schappij niet in rechte een monopolie kon
worden verleend, maar er, met inachtneming
van de rechten der Indische regeering en van
de belangen der inheemsche bevolking, aan de
maatschappij dusdanige voordeelen moesten
worden verleend, dat zij het risico van het
bedrijf kon ondernemen. Van de uitoefening
van eenig gezag en van publiekrechtelijk
bevoegdheden zou ze uitgesloten blijven. On
der dien verstande kwam men dan voorloo-
pig het volgende overeen
Aan de maatschappij zou, in de haar ter
exploitatie toe te wijzen deelen van Noord
en West-Guinea voor 75 jaren het uitslui
tende recht worden verleend tot winning
van bosch- en zeeproducten. De inheemsche
bevolking van geheel Nederlandsch Nieuw-
Guinea zou echter onverkort het recht be
houden tot inzameling en verkoop van die
producten.
De maatschappij betaalt aan de land-
schaoskassen van Noord- en West-Nieuw-
Guinea een cijns tot oen bedrag gelijk aan
de gemiddelde opbrengst over de aan elk
belastingjaar voorafgaande drie jaren van
de belasting op boschproducten, uitgevaar
digd door het zelfbestuur var, Tidore, met
een minimum var. f 7500 's jaars, voor
Noord-, en van f 12.500 voor West-Nieuw-
Guinea.
Van de producten die de maatschappij zelf
ten uitvoer op een havenplaats aanvoert, be
taalt zij bovendien 5 percent aan de waarde
aan de landschapskas als belasting op de
boschproducten, buiten en behalve wat ze
aan uitvoerrecht aan het Land verschuldigd
is.
Daarentegen wordt van door inheemschen
gewonnen en aan anderen dan de maatschap
pij verkochte producten bij aanvoer in een
haven vóór de inlading ten bate van de be
trokken lanndschapskas 10 percent van de
waarde geheven.
De maatschappij krijgt verder de voorkeur
voor het verkrijgen van erfpacht, overeen
komstig de bepalingen, waarbij de canon
wordt bepaald op 10 tot 25 cent per H.A.
Vervolgens krijgt ze het voorkeurrecht op
vergunning tot opsporing en ontginning van
delistoffen, overeenkomstig de mijnverorde
ningen.
Het zal de maatschappij mogelijk worden
gemaakt met de inheemsche bevolking van
Nederlandsch Nieuw-Guinea werkovereen-
komsten te sluiten, alsmede vreemdelingen,
die geen ingezetenen van Ned. -Indië zijn tij
delijk in dienst te nemen. Dit laatste betreft
de mogelijkheid om Chineesche koe
lies aan te werven, overeenkomstg de rege
ling die op Deli geldt.
Hollandia zal als transito-haven aangewe
zen kunnen worden.
Ter bescherming van lijf en goed zal het
Land op aanvrage der maatschappij onbe
zoldigde politie kunnen aanstellen. Over
tredingen, door deze politie aangebracht,
en van de werkcontracten, zullen worden be
recht door ambtenaren, aangesteld door het
Zelfbestuur van Tidore, op den voet van het
inheemsche recht voor zoover het inlanders
betreft. Overtredingen van de werkcontracten
van de zijde van de patroons zijn op de gewo
ne wijze onderv/orpen aan de berechtting der
magistraten.
De maatschappij heeft geenerlei bemoe-
nis met de vogeljachtzij is te dien aanzien
onderworpen aan de geldende bepalingen.
Bij de inrichting van draad- en draadlooze
telegraafverbindingen is de maatschappij
eveneens gehouden aan de geldende of nog
in te voeren bepalingen.
Zaterdag heeft Hertog Adolf van Meck
lenburg met den Minister van Koloniën en
later met den Minister van Binnenlandsche
Zaken een onderhoud gehad over zijn ex
ploitatieplannen van Nieuw-Guinea.
Naar de ..Maasbode" nog verneemt, zijn uit
de voorwaarden, welke de hertog voor een
concessie had gesteld, reeds vervallen de pu
bliek-rechtelijke bevoegdheden aan de con
cessionarissen toe te kennen, zooals recht
spraak over de inboorlingen en het in het le
ven roepen van een politiekorps. Dit is al
dus gewijzigd, dat de concessionarissen be
reid zouden zijn, aan het Nederlandsch Gou
vernement de kosten voor het door de Ne
derlandsche Regeering in het leven te roe
pen politiekorps te vergoeden.
Thans heeft dus het geheele kolonisatie
plan nog slechts het karakter van een gewone
concessie, zooals er in Indië reeds meerdere
zijn verleend.
'Of inderdaad een concessie omtrent Ne
derlandsch Nieuw-Guinea tot stand zal ko
men, is echter nog zeer de vraag. De bespre
kingen dragen nog steeds een zeer voorloo-
pig karakter.
Naar „Het Vad." verneemt, is de Rijksge
bouwen dienst er in geslaagd, alleen bij het
Rijksbouwwezen een 700.000 per jaar aan
salarissen te besparen. In plaats van vijf rijks,
bouwmeester doet men bet en het gaat
best met één; ook is het aantal Rijksarcbi-
tecten en Rijksopzichter belangrijk inge
krompen.
in afwachting van het resultaat van dc
tusschen den Pensioenraad en het 'hoofd
bestuur der Posterijen en Telegrafie gev.>cr-
de besprekingen over de toepasselijkheid
der Pensioenwet op het los personez' van
dit Staatsbedrijf, is voorloopig voor dit per
soneel de korting, 8'A pCt., voor pu.tsiren
ingehouden. (Vad)
HET SPOORWEGPERSONEEL.
De Nederlandsche Vereeniging van spoor-
en tramwegpersoneel heeft in een Zondag to
Utrecht gehouden vergadering met 1519
tegen 476 stemmen een motie van hot be-'
stuur aangenomen, waarbij de vergadering
de wijzigingen aanvaardt, die door do direc
tie der Ned. Spoorwegen zijn gebraeftt in de
arbeidsvoorwaarden, onder beding evenwel,
dat aan een drietal bezwaren zal worden
tegemoet gekomen.
Het Centraal Bestuur van den Ncd. Tuin-
bouwraad heeft besloten met kracht te gaan
werken voor de afschaffing van den Zomer
tijd. Mochten de pogingen falen, dan zsl
men trachten den Zomertijd beperkt te krij
gen van 15 Juni tot 31 Augustus.
BODEGRAVEN', 5 Febr. 1924. Kaas. Aange
voerd lOfi p.; 4513 st. Eerste kwaliteit 58-
62; tweede kwaliteit 52—55; zwaardere
Ri.jksmerk 65; met rijkswierk 5056.
Handel flauw.
ROTTERDAM, 4 Febr. Binnenl. Granen.
Tarwe minder ruim aangeboden, prijshou
dend verkocht, 12.2012.50, prima uit-
fezochte partijen daarboven betaald, afwij-
ende 11.2511.75 gerst chevalier lager
11.75—12.25 haver lager 9—10.25
erwten, kleine groene prijshoudend, verkocht
van 1823.25 kroon- onveranderd 18
23, schokkers wederom alger en niet geheel
geruimd 1720 bruine boonen ruimer
aangeboden en belangrijk lager verkocht,
puike 3033, overigens naar qualiteit 10—
25, alles per 100 K.G.
Buitenlandsche Granen. Rogge, Pacific
disc, 10.35, stoomend 10.15, Zuid-Rus
sische disp. 10.20, stoomend .10.05, Petersb
disp. 10.20. Gerst, Zuid-Russ. disp. 217,
lad./gel. ƒ214, Donau disp. ƒ213. Turn's/
Algiers stoomend 203, La Plata Jan. Febr.
aflading 208, Karachie Jan./Febr. aflad.
208. Haver Canada 3 disp. 10.40, Douna
disp. 99.20 naar qual., Peterb. disp. 1020
9.15 naar qual. Mais, Amerik. micied disp.
224, aangekomen 222, stoomend 220, La
Plata disp. 222, dagelijks gewacht g 219,
stoomend 221, Juli/Oct. aflad. 187, Gal-
fox disp. 223, stoomend 221, Bulgaar disp.
222. -
Veevoeder. (Bericht v. Gebr. Krijger.)
Lijnkoeken Noord-Amerik. loco 14.35,
stoomende 14.30. Febr. lev. 14.25, Febr./
Maart levering 13.75, Maart/April levering
13, Febr. April aflad. 12.85, Mei/Aug. le
vering 11.70, dito van N.-Amerika zaad
loco 14.45, merk S.K. loco 14.30—14.70,
stoomend 14.40, Febr,/Maart aflad. 14,
Maart April 13.50, dito van N.-Amerika
zaad Febr. afiad. 14.75, merk -Mepolean
Jan. af!, 14.35. Indische cocoskoeken blank
pa versch stoomend 111.30, Manila Febr.
Maart aflading ƒ9.10. Inlandsche voorslg2-ï
lijnkoeken loco 14, Febr. levering 13.50
Maart levering 12.75, Mei/Aug. lev. 11.60.
Lijn koe kschilfers loco 15. Sesamkoeken
loco 13.25. Sovakoeken idem 11.50. Raap
koeken idem 6.75. Palmpirtenkoeken idem
8.40.
Vee. Op de veemarkt van heder. waren
aangevoerd 320 vette runderen, 204 vette
en graskalveren, 325 schapen of lammeren,
835 varkens. D? prijzen waren als volgt Vet
te koeien le qual. 115120 ct., idem 2e
qual. 110—105' st., 3e qual. 100—90 ct.
ossen le quaL 105—110 ct., 2e qual. 100
95 ct.. 3e qual. 85—75 ct. kalveren le qual.
150—175 ct., 2e qual. 130—110 ct., 3e qual.
10085 cL schapen le qual. 7585 ct.,
2e qual. 65—55 ct. 3e qual. 50 ct.lammeren
90—110 ct.varkens le qual. 7275 ct,
2e qual. 6864 ct., 3e qual- 6056 ct. lich'
soort 6266 ct. alles per K.G.
Vet vee en vette kalveren met zeer matigen
handel in alle aualiteiten en teruggaandeprij
zen. Schapen en lammeren met onbccuiden-
den aanvoer en handel. Varkens matig ver
handeld en bij ruimen aanvoer prijzen lager
dan de vorige week.
Aardappelen. Zeeuwsche bonte 7.25
7.75, dito blauwe 7.25—7.75, poters 4'50—
5. Zeeuwsche Eigenheimers 5.50j-50,
dito blauwe 66.75. Brielsche Eigenhei
mers 77.50. Bravo's f 6.757.25 Red-
stars f 5.75— 5.60. Limburgsche Industries
4.50—4.75, dito Redstar 4.50—4.75.
Drentsche 44.50.
Eieren. Zeeuwsche en Overmaassche 8-10
Vlas. Aangevoerd 15.800 K.G. blauw 1.3C
—1.75, 9800 K.G. Holl. geel 1.25—1.75.
3000 K.G. wit-Zjeuwsch ƒ1.10—1.30.
15.000 K.G. Groningsch 1.251.7o. 18.
K.G. aauwroot f
Zaden* Lijnzaad voer 2324, zaa:30--
31, mosterdzaad bruin 6065, geel 30—o2
blauw maanzaad 3638, koolzaad -- -3
karwijzaad 130—132, kanariezaad 20—21.
AMSTERDAM, 4 Febr. Aardappelen.
(Bericht v. Jac. Knoop.) Zeeuwsche Bonte
f 7.50—7.75, id. Blauwe f 7.40—7.50, td
Eigenheimers f 6.257, id. Industries f 5.50,
id. Roode Star f 5.75—6, id- Eigenheimers
poters f 44.75, id. Blauwe Poters f 4.50—
4.75, id. Bonte Poters f 4.50—54.75, Drent
sche Eigenheimers f 44.75, id. 4 4-50
per H.L
AXEL, 2 Febr. Granen. Ter markt wer
den heden genoteerd tarwe f 11.50, rogge
f 9.50, gerst f 11, haver f 9.75, erwten f 23.25.
HOORN, 2 Febr. Granen. (Beurs Park
zaal). Rogge f 1011, tarwe f 10—13
gerst f 9 t13, haver f 912 per 100 K.G.
Erwten groene f 16, grauwe f 3046, vaie
f 38—48, Wijker vale f 28—37, bruine boo
nen f 2640, witte boonen f 40, paarde-
f 10, duive- f 15 per H.L., mosterdzaad f 28-
44 y. per 70 K.G., karwijzaad f 6366,
maanzaad f 1618 y. per 50 K.G.
AMSTERDAM, 4 Febr. Boter. (Cen
trale Botermijn). Prijzen waren hoogste
f 2.30, midden f 2.21, laagste' f 2.15.
KAMPEN, 4 Febr. (Weekmarkt). Eieren.
Aanvoer 12.000 stuks, f 7—9 per 100 st.
Boter f 2.60 per 1C.G. Kippen f 1.75 2.5u.
Konijnen f 1.502 per stuk. Russchen
matten f 1012 per rol.
NIJMEGEN, 4 Februari. (Weekmarkt).
Varkens. Aanvoer 27 vette varkens 30—34 ct.
per j K.G. 560 biggen f 11—15 per stuk.
Vee. Aanvoer 10 vette koeien 5862 ets. per
K.G.10 vette kalveren 53—60 ets. per -
K.G., 73 nuchtere kalveren f 14—24,
schapen f 24—33, 13 geitea f 8—15 per stuk.
Handel flauw.
Eieren. Aanvoer 1.250.000 kipeieren, f /-50
8.25 per 100 stuks.
ROTTERDAM, 4 Feb. Tabak. Aange-
voerd per s*s.Antenor" 135 p» Java Crlw,
933 p. Sumatra DCM/Deli 2.
TIEL, 4 Febr. (Fruit). Veiling Tiel en
Omstreken. Extra goudrenetten 24—28 c.,
do. 1ste soort 1822 c., bellefleur 18 22 c.,
holgaten 9—11 c., ijsbouten 25 c-, kanappels
810 c., winter berge motten 27 c., winter-
jannen 28 c., Eng. bellefleur 29 c., alles pet
K G
Tielsche Veilingsvereeniging. Wijnappels
810 c., goudreinetten 16—24 c., id. extra
26 c„ bellefleur 14—20 c., winterjannen 25 c.,
holgaten 812 c., alles oer K.G.
TIEL, 4 Febr. (Weekmarkten), Granen.
Op de graanmarkt was tarwe bij kleinen
aanvoer langzaam opgeruimd. Rogge met
meer vraaj spoedig opgeruimd. Haver veel
aangeboden en volgens genoteerde prijzen
vlug verkocht. De hoogste prijs is per50 K.G.
Erwten weinig aangeboden. Voeder-artikelen
ondergingen geen verandering. Tarwe f 9 11
rogge f 6.256.75, gèrst f 5.506.00, haver
f 45, groen* erwten f 1416, gele erwten
f 12.75—13.
Varkens. Op de markt waren aangevoerd
190 varkent aa 319 biggen. Prijs varkens
f 2060, prijs biggen f 815. Aanvoer
redelijk.
Boter en eieren. De aanvoer van eieren wa;
10.000 st. minder dan vorige week,' thans
50.000 stuks. Prijs 7—9 c- Aanvoer van botei
(30 K.G.) en prijs f 2.20—2.50) als vonge
week.
WINSCHOTEN, 4 Febr. Vee. Ter Week
markt waren aangevoerd 462 varkens, 72
schapen, 21 paarden en 6 geiten, 5 duiven,
25 konijnen. Prijzen waren biggen f 9—-4,
loopvarkens f 1424 oude varkens f 55
70 drachtige varkens f 6585 vette_ var
kens 3335 ct., Londensche varkens 27—2.
ct., zouters 30—32 ct., alles per R-U-
melk schapen f 28—37 vette schapen f 36—
48 weideschspen f 2528 drachtige scha
pen f 3248 vette lammeren f 2635
weidelammeren f 1520 werkpaarden f 110
—130, slachtpaarden f 80—105, geiten f 13—
15-
ALKMAAR, 4 Febr. Vee. Aanvoer 2o
koeien f 260550, 9 vette kalveren f 56180,
44 nuchtere id. f 1228, id. f 1.201.80 per
K.G., 645 vette varkens f 0.660.74 per K.G.
APELDOORN, 4 Febr. Eieren. Aanvoer
60.000 stuks. Prijzen hoogste f 9.25, midden-
f 8.75, laagste f 8.Handel gewoon.
DEVENTER, 4 Febr. Paarden. Luxe
paarden f 400—600, le soort werkpaarden
300—375, 2e soort f 150—275. Enters f 250
-350, ponnies f 200—300, slachtpaarden
f 150—250. Handel vlug. Aanvoer 285 stuks
Veel vreemde kooplieden.
EDE, 4 Febr. (Weekmarkt) Eieren f 8—
9.50 per 100 st. Biggen f 10—20 per stuk.
Aangevoerd 45.000 eiren, 60 biggen.
GELDERMALSEN, 4 Febr. Fruit- Ter
veilingsvereeniging „Geldermalsen en Om
streken" besteedde men heden voor Goud
reinetten le soort 16)228 c. Benderzoet
le s. 11„ ct.Eidener Klumpkes le s. 15
20 c. Bellefleur le s. 20—21 c.Goudrei
netten extra 3941 c. Culenborgsche Rooi-
keS le s. 8. c.dubbele Benderzoet 1112 c.
Pa'nappelen le s. 10 c. Holgaten le s. 6% c.
Courtpendu le s. 15 c.Jasaprclen le s. 17
c. Jan Willemsappelen le s. 14 c. Culen-
mansappelen le s. IJ c.; Zoete Bellefleur le s.
11 y.12 c. Reinzoet le s. 14 c. Brede-
rodes le «s. 38 c,Belleflety extra 32 c.
Bergamotten le s. 28 c. Schrijvers le s.
12 c. Beugelzoet'le s. 11 c. Tuinzoet le s.
13% c.Zoete Reibetten le s. 12 c. Wijn
appelen le s. 11—12 c.m, zoete Reinettea
extra 21 c., alles per K- G.
GORINCKEM, 4 Febr. Vee. Op de markt
waren aangevoerd 218 koeien, 10 nuchtere
kalveren, 189 overloopers, 300 biggen,. Men
besteedde voorkalfkoeien f 300450,
melkkoeien f 250350, kalfvaarzen f 225
350, guste vaarzen f 180240, pinken f 90
140, nuchtere kalvjren, fok f 1828, idem
export f 1218, overloopers f 23—40, bis-
gen f 815.
Boter f 1-35 per K.G. Aanvoer redelijk.
Hui del matig.
