1 H. J. LAMP BARTELJORISSTR. 18
N.V. „DE TIJDGEEST"
Ingezonden Mededselingen
Ingezonden Mededeelingen.
KUNST EN KENNIS.
LAATSTE NIEUWS.
Notaris a. g. smz m
DINSDAG 5 Februari 1924
Prijs van f 1000 6071 10871 13423
14427 14558 19393
400 3263 16113
200 1654 13477
100 2326 2709 3157
6271 6600 9162
13863
HAARLEM.
De loonsverlaging voor het Spoor
wegpersoneel. Een vergadering
van „St. Raphael".
HAARLEMMERMEER.
LEIDEN.
a 60 cents per regel.
Een kalmeerend middel
SPAAFNDAM.
SPAARNWOUDE.
1JMUIDEN.
Een aanvaring bij
IJmuiden.
HEEMSKERK.
Gedurende eenige dagen OPRUIMING
van restanten KRISTAL,
SERVIEZEN, LAMPEN, enz.
HERINNERING AAN JOZEF
ISRAELS.
Geweldige stormen in Noord-
Amerika.
Rykof ongesteld.
Een trein onder een lawine.
Trekking van 975 nummers ter veteneaan van
Prijzen van f 90.tige» geldV
11 2311 4908 7428 9670 11855 14248 16528 19093
27 35 35 30 84 11931 14300 1661319125
28 60 5065 7510 9713 77 73 16768 28
131 65 5285 24 78 90 14502 88 19270
72 2478 5404 81 9666 12050 14764 16833 86
212 79 5639 99 75 12182 14868 40 95
80 2571 89 7689 9913 12265 15031 89 19379
92 2752 5823 7746 37 12353 36 97 19440
330 58 88 96 39 12438 95 98 51
97 2986 5988 7923 71 12513 15108 16979 19502
434 3307 6036 64 10046 15 40 17104 10
565 3450 6251 8106 98 2715306 6319731
609 53 65 28 10176 57 25 17362 20002
38 74 6309 8278 81 72 15438 17410 24
710 3540 23 8572 10217 87 15520 37 48
31 3675 35 8628 10408 12614 50 57 55
71 92 6406 8706 10505 12710 85 39 69
1080 3822 66 44 81 5515860 17604 70
1174 4130 6500 9146 10648 12858 15938 17780 20132
91 40 9 9212 10738 12983 70 17817 91
1206 48 6669 19 10865 87 1604117945 20224
1416 4541 6871 90 77 13144 71 18192 2M0O
1552 61 69615 9329 10921 52 85 18280 205944
1747 4674 65 73 11069 13309 16163 85 20762
1802 82 7045 9467 11194 14043 16201 18328 20821
1321 4787 7100 9511 95 53 5 18411 20902
2018 90 7269 37 11210 88 38 59 27
78 4855 7375 76 46 91 42 18611
2133 66 84 9600 11697 14166 91 18787 10754
2225 98 7403 65 U814 86 16333 19060
Later aflosbaar.
16 2091 4368
16 2111 4402
21 72 45
36 84 53
69 87 4569
38 2228 94
116 44 4675
24 52 4758
33 2346 61
81 61 92
86 85 4815
224 2405 46
37 14 74
54 26 91
73 83 4900
90 2501 21
307 25 24
20 46 32
22 53 67
85 2607 5015
427 14 48
30 20 57
50 27 5103
98 83 28
550 2J79 54
85 96 5215
93 2800 37
626 14 54
740 76 78
46 86 5306
7-. 2904 28
809 56 83
13 301! 5433
19 75 42
88 79 45
915 3138 92
57 46 95
90 93 5361
1021 3266 62
49 69 79
70 3308 56C6
76 10 63
1141 40 81
88 55 5707
89 57 5319
12-19 3409 50
66 37 51
98 56 5981
1331 53 94
58 62 6009
1495 3504 12
1558 38 74
67 44 81
15 51 6188
82 3601 6221
J603 36 35
II 64 68
S3 3776 98
8] 80 6331
1714 97 65
21 3830 99
60 32 6414
86 79 19
KlO 90
42 3941
59 64
79 76
1901 85 6604
14 4015 21
26 34 46
40 4167 86
32 4230 6709
38 63 38
78 73 67
87 90 92
3052 4306 6341
55 26 6923
48
69
80
91
3935 9242
48 46
82 70
7000 85
7 9330
15 64
49 9413
50 32
7114 35
57 75
66 77
7201 9618
6 19
18 21
70 9725
7368 27
7408 53
85 7!
7504 9842
44 60
49 72
98 87
7647 9905
87 44
94 68
7712 10059
7803 75
17 10159
7503 72
66 96
8020 10220
78 21
91 51
8102 60
25 86
31 90
77 10328
89 87
8239 10419
8302 43
12 74
14 89
55 91
69 99
8610507
8430 8
59 53
74 95
8502 10624
58 34
71 77
77 78
97 80
8601 10778
79 97
82 10613
8730 45
63 94
75 t0079
77 94
83 11021
89 47
8817 75
S926 81
72 93
9020 11279
52 11303
87 14
96 97
9118 11409
22 70
54 11646
58 64
8211702
84 10
94 63
9223 11842
11982 14170
91 82
12609 95
12193 96
9514203
12209 26
20 77
66 14328
80 36
84 50
12302 60
7 69
18 97
36 14499
84 14533
12433 55
39 14617
92 23
12524 30
12517 52
24 62
75 94
12706 14707
18 13
38
73 55
78 67
95 71
12S09 14828
19 53
28 64
43 14509
61 20
98 78
12925 80
55 15077
65 15121
1300] 43
615216
21 15314
53 70
61 15425
13133 52
13243 55
13420 65
21 98
66 15565
95 15681
13501 15705
6 21
67 95
68 15824
13614 33
40 43
41 47
48 79
30 15912
58 15
13729 16023
42 38
50 39
51 40
74 59
16167
9616233
13885 37
91 77
13900 81
616310
46 20
62 31
87 16452
14002 16509
14 30
19 37
33 16619
14164 öl
16705 19018
59 2n
16888 46
71 89
16952 19127
98 41
17010 42
73 59
81 90
87 19231
17114 19301
23 33
52
5519403
57 24
64 77
65 87
17239 95
65 97
67 13521
*90 24
95 35
17311 77
25 82
70 19647
75 öl
88 81
17433 19735
73 58
17514 60
2319803
64 4u
17623 51
25 69
33 76
34 88
54 19952
58 53
17770 83
17800 93
49 95
63 20006
17905 49
67 20122
91 54
18008 60
21 65
30 94
66 20220
18182 27
93 55
18245 66
90 20356
18336 58
37 20407
18409 4!
12 56
14 73
65 20523
71 36
86 57
18524 67
68 74
85 20602
18640 20714
18737 26
40 30
42 90
18805 20826
12 60
17 91
27 20965
51 99
61 21000
80
tu
18970
Men meldt ons noö hel volgende:
Maandag 4 Februari vergaderden te Utrecht
hel HooMfoestuur, afdeelingsbesturer. en ver
trouwensmannen van den Ned R K. Bond
vsn Spoor- en Tramwegpersoneel „SI. Ra
phael*', ter verdere bespreking van de voor
steden tot bezuiniging, zooals deze na de
bespreking met de Directie der Ned. Spoor
wegen op 19 Januari zijn geformuleerd. De
vergadering was zeer druk bezocht.
In zijn openingswoord weerlegde de voor
zitter de bewering, voorkomende in het ver
slag der vergadering van de Ned. Ver. op
3 Febr., als zou o.a. „Sl. Raphael" met zijn
beslissing gewacht hebben tot na de uitspraak
van de N. V. Reeds in de vergadering van 28
'Januari is vastgesteld de houding van „Sl.
Raphael" inzake art. 36. „Het Rechte Spoor"
van 30 Januari vermeldt behalve de besiis-
aing omtrent art. 36 bovendien de zienswijze
van bet Hoofdbestuur aangaande de overige
voorstellen. De door de N. V. op 3 Febr.
gemaakte reserves ten aanzien van verschil
lende punten komen geheel overeen met
heigeen door. ,St. Raphaël" op 30 Januari
reeds in „Het Rechte Spoor" was gepubli
ceerd. Van een wachten op de beslissing der
N.V. is du» geen sprake gzweesl, veeleer
kan gezegd, dat het congres der
N. V. beeft beslist overeenkomstig de ziens
wijze van hei H. B. mn „Sl. Raphaël"
De voorzitter lichtte vervolgens de punten
toe aan de hand van de door net H. B-
reeds schriftelijk gegeven uiteenzettingen.
1 De vergadering onderschreel in overgroole
meerderheid op alle punten de meening van
bet Hoofdbestuur en machtigde het te traoh-
ten met de Directie tot overeenstemming te
komen.
SteA werd uit de vergadering aangedron
gen op de tol stand koming der nieuwe pen.
sJoeuregeHng, welke reed» in 1922 is in uit
richt gesteld Aan hel H. B. werd verzocht
alles in bet werk te stellen wat een spoedige
invoering van de nieuwe pensioenregeling
kan bevorderen.
Gemeenteraad. De raad van deze ge
meente vergaderde Dinsdagmorgen te 10 uur.
Voorzitter de burgemeester mr. A. Slob. Af
wezig de heer Van den Heuvel.
Op een daartoe gedaan verzoek wordt eer
wol ontslag verleend aan den heer H. D. van
der Hor, als onderwijzer aan school no. 6 le
Abbenes; aan den heer A, P. Kieft, als onder
wijzer aan school no.4 le Hoofddorp en aan
«nej. S. S. Stui, als onderwijzeres aan school
no. 8 aan den Bennebroekerweg hoek Spie
ringweg.
Gunstig werd beschikt op de verzoeken van
mej. W. J. Theijssen, om overplaatsing als
'.onderwijzeres van school no. 9 te Zwanen
burg naar school no. 8; mej. A. F. C. Ros
kam om overplaatsing als zoodanig van school
uo. 11 te Lisserbroek naar school no. 9 le
Zwanenburg en mej. A. Kjngma, om over
praising van school po. 5 le Nieuw-Vennep
naar school no. 11 te Lisserbroek.
Tot onderwijzer aan school no. 4 te Hoofd
dorp ter voorziening in de vacature, ont
staan door aanwijzing van den heer J. Nij-
dam in de plaat-s van den heer A. H. v. d.
Lint werd benoemd de heer H. J. Blaauw,
lijdelijk onderwijzer aan genoemde school,
no. 1 der voordracht.
Tot plaatsvervanger van het hoofd van
school no. 4 le Hoofddorp werd aangewezen
de heer J. Nijdam.
Tot leden-werkgevers van de oommisne van
advies voor werkloosheidsverzekering, arbeids
bemiddeling en ter bestrijding van de werk
loosheid werden benoemd de heeren P. Bak
ker, W. Biesheuvel en P. W. Bioro en tol
leden-werknemers van genoemde commissie de
heeren N. van der Tol, A. J. Moleman en
K. W. Lamboo,
Vastgesteld werd bet uitbreidingsplan voor
de Badhoevebuurt.
Op voorstel van B. en W. werd een perceel
grond te Hoofddorp aan J. A. Kouwenhoven
in koop afgestaan.
Goedgekeurd werd een oorstel van B. en W.,
om met het gemeentebestuur van Haarlem
een overeenkomst aan te gaan voor hel doen
verrichten van onderzoekingen bij hot gemeen
telijk laboratorium, aldaar.
Naar aanleiding van een adres van hot be
stuur der afdeeiing Halfweg en omstreken
van de N'oord-Hollandsche Vereemging „Het
Witte Kruis", om subsidie uit de gemeentekas
voor uitzending van kinderen naar hersteilings-
en vacantiekolonies werd, na eenige discussie
met 141 stemmen besloten op hel verzoek
afwijzend te beschikken.
Aan den heer S. van der Meij werd onder
hands verpacht het grasgewas op het gemeen
telijk concourslerreT'i aldaar.
In verband mei een vijftal vragen van den
lieer P. Ouwerkerk, raadslid, aan den burge
meester als voorzitter van den raad gericht,
deelde de voorzitter mede, dat de omvang
van de werkloosheid zóó is, dal in de laatste
drie weken gemiddeld waren ingeschreven:
landarbeiders 286, grondwerkers töö, timmer
lieden 15, metselaars 9, opperlieden 8, schilders
4, diversen 10; dat in aüe hoeken van deze
uitgestrekte gemeente gevallen van werkloos
heid voorkomen: dat het plan om in de af
deeiing Rijk een algemeene begraafplaats le
stichten nog niet geheel is opgegeven en in
tegendeel daaraan nog steeds wordl gewerkt,
maar dal men op een spoedige uitvoering
daarvan mei durft le hopen, met het oog op
de moeilijkheid om in deze tijden de benoo-
digde ge'den op aannemelijke voorwaarden le
verkrijgen.
Naar aanleiding van een motie van het be
stuur van de af.leeling van den R.-K, Boud
van arbeiders in het land- en tuinbouw- en
zuivelbedrijf „SL Deus Dedit", inzake uitkee-
ring bij werkloosheid, had een breedvoerige
discussie plaats, welke niet minder dan 3 uur
duurde. In verband hiermede werd besproken
een ontworpen regeling, waarnaar uit de ge
meentekas van Haarlemmermeer steun zal
worden verleend aan werkloozen. Deze nieuwe
regeling werd, behoudens enkele aangebrachte
wijzigingen, goedgeke' rd.
Aanrijding. Maandagavond kwam een
wielrijder, die zonder licht reed, in aanraking
met een passeerenden boerenwagen op den
Spieringweg alhier. De man kwam zoodanig te
vallen, dat hij eenige ernstige kneuzingen op
liep en zicli onder geneeskundige behandeling
moest stellen. Zijn rijwiel werd door den
wagen overreden en groolendeels vernield.
Personalia. Tot klerk ten kantore van
de directe belastingen te Hoofddorp is be
noemd de heer Peters uit Nijmegen.
Uit dankbaarheid. De arbeider L. V..
wien door den landbouwer M„ aan den
Aalsmeerder weg, nachtverblijf werd ver
leend en die zich uit dankbaarheid voor het
genot-en logies en passant meester maakte
van eenige kieedingstukken, is in Utrecht
door de politie opgespoord en heeft bekend
zich aan genoemd feit te hebben schuldig
gemaakt.
In botsing. De bestuurder van een
motorrijwiel nam Zaterdagavond op den
Hoofdweg bij een der bruggen alhier z'n
draai te kort, met het gevolg, dat hij in
botsing kwam met de leuning van de brug
en de motor omsloeg. De man kwam ook
zelf zoodanig te vallen, dat hij zich met een
gekneusd been onder geneeskundige behan
deling moest stellen.
Vertelmiddag. De heer Swaalf ttif
Haarlem zaj op Zaterdag 9 Februari a. s.
van 46 uur in hotel „De Landbouw" te
Hoofddorp een vertelmiddag houden voor
de kinderen van de leden van het nuts-
departement, aJgewiseld door een groote
reeks lichtbeelden.
Jaarfeest. Vrijdagavond 8 Februari za!
de kring van Chr, Jongelingsvereenigingen
haar 16e jaarvergadering houden in de
Ned. Herv. Kerk te Hoofddorp. Als feest
redenaar treedt dan op de heer Seversma
uit Amsterdam, terwijl verder den avond
zal worden afgewisseld door voordrachten,
opstellen etc. en zang van eenige dames
uit Nieuw-Vennep.
Verwacht wordt, dat de opkomst van be
langstellenden zeer groot zal zijn en daar
door in ruime mate waardeering voor het
doel van dezen feestavond zal worden ge
vonden.
Het nieuwe Ziekenhuis. In de memorie
van antwoord op de Onderwijsbegrooting
wordt o.m. gezegd:
De plannen voor bet nieuwe Leidsche
ziekenhuiscomplex dateeren reeds van een
veertiental jaren terug.
De oorlog met zijn economische gevolgen
bracht op allerlei gebied, ook op dat van
den ziekenhuisbouw, radicaal gewijzigde op
vattingen; men keerde uit zuinigheids
overwegingen weer terug tot het goed-
koopere systeem van den geconcentreerden
bouw, maar inmiddels stond het Lejdsche
complex in steen opgetrokken; het was tot
aan de inwendige afwerking en inrichting
gevorderd. Volgens de nieuwere inzichten
was het te min opgezet maar in het stadium
waarin de bouw reeds verkeerde, scheen
daaraan weinis mee. te veranderen. Toch
wtrd een onderzoek ingesteld ter beant
woording van de vraag, of en in hoeverre
nog bezuinigd zou kunnen worden, voor
eerst op bouw en inrichting zelf, maar
vooral op de latere jaarlijks terugkeerende
exploitatiekosten.
Het onderzoek heeft veel tijd gevorderd.
Ten slotte is het getukt, in nauwe samen
werking met de medische faculteit het vol
gend plan te ontwerpen.
Volgens den oorsoronkeiijken opzet zou
den niet alle onderdeelen der medische
faculteit in het complex een plaats vinden;
de laboratoria voor physiologie, voor bacte
riologie en hygiëne en voor pharmacologic,
zouden elders blijven in de gebouwen, waar
in zij thans reeds gevestigd zijn. Door com
primeering van ruimte door terugbrenging
van het beddenaantal van pl.m. 600 tot 480
is bereikt, dat ook deze instellingen in het
complex zullen kunnen worden onderge
bracht. Bovendien zullen dan nog in ver
schillende gebouwen vertrekkenreeksen
voorloopig niet ingericht behoeven te wor
den. Een der gebouwen zal aan de Vereeni-
ging voor misvormden worden verhuurd,
die het tol Orthopaedisch Instituut zal in
richten.
Toch hebben de Minister van Onderwijs
en zijn ambtgenoot van Financiën gemeend,
omtrent dit plan niet te mogen beslissen,
alvorens de vraag onder de -oogen te hebben
dat U rust en kalmte schenkt en een ver-
kwikkenden slaap, dat gejaagdheid en onrust
doet ophouden is een koker Mijnhardt's Ze-
nuwtabietten. Prijs 75 ct. Bij apoth. en dro-
gisten.
gezien, of een verder uitstel van de vol
tooiing voor nog een aantal jaren mogelijk
mocht worden geacht. Na nauwgezet onder
zoek zijn zij echter tot de conclusie geko
men, dat dit niet verantwoord zou zijn: in
het bestaande ziekenhuis worden toestan
den aangetroffen van zoo bedenkelijken
aard, dat de spoedige afbouw en ingebruik
stelling van het nieuwe complex plicht is.
Financieele overwegingen moeten daarvoor
wijken.
Zij hebben daarom last gegeven tot ver
dere voltooiing volgens het hierboven be
doelde plan. waarbij een zoodanige werk
wijze zal worden gevolgd, dat reeds na wel
licht een tweetal iaren de ingebruikneming
van de vijf meestnoodige gebouwen zal
kunnen worden tegemoet gezien,
Concours. In den Internationalen
Solistenwedstrijd, dezer dagen te Beek
(Limburg) gehouden en uitgeschreven door
het Harmoniekorps „Sint Caecilia" aldaar,
behaalde de heer P. Wit Jr., solist en onder
directeur van het fanfarekorps „Kunstkring"
in de 2e afdeeiing met het nummer Grand
Air Varié van L. Langlois, een 2den prijs,
benevens een 3den eereprijs, met 105 punten.
In de 2e afdeeiing, waaraan'niet minder dan
28 solisten deelnamen, werden toegekend
1 eerste prijs, 4 tweede prijzen en 9 derde
prijzen. De andere 14 solisten behaalden
geen voldoend aantal punten, waardoor zij
niet voor een prijs in aanmerking kwamen.
In deze afdeeiing waren 3 eereprijzen, waar
van de le eereprijs toegekend werd aan den
lsten prijswinnaar, de 2e en de 3e eereprijs
aan de iwze hoogste 2e prijs winners. De heer
P. Wit behaalde den 3en eereprijs, zoodat h'j
25 solisten achter zich liet, met een minder
aantal punten. In aanmerking nemende,
dat, behalve Hollanders, aan den wedstrijd
deelnamen, Duitschers, Franschen en Belgen
dan zijn de prestaties schitterend te noemen.
Niet te verwonderen is het dan ook, dat het
korps „Kunstkring" uit sympathie voor
haren onderdirecteur die per auto van
het station Haarlem werd afgehaald.met
muziek, vanaf den Nieuwen Rijweg, inhaalde.
Een groot aantal belangstellenden volgde
de muziek en bij het Vereenigingslokaal
De Mol gekomen, dankte de heer Wagenaar,
secretaris, met eenige welgekozen woorden,
voor de betoonde belangstelling. Daarna had
de musicus nog vele felicitaties in ontvangst
te nemen. Ook wij onze gelukwenschen met
het behaalde succes.
Opheffing Sparutoudefonds De Minister
vam Financiën brengt bij deze ter kennis aan
de familieleden van Clara Jansdochter van
Sparwoud?, die meenen, dat zij voor een aan
deel in de gelden, toebehoorende aan genoema
fonds, in aanmerking kunnen komen, dat de
termijn voor inzending van aanvragen ter zake
wordl afges'oten op 1 April 1924.
De aanvragen moeien o. a. duidelijk vermel
den de namen en voornamen van belangheb
benden, de namen en voornamen der ouders,
met opgave van hel volledig adres, de groolle
van bel gezin, onder vermelding levens van
hunne leeftijden, benevens de inkomsten,
welke ieder hunner afzonderlijk geniet.
Deze aanvragen moeten gefrankeerd worden
ingezonden aan het Departement van Finan
ciën, bureau Stichtingen.
De Raad voor de Scheepvaart deed giste-
ren onderzoek naar de oorzaak vhn de aan
varing tusschen het stoomschip „Salland"
en het Engelsche stoomschip „Clhiswick"
op 15 Januari 1924 in de aven van IJmuiden.
De gezagvoerder van de „Salland" ver
klaarde o. a., dat dit schip met mistig weer
van Antwerpen kwam ln den avond van
15 Januari kwam men voor de haven van
IJmuiden. Eerst op het laatste oogenblik
zag men de waarschuwende vuren van den
wal en toen men vlak bij d>e haven was
twee roode toplichten met de groene lich
ten van een sleepboot beoosten den serna-
phoor. De „Sallant" gaf een stool op de
stoomfluit en gaf vlak daarop stuurboords
roer. Toen de romp van het uitkomende
schip, dat later bleek de „Chiswick" te zijn,
in zich kwam, gaf de schipper van die „Sal
land" volle kracht achteruit, doch een aan
varing was toen niet meer te voorkomen.
De eerste stuurman van de „Salland". die
vervolgens gehoord werd, verklaarde, dat
hij de roode vuren van IJmuiden pas gezien
had toen de „Salland" al binnen de pieren
was.
De loods, die zich tijdens het ongeval op
dit schip bevond, zeide' nog, dat hij op het
laatste moment vóór de aanvaring drie
stooten op de stoomfluit gegeven had.
Over de gegeven seinen schijnt men het
dus niet eens te zijn.
Hierna werd nog gehoord de loods van
de „Chiswick", die eenige inlichtingen om
trent dit Engelsche vrachtschip gaf.
Toen de „Chiswick" om half negen de
sluis verliet, brandden er twee roode vuren
aan den semaphoor ten teeken, dat er sche
pen binnenkwamen. Nadat eerst een Duitsch
schip gepasseerd was, bleven de vuren
branden, dit was dus een teeken, dat er
nog een schip kwam. De „Chiswick" matig
de toen zijn vaart. Vlak vóór de aanvaring
hoorde de loods één stoot die door hem
met één stoot beantwoord werd; de „Chis
wick" gaf toen volle kracht stuurboord,
daarna hoorde de loods twee stooten en
toen nog drie stooten, waarop hij Volle
kracht achteruit gaf.
Na de aanvaring, toen de beide schepen
elkaar aan bakboord geraakt hadden, is de
„Salland" aan den Zuidkant van hei vaar
water aan den grond geloopen.
Een lichtwachter van den semaphoor ver
klaarde o, a. nog, dat de roode vuren aan
beide zijden waren aangestoken om zoo
wel de in als uitvarende schepen te waar
schuwen. Ook de kustwachter heeft achter
eenvolgens één, twee en drie stooten ge
hoord.
De inspecteur voor de scheepvaart merk
te op, dat in deze ingewikkelde .zaak drie
punten te onderscheiden zijn:
Ten eerste is de organisatie bij de sema
phoor blijkbaar niet geheel in orde het
moest in- en uitkomende schepen verboden
zijn in- of uit te varen als de roode vuren
branden en ten tweede en ten derde is
er op de navigatie van beide schepen wel
iets aan te merken.
De Raad zal later uitspraak doen.
Inschrijving voor lichting 1925. In deze
gemeente zijn voor de lichting 1925 ingeschre
ven 41 personen.
In de Tel. geeft Mr H. Louis Israels, een
oomzegget tegen Jozet Israels, wiens 100ste
geboortedag op 27 Jan. |.l. herdacht werd,
belangwekkende bijzonderheden uit het le
ven van den grooten kunstschilder, waaraan
het volgende is ontleend:
Bij eenigszins intiemen omgang was bet
onmogelijk niet te komen onder de bekoring
van zi^n steeds levendigen en jeugdigen geest,
die terecht mocht zeggen, niets wat mensche-
hjk is, acht ik mij vreemd ln zijn huiselijke
omgeving sprak hij slecüts weinig over zijne
kunst, en wat merkwaardig is, nooit heb ik
hem afbrekend over het werk van een ande
ren schilder booren spreken. De eenige sterk
alkeurende uiting over schilderkunst, die ik
mij van nem herinner, betrof de Japanscüe
kunst. Daarvoor voelde hij niets, zij het hem
volkomen koud en sprak noch tot zijn ge
moed, noch tot zijn oog.
Dit is niét toe te sennjven aan het feit, dat
de Japansche platen eerst in Europa kwa
men toen hij reeds op gevorderden leeftijd
was, wanl nimmer heb ik iemand gezien, die
op zoo hoogen ouderdom zoo geheel met zijn
tijd meeg.ng Bij hem vond uien steeds de bt-
langrijksie longste letterkunde, zoowel de
Neaerlandscbe als de transche, de Engeiscne
en de Uuitsche, wan', nij hield veel van lezen
en kon met heerlijke jeugdige opgewektheid
spreken over een mooi boeK ot een vloeiend
gedicht, dat hij pas gelezen, een mooi ioo-
i neelstuk, dat hi) zoo juist gezien had. Het-
zeilde gold op muzikaal gebied; ook daarbij
genoot bij zeer en was een trouw bezoeker
van goede concerten, oischoon bij zelf nim
mer eenig instrument bespeeld beeft.
Zijne belangstelling beperkte zich niet tot
de kunst, ook de wetenschap trok hem aan;
zoo las 'hij met grooten ijver echt weten
schappelijke reisbeschrijvingen en evenzeer
philosofische werken indien die althans tj'et
al te technisch waren gesteld.
In deze algemeene belangstelling, die zich
ook uitstrekte over politieke vraagstukken
en gebeurtenissen van den dag, bleef bij de
echte Groninger uit het midden der 19e
eeuw, toen in de nog door muren omringde
betrekkelijk kleine stad met haar Universi
teit, haar handel, haar verkeer met de land
bouwende povincie en hare afzondering door
slechte verbinding met de buitenwereld, een
zeer sterk en zeet algemeen intellectueel te
ven op allerlei gebied bloeide.
Van grooten invloed op de vorming van zijn
geest, is ook geweest zijn verblijf te Parijs.
In de studiejaren die hij daar op bet atelier
van Picot doorbracht, vond hij in de wereld
stad de beste aanvulling van hetgeen Gro
ningen door baar isolement hem niet had kun
nen geven en hij bleef dan ook tot aan zijn
einde een warm vriend van Parijs, waar hij
geregeld eens per jaar een 14-tal dagen ver
toefde, en waar hij vele goede vrienden bad,
waaronder Bouguereau zijn tijdgenoot, en
medeleerling op het atelier van Picot.
Toch waren de Parijsche iaren de moeilijk
ste van zijn leven Eigenlijk moet ik zeggen
de helft van zijn Parijschen tijd, n.l. de twee
de helft van dc kalendermaanden Zijn va
der had hem een wel niet ruim, maar toch
voldoende maandgeld toegezegd en ais stipte
zakenman zorgde mijn grootvader, dat den
eersten van elke maand zijn zoon Jozef het
toegezegde bedrag ontving. Deze miste ech
ter elk administratie! talent en had daarbij
een kring van ateliersvrienden, waaronder
meerdere bohémiens. Deze Icetsten nu had
den niet zulk een geregeld inkomen en wan
neer de maandgelden binnenkwamen van de
meer bevoorrechten, werden leeningen aan
gegaan, welke nooit teruggegeven zijn of uit-
gaven gedaan voor gemeenschappelijke reke
ning door de weinigen die. geld hadden en
was het geheele kringetje den 15en van elke
maand volstrekt geldloos Mijn oom heeft
mij nooit kunnen uitleggen, omdat hij het
zelf nooit begrepen heeft, hoe men toen vnn
15 tot 30 of 31 van de maand leefde, maar
wel was hem de herinnering bijgebleven,
dat dit periodieke moeilijke weken waren
en dat hij toen nooit gedacht had later voor
zijn genoegen te Parijs te zullen komen en er
zicb steeds heerlijk thuis te gevoelen.
Heeft het verblijf in Frankrijk» hoofdstad
en de Franscht schilderkunst ontegenzegge
lijk een grooten invloed geoefend op zijn ver
der werken en denken en bleef hij steeds een
halve Parisien. toch is het eigenaardig dat
zijne grootste bewondering op kunstgebied
niet naar de Franschen ging. In de muziek
stond Beethoven voor hem op de eerste
plaats, in de letterkunde was dit hetzelfde
met Goethe, en in de schilderkunst had hij
de hoogste waardeering voor Rembrandt.
Die innigt bewondering voor Rembrandt
heeft hem reeds vervuld in de eerste iaren
van zijn Amsterdamse!) verblijf en is nog
toegenomen naarmate hij ouder werd. Toen
op zijn 80sten verjaardag meerdere vrienden
en bewonderaars als huldeblijk een niet on
belangrijke som gelds te zijner beschikking
stelden, wist hij hiervoor geen beter gebruik
dat dit geld te doen dienen als bijdrage voor
den uitbouw van het Rijksmuseum, waardoor
de Nachtwacht, de Staalmeesters en andere
werken van Rembrandt de belichting kregen,
die ze hel meest tot hun recht doet komen
en zijn laatste bezoek aan de hoofdstad was
om getuige te zijn van de vervulling van een
lang gekoesterden wensch: de opening van
het Rembrandthuis, waardoor de voormalige
woning van Rembrandt aan den grooten
meester gewijd en aan gevaar van slooping
onttrokken werd.
„Meer dan 60 jaar geleden heb ik iets der
gelijks gehoopt,' zeide hij mij toen bij naar
die plechtigheid heen ging.
De veelzijdige en universeele belangstelling
van Jozef Israels waren oorzaak dat hij ook
een trouwe courantenlezer was en niet alleen
keek naar de critiek die bij tentoonstellingen
over zijn werk in de bladen voorkwam. Toch
stelde hij ook daarin veel belang en was al
tijd gaarne bereid critici wanneer zij eenige
inlichtingen begeerden, van dienst te wezen.
Hij behoorde geenszins tot de kunstenaars,
die alleen wierookzwaaiende critiek kunnen
verdragen Ik herinner mij nog zeer goed ons
gesprek over de critiek op zijn „Adam en
Eva," die in het algemeen sterk verschilde
met de beoordeeling die aan zijne gewone
werken ten deel viel, ja, van sommigen zelfs
scherp afkeurend was Hij was daarmee zeer
ingenomen: „Zij vechten nog over mij, velen
keuren het af en anderen keuren het goed,
dat vind ik heerlijk, want dat bewijst mij dat
ik nog niet versteend ben Zoolang men over
mijn werk nog debatteert, zit er nog levens
kracht in. Als men er toe komt alleen «enige
vaste zinnetje van hulde aan mijne kunst te
brengen, van de cliché's die men uit 'een
vorig artikel overneemt, dan zal ik mij be
schouwen als een van die oudjes, die men al
over en over kent en eigenlijk niet meer riet,
omdat zij niets nieuws meer kunnen geven."
Met den kunsthandel waarmede hij in het
algemeen op zeer goeden voet stond, was
hij bet dan ook totaal oneens, als deze hem
vroeg naar een uit het visschersleven of
soortgelijk schilderij en de andere minder
waardeerde omdat het groote publiek, dus
de beste koopers, nu eigenlijk alleen in lie
soort tafereelen „de echte Israels" vonden.
Zeer zeker beeft hij herhaaldelijk de kinde
ren der zee tot onderwerp zijner stukken
genomen, maar zijn geest was te veelzijdig
om daarin opgesloten te willen blijven.
Trouwens de talrijke portretten die hij ge
maakt heeft en die alk zoo vol innerlijk le
ven zijn, bewijzen reeds het tegendeel, maar
in die portretten moest hij den mensch
hebben, zooals hij werkelijk was zonder eeni-
ge officiëele deftigheid. Zijn vriend, profes
sor Goudsmit te Leiden, heeft dit ondervon
den. Hij had beloofd zijn portret te maken,
en met dit doel kwam onze groote jurist in
het Haagsche atelier, doch toen was zijn
komst tevergeefs, want op aandringen van
zijne vrouw was hij eerst naar den kapper
gegaan, die hem keurig netjes hoofdhaar en
baard had geknipt en gekapt Welke groote
deugden prof. Goudsmit ook bezeten heeft,
netheid en zorg voor zijn uiterlijk behoorden
hier niet onder en ik heb mijn leermeester
nooit anders gezien dan met een fantasti-
schen baard en verward hoofdhaar. Ook mijn
oom zag bem toen voor het eerst met zulk
keurig verzorgd hoofd en weigerde hem toen
te laten poseeren. „Die kop ken ik niet van
je, laat eerst weer je haar behoorlijk groeien
en kom dan bij mij als de echte Goudsmit,
dien wij allen kennen en waardeeren," kreeg
hij tot bescheid Aldus geschiedde en daar
aan hebben wij le danken bet schitterend
portret flat eenige weken later gemaakt werd
en een sieraad is van de Leidsche Academi
sche Senaatskamer.
Toch moei men hieruit niet meenen, dat
Jozei Israëls in eene dergelijke onachtzaam
heid voor het uiterlijk voorkomen het be
wijs van bijzonder innerlijke waarde vond.
Lange, ongekamde haren en een buitenmo-
delsche baard beschouwde hij in het minst
niet als noodzakelijke vereischten voor een
artiest. Daarvoor was bij trouwens veel te
eenvoudig
Die eenvoud was een zijner beminnelijke
kenmerken evenals zijne natuurlijke beschei
denheid, zoodat een ieder die met hem in
aanraking kwam, hoe hoog of hoe laag ook
geplaatst ook de maatschappelijke ladder,
hoe jong of hoe oud, zich terstond op zijn
gemak gevoelde Daarbij waren alle Strebe
rei en eerzucht hem vreemd. Niet dat bij niet
genoot van de waardeering die zijn werk,
van de achting die zijn persoon zoo ruim ten
deel vielen maar deze moesten vanzelf komen
en werden nooit gezocht, evenmin als hij ooit
beproefd heeft eenige officieele positie te
bekbeden en dan ook nimmer eenige andere
functie heeft gehad dan bestuurslid of voor
zitter van eene schildervereeniging. Viel hem
eene bijzondere onderscheiding of hulde ten
deel, dan aanvaardde hij die steeds als een
bewijs van waardeering voor de schilder,
kunst, die men aan een persoon moest vast-
knoopen en a) vond bii het niet onaardig
wanneer men hem daartoe uitverkoos, hij
had dezelfde voldoening, waarneer dit een
kunstbroeder ten deel viel.
Nog een andere opvallende eigenschap
was zijne onvermoeide werklust. Tot 48 uur
voor zijn overlijden beeft bij nog geschilderd
en al kon hij de vacanties op zijn reizen ge
nieten, het Helst was hem toch de regel
matige arbeid in zijn atelier. In de laatste ja
ren beperkte hij wel daarvan de uren. maar
toch werkte hij dagelijks behalve op Zater
dag.
Aanvankelijk was die Zaterdag voor hem
de Joodsche Sabbath, dien hij ter wille zij
ner godsdienstige moeder geregeld in acht
nam. Reeds tijdens zijn eerste verbli' Am
sterdam legde hij Vrijdagmiddag zijl .iseel
neer en maakte groot toilet, daarna ging hij
uit, bezoeken brengen bij vrienden, die bui
ten de kunstkringen stonden. Hetzelfde deed
hij Zaterdag als hij dan 24 uren geleefd had
als bet ware buiten zijn vak, gevoelde hij
zich des te frisscber om de-andere zes dagen
zich daaraan ten volle te wijden. Later in
Den Haag, kwam hij ook Zaterdag nooit op
zijn atelier, dat dien dag de wekelijksche
schoonmaak onderging, waaraan zijne vrouw,
als keurig nette huisvrouw, bijzonder de hand
hield.
Het is aan dat regelmatig werk dat hij
zijn heerlijk goed humeur en zijn levenskracht
dankte. Niet dal het werk hem altijd zoo ge
makkelijk was Meer dan eens had hij te
worstelen tusschen hetgeen zijne hand
kon scheppen en zijn oog begeerde.
Dat laatste bereikte hij nooit, maar als hij
slechts zag dat hij het benaderde dan werd
die worsteling tusschen het kunnen en het
willen voor hem een groote bron van genot.
Neuriënd ging hij dan geheel in zijn werk op
en ook- als het eens minder goed opschoot,
leed zijne opgewektheid daaronder niet.
Hij was een geboren optimist, maar daarom
niet minder fijngevoelig voor menschelijk lij
den en dat gevoel van medeleven met hen
die lijden, heeft hij zoo uitnemend weten
weer te geven in zijn werk en omdat zijn
werk voortkwam uit zijn hart, verstond men
overal in alle klassen der bevolking en in «11e
landen die uiting van het meest zuivere hu
manisme.
Het was dat groote fijn meegevoelend hart,
dal Jozef Israëls niet alleen gemaakt heelt
tot den grooten kunstenaar, maar ook «ot
den edel—- door en door braven mensch die
in zijn 87-jarig leven nooit iemand kw «ad
heeft gedaan, noch heeft willen doen. en die
nimmer zelfs maar een gedachte gehad heeft
welke minderwaardig was.
Dat hart vol liefde, vol warm meevoelen,
die afwezigheid van egoïsme, maakten dat al
len die (ot zijn naaste omgeving behoorden,
ook zulk eene warme toegenegenheid voor
hem gevoelden en het is hieraan te danken
dat zijn leven zoo gelukkig geweest ts en
zijn scheppingskracht van het schoone hem
tot op hoogen ouderdom is bijgebleven.
NEW-YORK, 5 Feb. Een telegram uit
Chicago meldt, dat de sleden in het Midden-
Westen waaronder ook Chicago, geheel
geïsoleerd zijn door den buitengewonen
storm en hevige sneeuwbuien die alle tele
foon, telegraaf en spoorwegverbindingen des-
organiseeren.
Miliraukee, Neapolis, Kansas-city en an
dere steden in het gebied waar de rlorm
woedde, kunnen slechts verbinding met bui
tenwereld krijgen per radio. Ze seinen slecht»
korte mededeelingen over den toestand en
vragen hulp.
Gemeld wordt, dat vele treinen ln de
sneeuw zijn blijven steken.
EVANSVILLE, 5 Februari. Een tornado
veroorzaakte in Zuid-Indiana een materieels:
schade van vele honderdduizenden dollars.
Geen menschenlevens gingen verloren.
MOSKOU, 5 Februari, Rykof is lijdende
aan maagziekte en is eenige weken rust
voorgeschreven, alvorens hij zijn bezigheden
als voorzitter van den Raad van Volkscom
missarissen zal aanvangen.
WEENEN, 5 Febr. Reizigers in den trein
van den bergspoorweg, zijn nauwelijks aan
den dood ontsnapt. Een lawine viel op den
trein, waardoor de locomotief geheel en 2
wagens gedeeltelijk onder de sneeuw wer
den bedolven. Een aantal personen liepen
slechts lichte verwondingen op.
434e NED. STAATSl OTERI.T,
Trekking van Dinsdag 5 Februari
Se Klasse 10e I list.
Hooge crilzen:
9315 5000
14295 1695b elk f innO.
1093 10256 13018 13j17 19700 20223
elk 400.
400 9481 3589 12206 16492 17152 18922
elk 200.
298 2367 10168 13141 14003 14940
22598 eik ƒ100.
Prilzen van f 7(1:
218 401 409 453
1260 1436 1445 1458
1628 1658 1674 1817
2476 2535 2627 2631
3324 3343 3345 3360
3673 3836 3875 3884
4045 4076 4237 4240
4427 4480 4796 5212
6078 6256 6460 6597
7235 7282
7464 7502
8096 8152
8696 8754
9264 9292
131
821
1531
1907
3147
3416
3981
4417
5401
f.929
7314
7687
8363
8995
9534
117
1187
1592
2110
3216
3530
4016
4426
5831
6984
7368
7811
8390
8998
9721
6990
737(1
7853
8412
9075
9741
7100
7444
8084
8534
9254
9923 10197 10715
11078 11212 11269
10954 10979 11063
11565 11766 11786 11992 12033 12196
(2316 12480 12487 12708 12711 12779
13097 13239 13330 (3416 13426 13482
13744 13775 13786 (3810 (3867 (3917
14096 14235 14349 14448 14496 14571
15148 15303 15396 15505 15522 15568
15693 15795 15918 15937 15938 15947
16023 1621? 16225 16401 (6469 16472
16542 (6666 16770 16905 16918 16960
17192 (7217 17495 (7507 17536 17551
17716 17725 17727 17767 17777 178.33
18014 18022 18065 18140 18228 18,330
18510 18515 18576 18654 18756 18893
19000 10038 19068 19100 19166 19400
19510 19635 197.33 19815 19877 19048
20149 20193 20276 20415 20592 20508
20627 20758 70790 20855 20877 20914
21042 21077 21084 21157 21206 21.372
21.376 21423 21563 21640 21644 21768
21060
20657
16263
603
1466
1849
2983
3368
3896
4314
5315
6871
7295
7561
8332
8800
9,388
10782
11346
12242
12821
13495
14002
14962
15633
15967
16511
17007
17654
17958
18390
18966
19475
20034
20569
21008
21375
21820
22613
22690
22780
22813
22940
-
NIETEN:
14
76
78
102
197
206
255
256
264
456
515
521
554
617
640
662
664
669
67!
683
723
S12
849
859
897
899
923
961
965
969
1021
1094
1145
1171
1189
1218
1245
1272
1302
1304
1307
1320
1325
1335
1420
1461
1463
1553
1564
1626
1637
1659
1669
1755
1773
1774
1788
1797
1815
1836
1850
1854
1863
1983
1986
2027
2068
2091
2107
2178
2186
2199
2235
2303
2358
2375
2401
2402
2533
2625
2643
2657
2722
2736
2784
2791
2827
2840
2849
2933
2959
3013
3050
3070
3084
3110
3137
3204
3244
3274
3300
3336
3367
3404
3421
3514
3591
3625
3645
.1674
3687
3708
3711
3725
3728
3794
3892
3946
4037
4065
4066
4099
4136
4153
4175
4192
4198
4234
4261
4377
4402
4405
4453
4454
4574
4626
4644
4684
4757
4764
4765
4768
4782
4787
4919
4949
5054
5066
5141
5168
5223
5224
5243
5270
5283
5317
5322
5338
5394
5403
5504
5526
5564
5566
5623
5625
5691
5702
5747
5765
5784
5788
5856
5948
5963
60S0
6086
6112
6235
6248
6311
6326
6349
6357
6458
6459
6516
6524
6553
6558
6572
6586
6674
6720
6762
6787
6837
6901
6977
6988
6992
7032
7056
7118
7191
7195
7207
7262
7263
7269
7373
7417
7525
7526
7528
7551
7553
7560
7615
7645
7658
7663
7734
7771
7830
7982
8011
8031
8068
8087
8089
8101
8102
8171
8200
8355
8362
8366
8369
8381
8419
8456
8570
8619
8940
8714
8739
8767
8801
8815
8833
8846'
8916
9014
9142
9192
9263
9344
9352
9416
9420
9430
9452
9470
9496
9500
9513
9548
9573
9596
9642
9675
9761
9807
9829
9854
9951
10030
10062
10067
10095
10103
10157
10173
10250
10264
10268
10?81 10358 10438 10527 10583 10616 10642
10668 1079R 10839 10858 10897 10944 10952
10996 10998 11084 11099 11100 11106 11143
11258 11273 11298 11385 11.391 11438 11457
11460 11473 11521 115.32 11548 11566 11576
11577 11580 11617 11619 11664 11726 11748
11767 11887 11893 11921 11985 11999 12038
12051 12163 12180 12197 12233 12284 12.341
12.377 12409 12455 12491 12502 12555 12567
(2577 12645 12668 12682 127.38 12800 12824
'2842 12885 12002 12915 1298.3 12988 13001
13003 1.3044 13065 131,33 1316? 13206 13265
13276 13288 13308 13310 13327 13380 13408
13435 13472 13511 13538 13572 13611 13642
1.3670 13694 13714 13729 13738 1,7750 13801
13877 13919 13949 13958 14001 14006 14053
14075 14070 14147 14148 14150 14166 14261
14297 14.387 14471 14516 14569 14628 14635
14697 14708 14713 147.39 14749 14817 14833
14841 14863 14968 14952 14979 15016 15048
15049 15050 14981 15104 15126 15162 15194
15240 15271 1528.3 15293 15372 15381 15395
15435 15456 15546 15648 15663 15688 15714
15721 157.37 157.30 15852 15055 15050 15980
18161 18184 18271 18289 18348 18350
16024 16129 16203 16228 16236 16260 16284
16287 16328 16341 16402 16482 16487 16495
(6496 16498 165?o 16530 16594 16609 16620
'6641 16773 1678? 16876 16008 1703^ 17047
17075 17156 17186 17206 17227 17232 17423
17428 17486 17571 17606 17665 17687 17712
'7724 17746 17762 17800 17809 17846 17852
I7°00 17030 17056 17074 18000 18037 (8130
18,354 18.376 18,378 18.370 '18402 18490 18503
18526 18542 18545 18550 18567 18635 18643
18658 18659 18693 187.34 18759 (8781 18816
18845 18846 18962 18968 19009 19021 19033
19082 19088 19091 19126 19127 19155 19180;
19188 19211 19212 19225 19269 19288 19305
19379 19.394 19399 19410 19421 19467 19513
19535 19541 19631 197(18 19717 19731 19760
19806 19824 19922 19924 19970 20015 20070
20089 20092 20191 20196 20260 20267 2028!
20294 20344 20351 20380 20382 20410 20425
20440 20446 20470 20485 20538 20544 20629
20684 20718 20721 20769 20789 20826 20838
20889 20905 20923 20929 20982 2101! 21024
21065 21175 21180 21217 212.3! 21233 21264
21272 21283 21288 21293 21403 21412 21412
21435 21441 21521 21547 21579 21591 21605
21631 216,35 21680 21770 21777 21828 21847
21848 21902 21906 21907 21909 21945 21952
21970 21971 21897 22010 22018 22091 22099
22105 22145 22221 22224 2222b 22230 22270
2228' 22305 22318 22329 22381 22.384 22390
22409 22411 22427 22456 2248.3 22491 22524
22572 22603 22714 22855 228*4 22894 22912
12922 22934 22957 22975
5e Klasse 9e I ijst: 1014 m.z. 1040: 2335 met
(200 m.z. 22335 met 6 200: 12262 met f 70
m.z. 12222 met f 70; 159,38 mz 15932; 21277
m.z. 2297; 22996 m.z. 22996 met (70.
WOERDEN, 6 Febr. Kaasmarkt, Aanvoer
40 partijen. Eerste kwaliteit 53—56, tweede
kwalilipit f 50—62, met rijksmerk 52—
Handel matig.
