Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | 11 februari 1924 | pagina 10

r

De werkloosheid in Engeland.

Het havenconflict in Engeland.

De Duitsche goud-biljettenbank.

Het Amerikaansche olie
schandaal.

ORDE EN ARBEID.

De staking op de aardappel-
markt te Amsterdam.

HANDEL EN NIJVERHEID.

Subsidie aan eigen industrie.

S.NNENLANDSCH NIEUWS

Memorie van Antwoord op
de Staatsbegrooting 1924
Depart, van Waterstaat.

KUNST EN KENNIS.

Een wormschroef-spoorweg.

Int. Bakkerijtentoonstelling te
's-Bosch.

KERK EN SCHOOL.

De toelatingsleeftijd voor de
lagere school.

Paus Pius XI aan pater Mateo.

MARKTNIEUWS.

Een duel tusschen vader en
zoon.

Auto-ongeluk.

Smokkelarij in Limburg.

Op de wilde-dieren-jacht in
Frankrijk.

De proeftochten van een
kabelschip.

DE ONTPLOFFING IN
DE BUSKRUITFABRIEK
TE MUIDEN.

Het Autobus-verkeer ra
Nederland.

Eenheid in de verordeningen
gewenscht. Vergadering van
ondernemers.

LONDEN, 10 Febr. De Lord Privy seal
Clynes heeft aan een deputatie uit de indus
trie-steden medegedeeld, dat indien de re
geering den steun van het parlement zou
krijgen, zij al het mogelijke zou doen, om
onmiddellijk en met alle middelen den strijd
legen de werkloosheid aan te binden.

LONDEN, 10 Febr. Morgenmiddag worden
hier de onderhandelingen hervat tusschen
de vertegenwoordigers van de havenarbei
ders en de werkgevers over de geëischte
loonsverhooging. Indien de eischen der
werknemers niet worden' ingewilligd, zullen
zij, zooals gemeld, tegen 16 dezer een alge-
meene staking proclameeren.

Tillett, een der meest bekende leiders
der havenarbeiders verklaarde, dat de werk-
gevers bereid waren een verhooging van een
shilling per dag toe te staan, terwijl de eisch
twee shilling was, terwijl zij verder de an
dere eischen, zooals de garantie van een vol
le werkweek of een vol weekloon voor de
losse arbeiders in welwillende overweging
zouden willen nemen.

Tillett voegde er evenwel aan toe, dat bij
het indertijd gedane onderzoek naar de po
sitie der dokwerkers, de arbiter lord Shaw
een dagloon van 16 shilling zijnde zes shil
ling meer dan het tegenwoordige dagloon
moodig vond.

j Thans wordt slechts een derde van dit
verschil als verhooging geëischt. Van dien
eisch zal aldus Tillett niet worden afge
weken. De arbeiders zijn vast besloten op
hun standpunt te blijven staan. Zij willen
zoowel de regeering als het publiek doen
inzien, dat zij hun eischen niet kunnen ver
minderen.

BERLIJN, 9 Februari. De Eerste Commis
sie van Experts heeft het navolgende com
muniqué uitgegeven:

„De werkzaamheden van de commissie
hebben geleid tot het verkrijgen van over
eenstemming ten opzichte van de plannen,
welke voor de oprichting van een nieuwe
Duitsche goudbiljettenbank worden aanbevo
len, welke bank haar eigen bankbiljetten
tegen die der Rentebank zal inwisselen. De
Commissie van Experts zal tegenover de
Commissie van Herstel de meening uitspre
ken, dat het plan, zooals dit wordt voorge
legd, zoo spoedig mogelijk ten uitvoer zal
moeten worden gelegd.

WASHINGTON, 10 Febr. De beide par-
tijen in den Senaat zijn overeengekomen mor-
genmidag 5 uur te stemmen over de motie-
Walsh, waarin in verband met het Teapot-
schandaa! het ontslag van Denby, den minis
ter van Marine, wordt geëischt Algemeen
verwacht men, dat de motie zal worden aan
genomen

Er loopen geruchten dat president Coolid-
ge voornemens is, wijzigingen in zijn kabinet
aan te brengen.

Voor de commissie van onderzoek is gis
teren getuigenis afgelegd door den uitgever
van de „Denver Post". De voorzitter dezer
commissie trachtte tevergeefs van hem een
bekentenis te krijgen, dat Sinclair het zwij
gen van dit blad in zake de Teapot-olie-
pacht had gekocht.

Morgen zal, zooals gemeld, Mc Adoo, de
schoonzoon van wijlen ex-president Wilson
en voormalig minister van Financiën op zijn
eigen verzoek voor de commissie getuigenis
afleggen aangaande zijn rechtsgeleerde dien
sten, bewezen aan Doheny, het hoofd van de
Pan American Petroleum Maatschappij.

De toestand op de aardappelmarkt te
Amsterdam was Zaterdag onveranderd.

Vrijdagavond heeft een bespreking plaats
gehad tusschen patroons en werklieden-
organisaties, welke niet tot een resultaat
heeft geleid.

Voor hedenavond is door de lossersorga-
nisatie „Ons Belang" een vergadering in de
„Harmonie" belegd, ter bespreking van den
bestand met de aardappelwinketiers.

STEUN AAN EEN FABRIEK.

Te Deventer hebben B. en W. den Raad
voorgesteld, hen te machtigen tot het ver
kenen van steun aan de industrie, ten einde
aldus de werkloosheid zooveel mogelijk
tegen te gaan. Zij vragen daarvoor voorloopig
een crediet van 5000 zij deelen mede, dat
alleen steun verleend wordt als ook het rijk
(d.w.z. de rijkscommissie voor werkverrui
ming), bijdraagt. Thans reeds kunnen B. en
W. mededeelen, dat indien de gemeente een
bedrag van 720 als maximum aan een te
Deventer gevestigde fabriek verleent, een
order zal worden verkregen, die anders in
België zal worden uitgevoerd en waaraSn
pl.m. 20 man gedurende 16 weken werk
zullen vinden.

Bezuiniging.

Het is den Minister niet recht duidelijk,
waarop de bewering van een aantal ieden
steunt, als zoude door hem niet het uiterste
zijn beproefd om tot krachtdadige bezuini
ging te geraken en als zoude te veel admini
stratie- en onderhoudswerk worden gedaan,
dat niet volstrekt noodig is. De begrooting is
inderdaad met groote zuinigheid opgesteld
en toen later bleek, dat in verband met den
toestand van 's Lands financiën nog meer be
perking vereischt was, is bij Nota van Wijzi
ging alsnog beteekenende vermindering aan
gebracht. In dit verband zou de Minister eer
der van meening zijn, dat er te weinig onder-
jhoudswerk wordt verricht. Hij sluit zich dan
'ook gaarne aan bij de leden, die zijn streven
'naar zuinigheid bleken te erkennen.

Spoorwegen. Tekort
exploitatie.

De in de vergadering van 19 October 1922
bij de interpellatie-Van Braambeek opge
somde maatregelen ter bestrijding van het
spoorwegtekort zijn, voor zoover zij toen niet
reeds genomen waren, sedert tot uitvoering
gekomen, met uitzondering van die, onder
no. 14 vermeld, waaromtrent de Kamer op
12 October a-s. de beslissing had uitgesteld.
iZij hebben, behalve die onder no. 3 genoemd,
Welke nog geen oractische resultaten heeft

opgeleverd, aan de verwachtingen beant
woord de exploitatie-kosten waren over 1922
pl. m. 21.500.000 lager dan over 1921 en
zullen, mede dank zij den sedert getroffen
nieuwe maatregelen, over 1923 opnieuw met
tenminste een dergelijk bedrag dalen. Zoo
doende zal op een totaal van exploitatie-uit
gaven van 194 millioen in 1921 een bedrag
van omstreeks 45 millioen of meer in twee
jaar tijds zijn bezuinigd. Dat niettemin over
1923 een sluitende rekening niet zal worden
verkregen, is een gevolg van het verder terug
loopen van de opbrengsten deze teruggang
bedroeg over 1922 pl.m. 18.800.000 en over
de maanden Januari tot en met September van
1923 opnieuw pl.m. 13.690.000.

Een sluitende rekening werd ten vorigen
jare dan ook alleen in uitzicht gesteld voor het
geval, dat de opbrengsten niet verder zouden
terugloopen.

Tot de cijfers ingrijpende bezuiniging heb
ben wijzigingen in de organisatie mede bij
gedragen. Hoewel op verdere vereenvoudi
ging van de organisatie de volle aandacht ge
vestigd blijft, moet daarvan voor de ophef
fing van het tekort niet te veel meer worden
verwachtde geldelijke beteekenis kan licht
worden overschat.

Wiil vele bezuinigingsmaatregelen andere
dan de personeeluitgaven betreffen, is er geen
plaats voor de voorstellen, als zou het streven
zijn om de

Gevolgen van het tekort
op het spoorwegpersoneel

af te wentelen.

Het personeel, ook dat belast met de con
sole der plaats kaarten, wordt zooveel moge
lijk ingekrompen sinds 1 Januari 1922 nam
het personeel met ruim 6000 personen af. De
bestaande controle op de plaats kaarten is
geenszins overdreven de practijk leert, dat
zij noodzakelijk is.

Weelde wordt zooveel doenlijk vermeden
Wat het materieel en de seinen betreft, mag
de bezuiniging echter niet zoover gaan, dat
aan de eischen van het verkeer en de veilig
heid zou worden tekort gedaan.

De proefneming met motorrijtuigen als op
de lijn ZwolleKampen in dienst gesteld, zal
op grootere schaal worden voortgezethet
daartoe noodige materieel is besteld.

Op de kosten van het Rijkstoezicht op de
spoorwegen is belangrijk bezuinigd.

De rijwielpaden.

De door sommige leden uitgedrukte
wensch, dat een voorschrift worde gesteld,
volgens hetwelk wielrijders daar waar rijwiel
paden zijn, geen gebruik mogen maken van
het overige deel van den weg, kan, evenals
de vraag of maatregelen moeten worden ge
nomen, om te voorkomen, dat motorwielrij
ders de rijwielpaden onveilig maken, nader
in overweging worden genomen bij de her
ziening van het Motor- en Rijwielreglement,
welke na de totstandkoming van de Motor
en Rijwielwet zal worden ter hand genomen.

Scheepvaart.

Aan boord van de schepen van de stoom
vaartmaatschappijen „Nederland", „Rotter-
damsche Lloyd" en „Vereenigde Neder-
landsche Scheepvaart-Maatschappij" doen
3431 Aziaten dienst. De vervanging van die
Aziatische arbeiders door Nederlanders zou,
blijkens bij genoemde stoomvaartmaatschap
pijen ingewonnen inlichtingen op groote be
zwaren stuiten.

De invoering van de Scheepvaartverdrags-
wet, zooals deze thans luidt, acht de Minister
niet in het algemeen belang.

Ten slotte deelt de Minister mede, dat in
het bedrag van 5.000.000, dat volgens de
Memorie van Antwoord op het Voorloopig
Verslag over het Iste Hoofdstuk der Staats
begrooting alsnog noor de overige Departe
menten zal worden bespaard, voor zooveel zijn
Departement betreft, een som van 520.676
is begrepen.

Stoompontveer nabij de
Hembrug.

De plannen en een begrooting van kosten
voor een nieuw stoompontveer nabij de Hem
brug zij inmiddels opgemaakt. De kosten zijn
intusschen zoo aanzienlijk 435.000 in eens
en 40.000 per jaar voor verhoogde exploita
tiekosten dat alleen, indien door de ge
meenten Amsterdam en Zaandam in belang
rijke mate wordt bijgedragen overwogen zal
kunnen worden, om het bestaande veer door
een stoompontveer te vervangen.

Luchtvaart.

Ofschoon de wenschelijkheid van samen
werking tusschen de militaire diensten en
den dienst ten behoeve van de burgerlijke
luchtvaart erkennend, zou de Minister met
het denkbeeld van een algeheele samensmel
ting van de militaire en de burgerlijke lucht
vaartdiensten zich niet kunnen vereenigen.
Wel is de Minister van oordeel, dat ter voor
koming van onnoodige uitgaven, naar sa
menwerking tusschen de*verschillende be
trokken Departementen gestreefd moet wor
den.

Hij stelt er prijs op, dat het ontwerp-iucht-
vaart wet het Staatsblad spoedig zal bereiken.

Brug over den IJssel.

Met de voorbereiding voor de uitvoering
der werkzaamheden voor den bouw van een
brug voor gewoon verkeer over den IJssel tc
Katerveer wordt de noodige spoed betracht.
De eerste ter-visie-legging ten behoeve van
de onteigening der benoodigde gronden zal
spoedig kunnen- geschieden.

Op de „British Empire Exhibition," die in
het voorjaar te Wembley (Londen) gehouden
zal worden, zal een nieuwe wagon-voortbewe
gingsmethode gedemonstreerd worden.

De „Scientific American" geeft een korte
geïllustreerde beschrijving van de methode,
die door W. Y. Lewis en B. R. Adkins ont
worpen is

De wagons loopen op een wiel-spoor langs
een geleid-rail en zijn geheel zonder motor
uitgerust. Onder de geleid-rail bevindt zich
een reusachtige as, voorzien van een soort
kurketrekker, een wormschroef dus, terwijl
zich onder den wagen een uitsteeksel bevindt,
dat langs het spiraalvlak van de worm kan
glijden. Deze as wordt door een motor van
60 P. K. in draaiende beweging gebracht de
wagen komt daardoor in voortgaande bewe
ging, en wel des te sneller naarmate de spoed
van den schroef en natuurlijk ook naarmate
de omwentelingsnelheid van den as grooter is.

Deze omwentelingsnelheid wordt constant
gehouden de spoed echter, dus de afstand
tusschen twee opeenvolgende windingen is in
het midden van het traject het grootst en
wordt geleidelijk kleiner, naarmate men een
station nadert. De wagen gaat dus in de nabij
heid der stations steeds langzamer rijden, en
ten slotte wordt de snelheid zóó klein, dat
de passagiers gemakkelijk kunnen in-en uit
stappen. Na het station gepasseerd te zijn,
komt de wagen op een gedeelte, waar de
spoed van den schroef en dus ook de snel
heid van den wagen meer geleidelijk toe
neemt, totdat het grootste deel van het traject
weer met maximum-snelheid wordt afgelegd

De installatie te Wembley zal 80 wagens
bezitten, die rijden op een traject van 2400 M
lengte de snelheid wisselt tusschen 2 Yi en
20 mijlen per uur. Er komen zes of zeven
stations met bijbehoorende motoren van ge

zamenlijk circa 400 P. K. Iedere wagen heeft
18 zit en 12 staanplaatsen, waardoor men een
capaciteit bereikt van 15,833 passagiers, die§
per uur een gegeven punt kunnen passeeren.

Het uitvoerend comité der te 's Bosch te
houden bakkerijtentóonstelling deelt mede,
dat men met de werkzaamheden zoover
gevorderd is, dat op enkele vierkante meters
na de drie groote gebouwen zijn uitverkocht
en een vierde zal worden bijgeplaatst.

Ir. W. H. van Leeuwen, dir. der Nederl.
Gist- en Spiritusfabriek te Delft en de heer
A. Boonstra, dir. van het station voor Maal
derij en Bakkerij te Wageningen hebben zich
bereid verklaard resp. als alg. voorzitter en
alg.vice-voorzitter der Jury bij de wedstrijden
op te treden.

De minister van O. K. en W. heeft ter
kennis van de gemeentebesturen gebracht,
dat het hem uit een oogpu t van bezuiniging
gewenscht voorkomt, dat door de gemeente
besturen reeds thans wordt overwogen in
hoeverre bij voorkomende vacatures aan
openbare lagere scholen de boventallige on
derwijzers voor plaatsing aan dergelijke scho
len in aanmerking kunnen worden gebracht.
Daardoor zal in vele gevallen op-wachtgeld-
stelling met ingang van 1 Januari 1926 kunnen
worden voorkomen.

Naar aanleiding van de geruchten, als zou
de regeering van plan zijn, kinderen, die
reeds op school zijn en bij den aanvang van
den nieuwen cursus van de school den leef
tijd van zeven jaar nog niet hebben bereikt
van school te doen verwijderen, zoodat die
kinderen eerst het volgend jaar weer zouden
kunnen worden toegelaten, verneemt de
„Tel." ter bevoegder plaatse, dat van zulke
voornemens niets bekend is.

Daarenboven werd er op gewezen, dat voor
alsnog de regeering de bevoegdheid tot zulk
een verwijdering mist. De grens der toela
ting is echter niet zeven jaar, doch zeven jaar
verminderd met de helft van den duur van
den cursus. Deze is meestal op een jaar te be
rekenen, behoudens cursussen van negen
maanden. Alzoo zouden de kinderen, boven
6 y2 jaar volkomen op hun plaats zijn. Zijn
zij nog jonger, dan waren zij reeds eerder in
vertreding, daar de oude regeling zes jaar,
was verminderd met de helft van den duur
van den cursus dus 5% iaar-

Onder de meer dan twee duizend brieven
en telegrammen van gelukwensch, welke
Pater Mateo ss. cc. ter gelegenheid van zijn
zilveren Priesterfeest, op eersten Kerstdag j.l.
gevierd, bereikten, was er één vooral die
den onvermoeiden apostel met groote blijd
schap vervuld heefteen eigenhandige brief
van Z. H. Paus Pius XI. 't Is een kostbare
aanmoediging voor allen, die zich wijden
aan hetzelfde apostolaat als Pater Mateo
daarom geven wij het schrijven hier nauw
keurig vertaald in zijn geheel weer.

Aan Onzen beminden Zoon
P. Mateo Crawley-Boevey.
Algemeen Directeur van het
Genootschap voor de Toe
wijding van de huisgezinnen
aan het Allerheiligst Hart
van Jezus.

Pius XI Paus.

Geliefde Zoon, heil en apostolischen

zegen.

Met vreugde voorzeker zult gij binnenkort
de heilige gedachtenis hernieuwen van dien
dag, waarop gij, 25 jaar geleden, uw eerste
Misoffer aan God hebt opgedragen en tevens
beloofdet aan het heil der zielen en Gods
glorie te zullen arbeiden.

En hoe ijverig gij u inderdaad al dien tijd
op de uitvoering van die heilige voornemens
hebt toegelegd, blijkt vooral duidelijk hieruit
dat gij er naar gestreefd hebt, de godsvrucht
tot het Hoogheilig Hart van Jezus alom te
verbreiden. En dat wel zóó, dat niet alleen de
huisgezinnen zich afzonderlijk aan Hetzelve
toewijdden, maar dat ook op de eereplaats
der woningen Christus de Heer als Koning
vereerd werd. Daarom grijpen Wij deze
voortreffelijke gelegenheid aan om van Onze
welwillendheid ten uwen opzichte te getui
gen en terwijl Wij U, evenals onze laatste
voorgangers, met welverdienden lof over
laden, nemen Wij van harte deel met u in de
blijdschap van deze heugelijke gebeurtenis.

Wij bidden God, dat Hij U in Zijne goed
heid zoo lang mogelijk spare, altijd brandend
van den gloed der Allerheiligste Eucharistie,
waardoor gij met steeds grooter vreugde en
volharding uw zoo heilzaam werk vermoget
door te zetten. Immers, indien ooit, dan is
het tegenwoordig, in de ontzettende ver
warring aller dingen, tenzeerste noodzakelijk,
dat eindelijk heersche over de menschelijke
samenleving de Vrede-Koning, Onze Heer
Jezus, die alleen de Weg, de Waarheid en
het Leven is.

Een onderpand der hemelsche goederen
zij U de apostolische zegen, welken Wij aan
U, dierbaren Zoon, en aan al de uwen, van
ganscher harte schenken.

Gegeven te Rome bij St. Pieter den 15en
December 1923, van Ons Pontificaat ten
tweede jaar.

Pius XI Paus,
eigenhandig met groote liefde in den Heer.

ALKMAAR, 9 Febr. Vee Aanvoer 25
paarden f 65500, 24 koeien f 275500
140 nuchtere id. f 1028, 14 magere varkens
f 2430, 118 biggen f 1220, 3 bokken
en geiten f 420. Boter f 0.951.30 per
0.5 kilo. Eieren f 6.507.50 per 100 stuks.

BROEK OP LANGENDIJK, 9 Febr.
(Weekber cht Langendijker Groentenvei-
1 ng). De aanvoer van losse wortelen (peen)
bedroeg deze week 27.850 K.G., prijs 1ste
soort f 3.304.60, 2c'e soort f 2.302.70
per 100 K.G. Roode kool, aanvoer 344.800
K.G., prijs 1ste soort f 6.6010.30, 2de
soort f 3.506.20 per 100 K.G. Gele kool,
aanvoer 392.100 K.G., prijs 1ste soort f 6.30
t 10, 2de soort f 2.706 per 100 K.G. Deen-
sche witte kool, aanvoer 364.000 K.G., prijs
lste soort f 3.505.10, 2de soort f 23.40
per 100 K.G. De totale kool aanvoer bedroeg
110 wagons tegen 118 wagons de vorige op
gaaf. De prijzen bleven vrijwel gelijk. Uien,
aanvoer 108.700 K.G., prijs grove uien f 7.40
11, uien drielingen f 810.10, nep f 12
12.80 per 100 K.G. Nog werden aangevoerd
925 K.G. bieten, prijs f 6.408.90 per 100
K.G., 900 K.G. rapen, prijs f 1.30 per 100
K.G., 50 K.G. rammenas f 2.50 per 100 K.G.
en 30 K.G. spruitkool f 8 per 100 K.G.

HOORN, 9 Febr. Vee. Aanvoer 1 melkkoe
f 400, 89 nuchtere kalveren f 1224, 13
schrammen f 2536, biggen f 1424, 32
schapen f 4055, lammeren f 3545, 3
paarden f 250400. Kandel vlug.

HOORN, 9 Febr. Granen. Rogge f 10
11, tarwe f 10 y213, gerst f 912, haver
f 9.12 per 100 K.G. Groene erwten f 15,

grauwe id. f 40—48, vale id. (groote) f 36-—

48 Y; Wijker Vale f 2840, bruine boonen
f 28—39, witte id. f 30—40, paarde id. f 10,
duive id. f 14 per H.L. Mosterdzaad f 3045
per 70 K.G., Karwijzaad f 6466, Maanzaad
f 1618 y2 per 50 K.G.

LEIDEN, 9 Febr. Boter. Prima fabriek--
boter f 2.352.40, prima boerenboter f 2.35
2.45 per K.F. Met kleinen aanvoer en
vluggen handel. Turf van 49 Febr. aange
voerd 230.000 lange f 12 per 1000 stuks.

AMSTERDAM, 9 Febr. Aardappelen.
(Bericht v. Jac. Knoop.) Wegens de staking
der aardappelossers geen noteering.

ELST (Bet.), 8 Februari. Fruitveiling van
heden lste Goudreinetten 2223, 2de
soort 1720, 3de soort 1011, extra 4662.
lste Bellefleurs 2427, 2de soort 10 ql6

Extra 3038. Court Pendu 1518. Paradijs
16—17. Holgaten 5%8 y2. Rabouwen 79.
Gerrit Roelofs 14—15. Dubb. Benderzoete
1617. Zoete Bellefleurs 1417. Huismans
1213. Jasappels 1718. Enk. Benderzoete
12—12% ctalles per K. G. Eieren per 100
stuks f 8.408.60.

UTRECHT, 9 Febr. Vee Aangevoerd wa
ren 600 stuks. Handel redelijk. Prijzen wa
ren stieren f 190320, vaarzen f 800340
pinken f 80—150, melkkoeien f 310450,
kalfkoeien f 320470, vaarskoeien f 220
350, magere kalveren fnuchtere kalveren
f 816, magere varkens f 1854, biggen f 8
18, magere schapen f lammeren f 28
38. Eieren 79 cent.

Boter f 1.30.

Uit Casale Principe, een klein plaatsje
in de buurt van Napels wordt het volgende
bericht over een duel tusschen vader en zoon
gemeld.

De vader, Antonio Campolungo genaamd,
was 50 jaar. Hij had een zekere vermaardheid
in de buurt gekregen als sluwe veedief. Met
dit bedrijf wist hij voornamelijk rijders den
oorlog tamelijk rijk te worden. Hij was zelfs
in staat een groote boerderij te koopen die hij
samen met zijn zoon exploiteerde. Beiden
waren mannen met een woesten aard en zij
verkeerden dikwijls in staat van dronken
schap, waarbij het gewoonlijk tot heftige
woordenwisselingen en soms zelfs tot een
handgemeen kwam. Dezer dagen was zulks
weer het geval, en toen heeft zich het drama
afgespeeld, welks verloop uit de bijomstan
digheden en de ligging hunner beide lijken
valt af te leiden.

Zij wapenden zich met pistolen en daag
den elkander tot een duel uit. Béiden waren
uitstekende schutters, en zonder eenigen
twijfel vast besloten te dooden. De wapens
moeten vrijwel tezelfder tijd zijn afgevuurd,
daar de vader gedood werd door een kogel
in het hart, terwijl de zoon door het hoofd
geschoten werd, en eveneens dadelijk dood
moet zijn geweest.

De lijken werden dicht bij de boerderij
gevonden door een aantal boeren in den om
trek, die de schoten hadden gehoord, en op
het geluid er van waren komen toesnellen.

DE CHAUFFEUR GEDOOD.

Gisteravond is de auto van de firma Dag
gers' Schoenenfabriek, waarin mevrouw Th.
Daggers en haar kinderen zaten, met eed
te groote bocht over de Klapbrug te Veen-
dam gereden, waardoor de auto in het kanaal
stortte. De inzittenden konden gered worden
de chauffeur, B. Kassens, een bekend voet
baller van Veendam I, werd dood opgehaald.
De voetbalwedstrijd AlcidesVeendam te
Meppel is dientengevolge uitgesteld.

Een Duitsch douanebeambte
doodgeschoten.

Te Rimburg (Limb.) aan de grens ver
volgde Vrijdagavond een Duitsche douane
beambte een smokkelaar, welke uit ons land
verboden goederen in Duitschland trachtte
te brengen. Toen de douane-beambte den
smokkelaar dicht genaderd was, schoot deze
plotseling met een revolver den beambte
dood. De smokkelaar vluchtte.

De hevige storm, die te Toulon dezer
dagen heeft gewoed, aldus melden de Fran-
sche bladen, is oorzaak geweest van een ge
beurtenis, welke de inwoners van vele dorp
jes in de Varden schrik om het hart heeft doen
slaan. Vrijdagmiddag werd namelijk een
groote kooi, waarin zich een prachtige leeuw
en een enorme panter bevonden, van een
aan het station staanden onoverdekten goe
derenwagon, door den wind meegevoerd en
op den straatweg neergeworpen, waar zij in
stukken viel....van welke gelegenheid de
beide woudbewoners gebruik maakten, om
zich in de bosschen tusschen Cuers en Puget-
Ville te verbergen. De inmiddels door de
politie gewaarschuwde bewoners van de
omstreken, barricadeerden hunne huizer.
Jagers hielden drijfjachten. De politie van
Toulon zond rijwielpoli tie het veld in, om
de dorpelingen te waarschuwen en hun te
raden, hun kinderen niet alleen te laten uit
gaan.

Des avonds vernam men, dat de wilde
dieren toebehoorden aan de ménagerie van
een zekeren Guillaumin. Vier bedienden van
deze menagerie wachtten aan den trein op de
uitlading der dieren en bemerkten hun ont
snapping het eerst. Zij verleenden hulp bij
de nasporingen.

Tegen zes uur werd de leeuw opgemerkt
dicht bij de plek, waar de kooi was neer
geworpen. Waarschijnlijk was het dier aan
gelokt door den reuk van het voedsel, dat op
de helling van den weg was blijven liggen.
Onmiddellijk werden de afgebroken na
sporingen voortgezet en tegen tien uur des
avonds wisten eenige matrozen en politie
agenten den leeuw onder schot te krijgen.

De panter echter is nog steeds zoek, en
voordat ook dit verscheurend dier, dood of
levend, in de handen der drijvers is gevallen,
zal de rust in de buurt van Toulon niet weer-
keeren.

Op 7 en 8 Febr. i.l zijn op de Noordzee
met gunstig gevolg proeftochten gehouden
met het kabelschip „Zuiderkruis", welk
schip door de Ned. Scheepsbouw-Maat-
schappij te Amsterdam gebouwd werd voor
het Departement van Koloniën onder toe
zicht van de Marine.

De „Zuiderkruis" is het eerste kabelschip,
dat in Nederland gebouwd werd. Het dient
voor het leggen en repareeren van onder-
zeesche kabels in Ned Indië.

De hoofdafmetingen zijn lengte 88.70 M.;
breedte 11.20 M. en holte 6.75 M.

De waterverplaatsing bedraagt bij een
diepgang van 4.30 M 2612 ton. Het schip
is ingericht voor een mogelijke bewapening
met 2 kanonnen van 15 c.M

Het schip heeft behalve de hutten voor
het dienstpersoneel, werkzaam bij het leggen
der kabels, nog enkele andere verblijven,
benevens een salon voor passagiers. Het
vaartuig is geheel electrisc'i verlich*-

De voortstuwingswerktuigen bestaan uit
twee machines van 800 I. P. K. Op den proef
tocht werd een snelheid van ruim 12 J4 mijl
bereikt

Omtrent deze ontploffing, waarbij geen
menschenlevens zijn te betreuren, wordt nog
door de Tel. gemeld het voorloopig onder
zoek heeft uitgewezen, dat inderdaad de
oorzaak van het gebeurde lag in het ge
bouwtje no. 16, dat in de lucht gevlogen is en
dat 20 bij 6 meter oppervlakte heeft.

Tot 6 uur in den avond waren in dit ge
bouwtje, dat geen verdieping heeft, v er-
werklieden met het glanzen van de p.: ij
kruit bezig geweest. En men stond voor ct
groote raadsel, hoe het kruit tot de ontploi-
fing was gekomen. Het spreekt vanzelf, dat
er niet gerookt was geworden, maar wie zal
kunnen zeggen, of er nabij het gebouwtje
geen ongerechtigheden zijn geschied als men
weet, dat het fabrieksterrein 57 H.A. groot
is en er slechts door één man de ronde wordt
gedaan De toestand is namelijk deze, dat de
onderscheidene voor de kruitfabricage be
stemde gebouwtjes over het terrein her en
der verspreid liggen, juist met het doel om
bij een ongeluk steeds een geïsoleerd geval
te verkrijgen.

Wat "de overige werkplaatsen op t fa
brieksterrein betreft, kunnen we mededeelen,
dat ze op een fiksch aantal gebroken ruiten
na, geen schade hebben geleden. Werk
plaats no. 16 ligt binnen de muren in puin.
Er stond een walsmachine in opgesteld, welke
eveneens geheel vernield is. Het kruit werd
in deze machine tusschen twee walsen door
gevoerd, hetgeen ook de gewone dagtaak der
werklieden vormde. Een stoomleiding zorgt
voor de drijfkracht dezer machine, doch
onmiddellijk nabeëindiging van den arbeid
wordt de stoomleiding afgesloten, zoodat zii
geen oorzaak van de ontploffing, bijna 4
uren na de beëindiging der werkzaamheden,
kan zijn geweest.

Bewoners van Muiden en werklieden der
fabriek deelden mede, dat stroopers de
fabrieksterreinen als een uitgezocht jacht
veld en de kanalen er omheen als prachtige
vischwaters beschouwen. Zooals gezegd, de
bewaking bestaat uit één man, zoodat er
weinig tegen de heeren stroopers valt te be
ginnen. Herhaalelijk weerklonken er scho
ten de strooper heeft een goeden slag ge
slagen, maar ondertusschen kan er gevaar
zijn ontstaan voor den explosieven inhoud
van de werkplaatsen. Of er Vrijdagavond
zoo iets gebeurd is Wie zal te zeggen
Toen de ramp plaats had was er geen waker
op het terrein, de man had zijn rusttijd. En
het staat ernstig te bezien of een verder
onderzoek nog iets omtrent de oorzaak der
ontploffing, welke ook in het gansche dorp
Muiden ontsteltenis bracht, aan het licht zal
brengen.

Naar aanleiding van de eerste onrustbaren
de geruchten werden in een der Amsterdam-
sche ziekenhuizen reeds maatregelen getrof
fen en begaf het vrijwel geheel volledige de
tachement onbereden politietroepen onder
bevel van den len luitenant Van Zuylen zich
naar de plek van het ongeval. De officier was
Zijn manschappen ver voor en toen we om
half twaalf met den wagen over den Mui-
derstraatweg reden, ontmoetten we eenige af-
deelingen ten getale van ongeveer veertig
vijftig man, die tegen den wind intrapten en
allen model bewapend waren. In Diemen
reed ons een motorspuit van de Amsterdam-
sche brandweer voorbij, dien 't dorp wel eeni
ge sensatie verwekte, niet het minst om het
feit, dat de wagen bemand was met gewapen
de militaire politie. Nader kwam ons ter oore
dat men dezen wagen slechts van de brand
weer had geleend om de soldaten te vervoeren,
die het terrein moesten afzetten.

Toen wij om bij half twaalf de fabriek ver
lieten, bepaalde de belangstelling van het
publiek zich nog maar tot drie jongelui, die
voor de Muidensche brug de auto's der Am-
sterdamsche verslaggevers gadesloegen. En
deze nieuwsgierigen waren vermoedelijk al
verdwenen, toen de motorspuit van de kazerne
Nieuwe Achtergracht met de militairen arri
veerde.

Veel af te zetten viel er dus niet, wat niet
wegneemt, dat den luitenant Van Zuylen een
woord van lof toekomt voor zijn krachtige
maatregelen, die ware de ramp van grooter
omvang geweest ongetwijfeld hun nut
zouden hebben afgeworpen.

Nader verneemt het blad nog, dat even
voor de ontploffing plaats greep, drie stroo
pers tusschen de gebouwen gesignaleerd zijn
Een hunner was in het bezit van een electri-
sche zaklantaarn. De wachter heeft met een
revolver op deze mannen geschoten.

Het onderzoek zal dus bovendien moeten
uitwijzen, of de ontploffing het gevolg zou
kunnen zijn van een kogel, die in het kruit
huis is gedrongen of dat men hier te doen
heeft met een wraakoefening. Het laatste is
intusschen niet waarschijnlijk.

Vrijdag j.l. had te Amsterdam een bijeen
komst plaat van den Nederlandschen Bond
van Autobusdienst-ondernemers," welke o.a.
bijgewoond werd door het lid der Eerste
Kamer mr. Verkouteren en de burgemeesters
van Hilversum en Bussum de heeren mr.
Reymer en De Bordes. De bondsvoorzitter
de heer H. M. P. van Emmerik hield een
voordracht over het autobusverkeer. Spr.
ging in het kort de ontwikkeling van den
autobus na, welke eerst de geïsoleerde dor
pen bediende, doch zich later ook „waagde,"
waar trams en andere verkeersmiddelen
bestonden. Zelfs in plaatsen, waar veel ge
fietst wordt, heeft de autobus succes gehad.
Zoo werden in Hilversum het eerste jaar

der exploitatie van een autobus 360.000/
passagiers vervoerd.

De bussen in de groote steden zijn het!
vraagstuk van den dag. Als men in het bui-,
tenland het bus-verkeer ziet, komt men
tot de conclusie, dat aan den aut b s de toe-)
komst is. Spr. vroeg zich af, of de monopolis
tische concessie, welke de tram heeft, niet
aanleiding heeft gegeven tot verkeerde toe-I
standen, zoodat men zich afvraagt, of de tram-
er is voor het publiek, of omgekeerd. Er zijr
voorbeelden, waaruit blijkt, dat de tram van'
haar monopolie misbruik maakt. Vaak ziet
men ook, dat de tram veel langer over een tra
ject doet, dan een autobus. Bovendien heeft
men bij de trams vaak personeel, dat zich te
veel als ambtenaar beschouwt, terwijl bij de
autobus-ondernemingen meer welwillendheid
te bespeuren is.

Als de spoorwegen zich meer wijden aan het
verkeer over groote afstanden, kan dit meer
verbeterd worden. De autobussen kunnen
dan het verkeer tusschen de kleine plaatser.
onderhouden. Van hoeveel belang ook het
spoorwegverkeer is, men kan de oogen erj
niet voor sluiten, dat de autobus populairj
is.

Het autobus-verkeer is hier nog niet vol
maakt en eenigszins uit zijn krachten ge
groeid. Daarom zijn in de gemeenten en de
provincies verschillende verordeningen ge
maakt, om dit verkeer te regelen. „Men
verordent er maar op los." De ondernemers
kunnen er niet meer uit wijs worden. Er
moet verbetering komen, er moet eenheid
in de verordeningen komen.

Ons land is overdekt met autobusonderne
mingen. Er zijn er wel een 600, die met eei
ontelbaar aantal bussen zijn.

Er wordt gerost en gereden over den weg.
De veiligheid van het publiek wordt er aan
opgeofferd, om zoodoende een ondernemei
geld in zijn zak te bezorgen.

Als daar geen paal en perk aan gesteld
wordt, gaat het mis met den autobus. Als eer
voorbeel noemde spr. de herrie te Haarlem
ontstaan door negen ondernemers, die met 20
bussen tusschen deze plaats en IJ muiden
reden. Er zijn verschillende besprekingen ge
houden tusschen burgemeester en bond en
naar spr. wist, bestaat er groote kans, dat op
1 Maart alle ondernemers op de Groote
Markt mogen staan.

Met genoegen constateerde spr., dat de
burgemeesters van Hilversum en Bussum met
den Bond hebben samengeVerkt, om te ko
men tot een goede regeling van het verkeer,
wat gepaard zou moeten gaan met wijziging
van de bekende wet van 1880.

Ten slotte wees spr. nog op den slechten
toestand der wegen. Toen de busschen groo
ter werden, en de wegen hiervan te lijden}
kregen, is er een beweging ontstaan tegen,
de bussen, welke men gelijk stelde met;
vrachtauto's.

Is het niet beter, een algemeene belasting
voor de wegen in te voeren Wegen zijn toch
voor iedereen.

Spr. schetste ook nog de bezwaren, welkt
de ondernemingen ondervinden van het slui
ten van wegen bij opdooi, waarbij bepalinger
zijn gemaakt, ten aanzien van de verdeeling
van het gewicht, welke tot ongerief zijn voor
het publiek. Moeten dergelijke bepalingen
gelden voor alle wegen, zoowel de harde, als
de drassige? Dat is ook verkeerd.

De Bond zal ijveren voor de wijziging der
Wet van 1880. Alle ondernemers moeten1
voorts een behoorlijke boekhouding hebben.'
Ook wil hij contact met financieele instelj
lingen, betreffende de financiering en sta_
bilisatie van de ondernemingen. Wij wil^
len hebben een verheffing van het autobus

verkeer (applaus) en dit in betere paden lei
den.

Mr. Rupma behandelde vervolgens de
wijziging der Wet van 1880.

Deze wet is meer toereikend, nu het auto
verkeer zoo is toegenomen. Het groote mid
del om er verbetering in te brengen is de nood-
zakelijkheid, dat de ondernemer concessies
moet hebben. Geen autobusonderneming
zonder vergunning. Aan welk orgaan moet
concessie worden gevraagd Aan gemeente,:
provincie of rijk De beste oplossing zou zijn
dat een onderneming eerst overleg pleegt
met de gemeenten, bij den dienst betrokken.
De provincie kan dan advisceren, terwijl de
beslissing bij het rijk blijft, dat heeft na te
gaan, of het algemeen belang er mee gediend
is, of niet. De autobus moet voorz'en in een
verkeersbehoefte. Wat materiaal en perso
neel aangaat, dit dient goed te zijn. Noodig
is een keuring en herkeuring b.v. na elke
50.000 M.M., welke verreden is. Ook zij, die
reeds een autobus hebben, moeten concessie
aanvragen. De tarieven moeten onderwor
pen worden aan de goedkeuring der gemeen
tebesturen. In dezelfde streek moeten aan-
aaneensluitende verbindingen worden ge
maakt. Zijn dergelijke bepalingen tot stand
gekomen, dan is er aan de vrijbuiterij
op het gebied van het autobusverkeer een
einde.

Ten slotte voerde mr. F. S. M. Rits het
woord over de provinciale bepalingen en ge
meenteverordeningen. Spr. behandelde het
sluiten der wegen bij opdooi, waartoe blij
kens provinciale verordening de commissa
ris der Koningin de bevoegdheid heeft.
Krachtens de rijkswet echter, moet de auto
busondernemer zijn dienst uitvoeren. Op het
eerste gezicht blijkt hier tegenstrijdigheid.
Evenwel de verplichting van den autobus
ondernemer houdt tijdelijk op, zoodra de
commissaris der Koningin de periode van
opdooi aangevangen beschouwt. Dit is als
force majeure te beschouwen.

Wat de gemeentelijke politieverorde
ningen aangaat men heeft daarin artikelen,
waarbij bepaald wordt, dat voor autobuson
dernemingen vergunningen noodig zijn.
Vooral in groote steden bestonden dergelijke
bepalingen, thans bestaan ze ook in kleine
gemeenten, waar geen enkel stationneerend
autobedrijf bestaat.

Men meent, dat de gemeenten met deze
bepalingen het intercommunale autobusver
keer en de standplaatsen kunnen regelen.
Doch het is de vraag of deze bepalingen in
sommige gevallen niet weer aanleiding kun
nen geven dat de autobusondermer verhin
derd wordt zijn dienst uit te voeren, wat in
strijd is met de wet van 1880, waarbij be
paald is, dat de ondernemer geen vergunning
noodig heeft. Het is de vraag, of de gemeen
tewetgever de bevoegdheid heeft op te tre
den tegen autobusondernemingen. Dit is nog
niet tot in hoogste instantie uitgemaakt.

Zooals de zaak op het oogenblik is, kan zij
met blijven. Wordt, niet in de rijkswet van
1880 de bepaling gemaakt, dat voor de auto
busonderneming concessie noodig is, dan zal
de aanvullende bepaling moeten worden ge
maakt dat de gemeente regelende kan optre
den ten aanzien van het autobusverkeer. Spr.
was echter van oordeel, dat het veel beter is.
dat de rijks wetgever de standplaats en ver-
gu iningen wèl over het geheele land regelt, in
plaats dat elk gemeentebestuur dit doet. In
elk geval is het thans geboden, dat de auto
busondernemer in alle opzichten overleg ple
gen met de gemeentebesturen, ten einde con
flicten te voorkomen.