LAATSTE NIEUWS
Na ruim een jaar.
STATER-GENERAAL.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Derde Blad - Vrijdag 15 Februari 1924
De staat van beleg in Duitscke
gebieden.
-
VAN ONZE
IDRAADLOOZC TELEFOON
./v®r.
lor EngeUche regeering,politiekBtUS
De separatistische beweging.
De communistische partij in
Duitschland.
De erkenning van Rusland.
Een tegenspraak der regeering
over de beweerde woelingen in
Rusland.
Het petroleumschandaal.
Een gevoelige nederlaag der
Belgische regeering.
BïNNENLANDSCH NIEUWS.
TWEEDE KAMER.
Staatsbegrooiing voor 1824.
De Neef van Curasao.
de boodschap aan z'n vrienden luidde den J „Waar blijven toch de anderen riep
Den llden Januari was het een jaar gele
den, dat de Franschen en Belgen samen het
Roergebied introkken
In den voormiddag van dien dag, versche
nen Fransche troepen, zwaar gewapend, in
het centrum van dit industrie-gebied, in Es
sen. Het uur, waarop dit geschiedde, was een
donker uur in de Duitsche geschiedenis, in
de geschiedenis in 't algemeen.
De gevolgen van dezen veldtocht te mid
den van den vrede in een gebied, dat het
economisch en industrieel middelpunt des
rijks is, zijn te bekend, om nog uitvoerig te
worden beschreven.
De bevolking van dit gebied en dc Duit
sche ambtenaren boden tegen dezen op-
marsch en tegen de door den vreemdeling
uitgevaardigde bevelen en verordeningen een
passieven tegenstand.
Deze tegenstand, het eenige wapenlooze
middel, dat den Staaf en het volk ter be
schikking stond, om tegen deze methode der
vreemde politiek te protesteeren, is in den
herfst van het afgeloopen jaar gebroken.
jHeel Duitschland stond achter dezen tegen
stand en zijn doel.
De algeheele doorvoering van dezen tegen-
stand, van dit doel, is mislukt. De moreele
uitwerking heeft haar invloed uitgeoefend
en deze duurt voort. Duitschland heeft bijval
gevonden, zelfs uit het kamp van degenen,
die met Frankrijk zijn verbonden. In Frank
rijk zelf verhieven machtigen stemmen zich
legen dezen inval.
Niet alleen de welvaart werd getroffen.
Nog andere offers zijn fe betreuren: dooden,
vele dooden. Honderden trouwe ambtenaren
en mannen van allerlei beroep werden ge
vangen gezet, omdat zij den aan de Duitsche
regeering gezworen eed niet wilden breken.
Honderden, neen duizenden werden, zonder
dat men lette op leeftijd en kunne, uit huis
en erf verdreven,Duitschland kan deze
iffers niet vergeten en za! ze niet vergeten.
Het geheele Rijk zal er aan blijven denken.
Den tegenstand heeft Duitschland laten
varen, en rekening houdend met de machts
verhoudingen, heeft het besloten in bef be-
zette gebied, de vreemde overheersching te hebben gekend.
dulden. Dat is en offer zonder weerga en legt
ook verplichtingen op aan hen, die het heb
ben afgedwongen.
Daarom mag het volk in 't algemeen en het
volk in 't bijzonder, verwachten, dat de ver
volk in de bezette streken in 't bijzonder,
verwachten, dat dc verzoenende woorden,
die Millerand, de president der Fransche
Reubliek, bij zijn nieuwjaarsreceptie heeft
gesproken, door daden zullen gevolgd wor
den.
Men make toch vrede, waren vrede!
De separatistische beweging, die overal
werd gesteund, heeft geen vasten grond ge
vonden in de Duitsche harten Bij de over-
groote meerderheid van het volk was de
liefde voor het Rijk nooit grooter dan in de
zen tijd van ongeluk. Op den linker-Rijnoever
wonen sedert eeuwen Duitschers en de Rijn
is een Duitsche stroom; hij is de slagader van
het Rijk, dat nooit zal ophouden zijn aanspra
ken op den Rijn en op de Duitsche gebieden
op zijn beide oevers te laten gelden.
Ondanks al het lijden en ondanks alle
droeve herinneringen heeft het volk aan den
Rijnstroom, ook thans nog het vaste vertrou
wen in de heerschappij van den vrede.
Vast besloten, om alles te doen, wat tot
overeenkomst en verzoening kan bijdragen
verwacht het daden die tot ontspanning, tot
den vrede voeren.
In dc laatste weken is in den gespannen
en treurigen toestand wel een groote kans
van verbetering gekomen.
Het krassere optreden van Engeland, waar
de arbeiderspartij het bestuur van den Staat
in handen nam, en al dadelijk een meer af
keurend geluid over Frankrijks optreden te
genover Duitschland liet hooren, maar vooral
het langzaam maar zeker dalen van de waar
de
beste wijze, waarop de nationale schuld kon
worden geliquideerd, zooals voorgesteld
door den premier. De commissie zou waar
schijnlijk bestaan uit slechts negen of tien
personen, v i wie geen enkele lid van het
Parlement zou zijn. Hij meende hieraan te
mogen toevoegen, dat wanneer hij de sa
menstelling van de commissie bekend
maakte, zij algemeen voldoening zou wek
ken,
Engeland en Rusland.
LONDEN, 14 Februari. Met betrekking
tot het Russisch-Iialiaansche verdrag, zeidc
MacDonald, dat hij er op had aangedrongen,
dat de Britsche regeering dezelfde voor
waarden, of voorwaarden van gelijke waarde
zou krijgen als die, toegestaan aan eenige
andere mogendheid, die de Sovjetregeering
erkent. Deze verklaring werd met gejuich
ontvangen.
De sluiting van het debat
LONDEN, 14 Februari. In het Lagerhuis
werd het debat over de politiek der regee
ring gesloten, zonder dat over MacDonald's
verklaring werd gestemd.
In de „Vorwarts" van heden wordt ge
wezen op de dringende noodzaak in ver
band met de jongste beslissende bevelen
uit Moskou aan de Duitsche communistische
partij om voortaan uitluitend als strijdparlij
op te treden, om den staat van beleg op te
heffen als het beste middel om een einde te
maken aan de communistische agitatie.
Geen zwaarder slag schrijft de „Vor
warts", kan Moskou en haar blinde Duit
sche volgelingen toegebracht worden dan
de opheffing van den staat van beleg- Zulke
ziekten gedijen slechts in duistere kamers
licht en lucht genezen ze. Men dwinge
de communisten openlijk kleur te beken
nen; men geve hun gelegenheid openlijk
hun bezwaren ten berde te brengen; men
stelle voor hen en hun tegenstanders gelij
ke slrijdvoorwaarden. De genezing van de
arbeidersbeweging van communistisch bij
geloof is geen zaak der militairen, maar der
democratie; juist nu zijn de genezingsvoor
uitzichten goed, wanneer de militairen
maar niet weer alles bederven
Men mag beniewd zijn naar de reactie in
de rechtsche pers op het voornemen tot
I opheffing over te gaan. Nog onlangs sprak
de van den franc, schijnen Poincaré en de TXetzzhaar
sene drijvers, wel wat tot bezinning te reéeerinö bezwijken zou voor den
brengen.
Laat ons hopen, dat Duitschland's herstel
en daarmede van geheel West-Europa niet
lang meer op zich zal laten wachten en dat
er weldra weder tijden zullen aanbreken van
vrede en voorspoed, zooals we die vóór 1914
licit
De debatten over het program Beperken tot behoorlijke afmetingen. De
doch uit een oogpunt van burgerlijke, bui
tenlandsche en internationale politiek. Zij
was bezig daartusschen overeenstemming te
brengen. De minister van buitenlandsche
zaken, die met buitenlandsche mogendheden
LONDEN, 14 Februari. Het debat in het
Lagerhuis over de uiteenzetting door den
premier van zijn politiek program werd
aeden voortgezet door Austen Chamber
lain. Hij drong er bij den premier op aan
om, in verband met zijn streven het vertrou
wen van het land te winnen, zijn houding
uiteen te zetten ten aanzien van de kwes
tie der kapitaalsheffing. Hij zou ook
"-arne weten, wat het standpunt der re-
ring was ten opzichte van die wet op de
ccscherming der industrieën. Chamberlain
Jing voort met te wijzen op de beteekenis
ran de rijkspreferentie. Hij zeide, dat er
ilechts één groep markten was, waarop
Groot-Brittannië zijn hoop kon bouwen,
niet alleen om zijn handel van vroeger terug
te winnen, doch ook om zijn handel uit te
breiden in een zoodanig tijdsbestek, dat
zijn bestaande nooden zouden worden ge
lenigd. Dit waren de markten van de over-
zeesche dominions, koloniën en protectora
ten.
onderhandelingen voerde, zou niet steunen
op een militaire macht, doch op een politiek
van redelijkheid. De regeering wenschte
volkomen duidelijk te doen uitkomen, dat
ofschoon zij het probleem van 's lands ver
dediging niet zou verwaarloozen, zij toch
wilde toonen, dat het niet louter een mili
taire zaak was. De premier verklaarde, dat
Huis gevallen, haar had beroofd van haar
bet in^ de bedoeling der regeering lag, om
bezuiniging tot stand te brengen, en deelde
mede, dat de begrooting aan een zeer streng
onderzoek werd onderworpen.
In hoeverre een nederlaag zou worden
besrMi'wd aN een motie van afkeuring fhier
wordt gedoeld op het dreigement van As-
quith met betrekking tot de houding der
regeering ten aanzien van de uifkeerin^en
MacDonald over 's lands verde- ^erkloozen van Poplar. Red.), ver-
diging. Een cventueele MacDonald, dat, indien het een be-
n-derlaaii" 8,nselquaestie betref, een nederlaag geliik
i *ou staan met een votum van afkeuring. Hij
Nadat verscheidene andere Lagerhuis- j kon het Huis de verzekering geven, dat de
leden het woord hadden gevoerd, ging dc j rtgeering geen vijf minuten meer aan het
premier over tot behandeling van de ver-bewind zou blijven, nadat een votum in het
schillende vragen, die waren gesteld. Met Huis --
betrekking tot 's lands verdediging zeide de
premier, dat de regeering de zaak ter hand
had genomen cn het geheele probleem aan
een onderzoek onderwierp in veel uitgebrei
der zin dan tot nog toe het geval was ge
weest. Er was geen land, dat zich opnieuw
in een grooten oorlog wenschte te storten.
Er was een zeer sterke moreele en humane
stemming tegen elke soort militaire onder
neming, die ten slotte een oorlogstoestand
tot resultaat zou hebben. In den geest der JiB,
massa van het volk van alle landen leefde Snowden, de kanselier van de Schatkist,
de wensch om tot overeenkomsten te ge- dat stappen werden gedaan om onverwijld
raken, die bewapeningen niet juist over- j een commissie van deskundigen te benoe-
bodig zouden maken, doch ze toch zouden men om een onderzoek te doen naar de
gevallen, haar had beroofd van haar
waardigheid.
V7at de kapitaalsheffing betreft, zeide de
premier, dat zij in dit pariement niet tot wet
kon worden verheven. Een verandering van
dezen aard kon niet tot stand worden ge
bracht zoolang de meerderheid des volks er
niet vóór was.
Een commissie tot liquidatie der
nationale schuld.
In antwoord op een Vraag, verklaarde
dat de
regeering bezwijken zou voor den aandrang
j den maatregel nu eindelijk op te heffen cn
het blad vreesde als gevolg, dat de moei
zaam onder den staat van beleg cn onder
de uitschakeling van het parlement verkre
gen rust in de binnenlandsche verhoudm-
gen weer in gevaar zou worden gebracht.
Niet altijd hebben de Duitsch-nationalen
zich zulke voorstanders van den staat van
beleg getoond!
Onlangs nog werd gemeld, dat men liet in
het kabinet lang niet eens was over de
wenschelijkheid tot opheffing; inzonderheid
de rrksweer-minister dr. Geszier gold voor
een hardnekkig tegenstander daarvan; het
heette, dat hij den maatregel zou willen ge
handhaafd zien tot vlak voor de rijksdag-
verkiezingen.
Intusschen schijnt dan nu toch net einde
van den staat van beleg, dateerend van den
fongsten Beierschen Putsch, nabij.
PARIJS. 14 Jan. In Je „Temps" trekt
Herbette een les uit de gebeurtenissen te
Pirmasens. Hij schrijft, dat zij een ernstige
waarschuwing vormen De gevaren die zich
in Duitschland ophoopen, zijn groot. Ze kun
nen slechts door een Fransch-Engelsche sa
menwerking bestreden worden. Men moet
daarbij Engeland nemen zooals het is en re
kening houden met de Engelsche economi
sche belangen, al zou men de Engelsche
houding wel eens anders willen Een
Fransch-Engelsche samenwerking is op het
oogenblik slechts mogelijk in het kader van
een internationale oplossing. Wie dit niet
wil begrijpen, zoo waarschuwt Herbette,
zal alleeD blijven staan en wee den een
zame!
Een draadloos bericht meldt, dat de door
de hooge commissie te Koblenz aangewezen
speciale commissie van drie leden, die giste
ren naar de Beiersche Palts is vertrokken,
een beroep zal doen op den Kreistag, om
onverwijld dc noodige maatregelen te tref
fen tot het voortzetten van de publieke
diensten gedurende de overgangsperiode in
afwachting van het herstel van een normaal
bestuur Zij is gemachtigd den Kreistag al
len bijstand te verleenen bij het volbren
gen van deze taak en gehoopt wordt, dat
haar zending een kalmeerenden invloed zal
hebben op den toestand in de Palts.
BERLIJN, 14 Febr. De strijd te Pirma
sens is de burgerij op acht dooden en vele
gewonden komen te staan, van wie drie in
levensgevaar verkeeren, terwijl de separatis
ten 37 dooden hadden te boeken.
In de stad heerschtc heden rust.
Ook gisteren werden in de stad nog vele
separatisten afgeranseld en hun woningen
verwoest Van he» Bezirksamt staan nog al
leen de muren De be.ettings-autoriteiten
hebben niet alleen den staat van beleg, maar
ook de afsluiting van het verkeer afgekon
digd
Hedenmorgen rukten Marokkaansche troe
pen de stad binnen
Dc Fianschtn hebben de lijken de separa
tisten in beslag genomen om ze door ge-
neesheeren te doen onderzoeken.
Gisteren en beden zijn vele leden der
Selbïchutz door de Franschen gearresteerd.
De stedelijke politie is ontwapend. Verder
dreigt de Fransche districts-gcdelegeerde de
stad met zware straffen.
Ook te Kaiserslauterc hterscht sedert gis
terenavond kalmte De separatisten verheu
gen zich in de bescherming der Fransche
militairen en worden op 9traat door Fran
sche soldaten begeleid.
Te Dürkheim heeft dc bevolking gister
avond eveneens het Bezirksamt bestormd en
bet zondet veel moeite genomen Zeven se
paratisten werden rro hardhandig afgeran
seld, dat zij in hei zi. kenhuis moesten wor
den opgenomen De Fransche soldaten ble
ven ook hier neutraal
MAINZ, 13 Febr. Dc nacht en de morgen
waren overal in dc Pa'ts kalm De seoaratis-
ten bezetten nog steeds een aantal districts-
bureaux o.a te Frankenthal en Ludwigriia-
fen, waar maatregelen -.ijr. genomen om ook
de geringste wanordelijkheden onmiddellijk
te onderdrukken
BERLIJN 14 Febr Het sein tot de op
gisteren vastgestelde doch mislukte demon
straties de» communisten m het Ruhrgebicd
werd gegeven door bomaanslagen te Lütgen-
Dortmund op het po'itiebureau, de woning
van de commissaris van poIUie en de spaar
bank. Er ontploften vier bommen, evenwel
zonder noemenswaardige schade aan te rich
ten.
Overal in het Rijk ziin de betoogingen
mislukt. Tot ernstigp incidenten is het al
leen te Stettin gekomen, waar de politie
genoodzaak' was met de vuurwapens tegen
4e commurvstische betoogers op te t'cden
Er ontstond een vuurgevecht, waarbij een
persoon werd gedood en zeven gewond.
MOSKOU 14 Febr De mededeeling in
zake de jure erkenning der Sovjet-unie door
Noorwegen is hifcr ontvangen
MOSKOU, 14 Febt Naar aanleiding van
de erkenning door Noorwegen verklaarde
Litwinof dat de radenregiering voortaan zal
weigeren in voorafgaande onderhandelingen
te treden omtrent de uirt erkenning daar de
betrekkingen met D'itscMand, Engeland,
Italië en de Oostzeestaten thans een vol
doenden grondslag vormen
MOSKOU, 14 Febr. Een officieel com
muniqué geeft een tegenspraak van de be
richten in de buitenlandsche pers over zoo
genaamde opstootjes en pogingen tot om
wenteling die in verschillende deelen van
den Russischen statenbond togen de sovjet-
rCeering zouden he ben plaats gehad.
Ook gaat men voort de sovjet-regeering
te verwijten de internationale gebruiken
van vriendschappelijke samenleving niet na
te komen, en vijandelijke propaganda in
andere landen te voeren De regeering ver
zekert nogmaals een dergelijke propaganda
in het minst niet te voeren Vermoedelijk
verwart men nog steeds de handelingen van
het bestuur der Internationale van Moskou
met de sovief-regeering, terwijl dit twee
geheel verschillende lichamen zijn.'
(Ja, zoo zal het wel zijn.)
President Coolidge heeft te verstaan ge
geven, dat „geen officieele erkenning kan
worden verleend aan de resolutie van den
Senaat, warbij den president werd gevraagd
onverwijld het aftreden te cischen van den
minister van Marine Denby. De president
grondt dit besluit hierop dat het ontslag
van een ambtenaar der regeering, zooals
hier het geval is, niet wegens in-staat-van-
beschuldiging-stelling, uitsluitend tot de be.
vcegdheid behoort van de uitvoerende
macht.
BRUSSEL. 14 Febr. De Rcgecring
heeft vanmiddag een vrij gevoelige neder
laag in de Kamers geleden en waar zij
eigenlijk niet zoo heel vast meer in het
zadel zit, vraagt men zich algemeen af,
welke gevolgen die nederlaag wel zal heb
ben. Dc Kamersecties hebben namelijk de
twee wetsontwerpen tot wijziging van de
achturenwet verworpen, het ontwerp-
Devèze met 136 tegen 20 en 13 blanco
stemmen en het regeringsontwerp van
minister Moyersoen met 97 tegen 66 en 6
blanco stemmen. De christelijke democraten
stemden met de socialisten mee.
Over het algemeen was men van oordeel,
dat op dit oogenblik van de arbeidersklasse
geen opoffering bestaande in een verlenging
van den arbeidsduur kon worden éeëischt
zonder een f'nancieele tegenprestatie van
wege dc bezittende standen. Van invloed
was ook de meening, dat de nieuwe rege
ling deen verhoogin* van de productie ten
gevolge zou hebben, in aanmerk ng ne
mende het beslist verzet van de arbeiders.
De financiecle tegenprestatie hierboven
bedoeld zou volgens een groep Kamerleden
moeten bestaan in een heffing op het Ica-J
pitaai.
Door andere sprekers werd ook aange
toond uit statistieken, dat de productie
veeleer is toegenomen en in elk deval niet
is achteruitgegaan sedert dc invoering van
dc achturenwet.
Vergadering van Donderdag 14 Februari,
namiddag 1 our.
Voortgegaan wordt met de behandeling
van de Staatsbegrooting voor 1924.
De heer VAN VULfREN (R.-K.) houdt
eenige financiecle beschouwingen over de
middelen van 1923 en de raming daarvan
voor 1924. Voor 1924 raamt dc Minister het
tekort op 116 millioen, d. w. z. van 53 pet.
van al onze uitgaven in 1923. Ondanks aile
pogingen tot herstel in 1923 aangewend, zijn
zc achteruit in plaats van vooruit gegaan.
Voor inflatie bestaat dus wel vrees cn deze
zal vooral drukken op de financieel zwak
keren. De Regeering die tegen de gevaren
van dc inflatie tracht te waken, handelt
dus in de eerste plaats in het belang der
zwakken. Het werk der regcering is op dit
punt een ondankbaar werk.
Spr. vraagt de Regeering hoeveel het
tekort was vóór minister Colijn optrad cn
hoe zij toen dacht dat te dekken? Het fi-
nancieele vraagstuk is thans alles overheer-
schend en dus niet alleen weer een zaak
van den Minister van Financiën. Het zal
dus niet het eerste financieele plan zijn. dat
dc Regeering heeft gemaakt. Gaarne vernam
spr. daarvan wat meer Met prof. van Blom
is spr. het eens. dat het herstel der finan
ciën vóór alles moet gaan Hoofdzaak is
dekking van het tekort en als het niet ge
lukt dit op gewone wijze te doen door in
krimping van uitgaven, dan moet men wel
tot endere wijze zijn toevlucht nemen. Dc
Minister ontkomt aan dit laatste niet.
Betreffende dc salarisvermindering zet
spr. uiteen dat van den aanvang af het ver
langen bij de regeering heeft bestaan om
met de ambtenaren overleg tc plegen. Zij
heeft de stopzetting der periodieke verhoo
gingen ingetrokken, omdat deze voor 1924
toch geen effect had en het overleg gaande
was betreffende de ganscbe salarieering.
De Minister moet krachtig zijn plan door
zetten, opdat de begrooting spoedig slui
tend zij. Overleg omtrent de middelen, die
daartoe dienen te worden aangewend, is
natuurlijk gewenscht, maar vast moet staan,
dat het einddoel zij, bet sluitend maken
der begrooting Sedert October is er heel
wat gebeurd en een paar weken geleden
hebben de hoeren Marchant en Dresselhuys
de Regeering steun toegezegd. Nu echter is
de heer Dresselhuys al gedraaid.
Van dc motie-Troelstra wli spr niets
weten, omdat deze de bezuiniging op onder
wijs,tot Sint Juttemis zou uitstellen.
Over art. 40 zal spr. zwijgen, omdat dit
nu een punt van overleg zal uitmaken.
De herziening der tarieven zag spr. gaarne
spoedig ingediend, opdat zij niet zij zwart
gemaakt, voor zij komt. Gaarne steunt zijn
gansche fractie de regeering op dit punt.
Iedereen wil een technische tariefsherzie
ning, omdat het bestaande tarief zeer ge
brekkig is. Met belangstelling ziet spr. deze
tegemoet.
Met de voorstellen van dezen Minister
zullen wij er nog niet eens zijn. We weten
niet wat nu nog te wachten staat. De Mi
nister moet niet speculeeren op een tijde
lijke kentering in de malaise. Spr. ziet den
toestand nog niet rooskleurig in en daarom
wenscht hij dal de Minister met kracht zijn
plannen doorzet. Eerst als er een geregelde
vooruitgang is te bespeuren, mag de Mi
nister daarmede rekening houden. Hij prijze
den dag niet vóór het avond is. Gaarne zal
spr den Minister steunen, omdat hij ge
looft, dat hij daarmede het landsbelang
steunt.
Mej. VAN DORP (Lib.) kan in het alge
meen den Minister van Financiën steunen.
Zij zal echter niet in details treden over diens
plannen, want zij meent, dat het om de
groote lijnen gaat. Levensbelangen van hel
volk staan op het spel ea dan dient men
constitutioneele bezwaren niet formeel op
tc vatten.
Het is een krachtproef om het volk te
la'en inzien, dat alle maatregelen voor ons
vo!k voor zijn heil zijn. Ons volk is niet lui.
maar wordt lui gemaakt door al de maat
regelen van den Staat. Minister Aalberse
is teni<ï'i3.,ec d tot de Koninklijke besluiten
van Willem I; alleen is er nog een verschil
ten nadeele van minister Aalberse. De be
sluiten van Willem I waren kort en begrij
pelijk en toonden vaderlijke zorg; de be
sluiten van minister Aalberse zijn niet te
lezen.
Het gaat in eerste en laatste plaats om
de verarming, waarvoor men ons volk wil
bewaren. Men is bezig het kapitaal steeds
tc verminderen, o.a. door de 40 millioen
successierechten, bouwtoeslagen, enz.
Met de motie-Troelstra kan spr. zich niet
vereenigen. Spr. wil we! staatspensioen,
maar herziening van andere verzekeringen
acht hij noodig.
Intrekken van art 40 acht hij alleszins
geoorloofd, omdat de Staat zich niet een
zijdig mag binden om nooit ende nimmer
AANHOUDING.
In een hotel had een car con een kerel
te pakken, en vond rwee zilveren lepels op
hem.
„Wat beteckent dat, kerel Wat doen dv
twee lepels sn uwen sak
„Dat is de schuld van den do'"ter.
„Van den dokter
„Ja, hij heeft mij voorgeschreven na iedet
maal twee soeplepels te nemen.
EENE AANBEVELING.
Meester „Maar jongen, gij hebt zooveel
certificaten ik begin *e ge'ooven. dat gij
nergens lang blijft."
Leerjongen ..Ja, baas, dat komt omdat
de meesters overal vechten om mij te hebben.
AL TE HAASTIG
„Juffrouw Ik heb vannacht wat in mijt.
slaapkamer gevonden," zei de nieuwe kost-
ganeer."
„Wat, mijnheer 1" stoot de juffrouw op.
„Als ge iets gevonden hebt, moet ge zelt
meegebracht hebben, voegde de hospita hem
verontwaardigd toe."
„Dat doet me plezie: juffrouw, want hel
was 'n rijksdaalder
zijn opvatting te wijzigen. Hoe de salarissen
der ambtenaren moeten zijn, weet spr. niet,
maar hij gelooft, dat als deze 160 pet. wa
ren van vóór den oorlog, dat voldoende zou
Spr. bespreekt ten slot'c den arbeid der
gehuwde vrouw Wat dt Regeering deed
met bet oog op den tcgenwoordigen toestand
staal los van deze kwestie. Normaal acht
spr het, dat dc vrouw in buis en de man
buitenshuis werkt Alleen op die wijze is
het meeste geluk te verkrijgen
De heer MARCHANI (V.D.) zal de kwes
tie van het onderwijs laten rusten tot de be-
grooting voor onderwijs en hij zal zich bc
palen tot dc financier-Ie punten Hoe is mer
zoo in de misère gekomen'' Spr herinnert
aan zijn voorstel van een heffing-in-eens,
dat zonder veef oiscussie is verworpen aan
zijn verzet tegen dc aanstelling van nieuwe
ambtenaren, dit toch is doorgegaan
I Het plan-Colijn ontledend, zegt spr., dat
de directe bezuiniging, po. voor post weinig
opbrengt. Indirecte bezuiniging is een tweede
middel. Ministei Colijn telt de taak van de
bezuiniging veel te Ucht, want reorganisatie
van den staatsdienst vereischt ten volledi-
gen wederopbouw van den dienst, een her
ziening van vrijwel dc geheele wetgeving, en
dif eischt een staatsmanskunst van de hoog
ste orde. Spr 's grief is, da' men nu er op
inhakt zonder relatief waarde bepaald te
hebben in de takken van dienst
Het plan-Wibaut zal spr niet verdedigen
maar de bestrijding van den heer Schouten
deelt hij met
Art 40 is ontstaan als reactie tegen het
index-loon. dat dc ambtenaren niet wilden.
Hieruit volgt de aard van dc toezegging der
Regeering die niet kan worder. ingetrokken.
Als de Regeering de bevoegdheid had. dit
artikel in te trekken, wat beteekende dit ar-
t'k-l dan?
Minister HEEMSKERK: Ieder artikel geldt
totdat het wordt ingetrokken
De heer MARCHANT (V.-D.) betreurt het,
dat de Rerfeering haar gegeven woord los
laat als het U duur w-rdt In die daad ziet
spr. een gevaar, een moreele schade voor
j alle bepalingen die de Reg. ering treft..
Resumeerende constateert spr., dat van de
plannen van den heer Colijn niet cel in de
nraktijk zal hli'ken De Vlootwet die ver
worpen is zal nu bij stukken worden uit
gevoerd; de reorgenisutii van den staats
dienst is niet nader toegeli'-ht, de militaire
uitgaven gaan ong-strord door, op het on
derwijs wordt een btlmgrijk bedrag bezui
nigd zonder behoorlik onderzoek en een bo-
zuinlgingsinsnectei!'- soeelt de baas.
Ministei DE VISSER: Dl" bezuinigings-
insoecteur is reed gedesavoueerd.
De heer MARCHANT (V D.) zegt. da', di
verse Ministers zich ondet curatecle laten
stellen van Minister Colijn Sor heeft groote
bezwaren tegen den gsnscben opzet van dc
fii"nciëp!e reconstructie.
Ten slotte b°stri"dt hu mr D-esselhuys.
Dc heer DRESSELHUYS (VB.): Zegt u
nu eens wat u wilt
De heer MARCHANT fV D VDat heb ik
al zoo dikwijls gedaan. Te^en dc indirecte
belastingen had bij ernstige bezwaren en ia
f'k geval wenscht bij termijnen van afschaf
fing.
De heci KERSTEN fCb* Staatk partij)
critiseert het weinig Christelijke van dc da
den dezer regeering. hetgeen het gevol* is
van den Roomschen invloed Spr zcrft. dat in
Mille "om en Warmond verkaote processies
worden gehouden Voorts wenscht bii af-
van vacc'nedwang, meer Zondags
heiliging, opening der Kamervergadering met
gebed, enz.
Bezuiniging wenscht hij vooral op alle 'uxe
en. op hooge salarissen
Mevrouw B.4KKER-N0RT fV -D.) behan
delt nog eens de kwestie van dc gehuwde
imbtcares en de huwende ambtenares Zi'
komt d.-<ar andermaal tegenop en vraagt na
dere inlichtingen aan de Regetring.
De vergadering wordt verdaagd tot Vrijdag
één uur
-ioUandsche ta/ereelen au het begin
J der vorige eeuw.
DOOR
JOS. P. H HAMERS
VAN EEN PARTIJTJE EN WAT ER
OP VOORVIEL.
„Wat of er toch in 's hemelsnaam in het
nuis van Prouwelman te doen is, dat daar
zoo'n ongewone drukte* heerscht?", zoo
luidde de vraag van een buurvrouw van den
oud-stuurman, tot een goede kennis, die bij
haar op straat stond te babbelen „er moet
Z;kcr dezen avond visite |wezen ik heb al
verscheidene lieden zien binnen gaan en tot
twee maal toe een groote mand van den kok
of den banketbakker zien binnen brengen."
„Kijk toch eens hoe helder het daarboven
Vzï'i ht is," zei de andere „misschien wordt
er wel een verjaringspartij gegeven."
„Wel neen, m'n lieve mensch, ik ben er
beter achter dan jij. Daar op die voorkamer
houdt die rijke heer uit West-Inien, die
sedert eenigen tijd bij Prouwelman woont,
z'n verblijf. Gisteren heeft hij, naar ik van
m'n man gehoord heb, het huis hier om den
hoek, op den Buitenkant gekochtje weet
wel, het huis, dat zoo lang leeg gestaan heeft
Sen aan mevrouw Swarthcven heeft toe be
hoord. Wil ik je eens wat zeggen Hij geeft
daar van avond een partijtje op den nieuwen
(aankoop, dien hij gedaan heeftwant ik
heb er notaris Baldriaan Sperwer, bij wien
het huis te bevragen was, zoo even ook zien
binnen stappen."
Inderdaad, de slimme buurvrouw was er
aankoop te vieren van het huis, dat hij den
vorigen dag, met daarbij behoorenden stal
en koetshuis, van mevrouw de weduwe
Swarthoven, uit de hand gekocht had.
Het gezelschap, dat zich bij hem te gast
bevond, was niet zeer talrijk, maar bestond
uit vertrouwde kennissen. Dat bleek duide
lijk uit den gullen, ongedwongen toon, die
onder de aanwezigen heerschte. De gastheer
scheen er zich ot toe te leggen, zijn vrienden
eens een recht vroolijken avond te bezorgen
Hij was zóó opgeruimd en in zóó'n ver
genoegde stemming, dat zijn vroolijke luim
op al z'n gasten aanstekelijk werkte zelfs
de deftige notaris Baldriaan Sperwer, wiens
ernrtig gelaat zoo zelden uit de plooi kwam,
kon bijwijlen een lach niet weerhouden
bij het aanhooren van de grappen en
kwinkslagen van den levenslustigen kapi
tein.
Laten we den kring der gasten eens rond
zien. Het zijn allen oude kennissen, ook van
ons. Behalve Jan's huisgenooten en notaris
Sperwer, treffen we er juffrouw Gronne aan,
alsook de heeren Renberg en Burnagel,
benevens de heer Van der Gaard en zijn
dochter Wilhelmina.
Hoe komen die menschen zoo bij elkaar
Nu, dat is licht te raden. Jan Van der Stap,
die door zijn redder Renberg, met Hendrik
Burnagel in kermis is gebracht, heeft door
dezen heer, den kostschoolhouder Van der
Gaard en diens dochter leeren kennen. En
nu steekt er immers niets vreemds in, dat,
als iemand een huis naar zijn zin gekocht
heeft, hij zijn vrienden tot een genoegelijk
samenzijn verzoekt, om dien aankoop eens
lustig te vieren terwijl verder de wellevend
heid meebrengt, dat men ook den notaris,
die een niet onbelangrijke rol in die gebeur
tenis gespeeld heeft, er bij uitnoodigt en ook
de vorige eigenares van het vaste goed niet
achter. Kapitein Van der Stap gaf dien avond i vergeet en als deze een vriendin of gezel
een vroolijke partij ten zijnent om, zooals 1 schapsjuffrouw heeft, die
Van der Stap ongeduldig, „ik verwacht nog
mevrouw Swarthoven met een harer vrien
dinnen, die beloofd heeft ook van de partij
te wezen."
Nauwelijks had de gastheer dat gezegd,
of daar hoorden de aanwezigen een koets voor
het huis stil houden er werd gescheld
de dienstbode meldde de bezoekers aan en
de kapitein ging de aankomenden te gemoet,
om hen naar boven te geleiden, in den kring
van het in spanning wachtend gezelschap.
De aanwezigen rijzen op na de eerste
plichtplegingen en strijkages ontdoen de
zooeven aangekomenen zich van hare shawls
en hoeden, waarin beider aangezicht gedoken
en als verstoken zijn. En nu neemt de gast
heer, de jonge onbekende, die met mevrouw
Swarthoven is meegekomen, vaderlijk bij de
hand, treedt met haar naar voren in het verg
lichte gedeelte van den kring en,
„Lieve hemelLouise Juffrouw Dalman!"
met deze uitroepen van blijde verrassing,
wordt de nieuw aangekomene door juffrouw
Gronne, Renberg en Burnagel begroet. Daar
staan ze vol vreugde en verwondering en
durven nauwelijks hun oogen te gelooven.
Maar de oude zeeman ziet met stralende
blikken om zich heen en zegt„Ja lieve
vrienden, het is zoo, het is mijn lieve nicht
Louise. Heb ik je allen nu niet aangenaam
verrast?" En nu vat de grijsaard, na het
weergevonden meisje aan zijn hart gedrukt
en een kus op het blanke voorhoofd gegeven
te hebben, haai- opnieuw bij de hand en zegt
tot Renberg, die als aan den grond genageld
staat en het oog niet van zijn Lovis: afwendt
„nu is het jouw beurt, jongeliefZie hier,
lieve Louise, den man, dien ge op het slag
veld in Rusland gesneuveld hebt gewaand,
maar dien ge thans springlevend en ais offi
cier voor je ziet en ponder wiens onver
schrokkenheid en doodsvarachting, je wel
licht neef Van der Stap nooit meer in het land
der levenden zoudt hebbei aangetroffen."
Wie is in staat het tooncel te schilderen
der eerste vreugdevolle ontmoeting tusschen
de twee, zoo lang en door zulke wonderlijke
omstandigheden van elkaidzr gescheiden
gelieven Wie maalt ons de verrassing, de
blijdschap, de sprakelooze verwonderingen
andere zielsaandoeningen der aanwezigen
bij zulk een treffend wedervinden
Wij voor ons wagen onze pen er niet aan
aan onze lezers en vooral aan onze lezeressen,
laten wij het over, naar de mate hunner eigen
verbeeldingskracht, zich dit tooneel voor
den geest te stellen.
Nadat de eerste levendige indrukken door
een weinig kalmte gevolgd waren, en de gas
tei bedaard in een kring waren gezeten, werd
de kapitein geprest om het nieuwsgierig on
geduld der aanwezigen tevreden te stellen,
door te verhalen op welke wijze zijn nicht
Louise, met wier onverwachte verschijning
hij het gezelschap zoo onge neen verrast
had, had wedergevonden.
Hij, de kapitein, was den vorigen dag zijn
opwachting gaan maken bij mevrouw Swart
hoven, om met haar te onderhandelen over
den aankoop van een huis, dat sinds eenigen
tijd uit de hand te koop was. Daar trof hij
ooK notaris Sperwer aan.
Nadat men om' e at de hoofdvoorwaarden
van den aan te ga en :oop, tot overeenkomst
was gekomen en cu zaak dus haar beslag ge
kregen had, moest de kooper, die reeds bij
mevrouw Swarthoven en ha3r vertrouwens
man als een man van aanzienlijk vermogen
bekend stond, zijn naam en beroep opgeven,
die in de akte van verkoop zouden worde
ingevuld.
„Zet U maar," zoo sprak de oude zeeman,
„Jan Van der Stap, voormalig koopvaardij
kapitein, of, wat drommel, maak er maar wat
van het is toch hetzelfde, als het schip maar
een naam heeft
■'„Mag ik vragen mijnheer," zoo i;tnu m -
vrouw Swarthoven zich hooren, „heeft U
niet in de West-Injen gewoond
„Jawel, om u te dienen en wel laatst op
het eiland Curafao?"
„Heeft u ook nog nabestaanden hier te
lande
„Wel wis en zeker, nog een achternicht
maar ik weet waarachtig niet, waar die ge
stoven of gevlogen is."
„En deze nicht mijnheer, mag ik ook we
ten, van wat plaats zij komt en hoe zij ge
noemd wordt?"
„Zeker m'n lieve mevrouw ze is een juf
frouw Dümin, Louise Dalman haar vader
was in z'n tijd predikant en stond te Berti--
gen, een plaatsje ergens in Overijsal of G 1
ierland
„En weet U niet, waar deze nicht zich be
vindt? Is zij uw eenige nabestaande? En
zoudt U niet wenschen li3ir weder te zie
„Nou mevrouw, of ik ik gaf subiet 'n zak
vol Zeeuwsche rijksdaalders, als ik er maar
achter kon komen, waar het lieve kind
zwerft."
„Welnu mijnheer Van der Stap," zei de
weduwe op hartel'jken toon, „misschien ben
ik in staat U goede berichten aangaande
uwe nicht, juffrouw Dalman, mede te dee
len."
„Maar mevrouw, wat U daar zegt Ik sta
er compleet beduuad en verst ld van 1
„Dat de bltjdsc.i2p U niet te hevig aan-
grijpe mijnheer, wanneer ik U vertel, dat
uw lieve nicht zich hier te mijnen huize be
vindt dat zij mijn gezelschapsjuffer, neen,
meer dan dit, dat zij mijn trouwe, hoogge
schatte vriendin is. Ge zult haar ziei heden
nog. Ik zal haar verzoeken om naar beneden
te komen doch, Iaat mij eerst gaan en het
lieve meisje, op deze zoo geheel onverwachte
ontmoeting, voorbereiden."
Wij behoeven niet te zeggen, welk een
blijde, ontmoeting op dit verrassend weder
vinden volgde. Wc gaan dan ook het tooneel
der eerste heugelijke herkenning tusschen
den ouden zeeman en Louise Dalman, zwij
gend voorbij.
De kapitein was zóó met verrassing en
(blijdschap vervuld, dat hij tot Louise met
nog geen woord gereot had over Frederik
Renberg, haren geliefde. En nu geraakte me
vrouw Swerthoven, met wie hij wel over den
jongen krijgsman en over diens betrekkiig
j tot zijn nicht, gesproken had, op den inval,
•om zich ook het genot te verzekeren van
tegenwoordig te wezen bij de onverwachte
i ontmeeting en herkenning der twee zoclmg
van elkander verwijderd geblevenen. Daarom
moest Vin der Stip, die di'ook zeer aa-lig
vond, haar plechtig bdoven, om van dite i-
gelijk wedervinden zijner nic.it, met geen
enkel waard, vooral niet aan Renberg, te rep
pen. Het onverwachte wederzien zou er te
treffender door zijn, ook voar de andere aan
wezigen. Oize Jan, die, zooals we weten, van
een grapje hield en dit verzoek van mevrouw
Swarthoven, de weldoenster en v ie i tin sij-
j ner nicht, niet van de hind kon w ze gaf
ihaar met zeemansroniheid zijn woord ea
volgde i i illes het plan, dat zij hem voorst 1 le
Dit plan hield in, dat h'j den volgenden avond
een kleine partij ten zijnent zou geven, onder
voorwendsel van den aankoop van zijn huis te
I willen vieren. Daarbij moest hij niet vergeten,
ook Renberg en Burnagel uit te noodigen
j verder, mevrouw Swarthoven, als de vorige
eigenares van het huis ea natuurlijk met haar,
de zoo gelukkig weergevonden Louise Dal
man.
j Het had voor den kapitein niet weinig zelf-
overwinning in, om het gewichtig geh:i n voor
zijn vriend Barend Prouwelman en diens
huisgenooten te verzwijgen. Het brandde
hem op de tong en meer dan eens stond hij
op het punt, om het aan z'n v i i aden mede
te deelen. Miir zijn eens gegeven woord, als
ook het genoegen, dat h i zich van het ver
rassend tooneel voorstelde, hielden het ge
heim, tot op 't oogenblik van 't heugelijk
wederzien, in ziin mond besloten.
(Slot volgt).
