UIT ONZE OOST.
VANUIT HET
AND-
De inter geallieerde militaire
controle in Duitschland.
De kabinetscrisis in België.
Een communistische Putsch
poging te München op het spoor.
Het proces-Hitier.
Meer dan driehonderd
Macedoniërs gearresteerd.
Minister Sarraut en secretaris
Laf fout uit hun partij gezet.
BINNENLANDSCH NIEUWS,
De besmettelijke veeziekte.
Nederland en de Rijnvaart.
Nederl. Werkloosheidsraad.
De artillerie-inrichtingen.
Commissaris der Koningin in
Utrecht.
Consultatiebureau voor
alcoholisme.
Jhr. mr. A. F. de Savornin
Lokman.
Bond van Bezuinigingsinspec-
teurs.
Opheffing van een huurcom-
missie niet goedgekeurd.
STATEN GENERAAL.
Tweede Kamer.
Staatsbegrooting voor 1924.
VERKEER EN POSTERIJEN.
De nieuwe hoofdinspectem
der telefonie.
Het hoogovenbedryf in gevaar\
MARKTNIEUWS.
PARIJS. 5 Maart. De Gezanienconie-
Ventie stelde in tegenwoordigheid van Foch
Jen tekst vast van een voor Duitschland
bestemde nota over de hervatting van de
militaire controle. Zij aanvaardde in groote
lijnen de door Groot-Brittannië ingediende
Voorstellen, behoudens enkele wijzigingen
sp ondergeschikte punten. De nota, die he
denavond aan de Duitsche regeering zal
worden verzonden, eischt de spoedige her-
jyatting van de militaire controls in Duitsch
land en zal voor de intergeallieerde militai
re controlecommissie het recht opvorderen
jom met het bestaande effectief van deze
commissie en met medewerking van de
(Duitsche autoriteiten, in heel Duitschland
'te onderzoeken, of gedurende het jaar 1923
waarin de contróle heelt gerust. Duitsch
land niet is overgegaan tot nieuwe militaire
toebereidselen en of thans de ontwapening
kan worden geacht, definitief te zijn voitooid.
Wanneer de Duitsche regaering zich tot
dit onderzoek leent, en wanneer overigens
het resultaat ervan negatief uitvalt, zullen
de geallieerden bereid zijn, de militaire con-
tróle-commissie te vervangen door een
waarborg commissie, of een ander epuiva-
leerend organisme met een beperkt effec
tief in overeenstemming met de voorstellen,
door de gezantenconferentic in September
1922 aan Duitschland gedaan. Vooraf zal de
Duitsch regeering genoegdoening moeten
geven ten aanzien van de in de acte van
1922 vervatte eiscben, die in het bijzonder
wijzigingen in de wetten, betreffende den
uitvoer van wapens en de demilitarisatie
van de politie, beoogen.
BRUSSEL, 3 Maart. De „Standaard" was
•rel zeer voorbarig met zijn bericht, dat
Wandevijvere door den koning was aan
gezocht, een nieuwe regeering te vormen.
|Zeo ver is het nog niet. Er wordt integen
deel van liberale zijde vooral sterke druk
op Theunis geoefend om niet langer te wei
geren. De „Standaard" is over die stappen,
die tegen zijn candidaat zijn gericht, zee;
ontevreden. Theunis is volstrekt niet onmis-
b ar, zooals de liberale kranten beweren,
'schrijft het blad, en wanneer de vrienden
van Theunis volhouden, dat de openbare
opinie -algemeen den terugkeer van den af
getreden minister wenscht, dan zijn zij een
voudig in strijd met de waarheid, zoo zegt
de „Standaard", die terecht doet opmer
ken, dat een kabinet-Theunis geen levens
vatbaarheid heeft zonder den steun van de
Vlaamsehe Katholieke Kamergroep.
I Gisteren zijn de leiders van die groep
met Vandevijvexe samengekomen. De groep
■wenscht allerminst Theunis uit te sluiten,
zegt de „Standaard", maar stelt eisehen, en
als Th eunis die aanneemt, zal de Vlaamsehe
Kamerfractie hem steunen. Doch aan den
anderen kant wijst de „Standaard" er op,
dat Theunis alleen de opdracht wenscht
aan te nemen, indien zijn toekomstige poli
tiek door de Vlaamsehe groep zonder slag
of stoot van te voren wordt goedgekeurd.
Van Cauwelaert en de zijnen moeten het
boetekleed aantrekken en vergiffenis vragen.
Het ziet er dus nog niet naar uit, dat
Theunis van dien kant de handen vrij
krijgt, althans wanneer het bericht van de
„Standaard" juist is, want thans verluidt,
dat Vandevijvero en Poullet na de vergade
ring van de Vlaamsehe Kamergroep zich
naar Theunis hebben begeven, om hem over
te halen, tot het vormen van de nieuwe
regeering. Ook door den koning zou Theu
nis opnieuw daartoe zijn aangezocht. Van-
sfddag had de afgetreden premier inder
daad weer een onderhoud met den vorst,
zoodat, den „Standaard" ten spijt, een
nieuwe combinatie-Theunis mag worden ver
wacht, die alleen zou zorgen voor de be.
jrootingeu en de bezuinigingen en op het
gebied van de buitenlandsche politiek zou
zorgen voor een oplossirfg van het herstel
probleem.
Zooals -gemeld, zou het aantal departe
menten, dat thans twaalf bedraagt, tot 9
worden verminderd.
BRUSSEL, 5 Maart. De koning verzocht
Theunis opnieuw de mogelijkheid le onder
zoeken van ce vorming van een Kabinet.
Theunis verzocht om een korten bedenk
tijd, alvorens op dit verzoek te antwoorden.
BERLIJN, 5 Maart. De politie te Mün
chen beweert een communistische Putschpo
ging te München op het spoor te zijn en een
nieuw organisatieplan der roode „Hundert-
schafien" ontdekt te hebben. In een voorwijk
van München werd beslag gelegd op een
klein wapendepot, waar niet minder dan een
halve centenaar ontploffingstoffen gevonden
werd.
Een draadloos bericht uit München meldt,
dat het centrale comité van de katholieke
oartij te München een proclaiiiatie heeft
gepubliceerd, waarin tegen de uitlatingen
van Ludendorff wordt opgekomen, in het
bijzonder tegen zijn aanval op den vorigen
Paus.
Een Wolff bericht deelt mede, dat het pro
ces nog wel drie weken kan duren. In de
volgende dagen zal het getuigenverhoor
er zijn ongeveer 230 getuigen opgeroepen
vbortgazet worden. Het vonnis zal ongeveer
eind Maart worden gewezen.
SOFIA. 5 Maart. Onder de Macedoniërs,
die te Sofia en in het westelijk deel des
lands wonen, werden de woelige elementen
gearresteerd. Tot vanmorgen werden meer
dan 300 personen aangehouden, van wie 93
te Sofia.
In de gisteren gehouden zitting 'der So-
i branie zette de minister, in antwoord op
'een gestelde vraag, uiteen/dat vorenver-
melde maatregelen door staatsbelangen van
de hoogste orde werden voorgeschreven en
slechts werden genomen onder de voorzorg,
tot eiken prijs de veiligheid en rust van het
aangrenzend Zuid-Slavisch gebied te be
schermen. De interpellant achtte het ant
woord van den minister niet bevredigend en
verklaarde, zijn vraag in een interpellatie
te veranderen.
Verder wordt gemeld, dat een groot aan
tal Macedonische liefdadigheidsgenootschap
pen te Sofia en in de provincie bij de regee-
ring hebben'geprotestecrd tegen de genomen
maatregelen.
PARIJS, 6 Maart. De radicale en radicaal-
socialistische partij, bijeengeroepen om zich
uit te spreken over de houding der ministers
en afgevaardigden, die het besluit van de
partij, waarbij bet goedkeuren der „decrets-
!ors was verboden, overtraden, heeft zeven
leden uitgesloten, waaronder Sarraut, minis
ter van koloniën Laffout, secretaris-gene
raal van het ministerie van Posterijen.
D« ziekte-verschijnselen.
Omtrent de voornaamste «verschijnselen
der te Assen geconstateerde veeziekte, wel
ker aard nog niet met genoegzame zeker
heid is vastgesteld wordt vernomen, dat deze
zijn: afwisselend diarrhee en verstopping,
benevens een harde, droge hoest, gepaard
gaande met een aandoening der longen,
welke bij sectie geheel doorloopen bleven
3c zijn door pus-ophoopingen.
Zooals reeds vermeld, zijn door de regee
ring op advies van het Veeartsenijkundig
Staatstoezicht, strenge maatregelen genomen
ter voorkoming van uitbreiding, o.a. beper
kende bepalingen voor het vervoer van run
deren en een algeheel verbod van veemark
ten, behalve voor paarden.
Het spreekt van zelf, dat zoolang omtrent
*den juisten aard der ziekte nog geen defini
tieve uitspraak mogelijk is, in elk geval de
grootste voorzichtigheid geboden is, te meer,
omdat thans ook in Duitschland naar de
Tel. vernam o.a. in Hannover, gevallen
van besmettelijke longziekte voorkomen.
Het overbrengen der besmetting behoeft
0.1. niet steeds door aangetaste runderen
plaats te vinden, doch kan ook geschieden
'door personen, alsmede door stalgereed-
achap, stroo en andere zaken, die aan be
smetting hebben blootgestaan.
In aansluiting op wat wij gisteren meldden
imet betrekking tot de geschiedenis van de
(loofzieke, vernemen wij thans nog het *ol-
jgende:
De longziekte werd voor 't eerst in 1639 in
"Hessen (D.) waargenomen. In 1743 is een
eenigszins duidelijke beschrijving van de
ziekte gegeven.
Nederland bleef vrij tot 1833 doch heeft
daarna enorme verliezen geleden. Van 1833
1850 werden 64989 runderen aangetast
van 18511869 37706 stuks, terwijl van 1881
—•1887 22183 zieke en 12783 verdachte die
ren afgemaakt.
De ziekte heeft zooals gemeld het
langst stand gehouden in het z.g Spoelings
district, in de omgeving van Schiedam.
Bij de wet van 20 Juli 1870, tot regeling
van het Veeartsenijkundig Staatstoezicht, is
bij geconstateerde longziekte spoedig afma
ken voorgeschreven en de termijn van ver
dacht blijven op 4 maanden gesteld.
Door-den Belgischen veearts Willems zijn
in 1850 inentproeven in ons land genomen.
Inenting in de staart gaf de beste resultaten.
Toch bleef spoedig afmaken de beste be-
strijdingsmethode.
Dat een goed georganiseerde Veterinaire
Dinenst, alsmede strenge handhaving van de
door de Regeering gemaakte bepalingen, als
verbod vanveevervoer binnen een duizend
meter breede strook van onze Oostelijke
grens en strenge bewaking daarvan, van het
hoogste belang is, behoeft geen verder be
toog, wanneer we nagaan de vele ziekten die
in den oorlogstijd en daarna als gevolg van
den gedesorganiseerden Veeartseöijk. Dienst
bij de oostelijke buren, vrij zeker over die
grens zijn overgebracht, b.v. de viruspest bij
do varkens waartegen helaas nog geen
bestrijdingsmiddel is gevonden, paarden-
schurft, kwade droes, hondsdolheid, vogel-
cholera (üit Polen stammende) enz,
Veepest komt uit Centraal-Azië. Deze
riekte trad veelal op in de tijden van groo
te volksverhuizing
Mogelijk dat de. uitspraak van prof. dr. De
Jïlieck geruststellend kan zijn.
Zeer zeker is het onderzoek in zeer des
kundige handen: prof. De Blieck was direc-
Jreg in naar de herberg van Brunet, waar
een de Fluwijn ook gegaan was.
Het was Vernier, die zijn wacht gedaan
had.
Den volgenden dag vroeg was Paul reeds
laan 't visschen in de Marne, toen hij zijn
(naam hoorde roepen.
Hij keek om en zag den postbode, die
een brief voor hem bad.
Het was het bewuste briefje van Pascal
Paul nam bet en las hetHij koe zijn
ooger. bijna niet gelcoven en toch stond bet
tr. Hij stak het gewichtige stukje zorg
vuldig bij zich.
Op dat oogenblik verscheen de Fluwijn
aan den overkant.
Hij was in gesprek met den eigenaar van
«et restaurant.
Na langen tijd gepraat te hebben, maakte
hij eindelijk zijn boot los en stak over.
„Wat had hij?" vroeg Paul.
„Hij wil een pond of zes visch van me."
„Denk je ze te vangen?"
„Och ja.... Waarom niet?....Ik zal in
Ien avond gaan."
„Waar?"
„In den arm bij het kasteeltje."
De twee jongemannen bleven verder den
(eheelen dag bij elkander.
Tegen het vallen van den avond nam
Boulenois afscheid en ging zijn boot losma
ken. Hij voer den kleinen arm der Manie
op, die links langs den tuin van het kas-
teeltje liep en legde zijn boot vast.
Daar was altijd visch in overvloed
teur van het eeartesenïjkundig Instituut
te Buitenzorg en langen tijd in Australië
waar de longziekte het meest inheemsch is
en waar hij gelegenheid had deze ziekte te
bestudeeren.
De inspecteur van den voeartsenijkundi-
gen dienst te Leeuwarden, de heer C. Ten-
hoeft verzoekt te melden, dat de te Assen
en elders geconstateerde ziektegevallen geen
vee betreffen dat van de Leeuwarder markt
afkomstig was zooals eerst was gemeld.
Ook Is te Leeuwarden geen geval van de
ze geheimzinnige veeziekte voorgekomen.
Een uiteenzetting van den Rijnvaartcommis
saris Prof. v. Eijsinga.
In de vergadering van de Ned. Kamer van
Koophandel voor Duitschland te Rotterdam,
heeft prof. ]hr. Mr. van Eijsinga, Rijnvaart
commissaris een rede gehouden over Neder
land en het Rijnver keer en daarin voorname
lijk de juridsehe zijde van het vraagstuk.be
zien. De Roerfcezetting staat met zwarte let
ters geschreven in de geschiedenis der Rijn
vaart, waarin ze 'n grooten, nadeeügen om
mekeer heeft gebracht. Nederland heeft een
groot belang bij Rijnvaart, die zich voorname
lijk in Rotterdam concentreert. De bezettende
landen beschouwen de Roerbezetting als
steuner.de op het tractaat van Versailles.
Duitschland vatte die bezetting op als in strijd
met dat tractaat. Voor Nederland gold het een
aangelegenheid' tusschen derden, waar men
zich in alle opzichten buiten had te houden.
Spr. geloofde dan ook, dat de Tweede Kamer
een volkomen juist oordeel over deze kwestie
heeft geveld.
Onze regeering had echter wel degelijk
het recht en den plicht tegen de bezetting op
te komen, indien deze aan de rechten van haar
onderdanen in den vreemde afbreuk deed.
In de Kamerzitting van 22 Maart 1923 heeft
onze min. van Buitenl. Zaken ten dezen zich
zeer uitdrukkelijk geuit. Want het recht van
de vrije Rijnvaart komt hier in t gedrang,
krachtens de Rijnvaar,icte van 1868. Met het
oog hierop is de bezetting van het Roergebied
onrechtmatig. De Fransche regeering heeft
echter wel uitdrukkelijk gewenscht aan Ne
derland economische overlast te besparen.
Eveneens was het de uitdrukkelijke wensch
van de Fransche regeering om de Rijnvaart-
arte in al haar bepalingen te eerli;cijen.
De bezettende regeeringen zijn er echter
allerminst in geslaagd om de Rijnvaartacte
in al haar bepalingen te eerbiedigen. Zij heb
ben een toestand in het leven geroepen, die
haar boven het hoofd is gewassen, £>edert on
heugelijke tijden is langs den Rijn een heil
zaam regime gekend. Met de Roerbezetting is
dit veranderd. De klachten in de havens zijn
legio. Nederlandsche schepen worden aan
gehouden enz. Men overdrijft dan ook niet
door te beweren, dat thans slecht gevaren kan
worden bij de gratie eener vergunning van
een overheid, die allerminst berekend was
voor de taak, die zij zich had opgelegd.
Ook Duitschland heeft maatregelen ge
nomen, die in strijd zijn met de acte.
Onze regeering heeft gedaan, wat ze kon,
om de bepalingen van de Rijnvaartacte te
doen eerbiedigen. Daarvan weten onze ge
zanten in Parijs en Brussel b.v. mee te spre
ken. De centrale commissie heeft haar roe
ping echter niet verzaakt, zoodat zij eenige
maanden geleden een resolutie kon aanne
men, waarin erkend werd, dat de Rijnvaart
acte aan de eene zijde geschonden is. Aan de
andere zijde werd echter beweerd, dat deze
acte een zeer reactioneel product der duister
nis is, dat slechts bestemd is, om den niets
kwaads vermoedenden vreemdelingen vele
moeilijkheden te veroorzaken. Onze regeering
heeft alles gedaan, om de andere landen van
deze vergissing te overtuigen. Dit is echter
helaas niet gelukt.
De Rijnvaartacte is zoo kwaad niet.
Ten slotte maakte prof. v. Eysinga enkele
practische opmerkingen. Als men let op het
jaar 1923, is de toekomst van de Rijnvaart
zeer donker te noemen. Maar hij is overtuigd
dat Nederland zich in dezen niet laat nekken
daar ons land daar nu eenmaal niet te ver
dringen is.
Deze rede werd met luid applaus onder
streept.
Zaterdag j.l. vergaderde de Nederlandsche
werkloosheidsraad te 's-Gravenhage onder
presidium van prof. dr. W H. Nolens.
Ingekomen was een voorstel van de Ver.
van Werkloosheidsfondsen betreffende een
wettelijke regeling der werkloosheidsverze
kering. Na een schriftelijke voorbereiding
zal de Raad dit voorstel in Mei a.s. in be
handeling nemen.
Prof.*Nolens werd benoemd lot vertegen
woordiger van Nederland ln het bestuur der
internationale Vereeniging tegen de Werk
loosheid. De heer jhr. J C. C. Sandberg,
directeur van het bureau der Ned. Ver.
Landverhuizing, gaf een overzicht van de
verhouding tusschen de Ned. Ver. Landver
huizing en de Emigratie-Centrale Holland.
Bij de gedachten wisseling, welke hierop
volgde en waaraan door velen werd deelge
nomen bleek, dat men de werkzaamheden
van het bureau Landverhuizing zeer waar
deerde en hoopte, dat de werkingsfeer van
Landverhuizing door de nieuwe Centrale
niet zou worden Ingekrompen. Van betee-
kenende bestrijding der werkloosheid door
emigratie had men in 't algemeen geen
groote verwachting. Voorafgaand ovefleg
over de stichting der Emigratie-Centrale zou
men op prijs hebben gesteld.
Blijkens het voorloopig verslag over het
wetsontwerp tot vaststelling van de begroo
ting van inkomsten en uitgaven van het
staatsbedrijf der Artillerie-inrichtingen voor
het dienstjaar 1924 hadden verscheidene le
den den indruk gekregen dat dit staatsbedrijf
buitengewoon duur werkt. Zij meenden dat
de Artillerie-inrichtingen veel goedkooper
zouden kunnen worden geëxploiteerd, indien
zij zouden worden omgezet in een particulier
of semi-particulier bedrijf.
Andere leden stelden de vraag, waarom
niet is ingegaan op het voorstel van den
Raad van Toezicht op de Artillerie-Inrich
tingen om het bedrijf om te zetten in een
naamlooze vennootschap, waarvan alle .aan-
deelen in handen van den Staat zouden ko
men.
Sommige leden gaven als hun meening te
kennen dat al een goed eind in de richting
van een meer economische werking zou wor
den gegaan, indien alle bestellingen, ook die
voor de koloniën, op de Artillerie-Inrichtin
gen zouden worden geconcentreerd.
Gevraagd werd ook in hoeverre het juist
is, dat aan de Artillerie-Inrichtingen ver
vaardigde munitie ondeugdelijk is gebleken.
Ten slotte verklaarde men gaarne te zul
len vernemen welken omvang het vervaar
digen door de Artillerie-Inrichtingen van
voorwerpen, niet bestemd voor oorlogsdoel
einden, heeft genomen.
Benoeming van Dr. H. T. 's Jacob.
Het Corr. Bur. meldt:
Naar zeer groote waarschijnlijkheid is dr.
H. T. 's Jacob, lid der Provinciale Stalen van
Utrecht en oud-burgemeester van Bussum,
wonende te Zeist, bestemd voor het ambt
van Commissaris der Koningin in de provin
cie Utrecht, ter vervanging van mr. F. A. C,
graaf van Lynden van Sandenburg.
H. M, de Koningin-Moeder heeft een aan
zienlijke gift geschonken aan het consultatie,
bureau voor alcoholisme.
De toestand van den minister van Staat
jhr. A. F. de Savornin Lohman was Woens
dag merkbaar achteruitgaand.
Bezoek aan het bureau der Gemeente
werken.
De Bond van Bezuinigingsinspecteurs, die
uitsluitend ten doel heeft, het vormen van
een studiekring waarin de belangrijkste
vraagstukken op het gebied der bezuiniging
kunnen worden besproken, houdt daartoe op
gezette tijden een bijeenkomst.
Voor zfijne vergadering van eergisteren,
waarbij weder belangrijke onderwerpen van
algemeenen aard ter sprake kwamen, bracht
de Bond een bezoek aan het Bureau der Ge
meentewerken te Den Haag, waar sedert
korten tijd de administratie teneinde tot be
zuiniging te geraken, gemechaniseerd is.
Dc Inspecteurs werden rondgeleid en wel
willend voorgelicht door den directeur van
Gemeentewerken, den heer J. Lely, en den
administrateur, den heer A. C. M, van Bent-
heim, en namen met veel belangstelling van
bet ingevoerde systeem kennis
Bij den Bond bestaat het plan, het vraag
stuk der mechanische administratie nader in
stiidie te nemen.
Zooals bekend, zijn bij den Bond alle Be-
zumigingsinspecteurs welke in overheids
dienst werkzaam zijn, aangesloten.
Ged. Staten van N. Holland, hebben aan
B. en W. bericht, dat het besluit tot op
heffing der huurcommissie in Enkhuizen
niet is goedgekeurd.
Vergadering van Woensdag 5 Maart,
nam. 1 uur.
Hoofdstuk IV (Onderwijs).
Art. 18 met amendement-deVrias-Bruins
tot schrapping van den post voor de tropi
sche geneeskunde te Leiden.
De heer SCHOKKING, C.-H., is legen dit
amendement, omdat hij vooral de kliniek
niet wil missen die aan de tropische genees
kunde is verbonden, vooral ook met het nog
op de zendingsopleidingsschool te Oestgeest.
De heer v. d MOLEN A.-R. vindt geen
aanleiding om te Leiden tot reorganisatie
over te gaan, nu te Amsterdam een volledig
geoutilleerd instituut bestaat
De MINISTER zegt, dat eenige jarén ge
leden principieel is' uigevochten dat te Lei
den een dergelijke inrichting zal worden op
gericht. Het Rijk steunt het werk der ver
eeniging en zou nu het leven onmogelijk ma
ken, indien het zich thans terugtrok.
Het amendement wordt verworpen met
48 tegen 24 stemmen.
Art. 25.
Mevr. DE VRIES—BRUINS, S-D., be
spreekt het Leidsche Ziekenhuis. Zij wijst er
op, dat het Groningsche Ziekenhuis verre
weg het goedkoopst wordt geëxploiteerd,
doordal Provincie en Gemeente bijdragen en
vraagt Men Minister le Leiden rekening je
houden met deze ervaring Misschien is het
mogelijk ook hier met Provincie en Geraeen-
te in overleg te treden.
De heer VAN RAVESTEYN, C. P.. ver
heugt er zich over. dat het Leidsche Zieken
huis voor een goed deel gereed was vóór de
bezuinigingswaanzin over de bourgeoisie
kwam- Een fout aan de ziekenhuizen is, dat
de koslelooze patiënten tevens studiemate
riaal zijn voor de studenten. Hoe dat te ver
anderen is weet spr. niet, maar dit is een
fout van het huidige maatschappelijke r
stelsel.
De MINISTER zegt, dat in Groningen de
zaak berust op een historisch geworden toe-
stand. Het is niet gemakkelijk in die histo- j
rische toestanden in le grijpen en mevrouw
de Vries moet zich geen illusies maken, dat
tc Leiden de toestand is te veranderen.
Technische Hocgeschool.
De heer VAN DER WAERDEN, S.D.A.P.,
gelooft niet, dat dc nieuwe examen-regeling
veel zal helpen tegen de overlating van het
onderwijs. De professoren zullen uit liefde
voor hun vak niet geneigd wezen, veel prijs
te geven en een reorganisatie over hun
hoofden heen zal onvermijdelijk zijn Spr.
waarschuwt er tegen, dat het onderwijs te
veel in een schoolsche richting gaat en te
veel aan dc vrijheid verliest. Dit is o.a het
geval door dc invoering van de jaar-exa
mens, waardoor heel wat jaren verloren zul
len gaan. Het aantal college-uren blijft ge
lijk bij de nieuwe regeling. De adviezen der
studenten zijn z.l. zeer zakelijk; zij willen
geen verlaging der examen-eischen, maar zijn
allen tegen de iaarexamens. Spr. wenscht de
reorganisatie nog eens ernstig overwogen te
zien.
De heer GERHARD. S.D.A.P., betreurt
het, dat het aantal vrijstellingen van hen die
dc Midd. Technische scholen hebben be
zocht en naar de Techn. Hoogeschool willen
gaan, steeds is verminderd. Hij acht die ver
mindering onbillijk. Spr. vraagt of de Minis
ter bereid is het oordeel van den rector-
magnificus der T.H. en zijn assessoren ter
kennis van de Kamer te willen brengen.
De heer BIEREMA, V. B., sluit zich bij
den heer v. d. Waerden aan, wat betreft de
kwestie der examen-eischen.
De MINISTER VAN ONDERWIJS be
toogt, dat de nieuwe regeling na ernstig
overleg is tot stand gebracht. Met de ge
opperde bezwaren zal spr. gaarne rekening
houden. Het splitsen van het propaedeu-
tisch examen 'heeft algemeen goedkeuring
weggedragen. Nog steeds is spr. bezig de
regeling te herzien waarbij voorop staat dat
de deugdelijkheid van het onderwijs onaan
getast moet blijven en de examen-eischen
niet mogen worden verlaagd.
MIDDELBAAR ONDERWIJS.
De heer MARCHANT (V. D-) herinnert
aan de wijzigingen in het aantal lesuren per
week vóór de leeraren en het aantal leer
lingen per klasse. Enkele gemeenten hou
den zich daaraan niet. Is de Minister voor
nemens die gemeenten op de een of andere
wijze fe dwingen? Het is een algemeene
klacht van de leeraren, dat zij met deze
voorwaarden niet in staat zijn het onderwijs
in vollen omvang te geven.
Tal van circulaires werden in een jaar
tijds aan de scholen gezonden betreffende
allerlei onderwerpen. Zoo b.v, over de ver
warming der lokalen, de schrijfbehoeften, de
inrichting van het leerplan, keuze van leer
boeken.
Uit dat alles blijkt, dat de Minister de
vrijheid van het onderwijs aan banden legt,
gelijk spr. bij de algemeene beschouwingen
heeft gezegd, Daardoor wordt de lust der
onderwijs-autoriteiten gedoofd.
De heer TILANUS (C.-H.) betreurt het
dat een wijziging der M. O.-wet voorloopig
van de baan is. Hij begrijpt, dat dit moest
geschieden. Bij de herziening zal het noodig
zijn het vraagstuk der financieele gelijk
stelling van openbaar en bijzondes onder
wijs onder het oog tc zien. Hij hoopt, dat
de Minister dit zal willen doen.
Spr. voorziet, dat het onderwijs hoe lan
ger hoe meer een andere richting ingaat,
n.l. dat de zorg daarvoor op particulieren
wordt gelegd.
De heer VAN WIJNBERGEN (R..K.) con-
stateert, dat tal van waarborgen voor de
deugdelijkheid van het onderVijs werden
gevraagd die bleken naderhand geen waar
borgen te zijn. Een herziening zal ook de
instemming der linkerzijde krijgen. Meer
vrijheid bij het oAderwijs, o.a.'voor splitsing
der klasse, wenscht spr., al sluit hij zich
niet geheel aan bij den heer Marchant. Van
program gevraagd worden en hetzelfde eind-
program gevaagd worden en hetzelfde aan.
tal uren voor verplichte vakken, maar daar
naast kan zeer veel vrijheid worden gelaten
van inrichting.
Mef. WESTERMAN (V.-B.) meent, dat
het met de aansluiting van het lager en het
middelbaar onderwijs niet in orde is, hetgeen
blijkt uit de resultaten van de eerste klas
sen der middelbare scholen. Zij geeft den
Minister in overweging die aansluiting te
herzien.
Vervolgens pleit spr. voor het behoud
der middelbare meisjesscholen, die zij nuttig
acht. Deze reg. wil graag den meisjes een
specifiek-vrouwelijke opvoeding geven, maar
dan moet zij voor de scholen daarvoor
zorgen.
De heer ALBARDA (S. D. A. P.) zegt, dat
men natuurlijk niet te ver moet gaan met
de circulaire-regeering.
De aansluiting tusschen L. O. en M. O. is
altijd minder goed geweest. Het is onwaar,
dat zij slechter is geworden sedert kinderen
van de onvermogende klasse toegang heb
ben gekregen. Het percentage van kinderen,
dat niet „mee" kan, is niet grooter ge
worden.
Voor goede aansluiting is ook medewer
king van het middelbaar onderwijs noodig
en juist daaraan onbreekt het wel eens.
De heer RUTGERS (A.-R.) meent, dat
centralisatie bij het besturen van het on
derwijs gevaarlijk kan worden voor de vrij
heid van het onderwijs. In dit opzicht
wenscht spr. minder uniformiteit.
De MINISTER erkent, dat betere aan
sluiting van L. O. en H. O. noodig is en
deelt mede, dat reeds een opdracht is ge
geven 0111 deze zaak te onderzoekan.
Verschillende circulaires zijn uitgevaar
digd op bevel van de bezuinigingsinspectie
en wat zou men toen gezegd hebben als spr.
die niet had uitgevaardigd.
Meer vrijheid bij het onderwijs is uiterst
moeilijk om alles in evertwicht te houden.
Daarvan geeft spr. verschillende voorbeel
den, Practische oplossing is zeer moeilijk
te vinden en vaak bleek, dat een schijnbaar
groolere vrijheid ten slotte een belemmering
bleek te zijn. Op verschillende punten heeft
spr. juist meer vrijheid gegeven en het spijt
hem, dat de heer Marchant dit niet heeft
erkend.
Spr. hoopt spoedig een novelle in te die
nen, waardoor meer vrijheid vvordt verkre
gen.
De vergadering wordt verdaagd tot Don
derdag één uur.
Men bericht aan „Het Huisgezin" uit Det.
Haag:
De leiding van het Rijkstelefoonbedrijf is
tot nu toe in handen van een administratief
ambtenaar geweest. Tengevolge van de reus
achtige technische ontwikkeling, die de tele
fonie heeft uitgemaakt, zal de hoofdinspec
teur van de telefonie, die wegens het berei
ken van de leeftijdsgrens aftreedt, door een
technisch man,, een ingenieur, worden op
gevolgd.
Naar de .Nieuwe Soer. Crt." verneemt
zijn de cokesproeven met kolen van de Poe'
loc Laoetmijnen mislukt. De proeven wor
den voortgezet met een nieuw- kolenlaag
Bij mislukking wordt de economische opzet
van het hoogovenbedrijf bedreigd.
AMSTERDAM, 5 Maart. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd 237 vette
kalveren le kw. 118130 ct„ 2e kw. 106—
118 ct., 3e kw. 90—106 ct. per K.G. 151
nuchtere kalveren f 1424 per stuk 607
vette varkens Holl. le kw. 89—91 ct., 2e kw.
8488 ct., overz. en Geld. 8791 ct. pel
K.G. 12 paarden,
AMSTERDAM, 5 Maart. Aardappelen,
(Bericht van Jac. Knoop). De aardappelprij
zen bleven heden onveranderd.
DEVENTER. 4 Maart. Eieren. Ter vei
ling van de Coöp. Veiüngsvereeniging De
venter eït O instreken golden heden de kip
eieren f 6.80—7.65. Aanvoer 50.000 stuks.
WOERDEN, 5 Maart. Kaas. Ter markt
waren 40 partijen. Prijs Goudsche le soor?
f 5457, 2e soort f 51—523, rijksmerk f 51
—58. Handel matig.
ENKHUIZEN, 5 Maart. Alle visschers
(ook zij, die door 't zeeijs veel averij aan dt
netten hebben gehad) varen nu weer ter ha
ringvangst uit. Totale aanvoer van gisteren-
avond 280.000 stuks reepharing. Laatste
markt 6.90. Getal vaartuigen 65.
Heden kwamen de eerste vaartuigen bin
nen met slechte vangst. Eerste afslagprij'
7.20.
URK, 4 Maart. Door een vaartuig is heden
hier aangevoerd 16 tal reepharing, prijs 6.85
per tal. 't Is voor de vele jollen en vletten on
doenlijk deze havens te verlaten en de haring-
visscherij aan te vangen, tenzij ze, gelijk heden
met drie vaartuigen is gedaan, door een
motorbotter buiten het ijs gebracht worden,
Groot blijft dan evenwel de kans, dat het
netwerk bij verandering van den wind doof
het drijfijs wordt meegevoerd.
IJMUIDEN, 5 Maart. Heden werd alhfeï
geveild de vangst van den Britschen stoom-
haringdrifter L. T. 1271, waarvan de op
brengst 561 bedroeg.
IJMUIDEN, 5 Maart. Heden waren aan
de markt de vangsten van 8 stoomtrawlers^
4 loggers en 1 kotter. De prijzen waren all
volgttarbot f 2.502.10, tongen f 2.60—
1.80 per K.G.griet f 6025, gr. scha?
f 3324, md. schol f 4439, zetschol f 51—
43, kl. schol f 43—34, 25—14, scharren f 22—
12 per 50 K.G.roggen f 2614 per hoop
vleet f 2.702.60 per stuk, gr. schelvisch
f 5636, md. schelvisch f 4838, k. md
schelvisch f 3330, kl. schelvisch f 2625,
2017, kabeljauw f 5840, gr. gullen
f 2418, gullen f 2017, wijting f 118.50,
ASSEN, 5 Maart. Eieren. Op de markt
van de V. P. N. waren aangevoerd 85.000
stuks. Prijs 68.50 per 100 stuks.
ASSEN, 5 Maart. Paarden. Op de markt
waren aangevoerd 388 stuks, waarvan de
prijzen waren als volgtruinen 300500,
merriën 300600, enters 200400, veu
lens 150—250.
ENKHUIZEN, 5 Maart. Zaden en peul
vruchten. Groene erwten 2627 per 10C
K.G-, wijker vale erwten 3540, vale
(groote) ƒ4247, grauwe 4048, brui
ne boonen 2620 per H.L. Bruin mosterd
zaad 50 per 700 K.G. Maanzaad 192Q
karwijzaad 65, beide per 50 K.G.
MAASTRICHT, 5 Maart. Boter. Aanvoel
97.250 K.G. Prijzen hoogste 2.45, midden-
2.21, laagste 2.10.
VOLENDAM, 5 Maart. Eieren. Aan dt
veiling waren aangevoerd 7000 kippeneieren
6.857.15 en 65.000 eendeneieren 7.90-i
8.35 per 100.
GOUDA, 6 Maart. Kaas. Aangevoerd 60
partijen. Handel flauw. Eerste kwaliteit
5254, tweede kwaliteit 4551; zwaar
dere rüksmerk 60; met rijksmerk 5056.
WOERDEN, 5 Maart. Kaasmarkt, Aanvoer
40 partijen. Ee'rste kw. 54 57, tweede kw.
5153, met Rijksmerk 5158. Handel
matig.
TEXEL, 3 Maart. Eierenveiling. Aange
voerd 18900 stuks. Hoogste prijs 7,70 pel
100. Laagste 7.
BODEGRAVEN, 4 Maart Kaas. Aanvoer
88 partijen, waaronder 60 Rijksmerk, 3842
stuks, wegende plm. 23052 K.G.
Prijs; Goudsche kaas met Rijksmerk 1ste
soort 5659; 2de soort 5254, zwaar
dere tot 61, zonder Rijksmerk 48—54.
GOUDA. Veiling van 4 Maart. Witlof li
soort 3339, idem 2e soort 2118;
spruiten le soort 4749, idem 2e soort
2122 per 100 Kg.; rabarber 37.80;
selderie 7.109; peterselie 9.9010.20'
prei 99.20 per 100 bos; eieren ,77.40
per 100 Kg.
De Fluwijn maakte zijn hengel gereed en
bes (on zijn vangst.
Op dat oogenblik sloeg het acht uur van
de kerk in Joinville-le-Pont.
De Noordenwind bracht de zware slagen
van de groote bronzen torenklok over.
Fabien de Chatelux had slechts één ge
dachte Dat was, hoe bij uit zijn gevan
genis zou kunnen ontsnappen om zijn moe
der terug te zien.
Gewapend met een mes, dat hij bij zich
droeg, had hij geprobeerd op den vloer van
den kelder het cement los te krijgen,
waarmee de sluitsteen was vastgemetseld.
Het lemmet brak tusschen het steen.
Met het overige gedeelte ervan begon hij
echter zijn werk weer.
Nu drong het ijzer in het cement en ver
brokkelde dit tot gruis.
Hoe lang hij bezig was kon Fabien niet
gissen.
Hij werkte den geheelen dag door.
Het werk vorderde langzaam maar zeker.
Er bleef hem nog maar weinig arbeid
over.
Hij keek op zijn horloge en zag dat het
balf negen wees.
„Mooi zoo," dacht hij. ,,'t Is nacht, als ik
klaar 'ben, prachtig om te ontsnappen."
Eindelijk was het mes door de kalk been.
Hij greep den steen en met inspanning
van alle krachten kon hij dien optillen.
Een gapende opening vertoonde zich.
Het scheen alsof hij bijna met d» hand
het snelvlietende water kon aanraken, ter
wijl een frissche luchtstroom hem in het
aangezicht woei.
Tranen van vreugde blonken in z'n oo-
gen bij de gedachte aan de vrijheid.
Toen het eerste oogenblik van ontroe
ring voorbij was, nara hij het lampje, dat
op het tafeltje stond en bracht het bij de
opening.
Ternauwernood een opening van twintig
centimeter was vrij tusschen een buis en
een rooster.
Hij zag zich steviger gevangen dan ooit.
Toch wilde hij beproeven wat hij kon.
Hij boog zich over de opening en Yiep
iuide om hulp.
Hij luisterde en tot zijn verwondering en
tegelijk tot zijn vreugde kreeg hij antwoord.
Het was de Fluwijn, die in de nabijheid
aan 't visschen was, en hel roepen hoorde.
„Wie roept daar?" riep hij.
„Hulpl Hulp!" riep Fabien weer.
„Ik hoor u wel," was het antwoord van
den Fluwijn. „Wat moet ik doen?"
..Wacht even."
Fabien had een gedachte gekregen.
Hij nam een blad papier uit den zak en
schreef:
„Ik zit gevangen door dokter Thomp
son. Waarschuw mijn moeder, gravin dc
Chatelux, Toumonstraat 19.
Fabien de Chatelux."
Hij nam de ledige flesch, die op de tafel
stond, stak het papier er in en maakte de
ooan'ug dicht
„Hé daar," riep hij,
„Ja." was 't antwoord van den visscher.
„Let op 't water....en pak, wa't je bo
ven ziet komen."
Fabien liet de flesch in water vallen.
Hij wachtte eenige oogenblikken.
Dc Fluwijn bad de flesch ontdekt en ge
pakt. Hij maakte' die open en las het
briefje.
„Mijnheer Fabien!" riep hij eensklaps.
„Ja-"
,Ik ben het, de Fluwijn."
„Heerlijk!"
„Is u in onmiddellijk gevaar?"
„Dat geloof ik niet, maar 't kan spoedig
komen."
„Heb maar goeden moed, mijnheer Fa
bien,' riep de Fluwijn, terwijl hij zijn boot
al losmaakte. Hij roeide snel weg naar den
overkant en liep, wat hij maar loopen kon,
naar het station,
„Niet naar de Toumonstraat," dacht.hij,
„maar naar mijnheer Fromental."
Het was kwart over tien, toen hij in Pa
rijs kwam.
Op dienzelfden tijd kwam Jacques met
zijn huisgenooten in Creteil.
Martha, niets kwaads vermoedend, was
sedert de toestemming, die zij van dokter
Thompson gekregen had, in een vreugdige
stemming.
Het liep tegen twaalf uur, toen Angèle
zich ongemerkt verwijderde en naar de
1-idingsnlaats in den tui» ging, waar te
wachtte, luisterend naar het minste gerucht.
Paul Fromental had zich zeer vroeg naar
zijn kamer begeven.
De oude Madeleine wilde zich ook ter
ruste begeven.
Zij kwam even buiten om te zien of alles
rustig was, juist toen de agent Vernier zich
bij het huis bevond.
„Geen nieuws?" vroeg hij.
„Niets," antwoordde Madeleine..„Paul
is gaan_ slapenIk ga ook en ik geloof,
dat u 't beste zoudt doen, ook maar heen
te gaain. „Goeden nacht, dan"....
„Goeden nacht."
Vernier ten volle overtuigd, dat er geen
onmiddellijk gevaar dreigde, -ging naar zijn
collegas zeide hem. dat alles goed ging en
zocht zijn logement weer op.
De nacht was zeer duister.
Er hing een loodzware warmte in de
lucht, die een storm vooraf moest gaan.
De kamer van Vernier zag op den groo
ten weg uit.
Toen hij in zijn kamer gekomen was, ging
hij voor het venster zitten.
Hij had niet de minste slaap, waarom hij
ook besloot nog een uurtje zoo te blijven
zitten. Hij hoorde het op de toren in de
verte tien uur slaan, dan elf en eindelijk
half twaalf.
Alles was stil en rustig.
„Bijna tijd om te gaan slapen," dacht
Vernier, „maar ik zal m'n raam open laten"
Hij legde zich te bed, maar 't was hem
onmogelijk te slapen.
Na eenigen tijd stond hij weer op.
Plotseling hoorde hij gerucht op den weg
Hij liep naar 't venster en keek in d«
duisternis.
„Wat is dat voor een zwerver?" dacht hij.
Bijna onmiddellijk daarna hoorde hij het
geluid van een ketting, die losgemaakt werd
en behoedzaam in een bootje getrokken
werd.
Hij hoorde riemen in het water plonsen.
„Wat beteekent dat?" dacht Vernier.
„Een kerel, die zoo midden in den nacht
gaat varen, komt mij verdacht voor,
Ik denk, dat we iets op 't spoor komen."
Hij begaf zich naar buiten en liet zijn blik
ken over de rivier gaan.
Hij onderscheidde den vagen vorm van
een bootje, dat zich verwijderde.
Hij zag bet bootje den arm der rivier
opvaren, die rechts van den tuin van het
„Kasteeltje" loopt en daar in de schaduw
van de hooge boomen verdwijnen.
„Je kunt mooi doen, kerel," dacht Ver
nier, ,maar ik zal toch weten, waar je heen
vaart."
Hij liep terug naar het huis en riep den
naam van zijn collega.
Aanstonds werd het venster geopend.
„Wat is er?"
„Kleed je aan, roeo den baas en kom
mee."
„Goed,"
(Slot volgt.)
