BUITENLAND SËi. BUSTEflL BERÏCHT1K, KUNST EN KENNIS. BW Het roode testament. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT. Vrijdag 7 Maart 1924 - Tweede blad MAAR. ORDE. De Goldnotenbank en de Duitsche spoorwegregie. De vrees in Frankrijk voor Duitsche bewapening. Theunis heeft de opdracht tot vorming van een Belgisch kabinet aanvaard. Een nieuw Fransch geeiboek. Onder de Radio-berichten: De nota betreffende hervatting der militaire controle aan den Duitschen gezant te Parijs overhandigd. Eenige namen van mogelijke Belgische ministers. Een motie in het Engeische Lager huis tegen verlaging van heffing op den Duitschen import. Ontbinding van den Duitschen Rijksdag In de volgende week verwacht. VAM De winter 19231924. De hervatting der militaire controle in Duitschland. De Belgische kabinetscrisis. Uit het Engeische Lagerhuis. De crisis in de Fransche radicale partij. Het petroleumschandaal. De Duitsche Rijksdag. FEUILLETON. EINDE. Het woordje „maar" is een leelijk woord. Als de hemel ons een kruis zendt, al is aet nog zoo licht en welverdiend, dan kunnen we er wel niets aan veranderen, doch dan kuu- nen we ook niet nalaten om te zeggen: „maar." Laat men zich in gezelschap over den me- de-mensch in gunstigen zin uit, dan klinkt het: ge kunt er zoo goed als zeker van zijn „ja, maar". Spreekt niemand een gevoelen, een bewe ring uit, waartegen we niet het minste kun nen inbrengen dan veroorloven we ons toch te zeggen: „Zeker, waar is het, maar...." Wordt ons het een of ander tegen onzen zin opgedragen of gelast, dan moeten we daarbij aanmerken, al helpt het ook niets: „Dat is nu goed en wel, maar Altijd en overal dat leelijke woord, waar in zich het ziekelijk gevit, gemor, het lijdelijk verzet lucht geeft. We kunnen er niets redelijks of zakelijks tegen inbrengen of doen; we weten er niets beters voor in de plaats te stellen; toch ken nen we ons het recht toe, om door dat woordje „maar", onze ontevredenheid, ons gebrek aan berusting aan den dag ie leg gen.' Hoe beschamend is ook hier het voorbeeld van Hem, die ons is voorgegaan, opdat wij in Zijn voetstappen zouden treden. Altijd en overal heeft Hij vervuld, wat Hij reeds door den Profeet had aangekondigd: „Ik wederspreek niet". Wel mag men zeggen: het woordje: maar, stond niet in 's Heeren woordenboek. Wat zonder orde of regel geschiedt, dat is verkeerd. Daar, waar slechts eenige orde is, daar is ook iets goeds. Waar echter absoluut geen orde is, daar is ook niets goeds. Veel arbeid en geen resultaat. Waarom veelal? Door gebrek aan orde. Veel ijver en maar weinig vooruitgang. Waarom? Door gemis aan orde. Zooveel inspanning en nooit op tijd ge reed. Waarom toch? Door gebrek aan orde. Veel goede wil en een ongunstige uit slag; een schitterende aanleg en weinig meer dan slechte vruchten! Nogmaals, door gebrek aan orde. Bedachtzaam en bescheiden beginnen, langzaam en maathoudend verder gaan, be stendig voortschrijden tot de voleinding der taak of van het doel want volharding is de proefsteen voor den geest van orde ziedaar de waarborg voor het welslagen. Zich in doen en laten naar de orde van wet en een beproefde traditie schikken, den denkenden geest naar de orde des ge- loofs en der logica vormen, hart en gewe ten louteren, sterken en mondig maken naar de orde der goddelijke geboden en van het christelijk leven, dat geeft betrouw bare deugd, vormt heldere hoofden en vaste karakters, dat maakt mannen en vrouwen uit één stuk. Dc onderzoekscommis sies. De beide sub-commisssies van het comité- Dawes hebben Woensdag vergaderd ter be spreking van de reorganisatie der Duitsche spoorwegen, de oprichting van de Goldnoten bank en het herstel van het evenwicht der Duitsche financiën. De sub-commissie voor het bankwezen, die te onderzoeken heeft in hoeverre het Duitsche spoorwegnet een onderpand voor een leening kan zijn, heeft geconcludeerd overeenkomstig het rapport- Acworth en Leverve, die de Fransch-Bel- gische regie in het Ruhrgebied willen doen eindigen en het beheer teruggeven aan de Duitsche administratie, mits er maartregelen voor toezicht genomen worden op het Duit sche personeel. De sub-commissie zal in den loop der volgende week Schacht weer hooren en dan definitief rapport uitbrengen om trent de nieuwe bank, welks zetel, naar thans is bepaald, te Amsterdam zal worden ge vestigd. De militaire controle in Duitschland. Er zal aan Duitschland een nieuwe nota /gorden gericht in zake de militaire controle door de geallieerden. Deze zaak is weer aan de orde gesteld door een voorstel van de Britsche regeering, dat nu in hoofdzaak door den Raad van ambassadeurs is aanvaard. De bedoeling van dit voorstel schijnt te zijn, om zoo spoedig mogelijk te komen tot een beper king van deze militaire controle, waar tegen van Duitsche zijde vooral het be zwaar wordt ingebracht van de moeilijkheden, die door het optreden van buitenlandsche militaire controleurs telkens weer bij de hui dige stemming der bevolking ontstaan. Ook voor het toezicht op de militaire bewapening te land wil Engeland het stelsel van een klein comité van toezicht gelijk voor de bewapening ter zee en in de lucht bestaat. Van Fransche zijde, waar men integendeel meent dat de „toenemende bewapening" in Duitschland dat ten gevolge van de gebeurtenissen van het vorige jaar geheel en al zonder controle bleef scherper toezicht zou behoeven, heeft men niettemin zich bij het Britsche voorstel neer gelegd. Maar uit het Havastelegram van he denmorgen blijkt, dat dit toch alleen is ge schied, onder voorwaarde dat men tot de ver vanging van de militaire controle door een klein comité van waarborg niet zal overgaan, zonder eerst nog weer eens een algemeen onderzoek in te stellen om na te gaan of Duitschland in 1923 geen boosaardigheden heeft begaan en of thans de ontwapening wel definitief voltooid is. Is misschien de overtuiging in Frankrijk dat dan wel zal blijken, dat Duitschland ook in dit geval tekort schiet, de oorzaak van de welwillendheid, die door de Fransche regee ring tegenover het Britsche denkbeeld is ge toond. Dat trouwens in deze quaestie, ondanks de thans verkregen eenstemmigheid, in Frank rijk nog wel moeilijkheden met de Britsche regeering worden verwacht die omtrent de omstandigheden waaruit Duitschlands definitieve ontwapening zou moeten blijken, nog wel eens met de Fransche van meening zou kunnen verschillen schijnt men in Parijs nog wel te verwachten. Verschillende Fransche bladen toch spre ken wel hun voldoening uit over den eisch door den Gezantenraad aan Duitschland ge steld, om de militaire controle te hervatten, vooral omdat de daartoe verzonden nota be rust op het Engeische voorstel. Er wordt ge wezen op tal van verschijnselen, die aan- toonen hoe Duitschland zich weer aan het wapenen is en hoe noodig het dus is daartegen wat te doen. Maar niettemin voorziet men op dit punt nog wel verschil in opvatting tusschen Frankrijk en Engeland. De „Ere Nouvelle", hoezeer ook aanhang ster van internationale denkbeelden, waar schuwt tegen den wensch, dien MacDonald schijnt te koesteren, n.l. om de militaire con trole reeds.spoedig aan den Volkenbond op te dragen. De Volkenbond zou groot gevaar loopen door haar macht thans reeds te hoog aan te slaan. Daarom is het voorloopig beter zich te vergenoegen met speciale overeen komsten, totdat de Volkenbond machtig ge noeg zal zijn geworden om de taak over te nemen. De Belgische Kabinets crisis. Theunis zal trachten de nieuwe regeering te vormen. Hij heeft de opdracht aanvaard. De doorslag werd gegeven door den stap, dien de delegatie der Vlaamsche Kamer- groep bij hem heeft gedaan. Van deze dele gatie heeft Van Cauwelaert echter gewei gerd deel uit te maken en nu' blijkt uit de „Standaard" dat een aantal Kamerleden, die tot deze groep behooren, niet uitgenoo- digd waren op de voorafgaande vergadering, welke bij Van de Vijvere heeft plaats ge had. De „Standaard" wijst er verder op, dat de thans door de groep aangenomen hou ding wel eenigszins bevreemdt, maar merkt daarbij op dat die leden, welke de verant woordelijkheid op zich hebben genomen om den steun der groep aan Theunis te beloven, wel zouden kunnen gehandeld hebben tegen den zin van hen, die op deze wijze werden gebonden. t Ook wijst het blad op de alleszins vreem de handelwijze van den woordvoerder van de meer conservatieve fractie der partij, die het door zijn- optreden bij den Koning on mogelijk heeft gemaakt een combinatie met Van de Vijvere als premier te verwezenlij ken. Bedoeld wordt hier Helleputte, wiens houding van den Vlaamschen hoek uit be keken in meer dan één opzicht van twijfel achtig allooi is geweest. Het is dus nog zoo zeker niet dat het nieu we kabinet-Theunis, als het tot stand komt, onvoorwaardelijk door de Katholieke demo craten zal worden gesteund. De Fransche Senaat en de decreten. De Kamerrapporteur Bokanowski betoogt in een uitvoerig artikel in de Matin", dat als de Senaat snel handelt en de regeering tegenover de buitenlandsche speculatie de wapenen gebruikt, waarover zij beschikt, de wisselkoers zeker spoedig zal verbeteren. Tardieu echter houdt het tegenovergestelde vol en wijst op de blijvende daling, die de franc ook na het Kamervotum vertoont. De begrootingcommissie uit den Senaat heeft aanvankelijk al evenmin als de Kamer zin om de decrets-iois aan te nemen. In een gisteren gehouden bijeenkomst heeft ze zich vereenigd met de uitvoerige uiteenzetting van den rapporteur Henry Bérenger, waarvan de conclusie is dat bezuinigingen bij decreet onnoodig zijn omdat die evengoed op nor male wijze kunnen worden verkregen. Ver schillende bezuinigingen werden besproken, die in de volgende bijeenkomsten weer in détails zullen worden behandeld. Maandag zullen Poincaré en de Lasteyrie door de com missie worden gehoord. Te verwachten valt dat de Senaat zich ten slotte, evenals zij dit in de kiesrechtquaestie gedaan heeft, bij de wenschen van Poincaré zal neerleggen en dat de door de Kamer goedgekeurde bepalingen met enkele kleine wijzigingen aangenomen zullen worden. De veiligheid van Frank rijk. Volgens den correspondent van de „Ti mes" te Parijs is het waarschijnlijk, dat heden een nieuw Fransch Geeiboek zal verschijnen hetwelk nog niet gepubliceerde documenten zal bevatten nopfens de veiligheid van Frank rijk. Van sommige dier documenten is het bestaan zelfs niet bekend. Het Geeiboek zal volgens den correspon dent 180 bladzijden tellen. Het zal brieven bevatten, welke Poincaré, als president der republiek, gedurende de vredesconferentie van 1919 heeft geschreven. Het zijn strikt genomen geen diplomatieke documenten, maar zij werpen veel licht op het onderwerp. De Duitsche rijksdagver kiezingen. De brandende en alles overheerschende quaestie in Duitsche parlementaire kringen blijft de datum van de rijksdagverkiezingen en de ontbinding van den Rijksdag. Volgens een draadloos bericht heeft de Rijkskanselier in een conferentie met de par tijleiders nogmaals verklaard, dat hij zich de leiding in de aangelegenheid niet door de soc.-dem. zal laten ontnemen, die blijft vast houden aan haar wensch tot revisie van de regeeringsverordeningen, De kans schijnt groot, dat de beslissing tot de volgende week wordt uitgesteld. DE. VLOOTBASIS VAN SINGAPORE. De „Daily Mail" meldtHet Kabinet ontving Woensdag het rapport van de Sub commissie onder voorzitterschap van Clynes, belast met het onderzoek der voorstellen omtrent de basis van Singapore. Het blad zegt gegronde reden te hebben om mede te deelen, dat de regeering besloot het plan niet door te zetten. ENGELAND EN AMERIKA. Bij het aanbieden van zijn geloofsbrieven aan president Coolidge heeft de nieuwe Britsche ambassadeur sir Esme Howard, naar Reuter meldt, verklaard, dat de ko ning hem verzocht had de verzekering over te brengen, hoe zeer de koning in een goede verstandhouding tusschen beide landen den besten waarborg ziet voor den wereldvrede. Zoowel de koning als de premier hadden hem verzekeringen van oprechte vriend schap voor de Vereenigde Staten meege geven met de betuiging van hun groote voldoening over de bestaande hartelijke be trekkingen. In zijn antwoord verklaarde president Coolidge, dat deze overeenstemming in alge- meene doeleinden een machtige beweeg kracht kan worden voor het tot stand doen komen van een rechtvaardigen en duurza- men wereldvrede. DE HERNIEUWDE STRIJD IN MA ROKKO. Het „Journal" bevat een telegram uit Ma drid, volgens hetwelk Primo de Rivera heeft verklaard dat er Vrijdag gewichtige militaire operaties zullen beginnen om den vijand in Marokko te tuchtigen. Volgens draadloos bericht uit Tanger, is de Spaansche linie bij Tizza Assa doorbroken. De Rif-Kabielen rukken naar Nador op. Hetzelfde bericht meldt dat de Rif-Kabie len over vliegtuigen zouden beschikken, waarmede zij Melila hebben gebombardeerd. De Spaansche verliezen zijn zeer ernstig. Er zijn 14.000 man Spaansche troepen ter ver sterking gezonden. Het officieele communiqué uit Marokko meldt, dat de Spaansche troepen, die in den sector van Tafersit een convooi beschermden, geweervuur hebben gewisseld met rebellen. Tien man werden vrij ernstig, drie licht ge wond. HET PETROLEUMSCHANDAAL. Uit Washington wordt gemeld, dat de senaats-commissie in het geheim 300 tele grammen onderzocht, gewisseld tusschen de „principals" (hoofdpersonen) betrokken bij het petroleumschandaal. Senator Hof- lin verklaarde gisteren in den Senaat te ge- looven, dat de „principal" vermeld in de telegrammen van Mclean, president Coo lidge was. MEXICAANSCHE BANDIETEN OVER DE AMERIKAANSCHE GRENS GE KOMEN. Een bericht uit Langtry in Texas meldt, dat 150 Mexicaansche bandieten over de Rio Grande op Amerikaansch gebied zijn gekomen en na buitmaking van paarden, vee en voorraden naar Mexico terugvluchtten. DE VERKIEZING VOOR WESTMIN STER. De Independent Labour Party, de meer uitgesproken socialistische groep van de La bour Party, heeft besloten een candidaat te stellen voor het district Abdij van West minster. Er zijn hier dus nu vier Candida- ten; de drie andere zijn de anti-socialistische candidaat Winston Churchil, de officieele conservatief Otho Nicholson en de liberaal Scott Due kers. DE OO STENRIJKSCHE BANKSTA- KING GEEINDICD. Het is den Oostenrijkschen kanselier, mgr Seipel, gelukt het conflict tusschen de ban ken en hun personeel bij te leggen. Het werk zou gisteren'(Donderdag) worden hervat. DREIGENDE REGEERINGSCRISIS IN DENEMARKEN. In strijd met'haar eigen beginselen zag het Deensche boerenblok, dat de regeering vormt, zich gisteren gedwongen bij het parlement een plan in te dienen, tot herstel van de Duitsche valuta. Zooals reeds gemeld, zal het plan een aan zienlijke verhooging der invoerrechten be vatten, benevens een gedwongen 3% in- komstenbelastingverhooging voor den tijd van drie jaar. Indien de oppositie door dit nieuwe plan niet bevredigd wordt, staat het aftreden van de regeering te wachten. Ver wacht wordt, dat dan na de verkiezingen, die in April zullen plaats hebben, een sociaal democratische regeering aan het bewind zal komen. AMNESTIE VOOR AMERIKA ANSCHE DESERTEURS. President Coolidge heeft amnestie ver leend aan alle personen, die wegens desertie bij leger of vloot waren veroordeeld in de periode tusschen den wapenstilstand en het officieel einde van den wereldoorlog, alsmede aan her,, die gedurende den oorlog deser teerden. STAKING DER PARIJSCHE VUILNISLIEDEN. De Mardi Gras, die toch al niet zeer fleu rig was tengevolge van den regen en het achterwege blijven van gekostumeerde feest gangers, werd op geluisterd door een staking der vuilnislieden. De mannen eischen zes francs loonsverbooging per dag, d.w.z. 24 frs. De fraaie Parijsche boulevards en avenues lagen dik onder den modder in de woon straten stonden de vuilnisbakken in trieste overladenheid voor de huizen. Hier en daar reed een eenzame motorwagen van den reinigingsdienst, bestuurd door een meester knecht of ingenieur. De Union Civique zond wat mannetjes uit, wier krachten echter te kort schoten om heel Parijs te zuiveren. Er is nog geen bericht dat de staking is afgeloopen, maar het is niet aan te nemen, dat ze heel lang duurt. NOG EEN NIEUWE PARTIJ IN DUITSCHLAND. Alsof er nog niet genoeg partijen waren» is te Berlijn een nieuwe partij gevormd, de „Duitsche arbeiderspartij", die volgens haar program „uitsluitend de belangen van de arbeiders vertegenwoordigen en alleen de welvaart van- de arbeidende bevolking wil bevorderen." In „Hemel en Dampkring" schrijft prof. dr. E. van Lverdingen over dezen winter: Na vergeefsche pogingen in den winter 22- 23, heeft die van '23 op '24 ons weer ijsver maak voor langer dan èén dag gebracht en ons op ongwone hoeveelheden sneeuw ver gast, met een record van vorst voor het N. O. van het land, waarbij te Avereest met 22o.3 C. zelfs het absolute record voor het gebeele land werd overtroffen. Om te haas tige conclusies over de strengheid van den winter te voorkomen, is het misschien ge- schik1 even na te gaan welke plaats de win ter 23/24 op grond van de op 9 Januari ge- eindigde kouperode inneemt, in de rang- si hikking waarvan het beginsel in nr. 2 van Jaargang 21 (p. 26) is medegedeeld. Den 23 November begint te De Bilt een reeks van 13 nachten met vorst juist één te weinig om er een ijsperiode" van te ma ken; daarna volgden nog 7' nachten met vorst, van elkaar, de overige en volgende vorstperiode gescheiden door achtereenvol gens 1, 1, 2 en 3 nachten boven het vries punt De laatste drie dagen was het maxi mum 7,6, 8.3 en 8.4 de gebeele voorgaan de reeks kwam dus bij de bepaling van bet rangnummer der jongste „ijsperiode" niet in aanmerking. Alleen wanneer tegen dat dit nummer ver schijnt een flinke tweede ijsperiode geboekt is, zal men den geheelen ijswinter onder de strenge moeten rekenen. Het twijfelachtig karakter van den winter toi dusver blijkt ook uit het groote verschil tusschen het N.O. en bet Z. W. van ons land. De Britsche draadlooze dienst meldt, dat aan Duitschland in de heden te overhandigen nota van den gezantenraad zal worden ge vraagd bevredigende verzekeringen te geven ten aanzien van de volgende punten: reorga nisatie der politie, bet voor andere doelein den inrichten van fabrieken, overgave van het nog overgebleven verboden materiaal, het verstrekken van statistieken nopens het Duitsche militaire effectief en de productie van oorlogsmateriaal vóór, gedurende en na den oorlog; het doorvoeren van wettelijke maatregelen tot verbod van in- en uitvoer van oorlogsmateriaal en hel in overeenstem ming brengen van de werving en de organisa tie van het leger met de bepalingen van het vredesverdrag. Aanvaardt Duitschland deze voorstellen niet, dan zullen de geallieerden voortgaan bun rechten ingevolge het verdrag uit te oefenen en staat het alleen aan de geal lieerden tc beslissen wanneer de controle kan worden gestaakt PARIJS. 6 Maart. Er bestaat, zooals men gezien zal hebben, nogal verschil van opvatting te Parijs omtrent de strekking van de nota, door den Gezantenraad aan Duitsch land verzonden en die vanavond of morgen openbaar gemaakt wordt Eenerzijdswordt ze beschouwd als een forscbe aanmaning aan Duitschland zich opnieuw de militaire con trole te laten welgevallen en dus als uiting van den wensch. deze opnieuw krachtig ter hand te nemen, anderzijds huldigt men hier in doorgaans goed-ingelichte kringen de op vatting, dat ze een belangrijke concessie vormt aan de Engeische opvatting, dat de controle niet te hinderlijk voor Duitschland moet worden gemaakt en de militaire con trolecommissie weldra moet worden vervan gen door een garanfie-comité met veel min der ingrijpenden werkkring. Volgens deze laatste opvatting zou het nieuwe onderzoek dan ook beperkt blijven tot de gevjlen, waarin reeds begonnen was en waartoe Duitschland dan ook toestemming gegeven had. Er lijkt aanleiding te bestaan, zich op het oogenblik niet te veel te laten leiden door de commentaren der Fransche nationalisti sche bladen, die de voorstelling geyen, dat men nu weer flink tegen Duitschland gaat optrekken en te wijzen op de in werkelijk heid toenaderende houding van Poincaré tegenover Engeland, welke, al gaat ze niet zoover als b.v. de „Westminster Gazette" zou wenschen zich toch aansluit bij de 'brief wisseling tusschen de beide premiers. Men bedenke, dat Mac Donald in zijn nofa van 25 l'ebruari voorstelde, een cotppleten in ventaris op te maken van Duitschl^nd's strijdkrachten en materieel en daarna de controle-commissie te vervangen door een garantie-comité, zoóals dit ook reeds voor de marine en de luchtvaart werkt en dat geen bezoeken ter plaatse brengt Men ziet, dat het mogelijk is, op elk van beide deelen dezer nota beurtelings den nadruk te leggen, maar voor de internatio nale verhoudingen lijkt de tweede helft on getwijfeld de belangrijkste. PARIJS, 6 Maart. De nota der Gezan tenconferentie betreffende 'de hervatting van de militaire controle in Duitschland is heden aan den Duitschen gezant te Parijs over handigd. BRUSSEL, 6 Maart. Een groot deel van de belangstelling rond de kabinetscrisis be treft de houding van de katholieke Vlamin gen. Het bureau van de rechterzijde verga derde vanmiddag en nam de volgende motie aan: „De bureelen van de rechterzijde van de Kamer en den Senaat verklaren zich be reid de regeering te steunen, die Theunis zal samenstellen. Zij zijn van oordeel, dat het hoofdstreven van de regecring en van het parlement voor aales zal moeten gaan na het herstel van den financieelen en economischen toestand van het land, de ver betering van den wisselkoers, de oplossing van het vraagstuk van het herstel en de be strijding van de duurte." Dat de wenschen in deze motie uitge drukt, alles en niets zeggen, zal wel een ge volg zijn van de verdeeldheid, die onder de kaholieken zelf heerscht. Van Vlaamsche zijde verbergt men het niet, dat de katho lieke Segers een regeering-Van de Vijvere blijkt onmogelijk gemaakt te hebben. Van Cauwelaert zou onomwonden verklaard hebben, dat hij tevreden is met het nieuwe scheepje niet te moeten varen, terwijl Poul- let, die evenals de liberale Hymans in aan merking kwam voor de portefeuille van Buitenlandsche Zaken, definitief geweigerd heeft in het nieuwe kabinet zitting te ne men. De christelijke werklieden daarentegen verklaren zich vóór het kabinet-Theunis ge. wonnen, indien bun een portefeuille wordt toegekend en een spoedige behandeling van eenige sociale wetten wordt verzekerd, mede indien ook niet aan de wet op den acht-urigen werkdag wordt geraakt Hun leider Hymans zou, naar vanavond luidde, minister van nijverheid en arbeid worden, terwijl de groep-van Cauwelaert bepaald oppositie zou voeren. Tcb zou Theunis dan over een meerderheid van een tiental stemmen beschikken in de Kamer. Theunis begon vanmorgen zijn pogingen om zijn medewerkers bij elkaar te krijgen. Jas- par en Moyersoe komen niet in de nieuwe regeering, evenmin als Franck. Na de wei gering van Poullet, blijkt Hymans de Per tefeuille van buitenlandsche zaken bepaald aanvaard te hebben. Noll zou minister van Kunst en Wetenschap, Van de Vyvere van economische zaken, Masson van justitie, Ruzette van landbouw blijven. Wat er van waar zij, eerst morgenavond oi Zaterdag zal de samenstelling van het nieuwe kabinet be-, kend zijn. LONDEN, 6 Maart. In het Lagerhuis diende het conservatieve lid Samuel een mo tie in. waarin verzet wordt aangeteekend tegen de vermindering van de heffing aar den Duitschen imp'ort opgelegd, als midde tot het binnenhalen van schadevergoedingen van 26 tot 5 pet. Sir John Simon (liberaal, hechtte zijn goedkeuring aan de houding dei regeering. Hij wees er op, dat een staa van zaken was ontstaan, die niet bedoelc of voorzieD was door hen. die het plan hef eerst ontwierpen. Hij veronderstelde, dat de werkloosheid der vorige regeering tec aanzien van deze zaak verband hield met haar protectie-politiek. Snowden, de kanselier van de Schatkist, zeide, dat de tegenwoordige regeering, na een conferentie met de Duitsche regeering, met deze overeen was gekomen om de moei lijkheden, die althans voor sommige Brit sche handelaars, in den Duitschen hande' werkzaam, van de heffing het gevolg wa ren, weg te nemen. De regeering had deze schadevergoedingsheffing van 26 tot 5 pet verminderd om tegemoet te komen aar Duilschland's verminderd betalingsvermo gen. De regeering had een recht van 5 pet behouden, omdat zoo zij het Parlement had gevraagd dit recht heelemaal in te trekken zij een sterk wapen had uit handen gegeven met betrekking tot de schadevergoedingen De schikkingen zouden 15 April expireerer en het was hoogstwaarschijnlijk, dat gedu rende de volgende paar maanden het heele vraagstuk der schadevergoedingen opnieuw aan de orde zou komen. Deze zaak zou dat worden opgenomen in veel grootere vraag stukken, die aan dc orde zouden komen. PARIJS, 6 Maart. Sarraut, minister vafl koloniën, die. zooals men weet, uit de radi caal-socialistische partij is gestooten, omdat bij vóór de niewe belastingen heeft gestemd, heeft thans aan Herriot, den president van het Uitvoerend Comité der partij, een brief gericht, waarin hij verklaart acte te nemen van deze beslissing en haar als definitief be schouwt, daar hij buigt voor de leiding en de discipline der partij. Hij is zijn gebeele leven trouw aan zijn overtuiging gebleven en hij heeft zijn partij te zeer gediend om haar tegenstander te worden, want ondanks haar dwalingen is zij trouw aan haar ideaal gebleven. Sarraut kondigt aan dat hij ervan afziet om opnieuw naar zijn mandaat te sollici- teeren en verklaart dat zijn eenige wraak is, de tegenstellingen waarin het Uitvoerend Comité van de radicaal soc. partij gevangen zit, aan bet licht te brengen. Het Comité heeft het hem als een misdaad aangerekend, dat hij trouw is gebleven aan den grooter patriot en republikein Poincairé. De minister besluit dat bij wellicht hel vaderland buiten het parlement zal dienen of dat hij terug zal keeren indien zijn partij meer haar tradities van vrijheid hoog zal houden. PARIJS, 6 Maart, Minister Strauss heef als lid van de radicale en de socialistische partij bedankt in verband met de maatrege len, genomen ten aanzien van zijn collega's in de regeering en het parlement. WASHINGTON, 6 Maart. Medegedeels wordt dat het door de regeering aanhangig gemaakte rechtsgeding tot annuleering van de aan Doheny en Sinclair verleende petro- leumconcessies op grond van fraude en on wettigheid de volgende week zal beginnen. Aan den rechter is verzocht, den concessio narissen te verbieden verdere boringen te doen en tevens is een verzoek gedaan om „receivers" aan te wijzen tot. het beheeren van de regeeringseigendommen in afwachting van de uitspraak in het proces. Tijdens de zitting van den Rijksdl-g had den de rijkskanselier en de partijleiders een bespreking. Onder voorbehoud van de goed keuring van het Senioren-convent, dat mor gen bijeenkomt, werd in het uitzicht gesteld, dat Zaterdag en Maandag geen zitting za' worden gehouden en dat Dinsdag de behan deling zal beginnen van het wetsontwerp be- treffende de „Goldnotenbank". De ontbinding van den Rijksdag wordf tegen het midden van de volgende week ver. wacht. De verkiezingen zullen dan vermoe. delijk niet meer op 6 April, maar op een Zondag na Paschen, eind April of begin Mei worden gehouden. De rijkskanselier heeft heden met presi dent Ebert een bespreking gehad over de ontbinding van den Rijksdag. Men neemt aan dat president Ebert ten slotte, na uitvoerige: besprekingen, den rijkskanselier de even- tueele machtiging tot ontbinding zou hebber verleend. Weinige oogenblikken later ging de deur fpen en verscheen de agent met den her bergier. „Eén bootje!.... gauw!" zei Vernier. „Het bootje ligt daar," en de herbergier wees naar den oever. „Goed, geef de riemen en' maak de ket ting los." 't Was in een ommezien gedaan. „Blijf hier," zei Vernier tot zijn collega en den herbergier. „Houd een oogje in 't zeil." Hij stiet het bootje van den kant en voer naar 't midden van de rivier. Het sloeg twaalf uur. Het was tien minuten over negen, toen het cijfer-telegram van Raymond op het hoofdbureau van politie kwam. De hoofdcommissaris was er niet, doch daar hij steeds tijdingen wachtende was, had hij bevel gegeven, de berichten aan stonds naar zijn woning te brengen. Hij kreeg het telegram onmiddellijk en slaakte een kreet van vreugde bij het lezen ervan. Hij gaf bevel zonder uitstel zijn rijtuig in te spannen. Het rijtuig kwam voor en in snellen draf ging het naar het hoofd- bureau. Om tien uurt 's avonds waren ook de chef der recherche en een tiental agenten aan- wezig. I De commissaris gaf bevel in allerijl naar het huis van den dokter te gaan. Er werd gehoorzaamd en zoo snel men ken, spoedde men zich naar de Miromesnil- straat. In de Miromesnilstraat werd de deur geopend door den huisknecht, die ver schrikt stond bij het zien van zooveel volk. Het overige personeel werd gewekt en in»verzekerde bewaring gesteld. Men doorzocht het huis, maar van de huisgenooten was niemand te vinden. De huisknecht werd ondervraagd. „Waar is uw meester, dokter Thompson op 't oogenblikWeet u dat?" vroeg de commissaris streng. „Ja.... zeker.... Ik heb hem vanavond naar Creteil gebracht.... Ik was juist te rug, toen u kwam." „Is hij er alleen heen gegaan?" „Neen, zijn secretaris ging mee en in een ander rijtuig zat mevrouw Angêle en me juffrouw Martha." „ZooJe zult er ons heen brengen. Wij hebben hier rijtuigen bij ons." „Ik zal er u heen brengen," liet eens klaps een stem zich hooren. Het was een jongeman, die juist binnen gekomen was. Aller oogen vestigden zich met verwonde ring op den Binnentredend» „Wie is u?" vroeg de commissaris, „Ik ben Jules Boulenois, een van de erf genamen van den graafDe schurken hebben mij willen vermoorden, maar 't is bun niet geluktIk zal u naar Creteil brengen, maar baast u, want op dit oogen blik is mijnheer Fabien de Chatelux mis schien reeds door hen vermoord." „Fabien de Chatelux?' „Ja. „Maar hoe dan? „Maak haastDat zal ik u onderweg wel vertellen...- Het is hoog tijd." De noodige bevelen werden gegeven. Twee agenten werden achtergelaten ora de wacht in het huis te houden. De overigen stapten in de rijtuigen en vertrokken en met den grootst mogelijken spoed. De Fluwijn was in het rijtuig gestapt, .waarin zich ook de chef van de recherche en de commissaris bevonden. Op den weg van de Miromesnilstraat naar de place de Bastille bracht de jonge visscher hem °P hoogte van hetgeen er in Creteil gebeurde. Het was elf uur, toen de rijtuigen in volle vaart de rue de Lyon doorreden. Eensklaps werd een geroep gehoord „Halt!" De koetsier hield zijn paarden in. De commissaris zag verwonderd naar buiten. Het was het rijtuig van Raymond, die juist uit Joigny was teruggekomen. Bij den scbijn van een lantaarn had bij den koetsier van de politie herkend en toen hij verschillende rijtuigen zag, had hij alles begrepen. Na een korte beraadslaging stapte hij bij den commissaris in het rijtuig en voort ging het weer met haast nog grooteren spoed naar Creteil. De magistraten vroegen zich angstig af of zij reeds niet te laat zouden komen. Paul Fromental was door Angêle bij de landingsplaats in den tuin ontvangen en naar het „Kasteeltje" gebracht, waar hij door dokter Thompson en Martha ontvan gen werd. Het meisje toonde zich zeer verwonderd hem te zien, wat Paul niet begreep. Van een oogenblik afwezigheid van dok ter Thompson maakte hij gebruik om haar te bedanken voor haar brief. Het meisje begreep hem niet. „Welken brief, Paul?" „Wel dien ik ontvangen heb." „Ik heb geen brief geschreven." Om baar het tegendeel te bewijzen liét Paul haar den brief van Pascal zien. Het meisje werd doodsbleek. „Paul.... dien heb ik niet geschreven. We zijn verraden." Ze vluchtte naar de deur, Paul volgde baar. De deur was stevig gegrendeld. Ze ademden een bedwelmenden geur in. Jacques had het geheimzintda- toestel in werking gebracht en de keroseleendamp verspreidde zich door het vertrek. Eensklaps weerklonk buiten een onver wacht gerucht. Men hoorde hevig bonzen op de buiten deur, die kraakte onder de schokken. Een doffe ontploffing volgde en Jacques, met een vloek op de lippen, viel achter over, het gelaat met bloed overdekt. Op het oogenblik dat hij het geluid bui ten gehoord had, had een zenuwachtige beweging van zijn hand hem de drukking te sterk doen maken en was het spuittoe- stel gebarsten en had een stuk glas hem in 't gelaat getroffen onder het rechter oog. Pascal wilde vluchten, doch, door een waanzinnigen schrik bevangen wist bij geen uitweg te vinden. Eindelijk was de deur versplinterd. De agenten drongen de villa binnen, Ray mond aan het hoofd. Door Pauls stem geleid, vond men spoe dig de zaal, waar de twee jongelieden waren opgesloten. Pascal probeerde tegenstand te bieden, docb de agenten overmeesterden hem en deden hem de handboeien aan. Jacques Lagarde lag bewusteloos op deii grond. Angêle werd eveneens In verzekerde be waring gesteld. Eenige agenen waren, door den Fluwijn geleid, naar de kelder gegaan. Zt> "onden Fabien de Chatelux en bevriid- den hem uil zijn gevangenis. De magistraten doorzochten geheel bet „Kasteeltje", de gevangenis v^n Fabien en alles wat verdacht voorkwam, werd mee genomen. De schuldigen werden onder geleide naar Parijs gebracht. De deuren der villa werden gesloten, de voordeur zooveel mogelijk hersteld en ma gistraten en agenten vertrokken weer naar Parijs. Het onderzoek werd in de woning in d» Miromesmilstraat nauwkeurig voortgezel et leidde lot de ontdekking van het Testa ment. De plaats, waar het geld verborgen moest liggen, werd opgespoord en werkelijk werd het geld gevonden. i Het werd onder de vier overgebleven erfgenamen verdeeld. ten maand later werd het huwelijk van Paul en Martha ingezegend, waarbij Fabien de Chatelux en Jules Boulenois getuigen waren. Zoowel Jacques, Pascal als Angêle wer- den tot levenslange dwangarbeid veroor. deeld.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | | pagina 5