BUITENLAND
SËi. BUSTEflL BERÏCHT1K,
KUNST EN KENNIS.
BW
Het roode testament.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Vrijdag 7 Maart 1924 - Tweede blad
MAAR.
ORDE.
De Goldnotenbank en de Duitsche spoorwegregie. De vrees in
Frankrijk voor Duitsche bewapening. Theunis heeft de opdracht tot
vorming van een Belgisch kabinet aanvaard. Een nieuw Fransch
geeiboek.
Onder de Radio-berichten: De nota betreffende hervatting der militaire
controle aan den Duitschen gezant te Parijs overhandigd. Eenige namen
van mogelijke Belgische ministers. Een motie in het Engeische Lager
huis tegen verlaging van heffing op den Duitschen import. Ontbinding
van den Duitschen Rijksdag In de volgende week verwacht.
VAM
De winter 19231924.
De hervatting der militaire
controle in Duitschland.
De Belgische kabinetscrisis.
Uit het Engeische Lagerhuis.
De crisis in de Fransche
radicale partij.
Het petroleumschandaal.
De Duitsche Rijksdag.
FEUILLETON.
EINDE.
Het woordje „maar" is een leelijk woord.
Als de hemel ons een kruis zendt, al is aet
nog zoo licht en welverdiend, dan kunnen we
er wel niets aan veranderen, doch dan kuu-
nen we ook niet nalaten om te zeggen:
„maar."
Laat men zich in gezelschap over den me-
de-mensch in gunstigen zin uit, dan klinkt
het: ge kunt er zoo goed als zeker van
zijn „ja, maar".
Spreekt niemand een gevoelen, een bewe
ring uit, waartegen we niet het minste kun
nen inbrengen dan veroorloven we ons toch
te zeggen: „Zeker, waar is het, maar...."
Wordt ons het een of ander tegen onzen
zin opgedragen of gelast, dan moeten we
daarbij aanmerken, al helpt het ook niets:
„Dat is nu goed en wel, maar
Altijd en overal dat leelijke woord, waar
in zich het ziekelijk gevit, gemor, het lijdelijk
verzet lucht geeft.
We kunnen er niets redelijks of zakelijks
tegen inbrengen of doen; we weten er niets
beters voor in de plaats te stellen; toch ken
nen we ons het recht toe, om door dat
woordje „maar", onze ontevredenheid, ons
gebrek aan berusting aan den dag ie leg
gen.'
Hoe beschamend is ook hier het voorbeeld
van Hem, die ons is voorgegaan, opdat wij
in Zijn voetstappen zouden treden.
Altijd en overal heeft Hij vervuld, wat Hij
reeds door den Profeet had aangekondigd:
„Ik wederspreek niet".
Wel mag men zeggen: het woordje: maar,
stond niet in 's Heeren woordenboek.
Wat zonder orde of regel geschiedt, dat
is verkeerd.
Daar, waar slechts eenige orde is, daar
is ook iets goeds.
Waar echter absoluut geen orde is, daar
is ook niets goeds.
Veel arbeid en geen resultaat. Waarom
veelal? Door gebrek aan orde.
Veel ijver en maar weinig vooruitgang.
Waarom? Door gemis aan orde.
Zooveel inspanning en nooit op tijd ge
reed. Waarom toch? Door gebrek aan orde.
Veel goede wil en een ongunstige uit
slag; een schitterende aanleg en weinig
meer dan slechte vruchten! Nogmaals, door
gebrek aan orde.
Bedachtzaam en bescheiden beginnen,
langzaam en maathoudend verder gaan, be
stendig voortschrijden tot de voleinding der
taak of van het doel want volharding is
de proefsteen voor den geest van orde
ziedaar de waarborg voor het welslagen.
Zich in doen en laten naar de orde van
wet en een beproefde traditie schikken,
den denkenden geest naar de orde des ge-
loofs en der logica vormen, hart en gewe
ten louteren, sterken en mondig maken
naar de orde der goddelijke geboden en
van het christelijk leven, dat geeft betrouw
bare deugd, vormt heldere hoofden en vaste
karakters, dat maakt mannen en vrouwen
uit één stuk.
Dc onderzoekscommis
sies.
De beide sub-commisssies van het comité-
Dawes hebben Woensdag vergaderd ter be
spreking van de reorganisatie der Duitsche
spoorwegen, de oprichting van de Goldnoten
bank en het herstel van het evenwicht der
Duitsche financiën. De sub-commissie voor
het bankwezen, die te onderzoeken heeft
in hoeverre het Duitsche spoorwegnet een
onderpand voor een leening kan zijn, heeft
geconcludeerd overeenkomstig het rapport-
Acworth en Leverve, die de Fransch-Bel-
gische regie in het Ruhrgebied willen doen
eindigen en het beheer teruggeven aan de
Duitsche administratie, mits er maartregelen
voor toezicht genomen worden op het Duit
sche personeel. De sub-commissie zal in den
loop der volgende week Schacht weer hooren
en dan definitief rapport uitbrengen om
trent de nieuwe bank, welks zetel, naar thans
is bepaald, te Amsterdam zal worden ge
vestigd.
De militaire controle
in Duitschland.
Er zal aan Duitschland een nieuwe nota
/gorden gericht in zake de militaire controle
door de geallieerden. Deze zaak is weer aan
de orde gesteld door een voorstel van de
Britsche regeering, dat nu in hoofdzaak door
den Raad van ambassadeurs is aanvaard. De
bedoeling van dit voorstel schijnt te zijn, om
zoo spoedig mogelijk te komen tot een beper
king van deze militaire controle, waar
tegen van Duitsche zijde vooral het be
zwaar wordt ingebracht van de moeilijkheden,
die door het optreden van buitenlandsche
militaire controleurs telkens weer bij de hui
dige stemming der bevolking ontstaan. Ook
voor het toezicht op de militaire bewapening
te land wil Engeland het stelsel van een klein
comité van toezicht gelijk voor de bewapening
ter zee en in de lucht bestaat. Van Fransche
zijde, waar men integendeel meent dat de
„toenemende bewapening" in Duitschland
dat ten gevolge van de gebeurtenissen van het
vorige jaar geheel en al zonder controle bleef
scherper toezicht zou behoeven, heeft men
niettemin zich bij het Britsche voorstel neer
gelegd. Maar uit het Havastelegram van he
denmorgen blijkt, dat dit toch alleen is ge
schied, onder voorwaarde dat men tot de ver
vanging van de militaire controle door een
klein comité van waarborg niet zal overgaan,
zonder eerst nog weer eens een algemeen
onderzoek in te stellen om na te gaan of
Duitschland in 1923 geen boosaardigheden
heeft begaan en of thans de ontwapening wel
definitief voltooid is.
Is misschien de overtuiging in Frankrijk
dat dan wel zal blijken, dat Duitschland ook
in dit geval tekort schiet, de oorzaak van de
welwillendheid, die door de Fransche regee
ring tegenover het Britsche denkbeeld is ge
toond.
Dat trouwens in deze quaestie, ondanks de
thans verkregen eenstemmigheid, in Frank
rijk nog wel moeilijkheden met de Britsche
regeering worden verwacht die omtrent
de omstandigheden waaruit Duitschlands
definitieve ontwapening zou moeten blijken,
nog wel eens met de Fransche van meening
zou kunnen verschillen schijnt men in
Parijs nog wel te verwachten.
Verschillende Fransche bladen toch spre
ken wel hun voldoening uit over den eisch
door den Gezantenraad aan Duitschland ge
steld, om de militaire controle te hervatten,
vooral omdat de daartoe verzonden nota be
rust op het Engeische voorstel. Er wordt ge
wezen op tal van verschijnselen, die aan-
toonen hoe Duitschland zich weer aan het
wapenen is en hoe noodig het dus is daartegen
wat te doen. Maar niettemin voorziet men
op dit punt nog wel verschil in opvatting
tusschen Frankrijk en Engeland.
De „Ere Nouvelle", hoezeer ook aanhang
ster van internationale denkbeelden, waar
schuwt tegen den wensch, dien MacDonald
schijnt te koesteren, n.l. om de militaire con
trole reeds.spoedig aan den Volkenbond op
te dragen. De Volkenbond zou groot gevaar
loopen door haar macht thans reeds te hoog
aan te slaan. Daarom is het voorloopig beter
zich te vergenoegen met speciale overeen
komsten, totdat de Volkenbond machtig ge
noeg zal zijn geworden om de taak over te
nemen.
De Belgische Kabinets
crisis.
Theunis zal trachten de nieuwe regeering
te vormen. Hij heeft de opdracht aanvaard.
De doorslag werd gegeven door den stap,
dien de delegatie der Vlaamsche Kamer-
groep bij hem heeft gedaan. Van deze dele
gatie heeft Van Cauwelaert echter gewei
gerd deel uit te maken en nu' blijkt uit de
„Standaard" dat een aantal Kamerleden,
die tot deze groep behooren, niet uitgenoo-
digd waren op de voorafgaande vergadering,
welke bij Van de Vijvere heeft plaats ge
had.
De „Standaard" wijst er verder op, dat
de thans door de groep aangenomen hou
ding wel eenigszins bevreemdt, maar merkt
daarbij op dat die leden, welke de verant
woordelijkheid op zich hebben genomen om
den steun der groep aan Theunis te beloven,
wel zouden kunnen gehandeld hebben tegen
den zin van hen, die op deze wijze werden
gebonden. t
Ook wijst het blad op de alleszins vreem
de handelwijze van den woordvoerder van
de meer conservatieve fractie der partij, die
het door zijn- optreden bij den Koning on
mogelijk heeft gemaakt een combinatie met
Van de Vijvere als premier te verwezenlij
ken. Bedoeld wordt hier Helleputte, wiens
houding van den Vlaamschen hoek uit be
keken in meer dan één opzicht van twijfel
achtig allooi is geweest.
Het is dus nog zoo zeker niet dat het nieu
we kabinet-Theunis, als het tot stand komt,
onvoorwaardelijk door de Katholieke demo
craten zal worden gesteund.
De Fransche Senaat en
de decreten.
De Kamerrapporteur Bokanowski betoogt
in een uitvoerig artikel in de Matin", dat
als de Senaat snel handelt en de regeering
tegenover de buitenlandsche speculatie de
wapenen gebruikt, waarover zij beschikt, de
wisselkoers zeker spoedig zal verbeteren.
Tardieu echter houdt het tegenovergestelde
vol en wijst op de blijvende daling, die de
franc ook na het Kamervotum vertoont.
De begrootingcommissie uit den Senaat
heeft aanvankelijk al evenmin als de Kamer
zin om de decrets-iois aan te nemen. In een
gisteren gehouden bijeenkomst heeft ze zich
vereenigd met de uitvoerige uiteenzetting
van den rapporteur Henry Bérenger, waarvan
de conclusie is dat bezuinigingen bij decreet
onnoodig zijn omdat die evengoed op nor
male wijze kunnen worden verkregen. Ver
schillende bezuinigingen werden besproken,
die in de volgende bijeenkomsten weer in
détails zullen worden behandeld. Maandag
zullen Poincaré en de Lasteyrie door de com
missie worden gehoord. Te verwachten valt
dat de Senaat zich ten slotte, evenals zij dit
in de kiesrechtquaestie gedaan heeft, bij de
wenschen van Poincaré zal neerleggen en dat
de door de Kamer goedgekeurde bepalingen
met enkele kleine wijzigingen aangenomen
zullen worden.
De veiligheid van Frank
rijk.
Volgens den correspondent van de „Ti
mes" te Parijs is het waarschijnlijk, dat heden
een nieuw Fransch Geeiboek zal verschijnen
hetwelk nog niet gepubliceerde documenten
zal bevatten nopfens de veiligheid van Frank
rijk. Van sommige dier documenten is het
bestaan zelfs niet bekend.
Het Geeiboek zal volgens den correspon
dent 180 bladzijden tellen. Het zal brieven
bevatten, welke Poincaré, als president der
republiek, gedurende de vredesconferentie
van 1919 heeft geschreven. Het zijn strikt
genomen geen diplomatieke documenten,
maar zij werpen veel licht op het onderwerp.
De Duitsche rijksdagver
kiezingen.
De brandende en alles overheerschende
quaestie in Duitsche parlementaire kringen
blijft de datum van de rijksdagverkiezingen
en de ontbinding van den Rijksdag.
Volgens een draadloos bericht heeft de
Rijkskanselier in een conferentie met de par
tijleiders nogmaals verklaard, dat hij zich
de leiding in de aangelegenheid niet door de
soc.-dem. zal laten ontnemen, die blijft vast
houden aan haar wensch tot revisie van de
regeeringsverordeningen,
De kans schijnt groot, dat de beslissing
tot de volgende week wordt uitgesteld.
DE. VLOOTBASIS VAN SINGAPORE.
De „Daily Mail" meldtHet Kabinet
ontving Woensdag het rapport van de Sub
commissie onder voorzitterschap van Clynes,
belast met het onderzoek der voorstellen
omtrent de basis van Singapore. Het blad
zegt gegronde reden te hebben om mede te
deelen, dat de regeering besloot het plan
niet door te zetten.
ENGELAND EN AMERIKA.
Bij het aanbieden van zijn geloofsbrieven
aan president Coolidge heeft de nieuwe
Britsche ambassadeur sir Esme Howard,
naar Reuter meldt, verklaard, dat de ko
ning hem verzocht had de verzekering over
te brengen, hoe zeer de koning in een goede
verstandhouding tusschen beide landen den
besten waarborg ziet voor den wereldvrede.
Zoowel de koning als de premier hadden
hem verzekeringen van oprechte vriend
schap voor de Vereenigde Staten meege
geven met de betuiging van hun groote
voldoening over de bestaande hartelijke be
trekkingen.
In zijn antwoord verklaarde president
Coolidge, dat deze overeenstemming in alge-
meene doeleinden een machtige beweeg
kracht kan worden voor het tot stand doen
komen van een rechtvaardigen en duurza-
men wereldvrede.
DE HERNIEUWDE STRIJD IN MA
ROKKO.
Het „Journal" bevat een telegram uit Ma
drid, volgens hetwelk Primo de Rivera heeft
verklaard dat er Vrijdag gewichtige militaire
operaties zullen beginnen om den vijand in
Marokko te tuchtigen.
Volgens draadloos bericht uit Tanger, is
de Spaansche linie bij Tizza Assa doorbroken.
De Rif-Kabielen rukken naar Nador op.
Hetzelfde bericht meldt dat de Rif-Kabie
len over vliegtuigen zouden beschikken,
waarmede zij Melila hebben gebombardeerd.
De Spaansche verliezen zijn zeer ernstig.
Er zijn 14.000 man Spaansche troepen ter ver
sterking gezonden.
Het officieele communiqué uit Marokko
meldt, dat de Spaansche troepen, die in den
sector van Tafersit een convooi beschermden,
geweervuur hebben gewisseld met rebellen.
Tien man werden vrij ernstig, drie licht ge
wond.
HET PETROLEUMSCHANDAAL.
Uit Washington wordt gemeld, dat de
senaats-commissie in het geheim 300 tele
grammen onderzocht, gewisseld tusschen
de „principals" (hoofdpersonen) betrokken
bij het petroleumschandaal. Senator Hof-
lin verklaarde gisteren in den Senaat te ge-
looven, dat de „principal" vermeld in de
telegrammen van Mclean, president Coo
lidge was.
MEXICAANSCHE BANDIETEN OVER
DE AMERIKAANSCHE GRENS GE
KOMEN.
Een bericht uit Langtry in Texas meldt,
dat 150 Mexicaansche bandieten over de
Rio Grande op Amerikaansch gebied zijn
gekomen en na buitmaking van paarden,
vee en voorraden naar Mexico terugvluchtten.
DE VERKIEZING VOOR WESTMIN
STER.
De Independent Labour Party, de meer
uitgesproken socialistische groep van de La
bour Party, heeft besloten een candidaat
te stellen voor het district Abdij van West
minster. Er zijn hier dus nu vier Candida-
ten; de drie andere zijn de anti-socialistische
candidaat Winston Churchil, de officieele
conservatief Otho Nicholson en de liberaal
Scott Due kers.
DE OO STENRIJKSCHE BANKSTA-
KING GEEINDICD.
Het is den Oostenrijkschen kanselier, mgr
Seipel, gelukt het conflict tusschen de ban
ken en hun personeel bij te leggen. Het werk
zou gisteren'(Donderdag) worden hervat.
DREIGENDE REGEERINGSCRISIS
IN DENEMARKEN.
In strijd met'haar eigen beginselen zag het
Deensche boerenblok, dat de regeering vormt,
zich gisteren gedwongen bij het parlement
een plan in te dienen, tot herstel van de
Duitsche valuta.
Zooals reeds gemeld, zal het plan een aan
zienlijke verhooging der invoerrechten be
vatten, benevens een gedwongen 3% in-
komstenbelastingverhooging voor den tijd
van drie jaar. Indien de oppositie door dit
nieuwe plan niet bevredigd wordt, staat het
aftreden van de regeering te wachten. Ver
wacht wordt, dat dan na de verkiezingen, die
in April zullen plaats hebben, een sociaal
democratische regeering aan het bewind zal
komen.
AMNESTIE VOOR AMERIKA ANSCHE
DESERTEURS.
President Coolidge heeft amnestie ver
leend aan alle personen, die wegens desertie
bij leger of vloot waren veroordeeld in de
periode tusschen den wapenstilstand en het
officieel einde van den wereldoorlog, alsmede
aan her,, die gedurende den oorlog deser
teerden.
STAKING DER PARIJSCHE
VUILNISLIEDEN.
De Mardi Gras, die toch al niet zeer fleu
rig was tengevolge van den regen en het
achterwege blijven van gekostumeerde feest
gangers, werd op geluisterd door een staking
der vuilnislieden. De mannen eischen zes
francs loonsverbooging per dag, d.w.z. 24 frs.
De fraaie Parijsche boulevards en avenues
lagen dik onder den modder in de woon
straten stonden de vuilnisbakken in trieste
overladenheid voor de huizen. Hier en daar
reed een eenzame motorwagen van den
reinigingsdienst, bestuurd door een meester
knecht of ingenieur. De Union Civique zond
wat mannetjes uit, wier krachten echter te
kort schoten om heel Parijs te zuiveren.
Er is nog geen bericht dat de staking is
afgeloopen, maar het is niet aan te nemen,
dat ze heel lang duurt.
NOG EEN NIEUWE PARTIJ IN
DUITSCHLAND.
Alsof er nog niet genoeg partijen waren»
is te Berlijn een nieuwe partij gevormd, de
„Duitsche arbeiderspartij", die volgens haar
program „uitsluitend de belangen van de
arbeiders vertegenwoordigen en alleen de
welvaart van- de arbeidende bevolking wil
bevorderen."
In „Hemel en Dampkring" schrijft prof. dr.
E. van Lverdingen over dezen winter:
Na vergeefsche pogingen in den winter 22-
23, heeft die van '23 op '24 ons weer ijsver
maak voor langer dan èén dag gebracht en
ons op ongwone hoeveelheden sneeuw ver
gast, met een record van vorst voor het N.
O. van het land, waarbij te Avereest met
22o.3 C. zelfs het absolute record voor het
gebeele land werd overtroffen. Om te haas
tige conclusies over de strengheid van den
winter te voorkomen, is het misschien ge-
schik1 even na te gaan welke plaats de win
ter 23/24 op grond van de op 9 Januari ge-
eindigde kouperode inneemt, in de rang-
si hikking waarvan het beginsel in nr. 2 van
Jaargang 21 (p. 26) is medegedeeld.
Den 23 November begint te De Bilt een
reeks van 13 nachten met vorst juist één
te weinig om er een ijsperiode" van te ma
ken; daarna volgden nog 7' nachten met
vorst, van elkaar, de overige en volgende
vorstperiode gescheiden door achtereenvol
gens 1, 1, 2 en 3 nachten boven het vries
punt De laatste drie dagen was het maxi
mum 7,6, 8.3 en 8.4 de gebeele voorgaan
de reeks kwam dus bij de bepaling van bet
rangnummer der jongste „ijsperiode" niet in
aanmerking.
Alleen wanneer tegen dat dit nummer ver
schijnt een flinke tweede ijsperiode geboekt
is, zal men den geheelen ijswinter onder de
strenge moeten rekenen.
Het twijfelachtig karakter van den winter
toi dusver blijkt ook uit het groote verschil
tusschen het N.O. en bet Z. W. van ons land.
De Britsche draadlooze dienst meldt, dat
aan Duitschland in de heden te overhandigen
nota van den gezantenraad zal worden ge
vraagd bevredigende verzekeringen te geven
ten aanzien van de volgende punten: reorga
nisatie der politie, bet voor andere doelein
den inrichten van fabrieken, overgave van
het nog overgebleven verboden materiaal, het
verstrekken van statistieken nopens het
Duitsche militaire effectief en de productie
van oorlogsmateriaal vóór, gedurende en na
den oorlog; het doorvoeren van wettelijke
maatregelen tot verbod van in- en uitvoer
van oorlogsmateriaal en hel in overeenstem
ming brengen van de werving en de organisa
tie van het leger met de bepalingen van het
vredesverdrag.
Aanvaardt Duitschland deze voorstellen
niet, dan zullen de geallieerden voortgaan
bun rechten ingevolge het verdrag uit te
oefenen en staat het alleen aan de geal
lieerden tc beslissen wanneer de controle
kan worden gestaakt
PARIJS. 6 Maart. Er bestaat, zooals
men gezien zal hebben, nogal verschil van
opvatting te Parijs omtrent de strekking van
de nota, door den Gezantenraad aan Duitsch
land verzonden en die vanavond of morgen
openbaar gemaakt wordt Eenerzijdswordt ze
beschouwd als een forscbe aanmaning aan
Duitschland zich opnieuw de militaire con
trole te laten welgevallen en dus als uiting
van den wensch. deze opnieuw krachtig ter
hand te nemen, anderzijds huldigt men hier
in doorgaans goed-ingelichte kringen de op
vatting, dat ze een belangrijke concessie
vormt aan de Engeische opvatting, dat de
controle niet te hinderlijk voor Duitschland
moet worden gemaakt en de militaire con
trolecommissie weldra moet worden vervan
gen door een garanfie-comité met veel min
der ingrijpenden werkkring. Volgens deze
laatste opvatting zou het nieuwe onderzoek
dan ook beperkt blijven tot de gevjlen,
waarin reeds begonnen was en waartoe
Duitschland dan ook toestemming gegeven
had.
Er lijkt aanleiding te bestaan, zich op het
oogenblik niet te veel te laten leiden door
de commentaren der Fransche nationalisti
sche bladen, die de voorstelling geyen, dat
men nu weer flink tegen Duitschland gaat
optrekken en te wijzen op de in werkelijk
heid toenaderende houding van Poincaré
tegenover Engeland, welke, al gaat ze niet
zoover als b.v. de „Westminster Gazette"
zou wenschen zich toch aansluit bij de 'brief
wisseling tusschen de beide premiers. Men
bedenke, dat Mac Donald in zijn nofa van
25 l'ebruari voorstelde, een cotppleten in
ventaris op te maken van Duitschl^nd's
strijdkrachten en materieel en daarna de
controle-commissie te vervangen door een
garantie-comité, zoóals dit ook reeds voor
de marine en de luchtvaart werkt en dat
geen bezoeken ter plaatse brengt
Men ziet, dat het mogelijk is, op elk van
beide deelen dezer nota beurtelings den
nadruk te leggen, maar voor de internatio
nale verhoudingen lijkt de tweede helft on
getwijfeld de belangrijkste.
PARIJS, 6 Maart. De nota der Gezan
tenconferentie betreffende 'de hervatting van
de militaire controle in Duitschland is heden
aan den Duitschen gezant te Parijs over
handigd.
BRUSSEL, 6 Maart. Een groot deel van
de belangstelling rond de kabinetscrisis be
treft de houding van de katholieke Vlamin
gen. Het bureau van de rechterzijde verga
derde vanmiddag en nam de volgende motie
aan: „De bureelen van de rechterzijde van
de Kamer en den Senaat verklaren zich be
reid de regeering te steunen, die Theunis
zal samenstellen. Zij zijn van oordeel, dat
het hoofdstreven van de regecring en van
het parlement voor aales zal moeten
gaan na het herstel van den financieelen en
economischen toestand van het land, de ver
betering van den wisselkoers, de oplossing
van het vraagstuk van het herstel en de be
strijding van de duurte."
Dat de wenschen in deze motie uitge
drukt, alles en niets zeggen, zal wel een ge
volg zijn van de verdeeldheid, die onder de
kaholieken zelf heerscht. Van Vlaamsche
zijde verbergt men het niet, dat de katho
lieke Segers een regeering-Van de Vijvere
blijkt onmogelijk gemaakt te hebben. Van
Cauwelaert zou onomwonden verklaard
hebben, dat hij tevreden is met het nieuwe
scheepje niet te moeten varen, terwijl Poul-
let, die evenals de liberale Hymans in aan
merking kwam voor de portefeuille van
Buitenlandsche Zaken, definitief geweigerd
heeft in het nieuwe kabinet zitting te ne
men. De christelijke werklieden daarentegen
verklaren zich vóór het kabinet-Theunis ge.
wonnen, indien bun een portefeuille wordt
toegekend en een spoedige behandeling van
eenige sociale wetten wordt verzekerd,
mede indien ook niet aan de wet op den
acht-urigen werkdag wordt geraakt
Hun leider Hymans zou, naar vanavond
luidde, minister van nijverheid en arbeid
worden, terwijl de groep-van Cauwelaert
bepaald oppositie zou voeren. Tcb zou
Theunis dan over een meerderheid van een
tiental stemmen beschikken in de Kamer.
Theunis begon vanmorgen zijn pogingen om
zijn medewerkers bij elkaar te krijgen. Jas-
par en Moyersoe komen niet in de nieuwe
regeering, evenmin als Franck. Na de wei
gering van Poullet, blijkt Hymans de Per
tefeuille van buitenlandsche zaken bepaald
aanvaard te hebben. Noll zou minister van
Kunst en Wetenschap, Van de Vyvere van
economische zaken, Masson van justitie,
Ruzette van landbouw blijven. Wat er van
waar zij, eerst morgenavond oi Zaterdag zal
de samenstelling van het nieuwe kabinet be-,
kend zijn.
LONDEN, 6 Maart. In het Lagerhuis
diende het conservatieve lid Samuel een mo
tie in. waarin verzet wordt aangeteekend
tegen de vermindering van de heffing aar
den Duitschen imp'ort opgelegd, als midde
tot het binnenhalen van schadevergoedingen
van 26 tot 5 pet. Sir John Simon (liberaal,
hechtte zijn goedkeuring aan de houding dei
regeering. Hij wees er op, dat een staa
van zaken was ontstaan, die niet bedoelc
of voorzieD was door hen. die het plan hef
eerst ontwierpen. Hij veronderstelde, dat
de werkloosheid der vorige regeering tec
aanzien van deze zaak verband hield met
haar protectie-politiek.
Snowden, de kanselier van de Schatkist,
zeide, dat de tegenwoordige regeering, na
een conferentie met de Duitsche regeering,
met deze overeen was gekomen om de moei
lijkheden, die althans voor sommige Brit
sche handelaars, in den Duitschen hande'
werkzaam, van de heffing het gevolg wa
ren, weg te nemen. De regeering had deze
schadevergoedingsheffing van 26 tot 5 pet
verminderd om tegemoet te komen aar
Duilschland's verminderd betalingsvermo
gen. De regeering had een recht van 5 pet
behouden, omdat zoo zij het Parlement had
gevraagd dit recht heelemaal in te trekken
zij een sterk wapen had uit handen gegeven
met betrekking tot de schadevergoedingen
De schikkingen zouden 15 April expireerer
en het was hoogstwaarschijnlijk, dat gedu
rende de volgende paar maanden het heele
vraagstuk der schadevergoedingen opnieuw
aan de orde zou komen. Deze zaak zou dat
worden opgenomen in veel grootere vraag
stukken, die aan dc orde zouden komen.
PARIJS, 6 Maart. Sarraut, minister vafl
koloniën, die. zooals men weet, uit de radi
caal-socialistische partij is gestooten, omdat
bij vóór de niewe belastingen heeft gestemd,
heeft thans aan Herriot, den president van
het Uitvoerend Comité der partij, een brief
gericht, waarin hij verklaart acte te nemen
van deze beslissing en haar als definitief be
schouwt, daar hij buigt voor de leiding en
de discipline der partij. Hij is zijn gebeele
leven trouw aan zijn overtuiging gebleven
en hij heeft zijn partij te zeer gediend om
haar tegenstander te worden, want ondanks
haar dwalingen is zij trouw aan haar ideaal
gebleven.
Sarraut kondigt aan dat hij ervan afziet
om opnieuw naar zijn mandaat te sollici-
teeren en verklaart dat zijn eenige wraak is,
de tegenstellingen waarin het Uitvoerend
Comité van de radicaal soc. partij gevangen
zit, aan bet licht te brengen. Het Comité
heeft het hem als een misdaad aangerekend,
dat hij trouw is gebleven aan den grooter
patriot en republikein Poincairé.
De minister besluit dat bij wellicht hel
vaderland buiten het parlement zal dienen
of dat hij terug zal keeren indien zijn partij
meer haar tradities van vrijheid hoog zal
houden.
PARIJS, 6 Maart, Minister Strauss heef
als lid van de radicale en de socialistische
partij bedankt in verband met de maatrege
len, genomen ten aanzien van zijn collega's
in de regeering en het parlement.
WASHINGTON, 6 Maart. Medegedeels
wordt dat het door de regeering aanhangig
gemaakte rechtsgeding tot annuleering van
de aan Doheny en Sinclair verleende petro-
leumconcessies op grond van fraude en on
wettigheid de volgende week zal beginnen.
Aan den rechter is verzocht, den concessio
narissen te verbieden verdere boringen te
doen en tevens is een verzoek gedaan om
„receivers" aan te wijzen tot. het beheeren
van de regeeringseigendommen in afwachting
van de uitspraak in het proces.
Tijdens de zitting van den Rijksdl-g had
den de rijkskanselier en de partijleiders een
bespreking. Onder voorbehoud van de goed
keuring van het Senioren-convent, dat mor
gen bijeenkomt, werd in het uitzicht gesteld,
dat Zaterdag en Maandag geen zitting za'
worden gehouden en dat Dinsdag de behan
deling zal beginnen van het wetsontwerp be-
treffende de „Goldnotenbank".
De ontbinding van den Rijksdag wordf
tegen het midden van de volgende week ver.
wacht. De verkiezingen zullen dan vermoe.
delijk niet meer op 6 April, maar op een
Zondag na Paschen, eind April of begin Mei
worden gehouden.
De rijkskanselier heeft heden met presi
dent Ebert een bespreking gehad over de
ontbinding van den Rijksdag. Men neemt aan
dat president Ebert ten slotte, na uitvoerige:
besprekingen, den rijkskanselier de even-
tueele machtiging tot ontbinding zou hebber
verleend.
Weinige oogenblikken later ging de deur
fpen en verscheen de agent met den her
bergier.
„Eén bootje!.... gauw!" zei Vernier.
„Het bootje ligt daar," en de herbergier
wees naar den oever.
„Goed, geef de riemen en' maak de ket
ting los."
't Was in een ommezien gedaan.
„Blijf hier," zei Vernier tot zijn collega
en den herbergier. „Houd een oogje in 't
zeil."
Hij stiet het bootje van den kant en voer
naar 't midden van de rivier.
Het sloeg twaalf uur.
Het was tien minuten over negen, toen
het cijfer-telegram van Raymond op het
hoofdbureau van politie kwam.
De hoofdcommissaris was er niet, doch
daar hij steeds tijdingen wachtende was,
had hij bevel gegeven, de berichten aan
stonds naar zijn woning te brengen. Hij
kreeg het telegram onmiddellijk en slaakte
een kreet van vreugde bij het lezen ervan.
Hij gaf bevel zonder uitstel zijn rijtuig
in te spannen. Het rijtuig kwam voor en
in snellen draf ging het naar het hoofd-
bureau.
Om tien uurt 's avonds waren ook de chef
der recherche en een tiental agenten aan-
wezig. I
De commissaris gaf bevel in allerijl naar
het huis van den dokter te gaan.
Er werd gehoorzaamd en zoo snel men
ken, spoedde men zich naar de Miromesnil-
straat. In de Miromesnilstraat werd de
deur geopend door den huisknecht, die ver
schrikt stond bij het zien van zooveel volk.
Het overige personeel werd gewekt en
in»verzekerde bewaring gesteld.
Men doorzocht het huis, maar van de
huisgenooten was niemand te vinden.
De huisknecht werd ondervraagd.
„Waar is uw meester, dokter Thompson
op 't oogenblikWeet u dat?" vroeg de
commissaris streng.
„Ja.... zeker.... Ik heb hem vanavond
naar Creteil gebracht.... Ik was juist te
rug, toen u kwam."
„Is hij er alleen heen gegaan?"
„Neen, zijn secretaris ging mee en in een
ander rijtuig zat mevrouw Angêle en me
juffrouw Martha."
„ZooJe zult er ons heen brengen.
Wij hebben hier rijtuigen bij ons."
„Ik zal er u heen brengen," liet eens
klaps een stem zich hooren.
Het was een jongeman, die juist binnen
gekomen was.
Aller oogen vestigden zich met verwonde
ring op den Binnentredend»
„Wie is u?" vroeg de commissaris,
„Ik ben Jules Boulenois, een van de erf
genamen van den graafDe schurken
hebben mij willen vermoorden, maar 't is
bun niet geluktIk zal u naar Creteil
brengen, maar baast u, want op dit oogen
blik is mijnheer Fabien de Chatelux mis
schien reeds door hen vermoord."
„Fabien de Chatelux?'
„Ja.
„Maar hoe dan?
„Maak haastDat zal ik u onderweg
wel vertellen...- Het is hoog tijd."
De noodige bevelen werden gegeven.
Twee agenten werden achtergelaten ora
de wacht in het huis te houden.
De overigen stapten in de rijtuigen en
vertrokken en met den grootst mogelijken
spoed.
De Fluwijn was in het rijtuig gestapt,
.waarin zich ook de chef van de recherche
en de commissaris bevonden.
Op den weg van de Miromesnilstraat
naar de place de Bastille bracht de jonge
visscher hem °P hoogte van hetgeen er
in Creteil gebeurde.
Het was elf uur, toen de rijtuigen in volle
vaart de rue de Lyon doorreden.
Eensklaps werd een geroep gehoord
„Halt!"
De koetsier hield zijn paarden in.
De commissaris zag verwonderd naar
buiten.
Het was het rijtuig van Raymond, die
juist uit Joigny was teruggekomen.
Bij den scbijn van een lantaarn had bij
den koetsier van de politie herkend en toen
hij verschillende rijtuigen zag, had hij alles
begrepen.
Na een korte beraadslaging stapte hij bij
den commissaris in het rijtuig en voort ging
het weer met haast nog grooteren spoed
naar Creteil.
De magistraten vroegen zich angstig af
of zij reeds niet te laat zouden komen.
Paul Fromental was door Angêle bij de
landingsplaats in den tuin ontvangen en
naar het „Kasteeltje" gebracht, waar hij
door dokter Thompson en Martha ontvan
gen werd.
Het meisje toonde zich zeer verwonderd
hem te zien, wat Paul niet begreep.
Van een oogenblik afwezigheid van dok
ter Thompson maakte hij gebruik om haar
te bedanken voor haar brief.
Het meisje begreep hem niet.
„Welken brief, Paul?"
„Wel dien ik ontvangen heb."
„Ik heb geen brief geschreven."
Om baar het tegendeel te bewijzen liét
Paul haar den brief van Pascal zien.
Het meisje werd doodsbleek.
„Paul.... dien heb ik niet geschreven.
We zijn verraden."
Ze vluchtte naar de deur, Paul volgde
baar.
De deur was stevig gegrendeld.
Ze ademden een bedwelmenden geur in.
Jacques had het geheimzintda- toestel in
werking gebracht en de keroseleendamp
verspreidde zich door het vertrek.
Eensklaps weerklonk buiten een onver
wacht gerucht.
Men hoorde hevig bonzen op de buiten
deur, die kraakte onder de schokken.
Een doffe ontploffing volgde en Jacques,
met een vloek op de lippen, viel achter
over, het gelaat met bloed overdekt.
Op het oogenblik dat hij het geluid bui
ten gehoord had, had een zenuwachtige
beweging van zijn hand hem de drukking
te sterk doen maken en was het spuittoe-
stel gebarsten en had een stuk glas hem
in 't gelaat getroffen onder het rechter
oog.
Pascal wilde vluchten, doch, door een
waanzinnigen schrik bevangen wist bij geen
uitweg te vinden.
Eindelijk was de deur versplinterd.
De agenten drongen de villa binnen, Ray
mond aan het hoofd.
Door Pauls stem geleid, vond men spoe
dig de zaal, waar de twee jongelieden
waren opgesloten.
Pascal probeerde tegenstand te bieden,
docb de agenten overmeesterden hem en
deden hem de handboeien aan.
Jacques Lagarde lag bewusteloos op deii
grond.
Angêle werd eveneens In verzekerde be
waring gesteld.
Eenige agenen waren, door den Fluwijn
geleid, naar de kelder gegaan.
Zt> "onden Fabien de Chatelux en bevriid-
den hem uil zijn gevangenis.
De magistraten doorzochten geheel bet
„Kasteeltje", de gevangenis v^n Fabien en
alles wat verdacht voorkwam, werd mee
genomen.
De schuldigen werden onder geleide naar
Parijs gebracht.
De deuren der villa werden gesloten, de
voordeur zooveel mogelijk hersteld en ma
gistraten en agenten vertrokken weer naar
Parijs.
Het onderzoek werd in de woning in d»
Miromesmilstraat nauwkeurig voortgezel et
leidde lot de ontdekking van het Testa
ment.
De plaats, waar het geld verborgen moest
liggen, werd opgespoord en werkelijk werd
het geld gevonden.
i Het werd onder de vier overgebleven
erfgenamen verdeeld.
ten maand later werd het huwelijk van
Paul en Martha ingezegend, waarbij Fabien
de Chatelux en Jules Boulenois getuigen
waren.
Zoowel Jacques, Pascal als Angêle wer-
den tot levenslange dwangarbeid veroor.
deeld.