Onze Vrouwenrubriek.
Vé
Het worde licht.
MEDISCHE PRAATJES.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Zaterdag 8 Maart 1924 - Tweede blad
KERK EN SCHOOL.
Email.
Een praatje over sponzen.
Het goed houd en van etenswaren
LEGER EN VLOOT.
Vervulling Dienstplicht in
1925.
Hoe lang moet ik dienen?
Gulden regels voor de kachel.
Leer.
BINNENLANDSCH NIEUWS
De besmettelijke veeziekte.'
Vragen over het Leidsche
Ziekenhuis.
UIT DE MOPPENTROMMEL.
-SCORBUT.
III.
Een typisch kenteeken, zooals wij uiteen
gezet hebben, zijn de bloedingen onder de
huid en tusschen de spieren, terwijl bloed
uitstortingen in de inwendige organen zelden
of nooit worden waargenomen. De deskun
dige, die de eerstgenoemde bloeduitstortingen
bij den patiënt constateert, aal nu aanstonds
zijn blik op een ander gedeelte van het li
chaam vestigen en wel op het tandvleesch
De ervaring heeft geleerd, dat bii scorbut
het slijmvlies van den mond aan bloedingen
gaat lijaen, ja, dat deze soms nop eerder
in den mond optreedt dan aan de beenen.
Het tandvleesch van den lijder ziet niet meer
mooi rood, maar heeft een blauw-rooden
tint gekregen, terwijl het tevens ietwat een
lossen indruk maakt. Bij betasting blijkt het
ideesch zeer week te zijn en ontstaat er bü
aanraking een bloedinkje, zelfs wanneer wii
het voorzichtig aanraken. Zoo wij den mond
van den lijder eens go"d bekijken, dan valt
het ons op, dat de zieke plekken zich alleen
tusschen de tanden bevinden en dat waar
tanden en kiezen ontbreken het vleesch zijn
normale kleur en consistentie heeft be
houden. Dit laatste verschijnsel eyenwel is
niet kenmerkend voor den grijsaard, die
tandeloos is, ook niet voor hem wiens mond
kunstmatig tandeloos is gemaakt. Bij de
zulken blijven de genoemde verschijnselen
achterwege, hetzelfde is ook van toepassing
bij den zuigeling, die aan scorbut lijdende is.
Ik behoef u niet te zeggen, dat deze tand-
vleeschaandoening buitengewoon onaan
genaam en bovendien zeer pijnlijk is. Ook
de adem van den zieke is onwelriekend
vooral wanneer het tandvleesch gaaf etteren,
:en proces dat wij ook bij de huid zagen op
treden. Het spreekt van zelf, dat door deze
aandoening de voedselopname in de meeste
"•"vallen danig schipbreuk lijdt en de zieke
door vooral met het oog op den langen
rr, zeer verzwakt. Voegt hier nog bij
hei bloedverlies, dat zeer dikwijls belangrijk
kan zijn, dan ligt het voor de hand, dat de
patiënt binnen betrekkelijk korten tijd tame-
1 ij k bloedarm wordt, te meer daar de meeste
lijders van scorbut in den regel niet tot de
sterksten behooren.
Hoe het verloop dezer ziekte zal zijn,
hangt natuurlijk grootendeels af van de
vorderingen, die de aandoening gemaakt
heeft voor dat ingegrepen werd. Wanneer
tijdige hulp verleend wordt en de sociale
en hyg'ëiische toestanden der omgeving
van den patiënt zoodanig ten goede gewijzigd
zijn, dat zij wederom normaal genoemd kun
nen worden, kan het gevaar grootendeels
afgewend en noodlottige gebeurtenissen in
de meeste gevallen voorkomen worden.
Wij wezen er reeds op dat het ontstaan
van bloedingen in een of ander levens-
gewichtig orgaan een complicatie kan ver
wekken, die in een enkelen nacht een einde
aan hef leven van den patiënt maakt.
Ook is de patiënt zeer vatbaar voo- bron
chitis en longontste! int, ziekten c'i i i zijn
omstandigheden dubber moordend Kunnen
zijn.
Ten slotte wil ik u er nog op wijzen, dat
het dieet een buitengewoon gewichtige
rol speelt in het genezingsproces. Het zijn
vooral de plantaardige stoffen, die voor het
herstel van zulk een groot belang zijn.
Het toedienen van sinaasappelnat of het
sap van een citroen werkt uitstekend en kan
zelfs in betrekkelijk korten tijd aan het
jeugdig kind, dat aan scorbut lijdt, de frissche
teint en levenslust teruggeven.
Nooit komt een katholiek in ons land,
dat hem totaal vreemd is, zegt de „Volks
missionaris." Hij vindt zi,n Kerk of in
eeuwenlang bezit van haar rechten ofw d in
IJslander Stefnir Thorgilson, zond hij als
geloofsverkondigei naar zijn geboorteland.
Ook deze stad had wel ien ijver van een
bekeering, maar niet de voorzichtigheid en
hoopvollen aanvang, ofwel verkondigen hem zachtmoedigheid, die voor alles den apostel
sieren moet. Zijn preeken hadden niet (iet
succes, dat hij er van verwachtte, daarom
trok hij met een sterk gevolg het land af,
wierp afgodsbeelden en altaren omver tot
groote woede der heidenen, die hem door
de volksvergadering uit het land lieten ja
gen. Niet ontmoedigd zond koning Olat
nu den dapperen priester Than^brandr, weer
een man onberaden ijver Op zijn missierei
zen sloeg hij met zijn zwaard er duchtig op
nij niet velen be-
heel konden loochenen Toch was het uur
der genade voor IJsland geslagen. De par
tij, welk" het Christendom gunstig gemind
was. wies met den dag, ofschoon een klei
nere doch sterke groen zich bereid toonde
om den ondergang der goden, hun „goden
schemering" .met alle krarht tegen te hou
den.
Een beleidvol optreden zou thans het pleit
voor het christendom kunnen winntn. Dit
begreep de priester Thormodr.
Met een klein gevolg van bekee/de IJs-
hij 20 Juni van het
rijzige kathedralen, puinen van kerken en
kloosters, beelden en schilderstukken, klei
nodiën en sieraden dat eenmaal hier Ro-ne's
Kerk de heerschende was Ja ontbreken
zelfs deze gedenkteekenen dan herinneren
ons toch personen- en plaatsnamen, poëzie
en legenden, feesten en volksgebruiken,
oude rechtboeken en ge-voonten, dat een
maal de Kerk hier leefde, volk en staat met
haar leven doordrong.
't Lutersch IJsland heeft geen oude ka- j los, met het gevolg, dat
thedralen en kloosters meer, alles is ver
woest en weggevaagd, maar zijn bisschoppe
lijke titel, zijn Misliturgie, zijn Kerkliederen,
geschiedenis en letterkunde, plaats- en per
sonennamen en honderd andere teekenen
wijzen den katholieken reiziger op die eer
biedwaardige Kerk, die aoog oprijst boven
het politie en godsdienstig verdeeld Eurapa,
die alle naties van ons werelddeel heeft op
gevoed en aan allt kan toeroepen: „Ik ben
uwe Moeder, aan mij hebt gc uwe ontwik
keling en beschaving te danken." Ook IJs
land dus is een kind der Katholieke Kerk
haar heeft zij baar hooge beschaving in de
Middeleeuwen, haar heur nationale zelfstan
digheid te danken, geweld ladig is het losge
rukt uit hare armen; moge het spoedig weer
tot haar teruggevoerd worden.
Als zijn eersten Missionaris zag IJsland
een S?ksisch bisschop, Frederik genaamd, i landers landde
Op aansporen van een IJslandsch edelman
Thörwaldr Kodranson, die op het vasteland
het christendom t,ad aangenomen, zette hij
in diens gezelschap voet aan wal in het jaar
981. Eenige eilanders namen al spoedig het
geloof aan, toch had deze eerste poging
geen blijvend succes door het ontactisch op
treden van Thörwaldr. De doop had in lezen
woesten Vikinger den ouden vechtlust niet
kunnen uildooven Zoodra eenige heidenen
het waagden den bisschop beleedigende
woorden toe te roepen, achtte Thörwaldr
als palac'ijn van het geloof zich verplicht er
onmiddellijk met het zwaard op in te hak
ken. Zulke handtastelïke bewijzen schoen
hij ter berfeerin< geschikter te achten dan
geduldig beleedigingen te verdragen. Alle
vermaning van den bisschop ten spijt, door
stak hij eenigen tijd later een IJslander, die
den bisschop durfde te bespotten. Daar J ror
maakte hij het optreden van bisschop Fre
derik onmogelijk, die het eiland met zijn las-
tigen gezel moest verlaten. Voor een ge ja
ren lag het bekeeringswerk stil.
Daar kwam de verbijsterende mare, dat
konrng Olaf Trvgyason de vorst van het Mo
renland, de oude goden had afgezworen en
een dienaar van Christus was geworden. In
ontstuigen geloofsijver wilde hij goed- of
kwaadschiks al zijn onderdanen aan 'ijn ge
luk deelachtig maken. Ook naar IJsland
.richtte hij zijn blikken. Zijn vriend, den
den draagt hij eerbiedig hei heilige boek der
christenen, de Evangeliën, door vaardige
monniksvingeren in schoone letters getee-
kend Een groep edelen, van Noorwegen als
Christen teruggekeerd, sluit den stoet Op
den heuvel, die zachtglooiend opsteeg uit
het veld der vergadering droeg de priester
hier voor de eerste maal het onbloedig offer
der H Mis op afstand belangstellend
beschouwd door vele IJslanders Dan daal
den zij neer tn den krine der vergad iring.
Daar vroeg Thormodr het woord en spoorde
hen aan de leer van Christus, die heerscht
in alle landen waar Noormannen komen, a. n
te nemen, hun goden af te zweren en zich te
laten doonen Doch de heidensche partij
wilde zich' niet zoo gemakk"Ii;k gewonnen
geven, t' ontstond een groot tumult en
christengezinden en heidenen dreigden :n
wapenstrijd te geraken. Een groot deel der
vergadering wilde aan de oneenisneiJ een
einde tr.aken door de beslissing over net al
of niet aannemen van het Christendom als
staatsgodsdienst in handen te legden '-an den
heidenschen opperpriester Thorgeir, ulge-
meen geacht, om zijn wüsheid. De gripe
Thorgeir trad zijn tent binnen, hulde zich in
zijn ijsberenvacht en ble*d' stil den heelen
dag in gepeins verzonken, zoo ook heel r'en
nacht en den volgenden d ig. Eindelijk rees
hij op. trad in hei midden dert vergadering
en gaf als de vrucht van zijn "aden!" -
moeten allen christenen worden, want zon
der eenheid van godsdienst en wet gaat het
land ten gronde, 'och moet aan de belijders
van den ouden godendienst eenige voldoe
ning gegeven worden.
Deze bestond voornameli;k hierin, dat het
geoorloofd zou blijven kmderen te vondeling
te leggen en alleen zonder getuigen de go
den te offeren. Wat Thormod- van deze
merkwaardige bepalingen zeide. meldt de
geschiedenis niet, zeker is het, dat zij hoog
stens enkele jaren van kracht bleven.
Het spreekt van zelf, dat door dit besluit
niet in een ommezien een echt christeli'k
volk geschapen werd. Wel werden aanstonds
allen gedoopt bij de wa'me b-onnen ter
plaatse. De groote moeilijkheid bleek, waar
missionarissen te vinden voor het uitgestrek
te eiland De Kerk deed, wat in haar vermo
gen was, maar wi l in enkele tientallen van
jaren al de Noordel' ke rijken zich tot den
waren godsdienst bekeerd hadden, 'igt het
voor de hand, dat slechts weinigen naar het
verafgelegere IJsland konden gezonden
worden Spoedig echter ontwikkelde -ich
uit het volk een inlandsche geestelijkheid,
die .de draagster zou worden van IJsland's
roemvolle beschaving. Den stoot daartoe "af
edelman Isleifr, die door de stem des volks
werd uitverkoren tot bisschop Gedachtig
het woord, dat de stem van heel het vrlk
de stem is van God, reisde hij over Duitsch-
land waar hij keizer Hendrik III bezocht en
hem een blanke ijsbereniachi ten geschenke
aanbood, naar Rome. Daar werd nij mét
groote ee-bewijzen ontvangen d""~
Victor ll.die hem langen tijd bij zich behield
om op de hoogte te geraken van den toe
stand op het verre eiland. Bij zijn vertrek
schonk de Paus hem de noodige volmachten
zich door Adalbert van Bremen tot bisschop
van IJsland te laten wijden, hetwelk ge-
hand. Na den eeredienst en de godsdienstige
I opvoeding was dit de voornaamste zorg van
bisschoppen en kloosteroversten. Aan de
kloosters waren scholen verbonden niet al-
leen voor de khuistercan-ridaten maar rok
voor studenten die een andere roepng in
zich voelden. Ook bij de kathedrale kerken
bestonden dergelijke ons'erwüsinrichtingen.
Alle groote dichters en schriivers -an
IJsland waren monniken of priesters of
leeken, die onder leiding en in vriendsch ip-
pelijk verkeer met de geestelijken hun vor
ming hadden gekregen
Veelvuldig waren de verb'ndingen met
Rome; de Pausen vroegen raad aan de Us-
1 lan-'sche bisschopnen voor he' bezetten van
den stoel van Gardar, het b:sdo-n -an
Groenland: gereg ld werd de Sint Pieters-
nenn'ng naar den heiligen Vader gezonJen.
Het eenvoudige volk was trouw aan pries-
ters en gelukkig in de eenheid met lee! de
christenheid. Een schoone toekomst scheen
j nog te verwachten. Helaas, dat het mders
moest zijn.
kejerde, doch wel veel verbittering verwek- -
te en spoedig het eiland moest ruimen. Het sclredde 2* Mei 1"56.
moet ons niet verwonderen, dat deze eerste In zi'n vaderland teruggekeerd, bestemde
geloofsverkondigers z >o ontactisch en hard- j Isleifr Skalholt -n Zuid-IJsland tot zijn lris-
handig optraden. Het waren zonen van een j schoppeli ke residentie Van nu af begint de
I volk van woeste zeeroover« geen wonder, j volle opbloei der Kerk. De opleid:ng der
dat ze niet onmiddellijk hunne afkomst ge- j geesleliikheid we"1 krachtig ter hand geno
men. Voor Noord-TTslind word' een lic'W
bisdom Holar opgericht. De eerbiedwaardige
orde van Sint Benedictus, die haar bescha
vingsarbeid in de Germaansche landen ?oo
luisterrijk had voltooid, richtte hier haar
kloosters op, ook de Augustijnen vestigden
zich op IJriand en vrouwenkloosters volgden.
I Wat op Europa's vasteland geschied was,
gebeurde ook hier. De kloosters werden
brandpunten van beschaving, kunst en we-
j tenschap. In weinige jaren heeft het arme,
in den Poolnacht verzonken IJsland, zich
laar een plaats veroverd in de beschavmgsge-
100P, en maakt" zich aanstonds op om de schiedenis van het Middeleeuwsch Europa,
Althing, de iaariijksehe volksvergadering, de die slechts door enkele landen geëvenaard
is. Wat nationale letterkunde betreft, staat
het sageneiland in zijn glorietijd van 1100
1300 ontwijfelbaar aan de spits van de toen
malige wereld.
Eene bewonderenswaardige energie en
scheppingsdrang ontvouwde zich niet alleen
op letterkundig Hrrein. Alle wetenschap
van dien tij'd werd beoefend door de stoere
eilanders. Godsgtleerdheid en Wijsbegeerte
Geneeskunde. Sterrenkunde, Geschiedenis
en Mythologie. Dt wetgeving was volmaakt
en in sommige punten Geheel modern. Er be
stond b.v een wettelijk voorgeschrev jn c-n-
derlinge verzekering te<5en b-and en mdere
schade. De IJslandsche dinlomaten waren
aan alle hoven van Noord-Eurooa gezocht.
Het eerste groote historische werk. dat Joor
een Europeaan in zijn moedertaal geschre
ven is, .was van een IJslander, de Heinis-
hoogste macht in de republiek, te bezoeken.
Door een woestijn van lavablokken leidde
de weg, tot zij kwamen aan den voet van
een hoogen rotswal, die den verderen weg
scheen te versperren. De gids voerde hen
door een nauwe spleet, gevormd toen de n< g
gloeiende bazaltrotsen zich inkrompen on
der de naderende koude, na 'n moeili'ken
tocht tusschen de schrikwekkende rteenen
massa's met dreigende transen en to-ens,
weken de rotsen uiteen en hun oogen zagen
over de lagere heuvelen heen het Thin<tv;l-
Iirmeer, een der schoonst" plekken van IJs
land. Rustig droomde he* in zijn wazige
blauwte en aan den verren oever stegen
kalm 'de rookpluimen op boven de vulkanen,
waarfusschen het schitterend wit der glet-
schers heenboorde in de stralen der zon.
Aan den oever van dit stille meer waren
IJsland's vriie mannen bijeengekomen om kringla van Snorn Sturiuron.
de belangen der republiek t-> bespreken. De j Zonder den minsten twi'lfel is heel de mid-
komst der christenen was aangekondigd en deleeuwsche geestesbeschaving van IJsland
zij begrepen dat over de toekomst van hun
dierbaar land ging beslist worden. Daar na
deren de christengezanten nu niet meer met
het zwaard in de vuist, maar een zilveren
kruis wordt hun vooruitgedragen, knapen
met zwierende wierookva'en volgen en dan
verschijnt de„ priester Thormodr in zijn
en dus zijn hoogste roem grootendeels te
danken aan den zegenri'ken invloed der
Kerk. Het wetenschappelijk onderzoek heeft
uitgemaakt, dat de grootste schat van tic
deren en sage's afkomstig is uit de Bene
dictijnen- en AugustünenHposters. Met ern-
stigen toeleg op wetenschap en kunst, ging
blank gouddoorweefd gewaad, in zijne han- i daar het onderricht voor de jeugd hand aan
BINNENLANDSCHE MISSIE-ACTIE.
Zooals iedere periode in de wereld-ge-
"chiedenis, heeft ook onze tijd zijn licht
en zijn schaduwzijde
Een van de heerlijkste verschijnselen in
onze dagen is wel de bloei van het Katho
licisme. zeker in onze gewesten. Men be-
'ee't zijn geloof beter en het gevolg is, dat
de geloofspropaganda ook krachtiger en
intenser gevoerd wordt. Iets, waarvan men
I zielsovertuigd is, wil men ook mededeelen
aan anderen, die niet zoo gelukkig zijn.
kunnen veilig zeggen, dat er tegenwoordig
een intense binnenlandsche missie-actie
wordt beoefend. Haar missiegebied is ons
eigen vaderland. Wat de Missionarissen doen
in den vreemde, doen wij hier te lande
de Katholieke Kerk in haar wezen en stre
ven bekend maken: m.a.w. Christus prediken.
Een schaduwzijde van onzen tijd is, dat
het geloofsleven bij de niet-Katholieken
steeds meer afneemt. Het kan ons slechts
met angst vervullen, dat bij he.i de laatste
resten van het Christendom, van het geloof
in Christus als Godmensch en in de godde
lijkheid der H. Schrift ten onder dreigen
te gaan. Is het niet verschrikkelijk, dat de
Protestar e voor een groot gedeelte niets
meer dan moderne heidenen zijn Het is
wel een hard wcord, dat we daarmee neer
schrijven, maar is het nie» waar De pro-
testantsche courant „Het Weekblad" geeft
in haar nummer van 1 Dec. 1923 zelf de
volgende beschouwing over het Protestan
tisme in Noord-Folland
„Het protestantisme in onze provincie
heeft, generaal genomen, het protestantisme
verloochend.
Zij noemen zich nog kinderen der Her
vorming, maar van den geest der Hervor
ming is geen greintje meer te vinden.
God en Zijn Woord hebben ze verla
ten en den Christus Gods hebben ze weer
aan het Kruis genageld.
Het Woord des Heeren hebben ze als
een oud-wijfsche fabel betiteld, 't Is een
boek, waar, nu ja, nog wel een enkele mooie
levensles in te vinden is, maar het is slechts
verdichtsel en fantasie.
En ce moderne zieleherders hebben
in plaats van de hun toevertrouwde zielen
te voeden met het Brood des Levens, die
zielen met hun verderfelijke ideeën ver
giftigd en ze steenen voor brood gegeven.
't Gevolg daarvan was en is nog, dat
overal waar een modern predikant staat,
de kerken leeg gepreekt worden en de massa
zich van God en Zijn dienst vervreemdt.
Dat men voor de Kerk niets meer gevoelt
en in stede daarvan de vijand van God wordt
en een hater van Zijn Volk."
Tegenover die afdalende bespeuren we
echter gelukkig ook een oploopende lij a
in het rijk des geestes. Er bestaat ook een
stuwing naar het godsdienstige. Overal
treft men ze aan, de zoekers naar waarheid.
Bij honderden komt men in stad en land
luisteren, naar het woord van Roomsche
Evangeliepredikers. Gretig grijpt men naar
blaadjes en geschriften, waar men wat meer
kan leeren van die vroeger zoo geminachte
Kerk van Rome. Men zoekt, men zoekt,
om toch eindelijk te vinden, wat geest en
hart bevredigt.
Wie dan ook den polsslag van onzen
tijd aanvoelt en in de tegenwoordige be
oefening van de binnenlandsche Missie
actie de stille werking van den H. Geest
erkent, zal met blijdschap constateeren,
dat er een nieuw tijdperk van goddelijke
liefde en barmhartigheid is aangebroken,
een advent van goddelijke genadewerking.
Niet te dikwijls en niet te luid kan dan
ook de roep uitgaan Katholieken waakt
op, werkt mee 1 Het is nu de tijd van wer
ken, van meehelpen, om de Katholieke waar
heid te doen zegevieren, nu moet iedereen
Apostel worden 1
En iedereen kan het 1
Het voornaamste en krachtdadigste apos
tolaat blijft immer het gebed. Bracht Christus
zelf niet heele nachten door in het gebed voor
het welslagen van de zending, door den Vader
I Hem opgedragen en besloot Hij Zijn verlos-
singswerk niet met een heerlijk gebed. De
7coals het bij de meeste dingen gaat,
is het ook bij het gebruiken van email-vaat-
iverk een goede behandeling verzekert een
iang leven. Want al is een geëmailleerde pan
of ketel ook van prima kwaliteit, als er ruw
of verkeerd mee wordt omgesprongen, ra
ken zij heel gauw in verval. Zonder te willen
ingaan op qe quaestie, in hoeverre de aan
wezigheid van stukjes émail in het eten ge
vaarlijk is voor de gezondheid, durven wij
jtoch gerust beweren, dat het pannenglazuur
niet thuis behoort in onze spijzen en dat ge
schonden kookmateriaal zeer slordig staat.
Dit zoozeer gevreesde afspringen kan wor
den voorkomen, als de volgende tien geboden
goed in acht worden genomen.
Ie. Laat nooit water, vleeschnat of iets
dergelijks tot den laatsten druppel in de pan
verkoken. Doet men dit toch, dan kan men
;r zeker van zijn, djt het glazuur bij al te
stjrke hitte gaat barsten.
2e. Giet nooit een warme pan vol met
koud water, maar laat de pan eerst voldoen
de afkoelen.
3e. Laat émail nooit vallen en zorg ervoor,
'dat geëmailleerde voorwerpen niet hard
tegen elkaar stooten.
4e. Zet geen pan droog op het vuur om
'Haar eerst daarna te gaan vullen. Doe dit
ran te voren.
5e. Zet een pan, die kokendheet van het
fornuis komt, niet op het koude steen of
marmer van het aanrecht. De afkoeling is
ook in dit geval te plotseling, waardoor het
émail kan springen.
6e. Zet de. pannen na het gebruik dadelijk
met water weg. Zijn ze voldoende geweekt,
wasch ze dan in warm zeepsop. Is er aan
zetsel in, boen dit dan, evenals de onderzijde
van den bodem, met Brusselsche aarde of
zandzeep af.
i 7e Krab nooit met messen of andere
harde voorwerpén het vuil af, maar gebruik
een harden pannenboender of kook de pan
nen uit met sodawater, waardoor in de meeste
'gevallen het vuil loslaat.
I 8e. Beginnen de pannen goor te worde",
jboen ze dan uit met verwarmd bleekwa' r
Iwaarin wat azijn is gemengd, maar zorg cr
jdan vooral voor, ze goed na te spoelen.
I 9e, Maak geëmailleerde kachels alleen
schoon met water of zeepsop en wrijf ze na
met witte of zwarte meubelwas.
10e. Boen geëmailleerde badkuipen uit
met Brusselsche aarde en zeep, spoel ze
goed na en droog ze met een .zeemleeren
lap. Mocht het émail bruin aangeslagen
zijn, wrijf het dan met bleekwater en azijn.
Misschien hebben we er ons wel nooit
rekenschap van gegeven, dat de heerlijke
groote badspons, waardoor we, als door 'n
douche, het water over ons heen laten stroo
men, of het kleine, zachte sponsje, waarmee
we baby voorzichtig inzeepen, tot het dieren
rijk behoort. Een spons is voor ons meestal
een „ding", hoogstens zoo iets als een plant
aardig wezen, maar 't als 'n „dier" te moeten
aanzien, is wel misschien nooit bij ons op-
gtkcnr.n.
De spons-dieren leiden een zeer kalm en
onbewogen bestaan. Als de larfjes, kleine
grijze blaasjes, bedekt met trilharen, uit de
eieren komen, zetten ze zich al spoedig neer
op een rots of. wortel van een onderzeesche
plant. De ontrijde groeit uit tot een breed
grondvlak, waarmee ze stevig vastzitten en
het bovengedeelte krijgt dan binnen korten
tijd het ons welbekende spons-aanzien. De
openingen zijn kanalen, waardoor het water,
waaruit de spons haar voedsel haalt, in- en
uitstroomt.
Daar sponzen over de heele wereld gebruikt
worden en de sponscultuur dus van veel be
lang is, heeft men bedacht, of men de spons
nog niet op een andere wijze snel vermenig
vuldigen kon en wel door deeling. Werkelijk
gelukte deze proef zeer goed. Verwijderde
men een spons van het grondvlak, dan groeide
uit het oude grondvlak weer een nieuwe
spons, terwijl ook een afgesneden spons zich
weer ergens vastzette en een nieuw onder
stuk kreeg.
Na *n maand of vijf is 'n spons-larfje uit
gegroeid tot een spons ter grootte van een
sinaasappel echter eerst na twee jaar is 'n
spons volwassen.
De sponzen worden opgevischt door Hui-
De tabaks-arbeidster Twerdochlebowd te
Charkow (Oekraine), die, toen zij van de el
lende in Duitschland vernam, een ongekun
stelde, maar zoo begeesterende toespraak
tot hare medearbeidsters hield, dat allen op
haar voorbeeld verscheidene sieraden af- j
stonden. Aangemoedigd door dit succes, ging
zij nog verder met hare inzameling, zoodat
zij in staat was, vier wagons met brood en
andere levensmiddelen voor de arme Duit-
sche kinderen te doen verladen, die wider
hare leiding half Maart in Duitschland zullen
aankomen.
apostelen, door Christus uitgezonden met
de opdracht „gaat en onderwijst" om
schreven hun zending met de woorden:
„gebed en prediking Pauius, de groote
apostel van het Rijk Gods, hij vermaande
zijn geloovigen telkenmale om -z bidden
voor de uitbreiding van het geloof.
Het geloof, door een onverdiende uit
verkiezing van God ontvangen leert ons
dat wij leden zijn van het Godsrijk maar
dan moeten wij ook, volgens de bede, die
wij dagelijks spreken, „laat toekomen Uw
rijk," dat rijk trachten uit te breiden het
"eloof moet ons dieo inprenten de waarheid
dat wij als Katholieken verplicht zijn mee
te doen met dé missiebeweging. Gelooven
beteekent missieplicht
Wanneer velen met' aandrang en veel
vuldig zullen bidden voor dit heerlijke
doel, zullen de sluisdeuren van God's ont
fermende liefde worden opengeslagen, en
kunnen zij niet meer gesloten worden door
den geweldigen drang van de zich uitstor
tende genade- en liefdestroomen uit de
boordevolle bronnen van Jezus' Heilig Hart.
Om het bidden tot den Heer van den Wijn
gaard voor de bekeering van Nederland
ook practisch te bevorderen, moeten wij ten
zeerste aanbevelen het „Gebed tot de H.H.
Martelaren van Gorcum" uitgegeven bij
't Secretariaat der Derde Órde te Weert, en
in het bijzonder voor deze gewesten het
„Gebed voor de bekeering van Noord-Hol
land" uitgegeven bij van Putten en Oort-
meijer, Boekhandel, Alkmaar. (40 ets. de
100, verzendingskosten meegerekend).
Z. D. H. Mgr. Callier heeft dit gebed
voor de bekeering van de niet-Katholieken
in Noord-Holland ten zeerste aanbevolen,
er een aflaat van 50 dagen aan verbonden en
welwillend toegestaan dat het publiek in onze
Kerken mochi gebeden worden. Opdat dit
gebed algemeen verspreid en veelvuldig
zou gebeden worden, werd het tevens bij
zonder aanbevolen aan de medewerking der
E. E. Geestelijkheid. In 34.700 exemplaren
is het „Gebed voor de bekeering van Noord-
Holland" reeds onder de geloovigen uitge
deeld, doch voordat het doel ten volle is
bereikt, moet dit geval zeker nog 2 of 3
maal verdubbeld worden.
Opdat het welslagen van de bestaande
geloofspropaganda verzekerd zij, moge ieder
zich de gewoonte eigen maken, om voor deze
intentie te bidden, vooral onder het Offer
der H. Mis, waarin het menschenreddende
Kruisoffer hernieuwd wordt. In zijn aanbe-
velingsschrijven drukt Mgr. Callier tevens
het verlangen uit, dat „dit gebed ook moge
gebeden worden des avonds in onze brave
katholieke huisgezinnen, dan zal de genade
van ons H. Geloof door onze eigen geloofs-
genooten beter nog gewaardeerd, het eigen
geloofsleven meer en meer verdiept worden
en zullen allen aldus door hun goed voor
beeld eveneens krachtig bevorderen de be
keering der niet-katholieken in Noord-
Holland."
Dat deze gebedsactie meer en meer ingang
vinde, dat op de voorspraak van O. L.
Vrouw ter Nood en de gebeden van de Noorri-
ITollandsche Apostelen de H.H. Willi-
brordus Adelbertus, Werenfridus, Wulfra-
nus en Engelmundus, de terugkeer tot het
Vaderhuis bespoedigd worde, dat het
weldra worde één Schaapstal en één Her
der 1
P. fr. DEODATUS VERGEER,
Nieuwe Niedorp. O. F. M.
kers of ook wel door middel van een soort
vorken met lange stelen opgeprikt. Ze zien er
dan nog zeer vies en onoogelijk uit en we zou
den er ons niet graag mee wasschen. Eerst
moeten ze dan ook goed schoongemaakt wor
den, voor ze in den handel komen. Meestal
gebeurt dat, door ze herhaaldelijk in frisch
water uit te spoelen, soms echter bleekt men
ze chemisch, waardoor ze wel een mooie
lichte kleur krijgen, maar er niet bepaald
sterker op worden, zooals dat meestal met
zulke chemische middeltjes het geval is.
Een heele lijst nuttige wenken voor het
goedhouden van allerlei waren geeft „Het
Coöperatief Nieuws", het orgaan van den
centralen bond van Nederl. Verbruikscoöpe
raties. We nemen er eenige der voornaamste
uit over
Aardappelen. De vroege aardappelen kun
nen niet lang bewaard worden. De late aard
appelen moeten in droge, donkere kelders
worden bewaard, niet in te groote hoopen.
Des winters moeten alle vensters en trekgaten
gesloten worden, opdat geen koude kan bin
nendringen en geen trek ontstaat. Aardappe
len bevriezen reeds bij 3 gr. R. onder nul.
Kaas verlangt een zooveel mogelijk gelijk
matige temperatuur, tocht en zonnebestraling
moeten vermeden worden. Alle kaas moet
vlak bewaard worden en van tijd tot tijd ge
keerd en gewasschen worden.
Marmelade en geleien worden niet in den
kelder bewaard, maar in droge, luchtige, niet
bedompte ruimten.
Eetbare oliën moeten voor koude en voor
vocht beschut worden temperatuur niet
beneden de 15 gr. C. Troebel geworden olie
wordt door langzame verwarming weer helder.
Flesschen olie mogen nimmer aan de in
werking der zonnestralen worden blootge
steld tn ev> n ain is het goed om de flesschen
olie langer aan 8 dagen aan het daglicht bloot
te stellen, daar zij licht ranzig wordt.
Thee is mede een zeer moeilijke waar zij
mag nimmer bewaard worden in de nabijheid
van gebrande koffie en dergelijke sterk rie
kende artikelen. Losse thee bewaart men het
beste in gesloten doozen.
Mosterd wordt droog en vorstvrij bewaard.
De fle schen worden telkens weer goed ge
sloten, zoodat geen lucht kan toetreden. Den
aan de kanten teruggebleven mosterd mag
men niet laten opdrogen, maar vermengt
men met den anderen mosterd. Eveneens
handelt men wanneer langen tijd van den mos
terd niets is gebruikt, zoodat er vocht op
gekomen is. Men gebruike in den mosterd
houten of beenen lepels Metalen lepels wor
den door den mosterd ingevreten
Voor de keuringsraden worden door de
a. s. dienstplichtigen 2 wenschen geuit no
pens de vervulling van hun dienstplicht
Deze wenschen vormen mede den grondslag
voor de latere indeeling. De vragen; Waar,
wanneer en hoelang moet ik dienen zijn
veelal moeilijk te beantwoorden. Men raad
plege te voren onderstaande gegevens, die
voor den Keuringsraad te Haarlem en om
streken gelden.
Infanterie te Ede, duur der eerste oefe
ning 514 maand, aanvang ploegen Maarten
October.
Grenadiers te 's-Gravenhage 5)4 maand,
Maart en October.
Jagers te 's-Gravenhage, 5)4 maand.
Maart en October.
Schoolcompagnie bij den Motordienst.
Eerste oefening 1 maand te Leiden, daarna
4's maand te Haarlem. Maart en October
Voorgeoefenden bij den landstorm komen
niet voor den Motordienst in aanmerking.
Ziekenverplegers, Amsterdam, 12 maan
den, Februari, Juni. October. Ziekenverple
gers hebben geen herhalingsoefeningen.
Ziekendragers, Amsterdam, 514 maand,
Februari, Juni, October.
Genietroepen, Utrecht, 5)4 maand.
Pioniers, Utrecht, 5)4 maand; aanvang
ploegen Februari en Juni
Telegraaf troepen. Utrecht, 5)4 maand:
aanvang ploegen Maart en October.
Verlichtingstroepen, Utrecht, 5)4 maand,
aanvang ploegen Maart en October.
Luchtvaartafdeeling, Soesterberg, 12 maan-
1. Zorg er voor, dat kachels, haaiden en
fornuizen geheel zijn leeggehaald voor het
aanmaken.
2. Wees bij het aanmaken zoo zuinig
mogelijk met het materiaal verspil geen
houtjes, vuurmake s en turf.
3. Stort g en petroleum in een brandende
of smeulende kachel bevochtig da rmede
alleen turf, die ge voor het aanmaken ge
bruikt.
4. Vul de kachel eerst bij, als een gloeiende
onderlaag is verkregen.
5. Zorg, dat uw schoorsteenen op tijd ge
veegd zijn.
6. Stel u op de hoogte van de luchtregeling
van uw kachel van den luchttoevoer hangt
vooral bij vulkachel en vulhaard, alles af.
7. Koopt steeds goede kwaliteit brand
stoffen.
8. Houdt bij het bestellen van anthraciet
ekening met het systeem van uw kachel
de groote stukk n anthraciet, die voor uw
haard geschikt zijn, deugen niet voor een
vulkachel.
9. Laat geen petroleum-, gas- of electri-
sche kachel branden, als gij uw woning on
beheerd laat.
10. Denkt er aan uwe kachels, van welke
soort zij ook zijn, op tijd een schoonmaak
beurt te geven.
Peau de Suède maakt men op de vol-"ride
manier schoon men bevochtigt een flanel
len lap met water, doopt dien in tot poeder
gemaakte zeep en wrijft dar.rmee over het
leer. Daarna droogt men het af met een
anderen lap, die zeer droog moet zijn. Men
kan zich op dezelfde wijze bedienen van een
mengsel van melk en dubbelkoolzure sod3.
Bruin leer, dat vuil geworden is, kan men
afwasschen met melk. Ook kan men de vuile
plek met water bevochtigen en ze dan een
tijd lang aan het zonlicht blootstellen.
Een andere manier om bruin leer te reini
gen is, het te borstelen met kalkaarde en
fijne aluin. Daarna afwrijven met zemelen.
Schoenen van zacht bruin leer kan men
schoonmaken met de volgende vloeistof
men neemt een halven liter melk, laat ze
koken en vermengt ze met den dooier van
een ei, wat witte zeep en geest van salmo-
<3en, aanvang ploegen, Februari, Juni, Octo
ber. Geen vliegdienst, doch handlangers-
dienst, vrij van herhalingsoefeningen.
intendancetroeper., Utrecht. 5)4 maand,
aanvang ploegen Februari, Juni, Octcber.
Oefendetachement b. d. K. M. A. Breda,
5!/maar.d, aanvang Januari.
Cavalerie- 's-Hag" en Amersfoort, 15
maanjen aanvang Februari, Juni Octcber.
Postduivenverzorgers bij de laatste ploeg
der cavalerie
Vesting Artillerie Naardcn; Lucbtdoel-
Art., Utrecht, Kust-Art., Helder, IJ—ui-
r'en. Hoek van Holland, 5)4 maand, Fe
bruari, Juni. October.
Bered er/riill "rie: Leiden, s-Graven
hage, Utrecht, Amersfoort, 12 maanden
Jan., Juli. October.
Onberedenen bij de artillerie, 5)4 maand
Jan., Juli.
Zeemilitie, Helcer, hoogstens 8 maanden
Maart en Augustus.
Opleiding officier en
onderofficier.
Bij den Motordienst: 10)4 maand. Kan in
dien niet voldoende geoefend 1 Yt maazo
worden verlengd
Onderofficier bij den Motordienst: 5)4
maand, als voren 3)4 maand
Opleiding tot officier indien reeds ser
geant bij den Land-torm, 4)4 maand
Opleinding tol officier overige korpser
(onbereden en), 12 maanden.
Oplei'ing tot officier (uitgezonderd zie
kenverplegers, luchtvaartafdeeling, motor
dienst), 9 maanden.
Het diploma geoefend man Landstorn
geeft 4 maanden verkorting le oefening.
De herhalingsoefeningen duren ten hoog
ste 40 dagen, verdeeld in 2 tijdperken e.
vervuld binnen 6 jaar na le oefening.
Slechte inrichting der handelsstallen.
Geregeld toezicht wensch-lijk.
Naar uit Utrecht gemeld wordt, is Don
derdag j.l„ prof. De Blieck wederom naar
Assen vertrokken, om het verloop der vee
ziekte persoonlijk te kunnen blijven nagaan
Het onderzoek van het verzamelde ziekte
materiaal, afkomstig van de aang taste or
ganen, wordt ijverig voortgezet in het Insti
tuut voor besmettelijke ziekten.
Waar behalve een pathologisch-anato-
misch en microscopisch, óók een serolo-
gisch onderzoek moet plaats vinden, zal
het nog wel eenige dagen duren, voordat
met zekerheid een diadnose gesteld kan
worden. Voor het serologisch onderzoek i?
n.l. het antigeen noodig. waarom tel"gra-
fisch is verzocht aan de Vceartsenü'-un-
dige Hoogeschool te Berlijn, omdat dit in
ons land niet aanwezig is. ten gevolge var.
het feit, dat de longziekte in ons land se
dert de tachtiger jaren niet meer is voor
gekomen Eerst wanneer deze bloed-reactie
is afgeloopen, zal met zekerheid een diag
nose gesteld kunnen worden.
Iniusschen is naar prof De Blieck ver
zekerde weer eens duidelijk gebleken,
dat de inrichting van de steller te Assen,
waar hel handelsvee tijdelijk wordt onder
gebracht, zeer veel te wenschen overlaat
Bedompte, lage stallen met slechte ventila
tie en hoogst gebrekkige gelegenheid vooi
afvoer van urine en mest, waarin dikwijls
een veel te groot aantal runderen staat,
zoodat de atmosfeer sterk verontreinigd
is met koolzuur en ammoniakdampen. Geen
wonder, dat dieren die op een dergelij'ke
wijze gehuisvest worden, zeer vatbaar zijn
voor aandoeningen van de ademhalingsor
ganen. Uit een oogount van dierenbescher
ming zou het heusch niet overbodig zijn,
indien op deze stallen eens geregeld toe
zicht werd gehouden.
Er hebben zich eenige nieuwe gevallen
der ziekte voorgedaan, doch uitsluitend bij
vee, afkomstig uit de besmette stallen.
Door het Tweede Kamerlid den hee»
Kuiper zijn aan den minister van Financiën
de volgende vragen gesteld:
Is de minister bereid mede te deelen:
te. Onder welke voorwaarden en risico
verhoudingen de bouw van-het Academisch
Ziekenhuis te Leiden heefi plaats gehad en
welke positie daarbij tot October 1923, spe
ciaal de heer Stolk, als aannemei of uit
voerder, heeft ingenomen?
2e. Welke wijzigingen sedert October 1923
of althans in den laatsten tij4 in deze risico
verhoudingen hebben plaats gehad?
'3e. Op welke wijze en onder wriens ver
antwoording bij dien bouw de arbeiders
werden en thans nog word er aangesteld of
ontslagen en hun arbeidsvoorwaarden wer
den geregeld en vastgesteld?
4e. In hoeverre de a'beiders, aan dien
bouw werkzaam, in dienst van het Rijk wa
ren of nog 7ijn en welke aanspraken op
wachtgeld of pensioen daaruit eventueel
voo-tvloeien, voor zoover het dienstverband
langer dan 7 jaren heeft bestaan?
niak. Met een wollen lap hierin gedoopt hei
leer afwrijven, totdat de vlekken verdwener
zijn.
DAT ONTBRAK ER AAN.
Jonge vrouw (tot haar eerste dienstmeisje
„Op deze kaart heb ik geschreven wat je
iederen dag moet doen. Ik zal haar in de
keuken ophangen."
Dienstmeisje (nadat ze het lijstje heeft
doorgelezen) „Goed, mevrouw. Wil u er
onder schrijven, dat ik de volgende maand
wegga Dan is alles in orde."
BEDACHTZAAM.
Een echtgenoot zei aan tafel tot zijn
vrouw „Je hebt zeker niets fatsoenlijks om
te dragen."
„Neen, dat is zoo," antwoordde zijn vrouw.
„Ik zou me schamen om me in een van mijn
toiletten ergens te vertoonen. Mijn nieuwste
uitgaansjapon heb ik al vier maal aangehad."
„Juist, dat heb ik ook aan De Vries ge
zegd, toen hij mij twee kaarten voor de co-
medie van vanavond aanbood. Ik heb er
maar één aangenomen en ga dus alleen."
,,'t Is toch vreeselijk! Hebben ze a] 'n
dokter gehaald?"
„Het was een dokter, die hem overreden
heeft, juffrouw."
„Ja....: nou, dat was toch gelukkig hé?"
