elck wat wils.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Derde Blad - Zaterdag 10 Mei 1924
UIT DE PERS.
LANDBOUW EN IISSCHERU.
De Nederlandsche Pers.
Alle perken te buiten.
De toestand der zeevisscherij in
Maart.
RECHTSZAKEN.
Lolly en molly.
De Petroleumkacheltjes van
Jamin.
Ontslag van rechtsvervolging.
GEMENGD NIEUWS.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
David Wijnkoop naar Rusland.
Het Personeel in
Overheidsdienst te Amsterdam
De loonen der Rijkswerklieden
KUNST EN KENNIS.
Nieuwe uitgaven en Inhouds'
opgaven.
TREKJES 346.
KINDERTOESLAG.
Eenige weken geleden was ik tegenwoordig
bij een debat van een Gemeenteraad. Het
ging over een wachtgeldregeling voor perso
neel, dat misschien zou worden ontslagen en
waarbij in enkele bepalingen verschil werd
gemaakt tusschen gehuwden en ongehuwden.
Van socialistische zijde werd opgemerkt,
dat men daarmede niet kon accoord gaan en
wat van verdere strekking is dat men
hij de loonsbepaling uitsluitend rekening
heelt te houden met de prestatie en de werk
gever met meerdere of mindere behoefte van
het personeel niets te maken heeft.
Reeds meerdere malen heb ik in deze ru
briek te kennen gegeven, dat ik tot zekere
hoogte die zienswijze kan deelen, voor zoover
het 't particulier bedrijf betreft, maar dat
volgens mijn zienswijze de Overheid iets
verder kan gaan en wel degelijk met de hoe-
giootheid van het gezin rekening kan houden.
Het is een heel mooi woord, een stevig
gebaar, om te zeggen de prestatie moet de
cemge maatstaf zijn bij de loonsbepaling,
waar om onder alle omstandigheden dien maat
at met uitsluiting van elke andere toe te
Passen is altijd iets moeilijker.
Ook mij lijkt de prestatie de meest deug-
®«)k maatstaf, doch de practijk heeft nu
."maal onafwijsbaar aangetoond, dat het
zii jtee(^s mogelijk en ook niet billijk zou
in daaraan vast te houden, zoodat er alles
I or ';e zeggen is, om naast de algemeene
1° -^Paling ook rekening te houden met
jaantal kinderen van den werknemer.
bii~ aaiimede ondervangt men uiteraard geen
izondere omstandigheden, waardoor hel
von'rl 'n sterke mate gedrukt wordt, maar
-.vu- men c'at het kinderaantal de oor-
wordt van den grooten achterstand
JLno7er soortgelijke werknemers. Het is
n fn een objectief gegeven, dat zich
J* )ve' leent om als mede-maatstaf bij de
loonsbepaling dienst te doen.
11 beginsel is er dan' ook geen verschil of
be ni5Part'culiere werkgevers te doen heb-
han wel met de Overheid. Dat verschil
sinv u"1 aiC'1 Pas bi) be practische toepas-
Het is uitsluitend de vrees voor de
st cllscbe uitwerking van het stelsel, dat mij
door huiverig maakte voor de toepassing
din® Particuliere werkgevers. De ondervin-
zii h mi' voldoende geleerd, dat juist,
ri Ie we met kindertoeslag willen bescher-
vordenf duul de dupe van dat stelsel
njjfee' werkgevers kunnen er op den duur
tegen, dat zij aan een arbeider die niets
ci presteert, dan zijn gehuwde collega,
hooger loon moeten betalen, wat dus een
averechtse he werking geeft.
Hoor de werkgevers individueel, komt er
ook zeker niets goeds van terecht. De
,n celen verminderen echter wanneer een
lepaalde groep werkgevers een regeling treft
per Collectief Contract, waarbij iedere werk
gever per arbgjjjgj. eeu 2eker bedrag betaalt'
ys van de vraag of zijn arbeiders al dan niet
ijk aan kinderen zijn.
Toch laten ook dan de nadeelen zich Hog
wel degelijk gevoelen, wat niet het geval
behoeft te zijn en ook practisch niet is, wan
neer de Overheid besluit om een kindertoe
slag in te voeren.
Men zou kunnen opwerpen, dat ook de
Overheid door de zucht tot bezuinigen ge
dreven, tot ontslag van de duurste, d.i. kin
derrijkste arbeiders over zal gaan, maar dat
gevaar lijkt mij al zeer gering.
Het is moeilijk denkbaar, dat de Overheid
van Gemeente, Provincie of Rijk, wanneer
zi) zooveel inzicht heeft om tot de invoering
van kindertoeslag over te gaan, dan op de wel
2®eil on-sociale gedachte zou komen om juist
ol bij voorkeur menschen te ontslaan die
daarvan profiteerden.
Meer en meer blijkt dan ook, dat de socia
listen waar het stelsel practisch toepassing
vindt, zich daarmede heel goed weten te
verzoenen en ik ben er zoo zeker niet van,
dat de socialisten zoo'n groot woord zouden
hebben als zij wat vaders van groote gezinnen
binnen hun kring hadden.
Aan elk stelsel zijn nadeelen en die zijn
'ok aan het stelsel van kindertoeslag ver
bonden, maar wanneer de Overheid het
oepast zullen de voordeelen in elk geval
de nadeelen wel ver overtreffen.
De gedrukte stemming der laatste jaren
heeft ook den kindertoeslag wat naar den
achtergrond gedreven, maar als we inderdaad
het diepste punt van den teruggang hebben
bereikt en de onmiskenbare opleving een
blijvend karakter zou vertoonen, dan zalook
dat vraagstuk zichzelf met kracht aan de orde
stellen, zoodat het slechts schade kan geven,
wanneer we beweringen, die in wezen onjuist
zijn, onbesproken laten.
A, J. L.
DE STRIJD IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
Als de lezeis dit artikeltje onder de oogen
*nigen aal de toestand zich wel al weer eenige
'"alen gewijzigd hebben. Thans is nog niet
Wet zekerheid te zeggen hoe het verloop daar-
Va" zal zijn.
Ste u1- sfaat 2aab wel vast, n.l. dat niet
verw aan w'e voor een Sr00t deel de
vruchr"n^ moet worden toegeschreven, de
zal oogsten, maar de uiterste ele-
U t de communisten-
dat if s wat we bunnen waarnemen blijkt,
wezp ,tra8'sch verloop van dezen strijd in
seerden htS ££n 'acllt is op de °ngeorgani-
over30 de 22 duizend aangeslotenen is het
jne p??te gedeelte niet bij een organisatie
Stenhuis heeft het onomwonden
uii 1 de Eendracht moet met 12000 leden
Ult den strijd komen.
De taktiek, die daarbij zou gevolgd worden,
was weken te voren te voorzien wie maar
een weinig met de zaak op de hoogte was,
kon daaromtrent niet in twijfel verkeeren.
Op liet beslissende moment, dat dan toch
eenmaal moest aanbreken, zou de moderne
organisatie nog even vasthouden met een
hoogeren of desnoods een nieuwen eisch.
Wie zich die weelde wil veroorloven, kan
dat doen en later bakzeil halen onder het
motto nu die andere lafaards het opgeven,
moeten wij wel, zij het tegen onzen zin. De
conclusie is steriotiep kom in onze organisa
tie, die getoond heeft enz. enz. Men kent
het liedje.
Maar loontje komt om zijn boontje. De
katholieke organisatie, wier leiders er een
geweten op na houden, is niet vrij om zoo'n
reclame-standpunt in te nemen en het leed
en lijden te bestendigen uit concurrentie
zucht en Stenhuis kan daarop zijn methode
beproeven doch de communisten passen
zijn eigen methode op hem zelf toe.
Stenhuis zegt volhouden tot elke loons
verlaging is weggewerkt. Lansink is daar
mede niet tevreden en eischt loons-ver hoo
ging. Als steeds is ook thans te vreezen, dat
de organisaties niet versterkt maar verzwakt
worden, doch de communistische geest voed-
sei zal ontvangen.
Dat zal dan het resultaat zijn van de Sten-
huis-methode, zooals alles wat die man doet
een averechtsche uitwerking heeft. Er zijn
in de socialistische vakbeweging ongetwijfeld
ook knappe koppen en als desondanks een
onbeholpen man als Stenhuis daar de lakens
kan blijven uitdeelen, dan bewijst dat alleen
dat de cellenbouwerij van de communisten
toch nog heel wat meer invloed op de moder
ne vakbeweging heeft uitgeoefend, dan men
van die zijde wil erkennen.
Het ongelukkigste is, dat er weer groote
kans bestaat, dat de reeds zoo zwaar beproef
de arbeiders het gelag moeten betalen van
dergelijke dwaasheden.
Intusschen kunnen de liberale heeren, die
in Twente deze treurige geschiedenis heb
ben opgeroepen, aan het gebeurde een lesje
nemen.
Hooghartig hebben ze sinds menschen-
heugenis hun wil doorgedreven bij alles
wat cr voorkwam tegen elke sociale wet
hebben zij geageerd, en kunstmatig hebben
zij de organisaties geknauwd en geknuffeld.
Elke wilde actie, zelfs tegen de organisaties
in, was hun een aanleiding om de uitsluiting
af te kondigen, zoodat er voor de kortzichti-
gen te weinig reden was zich te organiseeren.
Elke wilde groep had practisch evenveel of
even weinig te zeggen als de organisaties,
want elke actie werd neergeslagen, zonder
meer.
Maar het rad van den tijd draait., ook al
zouden alle liberale en liberaal denkende
wekgevers-dat willen beletten, en zoo kwrm
ae dag, dat zij in bruten overmoed weer
elke concessie weigerden, doch de strijd: werd
aanvaard en maand aan maand volgehouden.
Het staat voor iedereen die ter zake kundig
■is, vast, .dat als. de Textielfabrikanten vóór
den strijd hadden aangeboden,, wat zij nu
willen doen, er nooit strijd was gekomen.
Hun winst is dan oök uitsluitend verlies.
Zij hebben zooals nu wel blijkt een
mentaliteit gekweekt, die weinig goeds voor
spelt, hun zaken hebben stil gelegen en in
plaats van door samenwerking de ordelijke
organisaties te steunen en den organisatie-
geest aan te \vakkeren, hebben zij een ver
wildering en verwarring opgeroepen, welke
alleen het communisme kan ten goede.komen.
Hoe dat alles zich verder zal ontwikkelen
durf ik niet te voorspellen, maar wel wil ik
aan het einde van dit opstel een woord van
hulde brengen aan de mannen van St. Lam-
bertus die onder zóó moeilijke omstandig
heden toch het parool van hun eigen organi
saties hebben opgevolgd.
Dat zijn helden, waarvoor men met spoedig
te veel respect kan hebben en juist hun held
haftig optreden zal de fabrikanten nu tot
dubbel nadenken moeten stemmen.
Tenslotte nog dit eene ik kan bij he:
schrijven dezes nog niet zeggen hoe alles
zich verder zal ontwikkelen, maar mochten
de fabrikanten in plaats van onze mannen te
steunen wederom de fabriekspootten sluiten,
dan heeft Katholiek Nederland tegenover die
helden een eereplicht te vervullen die zich
in overvloedigen steun moet uiten.
A. J. L.
EN NU VOORWAARTS.
Het „Rechte Spoor" bespreekt den afloop
van de jongste actie der Spoorwegmannen,
die alles bijeen genomen, niet geheel onbevre
digend kan worden genoemd en zelfs door
Oudegeest in het Meinummer van de Ned.
Vereen, buitengewoon goed genoemd is, wan
neer men daarbij de omstandigheden in aan
merking neemt.
Het blad spoort verder tot ijver en propa
ganda, aan
„Al zijn wij nu tegen verdere verlaging on
zer inkomsten tot half 1925 gevrijwaard, dat
mag niet beteekenen, dat wij nu tot dat tijd
stip maar kunnen aanpantoffelen, om tegen
dien tijd weer effen in de houding te gaan
.mee, aan.nadeel voor ons zelf en voor de or
ganisatie
We moeten als verstandige menschen re
deneeren en niet als half-garen De moeilijk
heden zijn er nu eenmaal, en kunt ge dan er
aan ontkomen door ze niet te willen zien, of
door ze met dolzinnige middelen te willen
bestrijden? Geen denken aan! Zoodoende
brengt ge u-zelf van den wal in de sloot
Verstandig is, de moeilijkheden trachten te
aegrijpen, te probeeren de oorzaken ervan te
achterhalen om zoodoende een klaren kijk te
krijgen op de geheele situatie. Kan men de
situatie behoorlijk overzien, dan eerst kun
nen met goed gevolg de middelen gekozen
worden om eigen positie zoo veilig mogelijk
te stellen.
Niet weinigen hebben deze eenvoudige
waarheid, vooral tijdens de jongste actie, een
beetje al te veel over het hoofd gezien en zijn
daardoor in een bui van moedeloosheid ver
vallen, met gevolg, dat ze öf voor de organi
satie bedankten, óf dat hun activiteit daalde
beneden het vriespunt
Deze geest' van moedeloosheid en onver
schilligheid moet bestreden worden Er moet
in geheel onze organisatie frisch opgewekt
leven zijn Niet alleen bij ons gelukkig steeds
grooter wordend korps van werkers, maar ook
bij de gewone leden moet een beter meeleven
met het we! en wee der organisatie worden
aangekweekt
Er moet gewerkt worden Tijd om te
dutten is er nietOnze propagandisten en
vertrouwensmannen moeten aan den slag
om de „verloren zonen" terug te halen en
nieuwe soldaten bij het Raphaël-leger in te
lijven.
De redenen, welke in vorige jaren achter
uitgang in ledental motiveerden, n.l. de vele
ontslagen bij de spoorwegen, bestaan thans
vrijwel niet meer. Aan de ontslagen bij de
spoorwegen schijnt gelukkig vrijwel een eind
gekomen te zijn.
Wij kunnen, als wij willen en werken, dus
weer vooruit
En omdar wij vooruit kunnen, moeten wij
vooruit
Vooruit in gehalte en vooruit in getal
Wij verheugen ons in een korps bestuurs
leden en vertrouwensmannen, dat er zijn mag!
Laat deze bijna 1800 werkers, die zich voor
hun vertrouwenspost, voor hun werkers
baantje vrijwillig en uit liefde voor de zaak
welke ze dienen, hebben aangemeld, laat deze
personen, over het geheele land verspreid,
nu eens hun beste beentje voorzetten, en wij
zullen zien, dat binnen zeer korten tijd, be
duidende vooruitgang in ledental valt te
constateeren
Als gij werkers wilt, dan gaan wij vooruit
Maar niet alleen de werkers in onze orga
nisatie moeten zich inspannen, maar ieder
lid kenne zijn plicht en werke mee 1
Medewerking van de leden hebben onze
pioniers noodig Hun moeilijke arbeid wordt
daardoor verlicht en aangenamer gemaakt
Laat het gedaan zijn met allerlei gezeur
Ook de toekomst eischt een sterke hechte
vakbeweging
En daarom, voorwaarts 1"
Den utan, die dit fraais schreef daarvoor
ten volle aansprakelijk te houden, wij ver
mogen he) niet. Wel bewees hij, dat de
pen, die hij voert, in zijn band niet thuis
behoort.
Juist tegenover zijn tegenstander heeft
men zekere verplichting I
Wij wachten op een weerwoord uit den
kring der ambtenaren, wier orgaan dit proza
behelst, tegen deze vergiftiging der gees
ten,
Wij wachten op een wraking van dit ge
scheld Blijft die uit, dan zou men moeten
aannemen, dat het het „personeel in 's Rijks
dienst" ontbreekt aan hel meest elemen
taire zelfrespect.
staan
Neen
De laksheid en de lamlendigheid, die de
geheele vakbeweging ernstig heeft geteisterd
en welke de laatste maanden ook haar ver
nielende werking in de spoorwegvakbonden
begon te openbaren, moet, koste wat kost
verbannen
Wat kunnen wij er mee winnen, met ons
te vermoeien over de slechte tijden, over de
overal optredende reactie, met elkaar te ont
moedigen en wat erger is, met de schuld van
alle narigheden maar te schuiven op den rug-
van de organisatie Daar bereiken \ve niets,
In zijn zoo pas verschenen werk „Jour
nalistiek in Nederland", schrijft Mr. L. J,
Plemp van Duiveland o.m. hel volgende
..Boven de Fransche pers steekt de Ne-
derTandsche uit door betrouwbaarheid en
onafhankelijkheid van aan haar wezen
vreemde invloeden, ook door de volstrekte
scheiding, waaraan zij ondanks alles vast
houdt, tusscjien.' redactionCetc' rubrieken
en advcrlenlie.w.ezen. terwijl haar buitert®
landsche rubrieken veel meer omvatten
en veel minder afhankelijk zijn van dé
aandacht, die zekere streken of volken op
zeker oógenblik trekken door den 'Hge-
meenen loop. der politiek. Bovendien is zij
door de verregaande ontwikkeling van
het advertentiewezen in staat veel meer
papier te geven dan de Fransche courant
en behoeft zij dus niet zoo uiterst zuimg
te zijn mei haar plaatsruimte, hetgeen
aan de uitgebreidheid harer rubrieken
ten goede komt. Boven de Skandinaviscr-
pers munt zij verre uit en de Zwitsersche
komt haar wel nabij, wat betrouwbaa, -
beid en onverdachtheid van dc nieuws
berichten betreft, maar kan het toch in
volledigheid en omvang bij haar niet ha
len. Alleen de Engelschc overtreft baar
in dit opzicht, maar staat in andere be
trekking weer bij haar achter, aangezien
geen geen enkel Engelsch blad in avond
en ochtend-editie verschijnt, terwijl dit met
ten minste vijf groote bladen in Nederland
het geval is."
We lezen in het liberale „Handelsblad
„Wij hebben voor ecnigen tijd er op ge
wezen, dat van bepaalde zijde tegen de'
onderwijspolitiek der regeering een dema
gogische actie werd gevoerd. Toen het te
gen de vlootwet ging was het van hetzelfda
laken een pak. Bij beide gelegenheden poog
de men over het hoofd van de betrokken
bewindslieden den minister van financiën
te treffen.
Wanneer de minister van financiën, die
in uiterst moeilijken tijd een verantwoorde
lijken post aanvaardde, een regelrechte
schoelje was, dan zou men over hem niet
meer kwaad kunnen zeggen dan thans ge
schiedt.
Men leze bijv, bet proza eens, dat „De
Centrale". Orgaan der Centrale Vereeniging
van Personeel in Rijksdienst schrijft over
den heer Colijn, die aldus wordt geken
schetst een man, die den werkman
zijn rechtmatig loon onthield, die rich
voedde met het voedsel van den arme, rijn
werd door de armoede van anderen, een
man die glimlacht als een gelukkig mensch,
maar in wiens omgeving hel gekners der
tanden werd gehoord, een man met tevre
den gekat, maar die geen zorg liet in de
borsten der moeders, die zoogden, en daar
door het heiligst recht van zijn volk tradit
ie te verkrachten om den Mammon te die-
Naar de afdeeling Visscherijen van hel
Departement van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw mededeelt, werd de zeevisscherij
■n Maart j.l. ongeveer in denzelfden omvang
uitgeoefend als in de overeenkomstige maand
van het vorige jaar. Hoeve'elhcid en opbrengst
der aangevoerde visch bedroegen resp.
4.350.000 K.G. en 1.181.900 tenen toen
maals 4.961.200 K.G. en 1.057.600.
De vangsten der stoomtreilers waren
schraal, de aanvoer door onze stoomtreilers
hier te lande bedroeg gemiddeld per reisdag
slechts 676 K.G. (853 K.G. in Maart 1923).
Aanvankelijk waren de vischprijzen zeer
hoog. later daalden deze doordat tengevolge
van her mooie weder de aanvoeren der vis-
schers met de zeevischzegen zoowel hier te
lande als in onze buitenlandsche afzetgebie
den toenamen en de daling van den koers
des francs een ongunstigen invloed uitoefen
de op onzen uitvoer naar België.
De besommingen waren, hoewel beter
dan in Maart van het vorige jaar. over het
algemeen slechts matig.
In het geheel namen 137 stoomtreilers aan
het bedrijf deel, waarvan 2 uitsluitend en 19
ten deele in Engeland markten, terwij! in
Maart van het vorige jaar 135 van deze soort
vaartuigen in de vaart waren en daarvan 47
uitsluitend en 35 gedeeltelijk hun visch in
Engelsche havens losten.
Hier te lande voerden onze stoomtreilers
aan 2.188.500 K.G. visch met een opbrengst
van 149.000 (1.318.000 K.G. met een op
brengst van 360.300 in Maart 1923).
De aanvoer der Duitsche stoomtreilers was
grooter dan in de voorafgaande maand hij
bedroeg 221.000 K.G. De zeilloggers namen
in kleiner, de motor kustvisschers in grooter I
aantal aan de treilvisscherij deel, dan in
Maart 1923 het aantal treilende kustvis
schers was in beide tijdperken even groot.
De zeilloggers en zeil kustvisschers be-
somden thans gemiddeld meer, de motor-
kustvisschers daarentegen minder. De eerst
genoemde soort vaartuigen ving gemiddeld
per reisdag 155 K.G. (verleden jaar Maart
144 K.G.), de geni'ddelde vangst per reis van
de Motor- en zeilkustvisschers bedroeg res
pectievelijk 802 eti 292 K.G. (422 en 126
K.G. in Maart 1923) De vangsten der vaar
tuigen van de beide laatste soorten bestonden,
evenals in Februari jl.l. voor een belangrijk
deel uit haring en schardijn, welke in groote
scholen nabij onze kust voorkwamen e;i
waarop ook door verscheidene vaartuigen t i
de Zuiderzeeplaatsen, die zelden of nooit op
de Noordzee komen, met verschillende visch-
tuigen, o.a. ook met den wonderkuil gevischt
werd. Omtrent het aantal dier vaartuigen zijn
geen gegevens beschikbaar. Hoeveelheid en
opbrengt hunner vangsten in de Noordzee
bedroegen resp, 154.500 K.G. en 7600.
Werd verleden jaar in Maart niet met de
zéevischzegen gevischt, thans namen 1 stoom
schip en 2 motorvaartuigen daaraan deel.
Met de beugvisscherij hielden zich bezig
23 stoom- en 11 zeilschepen (verleden jaar
Maart 20 stoom- en 10 zeilschepen en I
motorvaartuig). De vangsten waren slecht
gemiddeld per reisdag bedroegen zij voor de
stoombeugers 249 K.G. (verleden jaar Maart
422 K.G.) en voor de zeilbeugers 85 K.G.
(verleden jaar Maart 143 K.G.) De opbrengst
was echter gemiddeld per K.G. grooter,
zoodat de stoombeugers gemiddeld meer
besomden dan verleden jaar.
Als naar gewoonte werd deze maand geen
drijfnetvisscherij op haring uitgeoefend. Eeni
ge aanvoer had intusschen, evenals verleden
jaar Maart, door Engelsche stoomdrifters
plaats.
Voor het Gerechtshof te 's Hage heeft in
hooger beroep van een vonnis van de recht
bank te Rotterdam terecht gestaan een fa
brikant uit Rotterdam. Bij dat vonnis is deze
bekl. ter zake van oneerlijke concurrentie
veroordeeld tot een geldboete van f 250. Bekl.
heeft z.g. likstokken in den handel gebracht
onder den naam van „molly," terwijl de
firma Meyer te Ainsterdan reeds geruimen
tijd tevoren dergelijke stokjes vervaardigde
en deze „lolly" noemde. Bekl. zou het pu
bliek hierdoor misleid hebben en aan de fa
briek der firma Meyer schade hebben toe
gebracht.
Bekl. ontkende dat hij iets gedaan zou
hebben, dat niet geoorloofd was. Z. i. is
„lolly" een soortnaam. Den naam molly
heeft hij gekozen naar aanleiding van een
verzoek van zijn dochter, die een Zwitsersche
onderwijzeres had, die zoo heette.
De procureur-generaal vroeg bevestiging
van het vonnis.
Bekl.'s raadsman mr. Sjollema uit Rotter
dam betoogde aan de hand van buitenland
sche tijdschriften e.d. dat het onderhavige
snoepgoed reeds lang in Amerika en ook in
Madrid gemaakt werd. Aangenomen mag
dus worden, dat de lolly van algemeene be
kendheid is. Bekl. stond dan ook -olko-
men vrij in het fabriceeren van zijn product.
PI. wees er op, dat ook in de verse,.diende
civiele procedures der firma Meyer in het
ongelijk is gesteld.
Nog zette pi. uiteen, dat z. i. van opzet
om het publiek te misleiden geen sprake is
geweest en dat evenmin is vast komen te
staan, dat de firma Meyer schade heeft ge
leden.
Uitspraak 21 Mei a.s.
Voor de Haagsche rechtbank hebben te
recht gestaan P. H. L. Jamin. A. M. F. Jamin
en H. P. C. Jamin fabrikanten te Rotterdam,
leden van de firma C. Jamin, wegens over
treding van een beschikking van den Minis
ter van Arbeid, dat winkels, waarin perso
neel werkte, verwarmd moesten worden door
een kolen kachel, een electrische kachel of
een gaskachel met afvoer. De bekl. hadden
hun winkel in de Haarlemmerstraat te Lei
den verwarmd door petroleumkachels, niet
voorzien van een afvoer voor de verbrande
gassen naar buiten.
De bekl. gaven de feiten toe, die buiten
dien werden bevestigd door twee winkeljuf
frouwen en een agent.
Arts Huddelston Slater te Rotterdam achtte
als deskundige het gebruik van petroleum- j
kachels bij voldoende ventilatie geenszins
schadelijk voor de gezondheid. Gezien de
wijze, waarop de firma Jamin haar winkels
heeft ingericht, meende de deskundige dat
de winkeljuffrouwen van het gebruik van
petroleumkachels geen schadelijke gevolgen
zullen ondervinden.
Deze meening deelde dr. C. H. A. v. d.
Mijle te Heeze. die in zijn praktijk van petro
leumkachels, op oordeelkundige wijze ge
bruikt, nimmer nadeelige gevolgen heeft ge
zien.
Dr. W. R. H. Kranenburg, medisch advi
seur van de Arbeidsinspectie te Bilthoven,
meende dar de al of niet schadelijkheid van
petroleumkachels geheel afhangt van de om
standigheden. Bij zeer krachtige ventilatie
zou de deskundige tegen het gebruik niet
zoozeer bezwaar maken. Voor ieder geval zal
men dat op zich zelf moeten beoordeelen.
Het O.M. kon niet meegaan met den
kantonrechter te Leiden, die de dagvaarding
nietig had verklaard, welke z.i. volkomen aan
de eischen der wet voldoet.
Wat de zaak zelve aangaat, volgens art. 10
Arbeidswet kan de Minister voorschriften
geven omtrent arbeid voor vrouwen en kinde
ren, mits deze voorschriften tot ondergrond
hebben de zorg voor de gezondheid. Heeft
de Minister eich daaraan in deze zaak gehou
den Aan de hand van de verklaringen der
deskundigen meende spr. van niet. De
rechtbank zal het betreffende voorschrift van
den Minister niet kunnen accepteeren, daar
deze buiten de bevoegdheid, hem gegeven bij
art. 10 der Arbeidswet, is gegaan.
Spr. vroeg ontslag van rechtsvervolging.
De verdediger, mr. A. L. Hermans te Rot
terdam, was het volkomen eens met het requi
sitoir. Daarnaast meende hij echter, dat de
kantonrechter terecht de dagvaarding nietig
heeft verklaard. Zij bevatte toch niet voldoen-
de gegevens voor den kantonrechter vooi de
door hem te geven kwalificatie en de op te
leggen straf.
Naast hetgeen het O.M. reeds had betoogd
wees pl. er nog op, dat z.i. art. 59 sub c van
het Arbeidsbesluit reeds niet bindend is, om
dat de Kroon daarbij de bevoegdheid, haar
gegeven bij art. 10 der Arbeidswet, eenvoudig
overdraagt aan de Arbeidsinspectie. Er is hier
dus sprake yan een ongeoorloofde machtsde
legatie.
Nog is naar pl'.s tneenuig het niet de De-
doeling geweest de Arbeidsinspectie te laten
ingrijpen ten aanzien van de wijze van ver
warming, doch alleen ten aanzien van de
graad van verwarming. Dit blijkt ook uit
verschillende andere artikelen.
Oordeelt de rechtbank de dagvaarding
niet nietig, dan zal zij de bekl. zoo eindigde
pl„ moeten ontslaan van rechtsvervolging.
Uitspraak 22 Mei.
EEN „JEUGDIG" PAAR.
Maandagmorgen is het naïeve paartje
Kees en Marieke, te Geldrop (N.B.) resp.
oud 63 en 53 jaren, ten slotte in het zoo
lang verlangde huwelijk getreden. Zater
dagvoormiddag zijn ze reeds voor de wet
getrouwd en hadden het dien dag ter voor
bereiding goed ingezet, want des namiddags
om 5 uur togen ze onder het zingen van
allerlei vaderlandsche liederen 1 als wag
gelende eenden huiswaarts, nadat ze onge
veer 6 uur aan Vader Bacchus geofferd had
den. Maandag had echter het groote feest
plaatst. Alle buren waren des namiddags
verzocht, en Marieke zou, ook namens haar
gemaal een tea aanbieden. De buren, hier
mede zeer vereerd, konden daarom ook
niet nalaten de feestvreugde te verhoogen
door het aanbrengen van versieringen aan
het gelukkige woonhuis. Als opschrift had
den ze gekozen „Aan het jeugdige paar
Ze hadden dan ook geen moeite gespaard
om alle versieringen, hoe dan ook genaamd,
aan te brengen. Zelfs de gong in den vorm
van een nachtspiegel was niet vergeten. De
namiddag werd, zooals te verwachten was,
feestelijk doorgebracht om 7 uur echter
maakte Marieke haar excuse, dat zij zeer
vermoeid was en dat zij zich gaarne met
haar gemaal in hare particuliere vertrek
ken wilde terugtrekken. (Hsgzn).
Naar dc „Msb." verneemt, heeft David
Wijnkoop zich Donderdagmiddag, na afloop
van dc zitting van den Amsterdamschen ge
meenteraad, naar Moskou begeven, ter ti-
woning van het Congres der Derde Interna
tionale
In de Donderdagavond gehouden vergade
ringen van de R.-K., moderne en syndicalisti
sche organisaties van bet personeel in over
heidsdienst te Amsterdam, zijn dc door B. en
W. aldaar in het georganiseerd overleg ge
dane voorstellen tot loonsverlaging afge-
wezen.
Nieuwe verlagingen.
Naar de „Tel." verneemt, is bij de com
missie-De Wilde een voorstel der regeering
ter behandeling met de vertegenwoordigers
der vakbonden ingekomen, dat nieuwe ver
lagingen van de loonen der rijkswerklieden
bevat. Beoogd wordt n.l. het bereiken .n
1925 van een loon, dat 20 pet. lager is, dan
het tot dusver geldende; voor de jeugdige
werklieden is dit percentage 60 pet. Daar
naast wordt voorgesteld het principe van de
huidige loonregeling los te laten en het sys
teem te gaan volgen van loonsoepaling in
overeenstemming met de plaatselijk in ee^
particulier bedrijf geldende loonen.
Wij ontvingen de volgeende nieuwe uitga- e Jf
OPVOEDKUNDIGE BROCHUREN.
Reeks no. 20. Plaatselijke Beroepskeuze do ar
G. D. Zagers. Uitgaaf Drukkerij R. K. Jon
gensweeshuis. Tilburg.
JOANNES STALPOERT VAN DER
WIELEN, een keuze uit zijn werk, mei
i üeidiag en aanteekeningen van Dr. H. H
Knippenberg. (Serue Zonnebloem-boekjes
onder redactie van R. J. Spitz, leeraar 2c
Gem. H.B.S. met 5 j. cursus te Haarlem.)
N. V. Uitgevers-Maatschappij „De Wael-
burgh," te Blaricum.
DE UITVOERING DER LAGER-ON-
OERWIJSWET MET KORTE AANTEE
KENINGEN ten dienste van gemeente- en
schoolbesturen, hoofden en onderwijzer;
van Lagere Scholen en kweekelingen door
J. Bergmans. Electrische Drukkerij en Uit
geverij van het St. Gregoriushuis, Heeren
straat 6, Utrecht.
ST. CLAVERBOND, 36e jg. afl. 4. In
houd Monseigneur Antonius van Velser
S. J. De inwijding van 't Zustershuis te
Mendoet, door Dora Poedjijati. Het Ja-
vaansch-Hollandsche Noviciaat der Paters
Jezuïten in actie, door H. Koch S. J. Ma-
riaschool te Ambarawa. Uit het heden der
Wereld-Missie, door Alf. Vath S.J. In
gekomen giften. Platen. Monseigneur
Antonius van Velsen S. J. Geboortehuis
van Mgr. A. v. Velsen te Overveen. Mon
seigneur als Missionaris in de Minahassa.
De inwijding van het nieuwe Zustershuis te
Mendoet. De Novicenmeester R. P- Fr.
Strater te midden der bewoners van het
Javaansch-Hoilandsche Noviciaat. Een
Javaansche novice onderwijst zijne landge-
nooten.-— Oud gebouwtje waarin voorloops
de Mariaschool, 1ste R. K. Normaalschoo
voor Javaansche Onderwijzeressen word)
gevestigd.
VRAAG EN AANBOD. Maandblaë
tot voorlichting van hen, die betrokken zijr
bij het onderwijs en de opvoeding der R
Roomsch-Katholieke Jeugd in Nederland en
de koloniën, 3e jg. no. 2. Uitgave van het
R. K. Centraal Bureau voor Onderwijs en
opvoeding te 's Gravenhage. Inhoud Ver
goeding ex art. 205 voor scholen op 1 Januari
1921 „in aanbouw." Boventallige leer
krachten in 1919. Pensioengrondslag
waarnemend hoofd.
TIJDSCHRIFT VOOR R.K. OUDERS
EN OPVOEDERS, le jaarg. no. 9. Inhoud
Mei. Zuigelingenzorg VIII. Dwaze
Trots. Voor onze huismoeders. Apho-
rismen. Boekennieuws. Godsdienst en
Apologie. Opvoedkunde en Wijsbegeerte
Romans en Ontspanningslectuur. Voo«
de Jeugd. Correspondentie.
Uitgave van het Nederlandsche Boekhui»
te Tilburg.
R. K. ZIEKENVERPLEGING. Orgaan
uitgegeven van wege den Nederlandschen
R. K. Bond van Ziekenverpleegsters. 15e jg
No. 9. Inhoud Administratie Hoofdbestuur
Jaarverslag Maasoord. Geloof en Roe
ping. Coprologie (vervolg). De een
zame vrouw. Nog iets over Kraamver
zorgsters. Uit de praktijk. Periodieke
krankzinnigheid. Ons vaandel. 3-
maandelijksch overzicht. Advertentièn.
Uitg. F. van Lamoen, Den Haag.
SINT-ANTONIUS, geïllustreerd maand
schrift voor het Katholieke Volk onder
redactie van eenige Paters Minderbroeders,
30e jg. afl. 5. Uitg. adnimistratie „St. An
tonius" te Woerden (Z.H.). Inhoud De H-
Antonius te Montpellier. De Wereld var
het Kleine. Een Huwelijk uit Dwang.
Roeping. Vasten. Raadsvergaderingen
De Franciscaansche Missiebond. Ui»
de Missie van Z.-Chansi. Ons nieuwe
Missieveld in Noorwegen. Missie-Actie.
Missie-Kroniek. Missie-Giften. De
Prijswinnaar. Verkr. en Gevraagde Gun-,
sten.
De blijde dag.
met°ei1 Binnenkwam troonde Moeke
Seluk-stralende oogen en blozende
l"gen jn haai- kraak-helder ledikant.
H "aast 't bed stond het H.
heart"laeeld met 't lampjeen daar om-
kiegen6 '3'0emen' die ze vandaag had ge-
En h
aan-ien^ ^aar orn8evi"g bood een feestelijk
Ach
ue'tn meneer" beefde ontroerd haar
u ei 1 "i'k Weet me' wat 'k moet doen, om
i. 3 'e goeie menschen te bedanken..
it y j £n te ""ooioch, zeg toch wat
ik moet doen
eeH^6 j0e'e, me"sch, ik heb niks anders
zn.!i n 8ewoon Trekje geschreven,
ïooals alle weken... Ap?J •-
paar regeltjes onder gezetdie hebben
't 'm gelaptIk ben zelf duizelig van 't
bedrag, dat in die paar dagen is binnen
gekomen. 'k Had gerekend op 'n 25 pop,
in deze malaise-tijd, terwijl er onophoudelijk
in de kranten wordt gebedeld En als die
goeie kennis van je me niet opmerkzaam had
gemaakt op je 90ste verjaardag en je om
standigheden, dan had ik, en al die mild
dadige lezers van de krant, misschien nooit
geweten dat je bestond. Laten we 't er dus
maar gerust op houwen, dat de Groote
Baas dat allemaal zoo in orde heeft gemaakt."
„O jadaar ben 'k van overtuigd
Onze Lieve Heer heeft die goeie kennis naar
u toe gestuurd.... Wat is God toch goed
voor ons."
Toen kwam ik met m'n sigarenkistje vol
geld voor-de-dag, alles precies zooals 't
was binnengekomen.
Ze sloeg haar handen in elkaar toen 't
dekseltje open ging.
„Til 't es op, als je durft."
Ze "probeerde het.... maar met n dof
smakje' viel 't op: de dekens terug. Ze lachte
*r>£>i. kranen in de oude ob££"
„En raai nou es hoeveel
„Gunst, meneer, ik weet 't nietik weet
't niet.Ik heb 't niet bijgehouwen in e
krant'k Werd Maandag al zenuwacn-
tig toen m'n dochters al die getallen gingen
opnoemenen zenuwen is slecht voor
medan krijg 'k benauwdheden Toen
hebben ze maar niet verder voorgelezen de
volgende dagen..
„D'r zit ruim 232 gulden in
„Ach, lieve Godhoe is 't mogelijk.
en dat in zoo'n paar dagenwat 'n goeie
beste menschen toch allemaal. O, wat zal ik
'n boel voor m'n weldoeners bidden.-
zoolang 'k nog leef, dat beloof ik zeEn
vanmorgen is 'r nog zoo'n pracht van 'n
gift bijgekommeruim vier en veertig
gulden van de collecte in de H. Familie
daar heeft de Kapelaan expres voor mij alleen
'n stukkie preek gehouwen.Ik ben rijk.
schatrijk'k heb in al die 90 jaar nog nooit
zoo'n hoop geld bij elkaar gezien."
Toen ging ze vertellen, hoe 't besteed zou
worden.
'n Mis van dankbaarheid had ze vanmor
gen al lafen opdragendat moest 'r 't
allereerst af.
Dan zou 'r 'n flink bedrag afgaan om te
worden bewaard voor van de winter.
O, ze zou er heusch geen malle dingen
mee doenze had negentig jaar „de kas
gehouwen" met veel noodzakelijk overleg..
Toen ging ze allemaal dingen opnoemen
die zoo hoog noodig waren in 't huishoudentje
en die ze nooit had kunnen koopen als „dit
wonder van God" niet was gebeurd.
Op haar negentigste jaar zag ze al die wen-
schen die toch nog zoo bescheiden waren
met één klap vervuld.
Ze werd moe, maar toch moest ze nog
even vertellen van de groote belangstelling
vandaag.
De menschen uit haar omgeving hadden
bepaald begrepen, dat zij „moeke van t
trekje" was, want 't had niet stilgestaan.
De een kwam met koek, eieren, suiker,
cacaode ander met room
En 'n prachtige taart stond er in de kast te
geuren - - - die was gestuurd door 'n banket
bakker, die achter 't adres was gekomen.
Ook nog van 'n mevrouw 'n heerlijke,
warme pudding, met fijne sausdaar had
ze direct 'n stuk van opgesmikkelden 'n
flesch zoete wijnen 'n doos met cho-
colaadjesen bijmekaar wel 'n vijftig
versche eitjes
Om nooit te vergeten, zoo'n heerlijke ver
jaardag.
Thuisgekomen begin ik te snuffelen in de
dikke bundel enveloppen en briefjes, die de
stroom van giften hebben begeleid.
En ik lees voor-de-voet-weg de volgende
bijschriftjes
Voor Moeke uit onze spaarpot. Wij
wenschen haar 'n prettige dag. Uit dank
baarheid voor de genezing van moeder's
been. Voor herstel van een zieke. Voor
het slagen van een koop. Winst van een
winter kruisjassen. Duizend centen tot
intentie dergenen die hun Paaschplicht nog
niet hebben gedaan. Beste Lieve Moeke.
Hartelijk gefilisiteert op u 90ste verjaring
en wij hopen dat de lieve God u nog 'n paar
gelukkige jaartjes mag schenke een klein
gebedtje vraag ik van u Lief oud,moedertje.
Eert de ouden van dagen, Opbrengst
collecte van 'n bruiloft. Voor moeke,
met verzoek, dat zij slechts één Wees-ge-
groetje voor mij bidt, daar ik dit zeer hard
noodig heb. Van een weduwe die weet wa
leed en zorg is.
En zoo nog honderd andere.
Wees gerust, gij allen, die moeke hebt
bedachtgevraagd of niet gevraagd, zij
zal 'n goede voorspreekster zijn voor uw
belangen en wenschen.
De vele kinderen, die hun dierbare spaar
pot lieten schudden voor moeke, zullen in
hun latere leven nog van de kracht van haar
gebed de voordeelen genieten.
En al de ouderen, die gaven wat ze naar
omstandigheden konden missen, zullen bi-
een of andere gebedsverhooring, deze gerust
zij het voor 'n deel aan moeke's hulp
mogen toeschrijven.
Ook al is moeke er niet meer.
Want ze is van plan haar gebeden voor de
vele weldoeners hierfc>®"»r> iiverig voort te
zetten,
G. N.
