UIT DEN OMTREK.
Ingezonden Mededingen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad - Zaterdag 17 Mei 1924
W ORMER VEER.
HOOFDDORP.
ViNKEVEEN.
LEIDEN.
BENNEBROEK.
ZAANDAM.
PIJNLOOS SCHEREN
LEIMUÏDEN.
LIMMEN.
BOVENKERK.
ROELQFAREND5VEEN.
NIEUWER-AMSTEL,
MEDEMBLIK.
HEILO.
HEEMSKERK.
MONNIKENDAM-
NOORDWIJKERHOUT.
Hevig onweer in meerdere
plaatsen.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
-.EMENGD NIEUW
De dubbele moord te Wychen.
De opvoeding van Regeerings-
en voogdijkinderen.
Het bezoek, der Koningin aan
de Betuwe.
STATEN GENERAAL,
TWEEDE KAMER.
N ijverheidsonderwijs.
Wilhelminapark. Het midden van
Noord-Holland, de streek, die in de aard
rijkskundige boeken genoemd wordt het
land der twee W's, weide en water, heeft
aiet de prachtige bosschen, zooals men die
vindt in het schoone Kennemerland. Toch
bezit Wormerveer in het Wilhelminapark
een stukje natuurschoon, dat de wandel
plaatsen en parken van de geheele Zaanstreek
en omgeving, in schoonheid verre overtreft.
Woensdag 18 Mei j.l. was het juist 25 jaar
geleden, dat het prachtige park, een geschenk
van wijlen den heer D. Laan aan zijn plaats
genooten, feestelijk werd geopend.
Den 26sten Augustus 1897 werden het
heerenhuis van den heer R. Doorn, twee
pakhuizen, het achter deze perceelen gelegen
„Boschje van Doorn" met tuin, vijver en
weiland door den heer Dirk Laan, Eerste
Kamerlid, gekocht voor 27000, waarna
door bemiddeling van eenige plaatsgenooten
de aangrenzende moestuin van N. Ran ter
beschikking van den heer Dirk Laan werd
gesteld. Na voorloopige besprekingen werd
op 16 Februari 1898 de nu nog bestaande
vereeniging „Het Wilhelminapark" opgericht
De aangekochte gronden moesten nu nog
voor parkaanleg ingericht en beplant wor
den, wat 64000 zou moeten kosten. Ook
dit bedrag werd door den heer Dirk Laan
aan de vereeniging geschonken. Den 22sten
Maart 1898 werd de aanleg van het park aan
besteed aan den heer G. Schipper te Zaan
dijk werd het in orde maken der terreinen
gegund, terwijl het maken der plantsoenen
werd opgedragen aan de heeren Vermeulen
en Börneman, bloemisten alhier. Het werk
vorderde flink, zoodat een jaar later de offi-
ciesle opening kon tegemoet gezien worden.
Vóór de officieele opening werd het Park
reeds bezichtigd door Koningin Wilhelmina
en Hare Moeder, die op 17 April 1899 onze
gemeente bezochten. Daarna werd op 14 Mei
1899 het park officieel geopend, waarbij de
gever, de heer Dirk Laan, de openingsrede
uitsprak.
Het schoone plekje natuur, nu een prachtig
park met hoog opgaand geboomte, muziek
tent, vijvers en fontein, is in de verloopen
25 jaren voor velen een plaats geweest, waar
zij vooral des zomers na volbrachte dagtaak
in de stilte en rust, het immer jachtende en
woelige leven langs de Zaan, ontvloden
Het eenige plekje, waar de vogelen zingen en
de bloemen geuren en bloeien.
De tijden zijn anders geworden. Maar de
gedachte van menigeen zal nog wel eens gaan
naar den tijd, toen grootwerkgevers als wijlen
Dirk Laan in onze gemeente woonden en
zich burgers van Wormerveer gevoelden,
die uit al hun macht medehelpen om de plaat
tot bloei te brengen en te verfraaien. De
kosten daarvan waren altijd voor hun reke
ning en werden vrijwillig en met liefde ge
dragen. Nu is dat allemaal anders. Maar is
her er beter op geworden
Actie Meelfabriek. Heden zou in
Amsterdam een conferentie gehouden wor
den tusschen den Patroonsbond eenerzijds en
de besturen der Katholieke, Christelijke, mo
derne en „vrije" vakorganisaties anderzijds
waarin de looneisch der vakorganisatie,
28.per week, zal besproken worden.
Het is te hopen, dat men in deze aangelegen
heid tot overeenstemming zal kunnen komen,
en herhaling van het conflict zal kunnen
vermeden worden.
Burgerl. Stand. Geboren Dirk, z. v.
W. Huisman en A. Bakker Antonius, z.
A. Roelofse en A. Prinsen Klaas, z. v. D.
Dirkmaat en A. Vogel. Petrus, Z. v. A. J.
Hoving en K. Stoel (wonende te Amster
dam) Simon, z. v. P. Bontes en S. Bloem
Catharina Jenny Maria, d. v. R. Jellema en
M. C. van Dien.
Ondertrouwd P. Kooij en iVT M. Rath-
mackers (van Amsterdam).
Getrouwd P. Bankers (var ner) en
G Ouweltjes.
Overleden Dirk Schenk, 67 iet
M. ten Broek.
Nieuwe zaak. Naar ons wordt mede
gedeeld, zal de firma A. Winters en Co.,
Zaterdag 31 Mei des morgens tien uur haar
nieuwe zaak openen aan den Kruisweg te
Hoofddorp.
De firma zal zich bepalen tot een gros-
eu detailverkoop voor zoover het restanten
betreft.
Wij wenschen de nieuwe firma veel suc-
ïes.
Kerklijst. Zondagmorgen om 7 uur de
vroegmis, waarna de H. Communie zal wor
den uitgereikt. Om 10 uur de Hoogmis met
Predikatie. Om 4 uur Lof. Om half 7 Patro
naat.
In de week de H.H. Missen om 7 uur en
uur.
Woensdagavond 7 uur Lof met rozen
hoedje.
Zaterdagmorgen na de H.H. Missen en
namiddags van 3 tot 8 uur biechthooren.
Zaterdagavond 7 uur Marialof met rozen
hoedje.
Voetbal, A.s, Zondagmiddag speelt
Vinkeveen I een wedstrijd thuis om een
medaille tegen De Duif I, Amsterdam, kamp
pioen der 3de klasse Haarl. Bond. Deze me
daille wordt beschikbaar gesteld door de
Vereeniging De Duif, Op verzoek van De
Duif zal de wedstrijd aanvangen 1 uur (oude
lijd). Spelers denkt daar aan. Allen trouw
°P uw post.
bijzonderheid. Als een bijzonder
heid kan worden gemeld, dat alhier deze
vjeek op één dag 3 personen zijn overleden,
riet waren drie oude mannen, te zamen meer
nan 250 jaren oud. Zou de ommekeer in de
Weersgesteldheid hiervan de oorzaak zijn
geweest?
Overleden. Alhier is overleden de heer
heer P, v. Zwieten, oud-gemeenteraadslid
dezer gemeente.
Vergadering. Woensdagavond' had in
et Patronaatsgebouw de jaarvergadering
P'-ts van de R. K. Voetbalvereeniging
jVmkeveen". Deze vergadering werd geleid
oor den eere-voorzitter, Dr. Pierrot. Na
e lezen der notulen werd door den secre-
aris het jaarverslag uitgebracht, waarvoor
em een hartelijk applaus ten deel viel. De
oorzi er bracht den secretaris dank voor
verslag. Alsdan volgde het jaar-
ersia yan den penningmeester, waaruit
■Ti", er een belangrijk nadeelig saldo
viel te constateeren.
mP8. Voorzitter brengt ook den Penning-
ester dank voor zijn keurig jaarverslag.
re„ i f ui worden gekozen de hee-
%A C Vliet, aft,; D. Mastwijk, aftr.; D.
enten, aftr.; S. Scheffers en G. Albers.
e Voorzitter P v. Rijnsoever werd niet
"kozen, terwijl de le penningmeester W.
hs als bestuurslid had bedankt,
hun S>ek°_zen bestuursleden namen allen
un benoeming aan.
Door de Eerw. Adviseur werden de loten
ten bate van het Patronaat aan de leden
uitgereikt, terwijl Zijn Eerw. verzocht dat
ieder lid zijn best zou doen donateurs aan
te nemen, terwijl hij den penningmeester
verzocht goed de hand er aan te willen
houden betreffende het innen der contribu
tie.
Stemmen gingen op om dit jaar wederom
seriewedstrijden te houden om een sport
dag met athletiek te houden.
Ook sprak de vergadering zich uit om het
volgend seizoen uit te komen in den Haar-
lemschen Bond.
De functies van het bestuur zullen in een
bestuursvergadering worden verdeeld, ter
wijl dan tevens zal worden besproken de
twee terreinen beiden in te richten voor
speelterreinen of een terrein voor het gras
gewas te verpachten en tevens te besluiten
het volgend seizoen uit te komen in de Utr.
of Haarl. Bond. Bij het einde der vergade
ring werd door den voorzitter een woord
van dank gebracht aan de Eerw. Adviseur,
aan de Elftal-commissie en aan het bestuur,
inzonderheid aan den penningmeester, waar
na hij de vergadering sloot met den Christe-
lijken groet.
Statuten. De „Staatscourant" bevat de
statuten van de Leidsche Coöp. Brood
bakkerij en Verbruiksvereeniging „Voor
uit", alhier.
De Radio-telegrafie-zaak. De Ambte
naar van het O. M. bij het Kantongerecht
alhier is in hooger beroep gegaan van het
vonnis van den Kantonrechter inzake de
radic-telegrafie-zaak, bij welk vonnis be
klaagde J, gedeeltelijk werd vrijgesproken,
gedeeltelijk schuldig verklaard, echter zon
der toepassing van straf.
Kerkakkerveiling. De bloembollenvei
ling van de kerkakker heeft dit jaar de
som van 2235,opgebracht.
Ruim 100,meer dan het vorige jaar.
Burg. stand. Levenloos geboren kind
van M. C. van Loenen
Bloembollendiefstal. In den nacht van
Dinsdag op Woensdag j.l. zijn door de
Rijksveldwachter op heeterdaad betrapt bij
het stelen van bloembollen op het land van
den heer G. Teeuwe, de landlooper A S.,
zonder vaste woon- of verblijfplaats en ze
kere M., alhier. Zij zijn naar Haarlem ge
transporteerd. Ze hadden een order van
1000 Hobbema's aangenomen, te leveren
tegen 1 cent per stuk en trachtte- dat op
voormelde wijze te doen.
BEVERWIJK.
O; L. Vrouw van Goeden Raad.
ZONDAG de H.H. Missen te 7 uur, half 9
en 10 uur de Hoogmis schaalcollecfe voof de
kerksieraden half 1 catechismus 6 uur Lof
en Rozenhoedje, tevens patronaat.
MAANDAG 6 uur en half 7 H.H. Missen
na 7 uur wordt de H. Communie niet meer
uitgereikt.; geen Congregatie.
DINSDAG half 8 Jongens-congregatie.
WOENSDAG 7 uur Vrouwen-congregatie.
DONDERDAG 7 uur Lof en Rozenhoedje
VRIJDAG half 5 biechthooren vlor kinde
ren.
ZATERDAG van 5 uur tot half 9 biecht
hooren 7 uur Rozenhoedje.
A.s. Zondag Euchar. Zondag, Algemeens
H. Communie St. Jozefspatronaat.
Het M. O. en voorbereidend H. O.
B. en W. hebben bij den gemeenteraad
een voorstel ingediend tot wijziging der afd.
Gymnasium en oprichting van een litterair-
economische afdeeling aan het Lyceum.
Zij stellen voor, den 4-jarigen cursus van
de Gymnasiale afdeeling uit te breiden tot
een 5-jarige, benevens een 1-jarigen onder
bouw.
Ten einde het Lyceum nog meer aan zijn
doel te doen beantwoorden, n.l. een ge
schikte studiegelegenheid te bieden voor
iederen leerling op voor hem den meest
geschikten leeftijd, adviseeren B. en W. den
Raad, over te gaan tot de oprichting van
een H. B. S. 5-jarige cursus met gewijzigd
leerplan, met dien verstande dat de laagste
3 klassen samenvallen met de le en 2e
klassen van den tegenwoordigen onderbouw
en de eind-3e klasse, en dat in de 4e en
5e klasse respectievelijk 22 lesuren p. week
samenvallen met de lessen dierzelfde klas
sen van de afdeeling Hoogere Handelsschool.
Wordt dit voorstel door den gemeenteraad
goedgekeurd, dan zal het Lyceum bestaan
uit de volgende afdeelingen:
a. een afdeeling gymnasium, bestaande
uit 5 klassen met een éénjarigen onderbouw;
b. een afdeeling H. B, S. met 4 klassen,
benevens den éénjarigen onderbouw, alzoo
5-jarige cursus;
c. een H. B. S. met 3-jarigen cursus, in
begrepen den éénjarigen onderbouw;
d. een Hoogere Handelsschool met 5-j.
cursus met de onder c. genoemde 3-jarige
H. B. S. als onderbouw;
e. een 5-jarige H. B. S., litterair econo
mische afdeeling.
Gegund. Het bouwen van de machinis
tenwoning in den Zaandammerpolder voor
rekening „der Vereenigde Polders" is gegund
aan den heer Joh. Schutte, aannemer alhier.
De autobus-kwestie, De voorstellen
van B. en W. worden zoo maar niet klak
keloos opgevolgd door de autobus-onder-
nemers. Derhalve hebben 26 ondernemers
besloten deze voorstellen als onaannemelijk
te verklaren.
Daardoor is nu alleen aan de Blauwe ver
gunning gegeven voor het rijden, terwijl de
vergunning voor anderen is ingetrokken.
Het gaat omhet z.g. tweeploegenstelsel,
hetwelk veel te duur is bij goede exploi
tatie.
Die moeilijke vraagstuk is aan de Zaan
met haar eenen hoofdweg niet zoo gemak
kelijk opgelost.
Aangehouden. Door de politie alhier is
aangehouden zekere K., die zich te Wormer
veer aan diefstal heeft schuldig gemaakt.
Gemeente Bewaarschool. B. en W. heb
ben een voorstel bij den Raad ingediend
om over te gaan tot stichting van een be
waarschool De kosten zijn geraamd op
54.200 en de jaarlijksche uitgaven op
15.621. Hierbij zijn niet de kosten van
het terrein begrepen. Dit zal dan dus de
eerste gemeentelijke bewaarschool wezen.
Weer 2 booten. Voor de firma Wessanen
en Laan worden eerstdaags in de Zaan-
damsche haven verwacht 2 rijstbooten met
een kwantum rijst, groot 150,000 balen. De
eerste boot met 80.000 balen kan in da
volgende dagen reeds verwacht worden,
terwijl de andere eenige tijd later zal komen.
Dit nieuws zullen de werkloozen weer
met vreugde begroeten, want alles moet
overgeladen worden voor overbrenging naar
Wormerveer.
MET BEHULP VAN PUROL.
Een uitkomst voor hen die last hebben van
schrijnen en stukgaan der huid.
Handleiding gratis verkrijgbaar bij
Heeren Apothekers en Drogisten.
de Eerw. Zuster Ediska (in de wereld Cath.
Maria Diemeer), haar zilveren professiefeest
te vieren in de Orde van het Gezelschap
van Jezus, Maria en Joseph, te Rotterdam.
Par, v. d. H. Joannes de Dooper.
ZONDAG 18 Mei, 7 uur Vroegmis, 9'A
uur Hoogmis. 2 uur Catechismus, 7 uur Lof
met Meimaand-predicatie.
MAANDAG H. Mis bij de Eerw. Zusters.
WOENSDAG 9 uur, Gez, H. Mis voor
Bruidegom en Bruid.
Burgerwacht. De schietbaan onzer Bur
gerwacht is dezer dagen in orde gebracht
voor de oefeningen welke binnenkort we
derom zullen aanvangen. Naar we verne
men zal de baan deze zomer door ver
schillende naburige burgerwachten ook
worden gebruikt.
Ongeval. Gisteravond kwam de 13-jari-
rige C. M. zoo ongelukkig te vallen met
zijn fiets, dat hij bewusteloos werd opge
nomen, De geneesheer constateerde her
senschudding.
Fietsen zonder licht. Het rijden per
fiets zonder licht in den avond neemt weer
toe. Misschien omdat men denkt geen licht
noodig te hebben, of doordat men later thuis
komt dan men had gedacht. Maar een en an
der is toch gevaarlijk vooral op een hoek,
zooals de hoek NoorddammerlaanBoven,
die toch al gevaarlijk is. Meer politietoezicht
in deze omgeving zou niet overbodig zijn
Woonwagens. Ofschoon voor de woon
wagens een bepaalde standplaats is aange
wezen op een terrein aan de Ouderkerker
laan, worden herhaaldelijk woonwagens
aangetroffen aan den Legmeerdijk no bij de
halte Schinkeldijk en in Bovenkerk nabij het
transformatorenhuisje, dikwijls tot lost der
omwonenden.
Niemand zal het prettig vinden zooals
weer deze week geschiedde, Gat de groote
wasch wordt gedaan en gedrooau voor
iemands ramen en dat wagens het uitzicht
belemmeren, terwijl men dikwerf getuige
moet zijn, dat verentreiniging plaats heeft
in strijd met de weigevoeglijkheid en zede
lijkheid. Het is te hopen, dat daaraan een
einde wordt gemaakt.
Sociëteit. Naar wij vernemen bestaat
het voornemen een sociëteit op t richten
in het patronaatsgebouw voor gehuwde inge
zetenen. De bedoeiing moet voorzitten, op
gezette tijden bij elkaar te komen om door
conversatie en spel de gezelligheid te ver-
hoogen.
Voetbal. Zondag speelt R. O. D. A. I
tegen N. A. D A. I van Nes a .li. Amsiel en
R. O. D. A. II tegen S. D. O. van Nieuw-
Vennep. De eerste wedstrijd vangt aan om
half drie, de tweede om 4 uur op het ter
rein in den Legmeerpolder, tegenover de St
Urbanuswoningen.
Marktbericht, Vrijdag 16 Mei. Kropsla 300,
a J 10,10 per 100; Radijs 2 a 3 ct. per bos;
Rabarber 5 ct. per bos; Spinazie 5 a 6 ct. p.
K.G.; Postelein 23 ct. per K.G.; Aardbeien
28 a 42 ct. per doosje; Peulen j 18,60 per
zak. Alle dagen veiling 12 uur.
De verlichting. De klaagtoonen over
de zuinige straatverlichting sinds 1 M. heb.
ben blijkbaar resultaat gehad.
Dezer dagen werden de straatlantaarns
weer aangestoken, zoodat aan het verlangen
van vele ingezeten is' voldaan.
t Is weer het oude liedje: men wil wel
bezuinigen, doch zich zelf niets ontzeggen.
Personalia. Bij de gehouden examens
van het Instituut Pont, behaalde het diplo
ma voor Kantoorstenograaf-Nederlandsch,
onze plaatsgenooten de heeren V/ en Th,
Stroomer.
Exportveiling „St. Willibrordue." Vei
ling van 15 Mei, Brusselsch witlof, soort
8—14 Ct., idem 2de soort, 3—7 ct. per K.G.
^■pinazie 3560 cis per bak. Asperges, 1ste
soort 5265 ct per bos, idem 2de soort 35
—44 ct per bos Aanvoer 4200 K G witlof.
u J.
ran
af gel nopen
en sleep-
Tuinbouwclub. Woensdaga.s, houdt de
Tuinbouwclub een excursie naar het West-
land. De tocht geschiedt in auto's van de
fa. Beentjes, alhier.
Jubileum. Zondag a.s. 18 Mei, hoopt
Burg. Stand. Geboren: Anne
Bultman en G. Wals. Jarna
J. Duif en A. van der Hor.
Ondertrouwd: Cornelis Karrn- Ij
Amsterdam) en Trijntje Punt
Gem. Vischafslag. In d
week besteedde men voor kuii- en si"jk-
haring van 0.15 tot 1.35 per tal; bot gold
0.21^ tot 0.35 per pond. Aal bracht 0.3';
tot j 0.65 per pond op. De haringaanvoer
vermindert, de aalvangst neemt toe.
Vergadering van den Gemeenteraad
Noordwijkerhout 0p Vrijdag den 16 Mei
"924 des namiddags te 3 uur.
Tegenwoordig alle leden.
Voorzitter de Burgemeester.
De Voorzitter opent de vergaderine met
ebed.
Onder de ingekomen stukken is een be
sluit van Gedeputeerde Staten van Zuid-
Holland houdende goedkeuring van het
raadsbesluit tot het waarborgen der rente
en aflossing van een bedrag van 15000.—.
voor de Tuindersvereeniging Eensgezindheid,
tjedeputeerde Staten merken evenwel op.
dat de garantieverklaring indertijd als crisis
maatregel is toegestaan. Gedeputeerde Sta
ten verwachten dan ook van het Gemeente
bestuur, dat pogingen in het werk zullen
worden gesteld om met het tot nu toe ge
volgde systeem te breken.
De Voorzitter zegt, dat de crisis in de
tuinbouwbedrijven nog steeds voortduurt.
Heerschen in de tuinbouwbedrijven weder
-normale toestanden, dan kan met het tot nu
gevólgde systeem worden gebroken Zoover
is het echter nog niet
Voorts treffen wij onder de ingekomen
stukken aan het Verslag van den toestand
der Gemeente en het Verslag der Volks
huisvesting.
De z.g. „Eigen weg" in de Zilk wordt op
voorstel van B. en W. op den legger van
wegen en voetpaden geplaatst.
Met de plaatselijke Raiffeisenbank zal een
rekening courant overeenkomst worden aan
gegaan
Op de adressen van H. van 't Wout en Co
en Jac. Heemskerk om eene subsidie in de
door hen geëxploiteerden autodienst Noord-
wijk aan ZeeHaarlem wordt op advies
van B. en W. afwijzend beschikt.
De Voorzitter zegt, dat B. en W. in prin
cipe niet ongenegen zijn om steun te ver
kenen aan een dienst, die aan bepaalde
eischen voldoet, over behoorlijke bussen
beschikt en op bepaalde tijdstippen volgens
goedgekeurde tarieven rijdt. De wijze waarop
tegenwoordig het traject wordt geëxploi
teerd achten B en W. niet in het belang
van den weg en ook niet van het publiek.
Het is dringend noodig, dat de wet op de*
openbare middelen van vervoer wordt ge
wijzigd, opdat alleen die diensten geëxploi
teerd kunnen worden, die door het Gemeen
tebestuur worden toegelaten.
De heer Geerlings is het met den Voor
zitter eens. Spreker vindt het verkeerd, dat
de autobussen met een tusschen tijd van 10
minuten elkaar volgen, zoodoende rijden zij
soms om het hardst om elkaar in te halen.
Spreker vraagt of daar niets aan te deen is.
De voorzitter zegt, dat Ncordwijkerhcut
daar onder de tegenwoordige wetgeving
niets aan kan doen, daar Noordwijkerhcul
enkel doorgangsgemeente is en de bussel
daar geen standplaats hebben.
Op het verzoek van E. J. Kogervorst e.a
om aan de gemeente Leiden op den nieuw te
leggen kabel in den Schulpweg een stroom
verbruik te garandeeren van f 1.60 per jaar
en per Meter, wordt gunstig beschikt.
De verzoekers verklaren zich wederkeerig
jegens de gemeente bereid, cm de financieele
nadeelen, die vcor de gemeente'uit deze ga-
ratitieverklaring mochten voortvloeien, tt
restitueeren.
Cp cc adressen van P. Heemskerk, E.
van der Holst en K. van Kempen, allen alhtei
en van Corn, van Kampen te Voorhout
houdende verzoek gelden beschikbaar t?
stellen ter verkrijging van een „Plaataj
onder de gemeente Noordwijkerhout, wo t
gunstig beschikt.
De heer Partra zegt, dat volgens de teeke-
.ing één der weningen niet voorzien is var
een behoorlijke deur. Eén deur geeft toegang
zoowel tot de schuur als de woning.
De voorzitter zegt, dat hij tevreden is als
wordt voldaan aan de eischen der plaatselijke
bouwverordening. Spreker vindt het niet
zoo erg al zijn de woningen wat primitief,
als de menschen hun verplichtingen m aa
nkomen.
Enkele wijzigingen worden aangebracht
de plaatselijke politieverordening.
Het laatste punt der agenda „Bespreking
an het voorstel van Gedeputeerde Stater
betreffende reconstructie van den Gooweg,
den Hoogenveenschen Duinweg en den Zil-
ker Duinweg", wenscht de voorzitter te
behandelen in geheime zitting.
Spreker vraagt of nog iemand in publiek"
De heer A. H. v. Noort vraagt of het B. en
W. bekend is, dat de gasleiding voor Leiden
niel ver genoeg is aangelegd.
Li t'Oc.v -v.esleidin g
is aangelegd volgens de teekening behoorende
bij het contract en dat er dus niets valt te zeg-
gen.
De heer A. H. v. Noort meent, dat B. er,
Wten onrechte in de verondersteilirm waren,
dat de gasleiding even ver zoude ko e ris de
electriciteitsleiding.
De Voorzitter vraagt den heer A. H. v.
Noort of de enkele menschen, die nu van gas
verstoken blijven, gaarne zoude aansluiten.
De Heer A. H. v. Noort zegt dit niet te we
en.
De Voorzitter zegt, dat de heer van Noort
niet zoo voorbarig moet zijn met zijn aanme
kingen. De gasleiding komt zoover als rede
lijkerwijze van Leiden kan worden verlangd.
Door B. en W. is destijds wel gezegd, da?
zij evenver zoude komen als de electriciteits
leiding, doch B. en W. bedoelden daarmede
ongeveer even ver, hetgeen ook het geval is.
De heer E. Oostdam Jzn. vraagt of B. en
W. niet genegen zouden zijn te bevorderen,
dat de gemeente Ncordwij kerhout eene
medaille beschikbaar stglt voor de te Haar
lem te houden bloemententoonstelling.
De Voorzitter merkt op, dat B. en W. dez
aangelegenheid reeds eerder iri hun College
hebben besproken en te zijner tijd gaarne hun
ne medewerking zullen verleenen.
Wethouder E. Oostdam Jzn, zegt, dat
eerlang de Gemeente een verzoek zal berei
ken om een medaille beschikbaar te stellen
en tevens om deel te nemen in een garantie
fonds.
De Voorzitter merkt op, dat over deze za
ken kan worden beslist, ais het verzoek is
ingekomen.
De heer van Parera oefent ernstige critiek
uit op de straatklinkers, die zijn aangekocht
voor den Kerkweg.
Hij wordt daarin evenwel bestreden doo:
den heer van Dijk, die als deskundige ver
klaart, dat de steenen goed zijn en aan de
eischen, die redelijkerwijze gesteld kunnen
worden voldoen. De heer van Dijk zegt o.m.
dat-degene, die beweert, dat de steenen niet
goed zijn er niets van weet.
De voorzitter meent, dat er geen termen
aanwezig zijn om critiek uit te oefenen, op
het beleid van B. en W.
De heer vau Parera zegt niet te willen
critiseeren, doch B. en W. te willen wijzen
op den minder goeden koop die is gedaan.
De voorzitter zegt, dat hij eventueele
op- of aanmerkingen, als zij gegrond zijn,
steeds gaarne aanvaardt. Daarmede kunnen
B. en W. te zijner tijd hun voordeel doen.
Maar spreker kan de verklaring van den heer
v.Parera, dat de aangekochte straatklinkers
niet voor hun doel geschikt zijn, niet aan
vaarden. Niet alleen, dat het raadslid van
Dijk, e /enzesr deskundig als de heer v. Parera
maar spreker kwam onlangs langs de steener:
niet een paar deskundige ingenieurs en oo!:
dezen prezen de steenen.
De heer van Eeuwen zegt, dat hij zich
verheugt, dat deze aangelegenheid hier eens
ter sprake is gekomen. Het is beter hier in
den Raad zijn bezwaren ten berde te brengen
dan op straat.
Daarna wordt de openbare zitting gesloten
VELE BRANDEN.
Te Berghaaren zijn 2 huizen van de fami
lie Coppen en Verploegen afgebrand.
Te Beuningen werden een hooischuur en
eenige hooibergen van den heer Costermans
een prooi van het hemelvuur.
Bij het hevige onweer, dat boven Deven
ter en omstreken woedde, sloeg de bliksem
in de boerderij van den landbouwer E. Bleu.
mink in de buurtschap Schoolt (Gorsel). De
bewoners konden zich met moeite redden.
Een koe en een aantal varkens kwamen in de
vlammen om. De geheele boerderij is ver
woest. Verzekering dekt de schade.
Tijdens een zwaar onweer, dat in den af-
geloopen nacht boven de Betuwe losbrak,
en twee uur lang aanhield, is de boerderij
van P. te Eist door den bliksem getroffen.
Een groote schuur ging in de vlammen op.
Twintig varkens en al het'pluimvee kwam bij
den brand om.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag,
heeft het onweer ook danig huisgehouden in
de omgeving van Nijmegen. Te Mook sloeg
de bliksem in de kapokfabriek der N. V. v.
Aerssen en van Gelder. In korten tijd stond
dit gebouw door de aanwezigheid van veel
brandbaar materiaal in lichte laaie. Deze fa
briek, welke verleden jaar werd gebouwd,
werkt dag en nacht, zoodat ze ook tijdens
het ontsstaan van den brand in werking was.
De directeur bevond zich op het kantoor en
kon nog verschillende bescheiden redden.
Het personeel wist zich spoedig in veiligheid
te stellen. Persoonlijke ongelukken zijn niet
te betreuren, De fabriek is geheel uitge
brand. Verzekering dekt de schade.
WIJZIGING ARBEIDSWET.
Er is een wetsontwerp bij de Tweede Ka
mer ingediend, er toe strekkende, in het
vol continubedrijf voortaan een drieploegen-
stelsel mogelijk te maken,
TEGENSPRAAK.
Het Nederl. Correspondentiebureau in Den
Haag is gemachtigd, met stelligheid tegen te
spreken, alle geruchten, als zouden er bij de
regeering ten aanzien van hel vraagstuk der
vermindering van de ambtenaarssalarissen
andere voornemens bestaan, dan die, welke
aan de centrale commissie van overleg zijn
medegedeeld.
EEN VOORLOOPIG BELOISCH-NEDER-
LANDSCH ACCOORD.
Vaz Dias verneemt uit Brussel:
Beverstigd wordt, dat een voorloopig ac-
ccord is bereikt tusschen Nederland en Bel
gië op de volgende basis. Vrijheid voor Bel
gië in de Wielingen, vrijheid voor Nederland
in het Oostgat en Deurloo. Iedere dienst
houdt 1 boot in de concurreerende zone. Het
accoord wordt met ingang van 1 Juni van
kracht en zal 18 maanden van kracht blijven.
G;
Omtrent het deskundig onderzoek in zake
den dubbelen moord te Wychen wordt nog
gemeld, dat de kleeren van beide verdachten
geheel gedekt zijn met kleine spatjes Hoed.
Het onderzot: van verder materiaal wordt
door dr, Hesselink te Arnhem nog voort
gezet. Er zijn n.l. gevonden vingerafdrukken,
handafdrukken, afdrukken van voetstappen
en haren. Bij de moeder van C. van der B.
zijn een overhemd, een das en een broek'in
beslag genomen, die eveneens bloedsporen
bleken te bevatten
Van Munster, die a! verschillende von
nissen achter den rug heeft, o. a. wegens
zware mishandeling, van 4 en 3 jaar gevange
nisstraf. heeft te Wychen den eigenaardigen
bijnaam van horentjestikker. Het feit,
waaraan hij dezen bijnaam te danken heeft,
typeert wel'sterk zijn karakter Hij maakte er
nl. werk van, des nachts in de weiden een
goede koe op te zoeken en haar te dooden
door haar een spijker in den kop te slaan.
Des morgens vond men dan het beest zonder
eenig teeken waaraan het gestorven was, dood,
vermoedde dat het ten gevolge van ziekte
was gestorven en was dan gaarne bereid, het
kadaver voor een prikje van de hand te doen.
Van Munster stuurde dan een van zijn hand
langers om het kadaver te koopen en wist
dan voor een goeden prijs het dier weer van
de hand te doen. De winst werd dan samen
gedeeld.
Fmanciee'e noodtoestand der
liefdadige instellingen.
Door Mevrouw Bakker Nort zijn aan den
Minister van Justitie de volgende vragen ge
steld:
Is het den Minister van Justitie bekend,
dat ter terechtzitting van de 6de kamer der
rechtbank te Amsterdam op 19 Maart 1. 1,
vijf verzoekschriften werden behandeld van
een liefdadige instelling, waarbij deze ver
zocht ontheven te worden uit de voogdij over
minderjarige kinderen, waarvan de ouders
uit de ouderlijke macht waren ontzet of ont
heven?
En dat de grond voor deze verzoeken was,
„dat^ zij uit hoofde van haren financiëelen
noodtoestand onmachtig is de zorg voor deze
kinderen verder te dragen?"
Heeft de Minister van Justitie in het
Maandblad voor Berechting en Reclasseering
van Volwassenen en Kinderen gelezen, dat
aan den officier van justitie ie Alkmaar na
mens het bestuur van de afdeeling West-
Friesland van de vereeniging „Tot Steun"
door den secretaris is medegedeeld, dat door
de algemeene vergadering dezer vereeniging
is besloten, voorloopig geen kinderen meer
aan te nemen? Als grond voor dit besluit
wordt genoemd, dat „de Rijkssubsidie beslist
ontoereikend is en de geldmiddelen toch
reeds te kort schoten, om 33 pupillen van al
les te voorzien en de vereeniging zich ge
plaatst ziet voor een groot tekort."
Is de Minister niet van oordeel, dat bo
vengenoemde feiten, die niet op zich zelf
staan, grond opleveren, te overwegen, oi niet
verhoogd behoort le worden het subsidie aan
de vereenigingen, die zich belasten met de
opvoeding en verpleging van regeerings- en
voogdijkinderen, opdat niet door gebrek aan
gewenschte plaatsing gevaar zal ontstaan
voor stijging der criminaliteit en decidive van
kinderen?
Een autotocht van Arnhem naar Tiel.
Bij haar tocht op 21 dezer langs de
bloeiende boomgaarden zal de Koningin
ook een groot aantal dorpen in de Betuwe
bezoeken. Des morgens om half tien ver
trekt de Koningin per auto uit Arnhem,
om via Eist, Resteren, Leusden en Buren
zich naar Tiel te begeven. De terugtocht
zal vyorden gemaakt over Echteld, Dode-
waard en Eist. In de bewoonde kommen
van alle dorpen, welke onderweg worden
gepasseerd zal zeer langzaam worden ge-
reden.
Vergadering van Vrijdag 16 Mei,
namiddag i uur.
Aan de orde is de interpellatie van den
van Ravesteijn nopens den stand der
onderhandelingen met de Unie van Socialis
tische Sovjetrepublieken
De heer VAN RAVESTE1JN (C. P.) be
treurt den tranen gang van zaken in het
nerstel der verhoudingen met Rusland. Het
schiet eenvoudig niet op. Uit de mededee-
l!ru VaD minister aan de Eerste Kamer
b.ijkt, dat de regeering vasthoudt aan haar
eischen. De regeering stelt zich op het
standpunt van een koopman, die een kooper
wel wil erkennen, als hij een voordeeligen
koop kan doen. De deftige koopman ziet
zijn eigenbelang over het hoofd. Wat denkt
die deftige koopman nu te doen, vraagt spr.
Nederland moet niet denken, dat Rusland
zich alles laat welgevallen. Het gaat voor
dat land om het prestige van het land. Het
prestige van Nederland houdt er ook ten
nauwste verband mede. Nederland kan zich
de luxe niet permitteeren van alleen te blij
ven staan.
Spr. stelt dan meerdere vragen, die daarop
neerkomen, of de Minister niet van meening
is, dat het landsbelang, speciaal hel be
lang van Rotterdam, dat nog altijd in sterke
mate onder den druk der economische ma
laise verkeert, een zoo spoedig mogelijke
vor-idige hervatting^ der betrekkingen met
de U. S. S. R. gebiedend vordert?
De Minister van Buitenlandsche Zaken, de
heer VAN KARNEBEEK, antwoordt. De
toelichting van den interpellant hield zich
minder bezig met de onderhandelingen dan
wel met de vraag wat er nu gebeuren moet.
Voorzoover hij de onderhandelingen be
sprak, heeft hij minder critiek geleverd op
onze regeering, maar werd getracht de hou
ding der Russen in bescherming te nemen.
Nederland heette een deftige koopman. Zijn
grief zat dus in een verschil van aanzien,
dat zich deed gelden bij de onderhandelin
gen. Even later echter deed hij 't voorko
men alsof juist Rusland door zijn grootte
het meeste aanzien had. Spr. achtte deze
opvatting der internationale verhoudingen
niet bijzonder democratisch. De Nederland-
sche gedelegeerden zijn niet als kooplieden
gaan handelen. Het was niel een kwestie
van onderzoek naar de oplossing der ver
houding der beide Staten.
Spr. geeft nog eens in het kort een exposé
van het verloop der onderhandelingen.
Tegen de verwachting in werden allerlei
prealabile kwesties gesteld, en het bleek
niet de bedoeling van de Russen een regel
matig handelsverdrag te sluiten.
Over zoo n regelmatig handelsverdrag viel
niet te onderhandelen. Men was wel bereid
meer begunstiging toe te «taan, maar onder
zekere reserves. Voor Europeesche ep Azia
tische nabuurstaten zou deze meestbegunsti-
ging niet gelden. Dit aanvaardde Nederland,
maar het aanvaardde niet de reserve, dat de
landen die Rusland vroeger reeds hadden
erkend, waren uitgeschakeld. Op die wijze
zou de meestbegunstiging geheel illusoir zijn
en dus keerden de Nederlandsche gedele
geerden naar hun land terug. De onderhan
delingen waren geschorst volgens de Neder
landsche gedelegeerden, volgens de Russi
sche afgebroken. De eerste vraag is dus
niet te beantwoorden.
Van speculatie is in het Nederlandsche
beleid geen sprake. De incidenten te Ber
lijn hebben op de Nederlandsche regeering
inderdaad eenigen indruk gemaakt.
Wat vraag 2 betreft, wijst spr. er op, dat
men niet de huidige positie moet vergelijken
met die, welke wij wenschen, maar met die,
welke het gevolg zou zijn van aanvaarding
van een overeenkomst gelijk Rusland die
wenschte. (Gelach).
Over dwangmaatregelen tegen Rusland
beschikt de Regeering niet. Zij acht dwang
middelen niet de geschikte middelen om de
verhouding met andere landen goed te ma
ken of te houden. (Gelach).
Over de ontwikkeling der verhouding van
andere landen met Rusland kan spr. weinig
zeggen. Veel daarbij hangt ai van de verhou
ding van Rusland en daarvan is de interpel
lant wellicht beter op de hoogte dan spr.
(Gelach).
Wat de laatste vraag betreft, kan spr.
moeilijk een meening geven, omdat hij niet
kan doordringen in de zienswijze van Rus
land. Het schijnt, dat men gaarne van de
Rotterdamsche haven gebruik maakt en
niets staat dat in den weg. (Gelach).
Ongetwijfeld heeft de haven van Rotter
dam veel belang voor Rusland.
Spr. betreurt het wel, dat m het algemeen
de onderhandelingen niet zijn geslaagd, maar
er werd te veel v?.n de Regeering gevergd.
De heer TROELSTRA (S. D. A. P.) meent
dat de heer van Ravesteijn er steeds op uit
is de positie van Nederland te verzwakken.
De tegenstelling: het groote Rusland en het
kleine Nederland acht spr. ook onjuist en
aikeurenswaardig, omdat de opvatting van
een machtspositie daaraan ten grondslag
ligt. Spr. gelooft, dat deze interpellatie eer
tot de Russische Regeering had gericht moe
ten worden.
Deze gansche zaak dient objectief behan
deld te worden en men moet vragen wat
wederzijds de bezwaren zijn. De heer van
Ravesteijn moet niet alleen offensief zijn
tegen de Nederlandsche Regeering, maar
ook defensief voor de Russische. Kan de
heer van Ravesteijn meedeelen wat de reden
is van de houding der Russische regeering?
In „De Tribune is steeds de voorstelling
gegeven alsof de houding onzer regeering
werd bepaald door de Nederlandsche cou
ponknippers. Vandaag heeft de heer van
Ravesteijn daarvan niet gewag gemaakt en
uit de mededeelingen van den Minister blijkt
dat dit punt heelemaal niet is behandeld.
De moeilijkheden, die de onderhandelin
gen deden mislukken, ziin wederom opge
worpen door de Russische afgevaardigden.
De heer SCHOKKING (C.-H,) sluit zich
aan bij den heer Troelstra, dat het niet aan
gaat de onderhandelaars als kooplieden te
beschouwen.
De heer WIJNKOOP (C. P.) meent, dat de
Ministpr natuurlijk te Berlijn zekere belan
gen heeft verdedigd Spr. meent, dat Rus
land de onderhandelingen niet heeft afge
broken.
Minister VAN KARNEBEEK zegt met
minachting af te wijzen het verwijt van den
heer Wijnkooo, dat hij andere belangen dan
Tie van den Staat heeft willen behartigen.
Na eenige dupliek van de heeren Van
Ravesteyn en Troelstra wordt de interpel
latie gesloten.
Vervolgens wordt goedgekeurd het wets
ontwerp van het op 18 December 1923 ge
sloten verdrag met de Ver. Staten van N.
Amerika, betreffende de onderwerping van
geschillen aan een permanente internationa
le commissie.
Aan de orde is de wijziging van de wet
op het Nijverheidsonderwijs.
De heer AMENT (R.K.) vraagt eenige in
lichtingen aan den Alinister over het land-
bouwhuishoudonderwijs.
De heer WINTERMANS (R.K.) dringt aar
op uitbreiding van het landbouwhuishoud-
onderwijs. Er zijn te weinig cursussen voor
de boerinnen.
Minister DE VISSER zegt, dat hij de
opmerkingen aan de inspectrice zal over
brengen.
Bij art. 5 betoogt de heer VAN WIJN-
BERGhN (R.K.) dat hij de facultatiefstel-
jing van subsidie verleening, gelijk dat thans
geschiedt, in plaats van de verplichting,
niet kan aanvaarden. Hij vraagt den Minister
uitdrukkelijk te zeggen hoe zijn bepaling zal
zijn tegenover nieuwe aanvragen als hem de
bevoegdheid is verleend, om over de toe
kenning van subsidie te beslissen. Spreker
wenscht, dat in deze wet zal worden aan-
gegeven, op welke gronden een aanvrage
om subsidie voor een niewe school gewei
gerd kan worden.
De heer GERHARD (S.D.A.P.) meent, dat
de Minister alleen mag overwegen of de
noodzakelijkheid voor het stichten van een
nieuwe school bestaat. Maar meer niet, an
ders komt hij in strijd met het onderwijs-
belang.
Mej. WESTERMAN (V.B.) sluit zich bij
de vorige sprek'ers aan ten aanzien van de
facultatiefstelling der subsidieverleening.
De heer KETELAAR (V.D.) is eveneens
van oordeel, dat deze wijziging ongewenscht
is.
De MINISTER zegt, dat een imperatief
„wordt" alle bezuiniging op dit onderwijs
onmogelijk maakt. Het is nooit spr.'s uit-
kging geweest, dat „wordt" imperatief was,
maar om allen twijfel uit te sluiten, dient
dat te veranderen en daarom wenscht hij
dat de Kamer zich uitspreekt. Spr. heeft
aanvragen voor 160 scholen gekregen. Spr.
is bereid in een aanvulling van de wet te
bepalen, dat tot nader order geen subsidie
zal worden verleend aan de scholen na 1
Mei 1924 geopend, met de mogelijkheid van
bijzondere uitzonderingen.
De heer GERHARD blijft zich tegen dc
facultatiefstelling verzetten. De aanvulling
brengt alle subsidie in gevaar, ook die voor
1 Mei 1924 verleend.
De vergadering wordt verdaaéd tnt Dins
dagmiddag één uur.