w
GEM. BUITENL. BERICHTEN.
BINNENLAND.
UIT ONZE OOST.
Ontdekte misdaad.
-
De betooging te Fürstenwald. 78 communisten gearresteerd. De
Duitsche mijnwerkersstaking blijft voortduren.
Onder de Radio-berichten: Inbeslagneming van gebouwen door de
Franschen te Dusseldorf. Eenige kans op een vriendschappelijke op
lossing der lersche grensquaestie.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Zedelijkheidsvoorschroiften.
St. Radboudstichting.
Visitatie.
Democratische partij.
De Stadhuisbonw in Den Haag.
Ned. Ver. tot Bescherming van
Vogels.
Reizen in Beieren.
Suppl. Begrooting Ned.-
Indië 1922.
Geschenken van de Koningin.
KUNST EN KENNIS.
De geluidsproeven in Frankrijk.
De filmkeuring in het Zuiden.
Malaria-bestrijding.
U!T BOEK EN BLAD.
„Roeping."
FEUILLETON.
Zooals wel te verwachten was, hebben de
oproeping der intusschen verboden „Rote
Fahne" en de in de Berlijnsche groote be
drijven verspreide vlugschriften der commu
nistische partij hun doel bereikt. Een massa
communisten trok Zaterdag naar het anders
zoo rustige Fürstenwald am Spree, om
den Uhlanendag
te verstoren. De politie had uitgebreide
maatregelen genomen om rustverstoringen
te voorkomen. Honderden manschappen
waren in Fürstenwald gestationneerd. Hun
eerste taak bestond daarin de uit Berlijn aan
komende communisten op te vangen en
terug te leiden. Reeds aan het station werden
vele duizenden communisten, die daar per
trein uit Berlijn arriveerden, opgevangen
en onmiddellijk per extra trein naar Berlijn
teruggezonden. Ook op de landwegen kon
den talrijke vrachtauto's met communisten
worden tegengehouden. Niettemin is het
eenigen duizenden communisten gelukt tot
Fürstenwald door te dringen. De onthul
ling van den gedenksteen verliep echter
zonder noemenswaardige Verstoring der or
de. Terwijl de deelnemers voorbijtrokken
werden zij echter door de communisten lastig
gevallen, waarbij de bekende sportman
Treskow door een schot verwond werd.. Ook
later kwam het nog tot kleine botsingen. De
politie trad echter overal energiek op en wist
ernstige botsingen te voorkomen. Drie
manschappen der Schutzpolizei werden door
messteken zwaar verwond, andere kregen
lichtere verwondingen. In totaal werden 78
communisten in hechtenis genomen.
De „Deutsche Tag" in Breslau, die door
den „Stahlhelmbund" was georganiseerd
ter gelegenheid van het inwijden van een
vaandel, verliep geheel zonder incidenten.
Ook hier was de politie den communisten
voor.
De hoop, dat door een scheidsrechterlijke
uitspraak aan
het arbeidsconflict in de
mijnen van het Ruhrge-
bied
een einde zou kunnen worden gemaakt,
schijnt niet te zullen worden verwezenlijkt.
De scheidsrechterlijke uitspraak is gevallen,
maar wijl hierbij, zij het dan onder den naam
van overwerk dat echter niet hooger zal
worden betaald dan het werk der gewone ar
beidsuren de verlenging van den arbeids
tijd met één uur voor de eigenlijke mijn
werkers en met twee uren voor de andere ar
beiders blijft gehandhaafd, weigeren de lei
ders van de mijnwerkersverbonden deze uit
spraak te aanvaarden.
De den mijnwerkers vroeger reeds toege
zegde loonsverhooging van vijftien procent
achtten ze blijkbaar geen voldoende compen
satie voor een verlenging van den arbeids
tijd, die weliswaar als overwerk wordt er
kend, maar niet als zoodanig wordt betaald.
In een gemeenschappelijke oproep van de
vier Christelijke en Sociaal-Democratische
mijnwerkersbonden wordt er op gewezen,
dat men bereid is het bij arbitrale uitspraak
vastgestelde tarief te aanvaarden en dat men
eveneens bereid is overwerk te verrichten in
het algemeen economische belang, maar al
leen dan als dit overwerk als zoodamig wordt
erkend en betaald. Een eenvoudige verlen
ging van den arbeidstijd boven de zeven
uren voor arbeid in en acht uren voor arbeid
buiten de mijnen, wil men echter niet aan
vaarden.
Met nadruk wordt dan verder geprotes
teerd tegen de door de werkgevers toegepaste
uitsluiting van de arbeiders, die weigeren
langer dan een vastgestelden werktijd te ar
beiden zonder overwerktoeslag. Maar tege-
lijkertijdfwordt ook gewaarschuwd tegen de
agitatie der communisten, die tot daden van
geweld opwekken en de discipline der vak
verenigingen trachten te ondermijnen.
Gisteren nu zou het Zechenverband, de
werkgeversorganisatie bijeenkomen. Men
verwacht dat dit verbond de Berlijnsche ar
bitrale uitspraak zal aanvaarden en men ver
wacht, dat dan daarop de minister van ar
beid de uitspraak bindend zal verklaren.
Welke houding daarop door de mijnwer
kers zou worden aangenomen is na het be
sluit van de leiders nauwelijks een vraag
meer. En in stede van op een beëindiging van
het conflict, zal men zich waarschijnlijk op
een verscherping er van moeten voorberei
den. Vooral nu naar te vreezen is de meer be
zadigde vakvereenigingleiders tengevolge van
de felle actie der communisten de massa hoe
langer hoe minder in de hand hebben. De
toestand wordt nog verergerd door de moei
lijkheden van verschillende industrieele on
dernemingen, die steeds meer bezwaren on
dervinden om zich de noodige credieten en
bedrijfsgelden te verschaffen.
DE HOUDING DER FRANSCHE RE-
PUBLIKEINSCHE SOCIALISTEN.
Het Uitvoerend Comité van de Fransche
Republikeinsche Socialistische Partij is Zon
dag bijeengekomen om den politieken toe
stand onder de oogen te zien.
De leden van deze fractie zullen iedere
deelneming aan een regeering weigeren,
indien deze zich niet verplichten zal het vol
gend program uit te voeren: le. ontslag van
president Millerand2e. het herstel van
stemming per arrondissement, zelfs voor
gedeeltelijke verkiezingen3e. algeheele
amnestie 4e. vervanging van de belasting op
den omzet door een belasting op het kapitaal;
5e. het in evenwicht brengen van de begroot-
ting zonder leening6e. hervatting van de
besprekingen met de geallieerden, teneinde
het schadevergoedingsvraagstuk te regelen op
de basis van het rapport der deskundigen.
Bovendien zal een legerinkrimping ge-
eischt worden.
MODERN SPEELGOED.
Ras Taffari, de regent van Ethiopië, die op
het oogenblik een officieel bezoek aan Parijs
brengt, heeft zijn tienjarig zoontje meege
bracht. Het Parijsche gemeentebestuur heeft
het knaapje een geschenk aangeboden, be
staande in een zorgvuldig nagebootste....auto
garage van de firma Citroën in miniatuur,
met kleine auto-tjes, electrische verlichting
enz.
EEN DREIGENDE STAKING OP DE
TENTOONSTELLING TE WEMBLEY.
Een vergadering van employés der Brit-
sche Rijkstentoonstelling heeft een motie
aangenomen, waarin de regeering wordt ver
zocht, een deputatie te ontvangen, die komt
pleiten voor de 48-urige arbeidsweek en een
minimumloon, waarvan de arbeiders be
hoorlijk kunnen leven. De voorzitter van de
vergadering zeide, dat wanneer niet iets wordt
gedaan ter verbetering van de arbeidsvoor
waarden, het zeer waarschijnlijk is, dat de
employés der tentoonstelling algemeen het
werk zullen staken.
GEEN DUITSCH IN HET FRANSCHE
PARLEMENT.
De Elzasser communist Charles Hueber,
die voor het dept. Beneden-Rijn in de Ka
mer is gekozen, heeft naar men weet ver
klaard, voornemens te zijn Duitsch te spre
ken, daar hij de Fransche taal niet machtig is.
Hiervan zal echter wel niets komen, daar het
Fransch de eenige in het Fransche parle
ment toegestane taal is. De bepaling hier
omtrent is wel zeer oud zij dateert van
10 Augustus 1539, n.l. het edict van Vilers-
Cotterets, onderteekend door Frans I, waarin
wordt gezegd, dat „van heden af de stukken
der regeering in het Frasnsch zullen zijn
gesteld dat men in het Fransch onderwijs
zal geven en in het Fransch pleiten zal."
Sedert dien is deze bepaling nimmer her
zien of uitgebreid. Men meent echter een
precedent te hebben gevonden in Duitsch-
land. Toen de Elzassers en Lotharinger af
gevaardigden den 18 Februari 1874 een
motie indienden, waarin zij vergunning
vroegen om Fransch te spreken, deed de
voorzitter opmerken, dat het reglement van
den Rijksdag slechts het spreken van
Duitsch toestond. De Elzasser afgevaardigde
Teutsch moest toen zijn protest tegen de
annexatie van Elzas-Lotharingen bij het
Duitsche Rijk in het Duitsch voorlezen.
Trouwens, een materieele onmogelijkheid
stelt den heer Hueber reeds niet in staat zijn
redevoeringen in de Fransche Kamer in het
Duitsch te houden. De Kamer bezit n.l. geen
stenograaf, die Duitsch of Elzassisch kent.
De in 1919 verkozen Elzasser afgevaardig
den, die geen woord Fransch kenden, heb
ben zich dan ook gehaast de nationale taal
te leeren.
COOLIDGE'S GEZONDHEIDSTOE
STAND.
Een kou, die president Coolidge heeft op
gedaan en die volgens nadere berichten is
uitgeloopen op bronchitis, blijkt, in verband
met het feit, dat twee presidenten der Ver-
eenigde Staten zóó kort na elkaar zijn over
leden, tot meer dan gewone zorg voor de ge
zondheid van het heer Coolidge aanleiding
te geven. Coolidge heeft de kou opgedaan
ter gelegenheid van een tuinpartij op het
Witte Huis, waarbij hij twee uren lang
blootshoofd heeft gestaan om een lange rij
van gasten te begroeten. Coolidge heeft nu
besloten, dat hij voortaan niet meer zijn gas
ten persoonlijk zal begroeten, klaarblijkelijk
om de kans dat zijn gezondheid schade lijdt,
te ontgaan.
HET AANMOEDIGEN VAN GROOTE
GEZINNEN.
De heer en mevrouw CognacqJay, wier
weldadigheidszin de Académie Fran?aise
in staat heeft gesteld jaarlijks honderd prijzen
van 1000 frcs. elk te verstrekken aan gezinnen
met talrijke kinderen, hebben thans een nieu
we schenking gedaan met hetzelfde doel
door de Academie een som van 15.000.000
frcs. te overhandigen, welks interest zal wor
den besteed voor het verleenen van nóg 103
prijzen. Deze prijzen worden toegekend aan
families met vijf kinderen of meer, waarvan
de vader en moeder beneden de 35 jaar zijn.
Van de nieuwe 103 prijzen zijn er drie voor
Algiers bestemd.
ZWITSERSCHE VLAG VERBODEN
IN DE RIJNVAART.
De Zwitsersche regeering heeft verboden
in de Rijnvaart de Zwitsersche vlag te voeren
Deze maatregel is genomen wegens het mis
bruik, dat door Duitsche reederijen fgemaakt
werd van de Zwitsersche vlag.
HET OPPERBEVELHEBBERSCHAP
VAN HET EGYPTISCHE LEGER.
In antwoord op een in de Kamer gestelde
vraag zeide de minister van Oorlog dat de
sirdar (opperbevelhebber) van het Egyptisch
leger een Egyptisch regeeringsambtenaar was
en dat het niet met het prestige van het Egyp
tisch Koninkrijk te vereenigen viel, dat dit
een vreemdeling zou zijn. Een dergelijke toe
stand moest worden opgeheven.
De premier, Zaghloel pasja, zeide, dat de
regeering meende dat het geheele leger en
alles, dat met het leger verband hield, Egyp
tisch zou zijn en dat de regeering bezig was
met de verwezenlijking van dit doel.
EEN VULKAAN IN WERKING.
Een Exchange-telegram uit Honoloeloe
meldt dat de vulkaan Kilanea, op het eiland
Hawaii, tot een hevige uitbarsting is geko
men. Enorme lavastroomen spuiten omhoog.
Lava-asch valt neer op een oppervlakte van
25 vierkante mijlen in den omtrek.
DE GRONDWETSHERZIENING IN
GRIEKENLAND.
De Grieksche commissie, die zich met de
opstelling der nieuwe Grieksche grondwet
bezig houdt, stelt de afschaffing van alle
onderscheidingen voor.
GROOTE BRAND.
Groote schade werd aangericht door een
brand in de slachterijen der stad Chicago.
Meer dan duizend stuks vee kwamen in de
vlammen om. Een aantal gebouwen werd
verwoest.
STEUN VOOR DUISCHLAND EN
OOSTENRIJK.
De Senaat der V. S. zal morgen een wets
ontwerp behandelen tot het beschikbaar
stellen van 150 millioen dollar uit het fonds
van den vreemden eigendom, voor den aan
koop van landbouwproducten ter versche
ping naar Duitschland en Oostenrijk. In
tusschen dringt de attorney-general er bij
president Coolidge op aan, den geseque-
streerden eigendom van den vroegeren vij
and zoo spoedig mogelijk aan de vroegere
eigenaars vrij te geven.
de lichamelijke hygiene, maar het karakter,
de ziel van het volk dreigt, of bezig is te ver
pesten dan moet men „van bovenaf" ze
ker maar met gekruiste armen glimlachend
blijven toeschouwen Is dat een kentee-
ken van „vrijzinnigheid" soms?
Luchtkasteelen heeten in het Fransch inder
daad „chateaux en Espagne." Ze worden
echter gewoonlijk buiten Spanje gebouwd.
In Spanje heeft men een geestiger zegswijs
„Mas cura la dieta que Ie receta „Diëet is
beter geneesmiddel dan 'n receptje." M. a.
w. voorkomen is beter dan genezen.
Met de zedelijkheidsvoorschriften van
Staatswege zal men van losbollen geen eer
zame menschen maken dat is zeker. Maar
men kan hun althans beletten hun gif onge
hinderd rond te spuwen.
Spanje is een Katholiek land. Maar dat alle
inwoners er niet naar de voorschriften van
den Katholieken godsdienst leven is even
duidelijk, als dat in protestantsch een Maho-
medaansche landen niet zonder uitzondering
naar de regelen van Reformatie en Islam
wordt geleefd. Gelukkig het land, waar de
overheid de moreele beginselen, die met het
Staatsbelang strooken, in bescherming
neemt. Zoo meldt een bericht uit Spanje
„De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan alle politie-autoriteiten en prefec
ten order gegeven om het leven in de steden
te regelen, openings-en sluitingsuren vast te
stellen voor café's, bars en|hotels, den verkoop
van bedwelmende middelen tegen te gaan en
een campagne te beginnen tegen godslaste
ring en alle ondeugden. In de straten en in
openbare gelegenheden moet streng toe
zicht worden gehouden en om aan de on
zedelijkheid een einde te maken, zal een
politiecensuur worden ingesteld op kunstwer
ken, schouwburgen, bioscopen en boeken.
Overtreders zullen op voorbeeldige wijze
worden gestraft."
Is hier iets tegen Is 't soms zoo vreemd?
Kennen we ook hier te lande geen bepalingen
op het sluitingsuur, op den verkoop van ge
neesmiddelen en vergiften, tegen openbare
schennis der eerbaarheid, op het verlof tot
opvoering van tooneel en bioscoopwerken?
Wat is de reden dan, dat het Amsterdam-
sche „Handelsblad" dat zich anders waar
lijk niet aan onhebbelijkheid pleegt te buiten
te gaan bovenstaand bericht voorziet van
het smalend opschrift „Dictatoriale zede-
meesterij" en het volgende hoonend onder
schrijft
„Men hoopt blijkbaar aldus de zedelijkheid
van bovenaf te bevorderen Heeten lucht-
Espagne
Zeker, collega, hoopt men aldus van boven
af de zedelijkheid te bevorderen. Is daar iets
tegen Rust op „„van bovenaf" geen plicht?
Terecht antwoordt de „Limb. Koers" op
deze boutade van het „Hbld."
„Als er een epidemie onder de bevolking
of zelfs maar onder het vee dreigt, roept
ge om voorzienings, voorkomingsmaatrege-
len van bovenaf. TerechtMaar als de zede
lijke smetziekte om zich henen grijpt, die nieï
Te Utrecht had Donderdag de jaarverga
dering van de dagelij ksche besturen der
diocesane St. Radboud-comité's plaats. Zij
werd voorgezeten door Z. D. H. den Aarts
bisschop, terwijl mede aanwezig was het be
stuur der St. Radboudstichting, o.a. H.H.
D.D. H.H. de Bisschoppen van Haarlem,
's-Hertogenbosch en Breda.
De bijdragen der parochiën over 1923
bedroegen voor de respectievelijke diocesane
afdeelingen Utrecht-Gelderland f 33.300
Groningen f 9800 Overijsel f 6600 Noord-
Holland f 23.055 Zuid-Holland f 28.992
Rotterdam en Eilanden f 5411 's-Herto
genbosch f 49.400 Breda f 23.595 Roer
mond f 36.762.
Vooral werd de vraag overwogen, op welke
wijze de belangstelling voor de Katholieke
Universiteit hooger kon opgevoerd worden.
Verschillende middelen werden voorgesteld,
die deels de goedkeuring wegdroegen, ge
deeltelijk nader overwogen zuilen worden.
Nog werd mededeeling gedaan, dat op
gericht was een centraal comité, bestaande
uit de voorzitters der diocesane comité's.
Vanaf 1 Juni zullen Nederlandsche dou
aneambtenaren tijdig naar Esschen gaan
voor de visitaties van reizigers en bagage
van trein 24 D, welke gedurende den rit
zal plaats hebben.
De te Amsterdam gehouden buitengewone
huishoudelijke vergadering der Democrati
sche partij besloot tot fusie tusschen de Al-
gemeene Nederlandsche Vrouwenorganisatie
en de Democratische Partij.
In de Maandagmiddag gehouden raadsver
gadering kwam in herstemming de motie-
Wittert van Hoogland, waarin het Alexan-
derveld als de meest geschikte plaats voor
den bouw van een nieuw stadhuis wordt
aangewezen en B. en W. worden uitgenoo-
digd de noodige stappen te doen, ten einde
de beschikking over het Alexanderveld te
krijgen, dat, gelijk bekend, nu in gebruik is
bij het Departement van Oorlog. De vorige
zitting staakten hierover de stemmen met
19 tegen en 19 voor.
De herstemming had tot resultaat, dat de
motie thans verworpen werd met 20 tegen
19 stemmen.
Het nieuwe stadhuis komt dus in geen
géval op het Alexanderveld.
De Ned, Ver. tot Bescherming van Vo
gels hield haar jaarvergadering te Den Burg
(Texel).
We ontleen en aan het verslag van het
„Hbld." het volgende:
Uit het verslag van den secretaris bleek,
dat het aantal leden thans ruim 3300 be
draagt.
Dr. J. Büttikofer, sinds 1909 voorzitter der
vereeniging, trad af: in zijn plaats werd be
noemd prof. dr. A. E. H. Swaen le Amster
dam.
De vereeniging heeft aan de Regeering
haar inzichten kenbaar gemaakt omtrent de
voorgenomen wijziging van art. 4 der Vogel-
wet (rapen van eieren). Zij drong aan op een
wijziging van art 12 van het Kon. Besluit
van 18 Nov. 1913, opdat met meer kans op
succes kan worden opgetreden tegen de vo
gelvangers, die lijmstokken gebruiken. Ver
der wees de vereeniging op de verkeerde
gevolgen van de musschenverdelging. Dank
zij haar optreden werden vele zendingen kie
viten, voor den uitvoer bestemd in beslag
genomen en door haar aanwijziging kon
flink worden opgetreden tegen het dooden
en verhandelen van vinken. Het -prov. be
stuur van Limburg vaardigde, naar aanlei
ding van een verzoek der vereeniging, een
xerbodsbepaling uit tegen het houden van
blind gemaakte volgels. Over den handel in
vogclveeren en -huiden werd met de Re
geering gecorrespondeerd
Dè vuurtoren van West-Schouwen werd
van rekken voorzien, ter bescherming van
de trekvogels. Ook West-Kapelle en Ame
land vragen veel slachtoffers.
De aftredende leden van het hoofdbestuur,
mej. H. Advocaat en de heer W. H. de
Beaufort en E. D van Dissel, werden herko
zen; in de bestaande vacature werd voor
zien door de benoeming van den heer J-
Drijver, aan wien tevens de functie van se
cretaris-penningmeester werd opgedragen.
De oud-voorzitter, dr. J. Büttikofer, werd
tot eere-lid der vereeniging benoemd.
Besloten werd om in 1925 zoo mogelijk
te Leeuwarden te vergaderen.
De vergadering werd gepresideerd door
prof. dr. A. E. H. Swaen; de heer Kakebec-
ke, inspecteur van den Landbouw, woonde
'de vergadering bij, mede als vertegenwoor-
ztaterdag werd een excursie over Texel
gehouden; des avonds werd het 25-jarig be
staan der Vereeniging gevierd.
Het Duitsche Gezantschap verzocht mede
te deelen, dat de Beiersche regeering voor
buitenlanders in het vervolg een schriftelijke
toestemming voor de reis naar Beieren heeft
voorgeschreven. Deze toestemming is echter
slechts dan vereischt, wanneer een buiten
lander zich op een plaats in Beieren langer
dan 6 maanden wenscht op te houden.
Bovendien zijn buitenlanders in het ver
volg niet meer verplicht zich persoonlijk aan
en af te melden; dit kan door hotels, fami
lieleden enz. geschieden.
Verschenen is een nadere wijziging van
de begrooting van Nederlandsch-fndië voor
het dienstjaar 1922. Blijkens de Memorie
van Toelichting moeten onderafdeelingen,
welke ontoereikend zijn gebleken, worden
verhoogd met een gezamenlijk bedrag van
54,953.295 en andere onderafdeelingen
waarop een overschot is, verminderd wor
den met een gezamenlijk bedrag van
167.257.606.
In totaal wordt de begrooting verlaagd
met 105.133.553.
Onder de voorgestelde verhoogingen en
verlagingen zijn begrepen aan buitengewone
uitgaven 13.900.000; resp. 42.460.000 en
aan uitgaven voor vlootuitbreiding 286.500
en 3.685.000, terwijl voor crisisuitgaven
(voedselvoorziening) 3.740.000 is uitgege
ven.
Voorts komt onder dc vorhoogingen nog
voor een som van 1.692.000, die krachtens
artikel 31 der Indische Comptabiliteitswet
(Staatsblad 1917 No. 275) boven de begroo
ting is uitgegeven voor aankoop, aanmaak,
vervoer en verkoop van producten en de
daarmede in verband staande percentsgewij
ze belooningen.
Naast de lagere uitgaven ad 105.133.553
voor den geheelen dienst, blijkens voor-
loopige uitkomsten, staan hoogere ontvang
sten tot een bedrag van 22.104.000, waar
onder begrepen 2.671.000 ter zake van den
verkoop van voedingsmiddelen.
EEN GEWEIGERDE COLLECTE.
De afd. Weesp der S. D. A. P. en van
den Weesper, Bestuurdersbond hadden
aan B. en W. van Weesp vergunning ge
vraagd, om Zaterdag met gesloten bussen
bij het uitgaan der verschillende fabrie
ken, te collecteercn voor de stakende tex-
tiel-arbeiders in Twente. Aangezien echter
tezelfder tijd door een Chr. organisatie van
arbeiders tot het gemeentebestuur het ver-
verzoek was gericht, om op hetzelfde tijd
stip eveneens aan de fabrieken te collec
teeren, maar dan ten bate van die arbei
ders, die door de huidige staking belem
merd worden aan den arbeid te gaan,
vreesden B. en W., dat conflicten tusschen
de beide categoriën van collectanten niet
zouden uitblijven, waarom besloten werd,
op heide aanvragen afwijzend te beschik
ken.
R.K. BOND VAN WONINGBOUWVER-
EENIGINGEN IN HET BISDOM HAAR
LEM.
Op Zaterdag 24 Mei, zal des namiddags
om één uur in het gebouw „Veritas" te
's Hage (Westeinde 15) de algemeene ver
gadering worden gehouden van bovenge-
noemden Bond.
Naar wij vernemen worden per eerstvol
gende bootgelegenheid naar Ned.Indië ver
zonden eenige geschenken, benevens oor
konden, van de Koningin aan eenige iandge-
nooten en andere ingezetenen van Indië, die
ter gelegenheid van haar regeeringsjubileum
huldeblijken aan H.M. hebben aangeboden.
Uit Parijs wordt omtrent de groote geluid-
proef in het kamp van La Courtine, in mid
den-Frankrijk, nog bericht, dat een hoeveel
heid van tien ton meliniet geplaatst was in
64 vaten, die tegelijk ontploften, door middel
van een electrischen stroom aan de vier hoe
ken van deze enorme massa ontplofbare stof.
Wetenschappelijke waarnemers zaten ver
dekt opgesteld in diepe loopgraven, of in kel
ders, waar gevoelige registreerende toestellen
waren geplaatst en dié den luchtdruk en de
trillingen in den grond bestudeerden die
door de ontploffing werden veroorzaakt.
De dichtstbijzijnde observatieposten waren
op een afstand van 600 tot 800 Meter van de
plaats der ontploffing. Verder waren er pos
ten op afstanden van 5 tot 40 Kilometer in de
kelders van postkantoren, stadhuizen enz
waar ook instrumenten voor het registreeren
van aardschokken waren opgesteld. De waar
nemingen werden verricht door een groot
aantal wetenschappelijke mannen, onder wie
verscheidene ambtenaren, die verbonden
zijn aan den geografischen dienst van het le
ger en aan het departement van Binnenland
sche Zaken.
Hier te lande heeft men naar 't schijnt niet
heel veel van het geluid der ontploffing ge
hoord. Ook de berichten uit Engeland luiden
nogal negatief.
In de luchtvaart-haven te Croydon
heeft de heele staf van den weerdienst een
uur lang zitten luisteren, zonder iets te ooo-
ren.
Te Dover heeft men op de heuvels aan
zee wel iets bespeurd wat men meende dat wel
het zwakke geluid van een knal kon zijn (be
scheidener kan het haast niet) maar beneden
op het het vlakke land heeft men niets ge
hoord.
DE GERINGSTE WENSCH.
Mevrouw: „Voor wij trouwden zei je !-
tijd, dat mijn geringste wensch wet voor jou
zou zijn."
Meneer: „Ja, maar je hebt' zoo verbazend
veel wenschen, dat ik nog altijd niet wee*
wat je geringste wensch is!"
ZOO N KNORREPOT.
De secretaris stelde een advertentie op
en schreef:
„Gevraagd een intelligente jonge man,
ongehuwd.
Knorrige patroon: „Dat ongehuwd kan j«
wel schrappen, „intelligent" zegt genoeg."
VERKEERD BEGREPEN.
Weduwnaar: ,Ik zal u gaarne als gouver
nante voor mijn kinderen nemen, als u mij
belooft voor mijn kinderen een tweede moe
der te zijn."
Gouvernante (verlegen): „Eigenlijk wensch
ik wel ongehuwd te blijven."
„Uit Brighton werd bericht Niets gehoord
Uit Lewes Heelemaal niets.
„The Big Bang that wasn't," zet een van
de Engelsche bladen boven het bericht.
Nog sterker is, dat de waarnemers van het
observatorium en het meteorologisch insti
tuut te Parijs berichten, dat ze niets hebben
gehoord. Parijs schijnt dus in een stilte- gor
del te hebben gelegen, (La Courtine ligt circa
halverwege Parijs-Marseille.)
Te Walsall, bij Birmingham daarentegen
is, blijkens een telegram aan de „Daily Mail>"
de slag duidelijk gehoord.
Te Londen heeft prof. Low, met behulp van
een zelfregistreerend toestel, kunnen consta-
teeren, dat om 7 u. 58 min. een reeks gol
vende luchttrillingen is waargenomen en
even te voren een rommelend geluid. Of dit
het gevolg was van de ontploffing, staat nog
niet vast.
De seismoloog J. J. Shaw te West Brom-
wich heeft niets waargenomen.
Uit La Courtine wordt nog aan de „Times*"
geseind, dat na de ontploffing de in de nabij
heid geposteerde waarnemers zich spoedden
naar de plek, waar op korten afstand van de
ontplofte massa springstof proefdieren in be
schutte hokken waren geplaatst. Het bleek dat
alle dieren ongedeerd waren, op één marmot
je na, dat als slachtoffer van deze weten
schappelijke proef gevallen was.
HULDIGING BERNARD ZWEERS
Ridder in de Orde Ned. Leeuw.
Gouden medaille stad Amsterdam.
In huize Conturier te Amsterdam is de com
ponist Bernard Zweers Zaterdagmiddag ge
huldigd ter gelegenheid van zijn 70en ver
jaardag.
Minister De Visser deelde in zijn toespraak
mede, dat de Koningin hem benoemd heeft
tot ridder in de Orde van den Ned. Leeuw,
Burgemeester De Vlugt van Amsterdam zei
de, dat de Star Amsterdlam den heer Zweef
de groote gouden medaille aanbood.
MOOIE ONDERSCHEIDING.
Wij vernemen uit Amsterdam, dat Prof.
J. H. Jurres, voor zijn inzending „Sortie
de Carthage" (waarvan de Maatschappij
Arli et Amicitiae een reproductie als pre.
mie onder haar leden verspreidde) op de
Tentoonstelling van de Société des artistes
franpais, die in het Grand Palais te Parijs
gehouden wordt, Bekroond is met de gou«
den medaille.
Donderdag had te Eindhoven ten stadhuize
de eerste vergadering plaats van het bestuur
der Vereeniging van Gemeenten in het Zui
den tot gemeenschappelijke filmkeuring en
deputatie van het hoofdbestuur van den Bios
coopbond in verband met den op 1 Juni af
loopenden „proeftijd". Men weet, dat deze
proeftijd zou uitmaken, of er termen voor de
eerste vereeniging aanwezig zijn om voor het
geschikt maken van filmen keuringsgeel te
vorderen.
In de Koninklijke Vereeniging van Tropi
sche Geneeskunde en Hygiëne, is door dr.
Warrington Yorke en dr. J. W. S. Macfic een
zeer belangrijke mededeeling gedaan inzake
de behandeling van geheele verlamming ten
gevolge van malaria.
Deze geneesheeren verklaren een methode
te hebben ontdekt om de patiënten te genezen
De genomen proeven met 84 patiënten heb
ben bevredigende resultaten opgeleverd
ROEPING J. J. J. J. Romen en Zonen
Roermond).
Inhoud van aflevering VIII van 15 Mei
1924: Wies Moens, De Boom (verzen); M.
Molenaar, M.S.C. Sint Geertruid 17 Cal-
déron, De groote wereldmarkt (naar 't Spaans
vertaald door P. Maximilianus, Kap. Jos.
Verjans Als alle stemgewapper gestreken is
(verzen), Jos. Panhuijsen Jr., De gelukkige
(hoofdstuk 1 en 2) H. Moller, Nieuwste
dichtkunst, 1. De bloeiende wijnstok, ver
zen van Jac. Schreurs, M. S.C. Henri Bru-
ning, Uit het zonderlinge lied (verzen) Leny
Schoenmakers, Lief nu 't weer zomer is
Vict. A. Borgmans, Rythmische mu
ziek, 4 H. Moller, Nieuw-Nederlandsche
bouwkunst (met 7 afb.) Prof. Ir. J. G. Watt-
jes' Nieuw-Nederlandsche bouwkunst
Merkwaardigheden 2Jos. Wielders, De
Dom van Linz barbaars? 3. Jan Engelman,
De Nachtmerrie gothiek, 4. A.K. Carel, de
de schalk. 5. H. M. 'n Fransch program voor
Euchar. Wereldcongres.
ii.
„Hef spijt mij mijnheer, dat ik in mijn
verstrooidheid tegen u aan ben geloopen.
Ik wilde u niet beleedigen, en vraag u ex
cuus, ofschoon ik zeggen moet, dat ik voor
zulk een kleine en onwillekeurige lompheid
niet de scheldwoorden verdien, welke u tegen
mij hebt geuit,
„Wel alle duivels," stoof Rodille op, „wilt
u mij soms een lesje geven?! Dat is al te
onbeschaamd. Dat laat ik er zoo niet bij
zitten!"
Met de grootste verbazing hoorde Edmond
deze woorden aan en hij vroeg zichzelven
ai. of hij misschien met een krankzinnige te
doen had.
Rodille ging met verdubbelde onbe
schaamdheid uitdagend voort:
,,lk heb de uitdrukkingen gebruikt, die ik
wilde gebruiken en die ik goed en passend
vond. Wie het tegendeel durft beweren, is
•en gek, een ellendeling. Versta je dat!"
Het menschelijk geduld heeft zijn grenzen.
Edmond voelde dat zijn zelfbeheersching
hem begon te verlaten. Hij vreesde voor zijn
aangeboren drift, want voor niets ter wereld
wilde hi» zich dnor eer twist laten ophou
den
„Naar den duivel met dien gek!" mom
pelde hij in zich zeiven en vast besloten
zich te verwijderen, zonder een seconde
langer acht te geven op de nieuwe uitda
gingen die volgen zouden, trachtte hij, door
den kring van nieuwsgierigen heen te drin-
£en'
Maar hij had niet gerekend, op de nieuws
gierigheid der Parijzenaars, voor wie alles
een tijdverdrijf is: een dronken man, die op
een hoop steenen in slaap is gevallen, een
paar honden, die vechten, enz.
Niemand wilde hem doorlaten, niet een
enkele week een duimbreed van zijn plaats.
Een twist tusschen een burger en een offi
cier, de omstanders hielden Rodille voor
een luitenant der cavalerie scheen aan
al die omstanders een uitstekend middel toe
om zich eenige oogenblikken aangenaam be
zig te houden.
Om door dien kring heen te breken, had
Edmond zijn toevlucht moeten nemen tot
geweld. Terwijl hij bij zichzelven overleg
de wat hem te doen stond, brulde Rodille
met donderende stem hem toe
„Onbeschofte kerelWanneer ik naar
den duivel ga, dan zul jij mij tenminste
gezelschap houden." Met deze woorden
hief Rodille zijn hand op om Edmond een
slag in het gelaat te geven. De laatste uitte
een gesmoorden kreet en terwijl hij den
urm, welke hem bedreigde, stevig vastgreep,
kneep hij dezen bijna murw.
Zooveel tegenstand had Rodille niet ver
wacht, en hij zou achterover zijn gevallen,
als de toeschouwers hem niet tot steunpunt
hadden gediend.
Hij scheen razend van woede, hij zag
vuurrood en het schuim stond hem op den
mond. Hij kwam terug, evenwel niet om een
klap (e geven, maar om Edmond een stomp
voor de borst toe te brengen.
Een gevecht tusschen hen beiden ving
DERTIENDE HOOFDSTUK.
De nieuwsgierigen, die rondom de beide
mannen waren samengestroomd en wier ge
tal voortdurend aangroeide, verlustigden
zich reeds bij voorbaat in het vooruitzicht
van een echte bokspartij. Hun verwachting
werd evenwel teleurgesteld. De worsteling
duurde slechts enkele seconden en dat wel
door toedoen van den aanvaller zelf, want
nadat Rodille zijn tegenpartij eerst stevig
had aangevat, als wilde hij al zijn krachten
aanwenden om hem op te lichten en ter
aarde te werpen, liet hij hem daarop oogen-
blikkelijk weer los en trad achteruit.
Edmond .die een nieuwen aanval ver
wachtte, nam een verdedigende houding aan,
maar hij vergiste zich.
„Waarlijk riep Rodille uit, „ik ben wel
dwaas mij in het publiek met dien kerel
in te laten en te vechten, alsof ik een
huurkoetsier of zooiets ben. Wanneer die
man zich beleedigd waant, dan kan hij mij
thuis vinden. Hier is mijn naam en adres
Onder het spreken haalde hij zijn porte
feuille voor den dag, nam er twee of drie
visitekaartjes uit en wierp ze Edmond voor
de voeten. Vervolgens draaide hij zich om
met het air van een groot heer, en maakte
zulk een gebiedende beweging, dat de kring
zich voor hem opende. Weldra was hij tus
schen de menigte verdwenen. Een minuut
daarna verliet hij het Palais Royal, hij ver
dween in de duisternis van de straat Valois
en begaf zich naar de passage Radziwil.
De volkshoop, die den werktuigkundige
omringde, ging in een oogenblik uit elkan
der, evenwel niet zonder op levendige wijze
zijn leedwezen te betuigen over den spoe-
digen en rustigen afloop der zaak.
Edmond .gaf zich zelfs de moeite niet, een
van Rodille's kaartjes op te rapen. Wat gaf
hij om den naam van dien kwaadaardigen
gek, dien hij hoopte nooit meer te ont
moeten. Verlangend om zijn vrouw en zijn
dochtertje terug te zien en hen in zijn
vreugde te doen deelen, wenkte hij een der
huurkoetsiers, die in den omtrek van het
Paleis Royal hun standplaats hadden. Hij
klbm in de koets en beval naar de straat
Pas de la Mule te rijden.
Terwijl het rijtuig voortrolde, wierp
Edmond zich achterover in een der hoeken
en hervatte den draad zijner heerlijke droo-
merijen. Terwijl hij zoo de toekomst door
een rooskleurig glas beschouwde, bekroop
hem onwillekeurig de lust, het rolletje
bankpapier, dat den grond van al zijn hoop
uitmaakte, nog eens te betasten.
Zijn hand verdween in den linkerzak van
zijn jas.... Hij vond niets dan een ledige
ruimte.
Het was een vreeselijk oogenblik.
Edmond sidderde van het hoofd tot de
voelen en het koude zweet brak hem uit.
Zijn luchtkasteel viel in duigen. Plotseling
werd hij neergeworpen in den diepen af
grond van de wanhoop.
Gedurende eenige oogenblikken, wilde
hij de vreeselijke waarheid niet gelooven.
„Het is onmogelijk," sprak hij, „die bank
briefjes kan ik niet verloren hebben, en
niemand heeft ze mij kunnen ontstelen. Ik
moet mij vergissen, ze zullen in een anderen
zak zijn; ik zal ze aanstonds wel vinden.'
Zoo sprak Edmond, maar hij geloofde zijn
eigen woorden niet. Hij betastte al zijn zak
ken, eerst langzaam en nauwkeurig, daarna
met drift, met woede.
Hij vond niets, behalve dertien goudstuk
ken. Dat waren vooreerst de louis d'or,
dien hij had medegebracht en verder de
tweehonderdveertig francs, die het begin van
zijn winst vormden.
Die goudstukken bewezen hem ten dui
delijkste, dat hij niet gedroomd had, dat hij
inderdaad in het bezit van zulk een groote
som was geweest en dat hij dat geld nu niet
meer had.
Stel u voor een ter Lal veroordeelde,
aan wien men mededeelt, dat de koning
hem zijn straf heeft kwijtgescholden, stel u
zijn vreugde, zijn bedwelming, zijn ontroe.
ring voor en verbeeld u dan, dat hij plotse-,
ling verneemt dat men hem heeft bedrogen,
dat het schavot voor hem wordt opgericht
en dat, inplaats van de vrijheid, de beul hem
wacht.
Zoo ongeveer -voelde Edmond zich, want
al werd zijn eigen leven niet bedreigd, dat
van zijn vrouw en zijn kind was toch in
gevaar.
Hij had een kort doch vreeselijk oogen
blik van smart te doorstaan. Daarna volgden
enkele momenten van volkomen machteloos
heid en toen weer een reactie, een terug
keer van zenuwachtige spanning.
Hij klopte aan het raampje .om den koet
sier te roepen. Deze keerde zich op deqi
bok om en vroeg:
„Wat is er, mijnheer?"
„Keer terug."
„Waarheen?"
„Vanwaar we zijn gekomen, Naar hei
Palais Royal."
„Uitstekend, mijnheer."
En het rijtuig rolde weer voort in de rich
ting vanwaar het gekomen was.
„Ik heb eens gewonnen, waarom zou ik
niet nog eens winnen," dacht Edmond. „Het
toeval, dat mij hedenavond gunstig is ge
weest, kan mij, mag mij niet verlaten. Hel
doel dat ik voor' oogen heb, is heilig."
Een kwartier daarna klom hij nogmaals
dc trappen op naar de speelzaal. Hij gal
