m
Het zevende leerjaar.
Van Afles en van Overal.
UIT DEN OMTREK.
Wisselkoersen en koersen van
Bankpapier.
Vrijdag 23 Mei 1924 DAGBLAD VOOR NOORD- EN ZUID-HOLLAND 47ste Jaargang No. 14746
nummer bestaat uit 12 bladzijden - Eerste blad
LEIDEN.
HILLEGOM,
SASSENHEIM.
LISSE.
NOORD WIJK AAN ZEE.
HAARLEMMERMEER.
HALFWEG.
VELSEROORD.
IJMUIDEN.
J. J. WEBER ZOON
Ooticiens
Koningstraat 10
Fabrikanten
Haarlem,
VELSEN.
De «J'onnejnentsprïjs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
per Week 0.2a
£er kwartaal 3.25
ranco per post per kwartaal bij
yooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49.
elefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
■^^Postrekening' No. 5970.
NIFIIWF HAARLEMSCHE COURflHT
Adverfenliën 35 cents per regel.1
vooruitbetaling.
Bij contract belangrijke korting.
Advcrtentiën tusschen den teksl
als ingezonden mcdedeeling, 60 et,
per regel; op de le Pagina s 75 ct
per regel Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 14 regels 60 ct. per plaat
sing; elke regel meer 15 ct., bij
in den strijd, welke thans rondom de
Voorgestelde en ingrijpende wijzigingen der
Lager Onderwijswet gevoerd wordt, neemt
een belangrijke plaats in de twistvraag
over de wcnschelijkheid van het al of niet
behouden van het zevende leerjaar. Nu
Worden zij, die voor bezuininging op onder
wijsuitgaven, grotere klassen, beperking van
Verplicht enz. pleiten nog maar al te vaak
aangezien voor menschen, die het met hel
Volksonderwijs zoo nauw niet nemen en
desnoods de volksontwikkeling maar aan
een paar millioen willen opofferen. Al
"teermalcn hebben wij betoogd, dat deze
redeneering niet sluit, omdat niet geble
ken is, dat de vele millioenen, welke de
'aatste jaren méér aan het onderwijs be
steed zijn, ook werkelijk vruchten hebben
fiedragen. Dc volksontwikkeling gaat, door
het vele geld, hetwelk men aan de lagere
school besteedt, niet vooruit; eer zou men
soms het tegendeel meenen te zien. Wie
*lus strijden voor bezuiniging op onder-
Wijsuitgaven, vechten voor een methode,
Waarbij voor veel minder geld dezelfde
resullaten bereikbaar zijn fn dit verband
willen
wij de aandacht vestigen op enkele
opmerkingen in een Standaardnrtike! over
het zevende leerjaar. Daarin wordt, ter
wille van het onderwijs zelf, aangeraden,
0ni den leerplicht tot zes jaar te beper
ken en aan het vrije initiatief verderen
Uitbouw over te laten.
Door allerlei omstandigheden! welke hel
blad uitvoerig opsomt, doet zich in de
landbouwstreken op 't oogenblik het de-
®oraliscerend verschijnsel voor, dat zeer
vele ouders (ook uit streng geloovige krin
gen) hup kinderen, die dc zes leerjaren
•loorloopen hebben, eenvoudig thuis
houden en de eventueele boete er op
r'skeeren. De jongen verdient de boete
toch rijkelijk terug! De ouders laten zich
■Eenvoudig maar veroordeelen en houden
!'el®as op, hierin iets schandelijks te zien.
"r doet zich precies gezegd op 't
Platteland een massa-staking van ouders
v°or ten opzichte van het zevende leer-
aar. En men weet 't uit de stempiicht-
ieschicdenis bij „massa-stakingen" op
e*e wijze wordt veroordeelen bezwaarlijk.
e Wet zelf blijkt niet meer in 't geweten
t volk te wortelen en verliest daar
door een groot deel van haar veroordec-
lende kracht.
En deze toestand is jammer. Want zoo
doende lijdt er méér dan 't zevende leer
jaar alleen. Zoodoende komt ook 't wél
gefundeerde en ingeburgerde stelsel der
zes leerjaren in gevaar van aantasting, en
ontstaat onder de ouders een mentaliteit
die tot schade van het geheele schoolleven
moet strekken.
Dat is, met andere woorden en alles
saamgenomen wij hebben ten aanzien
van het zevende leerjaar te rekenen met
differentiatie tusschen industrie-streek en
landbouwstreek. En aangezien 't voor het
Departement in Den Haag onmogelijk (en
ten zeerste onwenschelijk is) om te trach
ten deze differentiatie in wettelijke bepa
lingen te reglementeeren en zulke regle
menteeringen, indien al beproefd, dan toch
steeds méér achteruit dan vooruit bren
gen is 't onzes inziens gebiedend nood
zakelijk, om van allen leerplicht inzake 't
zevende leerjaar af te zier.. De Staat be-
perke zich tot het vaste en algemeen
geldige minimum der zes leerjaren en
late t aan 't vrijere maatschappelijke le
ven zelf over op een zevende en even
tueel achtste leerjaar uit tc bouwen.
Waar 't noodig en wenschelijk is, zul
len de gemeente- en schoolbesturen (op de
wijze als bijvoorbeeld aangegeven in 't
adres van den Schoolraad aan den Mi
nister en de Tweede Kamer van dato 12
Maart 1924) dit zéér wel doen en ook zéér
wèl kunnen doen. Zulks kan locaal kracht
dadig bevorderd en zulks kan van Staats
wege. zeer nadrukkelijk op verschillende
manieren, als waarvan enkele in 't boven
bedoeld adres worden aangestipt, in de
hand worden gewerkt.
Aldus enkele opmerkingen in „De Stan
daard welke de overweging ten zeerste
waard zijn, die kunnen leiden tot het in
zicht, dal door het concentreeren van alle
macht en bevoegdheid op onderwijsgebied
in den Haag, dc groote onderwijsmisère is
ontstaan. Alleen, wanneer de Rijksover
heid cr zich toe gaat bepalen voor het
onderwijs de minimum-eischen en de groo
te lijnen aan te geven en aan plaatselijke
autoriteiten en schoolbesturen al naar ge
lang der behoeften overlaat boven dat
minimum uit te gaan, is er in de naaste
toekomst redding uit de huidige onderwijs-
malaise te verhopen.
41.
"Deze steen schijnt, volgens het opschrift,
jllCerste steen te z''n gelegd van het nieuwe
s bouw der Ncderlandsche Handel-Maat-
'c nappij."
Dat staat in het nummer van dit blad van
s'steravond, onder dc afbeelding van een
'Een, die men bij dc afbraak van een stoep
n de Hagestraat heeft gevonden.
"Dat schijnt" best mogelijk maar het is
,°o niet. Trouwens, wat is het nieuwe ge-
°<?uw der N, H. M.? Dat zijn ze nu in de
1 'izelstraat te Amsterdam aan het bouwen
b daar is heusch nog geen steen uitgehaald,
'e er in 1834 in gelegd was. Ze bouwen er
JperS n°^ ^C6n twee 'aar aan'
k had ook een afbeelding van dien steen
Rezien en heb het interessant gevonden eens
,e onderzoeken waar die toch wel vandaan
^°n komen. Ik ben eigenlijk met dat onder-
nek nog niet lieelcmaal klaar, maar nu
c redactie mij gister door de plaatsing van
,e afbeelding een beetje roet in
a eten heeft gegooid, ben ik maar dadelijk
,dB het schrijven geslagen, om den verkeer-
en indruk, dat de steen van het gebouw
^Er N. H, M. afkomstig zou zijn, weg te
i Tant' weet ik nog niet alles, ik weet
t?ch wel het voornaamste, dank zij dr. W, M.
j_- Mansvelt, secretaris der directie der
H, M., die ik om inlichtingen vroeg en die
heel veel verteld heeft, wat speciaal voor
aarlemmers belangwekkend is.
De steen toch is volstrekt niet afkomstig
t,aan het gebouw, enz,, maar van een
barlemsche fabriek.
Van welke?
Dat is het nu juist," wat ik nog niet precies
®et, maar toch....
duistert u maar.
j.De Nederlandsche Handel-Maatschappij,
'c reeds in de eerste jaren van haar nu
?e°s honderdjarig bestaan veel lijnwaden
v s massa-export naar Ned, Indië zond, was
,.?°r het betrekken dier goederen afhanke-
'j van Zuid-Nederland en toen in 1830 dc
^scheiding van België plaats vond, zat de
li ^L' z'°k buitengewoon veel moeite
7 8egeven om dc katoennijverheid in het
biden groot te maken, wel eenïgszins met
e handen in het haar. Nu moest ze weer
t?n, Voi"en af beginnen, om ook in Noord-
ederland de katoenindustrie tot bloei te
,^rengen. Wat niet gemakkelijk was, want
e toestand der katoennijverheid in Haarlem
allertreurigst.
'och, toen door de N. H. M. het contact
E' de Belgische katoennijverheid werd ver-
°ken, adviseerde de Gouverneur-Gene-
,?a' van N. Johannes van den Bosch,
®n'ng Willem I, om de met zooveel succes
la j verkochte lijnwaden in Noord-Ncder-
ih t tc 'a'en vervaardigen. Dc Koning, die op
si Sebied van handel en industrie steeds
|8foote voortvarendheid aan den dag legde
°lnÊ op het voorstel in en droeg dc N. H. M
*n u't fa voeren.
e directie der N. H. M. wist den Engelsch-
(han| Thomas Wilson, die een groote kunst-
'bn? rij en drukkerij van katoen, in de na-
jfah^ Van Drussel bezat, te bewegen, zijn
[w,.riek naar jle^ Koorden te verplaatsen en
'Ison achtte de meest geschikte plaats voor
j c Vcstiging Haarlem.
Hei gemeentebestuur, dat maar wat blij
I as' dat er zoo'n groote fabriek in de stad
komen, die velen werk zou kunnen geven
Van no^ n'et 22000 inwoners, die Haar-
n telde, waren er meer dan 4000 arm-
'd S 'J® wilde gaarne meewerken en stond
j-e henoodigdc grond in erfpacht af voor
|j, Daarvoor kreeg Wilson liet geheele
'Muizcnveld, het terrein tusschen de
1 paschevaart en de tegenwoordige Wilhel-
'rtastraat. En nog in hetzelfde jaar, 1834
bl trfes de fabriek, voor het met stoom
eeken van de ruwe weefsels, die de
tt. M. in Twente liet weven.
A'1 beel spoedig kreeg de N. H. M. nog
a ere aanbiedingen. De Gentscbe firma
1 oelman Fils hervaekc wilde onder zeke-e
voorwaarden haar spinnerij ook naar Haar
lem overbrengen en kreeg van de gemeente
eenige stukken weiland aan het Spaarne.
tusschen den Jansweg en dc tegenwoordige
Parklaan. Daar verrees, ook nog in 1834.
de fabriek de „Phocnix".
Mede in datzelfde jaar kwam nog een
derde fabrikant uit Zuid-Nederland naar
Haarlem, n.l. Prévinaire, die buiten liet voor
malige Zijlhek, aan de Garenkokerskade een
terrein kocht, waar hij een fabriek bouwde,
waarin hij zich toelegde op het verven, spé
ciaal het roodverven, van lijnwaden, wat toert
een moeielijke kunst was.
In één jaar verrezen dus drie groote fa
brieken in Haarlem nu zou de groote ar
moede der bewoners wel wat minderen!
Dat dachten de burgers, dat dacht ook het
gemeentebestuur, maar het viel tegen. Alle
drie de fabrikanten hadden veel geschoolde
Belgische werklieden meegebracht en lieten
er steeds meer komen, daar de Haarlemscbe
werklui voor den arbeid in de fabrieken niet
geschikt bleken. Maar toch, al werd de ar
moede door dc fabrieken ook niet opgeheven,
de economische toestand der stad moest wel
verbeteren, door de aanwezigheid van drie
fabrieken, die in 1838 samen 1500 ar
beiders in dienst hadden zeker een onge-
hoord aantal voor dien tijd.
Maar.
Er was nu wel een katoennijverheid in
Haarlem, die oogenschijnlijk bloeide, maar
liet was een bloei, die niet natuurlijk was.
De N. H. M. moest de goederen der Haar
lemscbe fabrikanten veel duurder betalen
dan die uit Twente, waar de loonen niet half
zooveel bedroegen als in Haarlem en dat
kon zij alleen doen, doordat het Goeverne-
ment haar de op den verkoop in Indië ge
leden verliezen vergoedde.
Toen dit evenwel in 1840, doordat de
Nederlandsche Regcering zelf financieel was
achteruit gegaan, plotseling ophield, moest
de N. H. M., die miljoenen verloor, haar be
trekkingen tot de Haarlemschc katoen
nijverheid op andere basis inrichten er
werden nu alleen die goederen besteld,
waarvan de Maatschappij kon verwachten,
dat ze met winst zouden zijn te verknopen.
In alle drie de fabrieken werden de
werklieden bij tien- en bij honderdtallen ont
slagen en in 1850 waren er van de. 1500 die
erin 1838 waren nog maar 400 over
Haarlem had toen 26000 inwoners, waarvan
er 7000 armlastig waren en meer dan 10.000
lijdelijk ondersteund moesten worden.
Allengs meer begonnen de drie fabrieken
te kwijnen. Dapper poogden zij den strijd
vol te houden, maar veel succes had men
niet.
Ik wil hier niet alle lotgevallen der drie
fabrieken verhalen, alleen in het kort mee
deden, wat er van is geworden.
De „Phocnix" werd reeds in 1812 ver
kocht aan Previnaire, die, dank zij de orders
der N. H. M. tot 1848 het bedrijf in stand
kon houden. Toen evenwel moest, daar
de orders, die feitelijk slechts filantropische
orders waren, waarop de N, H. M. geld moest
toeleggen, ophielden, de fabriek tot op
een derde worden ingekrompen. Tot 1887 is
de Phoenix" jn gebruik geweest toen
werd ze definitief opgeheven.
Met de fabriek van Wilson ging het al
niet veel beter. Na tal van wederwaardig
heden werd zij in 1872, ten gevolge van een
geschil met hel gemeentebestuur, voor goed
opgeheven. De naam Wilsonplein is al wat
nog aan de voormalige fabriek herinnert.
Alleen de fabriek van Prévinaire is, door
dat haar stichter een buitengewoon be
kwaam vakman was, en aan de fabriek een
chemisch laboratorium was verbonden, iets
wat voor ons land iets heel bizonders was,
eindelijk, zij het ook na veel gesukkel, tot
bloei gekomen. Telkens werden nieuwe uit-
vindinden rtedaan en nieuwe werkwijzen
toegepast, die het bedrijf hoog hielden.
In 1875 werd de zaak omgezet in een N.V.
Je Haarlemsche Katoen Maatschappij en deze
Maatschappij was het, die later, in 1893 voor
het eerst haar katoen uitvoerde naar de
kust van Afrika, waar zij een zoo goed af.
zetgebied vond, dat zij steeds in bloei toe
nam.
Toen kwam dc wereldoorlog en belemmer
de de export voor de 6 miljoen yards
katoen die per jaar geproduceerd werden,
had men geen afzetgebied meer en in Juni
1918 likwideerdc de Maatschappij. In 1919.
werd de fabriek gesloopt.
Van een dezer drie fabrieken is de ge
denksteen, naar aanleiding waarvan deze
geschiedkundige herinneringen door mij wer
den opgehaald, afkomstig. Maar van welke?
Van de Phoenix? Van dc fabriek van
Wilson! Of van die van Prévinaire?
Ze zijn alle drie in 1834 gebouwd eil in
elk der drie kan dus Gideon de Clercq,
wiens vader Willem, de directeur der N. H.
M. was, die met de katoen-afdeeling belast
was, een gedenksteen hebben gelegd.
De fabrieken werden respectievelijk afge
broken in 1887, 1872 en 1919. Is dus na ie
gaan, en dat had ik nog willen onderzoeken,
toen de publicatie van den steen in Je
„N. H. Crt." mij tot mijn ontijdige schrijverij
dreef of omstreeks een dier jaren de stoep
voor de vleeschhouwerij van den heer Kooy,
waarin de steen gevonden werd, is opge
metseld, dan is met 'aan zekerheid gren
zende waarschijnlijkheid te zeggen van
welke der drie fabrieken zij afkomstig is
is dat niet meer uit te visschen, dan moeten
we ons maar tevreden stellen met de welen-
schap'dat ze van een der drie is.
Maar in geen geval is hij van „hel nieuwe
gebouw."
ARTHUR TERVOOREN.
Haarlem, 21 Mei 1924.
De heer Kooy deelde mij op mijn ver
zoek zooeven telefonisch mee, dat de steen
zeker al 60 jaren, misschien wel langer in zijn
huis ligt; precies weet hij het niet. Zeer
waarschijnlijk is hij dus van de fabriek van
Wilson, die 52 jaar geleden werd afgebro
ken. 52 en 60 verschilt zoo heel veel niet.
VERBETERING STEENEN MUUR
TUSSCHEN HILLEGOM EN LISSE.
Herhaalde malen, zelfs nog eenige maai -
den terug, hebben we gewezen op de ge
vaarlijke toestad bij'de Stcenen Muur, aan
den Rijksstraatweg, tusschen Hillegom en
Lissc gelegen. Reeds verscheidene malen is
daar ter plaatse een ernstig ongeluk ge
beurd en we durfden den muur, om dc vele
ongelukken, zelfs een kerkhofmuur noemen.
Tot ons genoegen kunnen we thans niede-
deelen, dat er nu een goede verbetering zal
worden aangebracht, een verbetering, wel
ke, naar gehoopt mag worden, afdoende zal
zijn.
De weg wordt daar ter plaatse, met on
geveer 3J? M. verbreed aan dc Westzijde en
wel geheel dien afstand langs; men is reeds
begonnen. Een woord van dank past in cic-
zen aan B. en W. voor hun beleid en even
zeer een woord van hulde aan baron v«n
Hardenbroek, die zoo onbaatzuchtig zijn
gronden voor dit algemeen belang aisiond
en zijn medewerking verleende.
Burgerlijke Stand. Geboren z. van
J. M. Jansen en S. Lepelaar d. van A. v.
Kesteren en D. M. de Jong z. van J. M.
Jansen en S. Lepelaar d. van P. v. d. Pot
en G. den Hoed z. van D. Meijer en A.
Doornbos z. van W. B. A. Leune en C. J.
M. v. Haasteren z. van W. M. du Chattel
en J. C. de Graaff z. van J. H. Choufour en
M. Platteel z. van W. v. Ingen Schenau en
E, N. Korenhoff d. van J. D. Beij en J.
Betgem z. van I. Bavelaar en M. Stapper
z. van C. Zweistra en N. v. d. Mee d. van
W. A. Bolle en G. Hakker z. van H. v.
Mastrigt en N. Riethoven z. van A. H.
Koppeschaar en C. Pardon z. van W-
Steiger en J. Heusch d. van P- v. Hecke en
A. Onvlee z. van K. A. Hakkert en G.
Janssen z. van W. Harland en E. v. d.
Linden z. van D. Olivier en C. E. v. d.
Wilk z. van N. Pardon en H. Lens z. van
T, F. P. Ermers en C. E. Roode d. van N.
R. Kooistra en A. C. M. v. Vliet d. van L-
Favier en W. C. Stol d. van L. Schilder en
C. G. W. Schut z. van T. J. A. Jongmans en
A. G. M. Weenink z. van L. Cerdijn en C.
J. v. d. Hoed d. van A. Lagendijk en C.
Dreef d. van A. Buurman er. H. J. Carlier
d. van C. Brouwer en A. W. Popken z. van
P. Mieloo en M. J. van Hoven a. van G.
Rodier en C. Dobbc d. van J. de Best en A.
Bosman z. van G. v. Kleef en M. C. v.
Zanten d. van H. Guldemaker en B. H.
van Rijswijk z. v. J. Muusse en H. A. Har-
teveld d. van P. Pi kaar en M. Paauw z. van
P. Dregmans en S. H. v. Katwijk z. van S-
W. v. Leeuwen en J. Jasperse z- van W.
Bekkering en C. Brouwer d. van D. Plooy
en B. H. W. Gunning.
Gehuwd P. v. d. Loo en C. C. A. de
GrootG. J. M. Verdouw en A. ten Haken
J. J. v. Rooyen en H. van Leeuwen E. C.
A. Peeters en W. M. W. Schouten B. P-
Zonneveld en C. Varkevisser P. J. Heems
kerk en M. A. P. de Zwart J. W. Planjer en
L. A. Schipper W. Melet en J. M. v. d.
Wijngaard A. Lasschuyt en M. Weers P-
J. H. Groenendijk en J. A. Buiting W. C. J-
Brinkman en J. Hoppenbrouwer M. Meyers
en E. Snik J. Ouwehand en J. C. Vavier
A. v. d. Kaav en C. M. Giezen J. J. Houps
en M. M. de Vos,
Overleden H. v. d. Biezen, 66 j. T.
Lohmann, 78 j. N. Haasnoot, 75 j. A. A.
v. d. feerg, 78 j. G. Hillenaar, 58 j. T-
Janssen, 47 j. S. C. ede Bruin, 2 j. C. de
Kier, 14 mnd. M. M. v. Kesteren, 3 d. C.
Groen in 't Woudv. Leeuwen, 48 j. J. W.
v. d. Poel, 44 j. B. A. Harteveld, 6 j. C- v.
d. Klaauw, 3 j.
Statuten. De „Staatscourant" bevat
de statuten van de N.V. A. C. v. d. Schoot s
Bloembollenhandel en -Kweekerij, alhier.
Gemeenteraad. De Raad dezer gemeen
te houdt een openbare vergadering °P
Woensdag 28 Mei 1924, nam. 2 uur.
Te behandelen onderwerpen;
1. Vaststelling van de notulen der vorige
vergadering. 2. Ingekomen stukken. Deze
bevatten: goedkeuring raadsbesluit 4 April
tot aankoop van grond, bestemd voor aan
leg van straten en plaatsen van de woning
stichting „Patrimonium' le Hillegom; goed
keuring aanvulling verordening keurings
dienst; opname en controle kas en boeken
gemeente-ontvanger. 3. Benoeming van e®n
lid van den Raad van Commissarissen van
de N.V. Electriciteitsbedrijf Hillegom-Lisse-
Sassenheim, wegens periodieke aftreding
van den heer J. O. Vermeer. B. en V
stellen den raad voor, den aftredende te
herbenoemen. 4. Verzoek van J. J. A. van
der Starre om eervol ontslag als onderwijzer
aan de O. school voor G. cn U.L.O. B. en
W. stellen den raad voor het gevraagde
ontslag eervol te verleenen, met ingang van
een door hen te bepalen dag en onder dank
betuiging voor de door den adressant aan
de gemeente bewezen diensten. 5. Verzoek
van mej. Joh. de Nijs, om vergunning tot
plaatsing van een hek voor haar perceel
aan den Stationsweg, vóór de rooilijn. B.
cn W. stellen den raad voor, onder bepaal
de voorwaarden deze toestemming te ver
leenen. 6. Verzoek van J. v. d. Beid, om
plaatsing van een hek voor zijn nieuw ge
bouwde woning aan den Stationsweg. Prae-
advies als bij 5. 7. Aanvrage gemeentelijke
bijdrage voor den cursus vervolgonderwijs.
R.-K. Kerkbestuur van St. Martinus. Dit
betreft den cursus over het dienstjaar 1921.
B. en W. stellen den raad voor, het ge
vraagde gedeeltelijk toe tc kennen (aftrek
van schoolgeld). 8. Rekening en verantwoor
ding Gezondheidscommissie, gezeteld te Kat
wijk, over 1923. De ontvangsten bedroegen
2743.97, de uitgaven 1851.2614, batig
saldo dus 892.703s. B. en W. stellen den
Raad voor deze rekening goed te keuren.
9. Verordening aanwijzing stemlokalen. De
verordening is de Handwcrkschool aan het
Kerkplein; 2e district en lokaal der St. Jo-
seph-Jongensschool aan de Brouwerlaan;
3e district de voormalige pastorie aan de
Mariastraat; 4e district een lokaal der Chr.
Burgerschool aan de Treslongstraat.
10. Verslag en rekeningen Gasbedrijf over
1923; -11. Verzoek van N. Heemskerk en 10
medeondrteekenaren, om vrplaalsing stand
plaats voor woonwagens aan de Frederiks-
laan. B, cn W. stellen den Raad voor af
wijzend op het verzoek te beschikken, om
dat geen trrein aanwezig is, dat beter ge
schikt is en het piltie-personeel niet zoo
uitgebreid is, om en vasten poliiepost te
kunnen plaatsen. 12. Schijven van B. en W.
van Haarlem inzake toelating van leerlin
gen uit Hillegom tot het Middelbaar en
hoogcr ondrwijs te Haarlem. B. en W. stel
len den Raad voor, met de gemeente Haar
lem een overeenkomst te dezer zake aan te
gaan onder bepaalde voorwaarden. 13. Aan
vulling verordening op de beffing van le
ges (jachtacten). Verordening gaat bij de
stukken, alsmede een memorie van toe
lichting. 14. Vaststelling verordening tot wij
ziging van die op de heffing van een plaat
selijke inkomstenbelasting in de gemeente
Hillegom. 15. Vaststelling vermenigvuldi
gingsgetal plaatselijke inkomstenbelasting
1924 1925. B. en W. stellen voor dit te stel
len op 2.33. Hierbij behoort een memorie
van toelichting. 16. Vaststelling kohier
Straal- en Rioolbelasting 1924.
Mooi succes. Het zag er met het leg
gen van de buizen voor de waterleiding
langs den Rijksweg niet bemoedigend uit,
«ijl Waterstaat aanvankelijk weigerde, de
buizen door den Rijksweg te laten leggen.
Dit zou leiden tot onoverkomelijke moei
lijkheden, misschien tot een ramp voor den
aannemer. Thans is toestemming verleend,
door den Rijksweg te gaan waar zulks noo
dig is- Dit is een mooi succes voor wethou
der Balvers, die bij Z.E. Minister v. Swaay
deze zaak derwijze heeft bepleit, dat daar
op Woensdag j.l. nog een bespreking volgde
tusschen Ingenieur Van Hcyst .namens den
Minister en andere autoriteiten, ten Raad-
huize alhier, waarna het gevraagde is toe;
gestaan.
Mooi zoo!
Straatroof. De rechtbank le s Graven-
hagc heeft veroordeeld P. J. v. d. V. en
C. J. S„ bloemistknechten te Sasseenhcim,
recidivisten en gedetineerd, wegens poging
tot diefstal (straatroof), ieder tot 1 jaar ge
vangenisstraf. Dc beide andere beklaagden
in deze zaak, H. W. en F.. M. v. d. P„ even
eens bloemisten te Sassenheim, werden vrijr
gesproken,
H. W., bloemistknecht te Sassenheim, werd
werd veroordeeld wegens mishandeling, lot
3 maanden gevangenisstraf.
Burgerlijke Stand. Geboren; Isabella Mar-
garetha, d. van L. van Leeuwen en J. G. W.
Grand; Johannes Hendrik, z. van J. H.
Perfors en H. van der Willik; Aric, z.
van F. Barnhoorn en T. A. Grootenboer;
Elisabeth Laurentia Maria, d. van C. J-
Kiebèrt en C. E. van Rcisen; Maria
Catharina, d. van A. A. Beijk en M. van der
Voort.
Ondertrouwd; Karei van Leeuwen, 26 j.,
en "Johanna Petronella Warnaar, 21 j.;
Antonie Cornelis van der Niet, 30 j., en
Cornelia Stelma, 27 j.
Gehuwd: Marcelis van der Zeijl, 35 j. er
Adriana Geertruida van der koor! 26 i;
Willem van Beek, 40 j., en Theodora Burg.
meijer 25 j.
Gevestigd: C. van Tol. Klinkenberg 15,
uit Rijswijk; mej. G. Th. G. van der
Poel, Hoofdstraat 127 uit Boxtel.
Vertrokken; Mej. IJ. J. Overvlict, van.
Vaarlkade 5a naar Oegstgecst; mej. A.
M. Straver van Hoofdstraat 197, naar
Schoonhoven J. Goedcmans van Zuider
straat 33, naar Leiden.
Burgerlijke Stand. Ondertrouwd: P.
Kortekaas cn G. Vedlaan.
Gehuwd: C. C. A. Hoppezak cn A. M.
Ruigrok van de Werve; H. van der Vlugl
en C. van der Voort; W. Slootbeek en G.
G, Hoogervorst; E. Baak en Al. Meijer.
Geboren; Cornelis, zoon van G. C. Segers
en van E. W. Hoogerheide; Adrianus,
zoon van J. Th. Al. Lampe en van J. "Ih.
Kaptein; Afarius, zoon van B: J. C. van
der Nat en van M. Marseille; Jacobus
Johannes en Cornelis Willem, zoons van
W. J. Kaak en van G. A, van Essen;
Machie), zoon van B. de Vreugd en van T.
van de Wetering.
Overleden: Helena Ruigrok, wed. van J.
Rutbrink oud 69 jaar; Helena Witteman,
wed. van W. van der Krogt, oud 67 jaar,
wonende te Sassenheim.
Openbare verkooping. Bij dc openbare
verkooping, alhier, in hotel Centraal, wcr-
den een café en twee woonhuizen niet per_
ceel bouwterrein aan de Schoolstraat en
Binnenweg, groot 4 A. en 19 c.A., in bod
gezel op 2800.
Een burgerwoonhuis aan de Schoolstraat,
groot 1 A^ en 30 c. A. werd in bod gezet
op 15.75 en verhoogd met J 200—,
Concours-Hippique- Het jaarlijksch con-
cours-hippique, dat in verband met de
Olympische spelen tc Parijs aanvankelijk
was bepaald op Woensdag 2 Juii a.s. is nu
nader en definitief vastgesteld op Woensdag
16 Juli d. a. v.
Het komt alzoo weer op een tijd als
steeds gebruikelijk was, zo" tusschen den
oogst van dc karwij en het koren in, op een
tijd, waarin de boeren hun paarden het best
kunnen missen en wel een dagje vrijaf kan
worden genomen of gegeven.
Ook is er op deze manier meegerekend,
dat dit paardensportfeest niet tekort volgt
op de andere courses; Hilversum gaat
voorop met 14 en 15 Juni, dan komt den
Haag op 21 en 22 Juni en hierop volgt na
enkele weken rust Hoofddorp, dal wc'
wat verwend natuurlijk ook nu rekent
op een groot bezoek.
R. K. Fanfarekorps. Donderdagavond
maakte het R. K. Fanfarekorps „Hoofddorp"
een marsch door het dorp. Deze rondgang
werd gemaakt als repetitie voor het eerst
daags te houden concours in Alkmaar, waar
aan „Hoofddorp" hoopt deel te nemen.
Voetbalwedstrijden. Op Donderdag
(Hemelvaartsdag) zal er te Hoofddorp ter
gelegenheid van het vijfjarig bestaan van do
voetbalvereeniging „Hoofddorp" een wed
strijd worden gehouden tegen de R C. H.
uit Haarlem.
Verschillende personen hebben bijdragen
voor dezen wedstrijd verleend zoodat een
zilveren kruis als eereprijs is uitgeloofd.
De geheele opbrengst van de entreegciden
zal ten goede komen aan de wijkverpleging
van Haarlemmermeer.
Landdag. Naar 't schnijt, begint 't met
de voorbereidende maatregelen vlot te loo-
pen. a.s. Maandag zullen er 16 tenten wor
den opgeslagen op het terrein en wordt een
begin gemaakt met het opzetten van de
oude stadspoort.
Des avonds zal de secretaris van het uit-
voeenrd comité zitting houden in het hotel
„De Landbouw" tot het bespreken van
plaatsen, waarvoor zich reeds talrijke lief
hebbers hebben aangemeld.
De heer Jlir. P. N. Quarles van Uffort
wonende te Heemstede zal de figuur van
Prins Maurits voorstellen, een broer van
dezen zal vermoedelijk fungeeren voor
Jonkheer Willem van der Rijt, kolonel der
cavalerie en ritmeester der Kurassiers, gou
verneur der stad Bergen op Zoom, terwijl
voor de twee burgemeesters der genoemde
stad Mr. Jan de Bergaigne en Dr. Paschasius
zullen optreden Jhr. P. van Lennep te Heem
stede en H. Treur te Hoofddorp.
Graaf Ernst van Alansfeldt zal zijn ds
heer M. W. van der Schans te Bovenkerk,
Burgert Stand van 2022 Alei. Gebo
ren; Catharina Alargaretha, d. v, H. de Car-
pentier en P. Scholles Cornelis, z. v. H.
Bokhorst en A. van Nieuwkoop Johanna,
d. v. L. Lieuwes en M, Berghoef Leen-
dert, z. v. B. AL Buis en J. H. van Benlcm
Johannes Petrus, z. v. C. Wildenburg en J.
Honout.
Ondertrouwd: Wessel Koning, 33 j. en
Wilhelmina Basjes, 26 j. Nicolaas Visser,
25 j. en Alaria Johanna Verbeek. 22 j.
Adriaan Willem de Vos, 28 j. en Aartje van
Zijverden, 24 j. Dorus Adrianus Heems
kerk, 30 j. en Adriana Cornelia Eijk, 26 j.
Jan Stout, 24 j. en Geertje van der Maari,
21 j. Gijsbertus Verburg, 37 j. en Anna
Maria van Es, 40 j.
Getrouwd; Alcijs Selis, 24 j. en Anthonia
Huiberdina Verheul, 21 j. Pieter Alalie-
paard. 28 j. en Petronella Resoort, 28 j.
Hcrmanus Evelens, 23 j. en Hendrika van
Kerkhoven, 20 i. Jan Bosman, 26 j eii
Gerdina Maria Francina van Krimpen, 24 j.
Johannes Hoogstraten, 34 j. en ASarupuj..
van der Spek, 25 j. Pieter Theil, 25 j. en
Elsje Francijna van Damme, 28 j. Nicolaas
Blokker, 28 j. qn Aafje Aartje van Wieria-
gen, 21 j.
Overleden: Roelof de Nijs, 5 j„ z. v. A.
de Nijs en Ai. Aiolenaar.
Vuilnis. Met het oog op den Landdag zal
er in de volgende Week te Hoofddorp al
leen op Woensdag gelegenheid worden ge
geven om haardasch en vuilnis te laten
weghalen door den gemeentelijken vuilnis
wagen.
Gevonden en verloren voorwerpen. Ge
vonden: een bruin lederen damesporte-
monrtaic, een gouden damesbroche, een
hamer, een figuurzaagje, en een schroeve-
draaier. Verloren; een zwart lederen por-
tcmonnaie, een bedrag van 100, bestaan
de uit 9 bankbiljetten van 10 en 4 zil
verbons van 2.50.
Personalia. Tc Amsterdam slaagde
voor het examen apothekersassistent mej.
L. C. Kistemaker, alhier.
Kiezerslijst. De op 15 Alei j.l. van kracht
geworden kiezerslijst beval 2118 kiezers
voor dc Tweede Kamer, 2074 voor de
Prov. Staten er. 1934 voor den Gemeente
raad.
Hooipeilers. Door B. en W. is aan P. van
Geldorp en J. AI. Bulters eervol ontslag
verleend als hooipeilers dezer gemeente.
Inspectie. De inspectie voor de lichtin
gen 1913, 1914 en 1915 zal voor deze ge
meente plaats hebben op 26 Juni a.s. te
Haarlem.
Drinkwatervoorziening. B. cn W. hebben
afwijzend beschikt op liet verzoek van een
aantal bewoners van Penningveer ora een
drinkwaterleidingbuis te willen aanleggen.
Auto te water. Donderdagmorgen geraak
te door onbekende oorzaak een vracht
auto, toebehoorendc aan Van Veen's Bed-
denhandel te Amsterdam, nabij de Vinke-
brug, in de Amsterdamsche vaart. De twee
inzittenden konden zich nog met moeite
redden. Ze werden ten Raadhuize te Half
weg zooveel mogelijk van droge kleeren
voorzien en gingen toen met een andere
vrachtauto naar Amsterdam terug. De ver
ongelukte auto zat met het voorste ge
deelte geheel in het water en hield eenig
beddengoed in. De malerieelc schade is
nog onbekend,
Gevaarlijk spelen. Een politie-agent
zag op het Noordzeekanaal de 13-jarige Z.
in een vlet. Hij had eenige kleine kinderen
bij zich en vanwege het gevaar riep de
agent den jongen terug. Daaraan gaf de
knaap geheer, maar aan den wal gekomen,
zette hij het hard op een Joopen.
Later deed de eigenaar van de vlet, de
heer G„ te Sloterdijk, aangifte, dat' hij
waaruil een hamel, pikhaak en teerkwast
vermiste
De politic stelt een onderzoek in.
Personalia. Voor liet machinistenexamen
diploma A slaagde te 's-Hage, J. C. Vrij-
vogeI, alhier.
Van het Staatsvisschershavenbedrijf.
Blijkens hel voorloopig verslag der Tweede
Kamer omtrent het ontwerp van wel tot
vaststelling van dc begrooting van inkomen
en uitgaven van het Staatsvisschershavenbe
drijf te IJmuiden voor het dienstjaar 1924
klaagden verscheidene leden er over, dat dit
bedrijf zoo groote tekorten oplevert. Zij
sloten zich in het algemeen aan bij het rap
port der commissie voor de Staatsuitgaven
over de rekening van inkomsten en uitgaven
van dit bedrijf over 1922.
Enkele leden merkten op, dat de verdien
sten van de visschers weer toenemen en
vroegen, of hierin geen aanleiding zou kun
nen worden gevonden tot verhoodintf van do
Barometerstand 9 uur v.m.: 764. Vooruit.
OPGAVE VAN:
retributies, voor het gebruik van de visch-
haallen verschuldigd, waardoor het tekort
zou verminderen.
Gewezen werd op het bedrag van 10.009
voor buitengewoon toezicht. Aannemende,
dat dit toezicht betrekking heeft op al de
onder art. 20 bedoelde werken, bedragen de
kosten van het toezicht 20 pCt. van dc
bouwkosten. Men achtte dit schromelijk
hoog, aangezien de kosten van toezicht bij
particuliere werken beneden 5, hoogstens
6 pCt. der bouwkosten plegen te blijven.
De lekkage aan de „Amsteldijk". De
Raad voor de Scheepvaart stelde Donder
dag een onderzoek in naar de oorzaak vau
de lekkage aan den ketel aan boord van
het stoomvisschersvaortuig „AmsteldijK"
IJM. 481 van de Vereenigde Exploitatie Mij.
te IJmuiden.
De machinist van dit visschersvaartuig,
als getuige gehoord, verklaarde o.m., dal hij
21 jaar machinist is. Hij was enkeie maanden
aan boord van dit schip en had iedere reis
lekkage. Zijn voorganger was vertrokken,
juist om die lekkage.
Hij was 15 Maart binnengekomen en had
toen opgegeven, dat twee vlampijpen lekten
Deze zijn den daaropvolgenden dag gerepa
reerd en op 17 Alaart is het schip weer naar
zee vertrokken.
Er was toen geen lekkage. Anderhalven
dag later begon er weer lekkage te komen.
Hij heeft toen de pijpen afgestopt, maar
merkte, dat hij zoo een tweetal moeren los
kon halen van de steekbouten. Ook d« bou
ten zaten los. Hij heeft toen 36 uur gewerkt,
maar he't is hem niet gelukt, de lekkage,
die steeds erger werd, te kunnen stoppen.
Het schip is toen naar IJmuiden gesleept
Vervolgens werd gehoord de baas-sciic-
penmaker der Maatschappij. Deze verklaar
de, dat dc ketel niet nieuw meer was. Hoe
oud hij was, kon hij niet zeggen. Hij was
voorts van meening, dat de lekkage niet
goed vyas behandeld. Er was voldoende ma
teriaal aan boord, waardoor dit had kunnen
geschieden.
Ht onderzoek werd daarop gesloten cn de-
Raad zal later uitspraak doen.
Het lager onderwijs 1923.
In het verslag der Commissie van Tot
cicht op het lager onderwijs over 1923 lezen
wij dat het totaal der'schoolbevolking was
4799, dat is slechts 10 meer dan een jaar te
voren. In jaren was er niet zulk een geringe
toeneming, daar deze meest 100 a 150 leer
lingen per jaar bedraagt. Van deze 4799 kin
deren gingen er 2296 op de openbare en
2503 op de bijzondere scholen. Voor de
openbare scholen bedroeg de toename 8,
voor de bijzondere 2 kinderen. Van de 2503
leerlingen der bijzondere scholen bezoeken
1301 de R. Katholieke en 1202 de Prot. Chr.
scholen.
Op 31 December was de schoolbevolking
als volgt verdeeld school A 525 leerlingen,
school B 209, school 3 320 school D 385
school E 79 school G 266 school H. 299
R K. Jongensschool IJmuiden 140, R. K.
Meisjesschool IJmuiden 138 Chr. School,
Keizer Wilhelmstraat IJmuiden 271 Groen
van Prinsterer School IJmuiden 294 Insin-
gerschool IJmuiden 218 R. K. Jongens
school Velseroord 167 R. K. Meisjesschool
Velseroord 182 Chr. school Velseroord 224;
R. K. Jongensschool Wijkeroog 168 R. K
Meisjesschool Wijkeroog 204 Chr. schoo.
Wijkeroog 195 R. K. school Driehuis
302.
Voorbereidende scholen zijn er 10, waar
van 1 openbare en 9 bijzondere, n.l. de Op.
Bewaarschool te Velseroord met 2,10 leerlin
gen R. K. Fröbelschool te IJmuiden met
60 leeringen R. K. Bewaarschool te Drie
huis,met 44 leerlingen R. K. Bewaarschool
te Wijkeroog met 107 leerlingen Insinger
Bewaarschool te IJmuiden met 126 leerlingen;
Chr. Bewaarschool Enschedépiein IJmuiden
met 124 leerlingen Maria Cornelia Fröbel
school te Wijkeroog met 55 leerlingen de
Wüst? von Götsch Bewaarschool te Sant
poort met 128 leerlingen de Chr. Bewaar
school te Velsen met 37 leerlingen en de
R. K. Bewaarschool' te Velseroord met 122
leerlingen.
Op .Te 4 R. K. Bewaarscholen gaan dus
333 kinderen op de 3 Chr. Bewaarscholen
287 leerlingen op de 2 neutrale 183 leerlin-
gen en op de Openbare Bewaarschool 210
leerlingen, totaal 1013 leerlingen.
23 MEI
EERSTE
LATERE
KOERS
KOF.R.
BERLIJN p. billioen)
PARIJS
BRUSSEL
WEENEN
LONDEN
STOCKHOLM.
KOPENHAGEN
CHRIST1ANIA
BAZEL
NEW-YORK
ROME
0.63
14.45
12.40
0.38
11.62'/
71.05
45.12'
37.10
47.30
2.67'/
12.10