GEMEENTERAAD VAN HEEMSTEDE.
^en crediet wordt toegestaan voor werken ten behoeve van de a.s. Bloe
mententoonstelling. Besloten wordt tot het bouwen van een droogtoren.
Een voorstel tot afwijking in de bebouwing van het Adriaen van Os-
Udeplein op Leeuw en Hooft wordt verworpen. De vaststelling van het
vermenigvuldigingscijfer inkomstenbelasting 1924-1925 wordt
aangehouden.
if
Wordt
öUür'
B.
&UNST EN KENNIS.
ZANDVOORT.
yoorschriften voor bouw-
materialen.
Het Huis van Oranje en Buren.
AAN ONZE LEZERS.
Indien gij over de NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT te
vreden zijt, zegt het anderen.
Indien gij in een of ander op
zicht niet tevreden zijt, zegt
het óns.
UIT BOEK EN BLAD.
Nieuwe Uitgaven
UNDB0UW EN VISSCHERIJ.
De ziekte onder het rundvee.
De wereld pluimvee-tentoon
stelling te Barcelona.
Windhandel in Fruit.
Invoer van vee in België
SPORT EN SPEL.
D. H.V. B.
De Missiewedstrijd te Lisse.
WIELRENNEN.
DAMMEN.
LUCHTVERKEER.
Pelletier d'Oisy te Shanghai
aangekomen.
KERK EN SCHOOL.
Eucharistisch Congres.
Gemeenteraad. Donderdagavond* te
uur vergaderde de Raad dezer gemeente
Qoo voorz'tterschap van J' van
Afwezig de heer v. Hardenbroek van Am-
eerstol.
w^a^opening vraagt de- heer de Wilde het
Spr. richt een woord van welkom tot den
fritter en zegt de tolk van zijn medeleden
1 Zl)n in het betuigen van zijn vreugde bij het
rstel van den Voorzitter.
Pf> voegt hieraan toe de beste wenschen
°er de toekomst.
j e Voorzitter zegt zeer getroffen te zijn
°f de hartelijke woorden van de Raadsle
ed bij monde van den heer de Wilde. Spr.
nkt tevens alle heeren, die hun werkkracht
'uens zijn afwezigheid hebben gegeven om
'"taak te vervullen.
i- erv°lgens wordt overgegaan tot behande-
1,ng der agenda.
ik e notulen van de vergadering van 15
(J™ worden vastgesteld, waarna overgegaan
ten t0t behandeling der ingekomen stuk-
V Ingekomen stukken.
lid vo°i'stel is ingekomen van het raads-
v- d. Erf om de electriciteits-verordening
g °danig te wijzigen, dat in artikel 16 wordt
L raPt de verplichting om voor f 15 stroom
ÏJ.aar te betalen.
gaat naar B. en W. om praeadvies.
j ■'"gekomen zijn de goedkeuring van Ge-
Puteerde Staten van een vijftal Raadsbe-
'Uiten.
V°or kennisgeving wordt aangenomen een
j^tes van het „Witte Kruis" inzake een Bad-
Van de N.Z.H.T. M. is een verzoek inge-
j0nien om goed te keuren de invoering van
c "fttenboekjes op de lijn Heemstede
fj°etldapiein ad f 1.25 met tijdelijke afschaf-
S van retourbiljetten HeemstedeTem-
Pe^erstraat.
da. e beer Jorritsma maakt de opmerking
t- Vflloone ft'in Wïoot-ss v->/-r xmlnn
gift,
gere
volgens zijn meening voor vélen een uit-
e van f 1.25 te groot is. Spr. acht de vroe-
L re retourbiljetten beter en wil die hand-
Yen naast de tienrittenkaarten.
Vo"a eenige discussies stelt de Voorzitter
(jg01* aan de maatschappij alsnog te verzoeken
pr "etourbiljetten te handhaven tijdens de
?efneming met de tienrittenkaarten.
d._i °Cht dit echter niet worden ingewilligd
inv Za' Raacp sieb niet verzetten tegen de
Bering der tienrittenboekjes.
i «it wordt goedgekeurd.
Straatnamen op het Grot-
stuk bij Groenendaal:
hen pen bieden ter vasstelling aan de
^..Paling der straatnamen op het Grotstuk
L Groenendaal.
en W. stellen voor, de volgende na-
W ï6. Seven
]a Wakkerkade, Jac. Thijsselaan, Heimans-
-p n> Oudemanslaan, Clusiuslaan, Melchior
Ér,6, 'aan' Hugo de Vriespiein en Ritzema
,^ade.
aangeaomen.
Aankoop terrein aan den
Leidschevaartweg en bij
p, de Zandvoortschelaan.
tJ .en W. stellen voor het aankoopen van
reinen aan den - Leidschevaartweg en .bijt
^Aaadvoortschdaaq- y
Wordt aangenomen
Verkoop terreinen van het
j. Grondbedrijf.
dr, f' eft W. stellen voor uit het Grondbe-
1te nemen het perceel grond groot
Cn -f M2., ingenomen door het postkantoor
q den daarbij behoorenden tuin en aan het
td? bedrijf te vergoeden voor den ge-
ef ?emden grond een som van 1173 f 12
14.°76.
'wordt aangenomen.
Wijziging verordening
g openbare scholen.
ijnen W. bieden den raad ter vaststelling
"e Ie wijziging van de verordening voor
^Penbare scholen en voor het onderwij-
Personeel aan die scholen,
•^rdt aangenomen.
het
Crediet Bloemen
tentoonstelling.
voorjaar van 1925 zal in Groenen-
'itiB eeil internationale bloemententoonstel-
^|S worden gehouden, uitgaande van de
c >emeene vereeniging voor Bloembollen-
gin °.0r het hoofdbestuur van deze vereeni-
\va, ls aan B. en W. een schrijven gezonden,
die wordt uiteengezet, dat de kosten,
terit "e opbouw en de voorbereiding der
en °°nstelling eischen, zeer aanzienlijk zijn
W0 ?aarin ter vermindering "dezer uitgaven
at gevraagd om den aanleg van water,
te' Cr> electriciteit voor rekening der gemeen-
^50on hemen. Verder wordt verzocht om
Ontd trottoirtegels in bruikleen te mogen
bru;,anSen om daarmede enkele veel te ge-
den' l wandelpaden op her-terrein te kun-
beleggen,
het Ientengevolge stellen B. en-W.-voor hun
aani no°dige crediet te verkenen voor den
tc,tjS van gas-, duinwater- en electrici-
Stell S ten behoeve van deze tentoon-
35qq?S alsmede voor den aankoop van
Weji .quenast- of basaltine trottoirtegels,
Ptid 'n bruikleen zullen worden afgestaan
tia ®r verplichting deze weder af te leveren
aanwijzing van B. en W.
Vejee beer Jorritsma merkt op, dat door de
Seld aanvra?en om kleine bijdragen veel
tnoet worden uitgegeven.
tempr* vraagt welken omvang de te houden
leenstelling zal beslaan.
5taa.e voorzitter zegt, dat dit nog niet vast-
tiei pr' meent wel, dat het bij deze uitgave
ZQe, Zal blijven en dat nog meerdere ver
kop0 inzake deze tentoonstelling zullen
heer v. d. Pol zegt, dat hij meent zeker
f0n ,eten, dat buiten deelname in het garantie-
Cis gepn errnnto nif-onat/ot-i -alcnCirr «rtillon
t Bet
k°ttten^een groote tiitgaven alsnog zullen
voorstel wordt aangenomen.
Wijziging Politie
verordening.
Ver Jp stellen voor de algemeene politie-
V0i°r(aeaing der gemeente Heemsstede als
f te' wijzigen
v3nn at^kel 26 wordt gelezen „50" in plaats
Srtu3 ,art'hel 26 wordt ingevoegd een nieuw
26a luidende
Mis boete van ten hoogste 25 of hechte
iej Van .teri hoogste 6 dagen wordt gestraft
SfjMr' Oie in de open lucht vuil, of afval of
ere; samengebrachte stoffen verbrandt,
de 9 een zoodanige windrichting, dat
\VeP° wordt gevoerd naar den openbaren
leef' fiebouwen, hooi- of rietschelven, ge-
sen binpen een afstand van 200 M.
Sang tusscben zonsondergang en zonsop-
Onrtl bijzondere gevallen kunnen B, en W.
Wf-r °or te ste^en voorwaarden ont-
artikef verIeenÊtl_van het bepaalde in dit
an de afdeeling Heemstede van de al-
ene vereenigum voor bloembollencul
tuur is een adres ingekomen,"waarin er op
gewezen wordt, dat bij de toenemende be
bouwing een bepaling van afstand niet moge
lijk is. Adressanten verzoeken bij evéntueele
invoering der bepaling, zoo elastisch moge
lijke condities. Hierop volgen eenige dis~
cussies waarna het voorstel van B. en W.
wordt aangenomen.
Benoeming lid Burgerlijk
Armbestuur.
B. en W. stellen voor wegens periodieke
aftreding tè benoemen een lid van het Bur
gerlijk Armbestuur.
De voordracht luidt 1. J. C. van dei-
Weiden, aftredend lid. 2. Jos M. J. Braam.
Gekozen wordt de heer J. C. van der
Weiden met 13 stemmen.
Bouw droogtoren.
Naar aanleiding van de toezegging door
den voorzitter der vorige raadsvergadering
om nog eens onder het oog te. zien of in.de
plaats van den toren een andere gelegenheid
kan worden gevonden om slangen te drogen,
deelen B. en W. mede, dat het drogen thans
geschiedt aan een zijgevel van de openbare
School. Dit heeft tengevolge, dat bij regen
achtig en vochtig weer het lang kan duren
voor de slangen goed droog zijn, waardoor
deze veel te lijden hebben. Om van een goed
functionneeren der brandweer verzekerd te
zijn, achten B. en W. het noodzakelijk, dat
de slangen steeds in de nabijheid van.de
brandweercentrale zijn.
Daarom" zijn B. en W. tot de slotsom
andermaal gekomen, dat het in 't belang van
de brandweer is, dat het drogen der slangen
geschiedt in een droogtoren bij de brandweer
centrale.
De kosten van dgn toren worden geraamd
op ƒ1700 en met inbegrip van den schoor
steen voor-centrale verwarming op ƒ2050.
Om deze redenen stellen B. en W. den
raad voor hun alsnog het noodige crediet
voor den bouw van dezen toren te ver
kenen.
De heer de Boer stelt eenige vragen over
den inhoud.
Wethouder Droog beantwoordt de vragen
van den heer de Boer,
De heer v. d. Erf wil zijn stem aan het
voorstel niet geven, omdat zijns inziens
buiten de toren het gebouw van openbare
werken gebruikt zal kunnen worden.
De heer Tromp is eveneens tegen den
bouw van. den. droogtoren.
De heer Jorritsma acht het geraamd
bedrag van 2050 voor den toren te laag.
Na eenige beraadslaging wordt het voor
stel van B; en W. met'9 tegen 5 stemmen
aangenomen.
Verordening vrijwillige brandweer.
B. en W. bieden ter vaststelling aan. een
verordening op de Vrijwillige Brandweer te
Heemstede.
Tevens stellen B. en W. voor aan de loon-
tabellen ter uitvoering van art. 21 van het
werkliedenreglement toe te voegen een
nieuwe categorie „chauffeur-magazijn
meester."
Aan B en W. wordt opgedragen de rege
ling van de ver.deeling van het loon voor-zoo
ver dit komt ten laste van de brandweer of
van het bedrijf voor openbare Werkên, -na
dat zij daarover he£ advies Zullen hebbea in
gewonnen-van de éc^un|ss%woor Gpgnbare
Werkers; g v.
Voor zpover belanghebbende werkzaam-is
als magazijnmeester zijn op hem van toepas
sing de bepalingen van het Werkliedenregle
ment en de daaruit voortvloeiende uïtvoerings
voorschriften.
Mevrouw Hoekstra vraagt of er ook geen
raadsleden bij branden binnen het afgezette
gedeelte kunnen worden toegelaten, het
geen volgens de verordening niet toegestaan
is,
De heer Jorritsma ondersteunt deze
vraag. Spr. zou gaarne willen, dat het kader
door den opperbrandmeester gehoord wordt,
alvorens deze voorstellen aan B. en W. doet
De heer van Uften is tégen het voorstel
van mevrouw. Hoekstra.
Wethouder Droog merkt op, dat dooi
den voorzitter in speciale gevallen toestem
ming gegeven kan worden.
Spr. acht verder niet wensphelijk, dat een
ieder bij gelegenheid van een brand wordt
toegelaten.
De heer v. d. Erf wijst er op, dat de leden
van den gemeenteraad wel toegang moeten
hebben, daar zij de gelden voor de brandweer
voteeren.
De-heer de Boer spreekt zijn verwondering
er over uit,dat de raadsleden bij proefnemin
gen der brandweer niet zijn uitgenoodigd.
De heer v. d. Poll zegt, dat het in de be
doeling van den opperbrandmeester ligt,
binnenkort een volledige proefneming te doen
houden en daarbij de raadsleden uit te noodi-
gen.
Na eenige bespreking wordt in artikel 6 de
clausule „in overleg met het kader" inge
voegd.
De Voorzitter zegt, dat hij steeds bereid
zal zijn raadsleden binnen het afgezette ge
deelte bij gelegenheid van brand toe te laten.
Spr. acht in deze toelating ook wel iets bil
lijks gelegen.
Het voorstel van B. en W. wordt aangeno
men met bijvoeging van de clausule, dat bij
gelegenheden van brand de raadsleden bin
nen het afgezette gedeelte zullen worden
toegelaten.
Verordening schoolartsen.
Naar aanleiding van een verzoek van de
commissie van toezicht op het lager ondere
wijs en de oudercommissie der openbare
school om over te willen gaan tot het instel
len van geneeskundig toezicht op de leerlin
gen der verschillende scholem is door B. en
W. aan de besturen, der verschillende scho
len mededeeling gedaan van hun voornemen
om in die richting een voorste! bij den Raad
in te dienen.
Alle besturen verklaarden zich bereid dit
medisch toezicht te willen bevorderen,
waardoor het toezicht zich zal uitstrekken
over ongeveer 1300 leerlingen. De bezoldiging
van dit toezicht zal ongeveer-f 1000 bedra
gen per jaar. Daarom bieden B. en W. een
verordening aan tot regeling van de aanstelling
en den werkkring van de schoolartsen bij het
lager onderwijs en het bewaarschool onder
wijs in de gemeente Heemstede en tevens een
verordening tot regeling van de bezoldiging
van de schoolartsen.
Deze bezoldiging bedraagt voor den
schooltandarts f 0.20 per kind en per jaar en
voor de andere schoolartsen f 0.60 per kind
en per jaar.
Wordt aangenomen.
Vrijstelling bouwverordening.
B. en W. stellen voor aan P- Vorkink vrij
stelling te verleenen van artikel 32 der bouw
en woningverordening ten behoeve van den
bouw van een landhuis met houten topgevel
aan de Spaarnelaan.
De heer Jorritsma, zou wenschen, dat
aan deze aanvrage geen inwilliging wordt
gegeven. I
Spr. is tegen de verleening der vrijstelling.
De heer v. Unen onderschrijft het betoog
van den heer Jorritsma.
—Het voorstel-van-Bv en Wnw-ördTna-eenige.
discussie met 10 tegen 4 stemmen aangeno
men,
AtwijKing oeoouwiug
Adriaen van Ostade-
plein:
a. en W. stellen den raad voor, hen te
machtigen om aan Gebr. Raalbergen en Vol
kers vergunning terleenen tot het bouwen van
een blok van zes woningen aan de Zuidzijde
van het Adriaen van Ostadeplein, mits tus-
schcn dit blok en de woningen aan de. Jan
van Goyenstraat een open ruimte- wordt
gelaten van minstens vijf meter en de te
bouwen'woningen aan de Pieter de Hoogh-
straat van minstens vijftien meter.
De heer Jorritsma verzet zich tegen het
voorstel om situatie-redenen. Spr. kan Zich
met het voorstel om 6 woningen te pro
jecteeren, waar eerst 2 woningen zouden ko
men, niet vereenigen.
De heer v. Unen is het met den heer Jorr
ritsma eens.
Spr. heeft dezelfde bezwaren tegen het
voorstel als de vorige spreker.
Wethouder v. d. Poll licht het voorstel
van B. en W. toe.
Het voorstel van B. en W. wordt verwor
pen met 8 tegen 6 stemmen.
Vergoeding R- K. Jon
gensschool.
B. en W. stellen voor aan het R. K. Kerk
bestuur van den St. Bavo te Heemstede,
ten behoeve van de bijzondere lagere school
aan den Heeren weg 103 over de tijdvakken
1 Januari tot 14 Februari 1921, 1 Maart ;tot
31 Augustus 1921, 7 October tot 7 Novem-
ber;1921 en 1 tot 31 December 1921 voor één
•leerki-acht eene vergoeding uit de gemeente
kas toe te kennen van totaal f 1224.63.
De heer Jorritsma vraagt, waarom deze
zaak zoo laat aanhanging is gemaakt.
De voorzitter licht dit toe.
Het voorstel wordt aangenomen.
Herziening uitbreidingsplan.
B. en W. bieden ter vaststelling aan een
herziening op het uitbreidingsplan.
Het plan ligt, naar de voorzitter mededeelt,
ter visie voor belanghebbenden.
Vaststelling. vermenig
vuldigingscijfer inkom
stenbelasting 1924 25.'
B- en W. stellen voor het vermenigvuldi
gingscijfer voor de gemeentelijke inkomsten
belasting vast te stellen op 1.1 voor het
dienstjaar 1924/25.
De heer V. Unen betreurt het, dat deze
voordracht geen ernstig punt van bespreking
heeft uitgeoefend in de financieele commissie.
Spr. verzoekt B. en W. defeden dezer com
missie voortaan wel eerst tê doen kennen
en de leden van den raasd een afschrift van
de nota van den controleur te doen toe
komen,
Spr. bespreek t vervolgens de financieele
omstandigheden.
Spr. wenscht voor een bijzondere over
weging der voordracht het voorstel aan te
houden.
Spr. zegt dat de raadsleden dan eerst een
nota van den controleur kunnen ontvangen.
Spr. wil desgewenscht zijn gevoelens schrif
telijk bekend maken. Spr. acht een aanhouden
van het voorstel zeer gewenscht voor het
vormen van een juist inzicht in de financieele
omstandigheden.
De voorzitter zegt, dat B. en W. zich met
dit voorstel.van den heer van Unen kunnen
vereenigen. Tot aanhouding van het voor
stel wordt besloten.
Vaststelling comptabili-
teits-besluiten.
B. en W. bieden ter vaststelling aan eenige
comptabiiiteitsbesluiten.
Deze worden met wijziging aangenomen.
Kohieren Gem. Inkomstenbelasting.
B. en W. leggen ter vaststelling over de
Kohieren der gemeentelijke inkomstenbe
lasting, welke worden aangehouden.
Rondvraag.
De heer Breed vestigt de aandacht op.den
onhoudbaren toestand, vgjv <?cn sloot m de
Koediefslaan. y.
De VoörzitteNzegf Onderzoek toé.
De heer v. d. Erf vraagt, hoe de surveil
lance van de politie des nachts geregeld is,
dit mede in verband met de vele inbraken
in den laatstén tijd in de gemeente Dit punt
zal in besloten zitting worden behandeld.
Spr. vraagt of de steunregeling voor werke-
loozen geheel wordt uitgevoerd.
Spr. vestigt de aandacht op de stofbestrij-
ding te Haarlem.
Wethouder Droog zegt, dat binnenkort een
proef zal genomen worden met dit bestrij
dingsmiddel te Heemstede.
De heer Hilterman zegt ook, dat eenige
klachten zijn gerezen omtrent de steunrege-
De heer Jorritsma heeft dezelfde klach
ten over de steunregeling als de heeren v. d.
Erf en Hilterman.
Spr. heeft het plan in de volgende verga
dering van den gemeenteraad de volgende
vragen te stellen.
1) Kunnen B. en W. mededeelen hoe hoog
de steun is door, bemiddeling, der commissie
verleend.
2) Zijn B. en W. van meening dat de con
trole op de steunregeling goed wordt uitge
voerd.
3) Zijn B. en W. van meening dat bij
aanschaffing van los personeel allereerst
gehuwden moeten genomen worden.
Spr. vraagt of ook bij de IJzeren brug een
wachthuisje voor trampassagiers gezet kan
worden, evenals, bij de Blauwe brug.
Omtrent het ongeluk aan een bouwwerk
aan den Bronsteeweg vestigt spr. de aandacht
er op, dat geen voldoende toezicht van ge
meentewege op bouwwerken, wordt uitge
oefend, daar één opzichter niet in staat is, alle
werken te inspecteeren.
Verder vestigt spr. de aandacht op de on
welriekende geur in den omtrek van de Zand-
vaart.
Wethouder Droog antwoordt, dat het
ongeluk aan den Bronsteeweg te wijten is
aan een wegnemen van stutten, zonder dat
daarvoor toestemming verleend was. De
onwelriekende geur van de Zandvaart is té
wijten aan een vergissing, waardoor de twee
pompen niet meer in werking waren.
Dit euvel is echter hersteld De heer
Tromp B. en W. in overweging geven de
verkeerswegen om het raadhuis te verbeteren
door eenige gemeentegrond af te staan.
Het natuurschoon zal hieronder volgens
zijn meening niet lijden.
Spr. vestigt nog de aandacht op het zand
voor het wachthuisje van de tram bij de Blau
we Brug.
Na eenige bespreking gaat de raad in be
sloten zitting over.
Winkelhuizen. De nog open zijnde win.
kei aan den Strandweg is door Burgemees
ter en Wethouders verhuurd aan W. M.
van der Mije, die daarin zal verkoopen
strandschoenen, badcostuums en verdere
strandbenoodigdheden.
Brandweer. Burgemeester en Wethou
ders hebben benoemd tot onderbrandmees
ter van den brandweerpost aan de Zand
voortschelaan, den heer J. L. van der Aart,
tot straalpijpstellers de heer F. G. Schouten
en A. Stokman, to standpijpstellers de hee
ren J. Zonneveld en G. van der Plas en tot
personeel in algemeenen dienst de heeren
P. Zegwaard, N. Zonneveld, P. Zonneveld
en H. van Dam.
Onderwijs. Tot tijdelijk onderwijzer,
belast mét het geven van les in wiskunde
aan school C, buiten de gewone schooluren,
is benoemd de heer A. Hofstra onderwijzer
aan school D.
Politierijwieïen. Besloten is twee rij
wielen voor de politie aan te schaffen.
Een commissie voor de normalisatie.
-De Hoofdcommissie voor de Normalisatie
in Nederland heeft een centrale 'commissie
voor de normalisatie van voorschriften voor
bouwmaterialen in het leven geroepen.
De taak van deze centrale commissie is om
de algemeene leiding van de normalisatie op
dit gebied in handen te houden. Voor de ver
schillende groepen van materiaal zullen tel
kens afzonderlijke commissies worden inge
steld, waarin ook de fabrikanten en hande
laren en speciale deskundigen op dat gebied
vertegenwoordigd zijn.
Reeds onmiddellijk zullen commissies
worden ingesteld voor de materiaal-groepen:
hout, steen-(natuursteen en kunststeen),
bindmiddelen (kalk, tras, cement en mortels)
teer en asphlt.
De Hoofdcommisssie beschouwt het werk
van de centrale commissie als een eersten
stap op den weg naar normalisatie voor het
bouwbedrijf. Wanneer deze tot goede resul
taten leidt, is het de bedoeling over eenigen
tijd ook de .normalisatie van boüwvoorschrif-
t.öi en. onderdeelen voor den woningbouw,
ter hand te nemen.
De samenstelling dezer commissie is als
volgt ir. B. M. Gratama, voorz. Den Haag
ir. G. C. Beltman, luit. kol. der Genie, Am
sterdam P. G. Buskens, Rotterdam J. C.
Bremér, Den Haag J. J. Cos, Warmond ir.
J. E. Inckel, Den Haag dr. ir. G. W. van
Heukelom, Utrechtir. D. A. van Hijst, O.
Jelsma, H. van der Kaa, Hoofdinspecteur
b/d Volskhuisvesting, ir. F. C. J. van den
Steen van Ommeren, allen Den Haag ir. M.
E. H. Tjaden, Amsterdam B. A. Verhey, A-
Amersfoort prof. ir. Ghr. K. Visser, Delft
ir. S. L. Wijnbergen, Rotterdam.
In verband met het dezer dagen gebrachte
bezoek van dc. Koningin en den Prins aan
Buren, vermelden wij dc volgende wetens
waardige historische bijzonderheden:
De banden tusschen Oranje en Buren zijn
gelegd door het op 8 Juli 1551 gesloten
huwelijk van Willem van Oranje en Anna,
gravin van Egmond en Buren, eenige doch
ter van Maximiliaan, graai van Buren en
Leerdam enz., stadhouder van Friesland,
kapitein-generaal van Holland, Zeeland,
Utrecht en Friesland, een zeer gewaardeerd
veldheer en persoonlijke vriend van Karei
V, .een .edelman, door Potgieter in diens
„R^ksmuseum" geschetst als de laatste rid
der/zonder vrees en blaam. Van hem wordt
de anecdote verteld, dat, toen zijn vorst
zijn groote verdiensten met den hertogstitel
wilde beloonen, voor deze eer bedankte,
omdat hij „liever een rijke graai dan een
arme hertog wilde zijn". Hij is te Buren op
25 December 1548 overleden.
Men weet, dat Anna van Buren reeds 24
Maart 1558 op ruim 24-jarigen leeftijd over
leed, met achterlating van een zoon Filips
Willem, na wiens bekende gevangenneming
(1568) zijn vader het grafelijk bewind in han
den nam en een dochter Maria. De eerste
overleed kinderloos op 20 Februari 1618 te
Diest, de laatste eveneens kinderloos op 30
September 1616, als weduwe van den gene
taal in Staatschen dienst Hohenlo. Haar
halfbroeder Maurits volgde haar in Bur^n
op; en na Item Frederik Hendrik, Willem II
en' Willem III- De twisten over de erfenis
va&j'. dezen,;in 1702 .overleden _vors(,tus-
;Scfjjsn den stadhouder .van Friesland/en défi
Iteming van Pruisen wérdah beëindigd door
hét verdrag van 1732, waarbij Buren aan
Willem Karei Hendrik: Friso werd toege
wezen. Na hem volgden dc regeerende vor
sten uit het stamhuis van Oranje hem ach
tereenvolgens in Buren op.
Maria van Buren stichtte in 1613 het be
kende Weeshuis te Buren, in zuiver Hol-
landschen stijl opgetrokken met een sier
lijken eenigszins Gotischen toren. De een
voudige, doch zeer schoone gevel werd in
1857 zorgvuldig gerestaureerd, voor eenige
jaren werd de rest van het gebouw aan
een grondige restauratie onderworpen, De
beelden van Geloof, Hoop en Liefde ver
sieren de buitenpoort,.terwijl boven de deur
het volgende vers het doel der stichting na
der aantoont.
't Geloof door Hoop en Liefde crachtich,
Heeft Beweecht dees Princess Goetgadich,
Te stichten ter eere „van God Almachtich
Dit Weeshuis om daar in -gestadich 1
D'arme weeze te geven alimentatie.
Bcthoent oock leser tot deze fundatie.
U; christlick milt hert, Doet Augmerjtatie.
God sal U geven zijn eewig gratie.
Annp' 1613.
In de fHes der kroonlijst staat:
Maria van Nassau geboren Princesse van
Oranje Gravinne Douairière van Hohenlo
heeft dit Weeshuis gefundeerd Anno 1613.
Het frontispice draagt de wapens van de
stichteresse en van haar gemaal.
'Het Weeshuis is inwendig doelmatig in
gericht. In de vergaderzaal van Curatoren
hangen de portretten van de stichtster en
van haar echtgenoot den graaf van Hohenlo.
Ook treft men aldaar een oud groen tafel
kleed aan, waarop de prinses haar naam
cijfer onder een kroon met goud borduurde.
Zij stelde aanvankelijk voor de stichting
goéderen, en fondsen tot een bedrag van
J 32.000 beschikbaar, die bij aanzienlijke
waarde van vaste goederen wel eens tot
bet cijfer van ongeveer een half millioen
gulden waren opgeklommen.
In het Weeshuis, dat thans het praedicaaj
Koninklijk voert, worden met autorisatie
van den Commissaris der Koningin in Gel
derland opgenomen 40 kinderen, uit Her-
\ormde ouders van onbesproken gedrag ge
boren, die van hun geboorte ui of minstens
gedurende het jaar aan hun overlijden,
voorafgaande, in een der gerechtigde ge.-
meenten of baronieën onafgebroken hebben
gewoond.
Deze gerechtigde gemeenten zijn: de stad
Buren en de dorpen van het voormalig
graafschap: Erichem, Asch, Zoelmond, Bcu-
sichem, Tridhti én Buurmalsen, Leerdam,
Schoonrewperd/ Acquoi, IJselstein en Ben
schop.
De bovenkleeding der kinderen bestaat
pit .brpin laken. Zij dragen ter gedachtenis
van de stichtenaresse van het Weeshuis,
Maria, een van oranjepassement vervaar
digde M. op de linkermouw.
Langen tijd verkeerde men in onzekerheid
over de laatste rustplaats van Maria van
Buren tot in Juli 1895 in het koor der Bu-
tensche kerk de grafkelder ontdekt cn ge
opend werd, waarin gravin Maria bijgezet
werd. In de zeer eenvoudige en gewelfde
luimte bevonden zich vijf lóoden kisten
een daarvan bevatte, .volgens de duidelijke
opschriften, de overblijfselen van Maria
een ander, die van haar grootvader, Maxi*.
miliaan van Buren. Waarschijnlijk vonden
ook Maximiliaan's gemalin en althans zijn
ouders Floris van Egmond en Margaretha
vqn Bergen, hier hun Taaiste rustplaats.
Men mag aannemen dat Maria de laatste
is geweest die in het familiegraf -is bijge
zet.
Op 21 Mei 1901 is tc harer gedachtenis
in de kerk een monument -onthuld, ontwor
pen door De Haan te Utrecht.
Het is een granieten sarcophaag, gedekt
met een wit marmeren plaat, omgeven door
geketende palen, voorzien van de vlapens
van Nassau en -Hohenlo. De deksteen draagt
het opschrift
Maria, gravin van Hohenlo
géboren
Prinses van Oranje Nassau,
overleden 30 September 1616,
Stichteres van het Weeshuis alhier.
Maximiliaan van Egmond,
graaf van Buren enz.
overleden 25 December 1548.
Wij ontvingen de tweede veel vermeer
derde druk van „Godsdienstleer en Gods
dienstig Leven" door W. van den Hengel,
rector der St. Ludgeruskweekschool té
Hilversum „B'ijbelsche Geschiedenis" voor
de hoogste klasse der L. S. en voor de U.L.O.
(Ie 'en 2e deel). Uitg. van de Administratie
van „Het Katholieke Schoolblad" te Noord
wij k-Binnen.
De directeur'van de Rijksseruminrichting
deelt mede, dat de studie van de ziekte onder
de runderen te Wychen aan zijn inrichting
nog in vollen gang is en nog geen zekerheid
heeft gebracht aangaande de oorzaak. Ver
schillende overwegingen en feiten hebben
echter tot nu toe twijfel aan de absolute on
schadelijkheid van sojameel laten bestaan.
In „De Veldbode" publiceert de heer A.
van Leeuwen eenige beschouwingen over
de runderziekte, die m'et den naam van
„haemorrhagische scepticaemie" wordt aan
geduid. Hij schrijft o.a.
„Het woord „scepticaemie" is het best te
vertalen door bloedbederf of bloedvergif
tiging, terwijl het woord „haemorrhagische"
aanduidt,; dat dit bloedbederf gepaard gaat
met'bloedingen of bloeduitstortingen. In de
Duitsch sprekende landen, waar de ziekte al
langer bekend is, wordt zij de „Wild-und
Rindetsenche" genoemd. Deze naam zegt
alleen, dat het een besmettelijke ziekte van
het wild en het rundvee betreft. De geschie
denis hiervan is de volgende Omsteeeks
het jaar 1870 trad in de omgeving van Mün-
chen onder herten en wilde zwijnen een vrij
groote sterfte op, die later overging op het
rundvee, in enkele gevallen ook op varkens
en paarden. Over het vinden van de betref
fende ziektekiemen werd spoedig aange
toond, dat dc ziekte besmettelijk w4S. Na
dien""tijd veroorzaakte deze kwaal in IJuitsch-
land belangrijke verliezen. Later trad dé
ziekte ook in Pruisen op en- in den laatsten
tijd waren het vooral de districten Posen en
Bromberg in Pruisen benevens Opper-
Beieren en Zwitserland, Waar de: ziekte haar
slachtoffers eischte. Ook in Oostenrijk komt
zij voor en verder in Hongarije, Zwitserland,
waar de ziekte haar slachtoffers eischte.
Ook in Oostenrijk komt zij voor en verder
in Hongarije, Zwitserland, Frankrijk en
Zweden.
Onrustbarend zijn de verliezen tot nu toe
niet geweest. Van de sm'etstof is nog niet
alles bekend, maar men veronderstelt, dat zij
in den bodem kan leven en onder bepaalde
omstandigheden een kwaadaardig karakter
kan aannemen."
Een succes* voor Nederland.
Naar uit Barcelona wordt gemeld, mag de
Nederlandsche inzending, zoowel wat de
dieren, als het overige materiaal betreft, uit
stekend geslaagd heeten. Nederland heeft de
meeste en beste cj'eren gebracht en heeft
hiervoor talrijke gelukwenschen van de bui
tenlanders ontvangen.
In het centrum van den stand zijn de weten-
schappelijke inzendingen geplaatst van de
Rijksseruminrichtirig te Rotterdam en het
proeffokstation te Beekbergen, Aan weers
zijden daarvan staan de bekende pluim
veebladen. Avicultura, de vertegenwoordig
ster der sportinrichting en de Bedrijfspluim-
veehouder,'vertegenwoordigster der bedrijfs-
richting, daarnaast volgen de reeds vermelde
fabrikanten van pluimveevoeders. Reeds
spoedig is gebleken, dat Nederland wat het
voeder betreft waarschijnlijk een afzetgebied
in Spanje kan krijgen. Talrijke aanvragen zijn
ingekomen van belangstellenden, die deze
voedersoorten in Spanje willen gaan invoe
ren. Ook. de prachtige inzending bruine .Bar
neveldereieren trekt algemeen de aandacht.
De belangstelling voor de Nederlandsche
expositie is zeer groot. Zij neemt, door hare
eigenaardige combinatie van wetenschap, lit
teratuur en handel een zeer belangrijke plaats
in ten opzichte van'de andere landen.
De expositie is door den Spaanschen ko
ning, de koningin, den kroonprins en talrijke
hoogwaardigheidsbekleeders met aandacht
bekeken. De koning bleek zelfs zco goed
vakman te zijn, dat hij van een bepaald ras
direct vraagde of dit geen veerenplukkers
waren. Met belangstelling informeerde hij
naar den stand der pluimveefokkerij in
Holland.
Het .Geldersche fruitland belooft een
overvloedigen oogst; geen nachtvorstje
heeft het fruit bedreigd.
De opkoopers blijven druk in de weer;
vooral Duitschers drijven windhandel, doen
zij het niet, dan handelen hun commission-
nairs voor hen. Voor duizenden guldens
werd er reeds gekocht. Men ijierkt aan het
stijgen der prijzen, dat Duitschland weer
koopt.
Op de Nijmeegsche markt stegen de laat
ste' dagen de bioemen- en groéntenprijzep
aanmerkelijk.
De invóer uit Nederland van vèe in België
js langs de douane-kantoren Esschen (sta-
tiöh) "ëh' Eskcheh (dörp)' Wèef toegeldferr.
Door hét district Zaandam van den D. K.
V. B. is het plan opgevat ter propageering
van het voetbal in R.-K, verband, alsmede
het naar voren brengen van de goede spelers
uit het district in verband met de ophanden
zijnde Missie-wedstrijden, een districtswed
strijd te organiseeren. De bedoeling is een
elftal bestaande uit de elf beste spelers van
dit district te doen spelen legen een soortge
lijk elftal van het district Leiden.-Het bestuur
van laatstgenoemd district betuigde alreeds
zijn instemming met dit plan.
De elftal-commissie van hel district Zaan-
dam.stéldé thans de twee volgende proeftal-
len samen:
Eelftal A: H. Beentjes (A.D.O) doel: H.
Beentjes (A.D.O.) r. a.r W. Joosten (Bever
wijk) 1. a.; W. Rooymans (Beverwijk) r. m.; H.
Muyen (A.D.O.) sp.; J. Rozenmeyer (W.F.C.)
1. m.; W. v. Vlissingen (Beverwijk) r. u.; A.
Schelvis (W.F.C.) r. b.; P. Witteman (Bever
wijk) m: v.; H. Niesten (Beverwijk) 1. b.;
Koedijk (A.D.O.) l.u.
Elftal B: L. Sassen (V.V.Z.) doel; Th. v. d.
Wardt (V.V.Z.) r.a.: C. Breeuwer (S.D.E
1. a.; P. Sombroek (V.V.Z.) r. m.; G. Ammeraul
(S.D.E.) sp.; W. Peetam (S.V.A.) 1. m.; J. Bras
ser (Vitesse) r. u., W. Hooyschuur (S.D.E
r. b G. Gaal (S.V.A;) m. v.; C. Pelk (V.V.Z.)
1. b. en J. Koper (S.D.E.) I.. u.
Deze beide elftallen zullen een proefwed-
strijd spelen op Zaterdag 31 Mei 's avonds tc
6 uur op het terrein der vereeniging A.D.O. te
Heemskerk. Daarna wordt het definitieve
elftal samengesteld, hetwelk dan eerst nog
een oefenwedstrijd speelt tegen een sterif
elftal.
Wij vestigen de aandacht der Secretaris
sen van de bij dezen wedstrijd betrokken
vereenigingen, erop, te zorgen, dat de in
de Missie-Elftallen benoemde spelers tijdig
te Lisse zijn, waar zij zich moeten present
melden bij de resp. aanvoerders van de.
beide Missie-Elftallen,
De wedstrijd wordt gespeeld op het ter
rein'van L. S. V, aan de Essenlaan te Lisse,
en vangt te half drie aan. De heer Haver-
korn zal de wedstrijd leiden.
Costuum Elftal centrum Lisse oranje
shirt met zwarte broek.
CostuumElftal centrum Leiden, zwarte
shirt met zwarte broek.
Door de spelers moet voor een zwarte
broek worden zorg gedragen.
Wij willen bij deze de vereenigingen uit
het District Leiden en uit de omgeving van
Lisse nog wijzen op de mooie gelegenheid,
clubfietstochten te organiseeren naar Lisse,
waarvan we hopen, dat door vele R, K.
Sportliefhebbers zal worden gebruik ge
maakt, Hef doel van den wedstrijd is dit
ten volle waard.
Het moet er vol zijn op het bekende ter
rein aan de Essenlaanl
Dus Zondag 25 Mei allen naar Lisse 1
De Secr.-Penningmeester,
District „Leiden."
OEFENWEDSTRIJDEN IN FRANKRIJK.
Een Fransch Olympisch elftal had Don
derdag te Parijs West Ham United op be
zoek. De Engelsch en verloren met 21,
HAAGSCH ELFTAL-LEEDS UNITED.
Een Haagsche combinatie bestaande uit
spelers van H.V.V., H. B. S. en Quick,
speelde gisteravond tegen Leeds.
Het Engelsche spel bleek weer in alle op
zichten superieur aan Het Hollandsche.
Aanvankelijk werkten de Leeds-mensche-i
met heel weinig animo, hetgeen oorzaak
/was dat zij met half-time slechts"'e'én 10
voorsprong haddent
'In de 2de helft gooiden ~'j cr even een
schepje op en spoedig was de stand toen
tot 40 opgevoerd.
Tegen het einde gelukte het Baer v.
Slangenburgh tegen te scoren.
Einde 41 voor Leeds.
De Hagenaars hadden onderstaande
ploeg:
Brederodt d.; Vernietten en Bontje a.; v.
Thiel, de Beus en Schater m.; voor Ver
meer, Baer v. Slangenburgh, Peereboom
Campionie en Lash
DE WIELERWEDSTRIJDEN IN HET
STADION.
De belangstelling voor de ontmoeting
Linart, Storm, Grassin, bleek zeeT groot. Fv
waren naar schatting een 12.009 menschen
Wegens regen moest de wedstrijd reeds
tijdens de eerste manche worden afgelast.
Linart had toen een 10 "meter voorsprong op
Storm, die op 15 meter werd gevolgd dooi
Grassin.
Hedenavond 8 uur worden de wedstrijden
voortgezet.
PERSOONLIJK KAMPIOENSCHAP
R. K. DAMBOND.
Woensdagavond werd in het clubgebouw
van T. E. P. aangevangen mei de 2e
ronde van den voorwedstrijd om het per
soonlijk kampioenschap.
De voorloopige uitslagen zijn als volgt:
B. Stevenhaage-A. Schiering 20
C. Kok-P. v. Engelen xx
A. Schouten-H. Leuven xx
Th. A. Kok-J. v. Wees x—x
H. Meure-L. Timmermans xx
J. Smit-J. Veen 02
E. G. Stolvoort-M. v. d. Pavcrt x—x
L. Stevens-H. Handgraaf xx
G. Roet-J. v. Buren xx
Zondag 24 Mei wordt deze wedstrijd
voortgezet in het S. D. O. clublokaal aan
het Teylerplein.
Zijn vliegtuig ernstig beschadigd.
Pelletier d'Oisy is te Shangai aangekomen.
Bij het neerdalen op het slechte terrein, is het
vliegtuig tegen een hekwerk aangereden,
waardoor de schroef in het voorgedeelte van
de machine ernstig is beschadigd. De beide
inzittenden bleven echter ongedeerd.
Het is waarschijnlijk noodig een nieuw
vliegtuig uit Hanoy te zenden, opdat Pelletier
d'Oisy zijn vlucht naar Tokio kan voortzetten
(Officieel.)
Het Comitc voor Godsdienstige Plee...leg
heden deelt mede, dat Z. E. Kard. Dubois,
Aartsbisschop van Parijs, Vrijdag 25 Juli een
plechtige Pontificale H. Mis zal celebreeren
in de St. Ignatiuskerk (de Zaaier), voor de
Franschen, waarbij een Eransche preek. Ook
zal dien dag in de Algemeene Hulpkerk varf
O. L. Vr. (Redemptoristenkerk) pontificec-
reh Z, D. H. Mgr. Cesarano, Congr. S.S. Red.,
Aartsbisschop van Campagna (Salerno
Italië); zoo opk dienzelfden dag Z. D. II.
Mgï. Gfallneri "Bisschop vim-Emz (©oSfe&rijkl
en wel in dc S. Annakerk (de Pool).
