HA! MET
Scheybeeck.
Defrisschè"
Lentelucht
ESPERANTO-
WAFELS
Binnenlandsch Nieuws
een VULPENHOUDER der
Fa. ANTON DE ROOM
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad - Woensdag 28 Mei 1924
KUNST EN KENNIS.
ORDE EN ARBEID.
RECHTSZAKEN.
ingezonden Mededeelingen
Ingezonden Mededeelingen
a 60 cents per regel.
Prijs 38 cent per pakje.
MOCCA-TRIC-TRAC
DEMI-LUNE
Stand plaatsaftrek.
Tegen verhoogde tabaks
belasting.
Bezoek van de Koningin aan
Drente.
7e Nationale Federatie van het
Wit-Gele Kruis.
Groote gezinnen en
verbeteringsbelastingen.
Congres der A.R.K.A-
Al weer een nieuwe partij.
LUCHTVERKEER.
De vlucht van Pelletier d'Oisy.
Een mooie maar niet geslaagde
tocht.
Het conflict in de Textiel
nijverheid.
De Directie der Ned. Spoor
wegen en de Vakbonden.
De „Doodende straal".
Het ongeluk aan boord van de
„IJ M. 19".
GEMENGD NIEUWS.
a 60 cents per regel.
ANEGANG 14,
kan men 30.00 0 woorden
schrijven zonder bijvullen.
(Eiken Vulpenhouder
Gratis met naam.)
Fraude bij 't Bouw- en Woning
toezicht te Utrecht.
V erkeersongeval.
Misdrijf en wichelroede.
Een onwillige raad.
Ongewenschte gangmaking.
Eenige weken geleden heeft de gemeente
iBeverwijk deze buitenplaats gekocht.
Dat was toen het niieuws van den dag.
Sindsdien is er over dezen aankoop al
zooveel gesproken en geschreven, dat er
alleen daarvan een merkwaardige kroniek
ware samen te stellen. Men sta ons toe, dat wij
even de geschiedenis van Scheybeeck me-
moreeren.
Deze geschiedenis voor zoover ze be
treft het bloeitijdperk van Scheybeeck
hangt nauw santen met vele van Nederland's
jroote mannen en ook met den Groote onder
4& Grooten, Joost van den Vondel.
In den tijd van den Prins der Nederland-
sche dichters behoorde Scheybeeck in eigen
dom toe aan een der deftige Amsterdammers,
die toen den duinzoom tot zomerverblijf
kozen. Het was Lourens Joosten Baeck.
Volgens het werk van dr. Johan E. Elias,
„de Vroedschap van Amsterdam" was hij
koopman op de Lastage, in de Keizerstraat,
en in 1631 aangeslagen voor een vermogen
van 100.000 gulden (een groot bezit in dien
tijd). De naam zijner echtgenoote was Dieu-
wer Jacobsdr. van Harencarspel. In dit
gezin er waren vier kinderen Catharina,
Jacob, Justus en Debora, verkeerde de
dichter gaarne. Baeck schijnt ook zelf beoefe-
raar van de schoone letteren te zijn geweest.
Er wordt althans gewaagd van zijn zucht tot
de dichtkunst, waarvan zijn vertaling van de
Bijbelsche gezangen, opgedragen aan den
burgemeester Koenraad van Beuningen, het
bewijs levert.
De vader van Joosten Baeck, Lourens
Joosten Baeck (de oude) was in 1570 geboren
in het Land van Waes, en stierf in 1642. Hij
was „suyckerbacker", d.w.z. raffinadeur.
In de stad woonde hij op het Singel bij het
Oude-Mannenhuis. Nergens blijkt, dat hij-
Zelf poëzie heeft bedreven. Een van zijn
beide zoons was Joost of Justus Baeck, Heer
van Walverhorst, geboren in 1597 en gestor
ven in 1680 koopman en reeder, wonende
op de Oude Turfmarkt. Deze trouwde in
1623 met Magdalena van Erp en uit dit hu
welijk werden drie kinderen geboren. Een
van dezen was Mr. Lourens (Joosten) Baeck
(of Bake), Heer van Walverhorst, letterkun
dige, geboren 14 December 1624 en onge
huwd gestorven in 1702. Hij woonde op de
Heerengracht en was eigenaar van Schey
beeck.
De beroemde ambassadeur Mr. Coenraad
van Beuningen, in de tweede helft der 17e
eeuw herpaaldelijk burgemeester (het laatst
'n 1684), werd geboren in 1622 en stierf
krankzinnig in October 1693. In 1686
trouwde hij met Jacoba Victoria Bartolotti
van den Heuvel („een jong en wulpsch wijf,
die de oorsaeck was dat hij van sinnen ge-
raeckte"). In 1688 werd hij onder curateele
gesteld, nadat hij zijn groote vermogen had
verspild. Daarna werd hij onherstelbaar
krankzinnig.
Aan de meening van Dr. J. F. M. Sterck,
als zou Lourens Joosten (de oude) óók
„beoefenaar der poezy" geweest zijn, hapert
nog wel iets.
Van Beuningen was de laatste maal Burge
meester in 1684. Hij werd wegens krankzin
nigheid onder curateele gesteld in 1688. Hij
stierf in 1693. Is het waarschijnlijk, dat
iemand na 1688 aan dezen, toen oud-Burge
meester, een boek zou opdragen, laat staan
dan 8 jaar na zijn dood, in 1701
Dit is alleen te verklaren, indien dr. Sterck
een latere uitgaaf heeft gezien van een, vóór
1684 verschenen boek.
Tijdens zijn verblijf op het landgoed van
Baeck had Vondel overvloedig gelegenheid
om bij zijn letteroefeningen de hulp in te
roepen van den bekenden staatsman-dichter-
wis kundige zeevoogd, den Amsterdammer
Reael, die mede een buiten bezat in de nabij
heid van Beverwijk. Deze vervaardigde met
Hooft een vertaling in proza van de Troas
of Troadei van Seneca, welke Vondel op
rijm bracht, en uitgaf onder den naam van
„de Amsterdamsche Hecuba".
Hooft moet in die dagen ook vaak in Ken-
nemerland hebben vertoefd. Dat blijkt uit
zijn correspondentie met de Baecken, en
kan mede worden afgeleid uit de omstandig
heid, dat hij en Justus Baeck zwagers waren.
Justus woonde, tijdens het leven van zijn
va der, met zijn jonge gade, Magdalena van
Erp, (de naam van de vroeg gestorven echt
genoote van den Mtiier Drost was Chris-
t'ne) op het buitenverblijf de „Kruysbergh"
achter Velsen, terwijl ons van den anderen
zoon niets anders bekend is, dan dat hij een
dienaar van Themis was. Althans Vondel
noemt hem aldus in zijn „Danckdicht aan
Jacob Baeck, rechtsgeleerde, voor sijne
schoone appelen, mij met een gedicht toe
gezonden." Hij is waarschijnlijk ongehuwd
gestorven.
Tot in het derde geslacht is de hofstede
in het bezit der familie gebleven. Ten minste
in het werk van Elias vinden wij den naam
van Mr. Laurens Bake (Baeck), Heer van
Wulverhorst, 16291702, letterkundige,
wonende op de Heerengracht te Amsterdam,
als eigenaar.
In de 18e eeuw zou het aanzicht van Schey
beeck 'n algeheele verandering ondergaan, in
verband met den gewijzigden tijdgeest. Ver
toont een afbeelding, voorkomend in een
Liederboekje van 1625, de hofstede als een
bezitting, aangelegd naar de regelen van de
17e eeuwsche tuinarchitectuur met hare
strenge rechte lijnen, de plaatsnijders van
den Pruikentijd geven ons, in prachtwerken
als „Het Zegepralent Kennemerlant" (1728)
de sierlijke onnatuur van den Le Notre-stijl
En nu is het aloude Scheybeeck overge
gaan aan de Gemeente Beverwijk.
Dit is niet een tijdsbeeld, zooals elders
werd gemeend. Het ging er niet om, om aan
een bepaalde strooming te voldoen van
alles aan den Staat en de Gemeenschap.
Het Gemeente-bestuur, ervan overtuigd,
dat het verdwijnen van Scheybeeck een on
overkomelijk verlies zou zijn voor de gemeen
te, en dat elke versnippering onherstelbare
gevolgen zou hebben voor het schoone Ken-
nemerland, ging tot dezen aankoop over om
het schoon van Beverwijk te handhaven,
meer dan om er eenig financieel voordeel
van te genieten. Al mocht natuurlijk ook
dit niet uit het oog verloren worden, daar
dan nóg het werkelijk gemeentebelang over
het hoofd zou zijn gezien.
De Gemeente kocht de buitenplaats aan
van den laatsten bezitter, Dr. C. J. K. van
Aalst, president van de Nederlandsche Han
delsmaatschappij, voor 200.100.De
noodzakelijke onkosten voor aan te brengen
veranderingen bedragen 16.007.zoodat
men als koopprijs kan bepalen 216.107.
Dr. van Aalst echter heeft, zoodra de
Gemeente tot den aankoop was overgegaan,
40.000.geschonken, onder voorwaarde,
dat Scheybeeck als geheel onveranderd zal
blijven en de plafondbeschilderingen niet
zullen worden geschonden.
Men kan alzoo zeggen, dat de Gemeente
Beverwijk voor 176.107.eigenares is
geworden van de beroemde buitenplaats.
Voor de voorwaarden behoeven wij geen
uitzonderende bepalingen te maken, daar
deze aan het feit van aankoop, noch van ex
ploitatie iets afdoen.
Men berekent nu, dat per M2 is betaald de
som van 2.25. (Het huis erbij gerekend).
Of dit te duur is?
Er gaan stemmen op van ja
Wij voor ons echter gelooven dit niet.
Zooals de exploitatie van stonde af aan
is opgevat, hebben wij het grootste vertrou
wen in een batig saldo.
Tot 1 December heeft men voorloopig een
gedeelte weiland en twee gedeelten moestuin
verpacht voor respectievelijk 300.en
600.—.
Dit is echter slechts tijdelijk, daar men
in het reeds ver gevorderde jaar niet kon
overgaan tot een gewone verpachting.
Het huis zelf zal men nu gaan verhuren.
Het wachten is dus betrekkelijk op een
bewoner, aan wiens keuze het zal worden
overgelaten, hoeveel grond hij er bij wenscht
te bezitten.
Als we nu eens de omstandigheden in
oogenschouw nemen, de gunstige ligging
aan flinke verkeerswegen, rechtstreeksche
hai dels v gen met Haarlem en Amsterdam,
gezellige woonplaats enz., dan kan het
ook niet anders, of de bewoner zal zich niet
lang laten wachten.
En is men eenmaal zoover, dan zal ook de
exploitatierekening, daarvan zijn we over
tuigd, wel kloppen.
We sympathiseeren ten sterkste met deze
veel besproken daad van het Gemeente-
Bestuur en we wenschen bestuur zoowel als
burgerij van Beverwijk veel succes met deze
grootsche onderneming.
noodigt uit tot het maken van
uitstapjes en prikkelt den eetlust.
Neem een paar pakjes
mee. U steekt ze gemakkelijk
bij U. Uw winkelier levert ze
U hygiënisch verpakt. Ze zijn
HET ouderwetschc wafelge
bak. rijkelijk met natuurboter
gesmeerd en met suiker en
kaneel bestrooid, blijven cro-
quant op de reis, zijn edel
van smaak en hebben groote
voedingswaarde.
Vraag ook onze andere merken b.v.
(pikant wafeltje met koffiesmaak)
(zeer voedzame boter biscuit)
Naar het Vad. verneemt, zal bij de nieuwe
>alarisregeling voor rijksambtenaren-werklie
den, welke thans in voorbereiding is, en
velke ook zal gelden voor het lager perso-
recl der P. T. T„ de standplaatsaftrek ge-
ïeel verdwijnen, daar voor elke gemeente
ten afzonderlijke loonregeling getroffen zal
worden.
1
Het comité A. T. A. B (Anti-tabaksaccijns-
bond) heeft, naar het in een circulaire aan
de tabaksfabrikanten mededeelt, 'het initia
tief genomen om ook onder de particulieren
bondgenooten te vinden in den strijd tegen
de voorgenomen verhooging van den accijns
op tabaksartikelen. Het heeft daartoe op
zijn programma geplaatst: openbare vergade
ringen in verschillende plaatsen des lands te
houden, waarvoor bekende sprekers zich
bereid verklaarden mede te werken, voors
een petitionnement, met behulp der winke
liers in de sigarenbranche en de algemeene
middenstands- en vak-organisaties.
Het heeft daarbij den steun der fabrikan
ten ingeroepen.
Omtrent het bezoek van de Koningin aan
Drente wordt bericht, dat de Koningin en
de Prins Vrijdag 6 Juni, 10% uur uit Assen
te Emmen zullen aankomen. Zoo mogelijk zal
een défilé voor de hooge bezoekers gehou
den worden van alle organisaties en scholen,
die daartoe den wensch te kennen geven. In
de Rijkslandbouwwinterschool zai waar
schijnlijk een buitengewone gemeenteraads
vergadering worden gehouden, waarin H. M.
door den burgemeester, den heer G. Koot-
stra, zal worden verwelkomd.
Te Utrecht hield de Nationale Federatie
van het Wit-Gele-Kruis een algemeene ver
gadering in hotel Terminus.
De vergadering stond onder leiding van
dr. v. d. Heijden te 's Bosch.
In den breede werd besproken de actie
van het Roode Kruis. Het standpunt werd
nogmaals versterkt, dat het Roode Kruis
op eigen terrein moet blijven en bijv. de
ziekenverpleging moet overlaten aan de be
staande vereenigingen.
Het gewichtigste punt was de vestiging
.'an een Centraal Bureau voor de Wit-Gele-
Kruis.actie.
Kapelaan Kitslaar, de secretaris der Fede
ratie, bleef aandringen op bedaard en lang
zaam bouwen der zaak, op practisch werk.
De Zeereew. heer Asselbergs drong meer
aan op een flink bureau gelijk het R. K
onderwijs dit bezit.
De uitvoerige besprekingen eindigden met
het benoemen eener commissie, bestaande
uit de Zeereerw. heeren Asselbergs en
Kitslaar en de heeren doctoren Gribling,
Crobach en Nolet.
Als belangrijk besluit der vergadering
valt ook te melden, dat het maandschrift
van het Wit-Gele-Kruis met 1 Juli nationaal
wordt.
De belangstelling voor het Wit-Gele-Kruis
neemt in alle kringen zeer toe. Reeds 130
afdeelingen zijn aangesloten.
De vergadering werd ook bijgewoond in
den namiddag door den voorzitter van den
R. K. Artsenbond, dr. Romunde, dr. Boekel-
man c. a.
Door de heeren P. E. G. van der Heijden,
arts, en H. van Alfen, leeraar bij het gym
nasiaal onderwijs, beiden te 's-Hertogen-
bosch, in hun kwaliteit van resp. voorzitter
en secretaris van den Nederlandschen R. K.
Bond voor groote gezinnen, is een adres aan
H. M. de Koningin verzonden, waarin zij er
op wijzen:
dat de groote gezinnen door hun getal
sterkte onevenredig moeten bijdragen in de
hier te lande geheven belastingen, inzonder
heid de verteringsbelastingen;
dat deze heffing niet in evenredigheid
staat met hun draagkracht, in het bijzonder
niet bij vergelijking met het draagvermogen
der ongehuwden en van de kleine gezinnen,
zoodat er bij het bestaande belastingstelsel
meer belasting wordt gevorderd, waar min
der draagkracht is;
dat adressanten daarom Uwe Majesteit
eerbiedig verzoeken het daarheen te willen
leiden, dat er te dezen opzichte voor het
groote gezin billijkheidshalve meer gelijk
heid worde verkregen;
dat zulks te meer dringt, nu de belastin
gen hier te lande een ongekende hoogte
hebben bereikt en door het invoeren van
nieuwe indirecte belastingen de belasting
druk op de groote gezinnen ongelijk meer
wordt verzwaard.
Aan de memorie van toelichting, die het
adres begeleidt, is het volgende ontleend:
De Personeele belasting zal in hoofdsom
en opcenten naar grove raming (juiste cijfers
staan ons niet ten dienste) voor de eerste
drie grondslagen opbrengen 45 millioen gul
den; de accijnzen op geslacht, zout en suiker
brengen in totaal op 60 millioen; de invoer
rechten komen tot een opbrengst van 40
millioen; welk deel van dit laatste bedrag
ten laste van het gezin komt, valt niet te
zeggen, maar mag wel begroot worden op
de helft, d. i. ongeveer 20 millioen. Het ge
zin zal derhalve voor ongeveer 125 millioen
aan belastingen hebben op te brengen ter
zake van verteringen, waaraan het zich
kwalijk ontworstelen kan.
Hoewel de R. K. Bond voor groote gezin
nen, in principe niet afwijzend staat tegen
over verteringsbelastingen, meenen wij niet
temin te moeten aandringen op elimineering
van den meerderen last, die hieruit voor de
groote gezinnen voortvloeit.
De verteringskosten, wijl opvoerend de
kosten van het levensonderhoud, vormen
één van de factoren, die het loon (c.q. het
inkomen) bepalen van het gemiddeld gezin.
Het brengen van de bestaansvoorwaarden
in zake van belastingen voor het groote ge
zin op het peil van het loon, hetwelk gel
dend moet worden geacht voor een gemid
deld gezin, is te bereiken door een com
pensatie voor die belastingen, welke in een
groot gezin meer worden betaald. Het ge
middelde gezin wordt in Nederland berekend
op 4.19 personen, d.i. man, vrouw en 2 kin
deren. Wanneer bijgevolg de compensatie
wordt toegepast voor elk minderjarig kind,
dat boven het getal van 2 ten laste van
een gezin komt, dan mag het grootste*gezin
geacht worden in belastingzaken met het
gemiddelde gezin in gelijke conditie te zijn
gebracht. Wij stellen ons deze compensatie
voor in den vorm van een vermindering van
den aanslag in de Rijksinkomstenbelasting.
De mindere ontvangst aan belastingop
brengst als gevolg van de compensatie zou
moeten worden vergoed door in te voeren
voor ongehuwde personen een complement
op de Personeele Belasting en wel in den
vorm van een suppletoiren aanslag in de In
komstenbelasting door opcenten of anders
zins.
Op deze wijze kan er een evenredige vcr-
deeling der lasten van de Personeele Belas
ting worden verkregen. Deze dient dus bui
ten rekening te blijven bij de becijfering, tot
welk bedrag verder de bedoelde compensa
tie aan groote gezinnen billijkerwijs moet
worden verstrekt. Hiervoor komen dus nog
in aanmerking Accijnzen, Invoerrechten en
andere belastingen van dezelfde strekking;
wij laten deze laatste, die van minder impor
tantie zijn, hier overigens buiten beschou
wing; zij mogen als correctie dienen voor de
mogelijk onjuiste opgave van 20 millioen
aan invoerrechten ten laste van het gezin.
Behalve deze 20 millioen blijft er dus te
compenseeren 60 millioen aan Accijnzen, die
extra door de gezinnen worden opgebracht.
Bij een bevolking van goed 7 millioen
mag gezegd worden, dat uit dezen hoofde
op eiken inwoner drukt een belastingbedrag
van minstens tien gulden. Zoodat in een
gezin van bijv. 10 minderjarige kinderen ten
laste, een compensatie gegeven zal moeten
worden van (102) X 10 is 80. Dit
bedrag komt in aftrek van den aanslag in de
Rijksinkomstenbelasting en kan door de be
lastingautoriteiten verrekend worden tege
lijk met de vaststelling van dien aanslag wat
dan weinig moeite en kosten zal teweeg
brengen.
Omtrent het getal kinderen, hetwelk in de
gezinnen aanwezig is boven twee, geeft de
tegenwoordige statistiek geen uitsluitsel.
Daarom is te rade gegaan met de statistische
gegevens der volkstelling van 31 December
1909. Blijkens de toen bekend gemaakte ta
bel der samenstelling van de gezinnen, mag
gerekend worden op een totaal aantal van
1.700.000 kinderen, hier te lande aanwezig in
de gezinnen van meer dan twee kinderen.
De voorgestelde compensatie zal daarom
vorderen een bedrag van 17 millioen gulden.
Dit bedrag ware te vinden zooals reeds
gezegd in het complement van de Perso
neele belasting voor de ongehuwden. Onze
Bond gaat namelijk uit van het beginsel,
dat de belastingen allereerst gevonden moe
ten worden daar, waar deze het minst druk
ken; dat een belasting, rustende op het al
gemeen, toch weer grootendeels ten laste
van het gezin zal komen en dat voor eenige
privilegecring in zake Personeele Belasting
zeker geen grond bestaat.
Van de ongehuwden zal dan gevonden
moeten worden een som van 17 millioen. Wij
achten deze heffing mogelijk in den vorm
van een surtaxe op de Rijksinkomstenbelas
ting, te regelen derhalve gelijktijdig niet
dezen aanslag.
Hoeveel van deze belaslingDlichtigen er
juist bestaan, is den Bond tot zijn leedwezen
niet bekend ten slotte is dit ook onze
taak niet. Wij meenen nochtans te mogen
aannemen, dat er ongeveer 400 a 500 dui
zend van deze belastingschuldigen zullen
zijn, zoodat de compensatie hun zou komen
te staan op een gemiddeld bedrag van onge
veer 40 gulden: een som, die niet overdreven
mag worden genoemd in verband met de
betalingscapaciteit van deze personen en de
omstandigheid, dat door de gezinnen gemid
deld ook ongeveer hetzelfde bedrag aan
Personeele Belasting wordt opgebracht.
De Vereeniging A.R.K.A. zette te Alkmaar
Dinsdag haar congres in, onder voorzitter
schap van den heer J. H. A. L. von Frytag
Drabbc,
Een 80 a 90-tal afgevaardigden woonden hel
congres bij.
Aan de Tel. ontleenen wij de volgende bij
zonderheden:
Verschillende afdeelingen brachten woor
den van hulde en dank aan het hoofdbestuur.
Anderen oefenden op het bestuursbeleid
ernstige critiek uit, speciaal op het werk van
den voorzitter, die in een op 4 Mei te Am
sterdam gehouden protestvergadering tegen
de voorgenomen salarisverlaging verklaard
zou hebben, dat hij hulde bracht aan de
R.-K. Kamerclub en baron Van Wijnbergen,
Zuidelijke afdeelingen klaagden er over.
dat de voorz. zijn aandacht niet voldoen
de gevestigd houdt op de belangen van het
Zuiden.
De voorzitter zeide o.m., dat hem door
een onjuist verslag van de bovenbedoelde
vergadering in een der bladen, door de
„Limburger Koerier" en meerdere bladen
verweten werd, dat hij geen goed katholiek
meer zou zijn. Op de vergadering had spr
betoogd, dat iemand zijn ondergeschikte kan
bevelen hem advies uit te brengen over een
of ander. Ons echter kon men niet daartoe
verplichten en wij weigeren dan ook advies
uit te brengen, zeide spr.
Wel wilde spr. nu verklaren, dat hij van
de R.-K. Kamerclub steeds alle mogelijke
medewerking had gehad bij conferentie e.d.
Over baron Van Wijnbergen had hij gespro
ken, precies zooals hij over hem dacht. Spr.
heeft op de bedoelde vergadering gestaan
als eerlijk man. (Applaus).
Bij het beantwoorden van andere sprekers
betoogde spr. o.m., dat hij in de plaats van
verlaging van salaris en verhooging van den
kindertoeslag (zooals een der afgevaardigden
het wenschte, wanneer salarisvermindering
toch doorgang zou vinden) liever een belas
ting op het celibaat zag, welke belasting dan
zou moeten vervangen het verschil in salaris
van ongehuwde en gehuwde ambtenaren.
Replieken volgden.
De vergadering werd geschorst tot Dins
dag, nadat de voorzitter nog medegedeeld
had, dat het bestuur beraadslagingen had ge
voerd met een jurist over het al of niet pro-
cedeeren tegen den Staat.
De kosten waren voor de vereeniging nog
al belangrijk (circa 2000), doch daartegen
over staat, dat een eventueel proces door de
A.R.K.A. kan worden gewonnen. De meer
derheid van het bestuur is vóór procedeeren.
Na deze inleidende vergadering begaven
de congressisten zich naar het stadhuis, waar
zij officieel werden ontvangen en toegespro
ken door den burgemeester dezer gemeente,
mr. W. C. Wendelaar. De heer Von Frytag
Drabbc beantwoordde deze speech.
Tegen half 7 verzamelden de afgevaardig
den zich aan een gemeenschappelijk diner,
waarna hun te half negen een feestavond
met een tooneelvoorstelling werd aangebo
den.
Binnenkort zal, volgens de N. Ct., de op
richtingsvergadering plaats hebben van een
nieuwe Christelijke partij, welke zich op
het standpunt plaatst van het Christen-soli-
darisme en zal heeen: Christen-solidaristi
sche Staatspartij.
De voorstanders van het Christen-solida-
risme achten het tijdperk van een star indi.
vidualitisme voorbij en erkennen te leven
midden in een felle reactie daartegen. Zij
achten nu het gevaar groot, dat men in een
ander uiterste, een star socialisme of com
munisme vervalt, en oordeelen, dat slechts
één uitredding mogelijk is, nl. een maat
schappelijke ordening, die gebaseerd is op
de Christelijke solidariteitsgedachte.
Alhoewel staande op Christelijk standpunt
zal het Christen-solidarisme in de praktische
politiek noch links, noch rechts staan en in
zijn isolement zijn kracht zoeken.
Er bctaan ook plannen, zegt het blad, tot
de uitgifte van een orgaan.
Naar uit Peking gemeld wordt, stelde
d'Oisy zijn vertrek uit Shanghai uit, wegens
de bedreiging van Tuchun Kiangsu, om zijn
machine in beslag te nemen, indien hij in
zijn gebied landde. Die bedreiging is blijk
baar een teeken van jaloerschheid, daar
d'Oisy de machine van Tuchun Chakiang
aannam, waarmede eerstgenoemde in vijand
schap verkeert.
De president en de minister van oorlog
telegrafeerden Tuchun Kiangsu den over
tocht van d'Oisy niet te belemmeren.
De tocht van Pelletier d'Oisy van Parijs
naar Tokio is niet geslaagd, daar niet vol
daan kan worden aan de voorwaarden, die
gesteld waren en die zijn medegedeeld tot
hij te Hanoi arriveerde. De voornaamste
bepaling n.l. was, dat de geheele tocht moest
worden volbracht met hetzelfde vliegtuig,
waaraan geen essencieele veranderingen
mochten worden aangebracht. De tocht ;s
nu door het vermelde ongeval te Shanghai
geëindigd. Wel zet hij nu met een vliegtuig
hem ter beschikking gesteld door den mili
tairen gouverneur van Che-Kiang, de reis
van Shanghai over Peking naar Tokio voort,
doch dit gedeelte kan niet beschouwd wor
den als de voortzetting van den raid, waar
in Pelletier d'Oisy het wereldrecord op dit
gebied heeft geslagen.
De afstand ParijsShanghai, door hem
afgelegd, bedraagt 16450 K.M., het gemid
delde per étappe ie 1175 K.M., het dagc-
lijksche gemiddelde 610K.M.en de gemiddel
de oversnelheid 180 K.M.
Het is in alle geval een buitengewone
prestatie geweest en men kan zich de te
leurstelling er over indenken van den vlie
ger zelf en heel Frankrijk en velen daar
buiten, dat door een noodlottig toeval de
schitterende tocht op het laatste gedeelte
misluke.
een aan liet andere einde van de zaal
staande motorfiets tot stilstand.
Evenzoo doodde hij een muis, hetgeen
zijn uitvinding den bijnaam van „Death
Ray" (Doodende Straal) bezorgde, doch hij
gebruikte zelf niet gaarne dien naam voor
zijn inventie.
Matthews noemt het niet de ontdekking
van een nieuw type electrischc stralen,
doch een combinatie van verschillende
reeds bekende stralen. Blijkens de dagbla
den, aldus Matthews, zijn de Duitschers
thans in staat onder zekere omstandighe
den vliegtuigen naar omlaag te halen, doch
hij is van meening, dat hun dit slechts mo
gelijk is door middel van sterke wissel-
stroomen en bijzondere luchtinstallaties,
welke echter slechts een geringen afstane
kunnen bestrijken.
Matthews verklaarde, dat hij bereid is in
dienst te treden van de Britsche regeering
voor het verrichten van wetenschappelijke
waarnemingen, hetzij voor geheel zijn ver
der leven of voor een nader overeen te
komen aantal jaren, indien de regeering
zijn uitvinding aanvaardt.
Hij was gedurende den Zuid-Afrikaan-
schen oorlog reeds regeeringsexpert voor
draadlooze telegrafie in het Engelschc le
ger en werd destijds tweemaal gewond.
Men meldt uit Enschedé:
Volgens mededeeling van het hoofdbestuur
van Unilas is het aantal arbeiders, dat gis
teren aan het werk was, gestegen tot 2647,
hetgeen in vergelijking met de vorige week
een stijging beteekent van 800 arbeiders.
Men beschouwt deze vermeerdering als een
gevolg van de Zaterdag van fabrikantenzijde
gepubliceerde verklaring, dat zij onder geen
voorwaarde verder zouden gaan dan het
voorstel-IJsselsteijn.
In een Dinsdag te Utrecht gehouden con
ferentie tusschen de directie der Nederland
sche Spoorwegen en de vertegenwoordigers
der vakbonden werd de regeling van de te
rugbetaling der teveel ingehouden loonkor-
ting, nadat een verbetering was aangebracht
voor het werkplaatspersoncel, in algemeene
lijn aanvaard. De directie verklaarde zich
bereid, om ieder gegrond bezwaar inzake te
weinig gerestitueerde loonkorting onder de
oogen tc zien, indien het verschil meer dan
2/10 procent van de jaarbezoldiging bedraagt.
Voorts werden uitvoerige besprekingen ge
houden omtrent de hoofdlijnen voor den in
te stellen personeelraad. De directie zal met
deze besprekingen rekening houden en een
ontwerp-regeling aan de organisatie zenden.
VERSCHILLENDE BIJZONDERHEDEN.
De heeren H. E. Wimperis, algemeen di
recteur van het departement van weten
schappelijk onderzoek van het ministerie
van luchtvaart, F. E. Smith, die eenzelfde
functie verricht aan het departement van
marine en een expert van het departement
van oorlog woonden in het laboratorium
van Matthews te Harewood de proefnemin
gen met den „Doodenden Straal" bij, waar
na zij hem Maandagavond schriftelijk ver
zochten de uitvinding aan een nieuwe en
beslissende toets tc onderwerpen."
Zoowel de autoriteiten als Matthews be
trachten stilzwijgendheid aangaande de
experimenten, die verricht werden, doch,
naar verluidt zouden de proeven van
denzelfden aard geweest zijn als die, welke
voordien reeds genomen werden.
Matthews heeft zijn laboratorium in een
oud huis nabij Hannover Square, waarin
zich een lange zaal bevindt. Op deze wijze
heeft de uitvinder een ruimte tot zijn
beschikking met een lengte van circa 65
voet.
Bij de proefnemingen plaatste hij zijn toe
stel aan het eene einde van de zaal en
bracht van daar uit het mechanisme van
De dood van twee der opvarenden.
De Raad voor de Scheepvaart stelde Dins
dag een onderzoek in naar de oorzaak van het
losspringen van een slikdeksel aan bcord van
den stoomtrawler „E.T." IJ.M. 19, waarbij
twee opvarenden den dood vonden.
Het schip was op zee, getuigen waren dus
niet verschenen.
Voorgelezen werd in de eerste plaats de
verklaring van den machinist. Deze verklaar
de, dat de tocht van het schip geheel normaal
verliep tot hij op 3 April de wacht had over
gegeven. Toen hij zich omtstreeks 2 uur in
zijn hut bevond hoorde hij plotseling een
hevige knal. Hij meende dat het schip op een
mijn geloopen was en spoedde zich naar het
dek, waar hij zag dat de luiken van hun
platt; gerukt waren en de asch overal ver
spreid lag.
De kapitein, dien hij te hulp riep, was bezig
twee over boord geslagen touwen te redden.
De machinist hoorde geroep en gekreun in
de machinekamer en begaf zich daarheen.
Spoedig kwam ook de kapitein daar. Zij von
den ce i 2de machinist, die nog kreunde maar
spoedig den geest gaf. Gedeeltelijk in den ko
lenbunker, gedeeltelijk in de gang lag de
tremmer die echter dood was.
De schipper heeft gelijkluidende verkla
ringen afgelegd. Door een Duitschen trawler
werd het schip naar IJmuiden terug gesleept.
Gehoord werd vervolgens een technisch
ambtenaar van het stoomwezen te IJmuiden.
Deze verklaarde voor de afreis persoonlijk de
deksel te hebben geinspecteerd en niets ver
dachts te hebben gevonden.
Hij vermoedt, dat in het slikdeksel een
kraak zal hebben gezeten, die het door het te
sterk aandraaien der moeren door de machi
nisten verergerd is en het op 3 April heeft
begeven. Hij verklaarde te weten, dat dik
wijls te veel kracht wordt gebruikt bij het
aandraaien der moeren en vermoedt dat dit
ix -,asu het geval is geweest, daar een sleutel
van 50 c.M. werd gebruikt, die daarvoor niet
is aangewezen, en de machinist verklaarde
de schroeven zoolang aangedraaid te hebben
tot er geen beweging in is te krijgen. De dikte
van dejdeksel is voor de afvaart met de han
den gemeten. Passers om de dikte van de
deksel te meten zijn niet aanwezig. Als er ver
moeden van een gebrek is worden de deksels
geboord. Hiervoor achtte hij geen termen aan
wezig. Bij het onderzoek is de pakking afge
nomen. Over de bestudeerde kraak werd niets
gemerkt.
De raad zal in deze zaak later uitspraak
doen.
Enkele jaren geleden werd door B. en W.
van Utrecht aan verschillende ambtenaren
bij den dienst van bouw- en woningtoezicht
straffen opgelegd en tot hen ernstige waar
schuwingen gericht, naar aanleiding o.m. van
het verrichten van werkzaamheden door der
den.
Er is nu, naar de Tel. verneemt', weer ge
knoeid, want bij den bewusten tak van
dienst is thans weder een ambtenaar buiten
dienst gesteld, als verdacht van het aanne
men van geld voor verrichte werkzaamheden
voor derden.
Bedoelde bouwkundige bij de bouwpolilie,
had voor een particulier een verzoek klaar
gemaakt en daarvoor een gift van 25 aan
genomen.
Dit verzoek werd daarna door hem zelf in
ontvangst genomen en gereedgemaakt voor
goedkeuring,
De nieuwe directeur toekende de stukken,
doch wijl de woningdienst bezwaren maakte,
werd het verzoek door B. en W. afgewezen.
De verzoeker, die de gift gegeven had, be
greep er niets van en wendde zich tot den
nieuwen directeur, waarbij hij over de weige
ring zijn verwondering te kennen gaf, daar
zijn verzoek toch door..,, een deskundige
was samengesteld! i
Toen kwam natuurlijk alles uit en later
bleek bovendien, dat deze overigens hoogst
bekwame ambtenaar, tegenover verschillen
de aannemers niet geheel vrij stond.
Hij is thans buiten dienst gesteld, in af
wachting van dc beslissing van B. en W„ wdr
ke straf op hem zal worden toegepast.
Dinsdagmiddag omstreeks vijf uur deed de
autobus GorinchemGeldermalsen zijn laat
sten rit naar Geldermalsen. Eén K.M. buiten
dc stad stortte de bus aan den binnenkant
van den zeer hoogen Lingedijk. Van de tien
inzittenden werden er zes meest door glas
scherven van de gebroken ruiten gewond; zij
werden onmiddellijk naar het ziekengasthuis
te Gorcuin per auto vervoerd. De oorzaak
van het ongeluk is tot dusver onbekend.
Tezelfdertijd is een vrachtauto van de fa.
De Visser te Gorcum van den Waaldijk te
Dalen getuimeld. Persoonlijke ongelukt-™
kwamen hierbij niet voor.
Het parket uit Almelo heeft Maandag
middag te Goor op aanwijzing van een wichel-
roedelooper opgegraven het lijk van den
sedert den nacht van 23 op 24 Augustus 1923
spoorloos verdwenen Hermanus van Ommen
nachtwaker bij de boterfabriek \X cddehoen
aldaar. De omgeving, waarin het lijk begra
ven was, was aan de justitie medegedeeld door
den reeds eerder gearresteerden F., te Almelo,
die juist wegens andere misdrijven veroor
deeld is tot 13 jaar gevangenisstraf. Deze
kon zich echter de juiste plek niet meer her
inneren, daar hij slechts medeplichtige bij
den moord zou zijn geweest. Volgens zijn
mededeelingen is de moord gepleegd door
een Duitscher, die zich wegens andere mis
drijven reeds in voorloopige hechtenis be
vindt. Reeds eenigen tijd geleden had men
toen vruchteloos hetzelfde terrein afgezocht.
Nader wordt gemeld
De beruchte in- en uitbreker W. F., die
onlangs door de Almelosche rechtbank we
gens verschillende diefstallen en een poging
tot doodslag op den jachtopziener Ter Mors
tot 13 jaar gevangenisstraf veroordeeld werd
is Maandagmiddag op last van de justitie per
auto vervoerd naar Goor. Gedurende zijn
verblijf in het Huis van Bewaring te Almelc
had de justitie versterking gekregen van haat
vermoeden, dat F. betrokken was bu de
spoerboze verdwijning van den bejaarden
nachtwaker van Ommen, van de stoom-
zuivelfabriek Weddehoen, te ^oor.
Wachtmeester der marechaussee Nierkens,
te Hengelo, heeft gedurende vele weken het
onderzoek in deze kwestie geleid en materiaal
tegen F. verzameld, dat hij hem bij een van
zijn bezoeken voorlegde. Toen eindelijk be
kende F. bij de inbraak in Weddehoen en
den moord op van Ommen betrokken te zijn
geweest. Hij deelde mede met een Duitsche
en een Nederlander, de „Zwarte Tijger", in
gebroken te hebben in de stoomzuivclfabrick
Weddehoen. De nachtwaker had zich verzet,
waarna de Duitscher hem een schot hagel in
het hoofd geschoten had. De „Zwarte Tijge:
heeft daarna v. Ommen den schedel ingesla
gen. Met zijn drieën hebben zij den nacht
waker een zak over het hoofd gedaan en hem
vervolgens op eenigen afstand van de faoiick
een stuk bouwland begraven.
Bij zijn bekentenis heeft F. de plaats be
schreven, maar onderzoekingen ter plaatse
leidden niet tot het vinden van het lijk, zoodat
men vreesde met een nieuwe poging tot ont
vluchting van F. te doen te hebben.
Maandagmiddag werd hij zelf naar Goor
vervoerd om aanwijzingen te geven. Hij gaf
ongeveer de plaats aan en met behulp van
een wichemoedeloopcr werd na eenig zoeken
het lijk gevonden. Het lag in een schuin-
gegraven kuil. Dr. Hulst, uit Leiden, ver
richtte de sectie en nam den schedel ter nader
onderzoek mee. F. is naar Almelo terugge
bracht.
In aansluiting aan het bovenstaande kan
nog worden medegedeeld, dat het lijk onge
veer 100 M. voorbij de fabriek „Weddehoen"
werd gevonden. Het achterhoofd bleek geheel
he zijn ingeslagen. Op het lijk werden een
bril en twee tabaksdoozen aangetroffen.
De justitie heeft het lijk aanvankelijk doen
overbrengen naar het fabrieksgebouw, waar
het hoofd voor nadere sectie van den romp
is afgenomen. De romp is daarna met de lede
maten in een kist gelegd, welke, verzegeld,
naar de alg. begraafplaats is overgebracht.
Met 4 tegen 3 stemmen weigerde dc Raad
van Hoogwoud, om aan den wensch van Ged,
Staten van N.-Holland te voldoen, om een
bedrag van f 969.42 te betalen voor leer
lingen uit de gemeente, die het gymnasium
te Hoorn bezoeken. De raad was en bleef van
oordeel, dat de wet op het M. O. zeer onrecht
vaardig is, door de gemeenten te laten be
talen voor het onderwijs, vooral aan kinderen
van gegoede ingezetenen, dat in andere ge
meenten wordt genoten. Eveneens werd met
4 tegen 3 stemmen besloten niet op de be
grooting te brengen de volgende bedragen
hetgeen wel door Ged. Staten werd gc-
eischt n.l. f 2500 jaarwedde burgemeester
(de raad wil f 2000 geven), f 1400 jaarwedde
gemeente-ontvanger (de raad wil
f 1250 voor bijdrage H.B.S. f 425 voor bij
drage aan van Rijkswege gesubsidieerde g>
nasia, f 100 bijdrage kosten Nijverheids
onderwijs.
Zaterdagavond werden op de spoorlijn
nabij het station te Delft twee hitten gegrepen,
die uit een weide onder 's-Gfavenhage waren
weggeloopen. De beesten hidden van D®n
Haag tot Delft vóór den trein gehold. Ge
volg was, dat op een heel ongewone wijze
ongeveer 20 minuten vertraging in den dienst
ontstond.
Heb het uitstekendste aan te bieden dat
iemand wenschen kan, hoe zal de wereld
het weten, indien gij niet adverteert.
JOHN. P. ROCKEFELLER;
