BINNENEANDSCH NIEUWS,
Ontwerp nieuwe ziekte- en
'ongevallenwet bij den Hoogen
Raad van Arbeid.
De arbeidsvoorwaarden Van het
Amsterdamsche Overheidsper
soneel. Het conflict met
Wethouder Wierdels.
Algem. Ned. Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer.
STATEN GENERAAL.
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
Oorlogsbegrooting.
De statuten van „De Dageraad".
STOOMVAARTLIJNEN.
GEMENGD NIEUWS.
Een familie-record.
Een jeugdige dievenbende.
Door een vrachtauto overreden.
Inbrekersbende.
Bankoplichting.
Zakkenrollerij.
KORTE BERICHTEN.
Oe Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft een voorontwerp van wet van
een nieuwe ziekte- en ongevallen wet met
nota van toelichting aanhangig gemaakt bij
den Hoogen Raad van Arbeid.
De voorz. van den Raad heeft omtrent dit
voorontwerp het prae-advies gevraagd van
Commissie XI. De Commissie zal ter behan
deling van het voorontwerp worden bijeen
geroepen op Maandag 14 Juli a.s. en zoo
noodig op 15 en 16 Juli.
Het ligt in het voornemen den Raad ter
behandeling van het prae-advies omstreeks
18 September bijeen te roepen. Exemplaren
van het voorontwerp met nota van toelich
ting zijn bij de Alg. Landsdrukkerij verkrijg
baar.
In de toelichting wordt o.m. gezegd:
Bij de uitwerking van het onderhavige
wetsontwerp heeft ondergeteekende ernstig
nagegaan of het mogelijk zoude zijn aan de
ziekenkassen een plaats in te ruimen onder
de met de uitvoering der ziekteverzekering
belaste organen. Dit onderzoek heeft echter
tot een negatief resultaat geleid, aangezien
de collectieve verzekering der arbeiders
zich niet verdraagt met een regeling, waar
bij aan den individueelen arbeider de be
voegdheid wordt gegeven zich bij een zie
kenkas te verzekeren. Het eene stelsel sluit
hier het andere stelsel uit.
't Wetsontwerp brengt onder de verplichte
ziekte- en ongevallenverzekering allen, die
fn loondienst arbeid verrichten. Een loon
grens waarboven de verzekering is uitge
sloten, wordt naar het voorbeeld der be
staande Ongevallenwetten niet gesteld.
Alleen wordt het dagloon, waarnaar bij
ziekte en bij ongeval geldelijke schadever
goeding wordt toegekend, gebonden aan een
maximum van acht gulden.Het ontwerp kent
op deze algemeene verzekering slechts één
uitzondering, n.l. voor de bemanning van
zeeschepen. De rechten dezer arbeiders op
voorzienning bij ziekte en ongeval blijven
in verband met den aard van het bedrijf,
waarin zij werkzaam zijn, beheerscht door
de Zeeongevallenwet 1919 en het Wetboek
van Koophandel. Overigens is de verzekering
der arbeiders geheel losgemaakt van den
aard van hun arbeid, zoodat verzekerd zul
len zijn niet slechts arbeiders, werkzaam
fn ondernemingen, maar ook arbeiders, aan
genomen voor het verrichten van huishoude
lijke verdiensten.
De arbeiders zijn door het enkele feit van
hun loondienst verzekerd tegen geldelijke
gevolgen van ziekte en ongeval. Aanmelding
voor de verzekering is niet noodig, zoodat
zonder individueele aanduiding, derhalve
collectief, alle arbeiders, die op een gege
ven oogenblik in loondienst van een be-
aalden werkgever werkzaam zijn, verze-
erd zullen zijn.
De verzekering zal, als het door den
wetgever gedachte normale geval, worden
uitgevoerd door Bedrijfsvereenigingen, als
welke in beginsel uitsluitend zullen kunnen
worden erkend door samenwerking van
werkgevers en werkgevers-organisaties met
arbeidersorganisaties in het leven geroepen
instellingen. Daarnevens zullen echter, onder
bepaalde voorwaarden, als Bedrijfsvereni
ging ook kunnen worden erkend vereni
gingen van werkgevers. Dezelfde Bedrijfs
vereniging zal het risico van de beide ver
zekeringen van dezelfde arbeiders moeten
dragen.
Als aanvullende organen treden op de
Rijksverzekeringsbank en de Raden van Ar
beid, met dien verstande, dat het risico der
ziekteverzekering zal worden gedragen door
de Raden van Arbeid en dat der ongeval
lenverzekering door de Bank. De kosten
der verzekering worden gedragen door de
werkgevers. Voor zoover deze niet bij een
bedrijfsvereeniging zijn aangesloten, zullen
zij aan de hand eener door hen aan te hou
den loonlijst de voor beide verzekeringen
verschuldigde premie hebben te betalen, in
den vorm van een door de Koningin vast te
stellen percentage van het door hen uitbe
taalde loon.
Naar aanleiding van het gerezen geschil
tusschen den voorzitter van de Centrale
Commissie van G. O., wethouder Wierdels,
en den voorzitter der Federatie, den heer
Schiln, heeft de Federatie aan het college
van B. en W. een schrijven gericht.
Daarin wordt dan gewezen op het feit,
dat wethouder Wierdels weigert in t vervolg
den voorzitter Schilp als afgevaardigde van
de Federatie te ontvangen.
Wij hebben, zegt de Federatie, bewijzen
gevraagd voor de ten lastelegging en stel
len er prijs op, dat de C. C.-vergadering
van 16 dezer zich over de maatregel van
haar voorzitter zal uitspreken. Wij verne
men uit de pers, dat in de C. C.-vergade
ring besloten is, onzen brief in de volgende-
vergadering te behandelen. Dit achten wij
op zijn zachtst uitgedrukt zeer onredelijk,
omdat hierdoor een deskundige instantie
als de C. C.-vergadering naliet, tegenover
onze organisatie en 't publiek een beteeke-
nend oordeel ter zake de hangende kwestie
uit te spreken.
Aangezien de eerstvolgende C. C.-verga
dering naar ons inzicht nog geruimen tijd
kan uitblijven en daardoor een beslechting
van 't gerezen geschil ongewenscht op zich
zal laten wachten, zoo doen wij bij dezen
aan uw college het dringend verzoek. D.
Schip en W. F. Blaauw, resp. voorzitter en
secretaris van onze Amsterdamsche Fede
ratie, zoo sooedig mogelijk in een onderhoud
met uw college te ontvangen, om het goed
recht ook van hun organisatie, om tot haar
vertegenwoordiger(s) te benoemen wie zij
wil, te verdedigen en om te verlangen, deug
delijk aanvoerest van motieven van een wet
houder, die een vertegenwoordiger eener
organisatie niet wil ontvangen.
Het Comité van Verweer, samengesteld uit
diverse organisaties van gemeenfepersoneel,
heeft Maandag j.l. een vergadering gehou
den. Behalve de vertegenwoordigers van het
„Nationaal Verbond van Gemeente-Ambte
naren", welke wegens een bestuursvergade
ring niet aanwezig konden zijn, waren alle
organisaties, bij het comité aangesloten, aan
wezig.
Ter sprake werd ook gebracht de houding
van den voorzitter van de Centrale Com
missie van Gemeentewerkliedenzaken, den
heer Wierdels, tegenover den voorzitter van
de Federatie, den heer Schilp
Het trof de vergadering, dat de wethou
der zijn redenen hiervoor niet nader gemo
tiveerd heeft. Op grond hiervan sprak de
vergadering haar verontwaardiging uit over
de houding van wethouder Wierdels en be
sloot zij om in de diverse organisaties, welke
het comité vormen, te bespreken in hoeverre
en op welk tijdstip met de Federatie samen
tegen deze houding van den wethouder
kan worden opgetreden.
De volgende comité-vergadering werd vast
gesteld op Zaterdagmiddag 21 Juni a.s. om
j 4 uur.
Onder voorzitterschap van prof. M. W. F.
Treub werd Woensdag in het „Hof van
Holland" de jaarlijksche algemeene verga
dering van de Algem. Ned. Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer gehouden.
De voorzitter opende de vergadering met
een woord van nagedachtenis aan den kort
geleden overleden voorzitter, den heer F. W.
C. H. Baron v. Tuyll van Serooskerken.
Het geldelijk beheer over 1923 werd ver
volgens goedgekeurd. Een discussie ontspon
zich daarop over de wijziging in de Statuten,
welke betreft een verhooging der contributie
aan de algemeene kas van 10%. Deze wij
ziging werd ten slotte goedgekeurd, benevens
het voorstel om het rantal leden van het
hoofdbestuur van 12 op 15 te brengen. Ver
volgens was aan de orde de bespreking on -
trent de mogelijkheid de vacanties in Neder
land anders te regelen.
Besloten werd een commissie te benoemen,
die het vraagstuk nader onder de oogen zal
zien en het volgend jaar met een voorstel bij
de algemeene vergadering zal komen. Het
hoofdbestuur werd aangewezen deze com
missie te benoemen.
Daarop werd een telegram van hulde ver
zonden aan H. M. de Koningin. De directeur
van het bureau der A. N. V. V., de heer W.
P. F. van Deventer, deed eenige mededeelin-
gen betreffende de werkzaamheden van het
bureau in het afgeloopen jaar.
In verschillende landen was de propaganda
ijverig voortgezet. Besprekingen waren gaan
de met den directeur der posterijen om de
briefkaarten, in navolging van Zwitserland,
van kleine illustraties te voorzien. Deze
besprekingen zullen waarschijnlijk tot een
goed einde leiden.
Een" lijst van hotelhouders in Nederland
was vervaardigd. Aan een duizendtal hotel
houders waren aanvragen gestuurd, maar
slechts van 180 was antwoord ontvangen.
Dit was wel zeer eigenaardig, daar de lijst toch
een gratis en schitterende reclame is.
Tot leden van het Hoofdbestuur werden
gekozen de heeren A. Robertson (R'dam),
H. P. J. Bloemers (de Steeg), Jhr. L. C.
Mollerus (Haarlem), G. Houtekamer (Kloe-
tinge), Jhr. Mr. H. Hora Feith (Groningen)
en H. L. van Beurden (Tilburg).
De heer Krelage, voorzitter der Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur te
Haarlem, deed eenige mededeelingen over
de Internationale Voorjaars Bloementen
toonstelling, die in 1925 te Haarlem gehouden
zal worden. In tegenstelling met de veel te
talrijke en vaak overbodige tentoonstellingen
op ander gebied, zal de ontworpene veeleer
een voorjaarsbloemenfeest in de vrije natuur
zijn, zooals er slechts eenmaal, in 1910, dus
welhaast vijftien jaar geleden, een gehouden
is.
Na den oorlog werd aanstonds het denk
beeld overwogen om in of omstreeks 1920
een tweede vollegrondstentoonstelling te
houden, maar wegens de moeilijke inter
nationale verhoudingen kon dit denkbeeld
niet uitgevoerd worden voor 1925, en thans
is de voorbereiding van deze nieuwe mani
festatie in vollen gang. In tegenstelling met
1910 zal de aanstaande tentoonstelling inter
nationaal zijn, niet alleen door de benoeming
van een internationale jury, maar door be
langrijke inzendingen van den buitenland-
schen tuinbouw.
Als terrein is gekozen een deel van het
schilderachtige wandelbosch Groenendaal,
eigendom der gemeente Heemstede en met
groote bereidwilligheid ter beschikking ge
steld. Aan officieelen moreelen steun ontbreekt
het niet. De Prins der Nederlanden heeft
het Beschermheerschap, de Ministers van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw, van
Buitenlandsche Zaken en van Arbeid, Handel
en Nijverheid hebben met de Commissaris
sen der Koningin in Noord- en Zuid-Holland
het eerevoorzitterschap aanvaard, terwijl
een eerecomité onder voorzitterschap van
den Burgemeester van Heemstede in voor
bereiding is.
De tentoonstelling verdient stellig alge
meene belangstelling en, eindigde spr., het
zal daarom op prijs worden gesteld, indien
de afgevaardigden, wanneer zij na hunne
thuiskomst verslag uitbrengen over deze
vergadering, in hunnen kring de aandacht
op de tentoonstelling willen vestigen en
het denkbeeld van excursies naar de tentoon
stelling, die een der belangrijkste gebeur
tenissen op tuinbouwgebied van onzen tijd
belooft te wo-den. willen aanhangig maken.
De heer dr. Fabri, uil Duitschland, zeidc,
dat het hem gebleken is, dat zooveel Ne
derlanders hun eigen land nog niet kennen,
hetgeen echter een internationaal verschijn
sel moet worden genoemd. Hij verklaarde
zich bereid, Nederland in de buitenlandsche
pers beter beleend tc maken.
Bij de rondvraag gaf de heer Kropveld in
overweging, nu hel Rijkssubsidie gevaar
loopt, contact te zoeken met de plaatse
lijke middenstandsorganisaties.
De heeren Van Son, uit Dordrecht, en
Piceni, van Breda, wezen op den slechten
toestand van de pont bij den Moerdijk, die
volgens hen, bij het tegenwoordige drukke
verkeer groot gevaar oplevert. Verzocht
werd de regeering daarop attent te maken.
Nog wees een vertegenwoordiger van den
Zuid-Hollandschen Ijsbond op de betere
samenwerking tusschen de vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer en de ijsorganisalies.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Te half twaalf ving een autotocht door 'l
Gooi aan door de nieuwe wijken van Hil
versum naar Laren, waar het noenmaal,
aangeboden door het gemeentebestuur van
deze gemeente, werd gebruikt. Daarna ging
de tocht over Biaricum naar Huizen, waar
de afgevaardigden werden ontvangen door
de Vereeniging van Vreemdelingenverkeer,
aldaar. Vervolgens werd de modelboerderij
Oud-Bussum bezocht. In het sportpark te
Bussum bood het bestuur dier gemeente de
thee aan. Burgemeester de Bordes hield een
rede, beantwoord door prof Mr. Treub,
waarna de gasten de vijvers van het bui
tengoed Bantam bezochten, om ten slotte
naar Hilversum terug te keeren.
Woensdag, 18 Juni.
Voortgegaan wordt met de behandeling van
de Waterstaatsbegrooting.
De heer WESTERDÏJK (V. D.) acht voor
al voor groote afstanden de spoorwegtarie
ven te hoog. Hij wenscht van den minister
de verklaring, dat de toezegging van de rijks
bijdrage voor de tramwegen in noordelijk
Groningen van kracht zal blijven en dringt
aan op een zoo spoedig mogelijke uitvoering
van de verbetering van de havenwerken te
Vlissingen en te Delfzijl.
De heer JANSSEN (R. K.) wenscht vlug
gere ontginning van de kolenterreinen in
Limburg, hetzij door den staat of met een
eploitatieovereenkomst door particulieren.
De heer STENHUIS (S. D. A. P.) klaagt
over rechteloosheid van de Nederlandsche
mijnwerkers.
De heer DOBBELMAN (R, K.) dringt aan
op bespoediging van bruggenbouw bij Nij
megen.
De heer POLAK (S. D. A. P.) oordeelt,
dat vele wegen te breed worden aangelegd,
waardoor geen geld overblijft voor verbete
ring van de andere wegen.
Minister VAN SWAAY zegt, dat de staats
commissie in zake de organisatie van den
rijkswaterstaatsdienst zoo klein mogelijk is
gehouden, om den arbeid te bespoedigen.
Bij aanbesteding kan men buitenlandsche
firmas niet uitsluiten, al worden meest de
Nederlandsche bevoordeeld.
Morgen voortzetting.
VERGADERING VAN WOENSDAG
18 JUNI, 's NAM. TE 1 UUR.
Voorzitter: Mr. Dr. D. A. P. N. KOOLEN,
Aan de orde is: wetsontwerp wijziging en
aanvulling van het VlIIe Hoofdstuk der
Staatsbegrooting voor 1923.
Bij art. 1 van het ontwerp dringt de heer
K. TER LAAN (S. D. A. P.j, naar aanleiding
van art. 31 der Oorlogsbegrooting (herstel
van kleeding en verdere uitrusting) er bij
den Minister op aan een verstandig woord
te willen spreken tot den officier in Am
sterdam, die zijn manschappen met straf be
dreigde, indien hun kleeding niet orde was
MINISTER VAN DIJK zal gaarne een
onderzoek instellen naar de wijze, waarop
de inspectie in Amsterdam gehouden wordt.
Alleen bij ergerlijke nalatigheid behoort de
straf van opkomst onder de wapenen te
worden toegepast.
Bij art. 83 der Oorlogsbegrooting (art. I
ontwerp) klaagt de heer DUYMAER VAN
TWIST (A. R.) over de hooge kosten van
den geneeskundigen dienst.
MINISTER VAN DIJK antwoordt, dat
reeds het hospitaal te Amsterdam is opge
heven en het aantal officieren van gezond
heid verminderd.
Bij art. 169 (periodieke schadevergoedin
gen) maakt de heer DUYMAER VAN
TWIST eenige opmerkingen.
De heer MIECHIELSEN (R. K.) bespreekt
bij art. 4 de fraude, door den zadelmaker te
Haarlem gepleegd, die niet kon plaats heb
ben, zonder dat de commandanten daarvan
iets af wisten. Nu heeft de zadelmaker een
zware straf en ontslag gekregen, maar het
is voldoende, dat de betrokken commandan.
ten slechts 1200 schadevergoeding heb
ben behoeven te betalen? Moeten er geen
disciplinaire straffen worden uitgedeeld of
hooger schadevergoeding worden gevergd
van de commandanten, die dat best kunnen
betalen? De zware straffen aan de lagere
militairen schijnen door de commandanten
te zijn opgelegd, om van zich zelf de aan
dacht af te leiden.
De heer K. TER LAAN (S.D.A.P.) dringt
op een gerechtelijk of administratief onder
zoek aan, opdat de zaak volkomen klaar
worde. Men kan niet volstaan met de halve
bladzijde, die de minister daarover ant
woordt.
MINISTER VAN DIJK antwoordt, dat de
voorstelling van den heer Michielsen van
deze zaak, die een 4-tal jaren geleden is
voorgevallen, onjuist is. Door de officieren
zijn geen frauduleuze handelingen gepleegd,
de officieren hebben niets gebruikt ten eigen
bate. De zadelmaker is in de eerste plaats
gestraft. Er is een onderzoek ingesteld,
maar de auditeur-militair achtte geen ter
men aanwezig voor een strafrechtelijke actie
tegen de officieren. Den officieren is een
boete van 1200 opgelegd; dit was geen
algeheele schadevergoeding, maar deze was
ook niet vast te stellen. Een gevoelige les
was een en ander voor de officieren échter
wel.
Spr, weet niet of het juist is dat de be
trokken chef zelf de straffen heeft opgelegd;
zoo ja, dan is ook spr, van oordeel, dat het
beter ware geweest, als een hoogere militair,
die er geenszins bij getrokken geweest is, dit
gedaan had. Echter gelooft spr. niet, dat de
betrokken chef gehandeld heeft om de aan
dacht van zich af te leiden.
Repliek van de heeren MICHIELSEN en
K. TER LAAN.
De heer KETELAAR (V. D.) acht den be
trokken officier even schuldig, indien deze,
wetende, dat er geheel andere goederen ge
leverd waren, toch de kwitanties teekende.
MINISTER VAN DIJK antwoordt, dat de
geleverde voorwerpen in elk geval gebruikt
zijn vnor's Rijks dienst. Het is een laakbare
handeling, maar de officier heeft zich niet
bevoordeeld
Het wetsontwerp wordt daarna z. h. st.
aangenomen.
Daar minister De Visser (Onderwijs, K. en
W.) niet aanwezig is, wordt het wetsontwerp
Onthouding van Rijkssubsidie aan de na 6
October 1921 geopende Hoogere Burgerscho
len en Gymnasia onder aan de agenda ge.
plaatst.
Aan de orde is: Interpellatie van den heer
Boon omtrent het weigeren van de kon.
goedkeuring op de gewijzïge statuten van
de Haagsche afdeeling der vereeniging De
Dageraad.
De heer BOON (V.B.) wijst er op, dat oud
tijds (Romeinsch Recht en Oud-Hollandsch
Recht) de regel gold: elke vereeniging is
verboden, tenzij zij uitdrukkelijk erkend is.
Daarna schetst spr. den toestand onder de
staatsregelingen van 1798, 1811, den Code
Penal, Grondwet 1848, en komt tenslotte op
de tegenwoordig geldende wet van 1855.
Waarom had de minister een jaar noodig
om tot zijn conclusie te komen? En dit be
sluit is in anti-rev. bladen breed ge
motiveerd genoemd! Vast staat, dat de on
zedelijkheid bij de Dageraadsmannen niet
grootcr is dan bij anderen. De statistieken
zouden eer het tegenovergestelde aanïoonen.
Spr. g aat na, hoe ds. Gravemeyer systema
tisch de niet-katholieken tegen de Katholie.
ken ophitst en vraagt zich af, of het daar
heen moet, dat straks een gereformeerd-her
vormd minister rechtspersoonlijkheid weigert
aan Katholieke vereenigingen! Wat blijft er
tenslotte over van de geloofsvrijheid van de
Thorbeckiaansche leer? Spr. stelt ten deze
de volgende vraag: Is de minister niet van
meening, dat de weigering der Kon. goed
keuring op de gewijzigde statuten in de
Haagsche afdeeling der vereeniging ,,De
Dageraad in strijd is met de Grondwet en
met de wet van 22 April 1855?.
Ten slotte staat spr. stil bij hetgeen in
dc rechtsche pers opgemerkt is naar aan
leiding van deze interpellatie in verband
met par. 4 van het programma van den Vrij.
hcidsbond. Atheïsme wil spr. geenszins pre
diken, maar met prof. Slotemaker de Bruine
zegt spr., dat hier een taak is voor de ker
ken, de scholen, het gezin, niet voor de
overheid.
MINISTER HEEMSKERK vraagt: Is dit
een interpellatie? Gewoonlijk vraagt een
interpellant om inlichtingen, maar hier heeft
men een interpellant, die alles weet en de
meest stellige uitspraken doet. De gestelde
vraag is er één naar den bekenden weg. Een
minister geeft geen beslissingen, die hij in
strijd acht met Grondwet en wet. Het stel
len van dc vraag was slechs een om zich
gelegenheid te verschaffen tot het houden
van eenige beschouwingen.
Er is gewijgerd de Kon. dnedkeuring op
de statuten der Amsterdamsche vereeniging
„De Dageraad" en op de statuten van de op
te richten Haagsche vereeniging. De lange
duur der beslissing is niet abnormaal; spr,
heeft lang nagedacht, omdat hij, ter wille
van het vrijheidsbeginsel, gaarne de goed
keuring verleend zou hebben. Ten slotte
heeft spr. toch geweigerd.
De Amsterdamsche vereeniging, die zich
ten doel stelt de bevordering der vrije ge
dachte tot zedelijke en verstandelijke ont
wikkeling van den mensch, bestaat nog en
kan dus naar haar doel blijven streven. De
moeilijkheden ontstonden door den wensch
tot wijziging der statuten, waarbij de ver
eeniging zich stelt op atheïstisch standpunt
en de vrije gedachte wenscht tc bevorderen
tot vrije en volledige ontwikkeling van de
menschelijke persoonlijkheid. Spr.'s beslis
sing ging niet tegen het atheïsme, doch
tegen dc toepassing daarvan in het nieuwe
statuut; het novum zat niet in het zich plaat
sen op atheïstisch standpunt doch in het
2e deel fvrijc en volledige ontwikkeling..")
van de wijziging, in de toepassing van het
atheïsme.
Het gewijzigde statuut stelt elke in God
zijn oorsprong vindende norm terzijde, ja
elke norm. En dit is anarchie. Immers het
stelt als doel de vrije en volledige ontwik
keling van de menschelijke persoonlijkheid,
los dus van het geloof van God!; het wil
dus den mensch als eigen heer en meester.
Of dit bereikbaar is, is niet de vraag. Maar
hiermede kant de vereeniging zich tegen de
goede zede en de openbare orde. Daarna
wijdt spr. eenige beschouwingen aan hel be
grip „goede zeden".
Hoe kan het anders, dan dat de goede
zeden in verband staan met het religieuse
leven? Het zedelijkheidsbcwustzijn betee-
kent toch een zich gebonden voelen aan
geboden en normen, die in God hun oor
sprong vinden. Nogmaals, een vereeniging,
die zich ten doel stelt ai deze normen op
zijde te zetten, is volgens de wet ontoe
laatbaar. Dit is de eenige reden, waarom de
goedkeuring geweigerd is.
De heer BOON repliceert en vraagt,
waarom de minister om overlegging van de
ledenlijst van de vereeniging heeft verzocht
en waarom hij geen vervolging heeft gelast.
Spr. vreest, dat er in de kringen van den
minister groote ontsteltenis zal ontstaan
over de uitspraak: het gaat niet tegen her
atheïsme, het gaat niet om de vrijheid van
geloof of ongeloof! Waar gaat het dan wel
om? De controleering van de toepassing van
het atheïsme berust toch bij den rechter en
niet bij den minister! Het was een grond
wettelijk recht van de vereeniging om deza
wijziging te vragen. De toelichting van den
minister op de wet van 1855, maakt de
zaak nog tienmaal gevaarlijker. De fout van
den minister is, dat hij zich op het standpunt
stelt, dat de wetgeving gebaseerd is op een
Godheid, het doet er echter niet toe, welke
Godheid, Jupiter of Moloch of een andere,
daarin is men vrij. De rede als basis is
echter uitgesloten. Spr. dient ten slotte een
motie in, waarin de Kamer al shaar oordeel
uitspreekt, dat de weigering om de gewij
zigde statuten goed te keuren, niet steunt
op een juiste uitleggina van de wet van
1855.
De heer KLEEREKOPER (S. D. A. P.)
keurt het ten scherpste af, dat de minister
aan zijn persoonlijke geloofsovertuiging der»
voorrang heeft gegeven vóór den plicht hem
bij de wet opgelegd. Overigens merkt spr. op,
dat het opvragen van de ledenlijst der ver
eeniging van even groot belang is als het
onderwerp der interpellatie. Heeft de mi
nister ook de ledenlijst gevraagd van het
Verbond van Actualisfen, alvorens de statu
ien van dot verbond goed te keuren?
Spr. wijst cr op, dat de Kon. goedkeuring
slechts dient tot regeling van de burgerrecih.
lelijke verhoudingen; dat het algemeen be
lang, waaraan moet getoetst worden, slechts
doelt op de vermogensbelangen van derden
en van de leden der vereeniging. Hicrovei
bestaat onder de schrijvers unanimiteit.
Spr. citeert „Onze Constitutie" van wijlen
De Savornin Lohman. Dc minister mag dus
nooit en nimmer toetsen aan de innerlijke
doelstelling.
De heer Visscher (A.R.) zegt, dat zijn par
tij zich altijd tegen conscientie-dwang heeft
verzet. Wanneer de conscientie-vrijheid der
Dageraadsmenschen werd bedreigd, zou spr.
onmiddellijk daarvoor opkomen, als het
moest tegen de regeeirng. Daarvan is echter
geen sprake. De vrijdenkers zijn in dit land
veel vrijer dan de automobilisten en door
dc weigering van den Minister is geen enkele
vrijdenker belemmerd in zijn denken. Vrijheid
beteekent echter niet het recht hebben om
;?,r !j kwetsen in zijn heiligste beginselen.
Vrijheid en losbandigheid is niet hetzelfde.
Iedere vrijheid is gelimiteerd, ook de reli
gieuse. De heer Slotemaker de Bruine, ging
U?r' ,v.ee' le veri wiens conclusies èn juri
disch en theologisch volkomen onjuist waren.
Er bestaat geen onafhankelijk zakelijk leven;
alle geleerden hebben dit erkend.
Het aantal atheïsten is zeer gering en alle
nief-kerkelijke menschen zijn geen atheïst.
De heer ÜUYS (A.-R.): En alle kerkdijken
nog geen Christenen.
De heer VISSCHER (A. R.) betoogt, dat
zenuwzieke zelfmoord het eind zou zijn
van een atheïstische maatschappij en hij
'"'c, dus toe, dat een Minister dc Ko-
ninkujke^ goedkeuring aan een vereeniging
van atheïsten heeft geweigerd.
De VOORZI1 TER heeft den spreker niet
willen storen, maar hij vindt toch dat niet
alles zóó zakelijk was als bij het onderwerp
behoorde. (Gelach).
De heer GERHARD (S. D.) meent, dat het
slot van de rede van den vorigen spreker
gansch in strijd was met de rede van den
Minister, die de rechtspersoonlijkheid van De
Dageraad onaangetast liet, maar alleen de
wijziging weigerde goed te keuren.
De heer KETELAAR (S. D.) Hij had het
gisteren al ongeschreven. (Groot gelach).
De heer GERHARD (S. D.): Het slot was
een belijdenis, waartegenover spr. de zijne
stelt. Laat men het Rechts durven zeggen,
dat spr. minder zedelijk is dan de mannen
van Rechts, want spr is atheïst. (Applaus,
ook op dc publieke tribune.)
Spr. zal niet ingaan op de theologische be
schouwingen, omdat die buiten dc zaak gaan.
De rede van den Minister was zeer ernstig
en dat is altijd een bewijs, dat de Minister
zich zwak gevoelt, want anders overlaadt hij
Je Kamer met jolige uitvallen.
Feitelijk komt de rede van den Minister
hierop neer, dat de Dageraad, nu zij de „ze
delijke en verstandelijke ontwikkeling niet
meer in haar statuten vermeldt, thans de
„onzedelijke" zal gaan bevorderen. Met de
bestaande bewoordingen was het een nette
vereeniging; nu is ze dat niet meer.
De MINISTER: Waarom maken zij dan
coo n drukte om die woorden?
De heer GERHARD (S. D.) zegt, dat men
de atheïstische idee scherper wil laten uit
komen.
De opvatting der rechterzijde is dat zij bra
ve jongens zijn, maar dat de andere men
schen in den grond deugnieten zijn. Zij zou
den erger deugnieten zijn als de oude begin
selen van zedelijkheid niet nog nawerken.
Eigenlijk moesten zij erger deugnieten zijn
dan zij nu schijnen te zijn. (Gelach.)
Als de Minister meent wat hij gezegd heeft
dan moet hij een tweeden stap doen en de
Dageraad staatsgevaarlijk noem. Vervolging
is een uitstekend middel voor bloei.
De Minister beoordeelde den inhoud van
het streven der vereeniging naar zijn opvat
ting en daarom meende hij ze te moeten ve>-
bieden. Spr. eerbiedigt ieders overtuiging,
ook. De beste propaganda is het goede voor
beeld en spr. roept de rechterzijde op zich
op een hoog standpunt te stellen bij de bër
oordeeling van hen die anders denken dan
zij.
Spr. stelt een motie voor, waarin de Ka
mer uitspreekt, dat de weigering ten onrech
te is geschied op gronden ontleend aan de bc-
oordeeling van veronderstelde gecstesinrich-
ting der aanvragers, waardoor wordt inge
luid de opheffing van de door de Grondwet
gewaarborgde vrijheid van gedachte en waar
door een, ernstige miskenning van gewetens
overtuiging ontstaat.
De heer VAN RAVESTEYN (C.) bestrijdt
ook de houding van den Minister.
De vergadering wordt verdaagd tot heden
één uur.
- -
BINNENLANDSCHE HAVENS.
AMSTERDAM. Aangekomen 17 Juni.
Tempo, Geffie, hout. Minervahaven, Salo
mons Shipping.
Aangekomen 18 Juni. Euterpe, Bordeaux,
stukgoed, Levantkade, Nieuwe Rijnvaart Mij.
IJMUIDEN. Aangekomen 18 Juni.
Euterpe v. Bordeaux, Tor v. Londen, Cap-
thorne v. New Castle naar IJmuiden.
Vertrokken. Swiftsure n. Tyne, Astarte
n. Bremen.
IJMUIDEN. Aangek. 18 Juni. Illinois
v. Port Arthur, Martenburg v. Sundva 1
Vertrokken. Lingestroom n. Londen.
Wind N.W.
IJMUIDEN. Aangek. 18 Juni. Lichter
Ahrensfeld per sleepboot Parmas v. Danzig;
Gertrud Sailing v. Abo; Edmund Halm v.
Frederikstad.
Vertrokken: Tervaete n. Petersburg.
VLIELAND. Vertrokken 18 Juni.
Heron, n. Londen.
DELFTZIJL. Aangekomen 17 Juni. Ge-
sina, Schepers; Adelheid, Schepers; Voor
waarts, v. d. Vegte, van Émden; Peter Old-
hofer v. Sundsvall.
Vertrokken. Grandon, St., Bremen; Joh.
Reinecke IX st., n. Emden.
MAASSLUIS. Aangekomen 18 Juni.
IJsseldijk, st., Amsterdam; Alwaki, st.,
Bordeaux; Felixstowe, st., Harwich; St.
Denis, st., Harwich; Batavier III, st. Lon
den; Buccari, st. Antwerpen; Isbjorn, st.,
Londen.
Vertrokken 18 Juni. Grangemouth, st.,
Leith. Gaasterdijk, st., New York, was ten
3.30 v. in zee; Friesland, st., New Castle;
Frinton, s., Harwich; Main, lichter, Hamburg
per sleepboot Zeus.
MAASSLUIS. Aangekomen 18 Juni.
Beursplein v. Lulea; Grey Fire v. Hartle
pool; Elvington v. Gent; Sasnit v. Londen;
Balder v. Norköping.
MAASSLUIS. Aangekomen 18 Juni.
Red Brest v. Harlingen; Westplein v. Nar
vik; Christian v. Memel; Wesserling v.
Narvik.
Vertrokken 18 Juni. Vineta n. Lerwick;
draadloos West Nunham New Orleans/
R'dam half twee vanmiddag 17 mijlen v.
Maas vuurschip.
Wind Noord-Noordwest.
MAASSLUIS. Aangekomen 18 Juni
van de haringvisscherij ML. 5 met 2 Uast.
ZIERIKZEE. Uitgeklaard 17 Juni
Stella, s., kapt, B. Butsman van Remagen
naar Londen, met mineraalwater.
VLISSINGEN. Aangekomen 18 Juni
Iris van Poti naar Antwerpen, Van Antwer
pen: Appletranch Alda naar Chilli; Ruy Car-
hosa naar Brazilië, Trigis naar Alexandrie.
NEDERLANSCHE STOOM
VAARTLIJNEN.
AMSTERDAM (W.I.M.) 14/6 van Toco-
pilla naar Antofagasta.
ADONIS (K.N.S.M.) 17 6 van Carthagena
te Huelva.
AGAMENNON (K.N.S.M.) 16/6 van Con-
stantinopel naar Bourgas.
ARIADNE (K.N.S.M.) 17/5 van Alicante
te Tarrayona.
BOVENKERK (Br. Ind. lijn) 14/6 van Rot
terdam te Rangoon.
BORNEO (Nederl.) uitreis 15 6 v. Padang.
CELEBES (Nederland) thuis 17 6 van Ge
nua.
DRECHTERLAND (K.H.L.) 18 6 van Am
sterdam naar Z. Arner
EUTERPE (K.N.S.M.) 18,6 van Bordeaux
te Amsterdam.
C-AASTERLAND (H.A.L.) Rotterdam-
New York 18 6 van Rotterdam.
GAROET (R.L.) 15 6 van Batavia te Soe-
rabaja.
HERCULES (K.N.S.M.) 16/6 van Galata
te ConstantinopeJ.
HAARLEM (K.W.I.M.) 17,6 van Guaya
quil te Caillao.
IRENE (K.N.S.M.) 17 6 van Venetië naar
Triest.
ICAWI (R.L.) uit 17,6 te Bekwam
KARIMOEN (Nederland) thuis 17,6 te Mar
seille.
LOMBOK (Nederland) thuis 15 6 van Co
lombo.
MELISKERK (H.O. Afr. lijn) 18 6 van
Amsterdam naar O. Afrika.
MERAUKE (R.L.) thuisreis 16 6 van Ba
tavia.
MOENA (Nederland) 18.6 van Hamburg.
NEPTUNUS (K.N.S.M.) 17 6 van Genua
te Tarragano.
ORION (K.N.S.M.) 17,6 van Cadix naar
Malaga.
POLLUX (K.N.S.M.) p. 17/6 La Coubre
naar Bordeauz.
RIJNLAND (H. Lloyd) 16 6 van Rotter
dam te Hamburg.
SCHIEDIJK (H. Austr. lijn) 17/6 van Ham
burg naar Bremen.
SALABANGKA (IT. O. Afr.) 13/6 Delagoa-
baai n. Port-Natal.
SOERAKARTA (H. O. Afr. 1.) p 17,6
Pantennaria n. O. Afrika.
TAMBORA (R. Lloyd) uit p. 17 6 Ouessant.
VENUS (K.N.S.M.) p. 17 6 Algiers u.
Gibraltar.
VESTA (K.N.S.M.) 17/6 v. Malaga te Genua
BANDOENG (R. L.) uit p. 17/6 Sabang.
KEDOE (R. L.) uit p. 18 6 Perim.
RONDE (Nederland) uit p. 17 6 Gibraltar.
BUITENLANDSCHE HAVENS.
BATAVIER IV 18'6 te Gravesend.
CAIRO AnconnaRotterdam p. 17/6 Oues
sant.
COBLENZ 15/7 v. Genua n. Rotterdam.
PEURSUM 17/6 v. Providence te Kingston
(Jam.).
ROS EGG 17 6 v. Kingston n. Caracas.
ROSEDEN 15/7 v. Samarang n. Soerabaia
RIJN Christinastad R'dam p. 17,6 Bruns-
buttel.
RIJNDIJK 16/6 v. Constantinopel n.
SCHIE 18/6 v. Tornea.
TENBURG St, NicolasRotterdam 17/6 te
Ternando Noranha.
WIDO 17/6 v. Hamburg te Colon.
YILDUM 176 v. St. Vincent n. Las Palmas.
ALDABI 17/6 v. R'dam te Monte Video.
ALHENA 15/6 te Santos.
BACKENHAM 14/6 v. Wabana v. R'dam.
CAP 17/6 v. Rouaan.
COMMISSAIRE RAMEL 17/6 v. Londen
te Soerabaia.
DIRKSLAND 17/6 v. New Castle n. Ham
burg.
HECTOR, sleepboot p. 18/6 Vlissingen, met
lichter Frederika op sleeptouw v. Londen
n. Antwerpen.
HOOGLAND 18 6 v. Harlingen te Imming-
ham.
HOPPER H. A. M. Nr. 74 17/6 v. Soerabaya
te Mauritius op reis v. Walvischbaai.
IDERWALD Buenos Aires/R'dam p. 17/6
Ouessant.
JATUN TJELL, 14/6 v. Kuckeness.
JOBSHAVEN 16/6 v. Gothenburg n. Ar
changel-
JONIA RotterdamW. Afrika 17/6 te Las
Palmas.
KINDERDIJK 17/6 b. Cardiff te Buenos
Aires.
MORELLE 17 6 v. Melbourne te Soerabaya-.
NIEUWLAND 17/6 v. Immingham n.
Rotterdam.
NOORDWIJK 17/6 v. New Castle n. Bouco.
POELDIJK 16/6 v. Buenos Aires n. R'dam.
L. M. 21 14 6 v. Shields n. A'dam.
RiVER REFFLE 18 6 v. Goole n. R'dam.
SAMANTONIA 1.7/6 v. Lissabon n. Villa
Gzarcia.
STAD ZWOLLE 17/6 v. Vlaardingen tc
Brahestadt.
ST. JANSLAND 17/6 v. Sluiskill te New
Castle.
TALLO 17/6 v. R'dam te Cork.
TRITO 17/6 v. Dublin n. Belfast. 1
TYRO 17/6 v. Hamburg n. Ierland.
VICTORIA 16 6 v. Lissabon n. R'dam.
VREDENBURG 17 6 v. Wabana n. R'dam.
YILDUM 17/6 v. St. Vincent (San Lorenzo
Las Palmas.
ZEELAND 17/56 v. Boulogne te Immingham
In dezen tijd, nu er veel geschreven wordt
over de ontvolking van Frankrijk, is het wel
interessant melding te maken van het volgen
de feit, dat te Santes bij Rijsel voorviel.
Op een familiefeest aldaar waren namelijk
niet minder dan 400 leden van dezelfde
familie vergaderd, wier afstammelingen nu
bijna 1000 bedragen.
Na een H. Mis in de parochiekerk van
Santes werd een herdenkingstableaü ont
huld, waarop de namen van 21 leden der
familie, die voor Frankrijk sneuvelden, ge
grift zijn.
Te Rotterdam is in bewaring gesteld eeft
drietal jongens, de 14-jarige J. W. v. E., de
15-jarige M. v. O., de 13-jarige H. B. S. Zij
hadden op de Veemarkt ten nadeele van de
kooplieden J. T. c. B. uit Capelle a. d. IJssel
en G. v. d. G. uit Nieuwerkerk een 18-tal
kuikens, een duif en een halve kaas gestolen.
Dinsdagmorgen is de 21-jarige wielrijder
H. v. S., in de Hooglandstraat te Rotterdam
door een zeswielige vrachtauto van v. S.'s
houthandel, beladen met hout, overreden.
Nadat hij de voorwielen gepasseerd was,
schijnt hij bevreesd te zijn geworden en
kwam met zijn fiets voor het middenwiel te
vallen, hetwelk over hem heenreed. Zijn lin
kerbeen werd op twee plaatsen gebroken.
De fiets werd geheel vernield. Met de auto
van den Geneesk. Dienst werd v. S. naar
het ziekenhuis Coolsingel vervoerd en daar
ter verpleging opgenomen. Den Chauffeur
van de vrachtauto trof geen schuld. Hij reed
langzaam en had signalen gegeven.
De omtrek van Valkenswaard wordt meer
malen onveilig gemaakt door een gevaarlijke
inbrekersbende. Eenigen tijd geleden maak
ten wij hiervan reeds melding, toen op zeer
geraffineerde wijze, zonder dat de politie de
daders kon achterhalen, werd ingebroken
en voor een aanmerkelijke waarde werd
gestolen. Thans zijn in één nacht op vijf ver
schillende plaatsen in den omtrek van Val
kenswaard, t.w. te Dommelen, Riethoven,
Westerhoven, -Borkel en Schaft, inbraken
gepleegd. De politie heeft tot heden nog geen
spoor van deze bende kunnen vinden. Men
vermoedt, dat de bende gebruik maakt van
een auto.
Het kantoor van de Noord-Hollandscke
Bank te Hoorn was gisteren gesloten. Naar
verluidt is de bank opgelicht voor een groot
bedrag aan Fransche wissels.
Nader wordt geseind:
Het sluiten van liet kantoor der oude
steeds zoo uiterst solide Noord,Holiandscbc
Bank, vroeger Comm. Venn, v/h Van der
Stok. Kaan Co., waarin opgenomen Van
der Wolff Courrech Zoön's Bank. gaf een
groote consternatie vooral toen bekend werd
dat ook het kantoor le Alkmaar was ge
sloten en het hoofdkantoor te Nieuwe Nie-
dorp voorloopig geen zaken meer deed. Hét
was juist betaaldag en er werd niet uit
betaald. Meegedeeld werd, dat dc bank was
opgelicht voor een zeer groot bedrag aan
buitenlandsche wissels. Later werd nog ge
zegd, dat dit is geschied door een ingezetene
alhier, die groote zaken op Frankrijk drijft.
De bank heeft een aanklacht ingediend en
bij de rechtbank is zijn inhechtenisneming
verzocht. M en deelde ons aan de bank mede,
dat cr voorhands voor crediteuren en de
posanten geen ongerustheid behoeft te be
staan, wijl met vrij groote zekerheid kan
worden gezegd, dat wel tot den la aksten
cent zal worden uitbetaald. Alleen het aan
deelenkapitaal der bank schijnt geheel ver
loren te zijn gegaan. De zakcri worden ge
ordend en men mag verwachten, dat de
oude instelling dezen grooten slag te boven
zal komen. Omtrent de wederopenstelling
kon nog niets worden medegedeeld.
De zakkenrollers waarvan Den Haag oble
rijkelijk voorzien is, schijnen nu de autobus
sen tot arbeidsveld genomen te hebben.
B. uit de Honthorststraat is in een bus van
Rijswijk naar Den Haag een portemonnaie
met 150 ontstolen.
Op een onbewaakten overweg bij He-
kendorp is gisteren W, Bocrefijn, uit Drie-
brugge, met zijn motorfiets in volle vaart
tegen een locomotief gereden en zwaar ver
wond.
-Dinsdagnamiddag is te Almelo aan de
Rohofstraat, bij de Gasfabriek, een dubbele
woning, toebehoorende aan graaf Van Rech-
teren Limpurg, commissaris der Koningin in
Overijsel en bewoond door de families Pol
en Vunderink, zoo goed als geheel uitge
brand. Huizen en inboedels waren verzekerd.
De oorzaak van den brand is onbekend.
De 28-jarige van de Werken uit Ros-
sum, werkzaam bij de baggerswerken in hel
nieuwe havenkanaal aldaar, is Dinsdagavond
bij het zwemmen in dat kanaal verdronken
In de Westerschelde is het lijk drijvende
gevonden van den sedert 27 Maart te Wals
oorden vermisten werkman K.
De heer M. W. te Ouddorp reed
Maandagmiddag met zijn wagen langs den
grintweg, toen een der wielen tegen een
steen stiet. Hij vloog uit de wagen en
bezeerde zich inwendig zoodanig, dat hij
gistermorgen is overleden.
Het watervliegtuig W 51 heeft een nood
landing gemaakt in het Zuid-Oostrak.
Persoonlijke ongelukken zijn niet gebeurd.
Van de machine werd een drijfveer bescha
digd.
Het ijzeren klipperschip Resnova, gela
den met zout en op de reis. van Amster
dam naar Zwolle gezonken, is door de N.V.
Verhuur- en Bergings-Maatschappij tc Am
sterdam gelicht en te Urk binnengebracht.
