SPAARNEBANK
EFFECTEN
MEER VREUGD EN GODS
DIENSTZIN.
Verstrekt geldén ter leen op onderpand van
Uitvaart en Begrafenis van
J. J, Graaf.
Maandag
1924
47ste Jaargang No. 15782
Dit nummer
bestaat uit 8 bladzijden. - Eerste Blad j
Het reddingswezen te
Zandvoort.
SIrscfie: Mr. Th. WESTERWOUDT.
'Spaarboekjes met 4 pCt. rentevergoeding
Agenda
8 Juli
•De officieele opening van het
verbouwde Stedelijk Gymnasium.
Telegraphisch Weerbericht.
Jubileum van den heer
Heyboer als Armen-
collectant.
Gasdiefstal.
Programma
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week ƒ,0.25
Per kwartaal f 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
HAARLEMSCHE COURANT
Advertentiën 35 cents per regel
Bij contract belangrijke korting-
Advertentiën lusschen den tekst
als ingezonden mededeeling. 60 ct
per regel; op dc le Pagina s 75 ct.
per regel. Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 14 regels 60 ct. per plaat
sing; elke regel meer 15 ct., bij
vooruitbetaling.
Meer vreugde en godsdienstzin. Mr. F. A.
Bijvoet 'heeft nooit kunnen denken, dat de
woorden, die hij schreef als bijdrage aan de
jeugdenquête van de Beiaard, zooveel malen
zouden worden aangehaald en zooveel aan
leiding tot commentaar in onze katholieke
dagbladen zouden geven
De woorden van Mr. F. A. Bijvoet hebben
mij.;er echter.niet toegebracht dit artikel te
schrijven ik was het reeds lang van plan.
Nu ik mij er eenmaal voor gezet heb, mijn
plan ten.uitvoer te brengen, kan ik niet na
laten er bij wijze van inleiding een korte be
schouwing aan te wijden. Ik behoef mijn
gedachten hiervoor geen geweld aan te doen
en mij van mijn inleiding op mijn eigenlijke
onderwerp te wringen, want is het wel mo
gelijk te schrijven over het vermeerderen van
den godsdienstzin en het veredelen der ge
noegens zonder daarbij allereerst aan de jon
geren te denken
Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, en
hij die den ouderdom zou gewonnen hebben
en de jeugd, verwaarloosd, zou ten slotte het
pleit verliezen en zich zijn macht en aanhang
zien ontgaan.
Het is dus van het hoogste belang onze volle
aandacht aan de jongeren te schenken en er
ons terdege rekenschap van te geven, wat er
in hen omgaat, wat hen bezielt, om te trach
ten daaruit het verkeerde weg te nemen en
ons naar het goede zelf te regelen.
Mr. Bijvoet nu heeft in zijn Beiaard-en-
quete geconstateerd, dat de jongeren zich van
onze oude katholieke politieke organisaties
terugtrekken, omdat zij in de katholieke
politieke partij niets dan bederf en ontaarding
kunnen ontwaren, omdat daarin de gods
dienst wordt misbruikt voor het verkrijgen
van eigen gewin en voordeel, omdat daarin
huichelarij inplaats van oprechte godsdienst
zin wordt gevonden en aangekweekt en om
dat daarin de oprechte gemeenschapszin
wordt gedood en heeft moeten plaats maken
voor een overdreven materialisme, eigenbe
lang en egoismè.
In deze aanklacht, die wij om haar alge
meenheid beslist moeten afwijzen, waarop
reeds in een hoofdartikel van „Het Huisge
zin." gewezen werd zit toch voor ons iets aan
genaams n.l, de jongeren betreuren dat er bij
ons gebrek is aan godsdienstzin en oprecht
heid en zij willen niet eerder tot ons terug-
keeren, alvorens wij die wederom in voldoen
de mate hebben aangekweekt.
Gaarne nemen wij dien wenk ter harte en
willen medehelpen naar best vermogen, het
euvel dat naar het oordeel der jongeren onder
de onzen bestaat zoo spoedig mogelijk weg te
nemen. Het is een feit, dat wij den laatsten
tijd wel iets aan zedelijke hoogheid en op
rechten godsdienstzin hebben ingeboet.
De oorlogsjaren zijn daaraan niet vreemd.
Allerlei factoren hebben zij doen ontstaan
om de moraliteit van ons volk aan te tasten en
den godsdienstzin te verminderen.-
Wij zagen over onze grenzen komen, dui-
zende vluchtelingen, die goed of slecht in de
gezinnen werden opgenomen en dikwijls door
hun vrijere opvattingen dan de onze meer
kwaad dan goed deden onze jongens werden
met duizenden onder de wapens geroepen, in
kampen bijeengebracht, in groote steden op
gehoopt, zonder dat er voldoende gelegen
heid en tijd bestond hen voor dreigende mo-
reele en godsdienstige gevaren te behoeden.
Er werden in 't zakenleven vaak abnor
maal hooge winsten gemaakt, die op roeke-
looze wijze werden verteerd en verbrast en
waardoor de verteerders en verbrassers aan
hun medemenschen een verderfelijk voor
beeld gaven.
De loonen stegen in sommige bedrijven
tot een ongekende hoogte en stelden vooral
jeugdige arbeiders in staat zich een weelde te
veroorloven, waarvan zij vroeger nimmer
gedroomd hadden.
Het geld werd gemakkelijk verdiend en
eóen gemakkelijk weer uitgegeven.
Men kon liet in z'n dorp, in z'n stille vreed
zame omgeving niet meer uithouden, maar
trok naar de stad en vermaakte zich.en
boette aan moreele hoogheid en oprechten
godsdienstzin gestadig in.
Het abnormal is nu voorbij de hooge
loonen en winsten blijven uitmen moet
zich thans weer tevreden stellen met het nor
male en het alledaagsche, waarmede men ook
vroeger gelukkig was. De verhoogde eischen
welke men eenige jaren geleden redelijker
wijze aan het leven mocht stellen moeten
worden ingekrompen. Wij moeten terug naar
een kalmer levensopvatting.
Rust en tevredenheid moeten terug keeren
Die rust en tevredenheid moeten wij zoe
ken, zonder onze levensvreugde te schaden.
Neen, meer nog, die levensvreugde moet
verhoogd, moet veredeld worden door haar te
paren aan een dieperen godsdienstzin.
Wij hebben den bekenden geloofsverdedi
ger Pater F. Hendricks S.J, in een van zijn
cursussen voor niet-katholieken eens hooren
zeggen „de weg naar de volmaaktheid loopt
over kleine devoties". M.a.w. het volmaakte
wordt in den regel door kleine hulpmiddelen
verkregen.
Kalm en geleidelijk moet dus vooral waar
het hier ideëele zaken betreft, naar het be
oogde doel worden heengestreefd. Kleine
middelen dienen te worden aangewend en
aangeprezen En als een der voornaamste
middelen zouden wij willen noemen het
zoeken naar goede ontwikkeling, het opwek
ken en onderhouden van de lust zich zelf te
ontwikkelen.
Men moet dan zijn gedachten van het
materieele afwenden en op iets hoogers rich
ten.
Bij uitstek aanbevelenswaardig is het on
getwijfeld zich te verdiepen in geschiedkun
dige verhalen, welke uit de geschiedenis
onzer kath. kerk geput zijn of betrekking
hebben op de gemeente of omgeving waarin
men woonachtig is. Zij houden zoo gemak
kelijk de aandacht gespannen en houden de
belangstelling ook van den eenvóudigen
lezer zoo gemakkelijk gaande. In nog hooger
mate is dit het geval bij het lezen van ver
halen, waarin zoowel onze omgeving als onze
kath. kerk op eenigerlei wijze betrokken zijn.
Als voorbeeld hiervan willen wij noemen een
boekje, dat reeds in 1898 werd uitgegeven
n.l. Nederlands-Heiligen in Vroeger Eeuwen
van Pater J. A, F. Kronenburg.
Het heeft slechts geringe letterkundige
waarde, maar zeker is het, dat de lezers van
dit blad den inhoud hoogst interessant zul
len vinden en dat velen, bij de beschrijving
van de reizen van St. Willebrord zullen moe
ten erkennendat is interressant 1 ik heb
nooit geweten, dat deze omgeving nog zoo
rijk is aan historie en dat St. Willebrord, de
eerste geloofsverkondiger in Nederland, die
met z'n scheepje uit Engeland naar Nederland
-was- overgestoken, zoo'n langen tijd in
deze streken heeft vertoefd en daar zoo'n
belangrijk deel van zijn arbeid heeft verricht.
Wij weten zeker dat het velen zal verbazen,
wanneer zij lezen
„Waarschijnlijk ging hij (St. Willebrord)
omtrent tot 696 met een vaartuig den Rijn af
en kwam volgens de overlevering te Fla-
dinga (Vlaardingen). De heidensche bewo
ners hadden zeker reeds van de Fransche
bezetting, die daar gelegerd was, iets van
het Christendom vernomen, en zoo goed
slaagde hier de prediking van den H. Apostel,
dat hij op den oever van den Vlaarding, waar
schijnlijk omtrent den korten dijk, een kerkje
kon stichten, dat de moederkerk werd
ganschen omtrek. Zelf wijdde hij het plechtig
in, van den godvruchtigen Heribald ontving
hij daarbij uitgestrekte landerijen, en toen
later een zalige dood zijn zegenrijken werk
kring gesloten had, werd hij er door zijn
dankbare bekeerlingen als kerkpatroon ver
eerd.
Langs de Vliet of gracht van Corbulo
trok de ijverige zendeling van het Maasland
naar het Rijnland en kwam langs Toren
burg, (Voorburg), vroeger om zijn trotsche
tempels en paleizen een Rome in 't klein,
maar toen reeds in puin gestort, langs Leithe
(Leiden), waar nog altijd een Frankische be
zetting in de oude sterkte nestelde, aan het
dorpje, destijds Ostegest, nu Oegstgeest ge
noemd.
Ook hier weerklonk zijn herscheppend
woord en vernieuwde het aanschijn der
streek. In de nabijheid van een heilig woud
bouwde hij op een kleine verhevenheid, die
wellicht een heidensche offerheuvel geweest
was, een houten kerkje voor zijn nieuw be
keerden. 't Zwakke gebouw bezweek vol
gens dë overlevering in 856, in den storm-der
Noormannen, doch werd later in steen weder
opgetrokken en aan den H. Willibrord ge
wijd.
Thans is het in het bezit der protestanten.
Wonderbare sagen zwerven nog immer rond
omtrent deze plaa ,'ts."
En verder vernaalt Pater Kronenburg
Van hier ging de H. Willibrord noordelijk
op, en betrad bij Vennapen (de Vennip) het
beroemde Kennemerland.
Daarna kwam de Heilige te Felisa (Velzen)
hield er 3 jaren zijn hoofdverblijf, en bouwde
er niet ver van de geele duinen, die hier en
daar door het donkere boschgroente voor
schijn treden, een kerkje, waarvan hij, bij
zijn afreize de verzorging opdroeg aan den
H. Engelmund.
Wat al plaatsen herinneren ons verder aan
onzen dierbaren geloofsverkondiger. Een
uur hooger ligt de hofstede Adrichem onder
Wijk aan Duin, in de Meimaand van 730
door Karei Martel aan den Heiligen Bronkop
geschonken, en door dezen aan den St.
Maartenskerk van Utrecht vermaakt. Verder
het duinpad in komt ge aan het kleine Lim-
men, dat reeds onder Kare! den Grooten
zijn kerkje aan den H. Willibrord had toe
gewijd.
Maar meer dan al die plaatsen trekt Heiloo
ons aan, Heiloo met zijn Willebrordsput en
Zijn „preekstoel van den grooten Geloofs
verdediger".
Het verblijf te Heiloo wordt tamelijk uit
voerig beschreven en kunnen we niet geheel
en al weergeven, wij willen nog slechts het
slot van deze interessante beschrijving over
nemen.
„Overschrijdt ge dan hier eindelijk de
uiterste grenzen van Kennemerland, dan
komt ge in de kale duinen aan het vroeger
zoo boschrijke Petten, waar de H. Willi
brord eveneens een kerkje bouwde. Dit is
evenals die van Vlaardingen, Oegstgeest,
Velsen en Heiloo een der vijf moederkerken
van Holland geworden."
Zie dit is lectuur, die de lezers moet ont
wikkelen, hun lust tot lezen aanwakkert, hen
vreugde schenkt en hun godsdienstzin ver
meerdert.
En wanneer menschen van de „stan
ding" van mr. Bijvoet hun ontspannings-
en ontwikkelingslectuur, zij het dan weten
schappelijk hooger en historisch zwaarder
gedocumenteerd, ook eens in deze richting
zoeken en de gewone man volgt hen op dat
voorbeeld, dan zijn wij verzekerd, dat spoe
dig meer vreugde en oprechte godsdienstzin
onder ons katholieken zal gevonden worden
en dat mr. Bijvoet en de jongeren die ons
thans verlaten hebben, met zelfs geen schijn
van waarheid in hunne redeneering de ka
tholieke Staatspartijers van onoprechtheid
en gevijnsdheid zullen kunnen beschuldigen!
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. E. V. Maan
dags van 23 uur, Donderdags van 12
uur.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks, uilge
nomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
J."
De reddingsboot gaat niet uit wegens on
stuimig weer. De demonstratie van de
Reddingsbrigade en van de Reddingsboot
is Zaterdag niet doorgegaan in verband met
de weersgesteldheid. Nu zal het de mcesten
wel verwonderen, dat de reddingsboot geen
oefening gemaakt heeft, omdat de zee on
stuimig was, daar toch juist de reddings
boot altijd bij zulk weer zal moeten dienst
doen, maar begrijpelijk is het toch alleszins.
Wanneer de reddingsboot in zee gaat bij
onstuimig weer, dan zal de boot nooit uit
kansel, tot het houden van de lijkrede.
Tot tekst had Zijneerw. de woorden geko
zen uit het Evangelie van den H. Joannes,
9e hoofdstuk, 4e vers: ,,lk moet werken, zoo
lang het dag is."
„Zoo is dan," aldus de gewijde redenaar,
„het leven van Mgr. Graai, dat vol was
van jaren en priesterlijke deugden be
kroond met een zaligen dood, een dood,
waaraan geen worsteling is voorafgegaan.
Dat lichaam was zwak, dat lichaam was uit
geput en toen de dood kwam, kon het niet
anders, dan zich langzaam overgeven aan
den slaap des doods.Maar zijn geest bleef
helder en krachtig en toen ik, zittend aan
zijn sterfbed, zijn laatste woorden opving
hoorde ik hem spreken van dankbaarheid
voor de onuitputtelijke liefde, .waarmede de
Eerw. zusters van „Duinrust" hem omring
den; van dankbaarheid jegens God, .voor
Wien hij zoolang en zooveel had mogen ar
beiden, vooral, dat zijn laatste en moeilijke
arbeid; het ziften en ordenen van his-
zee terug kunnen komen op de plaats vanlorisclie papieren, welke in de pastorie le
vertrek, maar waarschijnlijk een vijl kilome
ter daar vandaan. Het terugbrengen kost
veel geld en moeite. Voor dc leden der
Reddingsbrigade is het gevaarlijk om zich,
bij zoo'n sterken stroom als er stond, in zee
te begeven. Daarbij komt nog, dat van dc'
zijde van het publick er niet zooveel be-
langsteling zou zijn als bij mooi 'weer. In
gevallen van nood echer zal men optreden,
dat is bekend.
Sociëteit „St. Bavo" Rechtskundig Bu
reau half 9 uur Bestuur Grafischen
Bond 8 uur Feestcommissie Spoor en
Tram 8 uur. A
R, K. Middenstnadsgebouw Reddingsbrb
gade kwart over 8 uur Duitsch
Vrouwenkoor 8 uur R. K. Schilders
patroons 8 uur
R. K. Parochiale Bibliotheek Kleverpark
(ingang tusschen kerk en pastorie) Ge-
o pend Dinsdagavonds van half 8 tot 8 uur
voor personen beneden 16 jaar en van
half 9half 10 uur voor personen boven
dien leeftijd.
Brongebouw Ledenconcert H. O .V. 8
uur.
Luxor-theater Groote Houtstraat Bios
coop- en variëté-voorstellingen 8 uur.
Kunsthandel F. H. Smit. Gr. Houtstraat 69
Tentoonstelling van Grafisch werk door
K. A. v. Eek Dagelijks van 10—6 uur
L K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen, voorm.
van 912 uur, n.m. van 25 uur, Zater
dags alleen van 912 uur.
<.K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alio werkdagen, voorm.
van half 11 tot hall 12 des nam. van 3
lot 4 en van half 8half 9 uur. Tele
foon 2981.
K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, var. 25 en van 710 uur, be
halve des MaanJagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleo'nen van boeken
Marthavereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van IC12, van 24 en van
89 uur. Tel. 1671. Tevens gezellig sa
menzijn voox Hollandscbe meisjes die hier
geen thuis hebben. Zondag en Woonsdag
van 8—10 uur a.m.
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bavó Smedestraat 23 van 810 uur
op Maandag- Woensdag- en Vrijdag
avond.
SL Elisabeth's Vereeniging Jaosstraat
Hedenmorgen had de plechtige uitvaart
en begrafenis plaats van het stoffelijk over
schot van wijlen Mgr. J. J. Graaf) oud-de
ken en pastoor van Ouderkerk a.d. Ainstel.
eere-kanunnik van het kathedraal kapittel
te Haarlem enz.
In de parochiekerk te Overveen hadden
gisterenavond te zeven uur de metten plaats
Agens was de Hoogeerw. heer Th. F. Eb-
binkhuysen, regent van het Klein Seminarie
„Hageveld", diaken de weleerw. pater J. J.
A. Terstappen O.F.M., subdiaken de wel
eerw. heer J. E. M. Brinkman. Als cantore?
fungeerden de Zeereerw. hecren pastoor C.
N. J. Meijsing en de Zeereerw. heer pastoor
Th. M. Beukers.
De kerk was gevuld met geloovigen.
Onder de geestelijkheid, die bij de Mets
ten tegenwoordig was merkten wij op o.m.
den Hoog-Eerw. heer Mgr. M, P. J. Möll-
mann, vicaris-generaal van het bisdom Haar
lem, den Hoogeerw.-Zeergel. heer professor
J. D. J, Aengenent, den Hoogeerw. héér
plebaan L, A. A, M. Westerwoudt, den
Zeereerw. heer J. M. v. d. Tuyn en den
Zeereerw, heer Th, W. Pichol, Secretarissen
van het Bisdom Haarlem.
Te half tien heden begonne de Lauden.
Deze werden verricht door Z. D. H.
Mgr. A. J. Callier Bisschop van Haarlem,
geassisteerd als presbyter-assistent door den
Hoogeerw. heer Mgr. II. J. M. Taskin,
Ptaeses van het Groot-Seminarie te War
mond, troondiakens waren de Hoogeerw
Zeergeleerde heer Prof. J. D. J. Aengenent
eir de hoogeerw. heer plebaan L. A. A. M.
Westerwoudt, diaken de Zeereerw. heer pas
toor P. Nieman en subdiaken de Zeereerw.
heer pastoor Th. C. A, Stam.
Na de Lauden droeg Z.D.H, de Bisschop
aan het geheel in rouwfloers gehulde hoofd
altaar de plechtige H. Mis. van Requiem op,
waarbij dezelfde heeren assistentie verleen
den, als boven vermeld.
Verder fungeerden ad mitram de Zeer
eerw. heer rector J. P. J. Kok, ad ampul
las de weleerw. heer Kapelaan A. J. Boks,
ad librum, de weleerw. .pater Gerritsen,
Thuriferarius de weleerw, heer Kapelaan A,
II. J. van Leipsig, ad gremialc de weleerw.
heer Kapelaan J. E. M. Brinkman en cere-
moniarius de Zeereerw, heer Th. W. Pichot.
Onder de zeer. vele personen, die tijdaas
de plechtigheid het kerkgebouw vulden,
merkten wij o.m, op den hoogeerw. heer
Th. F. Ebbinkhuysen, regent van het klein
seminarie „Hageveld", den hoogeerw. heêr
Deken .H. J. Zondag, den hoogeerw. heer
Mgr. P. C. Wijtenburg oud-deken en pas
toor van den Haag, den hoogeerw. hoogge
leerden heer prof. dr. D. Franses O.F.M.
buitengewoon hoogleeraar in de faculteit
der godgeleerdheid aan dc R.K. Universiteit
te Nijmegen, den Zeereerw. Zeergeleerden
heer prof. W. Nolet van Warmond, den
Hcogeerw. heer H A. Th. van Dam, deken
van 's Gravenhage, den Hoogeerw. heer P.
Stroomer, deken van Amsterdam, dr.
Caecilianus Huygens O.F.M. en pastoor Th.
M. Beukers, de beide laatsten, bestuursle
den, van de Ned. St. Gregorius vereeniging,
den Hoogeerw. Hooggeleerden heer Mgr. Dr,
A. H. L. Hensen, namens het Ned. Histo
risch 'instituut te Rome, verder vele Zeer
eerw. heeren pastbors uit den omtrek cn
Weleerw. heeren Kapelaans, den heer C. J.
Gonnet, oud-rijksarchivaris, den heer J. Eloy
Brom, conservator van het Aartsbisschoppe^
lijk museum, den heer Baart, conservator
van het stedelijk museum te Amsterdam en
liet museum „Amstelkring", het Bisschoppe
lijk comité van O. L. Vrouw ter Nood te
Heiloo en de regenten van Huize „Duin-
rust".
üe heer Dr. J. F. M. Sterck, had bericht
gezonden van verhindering.
LIJKREDE.
De plechtige begrafenis geschiedde door
den Hoogeerw. heer Mgr. M. P- J-
Möllmann, vicaris-generaal van het Bisdom,
geassisteerd door den Zeereerw. heer pas
toor H. J. M. Kocvoets, pastoor te Muiden
en den Lloogeerw. Hooggeleerden heer Prof.
Dr D. Franses, buitengewoon hoogleeraeir*
aan de R.K. Universiteit te Nijmegen.
Als, cantores fungeerden Dr. Caecilianus
Huygens en' pastoor Th, M. Beukers van
Lfeiden.
Evenals tijdens dc II. Mis van Requiem
was ook op het kerkhof de belangstelling
van de zijde der geestelijkheid, zoowel als
van andere zijde, zeer groot.
Na het H. Misoffer beklom de Zeereerw,
heer J. C, v.d, Loos, pastoor te Uitgeest, den
Alkmaar gevonden waren, was voltooid ca
hbg zie ik den glimlach, waarmede hij mij
betuigde; „En dat alles is dezer dagen naar
hel Bisschoppelijk archief overgebracht,
waar het thuis behoorde"; van dankbaar
heid jegens God, Die hem in Zijne liefde
gespaard had vóór dc vernederinggen, welkje
den ouden dag zoo vaak plegen te vergezel
len.
En zoo is dat volle en voorbeeldig priester
lijk leven, dat zoo natuurlijk en innig, zoro
eenvoudig en ongekunsteld was, besloten
met een gebed van dankbaarheid jegens Gad.
Voor de vriendelijke uitnoodiging. om op
Mgr. Graaf een lijkrede te houden, meenóle
ik te moeten bedanken, omdat ik voelde, 'te
kort te schieten voor die taak, maar voor
het herhaaldelijk verzoek ben ik bezwek/zn,
omdat mij daartoe drong een gevoel an
dankbare vereering jegens den overledexne,
van wiens rijk en voorbeeldig priesterlijk le
ven ik zoo'n groot gedeelte van nabij 'heb
mogen beschouwen en bewonderen, hetvelk
ik altijd als een voorrecht en genade van
den hemel heb aangezien.
Hoe dan zal ik den overledene iri xnijn
toespraak het beste voor u teekenen,? Mij
dunkt; de woorden schijnen voor h cm le
zijn geschreven in hot H. Evangelie van St.
Jan: „Ik moet .arbeiden, zoolang het dag is;
de nacht komt, wanneer niemand meer kan
arbeiden". Mgr. Graaf nu heeft een langen
levensdag van God ontvangen en h/j heeft
gearbeid, zoolang die levensdag geduurd
heeft.
Jacobus Joannes Graaf werd 25 'Januari
1839 te Delft geboren. Hij studeerde op onze
beide seminariën „Hageveld" en Warmond
en werd 15 Augustus 1862 door Mgr. Wil-
mer tot priester gewijd. Na een k brte as
sistentie in het R. K. Weeshuis te 's-Gra-
venhage werd hij 30 September 1862 be
noemd tot secretaris van Z. D. H. dxen Bis
schop. Als secretaris vond hij den e'ven hei
ligen als geleerden Vregl. Tusschon beiden
werd een zeer hartelijke vriendschap ge
sloten, hetwelk zich verklaren j^at* door de
overeenstemmende eigenschappen van geest
en gemoed, welke bij beiden gevonden wer
den. Bovendien had enkele jaren' tevoren
het herstel plaats gehad der Bisschoppelijke
Hiërarchie. Voor de Katholieke kerjk. in Ne
derland was een nieuw tijdvak airngebio-
ken. De oude en versleten toestanden, wel
ke uit het Aartsprieslerlijk bestux: r waren
overgebleven, moesten worden «pgeruimd
en vooral in overeenstemming gebracht met
de frissche en nieuwe ideeën, welke door
Mgr. Van Vree in brieven en circulaires wa
ren uiteengezet. Dat kostte arbiïiid, harde
arbeid en reeds was Mgr. Van Vrcac met zijn
onstuimige werkkracht onder den 'laist vroeg
tijdig bezweken, maar Mgr Wilimer zette,
met behulp van zijn beide secretaressen, dien
ontzettenden arbeid voort, waarvan de om
vang en de moeilijkheden alleen aan God
bekend zijn.
Met het herstel der Hiërarchie was te
vens aangebroken belangstelling voor de ou
de kunstschatten van ons H. Ge'toof, voor
welke gevaar dreigde verloren te gaan.
Krachtens bouw en versiering, voorbeelden
en modellen, bleek er behoefte aax de slich
ting van een Bisschoppelijk Must urn cn dit
was er ten slotte ook het gevol| van. Tot
herstel der kunst op het gebied i van kerk
muziek en liturgie, welke door eeuwenlang
verblijf in onderaardsche gcwelwen niet in
staat waren geweest luister te ontplooien,
ja, door ingeslopen misbruiken i varert ont
sierd, droeg mede bij tot 'i bijeenl irengen van
het Bisschoppelijk Archief en langzamerhand
ontstonden de „Bijdragen voor cle Geschie
denis van Haarlem", waaraan secretaris
Vregt 20 jaar, doch de overleden*, meer dan
50 jaar gearbeid heeft en op wePJv tijdschrift
hij den stempel gedrukt heeftn van zijn
scherpzinnigheid en in welke 42 deelen
schatten verzameld zijn, waaruj t katholie
ken en niet-katholieken met dankbaarheid
komen putten.
Bij gelegenheid van zijn 80sf>en verjaar
dag werd Mgr. Graaf door Z. D. -H. den
Bisschop, bij monde van den Hoogeerw. Vi
caris-generaal, nogmaals dank gezegd, voor
hetgeen hij met zijn talenten geijverd heeft
voor den opbloei van het Bisdom Haarlem
en bijzonder werd de aandacht gevestigd op
de jaren van zijn secretariaat en zijn onver
flauwde belangstelling voor het Bischoppe-
lijk Archief. Toen daarmede go paard ging
de onderscheiding van eere-kainiunnik, wist
Mgr. Graaf dit met zijn fijnen genist te waar
deeren en was hij er zijn Bisschiop hartelijk
dankbaar voor.
„Ik moet werken, zoolang het riag is". Dat
deed Mgr. Graaf, toen hij pastoor en deken
was van Ouderkerk aan den Aimstel, waar
hij geijverd heeft voor den luister van Gods
Huis. Door huisbe7.oek leerde hij dc nooden
en behoeften van zijn volk kennen. Hij heeft
niet opgezien tegen den bouw vian een bij
zondere schooi, tegen de stichtiilg van een
patronaat, tegen de oprichting van bonden
en vereenigingen, waaraan uit den aard der
zaak zorgen en zwarigheden vcrlxonden zijn.
„Ik moet arbeiden, zoolang het dag is,"
Dat deed Mgr. Graaf in zijn laafste levens
jaren, welke itx „St. Jan. de Desa" en hier
op „Duinrust" werden doorgebracht. De be
woners van beide huizen kunnen dit getui
gen. Hij stichtte hen door zijn rusteloozen
arbeid, door zijn voorbeeldig prfcsterlijk le
ven, door zijn wetenschappelijk verkeer met
zijn vrienden.
En laten we nu nog eenmaal een blik slaan
naar deze lijkbaar, waar die priester rust,
die eens vol kracht in zijn nxannclijken leef
tijd geschitterd heeft als een der besten on
der de priesters. De Pauselijke en Konink
lijke onderscheiding bevestigen dit oordeel.
„De Katholiek" en het „Gildeboek bevat
ten opstellen, producten van zijn kunstzin-
nigen geest. Zijn werkkracht scheen onver
moeid. zijn werklust onuitputtelijk.
Laar ons nog eenmaal een blik werpen op
deze lijkbaar, op dezen man, die gedurende
zijn 30-jarig pastoraat een vader en redder
voor duizenden is geweest, die veler gehei-
ïiien gekend, veler zonden vergeven heeft.
Scheiden brengt weemoed en de tranen
komen in onze oogen, wanneer wij denken,
dat we dezen even heiligen als geleerden
priester niet meer zullen ontmoeten op aar
de. Maar wij gclooven in dc gemeenschap
der Heiligen en wij hopen op een blij terug
zien en we heffen onze handen op tot God,
Die ook dien priester richten*zal en smee-
ken: „Mijn God, barmhartigheid en genade.
O, allerzoetste Moedermaagd, O. L. Vrouw
ter Noord, hij was uw zoon; toon dat Gij zijn
Moeder zijt en breng hem door Uwe gebe
den tot God. Amen."
Hierna had de absolutie plaats, waarna dc
beaardingsplechtigheden volgden.
Vrijdagmiddag had te drie uur dc offi-
ciëele opening plaats van het verbouwde
Stedelijk Gymnasium. Tegen drie uur had
den zich talrijke aanwezigen in de aula
verzameld, terwijl een strijkje er de stem
ming inhield,
We merkten o.a. op: den loco-burgemees
ter, Mr. Slingenbtrg, het college van Wet
houders, het college van curatoren, den oud-
rector van het Gymnasium A. H. Garrer, Dr.
N. Th. Vlaar, O. S. A. en vele raadsleden.
Ds. P. Plantenga opent de bijeenkomst en
zegt, dat het hem, als voorzitter van het
college van curatoren, aangenaam is de
aanwezigen te mogen begroeten. Bijzonder
dankt hij den loco-burgemeester voor zijn
aanwezigheid.
Daarna is het woord aan Mr. Slingen-
berg, die het een vereerende en-aangename
taak noemt, namens het Gemeentebestuur,
dit Gymnasium te mogen openen.
In den breede gaal spr. n^, welke de ver
houding is van het gemeentebestuur ten
opzichte van het college van curatoren en
concludeert, djxt dc wet daar aanleiding
geeft voor vele conflicten. En daarom juist
is Haarlem zoo bijzonder gelukkig, daar
zich deze conflicten hier niet voordoen.
Spr. herinnert nog eens aan de behande
ling van het financieele gedeelte in den
raad. Daar werd voor dit Gymnasium de
grondslag gelegd en spr. maakt van deze
gelegenheid gebruik om hulde te brengen
aan den Wethouder van Onderwijs, Mr.
Bruch, bij welke hulde de aanwezigen zich
met een langdurig applaus aansluiten.
Spr. richt zich nog tot het college van
curatoren en in het bijzonder tot den voor
zitter daarvan, Ds. P. Plantinga, wenscht
het college geluk en huldigt de leden ook
voor hun vele zorgen, om dan, na een op
wekking tot de leerlingen, onder langdurig
applaus, het Gymnasium officieel le openen.
Spr. eindigt met den rector van het Gym
nasium toe te roepen: Salve rector, ulrum-
que salve.
Het woord is dan aan Ds. P. Plantenga,
om als voorzitter van het college van cu
ratoren een rede uit le spreken.
Spr. begint met op te merken, dat bel
niet langer tot de vrome wenschen behoort,
een cigên gebouw te bezitten. Nadat dit
jarenlang op het programma heeft gestaan,
is thans het Gemeentebestuur zo.o goed ge
weest om het oude gebouw door een nieuw
te vervangen. En degenen, die het oude
Gymnasium hebben gekend, zullen cr wel
van overtuigd zijn. dat dit tijd werd ook.
Al zal het hun ook aangenaam zijn voor
een gedeelte nog dien ouden toestand terug
te vinden cn dus nog niet geheel van het
Gymnasium vervreemd te zijn.
Na in het kort de veranderingen te heb
ben besproken, deelt spr. mee, dat het col
lege van curatoren toch ook niet met leege
handen wilde komen en onthult dan een
cadether. dien hij onder luid applaus aan den
rector overdraagt.
Mej. Annelli fioése bestijgt dan het po
dium en zegt ook nog enkele woorden te
willen spreken. Op initiatief van den rector
en met de voorlichting van den architect
Buys hebben de meisjes van de vier hoogste
klassen een keurig handwerk vervaardigd,
met als hoofdmotief het wapen van Haar-
lexn. Onder luid applaus wordt het aan den
pas onthulden cadether opgehangen.
Vervolgens is 'het woord aan Dr. Spoel-
d rector van het Gymnasium.
Toen ik zoo juist, aldus spr.. de woorden
hoorde, die mij als lof werden toegezwaaid,
was ik zoo ouderwetsch mij daardoor te
laten ontroeren.
Het Gymnasium vervolgens besprekende,
wijst Dr. Spoclders op de zekere tegenstel
ling, die er is gelegen in liet zoo modern in
gerichte gebouw, dat toch is opgericht voor
een bij uitstek klassieke opvoeding.
Over deze klassieke opvoeding wijdt spr.
uit en wil ten opzichte daarvan dc menschen
erdeelen in drie categoriën.
Ten eerste de cvolutioneerende, die als
een kudde met elke strooming meegaan en
alles prachtig vinden, zoo het slechts
„nieuw" is. Ze noemen zich menschen van
de vooruitgang en zijn tenslotte slechts
waanwijze nietsnutters, die men beter verre
van zich kan houden.
De tweede categorie is die der dwecpers
met een klassieke opvoeding. Deze menschen
dulden niets, dat ook maar cenigszins vaxx
het klassieke afwijkt. Ze zouden desnoods
een werkman zijn arbeid willen zien verrich
ten, terwijl hij voor zich een zakuitgave van
de Ilias had liggen.
Wat spr. als een ideaal beschouwt, dat is
de derde categorie, waaronder hij de men
schen rekent, die van het klassieke houden,
doch in het licht van hun tijd.
De klassieken hebben hun tijd gehad. Ze
zijn groot onder de grooten, doch wij, in
onzen tijd, zijn ze ontgroeid en mogen ze
niet opdringen, vooral niet aan jonge men
schen.
Ons streven zal zijn den rooden draad van
de waarheidsstof der traditie door het leven
der menschen voort te weven.
Spr. licht zijn meening nader toe omtrent
de traditie en de waarheid en besluit, als
rector Gymnasii zich verplicht te achten,
dien rooden draad -der waarheid gestreng
voort te weven, zonder rechts of links ook
maar eenmaal af te wijken.
In dit opzicht herinnert spr. aan dc rec
torskamer, waar tegenover hem een Pallas-
beeld staat, terwijl achter hem Socrates, de
verzinnebeelding van de hoogste mensche-
lijke wijsheid, voor zich uit staart
Met deze besluiten voor oogen, durft spr,
het beheer van het Gymnasium op zich
nemen.
Dc heer Dumont, directeur van Openbare
Werken, is ten zeerste ingenomen met al
de lof, die bij over dit gebouw heeft aan
hoord. Het gebouw ademt een ruimen geest,
die volgens spr het doordenken wel waard
is.
Spr, hoopt, dat het gebouw-de tevreden-
Barometerstand v. m. 10 uur: 766. Vooruit.
OPGAVE VAN:
j. J. WEBER ZOON
ODticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem.
Medegedeeld door het Ned. Kon. Meteoro
logisch Instituut te De Bildt
Naar waarnemingen in den morgen va®
7 Juli.
Hoogste barometerstand 766.0 m.M., te
llcdaix.
Laagste barometerstand 746.2 m.M., te
Seydisfjord.
Verwachting van den avond van 7 tot den
avond van 8 Juli:
Matige tot zwakken Zuidelijken tot Zuid-
westelijken wind. half tot zwaarbewolkt,
weinig of geen regen, iets warmer.
held zal wegdragen van den Directeur en tot
heil zal strekken van de leerlingen; om
dan te eindigen met een: Lang leve het
Haarlenxsch Gymnasium, waarmede de aan
wezigen van harte instemmen.
De heer Sr. Mourik Broekman, vervol
gens het podium bestijgende, zegt, dat klas
siek en niet-klassiek een tegenstelling is.
Als vertegenwoordiger der niet-klassiekc
zuster-vereenigingen v enscht spr. echter
toch deze klassieke stichting te complemen
teeren. Spr. eindigt met de beste wenschen
voor het Gymnasium.
Namens de Plaatselijke Vereeniging van
leeraren en leeraressen complementeert mej.
J. Barin het Gymnasiumbeheer en biedt een
blijk van belangstelling aan.
De heer Buys, architect van hel gebouw,
zegt vervolgens, dat zijn aandeel zoo klein
is geweest, dat de hem toegezwaaide lol
hem niet toekomt. Spr. draagt ze over aan
zijn helpers en zegt bijzonderen dank aar,
den heer Dxjmont, Directeur vaxj Openbare
Werken en den heer Heten, den aannemer
va" het werk.
Mej. Riek Blomberg doet vervolgens
mcaedeeling van de oprichting van een
Gymnasiumfonds. Het bestuur wordt ge
vormd door de hecren Spoelders, Schepers
Hoogeveen en van de Berg. en het doel is
de lokalen en ni het algemeen het gebouw
een waardiger aanzicht tc geven. Verder
zal het ook hulp verlcenen bij den aankoop
van boeken voor minder goed gesitueerde
leerlingen Lid kunnen worden de leerlin.
gen, leeraren, ouders van leerlingen en oud-
Icerlingei Reeds is er J 300.in kas.
Ais eerste daad an dit fonds overhan
digt mej. Riek Blomber** namens het be-
1 stuur, een schilderij, voorstellende Home-
rus.
Namens de Gymnasiale letterkundige ver-
j eeniging ..Amicilia Juncti" overhandigt di
heer T. G. van Asperen een plaquette, die
is geplaatst in de aula en voorstelt: Orpheu
tocht naar dc onderwereld.
Namens de Gymnasiale muziekvereenigin
(„Linos' overhandigt de heer H. O. Dulsrr,
j eei plaouette, voorstellende: Aurora r.;
haar zegewagen.
Mej. Hanna Citroen zegt. namens d-
commissie tot het uitzoeken van een g
schenk, dank voor dc medewerking van de
rector en architect Buys, waarna ze ee-
houtsnede overhandigt.
Hiermede is de laatste der vele spreek
st rs en snrekers op het podium gewev
en Ds. P. Plantinga zegt met eenige kort
woorden dank voor het geduld der aanwe
zigen. Hij eindigt met een: Crescat glori>
Gymnasii Harlemensis
Onder de muziek vap „Linos" wordt ver
volgens de thee gebruikt, waarna de gele
genheid wordt opengesteld om een rond
w ndeling door het gebouw te maken.
Van deze gelegenheid wordt druk gebrui:,
gemaakt.
Om half zes was de oficiecle opening
geëindigd.
Zondag vierde de heer P. Heyboer zijn zi'-
veren jubileum als Arrnencollectant'der pa
rochie van aen H. Antonius van Paaua
Des morgens om kwart voor zeven vei
er een H. Mis opgedragen, waaronder all
leden van hel collcctantencollege met hunne
cchtgenooten tot de H. Tafel naderden
Des avonds werd de jubilaris in het ge
bouw „St. Bavo" gehuldigd door de leden-
De ZeerEerw. heer Pastoor vereerde het
feest niiA zijn tegenwoordigheid.
Door de leden werd den jubilaris als bewij--
van hoogachting en waardeering eer
clectrishe lamp aangeboden, Het verdere ge
deelte van den avond werd gevierd met ver.
schillende" toespraken en een allerleukst
optreden van den humorist cn den pianist,
de hecren J. J. Bos uit Heemstede cn S.
Vi'innubs, Lcidschestraat.
Omstreeks half 12 ging men zeer voldaan
huiswaarts.
V oor de Stille Armen werd op dezen
avond een collecte gehouden, welke 14 op
bracht. Bravo!
Door de recherche is Proces Verbaal op
gemaakt tegen den winkelier H. A. alhier,
die sedert eenigen tijd buiten den meter
om, Gasverbruikt had, ten nadeele van de
Gemeente Haarlem.
van de Orgelbespeling in dc Groote- of St
Bavokerk, te Haarlem, op Dinsdag 8 Juli '24
des namiddags van 23 uur, door den heer
George Robert.
1. Choral: „Da Jesus an dem Kreuzc
standt" Samuel Scheidt (1587-1654j
2. Praeludium et Fuga a kl. t
J. S, Bach (1685—1750.1
3. Andante con moto
A. P. F. Boëly (1785—18581
4. Prélude B maj. C. Saint-Saëns
5. Vierde Sonate. Alex Guilmant.
Allegro Ass»i Andante M
FinaUj
