Brieven uit Frankrijk.
RADIO-
OMROEP
Ontdekte misdaad.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Maandag 25 Augustus 1924
Marx's verklaringen in den Duitschen Rijksdag omtrent de Londensche
Overeenkomsten. Zouden de Duitsch-Nationalen zwenken? Gema
tigde critiek in de Fransche Kamer op Herriot's beleid te Londen.
Onder de Radio-berichten: Frankrijk aanvaardt het Londensche accoord
met een motie van vertrouwen in Herriot, aangenomen met 336 tegen
204 stemmen. De verdeeldheid der Duitsch-Nationalen.
6EM. mimi. BERIGHTEll.
MARKTNIEUWS.
DAGELIJKS
PRIMA RADIO
CONCERTTOESTELLEN
Desverlangd vanaf f 6.— per maand,
Bureau Meijer - Haarlem.
Kleine Houtweg 69. - Tel. 3468.
FEUILLETON.
Ksrs:sBSsss=ss:ssea
HET INTERNATIONAAL KATHOLIE-1 Wij beschouwen het als
KENCONGRES TE LUGANO.
De Internationale Katholieke Liga, waar
van wij het 3e congres verleden jaar te Kon-
stanz bijwoonden, had ons ditmaal opgeroe
pen naar Venetië.
De Internationale toesian echter van de
laatste tijden maakte het wenschelijk dit
congres liever in Zwitserland dan in Italië
te houden. En zoo zijn wij thans te Lugano
vereenigd, in die schilderachtige aan het
meer van Lugano gelegen stad, waar de om
geving een en al schoonheid is en de natuur
stemt tot vrede, het hoofddoel van dit con
gres.
Hoe verleidelijk ook, wij willen ons niet
verdiepen in natuurbeschouwingen wij tre
den de kathedraal St. Lorenzo niet binnen als
vreemdelingen, die slechts een kunstwerk
komen bewonderen, maar als congresleden
die Gods zegen komen afsmeeken overeen
(vredeswerk. Ons oog blijft niet gesloten
jvoor de schoonheid van de kerk „Santa Ma-
jria degli Angroli", waar de „Passion Christi"
van Bernardina Luino onze bijzondere aan
dacht trekt, maar in stille wijding knielen
wij neer in de kerk van den Allerheiligsten
Verlosser, waar een plechtige H. Mis de bij
eenkomst van katholieken uit alle landen
heeft ingeluid. Tal van geestelijke hoogwaar-
digheidsbekleeders en leeken zijn reeds den
dag te voren (het congres duurt van 1520.
Aug.) aangekomen om hetzij als sprekers
hetzij als toehoorders aan dit congres deel
te nemen. Wij treffen er oude bekenden aan
van het vorig jaar met wie de vriendschaps
banden worden hernieuwd, wij missen er
(helaas één, de ziel van de katholieke vre
desbeweging gedurende geheel zijn leven,
(den Prelaat Gieszwein uit Budapest die de
zen winter door God naar het land van den
eeuwigen vrede is opgeroepen. De berinne
[ring echter aan dezen begaafden en huma-
Inen priester blijft zijn stempel drukken op
dit congres waar menig woord van diepdoor-
voelde erkentelijkheid aan hem wordt ge
wijd. Zijn doorluchtige hoogwaardigheid de
jBisschop Bacciarini, Apostolisch bestuurder
van Lugano heeft het protectoraat van dit
congres op zich genomen en geeft persoon
lijk blijk in te stemmen met het doel, dat de
talrijke deelnemers beoogen, de „Pax Christi
'in regno Christi" te herstellen. Het zou te
'ver voeren u te spreken over den plechtigen
openingsavond, waar vertegenwoordigers uit
alle landen der wereld een begroetingswoord
hebben gesproken over de talrijke algemeene
en sectievergaderingen waarin hoogst nut
tige arbeid is verricht.
Beperken wij onze eerste indrukken tot de
algemeene lijnen die richting geven aan de
ze to igreswerkzaamheden, die gelijk veelal
het geval is, niet worden onderbroken door
feestelijkheden en genoegens, die met een
'congres weinig hebben uit te staan.
Het doel van dit congres is de vreedzame
samenwerking van katholieken uit geheel
de wereld op den basis der Pauselijke ency
clieken en herderlijke brieven, te bevorde
ren.
Het middelpunt van dit congres vormt de
internationale katholieke vredesweek, waar
de katholieke beginselen over vrede en vol
kenrecht door theologen en vakgeleerden
uitvoerig worden uiteengezet.
Daarnaast vinden een zestal bijeenkom
sten plaats, waar de meest actueele vraagstuk
ken omtrent een praktische samenwerking
tusschen katholieken worden behandeld. Sa
menwerking tusschen leeraren en kooplie
den, tusschen priestervereenigingen, ker
kelijk goedgekeurd te Rome en tal van an
dere katholieke vereenigingen. Het bevor
deren van internationale samenwerking tus
schen de katholieke pers in de verschillende
landen neemt daarbij een allereerste plaats
in. En de mogelijkheid is niet uitgesloten,
'lat dit jaar reeds het verlangen zal worden
evredigd een internationalen, katholieken
irsdienst in het leven te roepen.
een groot voor
recht voor Holland deel te mogen uitmaken
van de Int, perscommissie, verleden jaar tot
dit doel in het leven geroepen. Het Aposto
laat van de Katholieke pers is een uitgemaak
te zaak en algemeen erkend de schepping
van een algemeen katholiek persagentschap
vindt bij allen onomwonden instemming,
slechts de financieele zijde en de practische
organisatie baren moeilijkheden die niette
min overwonnen kunnen worden.
Wat de fundamenteele beginselen aangaat
van den Christelijken vrede, deze zijn ons in
welsprekende redevoeringen ontvouwd door
de meest bevoegde katholieke autoriteiten
uit verschillende landen, aan de hand van de
bergrede, die eeuwige bron van den „Pax
Christi".
De begrippen van Vaderlandsliefde, natio
nalisme en internationalisme, zoo vaak ver
troebeld in onzen tijd door de politieke harts
tochten, zij kwamen in het zuivere licht door
nadere beschouwing van hetgeen eeuwen ge
leden Thomas van Aquino geleeraard heeft
over het internationale recht.
Niet minder belangrijk was de uiteenzet
ting hoe de katholieken staan tegenover een
instituut als de Volkerenbond en het inter
nationale gerechtshof.
Ziedaar slechts enkele grepen uit een rijk
voorzien program, waaraan een levendige ge-
dachtenwisseling al haar beteekenis heeft
gegeven.
Te meer, waar talrijke nationaliteiten er
aan deelnemen om in een geest van broeder
lijke eensgezindheid den wereldvrede te be
vorderen. Het mag zeker een groote verdien
ste van dit congres genoemd worden, dat het
zich niet tot theoretische beschouwingen be -
paalt. Neen, zijn werk is de wegen te zoeken
en de practische middelen om de katholieke
beginselen over vrede en internationaal recht
in toepassing te brengen en meer en meer te
verbreiden.
De groote verantwoordelijkheid die op de
katholieken rust, volgens het Pauselijk woord
voor te gaan in het bevorderen van den chris-
ronduit werd gezegd, maar die toch den In
druk wekt, dat de Duitsch-nationalen vast
besloten waren, voet bij stuk te houden en
toen enkele bladen lieten blijken, dat ze
deze motie niet zoo zwaar opnamen door de
veronderstelling uit te spreken, dat de con
servatieven wel met zich zouden willen laten
praten over een minnelijke schikking, toen
liet het partijbestuur door de pers vertellen,
dat hiervan geen sprake zou zijn. De Duitsch-
nationalen zouden tegen de spoorwegwet en
tegen de overeenkomst van Londen stemmen
en men behoeft zich geen illussies te maken,
dat ze op zeker oogenblik van gedachten zou
den veranderen.
Maar bijna tegelijkertijd met de publicatie
van deze verklaring werd bekend, dat de
grootindustrie zich met een verpletterende
meerderheid van stemmen vóór de overeen
komst heeft uitgesproken. Dit heeft onge
twijfeld een diepen indruk op de Duitsch-
nationalen gemaakt.
Men weet, dat ook in den Reichsland-
bund, de organisatie der grootgrondbezitters
en landjonkers, zich binnen enkele dagen een
zwenking aan het voltrekken is. In land-
bouwkringen is men opgeschrikt door de
mededeeling van den president der rijks
bank, dr. Schacht, dat hij, ingeval de over
eenkomst niet tot stand mocht komen, de
credietverleening aan landbouw en industrie
nog meer zou moeten beperken, dan thans
reeds het geval is, en de agrariërs weten heel
goed, dat de aanvaarding van de overeen
komst van Londen juist den credietnood
aanmerkelijk zou verlichten, daar dan de
groote internationale leening loskomt.
Deze weifeling in den boezem van de mach
tige landbouworganisaties is natuurlijk wel
niet zonder invloed op de stemming in de
Duitsch-nationale fractie en deze heeft dan
ook besloten, Zaterdagavond nog eens bijeen
te komen, om nu definitief haar houding vast
te stellen, ofschoon ze feitelijk in haar frac
tievergadering van Donderdag deze houding
alreeds heeft bepaald.
Maar men heeft nu in den rijksdag de
verklaringen van de drie ministers-gedele
geerden gehoord en ofschoon deze door de
Duitsch-nationale pers hevig werden ge-
critiseerd, beschouwt men ze toch als be
langrijk genoeg, om er entre nous nog eens
ernstig over te praten.
Aan deze fractievergadering namen ook de
vertrouwenslieden van de Duitsch-nationale
partij uit het bezette gebied deel. Als het
juist is, wat een der bladen meent te kunnen
mededeelen, namelijk, dat deze vertrouwens
lieden stuk voor stuk voor de aanvaarding
van de overeenkomst van Londen zijn, dat
telijken vrede, is zeker aan velen op dit con
gres opnieuw duidelijk geworden. Het ge- ze allen op het standpunt staan, dat de
V-%4-4 14 1- V, AM ,4 a I JI V L. 1. 1 1 H rt rt, d
bruik van de wereldtaal Esperanto door som
mige sprekers is wederom gebleken een prak
tisch middel te kunnen zijn om de interna
tionale samenwerking te vergemakkelijken.
Zonder in alle opzichten deze wereldtaal
als een meesterwerk te beschouwen en als ge
schikt voor allen te kenmerken (wij zouden
aan Latijn, de katholieke taal bij uitstek de
voorkeur geven) heeft de ondervinding ons
geleerd, hoe nuttig zij kan werken.
Wij hebben Franschen en Duitschers,
slechts hun eigen taal machtig, een onderhoud
hooren voeren van diepgaande beteekenis in
het „Esperanto". En hoe welluidend deze
taal, in perfectie gesproken, kan klinken,
niemand beter dan de ijverige secretaris-
generaial van dit congres, Caspar Mayr, is in
staat ons dit duidelijk te maken. Het con
gres is nog in vollen gang op het oogenblik
dat deze brief in zee gaat. Maar bij voorbaat
mogen wij zeggen dat het rijke vruchten zal
dragen, gestaan heeft in het teeken van die
eendrachtige samenwerking, zoo zeer eigen
aan personen van één geloof en een vertrou
wen, vooral in den vrede van Christus, waar
toe het plicht is mede te werken. Het is niet
een vermeend optimisme, een vage schoon-
heidsgedachte, een strijd voor ontwapening
die hier aan den dag worden gelegd, het is dat
oprechte christelijke verlangen, berustend op
de wetten Gods en van zijn heilige Kerk, den
vrede te herstellen die een wereld zonder
Christus de menschheid heeft ontnomen.
Vrede op aarde aan alle menschen van goe
den wil is de kerngedachte van dit welge
slaagd congres. Samenwerking onder alle
katholieken om den „Pax Christi" te bevor
deren.
Lugano, 20 Aug. 1924.
Mr. P. v. S.
Uit den Duitschen Rijksdag.
Zaterdagmorgen is de rijkskanselier er dan
toch in geslaagd zijn rede in den Rijksdag
te houden.
De heer Marx bracht hulde aan de on
partijdige objectieve leiding van de confe
rentie door den Engelschen premier en wees
er in het bijzonder op, dat de Duitsche dele
gatie géén ultimatum was gesteld of ge
dwongen was iets aan te nemen. Tevens
legde hij den nadruk erop, dat de onderhan
delingen gevoerd waren in een geest van
volkomen gelijkheid. De delegatie beroemde
zich niet op hetgeen te Londen bereikt is.
Evenals het geheele Duitsche volk had zij
vóór alles gewild Duitschland van de bezet
ting te bevrijden. Voor het eerst sinds den
oorlog was er weer een geest geweest van
streven naar overeenstemming en de ern
stige wil om te komen tot een vredelievende
regeling van den toestand. De Duitsche
delegatie heeft de voorstellen inzake de ont
ruiming aangenomen, omdat zij inzag, dat
de voordeelen de nadeelen overtroffen,
vooral daar er aanwijzingen waren, dat de
ontruiming toch nog spoediger zou plaats
hebben.
De Duitsch-nationalen en de
overeenkomst van Londen.
De Duitsch-nationalen bevinden zich in
een lastig parket. Onophoudelijk hebben hun
leiders in hun partijorganen betoogd, „we
zullen de aanneming van de nieuwe spoor
wegwet en daardoor de definitieve totstand
koming van de overeenkomst van Londen j
trachten te verhinderen." Hun fractie nam I
een motie aan, waarin ditzelfde wel ni'. t
Duitsch-nationalen in geen geval de over
eenkomst schipbreuk mogen laten lijden,
omdat ze daardoor de ontruiming van het
Ruhrgebied over een jaar zouden verijdelen,
dan is het zeer de vraag, of de fractie ander
maal tot het besluit zal komen, dat in allen
gevalle tegen de wetten zal worden gestemd-
Uit de Fransche Kamer.
Heel den langen dag van Zaterdag zijn te
genstanders der regeering aan het woord ge
weest. Des morgens hoorde men een lang
collége van den oud-voorzitter van de Com
missie van Herstel Dubois, over de bevoegd
heden van dat lichaam, waarvan de conclu
sie was dat Herriot zich te veel had laten be
snoeien. Des middags om twee uur, na een
eindelooze, holle rede van den oud-minis
ter Reibel, een opmerkelijke uiteenzetting
van Louis Marin. Deze gaf een overzicht
van de opofferingen, welke Frankrijk zich
door deze Londensche accoorden getroos
ten moet en gaf als goed patriot op uiterst
sympathieke wijze uiting aan zijn ongerust
heid, die het toegeven van Herriot bij hem
had gewekt. Uitvoerig opsommend, welke
ernstige concessies waren gedaan op het stuk
van Frankrijks rechten, die thans dikwijls
worden overgelaten aan de beslissingen van
Amerikaansche bankiers, of neutralen, sprak
hij de vrees uit, of na vijf jaren, als dit alles
practisch wat moet gaan opleveren, het niet
nutteloos zal blijken. Op het punt der in-
tergeallieerde schulden betoogde hij, dat de
ze kwestie, evenals die van de veiligheid
aan de ontruiming van de Ruhr vastgeknoopt
had moeten zijn.
Herriot antwoordde bij interruptie, dat
de atmosfeer ter Londensche conferentie,
waar hij slechts Frankrijks rechten verdedi
gen kon, dit onmogelijk had gemaakt.
Marin vervolgde, dat dan althans gezorgd
moet worden dat op de komende conferentie
hierover Frankrijk de rol speelt van eischer,
welke met zijn recht op uitwissching dezer
schulden, gemaakt in het gezamenlijk be
lang, overeenkomt. Ook kan alsnog ontrui
ming van Ruhrort, Duisburg en Dusseldorf,
waarvan de bezetting op de intergeallieerde
beslissing berust, van de ontruiming van de
Ruhr afzonderlijk gehouden worden.
Sprekende over Frankrijks veiligheid,
achtte Marin die onvoldoende beschermd,
waarop de militaire regeeringscommissaris
verklaarde, dat Foch, geraadpleegd, had ver
klaard, dat die veiligheid door het Verdrag
van Versailles voldoende was verzekerd.
Generaal Noliet kwam vervolgens een his
torisch overzicht van de militaire controle
op de Duitsche ontwapening geven. De be
zetting van de Ruhr heeft tot gevolg gehad,
dat die achttien maanden moest worden
stopgezet. Thans maken de Londensche ac
coorden, dat de controle kan worden her
vat, hetgeen maakt, dat Frankrijk zich re
kenschap geven kan van den toestand.
Concludeerende keurde Marin vooral af,
dat het nationalistische element in Duitsch
land thans triomfeert, zeggende Na eerst
niet te hebben betaald en de wereld met
den markenzwendel zoo te hebben opge
licht, krijgen wij nog ongelijk 1 Het is hard,
te zien, dat zij deze satisfactie krijgen, dat.
men hun geld aanbiedt en bij de betalingen
slechts rekening houdt met hun economische
belangen en niet met de Fransche.
Deze critiek op gematigden toon en met
erkenning van alle moeilijkheden uitgespro
ken, maakte veel indruk al kan zij de uit
komst van het debat niet in de waagschaal
stsllen. Daarom begon Herriot onmiddellijk
daarna en zonder eemge schorsing van de
zitting, zijn uitvoerige verdediging.
DE MOORDZAAK TE CHICAGO.
In het proces tegen de studenten Loeb en
Leopold heeft de heer Jacob Franks aange
drongen op de doodstraf voor de moordenaars
van zijn zoon. Hij heeft evenwel clementie
gepleit voor twee broeders, Earl en Fielding
Smith, 11 en 19 jaar oud, doe den vorigen
avond waren gearresteerd omdat zij hem twee
brieven hadden gezonden waarin zij een be
drag van 8000 dollars vroegen, en bij weige
ring mevrouw Franks en haar dochter met
den dood bedreigden. De heer Franks sprak
de jongens langdurig toe en wees hen op het
verkeerde er van om te trachten aldus geld te
krijgen het doel dat zij voorgaven was, dat
zij met dit geld een winkel wilden beginnen.
Hij verklaarde dat de brieven hem veel zorg
hadden gebaat, doch hij beval clementie aan
en vroeg, dat de jongens zouden worden vrij
gelaten en hun de kans werd gegeven hun
leven te beteren.
Een der verdedigers van Leopold en Loeb
heeft betoogd, dat geestesziekte, die geen
krankzinnigheid was, als verzachtende om
standigheden moest worden aangemerkt.
AUGUSTUSSNEEUW.
Was het verleden jaar op 21 Augustus de
warmste dag van de zomermaand bij uitne
mendheid, dit jaar sneeuwde en donderde het
tegelijk lustig in de omgeving van Cherbourg
en Havre En waar het niet sneeuwt, wis
selen hagelbuien de regenslagen af.
Voor de eerste dagen zien de weervoor-
speilers nog geen verandering
Nieuwe verkiezingen in Engeland?
Het wordt steeds duidelijker, dat alle po
litieke partijen in Engeland rekening houden
met de mogelijkheid, dat er spoedig nieuwe
verkiezingen zullen plaats hebben.
De „Evening News" meldt dat het cen
traal bureau der conservatieve partij een
circulaire aan alle conservatieve verkiezings
agenten in geheel Engeland heeft verzonden,
waarin dezen worden aangespoord, zich ge
reed te houden voor het geval nieuwe ver
kiezingen mochten worden uitgeschreven.
In deze circulaire wordt gezegd, dat de soci
alisten beter dan de andere partijen op de
hoogte worden gehouden van de plannen
der regeering, zoodat het voor dezen raads-
zaam is, op de hoede te zijn. Men verwacht
n.l., dat het debat over de Iersche kwestie
en over het verdrag met Rusland aanleiding
tot nieuwe verkiezingen zal geven, die dan
vóór Kerstmis zouden plaats hebben. Daar
bij komt, aldus zeggen de conservatieven,
dat Mac Donald er belang bij heeft de ver
kiezingen zoo spoedig mogelijk te doen plaats
hebben, om te kunnen profiteeren van het
welslagen der Londensche conferentie zoo
lang dit nog versch in het geheugen dei-
kiezers ligt. Om deze redenen, en omdat
het evenwicht der partijen in het parlement
onzeker is, aldus wordt in de circulaire ge
zegd, acht het centraal bureau het noodig, de
agenten te waarschuwen.
DE VERMOEDELIJKE MOORDE
NAARS VAN ERZBERGER.
Naar de „Neue Freie Presse" uit Boeda
pest verneemt, werd Förster Zaterdagmor
gen met de beide naar Boedapest gezonden
criminalisten geconfronteerd. Daarbij werd
vastgesteld, dat hij inderdaad de moordenaar
van Erzberger, namelijk Schulz is.
De plaatsvervangende minister-president
verklaarde aan de journalisten, dat het nog
heelemaal niet zeker is, dat Förster zal wor
den uitgeleverd. In Hongaarsche regeerings-
kringen wil men Schulz asylrecht verleenen.
Er is echter ook een strooming, die hem wel
wil uitleveren, wanneer de Duitsche regee
ring als compensatie de moordenaars van
graaf Tisza uitlevert, die, zooals men weet,
naar Duitschland zijn gevlucht.
De Duitsche criminalisten zullen aan de
Hongaarsche politie verzoeken, ook met de
beide andere verdachte Duitschers te worden
geconfronteerd, die naar men zich herinnert,
na door de politie te Boedapest te zijn ver
hoord, weer op vrije voeten zijn gelaten, om
dat ze zich behoorlijk konden legitimeeren.
Men gelooft, dat een van beiden, die zich
Schneider noemt, in werkelijkheid Tillessen
heet.
DE OPSTANDIGE BEWEGING IN
AFGHANISTAN.
De correspondent van de „Daily Tele
graph" te Allahabad meldt, dat blijkens in
Indië ontvangen Afghaansche bladen de op
stand in het gebied van Khost zich uitge
breid heeft tot andere deelen van de zuidelijke
provincies. Er wordt eveneens in ver
teld, dat de jonge gemalin van den Emir,
koningin Sjah Khanoem, aan iederen sol
daat in het Afghaansche leger, die op het
front van Sematijanoebi tegen de rebellen
strijdt, een geschenk heeft gezonden in den
vorm van een gouden muntstuk en een zijden
zakdoek met versnaperingen met een persoon
lijken brief met gelukwenschen en de ver
zekering van haar trots over de dapperheid
der soldaten. Er is verder een firman door
de koningin uitgevaardigd, waarin zij zegt,
dat als haar zoon Rahmatoellah oud genoeg
was, hij schouder een schouder met de sol
daten zijn leven veil zou hebben gehad in
dienst van godsdienst en vaderland en om
den koning te behagen. De Emir heeft ge
schenken van 1000 ropijen gegeven aan ieder
gewond officier en 500 ropijen aan ieder ge
wond soldaat.
Tusschen de regels door leest men, dat de
toestand zeer ernstig is. De opstand is deels
te wijten aan het strenge bestuur dat de
tegenwoordige Emir heeft ingevoerd. De
rebellen zijn niet gesteld op een centrale
regeering, doch geven de voorkeur aan on
afhankelijkheid onder hun stamhoofden.
Volgens „een diplomatieke opmerker"
van de „Daily Telegraph" staat het vast,
dat er verband is tusschen de propaganda
van Moskou en de huidige revolutionaire
beweging. (Men herinnert zich, dat de eer
ste berichten uit Russische bron kwamen.)
De medewerker van het blad noemt het
merkwaardig, dat in hun onweerstaanbaar
verlangen om het Britsche rij k te benadee-
len, de bolsjewieken bereid zijn in alle ooste
lijke landen de meest reactionaire elementen
te steunen. In Perzië werden de monarchis
ten door woord en daad en met geld gesteund
door den sovjet-afgezant te Teheran bij hun
geslaagd offensief tegen de democraten en
republikeinen, eenvoudig, omdat de laatsten
met de Britten sympathiseerden. In Afgha
nistan wordt de opstand geleid door fana
tieke Moellah's (priesters), die zich verzet
ten tegen het duidelijk voornemen der regee
ring van den Emir om de wereldlijke aan
gelegenheden los te maken van godsdienstige
invloeden. Deze fanatici worden met raad
en geld gesteund door den sovjet-agent te
Kaboel en door de propagandisten van over
de grens in Bokhara.
Het Grieksch-marine conflict.
Naar gemeld wordt erkent de Grieksche
kapitein van het pantserschip „Averof" de
tegenwoordige regeering niet,en zal hij een
bestuurs verandering afdwingen, indien zijn
eischen niet ingewilligd worden. Men ver
wacht, dat aan de regeeringsorder, die de
vloot naar de haven heeft teruggeroepen,
niet zal worden gehoorzaamd. Politieke
kringen zinspelen op de mogelijkheid van
het aftreden der regeering, welke zal worden
vervangen door generaal Neudillis met dic-
torale macht.
Een later bericht meldt echter, dat de
commandant van de Averof en zijn volge
üngen hebben toegegeven aan de interventie
van Admiraal Hadjikiriakos, waardoor ern
stige gevolgen van hun actie worden verme
den.
AMSTERDAM, 23 Aug. Aardappelen
(Bericht van den makel. Jac. Knoop.) Zeeuw-
sclie Bonte f 4.60, Eigenheimers f 2.903.25
Zeeuwsche Blauwe Eigenheimers f 3.50
3.90 Hillegommer Zandaardappelen f 4.50
per H.L.
DELFT, 23 Aug. Kaas. Ter markt waren
39 stapels komijnekaas, prijs f 1.071.26
per k.g.
ELST (Bet)., 22 Aug. Fruit. Charlemow-
sky 2526, the queen 2226, zwedenap
pel 2526, transparant de corncels 1214 )4,
diamantperen 9)412, heerenperen 89,
N. H. suikerperen 9 (4, clapp's favoriete
2634, triumphe de vienne 2830, jutte-
peren 1839, Dirkjesperen 4)45)4, beurre
de merode 1012)4, Eng. krozen 11&14,
wijnpruimen 3139, zoete abrikoozprui
men 4547, zure abrikoospruimen 2228,
belle de louvain 2229, dubb. witte 49
65, reine claude 3142, blauwe pruimen
1216, reine Victoria 3233 ct. alles per
kg., groote meloenen 4055, kleine meloe
nen 2435 ct. per st.
's-HERTOGENBOSCH, 22 Aug. Boter.
(Bericht v.d. coöp. Roomboterfabr.) Aange
voerd 28450 kilo. Prijzen f2.15 a f2.32
UTERCHT, 23 Aug. Vee. Aangevoerd
waren 550 stuks. Handel redelijk. Prijzen
waren stieren f 150320, vaarzen f 270
370, pinken f 110200, melkkoeien f 280
480, kalf koeien fz320500, vaars koeien f 220
250, magere kalveren f 70100, nuchtere
kalvereen f 1620, magere varkens f 17
52, biggen 717, magere schapen f 37
47, zuiglammeren f 3037.
Eieren f 7.759.
Boter f 1.25—1.30.
HOORN, 23 Aug. Granen. (Beurs Park
zaal.) Rogge f 12 tarwe f 1416 gerst f 13
14 haver f 12, per 100 kg. grauwe erwten
f 3840 vale erwten (groote) f 2836 Wijk
Wijker vale f 2428 bruine boonen f 24,
per hl. karwijzaad f 21 per 70 kg.maan
zaad f 20.5022 per 50 kg.
HOORN, 23 Aug. Vee. Aanvoer 1 zeug,
f 120 64 schrammen, f 2540 115 biggen
f 1220 300 schapen f 4053, lammeren
f 3045 3 paarden f 250450. Handel vlug
LEIDEN, 23 Aug. Boter. Prima fabrieks-
boter f 2.35, prima boerenboter f 2.302.40
per kg. Met grooten aanvoer en vluggen han
del.
Turf. Van 1823 Aug. aangevoerd
220.000 stuks lange, f 79 per 1000 stuks.
ALKMAAR, 23 Aug. Vee. Aanvoer 20
paarden, f 150400 7,-koeien, f 275525
50 nuchtere id., f 1238 356 schapen, f 46
52 2 vette varkens, f 6080 50 magere
id., f 1826 184 biggen, f 818 3 bokken
en geiten, f 410. Boter f 0.90 1.15 per
0.5 kg. Eieren f 7.758.75 per 100 stuks.
BOVENKARSPEL (Station), 23 Aug.
Groenten. Aaardappelen Koks f 1.251.40,
Due. f 1.10—2.05, Schotse f 2.45—3.40,
kleine f 3.60, blauwe f 1.551.80, bonte
f 2.102.20 per baal, aanvoer 2300 baal.
Uien groote gele f 2.703.10, drielingen
f 3.804.30, Nep f 8.8010.80 per baal, aan
voer 311 baal. Bloemkool I f 215049, id.
II f 9.50—28, id. Ill f 3—6.75 per 100 stuks,
aanvoer f 17.200 stuks Roode kool f 1.20
3.5, gele kool f 3.405.80, witte kool
f 1.51.90 per 100 kg. Slabconen f 1.853
per 15 kg., aanvoer 700 zak. Augurken f 0.48
0.55 per kg., aanvoer 627 kg.
BöOEK OP LANGENDIJK. 23 Aug.
(Weekbericht Langendijker Groentenveiling)
De aanvoer van bloemkool bedroeg deze
week 52.400 stuks Over 't geheel werden
weer hooge prijzen gemaaktvoor 1ste soort
werd betaald van 739.50 en voor 2e of
mindere soorten 313 per 100 stuks.
Wortelen aanvoer 4600 bos, prijs 2.12.60
per 100 bos en 23.300 kg losse wortelen (peen)
prijs 1.503.10 per 100 kg. Roode kool,
aanvoer 918.400 kg, prijs 1.104.20 per
100 kg, gele kool, aanvoer 246.700 kg, prijs
ƒ1.604 per 100 kg, witte kool, aanvoer
414. 600 kg, prijs ƒ1.102.40 per 100 kg.
De koolprijzen blijven nog steeds laag, voor
mooi klein goed gaat het nog al, maar groc-
tere soorten zijn weinig waard. Het vorig
jaar, denzelfden tijd in Augustus waren de
prijzen nog eens zoo hoog. De teelt van sla-
boonen zal wel een der redenen zijn van
deze lage prijzen, daar die het vorig jaar
mislukt is. Gelukkig hebben de maander,
Juni en Juli al veel goedgemaakt daar in die
twee maanden ver over 't millioen geveild
is. Dit is nog nooit voorgekomen. Aard
appelen, aanvoer 119.135 kg, prijs Schotsche'
muizen 4.109.30, schoolmeesters 3
7.50, blauwe 3.706.80, Due of York
ƒ1.604.20, eigenheimers 4.107.50, kok-
sianen 2.60, graafjes 8.209.80, drie
lingen 6.508, kleine ƒ1.201.50, allesj
per 100 kg. Slechrs 12 wagons aardappelen
werden deze week aangevoerd, terwijl door:
de vele regens de ziekte bij de latere soorten
toeneemt. De tuinders laten ze dus liever
uitzieken daar het veilen riskant is. Uien,
aanvoer 20.000 kg. prijs grove uien 6.50
9.80, drielingen 6.909.50, nep ƒ8.60
20, alles per 100 kg. Bieten, aanvoer 4000 kg.,
prijs 22.30 per 100 kg. Slaboonen, aan
voer 8524 kg, prijs ƒ11.1021.80 en 600
kg snijboonen ƒ10.6030 per 100 kg. Van
diverse koolsoorten werden 157 wagons
aangevoerd tegen 145 vorige opgaaf.
CULEMBORG, 23 Aug. Fruit. (Veiling
Culemborg en Omsstreken.) N.-H. suiker
peren 5)28)2 ct., koningsjutte 6)28 ct.,
heerenperen 56 ct., pefen van Aa 5 )4 ct.,
Dirkjesperen 3)4 ct., juttenperen 12- 18
ct., stroopperen 5 ct., Keizerinnen 7)4 ct.,
Clapps favorite 2022 ct., Charlmoosk#
1623 ct., bloemzoet 9 ct., kandijzoet 8 )4 ct.,
Gamersch-zuur 10 ct., Princess Marie 11 ct.,
glasappelen IC ct., woudhuizers 12 ct., kro
zen 14)419)4 ct., alles per hl.
van de voor ons
land belangrijkste
stations.
Nieuwsberichten (Vaz Dias) Amsterda»
P. C. F. F. Golflengte 2000 M.
Dagelijks (uitgezonderd Zondag) 8.15-»
8.30 v.m.; 10—10.12 v.m.; 11.30—11.55v.tn.;
12.15-1-230 n.m.; 1,05—1.Z0 a.m.; 3—3.30
n.m.; 4,154,28 n.m.
Tijdseinen: 10.15 v.m. en 4.30 n.m.
Effecten en Geldkoersen (Vaz Diaz, zit
hierboven) te 1,301.4522.15230 en
2.45 n.m. (uitgezonderd Zondag en vacan-
tiedagen en Zaterdag alleen 10.3011.30
v.m.)
Weerberichten Vossegat Bé 1050
M.: 11.10 v.m. en 12,30 n.m en 8 n.m. (Ge
meenlijk Morseseinen in langzaam tempo,
waarop men zich oefenen kan).
Londen 2 L.O. golflengte 365 M.
Somtijds concert 3.504.50 n.m., dames en
kinderuurtje 5.206.30, daarna 7.2010.5C
(of later) concert, opera of Popul avond.
Tijdseinen 1. 20 en 7.20 (Zondag 3.20 uur)
n.m. .Maandag, Donderdag en Zaterdag
Dansmuziek (Jazband) van uit het Savoy
Hotel te Londen na 10.20 n.m.
Diverse Engelsche stations hebben onge
veer dezelfde zenduren en wel:
Cardiff 5 W A op 350 M.
Manchester 2 Z. Y. op 375 M.
Bournemouth 6 B M. op 385 M.
New Castle 5 N. O. op 400 M
Glasgow 5 G. S. op 420 M.
Birmingham 5 I. T. op 475 M.
Aberdeen 2 B D op 495 M
Radio Paris S. F. R. 1780 M. Con
cert (Tzigane orkest) 1.05 n.m dito te 5.05
n.m. (vocaal of instrumentaal) dito te 9.20
n.m„ als 5.05 of aansluiting op opera of
anderszins (voorafgegaan te 8.50 n.m. dooi
Nieuwsberichten).
Gemeenlijk Donderdag en Zondag Dans
muziek tot ruim elf uur. event, afgewisseld
door chaDsons of causeriën.
Eiffel toren F. L. 2600 M. 7 en 11
uur v.m., 7.20 en 10.35 n.m Weerbericht
3.50 n.m Beursverslag 6307 15 n.m.
concert. 11.2011.25 n.m. en 12.04 Tijdsei
nen.
Ecole Supp. P. T. T. 450 M.: Dage'
lijks, behalve Maandag te 9.20 n.m., voor
drachten, enz.
Petit Parisien 340 M.: Gemeenlijk
Dinsdag. Donderdag en Vrijdag 8.50 n.m.
concert
Brussel S. B. R. 265 M. 5.20—6.20
n.m. en 8.35—1020 n.m concert
Haren (Brussel) B. A. V. 1100 M. 5.1P
n.m. Weerbericht.
Königswusterhausen L. P. 4000 M.
7.20 v.m.6 n.m. berichten (ongeregeld)
op 2700 M. Zondag alleen 11.20 v.m.
1.20 n.m.
Eberswalde 2700 M. Gemeenlijk
Maandag en Vrijdag 8.209.20 n.m. concert
Dinsdag en Donderdag concert 8.209.20
Chelmsford 1600 M. 11.50—12.50;
4.20—5.20; 7.50—8.50 Concert, enz.
(voorwaardelijk). Te 8.20 B;g-Ben (toren
klok der Westminster Abdij).
Programma.
In Aug. worden alleen door de volgendv
Koll. Stations concerten gegeven:
Ned. Radio Industrie. Zondags te 3 u.
en Maandags vanaf 8.30 u., 10.50 M.
Middelraad Zaterdags vanaf 8.30 u-,
1050 M.
Bovendien (doch ongeregeld) op andere
dagen, des avonds door de Ned. Radio In
dustrie, uitzending der Concerten en Jazz
Band muziek die te Scheveningen m het
Kurhaus en Cabaret gegeven worden.
Bijzondere concerten, enz. zullen nader
vermeld worden.
j 'i -■
87.
„Waarheen moet ik den koetsier bevelen
te rijden?" vroeg Rodille.
„Den grooten weg op, naar het noorden,"
antwoordde Vlieg in de wind.
„Den grooten weg naar het noordenl" her
haalde Rodille tegen den koetsier. „Ik heb
de eer, mijnheer een goede reis en een
spoedigen terugkeer te wenschen," voegde
hij er bij. „Vooruit koetsier."
Daarna liep Rodille achter het rijtuig om,
sprong naast Louraine op den bok, greep
de teugels, legde de zweep over het paard
en bracht het dier in galop. Binnen weinige
minuten had de koets de Avennue des
Champs Elysées bereikt. Daar gekomen,
sloeg hij rechts af, in plaats van links, zoo
als hij volgens de ontvangen order had moe
ten doen, en naderde dus den triomfboog de
l'Etoile. Het arme beest kon niet meer. Ro
dille liet het een oogenblik uitblazen en reed
vervolgens gedurende vijf minuten stapvoets.
Daarna hield hij stil; klom van den bok af,
deed het portier open en sprak op den toon
van een huurkoetsier, die ontevreden is,
omdat de tocht te ver is, en die zich gereed
maakt, iets extra's te vorderen;
«Mijnheerl hé, mijnheer!"
Hij kreeg geen antwoord. Hij luisterde
en hoorde slechts het geluid eener geregelde
ademhaling. De waarheid is, dat Vlieg in de
wind, zoodra hij in het rijtuig zat, onder den
invloed van het slaapmiddel, dat Rodille
in den wijn had gemengd, in een diepen
slaap was gevallen.
„Komaan! ik ben toch waarachtig een
knap man," dacht Rodille, buiten zichzelven
van vreugde en niet weinig trotsch op zijn
bekwaamheid.
Hij wendde zich tot Louraine en zeidc:
„Kameraad, je kunt afstijgen."
„Afstijgen!" riep de ander; „en waarom?"
„Omdat je je rol uitgespeeld hebt; ik heb
je niet meer noodig."
„Denk je soms mij hier te laten slaan?"
„Zeker, dal is mijn plan."
„De Champs Elysées zijn volstrekt niet vei
lig. De dieven zouden mij onderweg aan
houden."
„Bah! de dieven zijn allen vrienden van je.
Bovendien met je kiel en je pet heb je niets
te vreezen, daar sta ik voor in. Je ziet er
volstrekt niet als een millionair uit.
Louraine wist reeds sinds lang, dat wan
neer Rodille iets beval, er niets anders
overbleef dan te gehoorzamen en dat men
met tegenspreken of verzoeken niets van
hem gedaan kreeg. Hij liet zich dus naar
beneden zakken, ofschoon met tegenzin, wat
hij echter niet aan Rodille liet blijken. Deze
laatste nam zijn plaats op den bok weer in
en reed weg, nadat hij Louraine nog eerst
toegeroepen had:
„Denk er aan, dat ik je verbied mij te
volgen!"
Hem te volgen! Het zou Louraine nooit in
zijn hersens zijn gekomen om dat te doen.
Hij vergat op dit oogenblik zijn aangeboren
nieuwsgierigheid, die anders genoegzaam op-
gewekl was door het begin van dit geheim
zinnige avontuur, waarvan hij het einde niet
zien mocht. Doch hij was alles behalve op
zijn gemak, nu hij midden in den nacht zich
alleen bevond in die groote laan, die als zeer
onveilig bekend stond.
Deze vrees was zoo groot, dat de ex-
deurwaarder met hart en' ziel een patrouille
verlangde te ontmoeten.
Het rijtuig ging echter langzaam de laan
door en bereikte daarna de barrière de
l'Etoile, reed het hek door en hield ten
slotte stil voor de beide huisjes, waar wij
onze lezers reeds vroeger binnen leidden.
Deze huisjes behoorden, zooals wij weten,
aan Rodille. De voormalige zoogenaamde
vader Louraine, ofschoon thans het beroep
van heeler niet meer uitoefenende, had ze
toch nooit willen verkoopen of verhuren.
Hij beschouwde hen als eene bezitting, die
hem vroeger of later nuttig kon zijn en een
hooge interest kon opbrengen. Niets was aan
het inwendige veranderd, sedert wij ze, nu
twaalf jaren geleden, voor de laatste maal
bezochten.
Rodille voerde het rijtuig in een zijlaan,
bond het paard aan een boom vast, deed
de lantaarns uit en terwijl hij het lichaam
van Vlieg in de wind, wiens slaap door niets
gestoord scheen te kunnen worden, in zijn
armen nam, droeg hij bet in het ons bekende
benedenvertrek, zette het daar op een oude
leuningstoel neer en begon zijn zakken te
onderzoeken.
NEGENENDERTIGSTE HOOFDSTUK.
In het eerst leverde dit onderzoek slechts
onbeduidende vruchten op. Rodille haalde
uit de zakken van het vest en den broek
van Vlieg in den wind een tiental bank
briefjes van duizend en vijf- of zesduizend
francs aan goud.
„Dat beteekent nog niets," mompelde hij,
„er moet nog veel meer zijn."
Hij betastte nauwkeurig den jas en ont
dekte in den zijzak de roode portefeuille, die
hij, bevend van hoop en begeerte, opende.
Op het gezicht der effekten, waarmede
deze portefeuille geheel gevuld was, uitte
Rodille een kreet van vreugde. Haastig
telde hij den schat, dien hij weder in zijn
bezit had weten te krijgen.
„Vijfhonderdduizend francs!" riep hij uit.
„Ja, zoo is het! Vlieg in de wind heeft niet
gelogen, mijn geld is in zijn handen sterk
aangegroeid."
Hierna deed Rodille het geheimzinnige
luik open, nam het beweginglooze lichaam
weer op, ging er langzaam de trap mede af
en legde het op den met zand bestrooiden
grond neer.
Een minuut daarna was het luik weder
dichtgesloten en niet de minste hoop bleef
er over voor den ongelukkige, die levend
was gesloten in den somberen kridci, die
hem tot graf zou dienen. Inderdaad, het
geraamte van den ongelukkige werd eerst
na eenige jaren, toen de huisjes in de laan
van Neullly werden gesloopt, teruggevonden.
Rodille, nu een half millioen rijker dan
eenige oogenblikken te voren, sloot zorgvul
dig al de deuren dicht en verliet het huis.
Hij ging weder naar de plaats, maakte het
paard los, stak de lantaarns weder aan, klom
op den bok en reed naar den stal terug,
waar hij ongehinderd aankwam.
De particuliere woning van Rodille bevond
zich in hetzelfde huis in de rue du Musée,
waar het kantoor gehouden werd en wel
achter het boudoir, waarin de huwelijksza
ken werden behandeld.
Het was ongeveer twee uur na midder
nacht, toen hij thuis kwam. De kamer van
Louraine bevond zich naast de zijne en Ro
dille kreeg den inval, zich eens te verzeke
ren, of zijn medehelper goed thuis was ge
komen. Met zijn looper, die op de sloten
van al zijn kamers paste, deed hij de deur
open. De ex-deurwaarder lag geheel gekleed
op zijn bed en sliep of scheen ten minste
te slapen.
„Wat duivel! waarom heeft hij zich niet
uitgekleed?" vroeg Rodille zich af. „Ver
moeienis en luiheid zullen er waarschijnlijk
de oorzaak van zijn," dacht hij echter.
Zonder hierover verder na te denken,
trad hij zijn eigen kamer binnen en deed de
deur achter zich dicht. Zoodra Rodille ver
trokken was, stond Louraine op en hield zijn
oor tegen een kleine, bijna onzichtbare ope
ning in den muur. Hij had sinds zijne thuis
komst al zijn tijd besteed, om die opening
te maken, met het doel, om Rodille bij zijn
terugkeer te bespieden.
„Ik vermoed hier iets geheimzinnigs,"
dacht Hij „en de duivel mag mij halen, wan
neer ik niet het een of ander ontdek, dal
mij op het spoor brengt van hetgeen mijn
schurk van een compagnon van nacht heeft
uitgevoerd. O, hij verbergt zich voor mij! O,
hij wantrouwt mij! Hij behandelt mij als een
slaaf, als een neger! Hij noodzaakt mij ora
te voet uit de Champs Elysées terug te
keeren! Welnu, ik zweer, dat ik zijn geheim
zal kennen of mijn naam zal geen Louraine
wezen.
Rodille, die niet vermoeden kon, dat een
onbescheiden oog al zijn bewegingen be
spiedde, gebruikte niet dc minste voorzorg
en gaf zich in het geheel geen moeite, om
te verbergen wat hij deed. Hij haalde, zooals
Louraine duidelijk zag, handen vol goud
en bankbiljetten uit zijn zakken, benevens
een roode portefeuille, waarvan hij den in
houd op den schoorsteenmantel uitspreidde
waarbij hij een uitzinnige vreugde ten toon
spreidde.
Aan den vorm van de papieren en aan bun
uiterlijk aanzien bemerkte de ex-deurwaar
der dadelijk, dat het effecten waren.
(Wordt vervolgdJ
