&/im RV
Een praatje over vruchten.
Guido Gezelle.
Tuberculose en suikerziekte.
Een historische tentoonstelling.
Shakespeare in regels.
Gasvergiftiging.
De invloed van de mist op de
moraliteit van ziekten van het
ad emhalings-apparaat.
Een oude moten.
Van een brievenbesteller-
coöperator.
Groote Int. Zangwedstrijd voor
Mannenkoren.
Nederland en België.
De gemeentebegrooting voor
1925 van Amsterdam.
De Fransche gezant te Utrecht.
De gouverneur van Curagao
te New-York.
De grondboringen te Corle.
VERKEER EN POSTERIJEN.
De nieuwe postzegels.
De locaalspoor AlkmaarLan-
gendijk.
LUCHTVERKEER.
Een Non-Stopvlucht.
UIT ONZE OOST.
Gevecht met een panter.
Een geheimzinnige historie.
Een vrouwelijke Nimrod.
UIT ONZE WEST.
De man met het masker.
Regen op Curagao.
LANDBOUW EN VISSCNERIJ.
Hoenderpest in ons land.
Uitvoer van Groenten en Fruit.
GEMENGD NIEUWS.
Hevige vechtpartij.
Ervaringen der
V erkeersinspectie.
De onbewaakte overwegen.
Mishandeling van een Inspec»
teur van politie.
Inbrekers gearresteerd.
RECHTSZAKEN.
V erkiezingsgeknoei.
In „Volksvoeding" no, 49 en 50 staat o.a.
het volgende te lezen:
Onrijpe vruchten veroorzaken vaak een
darmcatarrh, niet omdat ze „zuur" zijn, de
ze smaak is hier alleen een aanwijzing, dat
het ruw-vezelgehalte nog te hoog is en
door deze omstandigheid kan de darm ab
normaal geprikkeld worden.
Door overrijpen kan men het suikerge
halte buitengewoon opvoeren. Een bekend
voorbeeld daarvan is de mispel. Deze moet
overrijp gegeten worden.
Alle zetmeel moet nagenoeg in suiker zijn
omgezet; de mispel is dan zacht en soepel
geworden, „beursch" is de uitdrukkingswij
ze in de practijk.
Iets dergelijks zien we tijdens het ver-
suikeren van bananen. Bananen zijn teere
vruchten, spoedig zijn ze overrijp, ze wor
den dan zacht en pappig, ze rollen zeer
gemakkelijk uit de schil en krijgen een be
dorven uiterlijk. Van bederf is echter nog
geen sprake, als voedsel zijn ze volstrekt
niet minderwaardig. Het betreft alleen een
omzetting van het zetmeel in suiker, de
banaan is juist zeer zoet en voedzaam, al
leen het „ooglijke" is verdwenen. Als alle
bananen werkelijk bedorven waren, die er
onooglijk uitzagen, dan hoorde men veel
meer van darmziekte, door het eten van
bedorven bananen. Deze gevallen komen
slechts zeldzaam voor. Zoolang de banaan
maar gesloten blijft, bestaat er zeer weinig
kans op bederf, want in de allereerste
plaats moet dit intreden door infectie van
buiten af (schimmelvorming).
Besvruchten munten niet uit door licht-
verteerbaarheid. Over het algemeen
heerscht de meening, dat ze door hun be
trekkelijk hoog zuurgehalte oorzaak kun
nen zijn, dat na overvloedig gebruik vaak
buikkramp of darmstoornis optreedt. Dit is
geheel onwaar niet het zuurgehalte, maar
de talrijke pitjes zijn de oorzaak.
Als vroege najaarsvruchten kan men de
pruimen beschouwen. Al deze soorten zijn
vrij licht verteerbaar, mits ze zeer rijp ge
geten worden. Het verschil in verteerbaar
heid tusschen rijpend, rijp, en zeer rijp is
hier buitengewoon groot.
Druivensap bevat niet minder dan 20 pet.
suiker. De vruchten oefenen een zacht
laxeerende werking uit, voornamelijk door
dc aanwezigheid van zeer veel tartraten en
door de pitjes. Verder bevorderen ze door
•hun hoog suikergehalte neer de melkzuur
gisting in de darmen en beïnvloeden daar
door gunstig mogelijke rottingsprocessen.
Druivensap maakt het bloed minder dik, de
bloedsdruk wordt er door verminderd; dit
is een reden waarom een druivenkuur vaak
aan lijders van aderverkalking wordt aan
bevolen.
Velen verkeeren in de meening dat ap
pelen minder suiker bevatten dan peren;
dit is geheel onjuist, het suiker- en zet-
meelgehalte verschilt niet veel, echter in
appelen komt aanzienlijk meer vruchten-
zuur voor.
De stoffen die de geur verleenen, zijn
bij beide soorten hoofdzakelijk vlak onder
de schil geborgen. Geschilde vruchten ver
liezen zeer snel hun geur. De geurigste
moes verkrijgt men dus, door appelen on
geschild fijn te koken en daarna door een
zeef te wrijven. In het vruchtvleesch van
de peer komen talrijke steencellen voor,
bij appelen treft men dit niet aan.
Zwakke magen zullen dus veel beter
sappige appels dan peren verdragen, ge
woonlijk echter is de peer veel saprijker
dan de appel. Het feit dat men zure appe
len weldra tot moes kookt en zoete appe
len niet, wordt begrijpelijk, zoodra we be
denken, dat de zure appelen gewoonlijk het
saprijkste zijn en dus het meeste celvocht
hebben en dientengevolge het meest luch
tige celweefsel. De ruwvezelstof i$ daar
door beduidend minder, bovendien oefent
het plantenzuur bij koken een machtigen
invloed op den celwand uit,
Maandag heeft te Brugge, in de kerk van
de St. Walburga-parochie, waar Guido Ge
zelle als kapelaan werkzaam is geweest,
een H. Dienst plaats gehad om de vijfen
twintigste verjaring van Gezelle's overlij
den te herdenken. In het koor waren aan
wezig de hulpbisschop Mgr. Hugs, het ka
pittel der kathedraal en een groot aantal
priesters. In de kerk waren o.a. de gouver
neur van West-Vlaanderen, de burgemees
ter van Brugge, Stijn Streuvels, een neef,
zooals men weet, van Guido Gezelle, Karei
van de Woestijne, benevens een groot aan
tal andere letterkundigen, onder wie ook
de grijze dr. Eugeen van Oye, een der leer
lingen van Gezelle op het klein-seminarie
te Rousselaere. Ook tal van Hollanders
woonden de plechtigheid bij.
Na afloop van de Requiem-Mis begaf
men zich in optocht naar het kerkhof, waar
bij hel graf van Gezelle's meesters. De
Profundis werd gezongen. Daama werd
het woord gevoerd door den kapelaan van
Diksmude, dr. van der Espt, vervolgens
door den heer Ampte namens het Vlaam-
sche studentenverbond en ten slotte legde
dr. van Raaf nams de Hollanders, een
\rans op het graf neer.
-tl het veeartsenijkundig physiologisch
laboratorium van professor August Krogh
te Kopenhagen zijn in den laatsten tijd
proeven genomen om te trachten het ver
band te ontdekken dat bestaat tusschen
tuberculose en suikerziekte.
Op dit denkbeeld kwam het eerst de
Zweedsche dokter Lundberg, die had opge
merkt dat wanneer dieren lijdende waren
aan beide ziekten de suikerziekte afnam
gedurende het laatste stadium van de long
tering, hetgeen deed vermoeden dat de aan
tuberculose lijdende dieren in zich iets
ontwikkelden van den aard van insuline.
Dr. Lundberg heeft een bevestiging hier
van verkregen bij zijn, onderzoekingen In
het laboratorium van professor Krogh en
hij is er in geslaagd om uit de lymphklie-
ren van aan tering lijdende dieren een
•stof af te scheiden die eenige eigenaardig
heden van insuline vertoont. De proeven
worden voortgezet.
Het bestuur van het Genootschap Am-
stelodamum te Amsterdam, stelt zich voor
ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan
van het Genootschap en ter herdenking
van het feit, dat het op 27 October 1925
zes en een halve eeuw zal zijn geleden dat
Amsterdam van Graaf Floris V zijn eerste
privilege ontving, een historische tentoon
stelling betreffende Amsterdam te houden.
Dc kosten daarvan worden getaamd op
30.000, B. en W. stellen voor 5000
subsidie te verleenen, voor zoover de on
kosten niet gqheel door de baten der ten
toonstelling zullen worden gedekt.
Jen Amerikaansche uitgever heeft de re
gels laten tellen, die de hoofdpersonen uit
Shakespeare's werken te zeggen hebben.
Hamlet staat in dit opzicht bovenaan met
1509 regels, dan volgen Richard III en
Jago met 1161 en 1117, Othello heeft 885
regels uit te spreken, Koriolanus 886, Timon
863 en Antonius 829. Koning Lear, Richard
II, Brutus en Macbeth hebhen ieder ruim
700 regels te zeggen; Kleopatra, Prospero
en Romeo ruim 699, zijn Julia heeft er
niet eens 100, maar de Julia uit „Twee
edellieden van Verona" ruim 300. Desde-
mona heeft met haar 389 regels ook niet
zooveel te zeggen als Othello. Lady Mac
beth met haar 389 regels is ook minder
rederijk dan haar man.
Dr. D. Brocx, controleerend geneesheer
der Rijksverzekeringsbank, wijdt in het Ne-
derlandsch tijdschrift voor geneeskunde een
een statistisch opstel aan gasvergiftingen,
berustende op gegevens der archieven van
de Rijksverzekeringsbank. In de jaren 1905
tot 1918, kwamen onder bijna 750.000 onge
vallen slechts 202 gevallen van gasvergif
tiging voor (25 sterfgevallen) v/aaronder 155
koolmonoxyde vergiftigingen (17 met doo-
delijken afloop) bovendien 10 ammoniakgas-
vergifigingen (2 dooden): door het springen
van een ammoniakgasleiding in een fabriek)
Hij bepaalt zich verder tot de bespreking
der koolmonoxydevergiftigingen en onder
scheidt 5 groepen:
a. gevallen welke in de mijnen onstaan na
het gebruik van springstoffen, vooral bij het
gebruik van koolcarboniet (11 gevallen). Het
explosiegas bevat dan tot 40 pCt. koolmo
noxyde en is vooral gevaarlijk als de mijn
werker te spoedig terugkeert naar de plaats
waar geschoten is. Merkwaardig is dat in de
zelfde gasomgeving de één doodelijk wordt
getroffen en de andere weinig of geen schade
ondervindt.
b. gevallen veroorzaakt door kachels of
open vuren zonder afvoer (15 getroffenen,
waarvan 8 met doodelijken afloop). De acht
doodsgevallen betroffen alle personen sla
pende in kajuiten (13 van de 15 gevallen).
Gevallen als deze zijn natuurlijk alle te voor
komen. Als men zich zoo voegt de schrij
ver hieraan toe dc drukte herinnert, ge
maakt over de petroleumkacheltjes van Ja-
min, dan vraagt men zich met verbazing af,
waar het verbod blijft om te slapen in ka
juiten of keeten, verwarmd door kachels,
open vuren of iedere andere wijze, waardoor
gevaar ontstaat voor de ontwikkeling van
koolmonoxyde."
c. gevallen door motoren veroorzaakt (23
waarvan 3 met doodelijken afloop). Onvol
doende ventilatie is hier schuld.
d. diverse vergiftigingen in fabrieken, een
verzamelgroep (23 gevallen, 2 dooden);
e. leidinggasvergiftigingen: lichtgas en gas,
gebruikt voor verwarmingsdoeleinden, vooral
het laatste bevat veel koolmonoxyde (tot 40
pCt. toe). Van de 79 gevallen die hieronder
vallen, waren er 58 werkzaam in het gasbe
drijf. De meeste kwamen voor bij het wer
ken aan de gasleidingen, repareeren, aanleg
gen, afsnijden, gatenboren). Slechts één
sterfgeval viel hierbij te betreuren; 33 waren
korter dan 3 dagen arbeidsongeschikt.
De schrijver vraagt zich af hoe deze cijfers
te rijmen zijn met die van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek, die in dezelfde jaren
480 doodsgevallen noteerde, waarvan 93 aan
zelfmoord moesten worden toegeschreven.
(Bij die cijfers ontbrak echter een opgave
van den aard van het schuldige gas). Van
de 387 overblijvende gevallen kwamen er
147 gevallen voor bij vrouwen, vermoedelijk
grootendeels buiten bedrijven. Een en ander
maakt het zeer onwaarschijnlijk, dat de
overblijvende 240 alle aan lichtgasvergifti
ging zouden moeten worden toegeschreven.
De schrijver deelt ten slotte uitvoerig een
door hem waargenomen moeilijk geval mede,
dat ook weer bewijst hoe noodig bloedon
derzoek is. Hij herinnert in dit verband aan
den arbeid der desbetreffende commissie uit
den Gezondheidsraad. Slechts door bloed
onderzoek komt men op vasteren bodem te
staan en voorkomt men theoretische be
schouwingen en tijdroovende onderzoekin
gen.
Ten slotte acht hij tegen het slapen in
verwarmde kajuiten en keeten dringend
maatregelen noodig.
Er zijn heel wat meeningen verkondigd
over den invloed van de mist op de sterfte
aan ziekten van het ademhalingsapparaat. In
de „Lancet" van 16 Aug. komt een uitvoerig
artikel voor over deze quaestie, waarvan dc
conclusies hier worden meegedeeld:
lo. De mist op zichzelf heeft geen duide-
lijken invloed op de sterfte aan ademhalings
ziekten.
2o. Indien echter het voorkomen van mist
gepaard gaat met een lage temperatuur
(vorst), dan stijgt het aantal sterfgevallen
aan ademhalingsziekten bij volwassenen be
langrijk; bij kinderen kan men geen invloed
op het sterftecijfer bespeuren.
Een combinatie van vorst, mist en wind
stilte gedurende eenige dagen doet het sterf
tecijfer in de steden belangrijk stijgen.
Als er van oude molens sproke is, houdt
tegenwoordiger de natuurliefhebber zijn
hart vast, want maar al te veel hoort men
van het sloopen van oude molens, ten kos
te van ons eigenaardig landschapschoon.
Daarom doet het goed te vernemen van
het in stand houden van den ouden niet
meer gebruikten korenmolen, dateerend,
naar enen ons ededeelt. van 1482 en be-
hoorende tot de heerlijkheid Scherpenzeel
in de Geldersche vallei. Naast dezen molen
werd een machinale maalderij gebouwd, die
in andere handen overging, doch dc heer
van Scherpenzeel liet den afgedankten mo
len behoorlijk onderhouden, reeds jaren
aaneen. Hij vormt met het dorpsbeeld aan
sluitende bij de Oostelijke helft van Wou
denberg een onmisbaar geheel.
Sedert geruimen tijd trachtten de mid
denstandsorganisaties te Deventer een ein°
te doen maken aan een handel in allerlei
levensbehoeften, gedreven door een orga
nisatie van póstpersoneel te dezer stede.
Eerstgenoeme organisaties hadden daarbij
de mogelijkheid op het oog, dat open ver
zonden randelscorrespondentie met handels
aanbiedingen het postpersoneel in verlei
ding zou brengen, daarvan kennis te ne
men ten bate van eigen verkoopsorganisa
tie.
Ten slotte heeft de K. v. K. deze zaak
aangevat en een onderzoek ingesteld, waar
bij het, naar aanleiding van door de In-
koopvereeniging van het postpersoneel ge
dane aanbiedingen tot het coöperatief be
trekken van aardappelen en brandstoffen,
kwam tot vervolging van den brievenbestel
ler A. V., die in Mei jl. ongefrankeerde
drukwerken bezorgde aan klanten der be
doelde inkoopvereeniging, tijdens en tege
lijk met zijn gewone dienst-postbestelling
en welke drukwerken betrekking hadden
op de zaken der inkoopvereeniging, V.
werd dienaangaande disciplinair gestraft
en heeft wegens het gepleegde feit excuus
verzocht. Niettemin is de zaak vervolgd.
Het O. "M. bij ret kantongerecht te De
venter achtte hier een ernstige overtreding
gepleegd. Immers, beklaagde setlde de in
koopvereeniging der postbeambten in de
gelegenheid, ongefrankeerd circulaires te
verzenden, waardoor het Rijk werd bena
deeld, terwijl oet tevens unfair is tegenover
den geregelden handel, die voor het rond
zenden van zijn handelsaanbiedingen porto
moet betalen.
Overeenkomstig den cisch werd V. ver
oordeeld tot 40 boete subs 40 dagen
hechtenis.
Tilburg's Mannenkoor „De Vereenigde
Zangers", heeft ter gelegenheid van haar
eerste Lustrum een groote Zangwedstrijd
uitgeschreven, die in haar opzet misschien
dc grootste genoemd mag worden, welke
sedert jaren in het zuiden des lands is geor
ganiseerd en die voor de ^uiderkoren een
bijzondere gelegenheid tot deelname biedt,
gezien toch, dat sinds jaren de Zuidelijke
koren groote afstanden moesten afleggen,
steeds gepaard gaan met groote kosten en
slechte reis-verbindiagen voor de terugreis,
waardoor veelal overnacht moest worden.
Het bestuur deelde ons rfiede, dat voor
goede reis-verbindingen met de Ned. Spoor
wegen overleg gepleegd zal worden ten
einde de diverse koren in de gelegenheid te
stellen hunne plaatsen van bestemming nog
te kunnen bereiken.
Verwacht mag worden, dat de deelname uit
het Zuiden des lands zeer groot zal zijn ter
wijl het Noorden des lands zal toonen op
.prijs te stellen de medewerking, welke het
steeds uit het Zuiden heeft ondervonden.
De reisgelegenheid voor Buitenlandsche
koren is, gezien de ligging van Tilburg, kort
aan de grenzen, voor Duitsche, zoowel als
voor Belgische Zuster-vereenigingen van
dien aard, dat ook van die zijde op flinke
deelname mag worden gerekend.
Het Secretariaat H. Berkvenstraat 8, Til
burg, geeft gaarne alle mogelijke inlichtingen,
terwijl aan aanvragen om toezending van
circulaire's of inschrijvingsbiljetten gaarne
zal worden voldaan.
De wedstrijd wordt gehouden op 5 Zon
dagen in MeiJuni.
e
x
Men bevestigt, dat er op gerekend kan
worden, dat Paul Hijmans te Genève met
minister van Karnebeek eenige Belgisch-
Nederlandsche kwesties zal bespreken.
Verschenen is de gemeentebegrooting van
Amsterdam voor 1925.
Bij dc belangrijkste begrootingsposten vin
den we het volgende aangeteekend:
Voor „Renten van geldleeningen is uit
getrokken 13.700.000, dat is 1.950.000
meer dan voor 1924; voor aflossing van geld
leeningen" 7.762,000 of 272.042 meer.
De stijging houdt verband met de in 1924
gesloten leeningen en wel twee 6 percents
leeningen groot 10.000.000 en de 5% pet.
leening groot 2.500.000. Voor rente van
nieuw te sluiten leeningen is een bedrag van
rond 720.000 opgenomen.
Tengevolge van de vervroegde aflossing
van nog enkele voorschotten op den voet
der Woningwet voor het aankoopen en
voor bebouwing geschikt maken van gron
den, kon de post „Annuïteiten van geldlee
ningen" 71.330 lager geraamd worden.
De post „Bijdrage aan het Pensioenfonds
is opgenomen met een bedrag van
4.358.100, d.i. 912.280 hooger dan voor
1924. Het groot aantal pensionneeringen als
mede het feit, dat het aantal ambtenaren,
aangesteld vóór 1 Mei 1913, waarvoor niet
de 10 pet bijdrage voor eigen pensioen aan 't
rijksfonds moet worden betaald, voortdu
rend daalt, terwijl het aantal na dien datum
aangestelden, voor wie die bijdrage wel ver
schuldigd is, toeneemt, drageii in belang
rijke mate tot dc sterke stijging bij, terwijl
de raming voor 1924 ook te laag blijkt te
zijn.
Voor „Tijdelijke en buitengewone toela
gen en toelagen in eens" is 7345 minder,
n.l. 94.580 uitgetrokken; voor „Wacht
gelden" welke post niet omvat dc wacht
gelden ingevolge de Annexatiewet is
daarentegen 15,500 meer geraamd; gere
kend is hierbij op nog toe te kennen wacht
gelden aan personeel van den Geneeskundi
gen- en Gezondheidsdienst 31.000, idem
voormalig Arbeidsbureau 15.000 en voor
nog niet aan te wijzen personeel 20.000.
De inkomsten worden voornamelijk lager
geraamd, wegens het niet meer uittrekken
van den post „Baten te verkrijgen uit ver
hooging der Rijksuitkeering krachtens de
wet van 24 Mei 1897, laatstelijk gewijzigd bij
de wet van 12 November 1921" (z. g. nood-
regeling), welke post ten vorigen jare nog
op de primitieve begrooting was uitgetrok
ken op 3.216.500, De normale uitkeering
krachtens bovengenoemde wet wordt daar
entegen, ten gevolge van de toeneming van
het aantal inwoners der gemeente, 45.950
hooger geraamd.
Van de uitgaven wordt 130.800 hooger
geraamd de post „Jaarwedden van dc amb
tenaren en bedienden ter Gemeentesecreta
rie den concierge en de boden". Deze stij
ging is ten deele het gevolg vpn de omstan
digheid, dat de jaarwedden van het perso
neel van het Arbeidsbureau thans op dezen
post worden geraamd en voorts van perio
dieke verhoogingen, terwijl daartoe ten slot
te ook bijdraagt het feit, dat de vermindering
van personeel, waarop bij de Begrooting
voor 1924 was gerekeqd slechts ten decle is
bereikt,
De uitgaven voor „Verkiezingen" worden
in verband met in 1925 te houden verkiezin
gen voor de Tweede Kamer der Staten-Ge-
neraal, rond 27.400 hooger geraamd.
Naar het „U. D," meldt, heeft Maandag
de Fransche gezant, de heer Benoit, verge
zeld van den Franschen handelsattaché, den
heèr Glaser, een bezoek aan Utrecht ge
bracht, en daar verschillende industrieën be
zichtigd. In den vroegen ochtend werd een
bezoek gebracht aan. „Jaffa" aan den Vleu-
tenscheweg, daarna aan Werkspoor, en te
gen het eind van den morgen aan de fabrie
ken van dc N.V. de Muinck Keizer onder
Zuilen. In den middag werd naar Zeist ge
reden, waar bezichtigd werd de Gero-fa-
briek.
Op de staalfabrieken hebben dc Fransche
ebzoekers o.m. het interessante bedrijf van
het staalgieten kunnen bezichtigen.
De gouverneur van Curasao, mr. N. J. B.
Brantjes, heeft naar het „Hbl." meldt, op
zijn vacantiereis naar Nederland ook New-
York bezocht, waar de Nedcrlandsche kolo
nie en de Ned.-Amerikaansche K. v. K. hem
hartelijk hebben o'ntvangen. Den 14den
Augustus wrd den gouverneur in The
Whitehall Club een lunch aangeboden, tc
ezfldcr plaatse waar zijn groote voorganger
Petrus Stuyvesant ongeveer 300 jaren ge
leden op Manhattan Island landde. Onder
de mede-aanzittende waren o.a. de heeren
mr. W. van Doorn van de HollandAme
rika Lijn, dr. D. H. Andreae, Geo, P. Luden,
wn. consul-generaal te New-York, generaal
Avery D. Andrews, vertegenwoordiger van
de Koninklijke in Amerika, F. C. Schwedt-
man, M S. Bausch, H. A. Statius Muller,
jhr. L. Wittert van Hoogland en dr. Neil van
Aken van de Nederl, K-
Mr. Brantjes lief zich zeer hoopvol uit
over de economische toekomst van Cura<;ap,
vooral in verband met de uitbreiding van
de werkzaamheden van de Koninklijke op
het eiland.
Den 16cn Augustus vertrok de gouverneur
naar Nederland.
De nieuwe boringen van de Ned. Maat
schappij tot het verrichten van Mijnbouw-
kundige Werken, welke in het gebied tus
schen Lichtenvoorde en Groenlo worden ver
richt, hebben, naar de Tel. meldt, niet uit
sluitend ten doel het zoeken naar petro
leum, maar ook naar steenkool en zout. Er
liggen daar zeer belangrijke steenkolenbed-
dingen, gelijk het onderzoek van den Rijks
Geologischen Dienst heeft uitgewezen, ter
wijl tevens bekend is, dat het maken van
schachten in dat gebied gemakkelijker gaat
dan elders het geval pleegt tc zijn:
Het aanboren van dc aardolie te Corle is
dus van de grootste beteekenis geweest en
er bestaat volgens de Tel. alle kans op, dat
ten volle bewaarheid zal worden de uitla
ting van dr. Tesch destijds jegens een harer
medewerkers: „We staan hier voor een van
staatswege gedane vondst van de hoogste
waarde, welke zeer verstrekkende gevolgen
kan hebben." Dank zij het feit voegt het
blad hieraan toe dat de Staat de vinder
is van de olie, zal hij den concessionaris
o.m. de verplichting tot het voeren eener
rationeele exploitatie kunen opleggen. On
getwijfeld zal daarbij dc controle van den
Geologischen Dienst niet uitgeschakeld
worden, welke controle reeds thans bij de
exporatie in zekere mate bestaat in dén
vorm van een zich voortdurend van den
gang van zaken op de hoogte houden dooi
dr. Tesch, directeur van den denist. Dit
geldt i.e. de boringen door iMijnbouwkun-
dige Werken tusschen Lichtenvoorde en
Groenlo; verschillende aangrenzende terrei
nen komen nog voor exploitatie in aanmer
king en er hebben zich daartoe reeds tal van
gegadigden aangemeld.
Voor de nieuwe portzegels van 10 cent en
van 12)4 komen te Amsterdam vele post
zegelverzamelaars opdagen om heele vellen
op ie koopen.
De red*i hiervoor is, dat er bij een vel
tv/ee rijen „têie bèchc'-zegels zijn, zooals
dit onlangs bij de frankeerzegels van 7)4
cent ook het geval is geweest.
De directie der H. S. M. heeft zich, vol
gens de Tel., met een schrijven gericht tot
dc gemeente Alkmaar, Broek op Langendijk
en Zuid-Scharwoude, waarin zij meedeelt,
dat zij'niet langer dan tot 1 Mei 1926, de
overeenkomst wenscht te bestendigen onder
nadere garantie der genoemde gemeenten,
tot -exploitatie van den locaalspoorweg voor
personenvervoer tusschen Alkmaar en Lan
gendijk, tenzij die gemeenten haar een op
brengst van 28.000 's jaars garandeeren
Tevens wordt meegedeeld, dat reeds tot ver
mindering van het aantal treinen moet wor
den overgegaan en dat bij een dienstregeling,
v/aarbij tusschen 7 uur 's morgens en 7 uur
's middags, 6 dagelijksche treinen loopen, die
door een ploeg personeel kunnen worden be
diend, een garantie van 28.000 noodig is.
Over 1923 bedroegen de ontvangsten aan
personenvervoer f 21.409.92 en van Mei 1923
tot Mei 1924 slechts 17.795.65.
Men meldt aan het Haagsche Aneta
kantoor:
De Portugeesche vlieger, Cabrol,
die gisterochtend halaf zes te Schip
hol was opgestegen met een Fokker T III
voor een non-stopvlucht naar Lissabon, is te
half drie des middags, na ongeveer 9 uur in
de lucht te zijn geweest, waarin hij ongeveer
1100 K.M. heqft afgelegd, nabij Bordeaux
geland wegens een defect aan de benzine
leiding. Het toestel, dat slechts was uitgerust
met een 360-paards Rolls Royce-motor, was
volledig belast met 3 personen. De vlieger
is voornemens, na herstel van de benzine
leiding, den tocht naar Lissabon voort te
zetten. Hij had met zeer slecht weer en zeer
sterken tegenwind te kampen.
Sedert eenigen tijd, zoo lezen wij in „Het
Noorden", was een zwarte panter gesigna
leerd in de dessa Patalangan, district Mandi-
rantjan. Het beest maakte deze streken on
veilig en had het vooïhamelijk op klein vee
gemunt, zonder nochtans dc kans te hebben
gehad er eentje te verschalken.
Zondagavond verliet een inlander zijn
woning en nauwelijks buiten gekomen, vloog
de panter, die in den omtrek rondsloop,
hem aan, denkende een makkelijke prooi
in dezen te vinden.
De Inlander was echter met een mes ge
wapend en blijkbaar van 'n krachtige con
stitutie, zoodaf het ongure beest een hard
gelag te betalen kreeg. Na een tamelijk lang
durig gevecht, waarbij de onverschrokken
kerel verscheidene wonden opliep, wist hij
met zijn mes den aanvaller dermate te be
werken, dat het dier dood neerzeeg.
Op de uitnoodiging tot opneming in het
ziekenhuis ter herstel der kwetsuren had hij
slechts minachting; hij zag meer heil in de
kracht van inlandsche kruiden, waarmede hij
zijn wonden behandelde.
Men schrijft uit Cheribon aan het „Alg.
Ind. Dagblad":
Een hoogst interessant jjeval van hocus
pocus heeft zich in de dessa Tjiledoek voor
gedaan.
Een eerzaam waronghouder had zijn be
jaarde vrouw verloren en trouwde spoedig
een jong ding. De gestorven vrouw, aldus
het verhaal der Inlanders, was hierover zóó
verontwaardigd, dat zij uit haar graf is op
gestaan en met teekens kennis gaf van haar
tegenwoordigheid, door met steenen te wer
pen of andere ergerlijke dingen te doen.
Het geval kwam ter oore van den we-
dana van Tjiledoek, een ambtenaar met
Europeesche opleiding, dus iemand die ge
heel onbevooroordeeld tegenover het geval
stond. Een onderzoek volgde en het resul
taat daarvan was, dat het steenenwerpen
werkelijk geconstateerd is geworden door
dien ambtenaar en door den mede -aanwezi
gen mantri-politie.
Het eigenaardige van de kwestie is, dat
alleen met steenen werd geworpen, als het
echtpaar naast elkaar zat.
Ook de mantri-politie heeft een steen te
gen zijn hoofd gekregen.
De wadana liet de beide echtelingen naast
elkaar op hun bed zitten, en zette zich met
den mantri-politie neder, een meter voor 't
echtpaar. Plotseling schoot een blik, dat al
tijd onder het bed gestaan had, met een
ruk naar voren en verwondde den voet van
het jonge vrouwtje, dat in weenen uit
barstte.
Het raadsel is nog niet opgelost, welke
moeite dc politie ook doet om ketrangan
te krijger
Dc vrouw van den administrateur H. van
de koffie-onderneming „Rajap (Djember,
O.-Java) heeft eenige weken geleden een
koningstijger en eenige dagen daarna een
tweetal panters geschoten.
De Amigo di Curaqao van 2 Augustus
schrijft:
Wij beleven tegenwoordig op Curaqao rare
dingen, waar we vroeger nooit van gehoord
hebben.
Een 14 dagen geleden hoorde een dame op
Pietermaai, wier man juist afwezig was, des
nachts leven in haar slaapkamer. Zij zag een
man voor zich, die door een zwarte lap een
deel van zijn gelaat onkenbaar had gemaakt.
Op haar angstgegil kwamen de dienstboden
toegeloopen en de indringer nam de vlucht.
De vorige week vond een dergelijk geval op
Otrabanda plaats in Casa Blanca. Ook dit
maal was de inbreker gemaskerd. En nu een
paar dagen geleden werd 's nachts in een
huis op den berg van Otrabanda in de buurt
van het sanatorium weer zoo'n aanrander,
die zich door een masker onkenbaar had ge
maakt, aangetroffen. Ook deze heeft de
vlucht genomen.
Klaarblijkelijk hebben we hier met een
vreemdeling te doen, die dit nieuwe systeem
hier wil importeeren.
De „Amigoe di Curaqao" van 2 Augustus
schrijft:
We mogen van geluk spreken. Na een
felle droogte en nijpend gebrek aan drink
water, nu een zel&caam vroeg ingevallen
regentijd, die maar niet moede wordt ons
bewijzente leveren hoe goed hij het met
ons meent. Zie. dat is een fortuintje, dat
ons niet ieder jaar in den schoot valt.
De regen blijft aanhouden. Zondagmorgen
elf uur kregen we in dc stad weer een
flinke bui. Buiten b.v. op St. Willibrordo
regende het Zondag nagenoeg den gehee-
len dag.
Dinsdagavond brachten dikke schuimwol-
ken in het Westen de verwachtingen op
hoogspanning. Den geheelen nacht viel de
regen, eerst zacht en kalm, later tegen één
uur, met krachtiger stralen. Tusschen 2 en
3 uur kwam een onweer, dat zijn centrum
niet ver uit de buurt had, den regen nog
meer kracht bijzetten. Bijwijlen scheen het
alsof alle sluizen tegelijk werden opengezet
zoo geweldig spoot het water neer.
Voor zoover wij vernamen, zijn ook de
buitendistricten dien nacht ruim gezegend.
In de stad viel 38 mM. regen. Op Barber en
San Willebrordo 40 m.M., dus ongeveer
evenveel als in de stad. Op Siberië daar
entegen 70 m.M. Op Santa Rosa 59 m.M.
De regenbakken, die een maand geleden
nog een uitgedroogden bodem lieten zien,
verheugden zich nu reeds in een rijkdom
van water, waar het vorige jaar einde De
cember, na afloop van den regentijd, zelfs
geen kijk naar was.
Naar dr. Baudet in het Tijdschrift voor
Diergeneeskunde mededeelt, heerscht in dc
omgeving van Woudenberg en Scherpenzeel
een kippenziekte, waarvan de voornaamste
verschijnselen bestonden in groote somno-
lentie, sterke blauwe verkleuring van de kam
en groote sterfte.
Na den dood.werden puntvormige bloedin
gen gevonden in tal van organen. Het bacte
riologisch onderzoek was steeds negatief.
Proefdieren, besmet met emulsie vap organen
en met bloed en ook met filtraat van dit mo-
leulde door den Chamberlandkaars (L 25,
model Martin) stierven na 1 tot 3 dagen on
der dezelfde verschijnselen en met dezelfde
bevindingen bij de lijkopening. Op deze wij
ze was de besmetting steeds van dier op
dier over te brengen.
Dr. Baudet komt tot de gevolgtrekking, dat
we hier te doen hebben met .hoenderpest.
De uitvoer van groenten en fruit bedroeg
in Juli'1924 'n geldswaarde van 13,720.000.
In Juli van het vorig jaar beliep dit cijfer
5.640.000. De totale export dezer produc
ten van 1 Jan. van dit jaar tot 1 Aug. j.l,
bedraagt 43.493.000.
In het overeenkomstig tijdvak van het vo
rige jaar beliep dat cijfer slechts 14.269.880,
alzoo ruim 200 pCt. meer.
Duitschland nam wederom in Juli verre
weg het leeuwenaandeel af, van de bloem
kool 92 pCt., roode kool 80 pCt., sla 95
pCt., tomaten 20 pCt., komkommers 90 pCt.,
peen 65 pCt., kersen 80 pCt., frambozen 60
pCt., aardbeien 75 pCt., kruisbessen 60 pCt.,
roode en witte bessen 30 pCt.
De export van vroege aardappelen naar
Denemarken toonde een beduidende rijzing
en steeg van 600.000 K.G. in '23 tot 1.250.000
K.G. in '24.
De van der Duynstraat te 's-Gravenhagc
is Woensdagavond opgeschrikt door een he
vige vechtpartij, waarbij bloed gevloeid is. Et
woont daar op no. 93 een 70-jarige man, die
in de buurt den bijnaam heeft van de Baron,
zijn huishoudster draagt den bijnaam van
Schone Bertha, De verhouding tusschen het
tweetal liet reeds geruimen tijd te wenschen
Woensdagavond hadden zij opnieuw ruzie.
Op een gegeven oogenblik zagen de buren
de vrouw hevig bloedende uit het huis ko
men en voor de deur in elkaar zakken. Zij
werd opgenomen en in een naburigen win
kel binnengedragen. Het bleek, dat zij een
ernstige wonde aan den hals had, die haar
in den loop van een vechtpartij met een
broodmes was toegebracht door haar huis
genoot. Beiden verkeerden zij onder invloed
van sterken drank. De Eerste Hulpdienst
heeft de vrouw voorloopig verbonden en
daarna geëvacueerd. De man is door de po
litie in hechtenis genomen en opgesloten op
het bureau aan den Rijswijkschen weg.
Koppige boeren en defecte bussen.
De Geldersche Verkeersinspectie, die vol
gens besluit der Prov. Staten in de provincie
Gelderland is ïhgesteld, heeft goed ge
werkt. Het thans verschenen rapport over
de eerste twee maanden is tenminste erg te
vreden.
Van 1 Nov. tot einde Dec. werden op de
wegen 75 maal bestuurders van automobie
len aangehouden; in 11 gevallen werd pro
ces-verbaal opgemaakt, de overige keeren
werd gewaarschuwd en meestal met succes,
aangedrongen op voorziening in de geconsta
teerde tekortkoming. Op 31 December had
de verkeersinspectie een afstand afgelegd
van 4636 K.M.
Aan het verslag omtrent haar avonturen
ontleenen we:
Nadat dc Geldersche Verkeersinspectie ge
ruimen tüd achter een hooiwagen op een
dijk in 'de Betuwe stapvoets in haar auto
had gereden, wetende dat het den voer
man bekend was, dat zij achter hem reed en
in dc meening verkeerende dat hij eer ge
schikt plekje zocht om haar te laten pas-
seeren, zag zij opeens den wagen hooi mid
den voor zich op den weg stilstaan, schrijft
de Kampioen.
Op het roepen van den inspecteur, te
mogen passeeren, antwoordde de voerman
„ik haast me niet voor een auto, je kunt
er met dat r.... ding gemakkelijk langs.
Daar dit echter niet mogelijk was, werd
hem verzocht ruimte te maken, maar dit
weigerde de man. Er volgde toen een reeks
lieve namen aan het adres der verkeers
inspectie. Ook weigerde hij zijn naam op te
geven; hij riep een aantal bewoners uit de
omgeving als z.g. getuigen a décharge, kort
om heb was op dien dijk onder W a mei
een ongewoon relletje.
Natuurijlk gaf de onwillige zijn naam ten
slotte op, waarbij bleek, dat hij een ge
zeten en goed bekend staand landbouwer
is.
Het vervolg van dit tooneel zal zich 'te
Druten voor het Kantongerecht afspelen.
Op den dijk onder Vuren (G.) hield da
Verkeersinspectie van Gelderland een auto
bus aan. De bus, plaats biedende voor 16
personen, zooals ook daarop was vermeld,
was zoo volgepropt, dat een persoon niet
anders dan staande in de open deur op den
opstap mede kon rijden. De bus zelf, aan
een onderzoek onderworpen bleek in zoo-
danigen staat te verkeeren, dat voortzet
ting der reis werd verboden. Een bout
onder aan het carter, die een stang van
de vooras verbindt, was n.l. losgeloopen
en hing erbij; wanneer dit lot ook den
nog eenigen dienstdoenden bout zou tref
fen, zou een ongeval met een zoodanig be
laden bus verschrikkelijk geweest kunnen
zijn, vooral op dien dijk. Door een monteur,
toevallig in den bus aanwezig, werd het
gebrek hersteld. Intusschen was het te veel
aan passagiers op andere voertuigen over
gegaan en kon de reis worden voortgezet.
De bestuurder eigenaar van den bus,
stamelde woorden van dank voor de opmer
king en voort ging het weer.
Komt het echter tot een proces-verbaal
dan'zijn de houders of bestuurders niet zoo
gelukkig.
Te Nijmegen veroordeelt dc Kantonrech
ter dergelijke bestuurders tot 100 boete,
terwijl hij de vorige week mededeelde in
het vervolg tot hechtenisstraf te zullen
veroordeelen, indien remmen of stuurinrich
tingen niet aan de eischen voldoen.
Voor het niet uithalen wordt te Zutphen
tot 60 boete veroordeeld.
Af en toe betrapt de inspcetic nog wel
eens een geval van te zwaar beladen vracht
auto's.
De schrik zit er nog al in, nu Gedepu
teerde Staten de ontheffingen voor een
vijftal vrachtauto's hebben ingetrokken
(voor een tijdvak*van 3 maanden).
Herhaaldelijk treft de Inspectie gevallen,
dat straten worden opgebroken, om te wor
den gerepareerd, zonder dat voldoende is
aangeduid hoe men dergelijke hindernisseo
kan ontgaan.
Op den overweg nabij het station Wehe
Den Hoorn heeft een aanrijding plaats ge
had tusschen de trein en de auto van den
heer P. van Hoorn, te Pieterburen.
De auto werd totaal vernield. De inzit
tenden, de heer v. H. en zijn zoontje, be
kwamen lichte kwetsuren.
Zondagmidag maakte de inspecteur va*
politie J. Smit, uit Zwolle, met een vriend
een fietstochtje naar Epe. Bij Ernst gingen
zij voor den regen schuilen in een klein
cafétje, waar zes boerenjongens aanwezig
waren. Toen zij weer heen gingen, ontving
de heer Smit onverwacht van achteren een
hevigen slag op het hoofd, en toen hij zich
wendde tot een der anderen, en vroeg, wat
dit te beduiden had, gaf deze hem onver
wacht een slag links van het hoofd. De
inspecteur maakte zich toen bekend en som
meerde hen mee te gaan naar den burge
meester van Epe. Direct daarop vielen ze
hem weer aan, de anderen kozen voor hun
makkers partij, en toen de inspecteur, die
ongewapend was, zich met boksen verdedig
de en de eerste twee aanvallers eenige
flinke stooten ontvangen hadden, dat het
bloed hun uit den neus vlqeide, werd het
mes getrokken. De inspecteur week daarop
naar het cafétje terug, waar de kastelein
de jongens met jenever overhaalde den in-
specteur verder ongemoeid te laten. Er is
aangifte gedaan bij den burgemeester va»
Epe en dc zaak wordt strafrechtelijk ven
volgd.
De Nijmeegsche politie heeft aangehouden
en naar Apeldoorn overgebracht H. M. en
G. de J„ herkomstig uit Amsterdam, en
Zaandam, die verdacht worden schuldig te
zijn aan de inbraak in de openbare school
en in de onderwijzerswoning aan de Woeste
Hoeve, halverwege ApeldoornArnhem.
Hetzelfde tweetal wordt ook verdacht
schuldig te zijn aan een inbraak in een villa
te Oosterhout (gcm. Valburg).
P. J. S., 30 jaar, werkman te Echteld,
moest bij de verkiezingen van leden voor
den gemeenteraad te Echteld op 4 Juli 1923
den ouden Jan Willekes behulpzaam zijn,
die door gebreken van den ouderdom niet
in staat was zelf zijn stembiljet in te vul
len. Beklaagde pleegde in het stemhokje
de bedriegelijkc handeling van niet het
puntje rood te maken, achter den naam van
den candidaat, welke door Willekes luide
was aangegeven. Alhoewel de schuld van
beklaagde vast stond, kon toch niet met
juistheid worden aangegeven, op welke
wijze beklaagde de bedriegelijke handelwij
ze had gepleegd. Misdien werd beklaagde
door de rechtbank te Tiel vrijgesproken.
Het O. M. kwam van die uitspraak in
hooger beroep en diende de zaak dus na
der voor het gerechtshof te Arnhem, dat
beklaagde veroordeelde tot 14 dagen ge
vangenisstraf.
Beklaagde ging van het vonnis in cas
satie. De Hooge Raad concludeerde dat
het vonnis van het Gerechtshof te Arnhem
niet voldoende met redenen was omkleed
en verwees de zaak opnieuw te behande
ling naar het gerechtshof te Den Bosch,
voor welk Hof de zaak Maandag werd be
handeld.
Als getuige werd gehoord de burgemees
ter van Echteld.
De adv.-generaal stelde zich op het
standpunt van de Tielsche rechtbank. Be
klaagde heeft geknoeid, doch op welke
wijze hij het deed is niet duidelijk gebleken.
Wegens gebrek aan het noodige bewijs,
luidde de eisch vrijspraak.
De verdediging werd gevoerd doon me
vrouw mr. Stoltz van den Kieboom, die
zich refereerde aan het oordeel van het
O. M.
Uitspraak 8 September a.s.
