ïrïll SC8I1TTÈ
Tiidirts SELIEN MOK
J. DE WILDE
BOEFJE
Taillewerksters
Fabrieksruimte te Huur
is weer te Consulteeren.
62 Nieuwe Gracht
Regenjassan en -Mantels
STADSSCHOUWBURG
Regen
Dames!
REGENHOEDEN
Magazp „DE STER"
"i'I? B. SLAGER
HERVAT
i.s. DONDERDAG DE P8M1IIK
Kliniek voor Tandheelkunde
Regen Regen
117 Lange Veerstaat 17
iiiiiiaiiiiiiiiiiiiiii
UIT DEN OMTREK.
IJMUIDEN.
VELSEN.
VELSEROORD.
SPORT EN SPEL.
ZWEMMEN.
Het zwemfeest der Heemsteed-
sche Poloclub „H. P. C."
INGEZONDEN.
ADVERTENTÏËN.
HERVAT.
„NIEUW LONDEN"
Groote Markt, hoek Bartel-
jorlsstraat en Zijlstraat.
Meid-Huishoudster
TELEF. 189
DONDERDAG 4 SEPT., 8 ÜÜR
Prijzen van f2.50 tot f 0.50, pi.
rechten. Bureau vanaf 2 Sept.
Uitsluitend voor Kunsttanden, Ge
bitten en Moderne Tandheelkunde
LEERARES
U kunt er NIET
huiten, gaat ALLEN
naar het daarvoor
BEKENB adres -
■HIIIIIIIIIIIIIIIIIIB
Vraag en Aanbod
SS Advertentiën SS
Jonge Werkster
R.-K. Dagmeisje
R.-K. Keukenmeisje
DIRECT gevraagd bij
ART ET MODES
Wilhelminastraat 59
Persoonlijke aanbieding
tusschen 12 en 2 uur
DAGMEISJE
STRIJKSTER
DAGMEISJE
NET MEISJE
DAGMEISJE
Kinderjuffrouw
Onderwijzeres
R.-K. Dienstbode
Net Dagmeisje
Dameshoeden.
SPITTERS
Jongste bediende
GEVRAAGD een
AANKOMEND BANKWERKER
leeftijd ongeveer 21 jaar. Herstelpiaats voor machinerieën
N. W. SWART, Lange Margarethastraat 32.
Aanmelding tusschen 6 en 7 uur n.m.
TWEE GAS-STRIJKMANGELS
met electr. installatie TER OVERNAME AANGEBODEN. Zeer
geschikt voor waschinrichting.
Brieven onder Np. 18374 Bureau van dit blad.
groot 15 bij 16 M., met veel daglicht, betonnen vloer,
electrisch licht en kracht. Verder voorzien van Fa-
brieks-Schoorsteen, Kantoor, W.C. en gas. Gelegen
Kampersingel 42. Te bevragen aan het benedenhuis.
Smidsaankomeling
R.-K. JONGEN
COIFFEUR
GEVRAAGD:
TE HUUR
Kippenhok te koop
Ter overn. aangeboden
Leeg te koop
Raad voo rde Scheepvaart. De Raad
foor de Scheepvaart stelde een dezer da
gen een onderzoek in, naar de oorzaak van
de ketelschade aan boord van de stoom
trawler „Olga' IJM 20, op 10 Augustus j.l.,
toebehoorende aan de Noordzee Exploitatie
Maatschappij te IJmuiden.
De machinist werd als getuige gehoord.
Hij werd niet onder eede gehoord, omdat
het onderzoek ook liep over de vraag o£ het
ngeluk ook te wijten was aan zijn nalatig
heid.
Daarna werd nog gehoord de walmachinist
van. de Noordzee Expl. Mij.
Nadat eenige technische verklaringen
waren afgelegd werd het onderzoek geslo
ten.
De Raad zal later uitspraak doen.
Hoogovenbedrijf. Voor het Hoogoven-
bedrijf zijn gisteren drie Fransche stoom
schepen aangekomen met ijzererts.
Het Ned. stoomschip „Eleonora" nam aan
de Hoogovens een lading ijzer in voor
Engeland.
De verjaring van H. M. de Koningin.
Hier is een groot deel van de festviering ge
bleven op den eigenlijken dag: 1 September.
Slechts één der scholen heeft ook 2 Sep
tember tot feestdag gestempeld. Maar tot
verdere eendracht hebben de buurtvereeni-
gingen in dit deel onzer gemeente het niet
weten te brengen, daar een leiding gevende
centrale organisatie schijnt te ontbreken.
Zoo was er des morgens feest voor de
kinderen uit de buurten Kanaalkade, Bur
gemeester Weertstraat. Eerst ging men ge
zamenlijk in optocht over Wijkeroog, om
daarna op het land van de melkinrichting
„Velsen de kinderen bezig te houden met
allerlei kinderspelen. Daarbij gelukte het
velen een aardig prijsje te verwerven. En
de kinderen hadden pret.
Na den middag was het feest van de
buurtvereeniging Wijkeroog-Noord. De op
tocht, die van hier door de straten ging had
veel bekijks. De deelnemers waren in groe
pen gesplitst en wel: versierde fietsen, ver
sierde poppenwagens, versierde hoepels en
diversen.
Bovendien had de commissie gezorgd,
dat een versierde praalwagen met een wer
kelijk mooie groep in den stoet meereed.
Er was een jury, die dat alles beoordeel
de en er prijzen voor toekende.
De prijs bij uitnemendheid werd door de
jury toegekend aan de voorstelling van de
Nederlandsche Maagd en kwam in 't bezit
van mej. Susanna de Haan.
Daarna waren op het land bij „De Schul
pen" ook hier wedstrijden in blokjesrapen,
touwtrekken, sprietloopen, enz. Dat ook
daarbij kans-was een prijs te winnen, blijkt
uit het feit, dat er voor 60 deelnemers 24
prijzen waren.
Tenslotte rest nog de wedstrijd in gevel
versiering.
Des avonds werden de feesten voortgezet.
In de Burgemeester Weertstraat, die keurig
versierd en verlicht was, gaf de R. K. Har
monie St. Caecilia een concert, terwijl de
buurtvereeniging Wijkeroog Noord feest
vierde in de Melklaan. Daar concerteerde
het Chr. Fanfarecorps Juliana. Ondanks den
regen bleef toch de goede geest er in en
werd na de concerten nog een ommegang
gehouden.
":"i
De Oranjefeesten, Gisteren was het de
eerste dag der feesten, alhier, georganiseerd
door de Velseroordsche Oranje-Vereeniging.
Des middags had de optocht plaats. Men
hcudt in Velseroord van optochten en men
heeft er slag van ze in elkaar te zetten.
Al was hij ditmaal niet zoo groot als ver
leden jaar. Toch was hij alleraardigs. Hoe
mooi was die Vredeswagen, met lie lief
tallige meisjes in 't wit; hoe leuk was die
boerenbruiloft met de vele wagentjes met
personen in oud-Hollandsch costuum en wat
is er gelachen om de groep „Naar de markt".
Zeer veel publiek was dan ook op de been
en velen hebben den optocht op verschillen
de punten gezien en telkens weer bewon
derd.
De jury, gevormd door het bestuur van de
Oranje-vereeniging, dat in landdauers in den
optocht meereed, had geen gemakkelijke
taak. De prijsuitreiking had des avonds
plaats in de zaal „Flora". De uitslag was
als volgt: Ie prijs een verguld zilveren me
daille, geschonken door den heer Bakker, te
IJmuiden, vertegenwoordiger van Heineken s
Bierbrouwerij, de Vredeswagen; 2e prijs de
Boerenbruiloft; 3e prijs de groep „Naar de
marlsi; de prijs ruiter te paard; 5e prijs jon-
gyj op schimmel; 6e prijs Zigeuners; 7e prijs
circusmeisje 8e prijs rijjool; 9e prijs Voet
balclub V.S.V.; 10e prijs drie personen te
paard; 11e prijs versierd rijwiel.
De prijzen werden met een toepasselijk
woord door den voorzitter der Oranjever-
eeniging uitgereikt. De leiders of leidsters
der groepen ontvingen den prijs, maar alle
deelnemers kregen ook een geschenk. Alle
geschenken waren beschikbaar gesteld door
ingezetenen.
De commissie voor den optocht, bestaande
uit de dames Bakker en De Wit en de hee
ren Mertens, van Dongen en Vermeer, ver
dient hulde voor het welslagen.
Den ganschen avond was'het druk op
straat. Op het veld tegenover de R.-K. school
stond een zweefmolen, waar druk gebruik
van werd gemaakt; voorts zorgden de piere-
ments voor muziek en was er openbaar bal
in de café's.
Vandaag was het feest voor de school
kinderen.
Zondagmiddag werd in de zweminrichting
aan den Glipperweg het nationaal zwemfeest
van H. P. C. gehouden.'
Hoewel het in de ochtenduren fraai weer
was, pakten tegen den middag donkere wol
ken zich samen, en om 1 uur zag het er naar
uit dat het feest zou uitgesteld moeten
worden. Tegen 2 uur wordt echter de regen
iets minder, en daar honderden toeschouwers
waren opgekomen om te genieten van de
spannende strijden, die volgens het uitvoe
rige program ie wachten waren, werd be
sloten aan het program te beginnen.
Het was een uitvoerig urogram, niet min
der dan 12 nummers, waaraan door. 15 ver
schillende vereenigingen zou deelgenomen
worden. Dit waren de volgende vereenigin
gen: NEPT. Zwcmvereeniging „Neptunus",
Zaandam; N. Zwemvereeniging „Ncreus",
Koog a. d. Zaan; D. W. R. Zwemvereeniging
„De Waterratten", Haarlem; H. V. G. B.
Zwemvereeniging „H. V. G. B.", Haarlem;
D. D. Zwemvereeniging „De Delft", Haar
lem; Z. Zwemvereeniging „Zignea", Haarlem;
T. Zwemvereeniging „Triton", Weesp; M.
Zwemvereeniging „de Maas", Rotterdam;
L. Z. C. Leidsche Zwemclub, Leiden; H. P.
C. Heemsteedsche Poloclub, Heemstede: H,
D. Z. Hollandsche Dames Zwemclub, Am
sterdam; A. D. Z. Amsterdamsche Dames
Zwemclub; A. Z. Amsterdamsche Zwemclub,
Amsterdam; H. R. Heemsteedsche Reddings
brigade; Y. Zwemvereeniging het Y, Amster
dam.
Om even 2 uur geeft de heer B, J. Moo-
lenaar, die de functie van starter vervulde,
het sein tot beginnen. Tijdopnemers waren
mevr. WaldkötterBenner, Dr. W. Merens,
Ir. W. Duynstee en L. Kooijman.
No, 1. 50 M. vrije slag voor dames-abon-
né's of inwoonsters van Heemstede, die nog
nimmer een prijs gewonnen hadden, 4 deel
neemsters. Mej. C. W. Roggeveen H. P. C,
won onbedreigd in 53.2 sec. no. 2 mej. H.
Heuff, H. P. C„ 58 sec.
No. 2. 50 M. vrije slag voor heeren, abon-
né's of inwoners van Heemstede, welke nog
nimmer een prijs gewonnen hadden, 8 deel
nemers. Hier was de strijd zeer spannend.
l.H. Rozemeyer, H. P. C., 37 1/5 sec.; 2. D,
Wolhoff, H. P. C., 37 3/5 sec.
No. 3. 50 M. rugzwemmen voor dames,
vrije deelname, waaraan verbonden het kam
pioenschap van den Haarl. Zwembond. 18
deelnemers. Ook hier een spannende strijd.
1. Mej. J. Otte, IJ, 48 sec.; 2. mej. L. Slig-
ting, H. D. Z,, 49 sec.; 3. mej, A. Meyer,
D. W. R., 49,3 sec.; zoodat mej. J. Otte, het
kampioenschap behaalde.
No, 4. 100 M.' rugzwemmen voor heeren,
vrije deelname, waaraan verbonden was het
kampioenschap van den Haarl. Zwembond,
1. A. Liezenberg, D.W.R., 1.31 s„ die tevens
het kampioenschap veroverde; 2. C. Weber,
Y, 1.32 sec.; 3. L. Kopershoek, Maas, 1.34
sec.
No. 5. 4 X 25 M. estafette, vrije slag, voor
dames, waaraan verbonden was het kam
pioenschap van den Haarl. Zwembond. 9
Vereenigingen namen hieraan deel, n.m.
Neptunus, H. D. Z„ D. W. R. I, D. W. R. II,
de Delft I en II, Y, Zignea en H. P. C. 1.
H. D. Z. in 1 min. 161/5 sec., 2. Y 1 min.
17 sec., 3. Zignea 1 min. 17 sec. Zignea be
haalde het kampioenschap van den Haarl.
Zwembond.
No. 6. 4 X 25 M.- estafette, vrije slag voor
heereil. Ie pr. Wisselbeker, uitgeloofd door
„de Heemsteder". Winnaar was in 1923 Nep
tunus, Zaandam. Er namen 7 vereenigingen
deel, n.m.: Neptunus, D. W. R„ H. P. C.,
H. V. G. B., A. Z„ Nereus en Triton.
Na een zeer spannenden strijd wist Nep
tunus weder beslag op den beker te leggen
in 59 4/5 sec. 2. de Waterratten 60 3/5 sec.,
3. H. P. C. in 62 2/5 sec.
No. 7. 25 M. snelzwemmen, vrije slag voor
heeren boven 30 jaar, inwoners van Heem
stede. 5 deelnemers. 1. P. Mul, H. P. C„ in
22 3/5 sec., 2. G. Schoorl, H. P. C., in 23 sec.
Dit nummer was een aardige afwisseling,
omdat zwemmen tegenwoordig veelal door
de jeugd wordt beoefend.
No. 8. 50 M. schoolslagzwemmen, vrije
deelname, waaraan verbonden het kam
pioenschap van den Haarl. Zwembond, bene
vens wisselbeker voor de eerstaankomende
H. P. C.'er, aangeboden door de directie van
,,v. d. Pol's Woninggids" te Heemstede.
Hier waren 22 deelnemers. Eigenaardig
Met een verschil van 2/5 sec. wist C. Vrugt belichten, heeft elkeen. Idem betreffende -
van D. W. R. het kampioenschap op zijn
naam te brengen in 41 sec. 2. J. J. Moole-
naar 41 2/5 sec., waarmede hij den wissel
beker voor een jaar veroverde. 3. L. Kopers-
hoek van de Maas in 42 sec.
No. 9. 25 M. gecostumeerd hindernis-
zwemmen voor dames, vrije deelname.
Er waren schitterende costuums, en het
was een allerleukst gezicht al die dames in
hun kleurige kleeding naast elkander op de
startplaats te zien staan.
Voor fraaiste costuum: 1. Mej. C. Stelle,
zwart met blauw afgezet, 2. Tine Glas, met
een rok van korenaren.
Voor origineelste costuum: 1. Mej. L. Rui-
senaars (Vlinder); 2. mej. E. Smits (Bakker).
Extra groepsprijs mej. C. Schelling en mej.
J. Ruisenaars in de kleuren van H. P. C.
De hindernis was eerst onder een lijn door,
daarna een banaan schillen en opeten. 1.
Mej. E. Smits, A. D. Z. in 26.1 sec., 2. mej.
E. Schelling, H. P. C., in 32.2 sec., 3. mej.
W. Roggeveen, H. P. C., in 25.3 sec.
No. 10. 100 M. vrije slag, vrije deelname,
waaraan verbonden het kampioenschap van
den Haarl. Zwembond. 13 deelnemers. Hier
had G. Dekker van Neptunus al spoedig de
leiding, hoewel al spoedig bleek, dat het hem
niet gemakkelijk gemaakt werd. In 1 min. 14
sec. werd hij winnaar. 2. J. Segaar van L.
Z. C. in 1 min. 17 sec., 3. J. Buijs, L. Z. C,,
in 1 min 17.2 sec. Kampioen voor Haarlem
werd A. de Bruyn in 1 min. 20 sec., terwijl
de extra-prijs voor den len aankomenden
H. P. C.'er gewonnen werd door F. W.
Moolenaar in 1 min. 27 sec.
Vervolgens had een Polomatch plaats tus-
schen Triton I, Weesp en H.P.C.
Triton had 1 invaller voor D. de Bruin
en kwam als volgt uit:
Bergsma
J. S. J. de Jong, De Bruin
J. H. de Jonggh
Scholten, Leenheer, v. d. Leij.
J. J. Moolenaar, A. Braam, H. v. Luyken
J. Kodde
F. W. Moolenaar, B. Moolenaars
H.P.C. J. F. Roest.
Scheidsrechter Dr. Mcerens.
Een mooie, spannende strijd, waarbij H.
P.C, het eerst in den aanval is en pracht
kansen krijgt, maar Bergsma is een goede
doelwachter. Aan de overzijde doet Schölte
goede dingen, maar ook hier is de ver
dediging in vorm. Rust 00,
In de 2e helft is Triton sterker Hun. sa
menspel is béter, terwijl de H.P.C.-kansen
door een goed, doch veel te veel persoonlijk
spel niet productief kunnen zijn. Ieder wil
een goal maken, en daarvoor is weinig kans.
Aan de overzijde lukt het beter. De Jongh
is een goede verdediger, maar weet ook te
plaatsen en door het beter samenspel moet
Roest tweemaal visschen uit schoten van
Scholten en Leenheer.
Triton won alzoo met 20 de mooie zil
veren plaquette.
Als slot de competitie-match tusschen het
dames-zevental van H.P.C. I tegen Zignea II,
onder leiding van den heer D. E. v, Leer-
sum.
H.P.C. is sterker, maar benut de kansen
niet. Öok Zignea kan niet scoren en blijft de
strijd onbeslist. Nu zal de verzilverde pla
quette op een lateren datum verspeeld
worden.
Om ruim half 6 zijn de numers afgewerkt,
waarna allen zich voor het kantoortje plaat
sen om getuige te zijn van het uitreiken der
prijzen, dat onze burgemeester. Jhr., J. P.
W. van Doorn, zal doen.
In een aardige speech, zooals Jhr, van
Doorn dit zoo aardig kan doen, verheugt-
spr. zich de prijzen te mogen uitreiken op
dezen dag, den verjaardag, van H. M. onze
geliefde Koningin, maar vooralomdat drie
prijzen zijn gewonnen door deelnemers aan
de sport, die krachtige burgers kweekt.
Het verheugt spr. nog meer, dat hij mag
,N. L. Stel, dat ,,N. L." slechts 1 kleine
tekortkoming heeft, dan zou 't mij licht
vallen, zoo ik het „N. L." goed kende, dat
kleine gebrek om te zetten in een groote
onvolmaaktheid. D. w. z.: voor leeken. En
voor hen, die (hoewel „N. L." kennende)
zich laten beïnvloeden door de wijze,
waarop men van kleinigheden iets van be-
teekenis maken kan. Met genoemde wiize
heb ik op 't oog: „overdrijven", „iets op
blazen", „spijkers op laag water zoeken",
etcIn 't kort: de bekampingsmanicr
van den heer v. D. acht ik niet de meest
aanbevelenswaardige, daar ze voldoende
objectiviteit mist, a.s. esperantisten -nog
lang terughoudt van Esp.-studie, en dus
schade doet aan Esp., wat deze taal rad.
niet verdient. Terzake: is Esp. voor den
nicl-inteliectueel te moeielijk? Hoevele
intellectueele Hollanders zijn perfect in d»
meest gesproken taal, het Engelsch, ja zelfs
hoevelen spreken of schrijven de Holl. taal
foutloos? Weinigen, nietwaar? Nochtans is
die perfectie niet absoluut onmisbqar. Zich
in de voornaamste omstandigheden kunnen
behelpen, dit is het, wat terecht als het
„einddoel" van de beoefening wordt be
schouwd. Ik kan er niet aan twijfelen, dat
de Esp.-beoefenaar 't vlugst, dit doel be
reikt, zelfs zoo hij niet-intellectueel is.
Trouwens is voor deze laatste bekwaamheid
in iedere taal onbereikbaar. Een speciaal
oefeningsboekje voor het juist gebruik van
„korelativoj" bestaat mogelijk, hoewel ik
het nimmer zag. Wel zijn „korelativoj" be
rucht.... n.l bij hen die in Esp. „hqrd-
leersch" zijn, benevens in 't kamp der Esp.-
tegenstanders! Het draait echter hierom:
zijn de korelativoj lastig aan te leeren
45 in totaal, zijn er toch slechts negen,
welke aan sommigen eenige moeite ge
ven. De overigen leidt men van deze grond-
korelativoj af. De afleidingen zijn beslist
makkelijk in 't geheugen op te nemen, als
gevolg van de uniforme vorming. Wie
voor korelativoj-beoefenihg een apart boek
je behoeft, heeft extra lessen noodig ook
voor andere taaigedeelten als b.v. het
recht gebruik der bijwoorden. Esp. eischt
meer dan een andere taal, logisch denken
van den leerling. Alleen zoo men dit na--
laat, heeft men moeite. Zoover mijne
philologische kunde reikt, mag van een on
nauwkeurige (laat staan uiterst onn.) ver
voeging der werkwoorden geen sprake
zijn. In het artikel van den heer v. D. ko
men geen „beteekende" letters (letters met
accent-circonflex of kapje) voor. Toch weet
hij dezen voor te stellen. N.l. door op de
gebruikelijke wijze achter de betrokkene
letter een „h" te plaatsen. Precies zoo
kunnen ze worden getelegrapheerd, tenzij
men per sé „beteekening" wenscht! Door
gebruik der ,,h" verdwijnt bovendien „de
niet te verdragen kwellingl" Volkomen
waar is, dat ojn, ojn, ujn niet fraai is. Met
een beetje goeden wil kan men ze niet in
schier eiken volzin doen voorkomen slechts
doch ze er ook uit weghouden! Mag
de le door u geciteerde zin niet vertaald
worden door: Ni malamis la personojn,
chiam venantajn chi tien? De 3e door: Ni
chókoladon trinkis, kaj manghis panon kun
viando? Zoo ja, verschil valt er te be
speuren! Uitgenomen door dichters worden
de „lange vormen" hoogst zelden ge
bruikt, wat de heer v. D. weten kan. Een
stamwoord kan een „samenstellend deel"
zijn, doch wordt nooit verminkt. De verta
lingen voor „bestendig' „kruien", „duiken"
zijn ortographisch en phonetisch niet gelij
kend op de Hollandsche „that is all". Even
wel is de samenstelling logisch geschied
En.... zou een compleet woordenboek ons
in dergelijke gevallen niet aan kortere
synoniemen kunnen helpen? (Jammerlijk
ontbreekt mij momenteel een woordenboek)
Incompetenten dragen ter invoering nieuwe
woorden voor, maar competenten
voeren ze al of niet in. Wil men de zaak
.anders beschouwen, ja, dan heeft de heer
Voor uea inhoud van deze rubriek stelt
de Redactie zich niet aansprakelijk.)
OPMERKINGEN VAN EEN ESPERANTIST
Of ze waardevol zijn betwijfel ik. Ik doe
ze echter tóch, en wel wijl de heer J. v.
Diemen er mij aanleiding toe gaf. Men-
schenwerk dit geeft ook genoemde heer
toe is nimmer volmaakt. Mankeert er
dus iets aan „Esperanto", dhn zal ook
„Nove Latina" niet vlekkeloos zijn, Welke
van deze talen het minst volmaakt zijn,
oo kan ik leek op het gebied van „N. L."
was dat de 3 prijzen vielen in de eerste rit. niet beoordeelen. Het recht, Esperanto te
uitreiken prijzen van H.P.C., die getoond v. D. gelijk. Want.... incómpetenten^ge-
heeft veel te kunnen prBsteeren,- waardoor
de deelname aan haar feesten steds grooter
wordt. Spr, dankt alle deelnemers, jury en
scheidsrechters, namens het bestuur van H.
P.C., waarna Z.E.A. overgaat tot het uit
reiken der vele prijzen, ieder winnaar toe
sprekend en gelukwenschend.
Als slot biedt Z.E.A.namens eenige vrien
den van H.P.C., het bestuur een fraaie prij-
zenkast aan en besluit met een driewerf
hoera voor H.P.C., waarmede de honderden
aanwezigen instemden.
De harmonie „Eensgezindheid", die de
wedstrijden had opgeluisterd, speelde als
slot het „Wilhelmus", waarna ieder welvol
daan huiswaarts keerde.
bruiken bijv. Fransche woorden met Holl.
afleiding (dat is verminking), terwijl zelfs
woorden als „tormentatie" tusschen Holl.
woordeh zweven soms (Is „kwelling iets
andeis Ik bezoneig mij er rok aan, als
zooveicn IV feilen echter, ib-en zien, dat
incompetentie op elke laai veel vermag
De heer v. D.'s taalkennis is superieur aan
do mijne. Reden waarom ik, in vervolg
van zijn artikel, m m nieL meer van ant
woord dien kan. Alleen nog dit: zij, die
„een verbeterd ^speranto wenschen, zet
ten zich aan de studie van „Ido.
Lisse, A. H. v. d. Geest.
Haarlem, 1 Sept.
Mijnheer de Redacteur.
Gaarne zou ondergeteekende eenige ruim
te in uw blad willen vragen om de z.i. over
dreven, en gedeeltelijk ook onjuiste, motie
ven van den heer J. v. Diemen (N.H. Crt. 30
Aug. 1.1.) tegen Esperanto, even recht te
zetten,
lo. „Esperanto is alleen geschikt voor het
Intellect". Dit is beslist in tegenspraak met
de praktijk. Immers duizenden beoefenaars
vindt Esperanto reeds onder de arbeiders.
De vele socialistische en anarchistische
Esp.-clubs welke er zijn en ock onze R.K.
Haarl. Esp.-club, die reeds 13 jaar bestaat
en hoofdzakelijk uit arbeiders is samenge
steld, bewijzen toch wel, dat Esperanto niet
te hóóg staat voor den gewonen stand.
2o. Veel waarde zal de heer v. D. aan
zijn verklaring, dat Esp. noch als seintaal ge-
i bruikt en ook niet overal gedrukt kan wor
den, toch niet toekennen? De geheele af
wijking van 't Esp. alphabet is, dat zij zes
letters heeft met 'n „kapje' er boven,
'n Euveltje dat bij verdere uitbreiding der
taal èn drukkerijen èn telegraafinrichtingen
zeker wel zullen verhelpen.
3o Nog minder waarde heeft de bewe
ring, dat Esp. een „duldelooze kwelling" zou
zijn voor haar beoefenaars, omdat men steeds
verplicht is die „kapjes" te schrijven. Voor
iets wat voor 'n Frauschman gewoon is en
voor 'n Esperantist gewoon wordt, kunnen
wij toch de taal niet veroordeelen. Ik zou
zeggen, het is juist 'n verdienste van onze
hulptaal, dat ze dwingt om nauwkeurig te
schrijven.
4e „Esperanto is log en zwaar door het
veelvuldig gebruik van ajn, ojn. ujn, en sis
klanken."
Als de heer v. D. even de moeite had ge
nomen, om bijv. de „Krestomatio' van Za-
menhof door te bladeren, zou hij bemerkt
hebben dat de bewering, betreffende het
voorkomen van ajn, ojr of ojn „in bijna ie-
deren volzin", absoluut onwaar is. De argu
mentatie der onwelluidendheid van 't Espe
ranto, is ook uiterst zwak. Zelfde effect
zouden ook wij kunnen bereiken indien we
de welluidendheid der Holl taal demon
streerden met b.v. de zin: „Vader wilde we
ten, wie wakker was." Trouwens, de heer
van D. maakt zelf de aangehaalde zinnen
moeilijk, door volkomen overbodig, den sa-
mengestelden tijd te gebruiken, 't Zal voor
'n ieder wel duidelijk zijn, dat 't al- of niet
mooi klinken van de Esperanto-taal, voor
'n groot gedeelte afhangt van den s t ij 1 harer
beoefenaars.
5e Beslist onjuist is de bewering, dat
ieder onbevoegd esperantist het recht
heeft, nieuwe woorden in te voeren. Want,
dit recht bezit zelfs de meest bevoegde
niet. In 't kort staat de faiik zoo: Zamen-
hof, zich bewust zijnde, dat zijn taal nog ge
heel niet volmaakt was, en dat daardoor de
kans op verdeeldheid onder zijn toekomstige
aanhangers groot zou zijn, heeft di{ laatste
voorkomen, do"r 'n fundamenteelen grond
slag te leggen, welke voor iederen esperan
tist verplichtend is. Het bestaat uit 'n
universeel woordenboek, een 16 regelig
gramatica en een oefeningenreeks. Een
maal vastgesteld, was en bleef dit funda
ment de basis waarop Esp. zich op natuur
lijke wijze ontwikkelt.
Het recht van aanvulling, van vervolma
king zijner taal, kent Zamenhof alleen toe
aan een ten volle gemachtigde commissie
en eerst nadat Esperanto reeds in de hoofd-
staten wettelijk is ingevoerd. Men ziet, van
'n „hopelooze chaos" is absoluut geen spra
ke. Vrijelijk ontwikkelt zich onze hulptaal
op 'n riëelen grondslag en onder leiding van
de meest competente leiders.
Mijnh. de redacteur. Zeer zeker had ik
niet de voor u kostbare plaatsruimte ge
vraagd om de taal Esperanto te verdedi
gen ware het niet, dat de aanval van den
heer v. D. ook 'n katholiek belang aantastte.
Immers, hij tracht de toch al te weinige sym
pathie van de katholieken voor Esperanto
geheel weg te redeneeren. Daarom, tot slot,
nog even onze hulptaal beschouwd in be
trekking tot het katholicisme. Vele vraag
stukken. welke zich in ons kath. kamp be
vinden, zijn, z'ooals in het laatste nummer
van „De Nieuwe Eeuw, mr. Kr. nog op
merkte, te ingrijpend hij noemde o.a. be
perking van bewapening en bedrijfsorgani
satie de oplossing zou kunnen gevon
den worden binnen onze enge landgrenzen.
Duidelijk daaruit blijkt, volgens hem, dat
in de toekomst, nog meer dan nu. wij katho
lieken, internatio naai moeten gaan
werken. Wat zou nu schooner wezen dan,
dat op de toekomstige internationale katho
lieken-congressen men van hart tot hart kon
spreken, óók, al zouden daar 'n 30 of 40
naties vertegenwoordigd zijn. Iets onmoge
lijks? Och kom, bij ons, Esperantisten, ge
beurt dat ieder jaar. De eindelooze vertol-
kerij van de een in de andere taal is hier
absoluut overbodig, 'n Feit ondertusschen is
het, dat de neutrale Esperanto-beweging
groeit en bloeit, terwijl de katholieke nog
steeds terrein verliest.
Daarom katholieken van Haarlem en Om
streken, steunt de Esperanto-zaak. daardoor
steunt ge ook uw eigen zaak. Grijpt toch
met beide handen het practische en urgente
wapen: EsperanW
Met hartelijken. dank voor de plaatsing,
J. J. v. EERDEN.
„ESPERANTO.
Haarlem, 31 Augustus '24.
Hoog geachte Redactie.
Beleefd verzoek ik u nog eenige plaats
ruimte om den heer v. Diemen van ant
woord te kunnen dienen.
Volgens den heer v. D. is het Esp. voor
niet intellectueelen veel te moeilijk. Uit on
dervinding kan ik juist het tegendeel be
weren. Als lid der Esp.-club Abbé Richard
son heb ik reeds verschillende cursussen bij
gewoond door die club gegeven, welke cur
sussen hoofdzakelijk werden gevolgd door
niet intellectueelen, en na afloop eener cur
sus, waren zij in staat een eenvoudig boek te
lezen, een behoorlijk gesprek te voeren, en
zelfs te correspondeeren over de geheele we
reld. Zoo'n cursus duurt slechts 5 a 6 maan
den.
De boogjes eh kapjes, voorkomende in
Esp., zijn volgens den heer v. D. een dulde
looze tormentatie. Ik kan echter verzekeren
dat die tormentatie heusch zoo erg niet is,-
ik heb daar nooit eenige last of moeite van
ondervonden, en daarbij hebben verschil
lende Moedertalen ook letterteekens zooals
b.v. Fransch, Duitsch, Tsjech, en blijkbaar
ook „Nove Latina" zie Esqu.
Ook bestaan er re ds vele week- en maand
bladen in Esp. wi.ke toch zeker gedrukt
moeten worden, en toch bestaat daarvoor
niet de minste moeilijkheid wat betreft ge
noemde letterteekens, en ook het aantal
boeken, oorspronkelijk!», en vertalingen, in
Esp. is legio.
De uitspraak van Esp. is volgens den
heer v. D. log en zwaar, betreffende dit punt
verwijs ik naar hetgeen de beer P. v. S.
schreef in zijn brieven uit Frankrijk, waarin
hij de taal zelfs zeer welluidend noemde.
De zinvoorbeelden door den heer v. D.
aangehaald zijn zeer gezocht. Hij gebruikt
daarbij den samengestelden tijd b.v. deze zin
Ni estis trinkantaj chokoladon, kaj estis
manghantaj panon kun karno.
Als Hollandsche vertaling geeft de heer v.
D. daarvoor i Wij dronken chocolade en aten
brood met vleesch, terwijl de woordelijke
vertaling zou zijn als volgt Wij waren drin
kende chocolade en waren etende brood met
vleesch.
Dezelfde zin zou in den enkelvoudigen tijd,
welke men bijna altijd kan gebruiken, lui
den Ni trinkis chokoladon, kaj manghis
panon kun vianda. Een groot verschil niet
waar
Zoo is ook juist de vervoeging der „verba"
zeer eenvoudig, b.v. de uitgang „as" geeft
den tegenwoordigen tijd aan, de uitgang „is"
den verleden tijd en de uitgang „os" den toe
komenden tijd. Dit geldt voor alle personen
enkel en meervoud.
Verder schrijft de heer v. D. dat den meest
incompetente het recht is toegekend „nieu
we" woorden in te voegen.
Dit nu is juist verboden, de kracht van
Esp. ligt juist in zijn onveranderlijk fonda
ment. Wel kan ieder door middel van „be
staande" voor- en achtervoegsels en stam
woorden, woorden vormen.
Dit is een groot voordeel van Esp. daat
hierdoor het vele woorden leeren vervalt,
voorzeker een der grootste bezwaren bij het
aanleeren eener taal.
Zooals ik reeds in mijn vorig artikel
schreef ik wil niet beweren dat Esp. vol
maakt is, en misschien zouden eenige aan
vullingen gewenscht zijn, doch dit kan ook
in de praktijk voor „Nove Latina" blijken
gewenscht te zijn.
Hoofdzaak is de vraag, is Esp. geschikt
voor wereld-hulptaal en dit heeft Esp. reeds
lang klaar en duidelijk bewezen te zijn.
Over het nut van Esp. voor de Kath. In
tern. beweging zwijgt de heer v. D. en dit is
juist een factor waarover wij niet willen zwij
gen, maar het willen uitroepen, brengt het
Esp. in toepassing voor deze zaak en ge zult
ondervinden het onschatbaar nut en groot
gemak van Esp.
Wat is het niet juist een hopelooze ver
warring op een Intern. Congres, waar bijna
iedere gedachte eerst moet worden vertaal^
om begrepen te worden.
Ieder die zoo'n congres bezocht heeft weet
daarvan mede te spreken, en wat zijn ze
heerlijk die Intern. Esp. Congressen waar
bijna-Alle natieën der wereld vereemgd zijn
en elkaar, slechts door middel van Esp. ge
makkelijk begrijpen en verstaan.
Het zou te veel plaatsruimte vergen, ver
der uit te wijden over het nut en voordeel
van Esp. voor de Kath. Intern, beweging,
ieder voelt het bij eenig nadenken voor zich
zelf, trouwens onder onze geestelijkheid zijn
er reeds vele, zelfs zeer hooggeplaarste, zelfs
kardinalen die het Esp. kennen en in de prak
tijk brengen en zeide onze H. Vader Paus
Pius X niet „Het Esperanto gaat een schoo-
ne toekomst tegemoet
Hoogstwaarschijnlijk is door deze artike
len de belangstelling van vele Katholieken
voor de wereld-hulptaal Esp. opgewekt, en
raad ik daarom deze aan de eerstdaags te hou
den propaganda-avond bij te wonen, waar
mijn beweringen, bewezen zullen worden
en alle gewenschte inlichtingen zullen wor
den verstrekt.
De juiste datum zal nader per adverten
tie worden bekend gemaakt.
U geachte Redactie beleefd dankend voor
plaatsing verblijf ik uw abonnée
P. J. J. M. DE GRAAFF.
Heb het uitstekendste aan te bieden dat
iemand wenschen kan, boe zal de wereld
bet wéten, indien gij niet adverteert.
JOHN. P. ROCKEFELLER.
TANDARTS
heeft de praktijk
RUIME KEUZE
ENGELSCHE FABRIKATEN
Concurreerende prijzen.
Heeren-Modezaak
Gevraagd tegen direct of later
bekwaam voor alle voork. bezigh. Hulp
van werkster. Goed loon. Brieven on-
dfr No. 84 aan Adv. Bur. NOBELS,
"uychaverstraat 14.
Naar BRUSSE met
ANNIE VAN EES
in de hoofdrol.
Vraagt kosteloos inlichtingen en
prospectus aan de
GED. OUDE GRACHT 84
Spreekuren van 9-11, Maand,
en Dond.avonds van 7-9.
Spreekuur particulier van 1-3.
BovendlenwordtWoensd.avonds
van 7-9 spreekuur gehouden,
doch uitsluitend voor patiënten
welke zich van kunsttanden of
gebitten willen voorzien.
Te HAARLEM wordt gevraagd aan
de MEISJESSCHOOL VOOR MID
DELBAAR ONDERWIJS met 5-jarigen
cursus (Directrice Mejuffrouw J. BÊR-
DENIS VAN BERLEKOM): eene
in het bezit der akten vo.or nuttige- en
fraaie handwerken, voor 17 lesuren per
week.
Bezoldiging van ƒ2000.— tot ƒ3020
naar gelang van diensttijd.
Inlichtingen verstrekt de Directrice,
Sollicitatiën (gezegeld) met verdere
stukken .waaronder opgaaf van dienst
tijd) in te zenden aan den Burgemees
ter vóór of op 13 September a.s.
Hoeden en Pelterijenmagazijn
ggggj liKftS
4 regels p. plaatsing f 0.60
bsh Elke regel meer f 0.15 uct
ggj - bij vooruitbetaling -
Er biedt zich aan voor Hillcgom of
omstreken een
ook genegen om .halve dagen -in dienst
te treden, Br. letter M. aan B. v. d.
LANS, agent van dit blad te Hillcgom.
Terstond gevraagd een
beneden de 18 jaar, v.g.g.v. en tegen
15 September a.s. een
genegen huiswerk te verrichten. Z.g.g.
onn. zich aan te melden. Hoog loon.
Adres: Mevr. v. d. BERGH, Mauritz-
straat 5, Haarlem.
gevraagd. HÖOGERWOERDSTRAAT
No. 2 a.
Gevraagd een bekwame
en aank. of leerling. WOUWER-
MANSTRAAT 17.
Gevraagd een net
bij BOSSE, Barteljorisstraat 12.
In de vouw- en mangelkamer bij de
Wed. J. C. GEHRELS, Binnenpad I,
Overveen, kan een
geplaatst worden.
Mevrouw MAURITZ, Spaarne 50,
vraagt tegen 1 Oct. een
Aanm. 's avonds na 7 uur.
Zoo spoedig mogelijk gevraagd ge
routineerde KINDERJUFFROUW, bij
5 kinderen, waarvan 3 schoolgaand.
Tevens gevraagd een
die eenige uren per week een meisje
van 7 jaar onderwijs kan geven, opdat
ze September 1925 in de derde klas ge
plaatst kan worden. Om gezondh. re
denen mag ze voor dien tijd niet meer
naar school. Brieven onder No. 18348
Bur. v an dit blad.
Gevr. met November een flinke
liefst v. buiten. Zonder goede getui
gen onnoodig zich aan te melden. Adr.
Mevr. GOEMANS, Schoten bij Haar
lem.
Gevraagd te Heemstede een
van half 8 tot half 8. Netjes kunnende
werken. Br. fr. onder No. 12720 Bur.
van dit blad.
Verkoopster gevraagd. Br. m. uitv.
inlichtingen onder No. 12719 Bur. van
dit blad.
gevraagd bij NIC. ROOZEN Zonen,
te Bennebroek.
Op Effectenkantoor gevraagd een
voor loop- cn kantoorwerk. Brieven
onder No. 12718 Bur. van dit blad.
kan geplaatst worden bij A. BOS,
Nieuwe Kruisstraat.
Er biedt zich aan een
17 jaar, om opgeleid te worden voor
boerenknecht. Goede behandeling ver-
eischt. Brieven onder No. 12715 Bureau
van dit fylad.
Gevraagd flinke halfwas of tweede
bediende. NIC. DE WIT, Vólendam.
4000 gulden, als eerste Hypotheek met
ruime overwaarde Desverlang^ met 2
soliede borgen. Br- fr. letter B. aan
B. PAAUW, Boekhandel Roelofarends-
vecn.
Op netten, rustigen stand, omtrent
centrum stad een groot" ZIT- en KL.
SLAAPKAMER. Voor alleenwonend
heer of dame, zonder pension. Gestoff.
of gemeubil. naar verkiezing. Br. onder
•No. 12717 Bur. van dit blad.
Nieuwe kippenhokken vanaf 14.
Adres: NAUWE GELDELOOZEPAD
No. 24, bij Jordensstraat.
huis eener Coöp. Bouwv. Oct. te aanv.
Br. ond. No. 18379 Bur. van dit blad.
Mooi BURGERWOONHUIS op goeden
stand. Koopsom 15000. Te bevragen:
BRANDTSTRAAT 3, Schoten.
