B
GEMEENTERAAD VAN HEEMSTEDE,
De a.s. onderhandelingen mei
Abd e; Krim.
Het Engelsche handelsverdrag
met Duitschland
De lersche kwestie.
Een Zwitsersch-ltaliaansch
arbitrageverdrag.
Een mijnongeluk.
De zaak-Haarmann.
De staking in de Borinage.
De burgeroorlog in China.
TWEEDE KAMER.
Openingsrede van den
Voorzitter.
STATEN GENERAAL.
EERSTE KAMER.
Adres van Antwoord.
Regeling van werkzaamheden.
Woekerbestrijding door het
consulaüebureau voor alcoho'
lisme te Amsterdam.
H.M. de Koningin-Moeder in
het St. Antonius gesticht te
Utrecht.
De boring naat delfstoffen.
Dr. C. Lely.
Prov. Staten van Zuid-Holland.
Vijfde Binnenscheepvaart
congres.
D& begrooting en de ambtenaren
TELEURGESTELDE VERWACHTING.
Verlaging van de tarieven van gas, duinwater en electriciteit.
Aanschaffing van een boekhoudmachine. School- en
werkiuinen. Malariabestrijding.
Hierna werd de vergadering gesloten.
In het uitvoerige bericht in de „Times",
•Imtrent den door het Spaansche Directo
rium geuiten wensch onderhandelingen met
Abd cl Krim, den leider der Rifkabylen,
te voeren op den grondslag van de erken
ning van Abd el Krim als Sultan voor hst
iiigebicd, waartegenover deze het Sulta
naat van Marokko, het Kalifaat in Tetoean
en het Spaansche protectoraat zou moeten
erkennen wij maakten er reeds in het
kort melding van lezen wij nog, dat
Spanje er nog tegelijkertijd de mogendheden
van in kennis zou stellen dat het geen zijner
verdragrechten over het prijsgeven op het
met-bezette gedeelte van zijn zóne opgeeft.
De Spanjaarden zijn voornemens hun bezet
ting te handhaven in het gebied, dat zich
uitstrekt van de noordelijke grens der
Fransche zóne bij Alcazar tot Larasj en de
zóne van Tanger. en van het zich daarbij
aansluitende gebied oostwaarts en noord
waarts, resp. tot Tetoean en de Straat van
Gibraltar. De zuidelijke grens van het ge
bied zou worden gevormd door een linie, die
de Spanjaarden in staat stelt de veiligheid
van den weg van Tetoean tot Ain Jedida
en van Ain Jedida naar Arzeila en Larasj
te verzekeren.
Het is de wensch der Spaansche autori
teiten om met Abd el Krim te onderhan
delen door bemiddeling van Hamido Hari-
roe, een jong bendehoofd der Beni Hoz-
mars. die rfiet tot de Rifs behoort en thans
de inlandsche contingenten tusschen Wad
Lau en Tetoean aanvoert.
Ofschoon het voornemen der Spaansche
autoriteiten om te onderhandelen nog niet
openlijk kenbaar is gemaakt, zijn de Rif
leiders er volkomen van op de hoogte, en
de „Times"-correspondent te Tanger, van
wien bovenstaande mededeeiingen afkomstig
zijn, kreeg zelfs reeds inzage van de voor
waarden, die Abd el Krim «al stellen:
Allereerst zal hij de ontruiming, door de
Spanjaarden, eischen van Tetoean en van
al het gebied in de Spaansche zóne, het
welk de Spanjaarden niet bezet hielden vóór
het Fransch-Spaansche verdrag van 1912.
«Dit zou Spanje slechts in het bezit laten
van Ceuta en Melilia en de kleine achter
landen, alsmede de eilanden Alhucemas en
Pcnon de la Gomera, die sinds eeuwen
reeds Spaansch bezit zijn. Voorts zou Abd
el Kfim eischen: de volledige en volstrekte
onafhankelijkheid van het Rifgebied, en de
erkenning ervan door Spanje en de mogend
heden; een schadeloosstelling en herstel van
de verliezen, die de Rifs en de stammen van
Jabila gedurende twaalf jrren van oorlog
heébcn geleden, en losgeld voor de Spaan
sche gevangenen ten getale van eenige
honderden die zich in Abd el Krims
hoofdkwartier bevinden: het recht om Kai-
socli (die dus niet dood fs) en alle leiders
der stammen, die vóór Spanje hebben gestre
den, gevangen te zetten of te verbannen.
Er zou vervolgens een constitutioneele
Rif-regeering worden gevormd onder een
sultan, die nog niet is gekozen. Deze regec-
-ïing zou op zich nemen alle bestaande han
dcis- en andere verdragen uit te voeren.
Er zou worden voorgesteld een haven in
Ajdir bij Alhucemas, te bouwen enz.
De „Times"-correspondent wijst er op,
dat het voornaamste verschil tusschen deze
eischen der Rifs en die van Juli 1923 een
constitutioneele monarchie is in de plaats
eener republiek. Hij heeft vernomen dat de
reden dezer wijziging is gelegen in het fert
dat de Rifs van oordeel zijn dat er alleen
onder een vorst uit hun midden voortgeko
men volkomen onafhankelijkheid kan wor
den bereikt.
Hamido Hariso's hoofdkwartier bevindt
zich op eenige mijlen van Tetoean en staat
in telefonische verbinding met Abd el Krims
residentie in Ajdir, 80 mijlen verder gelegen.
LONDEN, 18 September. Tusschen de
Britsche en Duitsche regeeringen zijn onder
handelingen gaande met het doel een han
delsverdrag te sluiten. Krachfens het ver
drag van Versailles hebben Groot-Brittannië
en zijn geallieerden uit den jongsten oorlog
van Duitschland de behandeling van de
meest begunstigde natie verkregen voor een
periode van vijf jaren, van den datum van
het van kracht worden van het verdrag af.
Het verdrag werd den lOen Juli 1919 door
Engeland en den lOen Januari 1920 door
Duitschland geratificeerd, waarop zijn be
palingen in werking traden. Het is daarom
noodzakelijk cm na den lOen Januari van
het volgend jaar een nieuwe handelsover
eenkomst met Duitschland aan te gaan.
LONDEN, 18 Sept. De volgende week zul
len Britsche deskundigen n*ar Berlijn ver
trekken voor een bespreking met vertegen
woordigers van de Duitsche regeering aan
gaande de plannen voor een handelsverdrag
tusschen Engeland en Duitschland. De Brit
sche minister van handel en de deskundigen
van zijn departement hebben deze kwestie
reeds uitvoerig met het Britsche departe
ment van Buitenlandsche zaken besproken,
doch er is van Engelsche zijnde nog geen de
finitief ontwerp-verdrag opgesteld. Alleen
heeft de Engelsche gezant te Berlijn voor-
loopige voorstellen gedaan, welke thans
door rechtstreeksche onderhandelingen zul
len worden aangevuld. Ook deze besprekin
gen, welke ongeveer drie dagen zullen du
ren, zullen echter geen beslissend karakter
dragen, doch de beide delegaties zullen rap
port uitbrengen aan de respectieve regec-
ringen.
LONDEN, 18 Sept. Het Engelsche ka
binet zal na een langdurige pauze Maandag
a.s. weer bijeenkomen. Minister Thomas zal
dan nog niet van zijn reis naar Zuid-Afrika
zijn teruggekeerd, doch MacDonald heeft
besloten de lersche kwestie geheel aan hem
over te laten.
Zelfs de conservatieve bladen gelooven
thans niet meer dat het lersche vraagstuk
tot nieuwe verkiezingen aanleiding zal ge
ven.
GENEVE, 18 Sept. Zaterdag zal te
Rome een Zwitsersch-ltaliaansch arbitrage
verdrag geteekend worden, waarbij beide
landen zich verplichten al hun juridische,
politieke en economische geschillen van in
ternationalen aard te onderwerpen aan het
Haagsche Hof, indien de permanente verzoe
ningscommissie, waaraan zij eerst voorgelegd
worden, niet tot een oplossing komt.
BERLIJN, 18 Sept. Te Duisberg wer
den ten gevolge van het instorten van een
betonmuur in een mijngang vijf arbeiders
gedood en verscheidene anderen ernstig' ge
wond.
BERLJfN, 18 Sept. Naar uit Hannover
wordt gemeld, heeft de politie tot dusverre
22 moorden van den massamoordenaar
Haarmann met zekarheid geconstateerd.
Er is een referendum gehouden onder de
mijnwerkers in de Borinage over voortzetting
der staking. De overgroote meerderheid, n.l.
ongeveer 17.000, heelt zich voor de voort
zetting uitgesproken; ertegen waren onge
veer 2500.
SJANGHAI, 18 Sept. In het eerste en
tweede leger van Tsjekiang is een oproer
uitgebroken. Er is een nieuwe aanval op
Lioeho ingezet. Volgens geruchten hebben
de strijdkrachten van Kiangsoe de linie van
Tsjekiang bij Ihing doorbroken en is Hang-
sjow ontruimd.
Het nieuws baart veel onrust. In Sjanghai
zijn de buitenlandsche vrijwilligers gemobi
liseerd.
SJANGHAI, 18 Sept. Naar wofdt geloofd
is het breken van den tegenstand van de
strijdkrachten van Tsjekiang, die Sjanghai
verdedigen, elk oogenblik te verwachten.
PEKING, 18 September. Officieel wordt
medegedeeld, dat de opmarsch der Mand-
sjoerijsche legers naar Peking in vollen gang
is en dat de regeering te Peking in allerijl
troepen zendt om den aanval af te slaan.
58 worden goedgekeurd.
Het gansche adres wordt goedgekeurd.
Het adres zal H. M. de Koningin worden
aangeboden door de Commissie van Redactie.
De Kamer gaat in de afdeelingen.
De vergadering wordt gesloten.
Vergadering van Donderdag 18 Sept.
nam. 1 uur.
Bij de opening dezer vergadering houdt
Mr. Dr. D. A. P. N. Kooien de navc
rede:
navolgende
>1
Vergadering van Donderdag 18 September
voormiddag 11.15 uur.
Ami de orde is het concept-adres van ant
woord op de Troonrede, aldus luidende:
1. De Eerste Kamer der Staten-Generaal
stelde het op hq^gen prijs Uwe Majesteit,
vergezeld van Zijne Koninklijke Hoogheid
den Prins der Nederlanden weder te midden
der Volksvertegenwoordiging te zien.
2. Het was de Kamer aangenaam van
Uwe Majesteit te mogen vernemen, dat, hoe
wel alle zorgen nog niet zijn weggenomen,
gehoopt mag worden, dat de economische
crisis thans haar diepste punt heeft bereikt
en dat zelfs voor het oogenblik in sommige
opzichten eenige, zij het geringe, opleving
van handel, landbouw en nijverheid valt
waar te nemen
3. Erkentelijk is zij voor Uwer Majesteit
verzekering, dat, indien de bij de Staten-
Generaal nog aanhangige maatregelen van
financiëelen aard tot stand komen, het voor
uitzicht gewettigd is, dat de gewone uitga
ven en inkomsten voor het dienstjaar 1925
in evenwicht zullen zijn.
4. Dankbaar is zij voor de mededeeling,
dat, wanneer met onverzwakten ijver naar
verdere bezuinigingen wordt gestreefd, mede
daardoor de voor bet herstel van de volks
welvaart onmisbare voorwaarden kunnen
worden geschapen
5. Zij verheugt er zich over, dat de be
trekkingen met de andere Mogendheden van
den meest vriendscbappelijken aard zijn.
6. Van de gewichtige mededeeiingen om
trent den financiëelen en economischen toe
stand der Overzeesche gewesten nam de Ka
mer met waardeering kennis en zij spreekt
den wensch uit, dat ook in Suriname de nog
steeds moeilijke tijden weldra een einde mo
gen nemen.
7. Zij vernam met belangstelling, dat be
langrijke voorstellen van verschillenden aard,
bet Rijk zoowel binnen als buiten Europa be
treffende, aan de Staten-Generaal ter over
weging zullen werden aangeboden.
8. Van ganschcr harte dankt zij Uwe Ma
jesteit voor de bede, dat God zijn zegen
schenke aan den arbeid der Staten-Generaal.
Mevr. POTHUIS-SMIT, S.D.A.P., zegt, dat
haar fractie deel geen deel nam aan de voor
bereiding vafl dit adres, toch gekant is tegen
de redactie van dit ontwerp. Dat van dank
baarheid wordt gewaagd, terwijl een nieuwe
Vlootwet wordt aangekondigd, vindt zij ont
zettend. Van alle zijden komt verlangen naar
ontwapening op en ontzetting vervult spr.
daarom over dit adres. Spr.'s fractie ver
klaart geacht te willen worden tegengestemd
te hebben.
De heer HAAZEVOET, R.-Kis verbaasd
over deze critiek op de algemeene strekking
van dit adres. Wij mogen het op hoogen prijs
stellen, dat onze Koningin weer in ons mid
den is verschenen en uitirijT Tgaf aan Haar
dankbaarheid over de geleidelijke verbete
ring in den algemeenen toestand. Iedere
zinsnede staat on zichzelf en er moet geen
verband worden gelegd tusschen die zin
sneden.
De algemeene strekking wordt goedge
keurd.
-Zinsnede 13 worden goedgekeurd.
Bij 4 zegt de heer DE VEER, A.-R., dat
hij zich met deze redactie niet kan vereeni
gen. Hij kan niet dankbaar zijn voor een
mededeeling, waarvan de inhoud allerminst
tot dankbaarheid stemt. Hij meent, dat deze
gansche zinsnede wel kan vervallen.
De heer BLOMJOUS, R.-K., meent, dat
de heer de Veer een onjuiste opvatting
heeft van deze zinsnede. De dankbaarheid
treft alleen het feit, dat ons een mededeeling
wordt gedaan en dat daardoor geen uiting
wordt gegeven aan gevoelens over den in
houd der mededeeling.
De heer DE GIJSELAAR, C.-H., is het met
den heer de Veer niet eens. Hij is het met
den inhoud der mededeeling zeer eens en is
daarover dankbaar en voldaan. (Gelach). Als
wij niet bezuinigen, moeten de belastingen
worden opgedreven en daar is hij tegen.
De heer DE VEER, A.-R. gelooft, dat
de heer de Gijselaar zuinigheid en bezuini
ging verwart. Da.irtusschen is ten groot ver
schil. Voor het eerste is ieder, maar over het
tweede bestaat het verschil van meening.
Zinsnede 4 wordt goedgekeurd.
Zinsnede 58 worden goedgekeurd.
Thans komen de zinsneden afzonderlijk in
stemming.
13 worden z. h. st. goedgekeurd.
4 wordt goedgekeurd met 25 tegen 14 st.
Tegen de heeren van Embden, Westerdijk,
de Jong, Slingenberg. de Veert Jagssen en
de sociaal-democraten,
Met een gevoel van groote erkentelijkheid
aanvaard ik het Voorzitterschap der Kamer
voor dit laatste jaar van de loopende zit
tingsperiode. Ik dank Hare Majesteit de Ko
ningin voor haar benoeming, ik dank de
Kamer voor haar voordracht. Met vol ver
trouwen op u aller bereidwilligheid om de
mij opgelegde taak te verrichten, neem ik
haar op met opgewektheid en frisschen moed.
Veel zal wederom van u gevergd worden.
Ik erken van niet iedereen evenwel. Ik geef
toe, veel treedt niet naar buiten. Maar als
uw voorzitter, van meer nabij bekend met
uwe werkzaamheden, wil ik wel erkennen
eerbied te hebben voor den arbeid, door zoo
menig uwer in stille werkzaamheid in het
belang van het algemeen geleverd. Hoe me
nig gewijzigd wetsontwerp brengt verbete
ringen, door de Regeering gaarne bevorderd
naar aanleiding van de in de verslagen te
berde gebrachte bedenkingen?
Wat zouden de openbare beraadslagingen
uitwerken, indien daaraan niet ten grond
slag lag het moeizame bijeenbrengen en
verwerken der stof?
Degene die uw arbeid zou afmeten naar
wat hij in het openbaar waarneemt, zou zich
vzel eens schromelijk kunnen vergissen.
Laten vrij dan, met onderlinge waardee
ring van elkanders bedoelingen, ons weer op
maken voor den arbeid, dien iedere dag
geeft, opdat hij, onder Gods zegen, vrucht
baar zij voor het gemeentebest.
Op deze rede volgt aan de rechterzijde
luid applaus.
De VOORZITTER stelt voor 30 September
te beginnen met het afdeelingsonderzock
der Staatsbegrooting 1925 en de daarbij
behoorende wetsontwerpen.
Conform besloten
Voorts stelt hij voor 9 October eenige
wetsontwerpen san de orde te stellen en
daarna de Tariefwet.
De heer DRESSELHUYS JV.-B.) heeft be
zwaar tegen het tijdstip van de Tariefwet-
behandeling. Feitelijk is het ontwerp op be
langrijke punten zeer gewijzigd door de
Nota van Wijziging en daarom is het ont
werp niet te overzien. Ook kunnen belang
hebbenden zich niet behoorlijk op de hoogte
stellen en hun meening geven. Het beste
ware geweest een nieuw afdeelingsonderzock
Spr. doet daartoe geen voorstel omdat dit
geen kans zal hebben. Wel echter meent hij,
dat de Kamer op andere wijze moet tege
moet komen aan spr.'s wenschen. De op
brengst van de Tariefsherziening moet dienen
om 15 millioen te leveren voor sluiting van
het budget 1925. Het is dus geen technische
herziening meer, rr aar het houdt verband met
den financieelen toestand en de begrooting
voor 1925. Spr meent dat het dus van be
lang is eerst de begrooting te herzien en te
behandelen. Het is mogelijk dat deze nog
belangrijke wijzigingen ondergaat. Spr. wijst
bijv. op zekere brochure waarin 30 millioen
bezuiniging op de weermacht wordt aange
wezen. (Gelach). Als dat mogelijk is, blijft
er een aanzienlijk bedrag over.
Spr. betoogt ten slotte, dat het bij het
verband tusschen begrooting 1925 en Tarief-
we logisch is, dat deze laatste na de be
grooting wordt behandeld.. Het zou zonde en
jammer zijn, de Tariefwet aan te nemen,
als blijken zal, dat zij niet noodig was voor
de dekking van het tekort. Spr. stelt dus
voor om de Tariefwet te plaatsen achter de
behandeling der Staatsbegrooting.
De VOORZITTER zegt, dat het voorstel
beteekent, behandeling in 't volgend jaar,
omdat pas met Kerstmis de begrooting zal
zijn afgehandeld. Van 18 September tot 14
October zal er tijd genoeg zijn om alle be-,
langhebbenden in de gelegenheid te stellep
hun meening te geven. Van wijzigingen van
begrootingen verwacht spr. niet veel; ge
woonlijk wordt een hoofdstuk ongewijzigd
of ongeveer ongewijzigd aangenomen. Het is
dus niet waarschijnlijk, dat daardoor veel
geld zal worden uitgespaard.
Voor monnikenwerk is spr. dus niet be
vreesd.
De heer SCHAPER (S.D.A.P.) sluit zich
aan bij den heer Dresselhuys. Wanneer op
14 October aan de Tariefwet wordt begon
nen, blijft er geen tijd voor bestudeering van
de begrooting, want de Tariefwet zal zeer
veel tijd vorderen, gezien de vele en moei
lijke kwesties, die daarbij aan de orde zul
len komen. Spr. wil eens afwachten, wat de
30 millioen gulden bezuiniging op de weer
macht beteekent, die de rechterzijde aan
kondigde, Of draait de heer Colijn weer om?
Democratischer en fatsoenlijker ware het de
Tariefwet uit te stellen, want de Tariefwet
was niet liet sjibboleth van de verkiezingen
in 1922. Het gaat niet aan, zoo'n diepgaan
de wijziging thans door te drijven. Daardoor
is men niet verantwoord tegenover de kie
zers. Spr. protesteert er tegen dat door een
afgeleefd kabinet brutaal-weg een dergelij
ke wijziging wordt doorgedreven, waardoor
ons economisch stelsel wordt veranderd.
Spr. is vóór uitstel tot na de verkiezingen
en daartoe dient hij het voorstel in.
De VOORZITTER zegt, dat hij, blijkens
zijn openingsrede vandaag grooten eerbied
heeft voor de werkzaamheid der Kamer. Zij
kan dus dit werk ook wel verrichten.
De heer SCHAPER: O, was dat de bedoe
ling! (Gelach).
De VOORZITTER zegt, dat het voorstel
Tariefwet klaar is voor behandeling volgens
de Commissie van Rapporteurs.
De heer OUD (V.D.) is het eens met den
heer Schaper, dat dit ontwerp niet mag be
handeld worden vóór de verkiezingen 1925.
in 1905 en 1913 hebben de kiezers zich over
de tariefsherziening duidelijk uitgelaten en
in 1923 is dit punt niet aan de orde geweest.
Uit het feit der grootere opbrengst blijkt,
dat deze wet geen technische herziening is.
Als er nu nog periculum in mora bestond
voor de financiën, dan was het nog iets an
ders. Maar dat is er niet en dus kan de
behandeling worden uitgesteld tot na de
verkiezingen. Spr. betoogt, dat men aan de
rechterzijde groote bezuinigingen wenscht
en het is dus gewenscht die af te wachten.
Hij wijst nog op Engeland, waar Baldwin
een algemeene verkiezing wenschte ter be
slissing van het vraagstuk der tariefsherzie-
rring.
De VOORZITTER wijst er op, dat de re
geering hier ontkent, dat er principieele wij
zigingen worden gebracht in ons economisch
stelsel. (Gelach.)
De heer VAN RAVESTEIJN (C. P.) sluit
zich bij de vorige sprekers aan.
Hij had in de openingsrede van den Voor
zitter een anti-actualistischen tendenz ge
hoord, n.l. een verdediging van het Parle
ment, maar in de verdediging, die de Voor
zitter thans gaf van zijn voorstel, ligt een
denigratie van het Parlement, dat eigenlijk
geen invloed heeft op de samenstelling der
begrooting.
De VOORZITTER wijst dit laatste ver
wijt geheel af. De praktijk heeft geleerd,
dat er aan begrootingen weinig pleegt te
worden veranderd.
De heer VAN GIJN (V.B.) acht het ook
niet behoorlijk dit ontwerp vóór de verkie
zingen te behandelen, In elk geval is eenige
tijd vóór de %ehandeling zeer gewenscht.
Het karakter van de Tariefwet is een ver
hooging en niets dan dat en het is behoor
lijk die wijziging aan het oordeel van het
publiek te onderwerpen. Spr. begrijpt niet,
dat er zoo'n haast is bij dit ontwerp.
De heer DRESSELHUYS wenscht te ver
klaren, dat hij als lid der Commissie van
Rapporteurs de openbare behandeling niet
voldoende voorbereid achtte. Dit is bij het
eindverslag niet vermeld, omdat zoo iets
niet vermeld pleegt te worden.
Het voorstel-Schaper (niet behandelen
vóór de verkiezingen) wordt verworpen
met 51 tegen 32 stemmen," rechts tegen
links.
Het voorstel-Dresselhuy% (eerst Staatsbe
grooting en dan Tariefwet) wordt verwor
pen met 51 tegen 32 stemmen, rechts tegen
links.
Het voorstel van den Voorzitter wordt
z. h. s. goedgekeurd.
De vergadering wordt gesloten.
In het nummer van 13 September van
het tijdschrift voor Armwezen, Maatschap
pelijke Hulp en Kinderbescherming schrijft
de directeur van bet Consultatiebureau
voor Alcoholisme te Amsterdam, de heer
Th. W. van der Woude, over woekerbe
strijding door zijn bureau. Na gewezen te
hebben op de bestaande misstanden in het
volkscredietwezen, merkt schrijver op, dat,
zooals vanzelf spreekt, de personen en ge
zinnen, waarmede 't Consultatiebureau voor
Alcoholisme in aanraking komt, eerder tot
z.g. Credietbanken of weekvrouwen hun
toevlucht moeten nemen.
Het Centraal Bureau voor Alcoholisme
nu tracht zijn patiënten daartegen te be
schermen, o.a. door het verstrekken van
rentelooze voorschotten, dikwijls kleine be-
bedragen van 1020. doch ook wel
grooter. De opvoeding tot orde en regel
maat eischt, dat van te voren vastgesteld
wordt, wat wekelijks terugbetaald moet
worden, waaraan met groote nauwkeurig
heid getracht wordt vast te houden. Meer
malen moet het verstrekken van een voor
schot gepaard gaan met het geven van al-
geheele leiding aan de uitgaven voor de
huishouding. In gevallen, waarin dit nood
zakelijk is, wordt een verklaring geëischt,
dat beslag op het loon gelegd kan worden;
ook worden beleenbare dingen als pensioen-
brieven in bewaring genomen, om te voor
komen, dat die elders beleend zouden wor
den, waardoor men de controle op inkom
sten en uitgaven zou verliezen.
Merkwaardig en pleitend voor de op
vattingen van het gros der op deze wijze
geholpen personen is het, dat de over
groote meerderheid stipt is in de afbetalin
gen. Zeer zeker gebeurt het ook, dat de af
betalingen geheel of gedeeltelijk uitblijven,
doch slechts zelden is daarbij onwil of
opzet in het spel. Meermalen gebeurt het,
dat geholpenen uit vroeger jaren plotseling
komen opdagen om een oude schuld in orde
te brengen.
Het resultaat over de jaren 1915 lot en
met 1922 is geweest, dat aan voorschotten
is verleend een bedrag van 129,808.3634
en dat terug is betaald 124,264.1034 of ge
middeld 95.7 pet. der voorschotten.
Tegen half vier Woensdagmiddag bezocht
II, M. d« Koningin-Moeder het St. Antonius
Gasthuis te Utrecht.
De Koningin-Moeder vergezeld door ba
ronesse v. Ittersum en den kamerheer Graaf
van Limburg Styrum; werd in de vestibule
van het gesticht ontvangen door den direc
teur-geneesheer dr. Boekelman, en de moe
der-overste Zuster Wilhelmina.
Een dochter van dr. Boekelman bood
Hare Majesteit een tuil lila orchideeën aan.
In de regentenkamer werd H. M. vervol
gens officieel verwelkomd door Z, D. H.
Mgr. v. d. Wetering als voorzitter der Re
genten, waarna het Zusterkoortje haar toe
zong het „Domine salvam fac reginam nos-
tram."
De Koningin-moeder maakte vervolgens
een ommegang door het Gasthuis, waarbij
dr. Boekelman en Zuster Wilhelmina Hare
Majesteit begeleidden.
Ten slotte nam H. M. inzage van de tee-
keningen voor de uitbreiding van het ge
sticht.
Evenals te Winterswijk en in de buurt
schap Kogender wordt ook in de buurtschap
Zwolle een boortoren opgericht voor het
opsporen van delfstoffen.
Dr. C. Lely, oud-minister van Waterstaat,
hoopt 23 September 70 jaar te worden.
Het Centraal Stembureau voor de verkie
zing van de leden van Prov. Staten van
Zuid-Holland heeft ter voorziening in de
vacature, ontstaan door het overlijden van
den heer A. C. Volker, tot lid van de Staten
benoemd verklaard mevr. M. A. Cohen Ter-
vaert, geb. Israels in Den Haag.
Het praeadvies van Mr. E, P. de Monchy
over „internationale regeling van het recht
betreffende hypotheek op binnenschepen"
is verschenen. De prae-adviseur komt tot
de volgende conclusies:
I. Het is gewenscht, dat een internatio
nale conventie een uniforme regeling geeft
van hypotheek en bevoorrechte inschulden
op schepen, behoorende tot de binnenvaart.
2. Deze internationale conventie bepale:
a. gedwongen inschrijving van schepen
boven bepaalde grootte; b. verbod om een
schip in meer dan één land te boek te stel
len.
3. In alle tot de conventie toegetreden
landen zullen hoogstens de navolgende in
schulden op het schip bevoorrecht mo«en
zijn:
a. de kosten van uitvinding; b. de uit de
dienstbetrekking voortspruitende vorderin
gen van den kapitein en van het scheeps
volk; c. het hulploon, de kanaal- en haven
gelden en andere scheepvaartrechten; d. de
vordering wegens aanvaring.
„Het Huisgezin" zou wendchen, dat mi
nister Colijn er toe te brengen was het be
drag van de salariskorting der ambtenaren
te verminderen met dc geraamde opbrengst
van de voorgenomen belasting op weelde-
verteringen.
We weten wel, dat de minister aan de
opbrengst der belasting op weeldeverterin-
gen ai een bestemming heeft gegeven: ver
mindering van sommige al te drukkende
belastingen en ook dit doel is sympathiek
maar nog liever zagen wij dit even uit
gesteld, ten einde de ambtenaren in hun
neergang voor te diepen val te behoeden.
Afgezien van deze reserve hebben we
niets dan lof voor minister Colijn's stevig
en krachtdadig beleid.
De verwachting, dat op elk van de groo
te ontvangkantoren der directe belastingen
een klerk door plaatsing van een kasre
gister zou vrijkomen, is, naar de N. R. Ct.
meldt, geen werkelijkheid geworden. De
proef met een kasregister aan het 1ste kan
toor te Amsterdam genomen, heeft dit uit
gewezen, zoodat op voorstel van de bezuij
nigingscommissie van verdere aanschaffing
van kasregisters voor den dienst der di
recte belastingen is afgezien.
Gisteravond kwam de raad dezer gemeente
in openbare vergadering bijeen onder voor
zitterschap van Jhr. A. v. d. Poll, wethouder.
Afwezig was Baron van Hardenbroek van
Ammerstol. Medegedeeld werd o.m. dat
Ged. Staten aan den burgemeester verlof
hebben gegeven om zich van 16 September
tot 7 October buiten de gemeente op te
houden.
Samenstelling der Commissies
De heer VAN UNEN deelde mede op
medisch advies niet aan den commissorialen
arbeid te kunnen deelnemen. Derhalve ver
zocht hij niet te worden benoemd.
Benoemd werden hierna
in de Plantsoenen Commissie de heeren L.
de Wilde en J. W. van der Erf
in de Commissie voor de Bedrijven de
heeren K. de Breuk: en C. W. Breed
in de Commissie voor het Grondbedrijf
de heeren W. M. de Boer en A. H. Baron
van Hardenbroek van Ammerstol
in de Commissie voor Openbare Werken
de heeren J. Hilterman en J. Moolenaar
in de Financieele Commissie de heer C.
W. Breed (Voorzitter) en de heeren C.
Tromp en J. de Breuk, leden
in de Commissie voor de Bezwaarschrif
ten i. z. Hoofdei. Omslag de heer L. de Wilde
(Voorzitter) en de heeren J. Moolenaar en
J. W. van der Erf, leden
in de Werkloosheidcommissie de heer J.
M. van der Eem
en in de Schoolcommissie de heer J. M.
J. Braam, (in de vacature H. M. Ruijsenaars
Hzn., niet herkiesbaar.)
Klein goed.
Goedgekeurd werden de voorstellen tot
overname van strookjes grond en inzake de
bebouwing tusschen Cloosterlaan en Spaarn-
zichtlaan.'
Na de vaststelling van de herzieningen
35 en 36 van het uitbreidingsplan, kwam aan
de orde het voorstel tot
beschikbaarstelling medailles:
B. en W. stelden voor hen te machtigen
Ie. Voor de R.K. Tooneelvereeniging
„Door Eendracht Sterk," onderaf deeling l
v. d. Ned. R.K, Volksbondafdeeling Heem
stede, beschikbaar te stellen eene medaille
ter waarde van f 15.ter gelegenheid van
haar 25-jarig bestaan op 12 October a.s.;
2e. Aan de Onderlinge Tuinlieden Ver-
eeniging Aerdenhout en omstreken te schen
ken eene medaille ter waarde van f 10, voor
de op 12 en 13 September gehouden ten
toonstelling in deze gemeente.
Goedgekeurd.
Vergoeding art. 101 L.O.
Wet 1920 over 1922.
Besloten werd om het besluit van 24 Juni
1924, zoodanig te wijzigen, dat onder 1.
Bijzondere Protestantsche School Voorweg
(M.U.L.O.) in de plaats van 204 leerlingen
wordt gelezen 237 leerlingen
in de plaats van f 3876.wordt gelezen
f 4503.en dat het bedrag der vergoeding,
na aftrek der schoolgelden, wordt bepaald
op f 761.08 in de plaats van op f 134.08.
Wijziging Bouw- en
Woningverordening.
Ove wegende, dat het gewenscht is het
bouwen van al te diepe gebouwen op diep
inspringende bouwterreinen te beperken,
ten einde daardoor te voorkomen, dat aan
grenzende perceelen worden verstoken van
voldoenden toevoer van licht en lucht en
voldoende ruim uitzicht, stelden B. en W.
voor de bouw- en woningverordening aan
te vullen met een artikel, waarbij bepaald
wordt, dat de afstand tusschen de rooilijn
en het meest achterwaarts gelegen gedeelte
van het gebouw niet meer mag bedragen dan
16 Meter.
Voorts stelden zij voor te bepalen, dat het
verboden is om aan de wegen, genoemd in
den bij deze wijziging behoorenden staat,
gebouwen te stichten, anders dan met in
achtneming van de op dien staat aangegeven
minimum afstanden en maximum aartal aan
een te bouwen woningen.
Goedgekeurd.
Verkoop van terreinen.
B. en W. stelden voor hun te machtigen
voor de gemeente te verkoopen aan J. van
der Pol, makelaar te Heemstede, één perceel
bouwterrein, groot plm. 1500 M2. en gelegen
aan de zuidzijde van de Lanckhorstlaan,
tegen een koopsom van f 13.500.tegen
den prijs van f 8.50 per M2.
Goedgekeurd.
Verlaging gasprijs.
B. en W. stelden voor
1. den gasprijs, laatstelijk geregeld bij
raadsbesluit van 16 Augustus 1923, vast te
stellen op
a. 11 cent per M3. voor gas, geleverd over
den. gewonen, en
b. 12 cent per M3. voor gas, geleverd over
den muntmeter.
2. te bepalen dat de sub 1 genoemde wijzi
ging in werking zal treden
a. voor iederen verbruiker van gewoon gas
cp het tijdstip, waarop de maanaelijksche op
neming van de meteraanwijzing in October
a.s. heeft plaats gehad
b. voor de verbruikers van muntgas op
7 October 1924.
Zooals men weet had de heer Jorritsma een
voorstel ingediend om het' twee-gasprijzen-
stelsel in te voeren n.l. voor gewoon gas
12 cent per M3. voor de eerste 40 M3. ver
bruikt gas per maand en 8 cent per M3. voor
de meerder verbruikte hoeveelheid gas en
voor muntgas 13 cent per M3. voor de eerste
20 M3. en daarboven eveneens 8 cent per M3.
De prijzen waren tot nu toe 12 cent over
den gewonen en 13 cent van den muntmeter.
De heer BREED berekende, dat volgens
het voorstel-Jorritsma de grootverbruikers
9.23 ct., de gewone verbruikers 12 ct. en
de muntgasverbruikers 10.2 zouden moeten
betalen. Dit is een onbillijkheid daar de groo
te verbruikers van den lageren prijs profitee-
ren, terwijl de kleine verbruikers, die over
den gewonen meter betrekken, den ouden
prijs moeten blijven betalen.
De heer HILTERMAN stelde voor een
uniforme verlaging van 2 cent per M3.
Den heer TROMP verwonderde dit voor
stel. Indertijd hebben B. en W. reeds een
toezegging gedaan, dat een Voorstel tot ver
laging van den gasprijs zou komen. Ook
deze spr. betoogde, dat het voorstel-Jorrits
ma de kleine en zuinige verbruikers z ou
dupeeren.
De heer v. d. ERF begreep niet, waarom
juist de heer Jorritsma met dit voorstel kwam.
Immers, het is ten voordeele van de zoo
gesmade kapitalistische klasse, die groot-
verbruikster is. Spr. zou zich kunnen voor
stellen dat dit vorostel door een vertegen
woordiger dier klasse was gedaan, b.v. door
Baron van Hardenbroek. Wat de heer Jorrits
ma nu gedaan heeft rijmt niet met het pro
gram van zijn partij, de S.D.A.P.
De arbeiders zijn meer gebaat met een
uniforme verlaging, die ten voordeele van
het algemeen komt.
De heer VAN UNEN ried aan bij een
zuiver economische kwestie als de gasprijs-
verlaging is, geen politieke uitstapjes te gaan
maken. De bedrijfsrekening kan er bij ge
haald worden, maar niet de politiek.
Spr. bestreed het voorstel om 2 cent te
verlagen. Het voorstel van B. en W., om 1 ct.
te verlagen gaat nog. Blijven de kolenprijzen
dalen, dan kan wederom een verlaging wor
den toegepast.
De heer JORRITSMA betreurde' het
gesproken? door den heer v. d. Erf. Wanneer
men zóó begint, komt er geen eind aan.
Spr. merkte op, dat het wel gemakkelijk is
om zonder meer 2 cent verlaging voor te
stellen, zooals de heer Hilierman deed. Doch
men moet met cijfers komen.
De cijfers van den directeur trok spr. in
twijfel. Deze berekent den prijs naar het to
tale gasverbruik en verdeelt de verbruikers in
groep A, 586 aansluitingen, met een gemid
deld maandelijksch gebruik van 130 M3.
groep B met een gemiddeld gebruik van 36
M3. per maand en greep C met een gemid
deld gebruik van 46 M3. per maand.
Spr. daarentegen rekende naar de meters
en schakelt de grootverbruikers (die b.v.
4000 M3. per Y> jaar gebruiken voor industrie
en verwarming) direct uit. Deze betalen thans
toch al minder dan den kostprijs (9.849.)
Hij komt dan tot 2307 aansluitingen in
groep B die 59 M3. gemiddeld per maand
gebruiken en groep C die gemiddeld 46 M3.
per maand gebruikt per aansluiting. Volgens
spr.'s tarief zullen deze beide groepen dus
een prijs van ruim 10 cent per M3. betalen.
Spr, becijferde hierna, hoe de winst over
1923 f 80.000.had bedragen, terwijl
24000.geraamd was. Naar wat hij ver
nomen had omtrent de bedrijfsresultaten tot
nu toe, kon de winst over 1924 op 100.00Ü
geschat worden. Wordt zijn voorstel inge
voerd, dan blijft er nog winst over.
Wethouder Dr. Droog ontried aanneming
van het voorstel Hilterman, dat tot verlies
Zal leiden. Wat het andere voorstel betreft, de
heer Jorritsma had niet kunnen weerleggen,
volgens spr., dat de kleine verbruikers gedu
peerd worden, zoodat spr. aanneming van
het voorstel van B. en W. aanbeval.
De heer van UNEN zeide, dat er gevaarlij
ke redeneeringen in het betoog van den heer
Jorritsma zaten. Immers,'groote meters be
teekehen niet altijd groote afnemers en wat
de winst over 1924 betreft, spr. wist zeker dat
deze nog maar f 40.000.bedroeg zoodat de
f 100.000.wel niet bereikt zuilen worden
(temeer niet nu men de gasprijs gaat verla-
gen.)
De heer .V. D. ERF. merkte nog ojj, dat
de reclame in „Het Volk," waarin geschoven
werd dat „het de S. D. A. P. weer was, die
gasprijsverlaging moest brengen," hem aanlei
ding had gegeven tot het brengen van de
politiek in het debat, iets waarvan spr. overi
gens geen voorstander is.
Na nog eenige discussie werden de voor
stellen Hilterman en Jorritsma verwor
pen met respectievelijk 11 tegen 3 en 13 tegen
1 stem. Het voorstel van B. en W. werd daar
na aangenomn.
Verlaging Duinwater prijs.-
B. en W. stelden voor om voor het water
het tarief op 24 cent per M3 te bepalen. Tot
dus ver berekende men 30 cent per M3 voor
tarief A 2 (woningen met een inhoud van
meer dan 250 Mr en 25 cent per M3 voor
tarief A I (woningen met Ten inhoud van
minder dan 250 M3) en 25 cent voor indu
strieel gebruik.
De heer Jorritsma had voorgesteld 23 cent
voor particulieren 18 cent voor industrieel
gebruik.
Het voorstel Jorritsma werd verworpen,
waarna het voorstel van B. en W. met alge
meene stemmen werd aangenomen.
Verlaging electriciteitsprijs.
B. en W. stelden voor
1. Het tarief, genoemd in art. 16 sub 3 der
Electriciteitsverordening, als volgt vast te stel
len
Tarief A :voor de eerste 2500 K. W. U. per
jaar 25 ct. per K. W. U voor de tweede 2500
K. W. U. per jaar 23 ct per K. W. U voor
de volgende IC. W. U. per jaar 21 ct per K. W.
U.
Tarief B binnen den aangegeven spertijd
23 cent per K. W. U. (zonder rabat.) buiten
den aangegeven spertijd
voor de eerste 2500 K. W. U. per jaar 15 ct,
per K. W. U. voor de tweede 2500 K. W. U.
per jaar 14 ct per K. W. U. voor de derde
2500 K. W. U. per jaar 13 ct per K. W. U.
voor de volgende K, W. U. per jaar 12 ct.
per IC. W. U.
2. Dit besluit in werking te doen treden met
ingang van October 1924 en voor iederen
verbruiker op het tijdstip, waarop de maan-
delijksche opneming van de meteraanwijzing
heeft plaats gehad.
Goedgekeurd.
Aanschaffing boekhoudmachine.
Besloten werd een crediet te verleenen van
f 3726.45 voor de aanschaffing van een
„Smith Premier Accounting machine" ten
behoeve van de Gas, Duinwater en Electrici-
teitsbedrijven.
Aanwijzing plaatsvervan
gend Hoofd Openbare
Scholen.
B. en W. stellen voor aan te wijzen tot
plaatsvervanger van het Hoofd der Open
bare Scholen voor lager en uitgebreid lager
onderwijs aan den Voorweg, den heer D.
R. J. Koster, onderwijzer aan de Openbare
School voor U.L.O. aldaar, zulks met in
gang van 1 October 1924.
Goedgekeurd.
Vrijstelling.
Besloten werd aan Gedeputeerde Staten
dezer Provincie, ten behoeve van de Open
bare School voor Uitgebreid Lager Onder
wijs tot 1 Januari 1925 vrijstelling te ver
zoeken van de verplichting tot het geven van
onderwijs in het vak „lichamelijke oefening"
in verband met niet gereed komen van het
gymnastieklokaal.
Rondvraag.
Mevr, DE VOOGD, vestigde de aan
dacht op de school- en werktuinen te Haar
lem. Zij schetste de opvoedende kracht van
dit instituut, waar de karaktervorming
en de gezondheid der kinderen bevorderd
worden,
In Den Haag profiteeren reeds 2000 kin
deren van de tuinen.
De VOORZITTER antwoordde dat deze
zaak bij de behandeling Van de begrooting
van 1925 ter sprake zal komen.
Naar aanleiding van een vraag van den.
heer DE BOER over den stand der Malaria
bestrijding in het algemeen, deelde Dr.
Droog mede, dat deze ziekte in onze gemeen
te afneemt. Vergeleken bij verleden jaar valt
er een belangrijk vermindering te consta-
teeren.
De heer VAN UNEN vestigde nog de
aandacht op de gebrekkige verlichting van
de Emanslaan, waarna de heer v. d. ERF
vaststelling van een maximum-snelheid ver
zocht voor de schepen in de Leidsche V„art.
Snelvarende luxe motoroootea doen schade
aan schoe' en stilliggende vaartuigen.
Het zal door B. en W. ia overweging wor
den genomen.
