m
Eerw. Zusters ürsBlinen
Leekepreeken.
Dit nummer bestaat uit 24 bladzijden, waaronder
het geïllustreerd Zondagsblad in acht bladzijden
0e Kruiswegstaties in de
Kathedraal St. Bavo.
Zaterdag 27 September 1924
47ste Jaargang No. 15351
Het standbeeld van koning
Willem II te Tilburg.
Een verzoek om voorziening in
de stijgende duurte.
De gemeente Amsterdam en de
broodprijs.
LEGER EN VLOOT.
Geen decoraties.
WERELD HULPTAAL
„ESPERANTO".
LEZING op Donderdag
2 Oct., 8 uur, gebouw
St. Bavo, door Eerw.
Pater PRELLER, Alk
maar en den Heer
HEILKER. Hoofddorp.
De bibliotheken der St. Vincen-
tiusvereenigingen zijn geopend:
Gevonden dieren en voorwerpen.
mmmmM
Moederhuis Bergen (N.-H.)
KWEEKSCHOOL
voor Onderwijzeressen
PENSIONAAT
met (kopklassen) M.U.L.O.
MISSIEGEBIED:
van den Boven-Nijl
U ganda-Protectoraat
Agenda 28 September
Agenda 29 September
Nog altijd de Verkeerswegen.
J. J. WEBER ZOON
Ooticiens Fabrikanten
Koningstraat (0 Haarlem.
Gunning.
Personalia.
De abonnementsprijs bedraagt voos
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970,
NIEUWE
COURANT
Advertentiën 35 cents per regel,
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezonden mededeeling, 60 et
per regel op de le Pagina's 75 cf
per regeL Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 14 regels 60 ct. per plaat
sing; elke regel meer 15 ct-, bij
vqpruitbetaling.
58.
ONBEDUIDENDHEID.
't Is twee dagen na de eerste groote soiree
van de familie Daalders. Mevrouw Elsa
Daalders ontvangt haar intiemste vriendin
nen Maud en Kitty. Het succes van de gast
vrouw wordt besproken en geroemd: welk
een keur van buffetten, wat een gezellig
strijkje, welk een prachtige bloemversiering.
En welk een uitgelezen schaar van gasten;
't was voor de oudste families der stad om
jaloersch op te worden! „En hoe vindt je
de vrouw van mr. Telders," vraagt de stra
lende gastvrouw? „O, aller charmantst,"
kweelt Kitty. „Wel een beetje gedurfd dat
toilet, hè? Maar wat geestig die lange veer
in haar kapsel en dan de manier, waarop ze
een cigaret rookt. Een Parisienne zou het
haar niet verbeteren!
„En hoe vindt je mevrouw van Tooren?"
„Dat weten we nu eenmaal, daar kan
niemand tegen op. De dames negeerden haar
alleen zooveel mogelijk natuurlijk. Maar des
te meer belangstelling toonden de heeren.
Onder ons gezegd is ze toch ook verbazend
knap."
„Maar Elsa," vraagt Maud, „wat was dat
voor een vreemde snoeshaan, ik heb haar
naam niet goed gehoord, je weet wel met
die lila japon met lange mouwen. Ze keek
of ze schijndood was geweest en als ze
praatte, had ze het over de kinderen,over
opvoeding en al zulke saaie dingen."
„Och," verontschuldigde mevr. Daalders,
,,'t is nog een oude kostschool-vriendin van
me, jong getrouwd en al zes kinderen, die
arme Bets! Ja, jelui kunnen er om lachen,
maar ik heb toch met haar te doen. Ze is
een beetje zielig en ouderwetsch en ik
dacht: zoon avond bij ons kan haar eens
wat in de hoogte halen."
„Als ik het je zeggen mag, Eis," vleit
Kitty met haar liefsten lach, „dat is toch
geen mensch voor onze kringen; 't is in één
woord een onbeduidend persoontje.
Ziedaar de gangbare meening over onbe
duidendheid. Wanneer ge dat vriendinnen-
kransje een oogenblik zoudt storen met de
opmerking, dat een zonderling kapsel of een
cigaret tusschen vrouwenlippen, dat een
mooi gezicht en een kleine voet nog geen
béwijzfen van persoonlijkheid en dat het
hebben van een groot gezin en een hoofd en
hart vol met huiselijke zorgen op zich zelf
nog geen bewijzen van onbeduidendheid zijn
dan zoudt ge vermoedelijk de schouders
zien ophalen. In onze uitgaande wereld is
men voor een goed deel al zóó ver gevor
derd, dat mfti vergeet achter een uiterlijk
een innerlijk te zoeken.
Niet dat men ongevoelig is geworden voor
critiek. Gij kunt een oppervlakkig mensch
niet meer beleedigen dan door te zeggen,
dat ge hem onbeduidend vindt. En waarom
iemand onnoodig kwaad te maken? Aan- on
beduidende volwassenen valt al heel weinig
,e veranderen. Laat ze dus in den zoeten
waan, welken ze over zich zelf hebben, wan
neer niets u noodzaakt hen uit hun zaligen
dommel wakker te schudden. Maar laten
wij ons zelf door geen moderne begripsver
warring laten misleiden en noch in onze be
oordeeling van ons zelf, noch in die van
anderen een verkeerden maatstaf gebruiken
Wat is een onbeduidend mensch? Maar
al te gemakkelijk is men in zijn antwoord
op deze vraag geneigd de menschen te clas-
sificeeren naar maatschappelijken stand en
ontwikkeling. Onbeduidend heeten voor
eerst al degenen, over wie de wereld nooit
spreekt, die nooit in het publiek verschij
nen en zelfs in eigen kring niet op den
voorgrond treden. Onbeduidend is dus iede
re handswerkman en kantoorbediende, ten
zij hij Zondags met een keihard schot goals
maakt op het voetbalveld. Maar onze sa
menleving houdt er ook nog een minder
grove wijze van beoordeeling op na.
Onbeduidend in iedere klasse is de per
soon, die niet weet uit te gaan en te ontvan
gen, niet Ijoven zijn stand gekleed gaat en
niet weet mee te praten over 't laatste sport-,
bioscoop- en theaternieuws. Het fabrieks-
en kantoormeisje moet haar uiterlijk op de
werkplaats zóó weten te camoufleeren, dat
zij te twaalf en zes uur, ontdaan van stof
jas en andere beschermingen, op straat in
ieder geval de sprekende gelijkenis met de
nieuwste étalagepoppen vertoont. Wie dat
niet kan, geldt onder haar gelijken als een
onbeduidend schepsel. En die maatstaf
van de modieuse midinette geldt eigenlijk
voor alle rangen en klassen, waarbij men
rooral geen verschil tusschen de beltie
seksen moet maken. Voor den modernen
jongen en ook ouderen man is het uiterlijk
evenzeer beslissend over de beduidendheid
van den persoon.
Maar er is ook een andere meetkunde en
wel die, welke alleen op den mensch, dat is
hoofdzakelijk op zijn innerlijk let bij de
beoordeeling van zijn persoonlijkheid. En
dan komen wij tot gansch andere resul
taten. Luister naar iemand's woorden en
let op zijn daden en handelwijzen, op zijn
reageeren op indrukken, op zijn houding in
voorspoed en bij tegenslagen, bij gunst en
ongunst van zijn vrienden en verwanten
hoe hij zich houdt, wanneer zijn werk zich
opstapelt en de omstandigheden, doorzicht,
beleid, energie vereischen, of wel de fortuin
hem toelacht en gelegenheid biedt zich naar
hartelust te ontspannen. Dat zijn proef-
steenen voor een oordeel over menschen-
Waarde.
Wanneer hebt gij nu recht om met dat
voel misbruikte „onbeduidend" te vonnis
sen? Zie hier het beeld van den onbedui-
denden man: als jongen verzot op indianen-
en rooversverhalen; als jongeling verliefd op
ieder lacherig meisje; als man steeds zoe
kend met beide handen naar steunpunten.
Is hij handwerksman, hij zal steeds een
groot woord onder zijn kameraden hebben,
zijn onbekwaamheid met mooie frasen weg
praten en voor zijn gebrekkige vakkennis
steun zoeken bij een goedhartigen kame
raad. Is hij rijk, hij zal zijn nietswaardig
heid onder uiterlijken glans trachten te ver
bergen; moet hij een redevoering houden,
er is wel een vriend, die ze, tegen een be
scheiden gegeven belooning, voor hem op
stelt; zit hij in moeilijkheden, een handig
advocaat redt hem er tegen een hoog
honorarium uit. En ten slotte prijst hij zijn
eigen scherpzinnigheid: hij weet zich im
mers altijd te redden; voor geld is alles te
koop!
Is hij minister, hij steunt op hooge be-
schermheeren en ambtenaren, zoolang tot
dat een slim politicus het juiste moment
kiest om zijn onbekwaamheid aan de kaak
te stellen en hem velt in een openbaar
debat.
En een onbeduidende vrouw? Als meisje
was het leven haar een droom; spiegel en
poederdoos, modeblad en balzaal vervulden
haar heele wezen. Gehuwd is haar nieuwe
staat haar spoedig een last. Praat haar niet
over een gezellig tehuis en al wat daartoe
bijdraagt; immers zij zelf zou daarvan de
ontwerpster moeten zijn. Praat haar niet
van opvoeding en hygiëne, van karakter
vorming, van huiselijke plichten, van zelf
opoffering en inschikkelijkheid, het dringt
niet tot haar door. Maar het gemis van een
nieuw toilet zal haar zenuwen schokken en
haar dagen lang verdriet geven.
Onbeduidendheid, ge kunt ze vooral ken
nen in iemands genegenheden. Onbeduiden
de menschen weten voor liefde geen liefde
terug te geven, omdat liefde offers vraagt;
zij achten het de meest natuurlijke zaak ter
wereld bemind te worden, hulp en steun te
ondervinden. Die behulpzaamheid van ande
ren is immers het natuurlijke element,
waarin zij leven; wanneer die gaat ontbre
ken, zakken zij in elkander, voelen zich als
een visch op het droge. Hun bestaan is een
deel van sterker persoonlijkheden.
Nogmaals: wees voorzichtig met het oor
deel der onbeduidendheid. Zoek het niet in
rang of stand, in maatschappelijke positie,
in niets wat uiterlijk is. En laat het woord
niet te licht over uw lippen komen; het
eenvoudige moedertje, dat ge als een on
beduidend persoontje aanziet, kan heel ge
makkelijk de heldin van een in stilte door
leefden roman zijn. En tracht werkelijk on
beduidende personen niet te kwetsen met
uw minachting of spot; zij zijn meestal het
product van opvoeding en milieu en een
product, waaraan gewoonlijk weinig meer te
verbeteren valt. Verdraagzaamheid en me
delijden, hulpvaardigheid en steun is het
wat ze noodig hebben, wanneer ze ons door
een te ver gedreven ijdelheid ten minste
niet afstooten. Maar laat de hulpbehoevend
heid van zoo vele onbeduidende» een spoor
slag zijn voor allen, aan wie de leiding
van de jeugd is toevertrouwd om te voor
komen, zoolang het nog tijd is; om door
tucht en kracht en voorbeeld en onverzet
telijkheid tegenover alle lakschheid, traag
heid, zelfingenomenheid en eigenzin te vor
men tot zelfstandigheid in een tijd, dat er
nog te vormen is.
HOMO SAPIENS.
BSB-j
Vrijdag heeft onder groote belangstelling
de onthulling van het standbeeld van Ko
ning Willem II door H. M. de Koningin te
Tilburg plaats gehad.
In verband met de steeds stijgende kos
ten van het levensonderhoud en speciaal
met het oog op de sterke stijging in de
jongste maanden, hebben de R.K. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel „St. Raphael"
en de Prot. Chr. Bond van Spoor- en Tram
wegpersoneel aan de directie der Ned.
Spoorwegen verzocht, zoodanige voorzie
ningen te willen treffen, waardoor het per
soneel de stijgende duurte van het levens
onderhoud zal kunnen bestrijden.
In hun verzoek wijzen de bonden er op,
dat de evenwichtigheid tusschen inkomsten
en kosten voor het levensonderhoud door
de jongste prijsstijging geheel zoek geraakt
is en vele gezinnen van personeel reeds in
groote zorg verkeeren over de vraag: hoe
de eindjes aan elkaar te knoopen.
Zij vestigen er verder de aandacht op,
dat de belastingen een bovenmatig zware
druk leggen op velen, welke bovendien nog
een bedrag aan huishuur moeten betalen,
dat veel te hoog is in vergelijking met hun
inkomen.
Het moge voor sommigen vreemd zijn,
dat in dezen tijd van loonsverlaging een
verzoek wordt gedaan voor verhooging van
inkomsten maar feit is, dat door de sterk
verlaagde salarissen en de zich daarbij ge
voegd hebbende groote stijging van de kos
ten van het'levensonderhoud, de finantieele
draagkracht, vooral van 't personeel, gezins
hoofden, zoodanig is verzwakt, dat voorzie
ning dringend noodig is, om niet terug te
zakken naar de slechte toestanden van
weleer, waaraan het personeel zich met
veel moeite ontworsteld heeft.
Naar de „Tel." verneemt, heeft het col
lege van B. en W. te Amsterdam zich ver-
eenigd met het voorstel van wethouder De
Miranda in zake de maatregelen tot tegen-
gang van de verdere brcodprijsverhooging.
Dit besluit nam het college nadat des mor
gens opnieuw een vergadering had plaats
gehad met de bakkerspatroonsorganisaties,
die reeds in beginsel accoord gingen met de
plannen voor de 'meelvoorziening. In deze
nieuwe conferentie legden de betrokken
bakkersorganisaties zich ne"r bij een ver
deeling van het risico, dat de gemeente op
zich neemt door meelaankoop, over de ge
meente en de bakkers. In dien zin, dat de
bakkers in geval van prijsdaling hun meel
van de gemeente zullen moeten blijven be
trekken tot een prijs van ten hoogste 1.50
per 100 kilo boven den marktprijs. Bij ver
dere prijsdaling komt dan het risico voor
rekening der gemeente, waartoe den raad
een extra crediet van 40 mille zal worden
gevraagd.
Volgens de „Tel." heeft de Koningin geen
decoraties verleend aan officieren, in ver
band met de gehouden oefeningen.
Tevens gelegenheid tot aan
melding voor den nieuwen
cursus. TOEGANG VRIJ.
straat 14 en de Frans Hals-apotheek, L.
Schoort, Frans Halsplein 1.
1. Nieuwe Groenmarkt 22, Woensdag half
89, Vrijdags half 89.
2. Hagestraat 49, Woensdags half 8—9;
Vrijdags half 89.
3. Generaal de la Reijstraat 2, Dinsdag 8
9; Vrijdags 89.
4. Klarenbeekstraat 60, Woensdags halt 8
tot 9 uur.
Terug te bekomen bij: C. F. Henning, Gr.
Houtstr. 30, bankbiljet; Meerleire, Schouw
tjeslaan 80, broche; W. Grol, Ostadestraat
Kt#,
tv
#8w.vv'¥V x-.v.
VOORBEREIDING VOOR DE
KWEEKSCHOOL.
Een stand van de Hygiënische Propaganda Tentoonstelling van ,,H sr won.ien
Levenskracht." In het midden een keurig kleedje, verv aaidigd door een
jon geman, patient van Berg en Bosch
Gem. Concertzaal. Film Adoro Te, 254
en 8 uur.
Sociëteit St. Bavo. Feestavond Herwon
nen Levenskracht 8 uur. Tentoon
stelling prijzen R.K. Volksbond.
Sociëteit St. Bavo. A Capellakoor „Ons
Genoegen" 8 uur Bestuur Kleerma
kers, 8 uur aangifte cursussen vrou
wenbond 35 en 8—9 uur. Trekking
verloting Volksbond, 8 uur.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus' Liefdewerk, Zoztestraat 11 El-
ken Donderdag van 8954 uur.
R, K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen voortn.
van 912 uur, n.m. van 25 uur Zater
dags alleen van 912 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen - Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen des
voorm. van half 11half 12 en des nam.
van 3 tot 4 én van half 8 tot half 9 uur.
Telefoon 2981.
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 2—5 en van 7—10 uur, he-
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken.
Marthavereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingsbureau voor vrouwen. - Alle
wersstraat 97, jasje; J John. Lombartstecg 6,
werkkiel; H. J. Kalt, Berckheydestraat 96,
grijze poes, Kennel Haerlem; Wielart Rmtz-
straht 46. grijs-witte poes, idem; Kijpstrs-,
Nassaulaan 34F, zwart-witU poes, idem; Dit
een boom in de Zijlstraat gehaald, grijze poes
Kennel Fauna; Heijdanus, Zijlstraat 29rooa,
oranjepoes, idem; E. Hospes, Nassauplein 5,
grijze poes, idem; H. Blankenburg, Bloem
hofstraat 27rood, R-K. kerkboek; D. Hoo-
genbirk, Voorhelmplein 25 f uweelen baret,
J. Lukas. Klein Heiligland 44 Hof)e, stop
mes; A. Sturm, Oranjestraat 119. P°^tem°n'
naie met inhoud; P. Ronde, Vooruitgangst.
77, rozenkrans met zwaar kruis; J Chris
aans, v. Loonstraat 12, schoen; Stavenaaar,
Lomb.vdsteeg 4. gymn.schoen; Wed. Hey-
mans, Burgwal 46, touw met hangijzer, VC
P v d Boogaard, Clercqstraat 47, .bokken-
tuigje; J. Vander, Brouwerskade 63, vl?1Pe";
J de Nieuwe, v. Marumstraat 25 armband,
Hylkema, Kleverpark 20, bontje; R. Bann'»k'
Gortesteeg 10, broche met Port[®ll C. V,
ting, Z. B. Spaarne 34C, n)Wielbelastmgpl.,
A Vissers, Tetterodestraat 108, idem, G, ïj-
huis, Graaf Willemst5aat 19, bal; F. Hamers,
Aelbertsbergstraat 19, .ceintuur; W. v Lew-
sum, L. Margarethastraat 40a, idem, A. Jan
sen, Voorzorgstr. 24, armbandhorloge; Ken
nel Haerlem, Ter Spijtstraat; geel hondje,
herdershond, bruin hondje; Fr Mau"k' Z-
Brouwersstraat 40, hondenhalsband, R. v. d.
Aar Frans Halsstraat 30, jongensjas; K.en-
nel Haerlem,J^S^t^witte^es,
49?7eurmaPt;D' Donker, Ursulastraat 14rOod,
nKlirfntieS'. J. VO^CCrt, - -
i O
grijswitte poes; M, J. Hart, Kleine Houtstr.
49, deurmat;
portret; M. Hessels, Zijlstraat 4!,petje, J?
Dijk, Ridderstraat 10, ring;
A. Meijer
Het miniatuur-Sanatorium ..Berg en Bosch te Apeldoorn, dat des avonds
geheel verlicht is en veel belangstelling trekt.
werkdagen van 1012, van 24 en van
89 uur. Tel. 1671. Tevens gezellig sa
menzijn voor Hollandsche meisjes, die hier
geen tehuis hebben Zondag en Woensdag
van 810 uur n.m f
R. K. Bevolkingsbureau 'Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 810 uur
op Maandag- Woensdag- en Vrijdag-
St. Elisabeth's Vereenigiug Jansstraat
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. V. E. Maan
dags van 23 uur. Donderdags van. 1—2
uur.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks, uitge
komen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
De Zondags- en nachtdienst der Apotheken
wordt deze week waargenomen door de
Firma Grijseels en van Hees, Lange Veer-
Dezer dagen is in de Kathedraal ter be
zichtiging geplaatst het ontwerp van de eer
ste statie van den Kruisweg, welke aldaar
aangebracht zal worden. Het ontwerp, dat
op een achtste van de ware grootte is ge
maakt, geeft nochtans een vrij goeden indruk
van het werk van den schilder, Henri Bij
voet, wien de mooie opdracht te beurt is ge
vallen deze staties te ontwerpen.
Naar aanleiding daarvan gingen wij gis
terenmiddag den schilder in zijn atelier be
zoeken en, om een juister indruk te geven,
uit welk sentiment dit werk is geboren, kun
nen we niet beter doen, dan de woorden
gebruiken, waarmede hij zichzelf uitdrukte.
De principen volgens welke hij werkt zijn
de volgende
„Een schilder moet trachten zijn kunst te
maken, dat degene, die haar ziet, nooit geheel
ongelukkig kan zijn, ook al is hij zich bewust
dat dit ideaal onbereikbaar is." en „de kracht
van den schilder ligt in het uitbeelden van
zijn zieleleven, medelevende het zieleleven
van zijn volk."
Ook bij deze schepping is hij van deze
grondgedachte uitgegaan. Vervolgens nam
hij in aanmerking, dat deze staties moesten
passen in een kathedraal van St. Bavo, een
kathedraal, staande in een Noordelijk land,
dicht bij de kust van de zee en onder bescher
ming van een heilige uit deze streken, wiens
hoofddeugd de versterving was. Daarom
kan er niets zijn in de kathedraal, wat bui
ten de geest van St? Bavo en het noordelij ke
land valt. Dus geen invloeden uit het Oosten
of interpretaties van Italiaansche kunst. In
alle tijden dat de menschen hun zieleleven
verdiepten, heeft de lijn meer beteekenis
gehad dan het relief, omdat de gedachteweer-
gave de werkelijkheidsweergave over-
heerschte.
De muurschilderingen dienen te zijn de
afbeelding van het bidden der menschfn
van Holland, maar geen luister ge
stolen uit andere landen, want alle grijpen
naar iets anders, dan naar eigen volk en eigen
landaard, is ons zelf machteloos maken. Zoo
doende is het in den geest van ons land en St.
Bavo, die technieken toe te passen, die uit
den grond van ons land geboren worden en
te gebruiken de kleuren van de zee. Daarom
ook is deze eerste statie in hoofdzaak ge
componeerd in brons groen, wit en donker
paars.
Niet het rifke mozaiek kan hier dienen,
maar het doffe, kleurige, diep-ernstige aarde
werk waarmede de statie als bakwerk (on
regelmatige tegels, die met de teekening zijn
meegesneden (sectiel) zich aansluit aan de
Kathedraal, wiens hoofdversiering gebakken
terra-cotta is.
De statie, waarvan het ontwerp gereed
is, is letterlijk opgevat naar den titel, dus
geen handenwassching vóór de veroordee
ling of een wegvoeren er na, maar het oogen
blik dat Pilatus het vonnis dat hem door een
dienaar wordt voorgehouden, onderteekent.
Een andere dienaar gaat heen met het wa
ter en er staat een soldaat te wachten om
Christus weg te voeren. De dienaar, die het
vonnis, ophoudt, onderwerpt zich tegen zijn
wil aan de handeling van Pilatus.
Aan de rechter en linkerzijde bevonden
zich de Joden, Pilatus bedreigend, opdat hij
het vonnis zal voltrekken.
De gebeurtenis is, omdat ze zoo letterlijk
is weergegeven, zoo duidelijk mogelijk ge
componeerd, zoodat op afstand is te zien, dat
de groep uitdrukt Christus voor Pilatus, die
beiden het middenvlak vullen, als twee witte
figuren.
Het smalle, gerekte formaat van de statie
was moeilijk te vullen met een figurale com
positie, maar aangezien het vak reeds in de
architectuur was opgenomen, heeft de schil
der zich daaraan moeten houden en niet het
lapmiddeltje gebruikt van twee zijfiguren
(profeten of iets dergelijks) om een dragelijk
formaat te krijgen.
We zouden over het ontwerp zeer veel
waardeerends kunnen zeggen, doch wachten
hiermede liever tot de orgineele statie, die in
sectiel uitgevoerd een veel dieperen indruk
zal maken, ter plaatse aanwezig is.
BOUWKUNST IN SCANDINAVIË EN
DENEMARKEN.
Op uitnoodiging van ambtenaren van
Openbare Werken hield Vrijdagavond in de
projectiezaal der Hoogere Handelsschool in
genieur Friedhofi een lezing met lichtbeel-
beelden over Bouwkunst in Scandinavië en
Denemarken.
In een tijd, aldus spreker, waarin als iets
kenschetsends naar voren treedt een zoeken
kan het zijn nut hebben eens een kijkje te ne
men elders, om te zien hoe anderen hunne
architectonische oplossingen trachten te vin
den. Het is daarbij echter eisch, niet tot slap
imiteeren over te gaan, maar zelfstandig te
blijven.
Niet zonder bedoeling heeft spreker als
observatie-terrein Sqandinavië en Denemar
ken gekozen, landen met een oude cultuu^.
Bij een diepere beschouwing van de archi
tectuur in deze landen blijkt o.m., dat de
nationale traditie is hoog gehouden, terwijl
anderzijds onmiskenbaar invloed uit Italië
merkbaar is.
Groote waarde wordt in deze noordelijke
landen gehecht aan de ligging van een ge
bouw. Spr. haalt als voorbeeld aan, dat in
Helsingfors, waar men mag aannemen dat
nog Scandinavische invloeden werken, on
langs voor een parlementsgebouw een prijs
vraag werd uitgeschreven om voor de ligging
van het gebouw de meest zuivere en meest
aesthetische oplossing te verkrijgen.
Spr. treedt hierna in bijzonderheden over
de bouwwijze in de Scandinavische landen,
waarin als iets typeerends telkens weerkeert
de binnenplaats, al of niet overdekt, als cen
trum van het bedrijfsleven (bij boerderijen
b.v.) of van het huiselijk leven bij particu
liere woningen.
Na deze inleiding wordt door spr. het ge
sprokene verduidelijkt aan de hand van een
Ja, het zijn nog altijd de verkeerswegen,
die een bron van ergernis vormen en een
rijk objqct voor ingezonden stukken in de
krant. Het is niet le verwonderen. Het er-
keer is in de laatste jaren zoo ontzaglijk
toegenomen, dat de verbetering der ver
keerswegen er onmogelijk gelijken tred mee
kon houden en hel zal nog wel vee! hame-
ren kosten op dezelfde aambeelden al»
vorens we wegen hebben, die geen gevaar
meer opleveren en gemakkelijk zijn voor
het verkeer.
Maar, het blijkt dat onze Rijks-, provin
ciale- en stedelijke besturen met de beste
voornemens bezield zijn. Het is nog slechts
eenige jaren geleden dat ik op deze plaats
de aandacht vestigde op den Schoterweg,
waar toen de nieuwe bebouwing in volle
ontplooiing kwam. Het was de eerste maal
dat op den toestand de aandacht gevestigd
werd en ik deed dat, naar aanleiding van
de verbetering, die de Rijswijksche weg in
Den Haag ondergaan had. een weg, die
in vele opzichten met den Schoterweg is
te vergelijken.
Nadien is ook met kracht gewerkt aan de
verbetering van den Schoterweg en langza
merhand wordt het een goede toegang naar
Haarlem. Het is te begrijpen dat niet alle
verbetering ineens kan komen en dat
slechts bij beetjes kan worden gewerkt. Dat
blijkt ook het geval op den weg Haarlem-
Leiden en het is ook niet erg, als maar eerst
de gevaarlijkste plekken uit den weg wor
den genomen.
Zoo vestigt men ons onze aandacht op
de bocht in den weg te Bennebroek nabij
Berg en Dal, waar tal van ongelukken ge
beuren en ook dezer dagen weer een onge
val plaats had. Het is misschien wel de ge
vaarlijkste bocht in den hcelen weg tot
Rotterdam toe. Het zou een nuttig werkje
vcor werkverschaffing zijn indien deze bocht
gerectificeerd werd.
6rood, Duitsch leerboek; F. van Dijk, Rid
derstraat 10, ceintuur; A. Staphorst, v. Oor
schotstraat 8, idem; H, Mulder, Baan 11,
hangertje van een collier; Muller, Hoofman-
straat 46, geel hondje, Kennel Haerlem; De
Bruin, Heerensingel 127, bast. herdershond,
Kennel Fauna; H. Akersloot Busken Huet-
straat 11, glacé handschoen; P. Vester, Brou-
Kleine Houtstraat 22, rozenkrans; W. de
Zwaan, Zomerkade 241, rozenkrans in étui;
H. Zwart, De Witstraat 24D, schoen; J. Ver-
mik, Gen. Joubertstraat 3rood, schoentje;
D. Hoolwerf, Busken Huetstraat 39, dames-
tasch met inhoud; Homan, Kerkhofstraat 1B,
tcuw met handschoen; C. A. Schreuder,
Karei v, Manderstraat 35, schooltasch; J. v.
Twuyver, Brouwersstraat 89, boekentasch;
P. G. Spierenburg, Leidscheplein lor, pakje j keurige serie lichtbeelden, blijkbaar metgroo-
wok I te kennis van zaken gekozen oude kerkjes
Barometerstand 9 uur v.m.: 763. Voorull.
OPGAVE VANi
in Denemarken, kerken (en interieurs daar
van) in Noorwegen en Zweden, openbare
gebouwen in de groote steden (Kopenhagen,
Stockholm, Gothenburg).
De lezing van ingenieur Friedhoff lijkt
ons belangrijk genoeg, om daarop te eeniger
tijd in een afzonderlijk artikel, verlucht met
enkele foto's terug te komen.
Een dankbaar applaus volgde op deze
voordracht, die door de aanwezigen met groo
te aandacht werd gevolgd.
PROVINCIALE ZAKEN.
Begrooting Waterleidingbedrijf
Gedeputeerde Staten bieden ter vast
stelling aan de begrooting van het Provinci
aal Waterleidingbedrijf voor het jaar 1925,
sluitende met een bedrag van f 3.576.000
De water ver koop is geraamd op f 1.130.000,
het verliessaldo is geraamd op f 121.000, de
beschikbaargestelde geldeij door de provin
cie op f 1.291.000.
Aan de waterwinningsmiddelen van het
pompstation bij Wijk aan Zee zullen nog
werkzaamheden moeten worden verricht, zoo
als het dieper verleggen van .zuigleidingen,
het op diepte plaatsen van putkappen e. d.,
alvorens de laatstelijk aangelegde werken
hun volle nuttig effect zullen afwerpen. Het
hierbij aangevraagde crediet dient ter be
strijding van de kosten dier werkzaamheden.
Overigens ligt het in verband met de tot
standkoming van het nieuwe pompstation
bij Castricum in de bedoeling vooralsnog aan
de Waterwinningsmiddelen van het pomp
station bij Wijk aan Zee geen verdere uit
breiding meer te geven.
Balans Waterleidingsbedrijf.
Gedeputeerde Staten bieden ter vaststel
ling aan de balans van het Provinciaal Water
leidingbedrijf over 1923, sluitende in ont
vangsten en uitgaven op 11.145.936.481-,
en de winst en verliesrekening sluitende met
een bedrag van 596.330.9154.
Het batig saldo der exploitatierekening
bedraagt f 596.092,40.
Begrooting Electriciteits
bedrijf.
Gedeputeerde Staten bieden ter vaststel
ling aan de begrooting van het Provinciaal
Electriciteitsbedrijf voor het jaar 1925, slui
tende met een bedrag der exploitatie van
f4.066.700, voor buitengewone inkomsten
en uitgaven met een bedrag van f 779.000
Het voordeelig saldo op de exploitatie
rekening wordt geraamd op f247.100.
Het saldo winst op de verlies- en winst
rekening wordt geraamd op ff 2.77.100.
Wijziging Trambaan
Gedep. Staten hebben vergunning ver
leend aan de Tweede Noord-Hollandsche
TramwegMij. te Amsterdam tot wijziging
van haar trambaan op den openbaren weg
over den Beemsterringdijk nabij de tram-
brug over de Beemsterringvaart bij Scher-
merhorn.
De levering van 170.000 kilogram aard
appelen voor hfet Provinciaal Ziekenhuis
nabij Santpoort, waarvan Vrijdag j.l. de aan
besteding plaats vond, is gegund aan de
firma Dijkstra te Lioessens (Friesland.)
Voor het propaedeutisch examen voo»
werktuigkundig ingenieur, slaagde te Delft,
de heer Tj. Kramer, geboren te Haarlem.