Uw verkoudheid
Het Missiehuis der Missionarissen van het H. Hart
te Driehulzen.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Zaterdag 27 September 1924
KERK EN SCHOOL»
KUNST EN KENNIS.
LEGER EN VLOOT.
UIT DEN OMTREK.
Kon. Ned. Hoogovens en Staal'
fabrieken.
Ingezonden Mededeefingen
verergert met het uur en kan
ontaarden inborstaandoening
Wacht dus niet neem dadelijk
De begrafenis van wijlen dokter P. Varekamp, in leven badarts
te Zandvoort. Het groot aantal belangstellenden rondom de
groeve. Op de Zandvoortsche begraafplaats
Examens Politie-diploma.
Zilveren Professiefeest van
Pater Stoks.
Honderd jaar aluminium.
Het zilveren priesterfeest van Deken Hollenöerg, na devacantie
te midden der schoolkinderen gevierd.
Albert Vogel.
Een oud bouwwerk.
Uitreiking van ónder
scheidingen
De militaire relletjes te Ede.
LANDBOUW EN VISSGHERIJ.
Het honinggewin.
Landbouwtentoonstelling.
VELSEN.
t 60 cents per regel
UIT DE PERS.
De Tweede Kamer.
Bij het zilveren priesterfeest van Pastoor Hollenberg,
deken van Purmerend.
HILLEGOM.
Het Missiehuis te Driehuizen is tot stand
gekomen. Dat wil niet zeggen dat het geheel
gereed is maar het grootste, verreweg het
grootste gedeelte van het werk is af en het
klooster is in gebruik genomen. Dit is een
mooi gebouw. Architectonisch is het i.i alle
opzichten geslaagd en aan zijn doel beant
woordt het volkomen. Het is flink
en beheerscht volkomen de wijde omgeving.
Het is in elke lijn, in eiken hoek, in elke ver
siering een klooster. Ongetwijfeld is het door
goede begrippen van bouwkunst beïn
vloed. De ingang zelf is geheel in de strenge
lijn van onzen tijd.
Het Missiehuis is gelegen aan den Hage-
linger- of Doodweg, een weinig ten Zuiden
van den spooroverweg bij het station Drie-
hnis-Westerveld. Zooals het de heele om
geving beheerscht, zoo geeft het niet alleen
een cachet aan dit gedeelte van den weg,
maar vult hem, ofschoon een twintigtal
meters achteruit gelegen.
De weg die het zij tusschen haakjes
gezegd de door de gemeente Velsen toe
gezegde verbeteringen dringend noodig heeft,
wordt afgesloten door een hocg ijzeren hek.
Over een drietal geplaveide opritten kan
men door de daaraansluitende hekken op
het pleintje komen voor den hoofdingang.
De grond ter plaatse is met wat schraal gras
begroeid dat in de toekomst door bloem
perken zal worden vervangen. Het klooster
Zelf bestaat uit een groot hoofdgebouw waar
van de hoofdingang op het Westen is gelegen.
In het Noorden en het Zuiden zijn hieraan
kapitale vleugels aangebouwd. Het terrein
dat achter het hoofdgebouw ligt en door de
beide vleugels wordt geflankeerd zal voor-
loopig voor bloementuin worden ingericht.
Later hoopt men hier in aansluiting met de
ruime vestibule een groote kapel te bouwen.
Hoogstwaarschijnlijk zal dit plan echter
nog wel eenige jaren blijven liggen. Verder
strekt zich achter het klooster nog een ruim
terrein uit dat gedeeltelijk is ingericht voor
voetbalveld voor de studenten en verder
voor moestuin enz. Ook stelt men zich voor
in de toekomst eigen vee te gaan houden en
een boerderij te drijven.
Dit wat de omgeving betreft.
Wat het missiehuis zelf betreft, nog
het volgende. De hoofdingang is een
architectonische poort waarin de groote
roomkleurige beelden rechts van het Heilig
Hart, links van Onze Lieve Vrouw, niet
alleen goed uitkomen, ïnaar zelfs aan het
hoofdgebouween zeer goed cachet geven.
Door de groote, openslaande deuren komt
men in de ruime, frischbetegelde vestibule.
Links daarvan vindt men, door een gang
van de communauteit afgesloten, de afdeeling
Voor bezoekers. Een zestal ruime spreekka
mers liggen aan deze gang. Twee der kamers
vormen met elkaar verbonden een groote
kamer voor een of ander feest. Op de eerste
Verdieping liggen de logeerkamers.
De gang, waartoe de vestibule rechtstreeks
toegang geeft, doorsnijdt heel het hoofd
gebouw en staat met dito gangen in de zij
vleugels in verbinding. De linkerhelft van
het hoofdgebouw is bestemd voor de broe
ders, de rechterhelft voor de studenten.
De wanden der gangen zullen gestuca-
doord worden. Ze hebben lambrizeeringen
en de vloer bestaat uit frissche tegels met een
aardig motief. De verschillende zalen en ka
mers grenzen er aan.
Allereerst vinden wij in het linkergedeelte
dat dus van de studenten de zaal die
zoolang voor kapel is ingericht. Men treft
er een hoofdaltaar en twee zijaltaren. De
banken die weldra zullen worden geplaatst
zijn voorloopig vervangen door stoelen.
Aan het einde der gang zijn drie klaslokalen
terwijl men om den hoek, in den zijvleugel
dus, weer drie klaslokalen vindt.
Het rechtsche gedeelte van den zuidelijken
vleugel is half studiezaal en half recreatiezaal.
Deze zalen kunnen door het verwijderen van
de tusschenbeschutting in een groote tooneel-
zaal worden veranderd. Naast een z.g. wasch-
hok wordt deze vleugel afgesloten door een
gymnastiekzaal, die wordt ingericht.
Aan de rechterzijde, het gedeelte dat voor
de broeders is bestemd, vindt men behalve
vele kamers de recreatiezaal voor de paters.
Ook de keuken is daar ondergebracht. Deze
is verbonden met de grc ote r ft ;r voor paters
en studenten. De broeders hebben een eigen
refter.
Op de eerste verdieping vindt men voor
namelijk de kamers der paters. Ook is er nog
een oratorium dat aanvankelijk als kapel
heeft dienst gedaan.
Geheel boven zijn de verschillende slaap
zalen voor studenten en broeders. De zalen
zijn in frissche cellen verdeeld, welke alle
zeer smakelijk in volkomen kloostereenvoud
zijn ingericht. Op elke zaal vindt men een
viertal rijen cellen. Twee in het midden en
twee zijn langs de zijkanten. De zalen wor
den begrensd door badgelegenheden, welke
bestaan uit een voorportaal waaraan een acht
tal douchebaden en een tweetal kuipbaden
grenzen. Aan de andere zijde van de slaap
zaal is een gemeenschappelijke waschzaal.
Zoo hebben wij „in a hurry" de k lezers
het klooster geheel doorgevoerd. Een
hygiëne waaraan bezwaarlijk een verbetering
ware aan te brengen. De firma Lieshout en
Zonen uit Eindhoven en de heer F. de Beer,
respectievelijk aannemers en architect van
dit bouwwerk, hebben in anderhalf jaar een
missiehuis tot stand gebracht dat er wezen
mag, niet alleen, maar dat ook met een vol
komen kennis van zaken en met groote des
kundigheid in kloosterbouw werd uitge
voerd.
Na deze beschrijving van het klooster
een enkel woord nog over de bewoners.
De eigenlijke naam der paters is Missio-
narii Sanctissimi Cordis, d.i. Missionaris
sen van het Heilig Hart, en het Missiehuis
wordt genoemd een Apostolische School.
Overste is Dr. J. W. Muyser. Het is een
parallelstichting van het Missiehuis te Til
burg, dat te klein werd voor den grooten
toevloed van leerlingen.
Men is begonnen met een viertal klassen
waarover het totaal aantal van een zestig
leerlingen is verdeeld. Verder telt het Mis
siehuis een 10-tal paters en een twaalftal
broeders. Wanneer de studenten een zes
tal jaren in het Missiehuis zijn geweest, bren
gen zij hun noviciaat door in het klooster te
Arnhem. Daar studeeren zij ook philosophie.
De theologen zijn in Stein bij Sittard.
De orde telt momenteel een 650-tal leden
en heeft huizen in Duitschland, Frankrijk,
Oostenrijk, Italië, Spanje, Engeland en Bel
gië. In Nederland nl. in Tilburg, Stein,
Driehuizen en Arnhem. De Congregatie
werd in 1854 door Jules Chevalier gesticht.
2 October a.s. zal het Missiehuis door Z.
D. H. Mgr. Callier worden ingewijd.
den Ned. R.K. Politiebond „St*
Van den Ned. R.K. Politiebond
Michaël."
's-Bosch, 26 Sept. Geslaagd voor het
diploma met aanteekeningen de agenten van
politie Th. J. Derksen, Nijmegen A. .W. F.
Moorman, Deventer; J. A. Rademakers,
Heerlen; M. v. d. Voort, Breda; P. J. Jan
sen, Maastricht; H. R. Ekelenburg, serg.
mil. 's-Bosch; A. Donkers, serg. mil Nijme
gen. -
Het gewone diploma werd behaald door
de agenten van politie J. H. Philips, Heer
len; C. de Bruis, Den Bosch; Ch. L. Pieters,
Helmond; M. P. van Gelder, Nijmegen; N.
G. van Wieringen, Maastricht; N. Rovers,
Den Bosch; Th. J. van Mours, Den Bosch;
L. A. v. d. Kerkhof, Helmond; H. J. van
Gils, Tilburg; J. Jobse, veldwachter Oud
en Nieuw Gastel, G. J. Smeets, landarbeider
NederweertH. J. Sanders, veldwachter
Staatsmijnen, Schaesberg; M. W. Dirven,
bloemist, Burgerhout, gem. Roosendaal.
De welbekende pater redemptorist M.
Stoks hoopt Maandag a.s. den 25sten ge
denkdag zijner professie te vieren.
Er is alle aanleiding om bij die gelegen
heid op den verdienstelijken arbeid van
dezen ijverigen zoon van den H. Alphonsus
de aandacht te vestigen.
Hij is een man met een warm priester-
hart, en met een helder .verstand, een kloo
sterling, die velen tot raadsman en steun ge
weest is.
De groote verdienste van Pater Stoks
ligt vooral in zijn publicistischen arbeid.
Sedert vele jaren is pater Stoks hoofd
redacteur van „De Volksmissionaris" het
populaire godsdienstige tijdschrift, dat iede
re maand in duizenden exemplaren onder
het volk veel nut sticht. Ook is hij hoofd
redacteur van „Mannenadel en Vrouweneer",
het tijdschrift van de Vereeniging .Voor Eer
6n Deugd. Van deze vereeniging is hij ook
Hoofdbestuurslid. De arbeid dezer Ver
eeniging heeft steeds zijne bijzondere sym
pathie gehad. Voor haar schreef hij de be
kende brochures tegen Het Leven, tegen de
Telegraaf, tegen de N. R. Crt., tegen de
Haagsche Post („De Haagsche Post, geen
Roomsche kost.")
Verder gaf hij van 19181923 uit de
Verzameling van de door Pater Bensdorp
I nagelaten apologetische geschriften. Dez
^uitgave is thans in 3 kloeke deelen com
pleet, op de alphabetische inhoudsopgave
na. In verschillende katholieke bladen ver
schenen van zijn hand vele artikelen, welke
uitmuntten door kernachtigheid van stijl
en frischheid van gedachten.
Pater Stoks, die jaren lang leeraar en
directeur was van de juvenaten der Re
demptoristen te Roermond en Vaals, ver
blijft thans als Missionaris aan de Kapel
in 't Zand Roermond.
HET GOUDEN PROFESSIEFEEST
VAN PATER THEISSLING.
Door den Hoogeerw. pater Lud. Theis-
sling, generaal der Dominicanen, zijn bij ge
legenheid van zijn gouden professiefeest, ver-
verschingen aangeboden aan de Nederland-
sche geestelijken, die in Rome vertoeven,
n.l. aan de Hoogeerw. paters Broeken, ge
neraal der missionarissen van het H. Hart
v. Asseldonk, procurator, de Zeereerw. hee-
ren v. Rooy en Damen, de Franciscaner-
paters Burgers en v. d. Berg en den secretaris
van de paters Capucijnen.
De Hoogeerw. generaal dankte voor de
hem aangeboden gelukwenschen en wenschte
het feest na het kapittel voor de Nederlan
ders te hervatten. Toen wij de appartemen
ten van den Hoogeerw. generaal verlieten,
werd juist een prachtig bronzen Dominicus-
beeld binnengebracht, een geschenk uit Ne
derland. (Msb.)
Het is dit jaar juist honderd jaar geleden,
dat Oerstedt er in slaagde een aluminium-
amalgaam samen te stellen, waaruit hij door
distilleering zuiver aluminium verkreeg,
waarvan hij een klompje metaal maakte. Wel
is deze methode vruchteloos beproefd door
Wöhler, die er echter in 1827 in slaagde langs
anderen weg aluminiumpoeder te vervaar
digen, maar men mag rekenen, dat het alumi
nium als metaal dit jaar een eeuw bestaat,
't Is wel verwonderlijk, dat juist dit metaal
dat als bestanddeel van de kleiaarde en kie-
zelzure kleiaarde circa 6 pCt. van de aardop
pervlakte vormt en dus een der meest ver.
.1, W~
breide elementen der aardkorst is, zoolang
aan de nasporingen der geleerden ontsnapte.
Wel zou, volgens Plinius en andere schrij
vers der oudheid een arme arbeider aan keizer
Tiberius een onbruikbare schaal hebben ge
toond, waarvoor hij het materiaal uit klei of
leem zou hebben verkregen en na ontdekking
van het aluminium meende men dat die schaal
uit de oudheid ook aluminium geweest moet
zijn, maar zeer waarschijnlijk ten onrechte,
daar men met de technische hulpmiddelen van
dien tijd de vervaardiging van het nieuwe
metaal onmogelijk was. Vermoedelijk is het
een soort hardglas geweest dat de uitvinder
gemaakt heeft, die overigens weinig pleizier
van zijn vinding beleefde, want Keizer Ti
berius liet hem onthoofden, uit vrees dat door
het nieuwgevonden materiaal het goud en zil
ver hun waarde zouden verliezen.
Maar afgezien van dit romantisch verhaal
blijft het feit bestaan, dat het aluminium in
zijn vorm van metaal eerst honderd jaar ge
leden ontstond. De vervaardiging van dit
„zilver uit leem" geschiedde aanvankelijk
met groote moeilijkheden. Op de tentoonstel
ling van 1855 te Parijs kon men nog maar met
twaalf staafjes tot een gezamenlijk gewicht
van 1 kilogram voor den dag komen, en van
1863 tot 1888 steeg de productie langzaam
van 2000 K.G. tot 39.200 K.G. per jaar.
Van dat jaar af dateert de groote ontwik
keling der aluminium-industrie, toen een
nieuwe en goedkoope wijze van bereiding
langs electrischen weg gevonden werd. In
1890 was de productie reeds gestegen tot
157.300 K.G., in 1900 tot 7.310.000 K.G. en
nog maar tien jaar later tot 43.800.UUU
Een belangrijke daling van den prijs is met
deze veranderde productiewijze gepaard ge
gaan, waardoor het een veel gebruikte grond
stof geworden is voor allerlei huishoudelijke
voorwerpen en ook voor de automobiel- en
luchtvaart-industrie waa: voor het metaal door
Zijn gering gewicht bijzonder geschikt is.
In de volgende maand hoopt de voor-
drachtkunstenaar Albert Vogel Zijn vijl en
twintigjarig jubileum te vieren.
De gemeenteraad van Amersfoort heeft
besloten tot aankoop van perceel 5 der his
torische Kampbinnenpoort waardoor alle
perceelen rondom dit belangrijke, oude
bouwwerk (met de bekende torentjes) nu in
gemeentebeizt zijn.
Bij de Donderdag in Noord-Limbui;g ge
houden manoeuvres werden de buitenland-
sche officieren in een tent op een open
stuk in het dennenbosch bij het station door
de Koningin ontvangen. Tevens liet H. M.
de volgende officieren bij zich ontbieden:
de luitenants der huzaren Van der Voort
van Zijp, Pahud de Mortange, Colenbrander
en jhr. Van der Goes, die zich, zooals men
weet, op sportief gebied onderscheiden
hebben. Aan de drie eerstgenoemden werd
door H. M. de hun verleende Oranje-Nas-
sau-orde uitgereikt.
Op het zandpad, dat naar de tenten leid
de, waren door de bevolking rozen ge
strooid.
Het défilé had niet plaats. In plaats daar
van reed de Koningin in haar auto langs de
opgestelde roode troepen.
H. M. verdween, tot zeer groote teleur
stelling van de duizenden toeschouwers, in
de richting America. De roode troepen de
fileerden daarna voor den commandant van
het veldleger.
De groepscommandant der Militaire Po
litie Koopmans, is Woensdag voor de troe
pen namens den Minister van Oorlog gecom
plimenteerd met zijn optreden bij de onlangs
plaats gehad hebbende relletjes.
In weerwil van het zeer ongunstige weder,
is het honinggewin in Gelderland dit jaar
toch niet bepaald slecht te noemen. Gemid
deld levert elke korf ongeveer 20 pond
honing op.
De afdeeling van den A. B. T. B. te Olden-
Zaal heeft besloten in samenwerking met na
burige afdeelingen in 1925 te Oldenzaal, een
groote landbouwtentoonstelling te organisee-
ren.
DE TEMPEL VAN SALOMON.
Waarom is er nog geen vrede op de
wereld?
't Lijkt wel of 't O. L. Heer onmogelijk
is ons den wereldvrede te geven,
Maar is er dan bij God iets onmogelijk?
Of wil O L. Heer den vrede niet?
En hij werd mensch, juist om ons den
vrede te brengen!
Maar waar ligt het dan aan, dat het nog
geen vrede is?
Dat kan nergens aan liggen dan aan ons.
Door ons worden in de richting van den
waren vrede niet genoeg daden gesteld van
beteekenis.
Wat noem ik daden van beteekenis?
Zulk een daad noem ik bijv. het Eucha
ristisch Congres. Zulk een daad noem ik de
Missie-aktie. Zulk een daad noem ik het
benuttigen van een radi'ofoon.
Als het blijkt dat men er tot nu toe nog
niet in slaagde de wereld geheel voor Chris
tus en Zijn vrede te veroveren, dan moeten
nieuwe pogingen worden in 't werk gesteld,
dat is duidelijk.
God verwacht van ons, dat wij alle uit
vindingen van onzen nieuwen tijd tot dat
doel aanwenden.
Ja, maar die nieuwe pogingen om de we
reld voor Christus en Zijn vrede te vero
veren moesten eens mislukken,
den uitgedacht en aangewend, en als zij
Als die nieuwe pogingen verstandig wor-
goed bedoeld zijn, dan zullen zij hare vruch
ten niet missen, ook al zouden zij schijn
baar in 't oog der wereld mislukken.
Was 't sterven van Christus aan 't kruis
voor 't oog der wereld ook geen misluk
king? Evengoed als 't verbrand worden of
het omkomen door 't zwaard, of het ver
scheurd worden door wilde beesten der
volgelingen van Christus.
Alsof God door de schijnbare mislukking
heen, die eigenlijk de hoogste en verheven-
ste aanbidding is, geen redding brengt.
Dat Hij redding brengt is ons waarborg
het feit, dat Hij, Die de wereld heeft over
wonnen, den wilden dieren den muil sloot,
terwijl Hij het zwaard zijn duivelsch werk
liet verrichten.
Er moeten door ons nieuwe daden gesteld
worden.
Welke daden?
Nederland o.a. moet zijn internationale
Vredes-Basiliek bouwen van 't Goddelijk
Hart.
David mocht den Vredes-tempel in Jeru
zalem niet bouwen, omdat hij was een oor
logsman, omdat zijn hand bevlekt was met
het oorlogsbloed.
Een Vredes-tempel bouwen past Salo
mon, die buiten den oorlog stond.
De meeste volken mogen den internatio
nalen Vredes-tempel niet bouwen, omdat
zij in den oorlog waren gewikkeld, met men-
schenbloed bevlekt.
Aan 't Nederlandsche volk kleeft geen
menschenbloed, Nederland heeft zijne zo
nen niet behoeven te offeren aan de ka
nonnen en behoefde de zonen van andere
volkeren niet af te tnaken.
Maar bij 't schrijven van dit artikel heb
fk deze groote vredes-daad nog niet op t
oog.
De basiliek die komt er wel.
Een andere daad beoogde ik.
En welke?
Wel, den bouw van Salomon's tempel.
Ik kan me voorstellen, dat menigeen bij
't lezen van deze regelen eens glimlacht en
denkt: de idealist is weer aan 't woord.
Nu, daar kan ik wel tegen, om de eenvou
dige reden, dat de overtuiging mij dwingt.
Het bouwen van de Salomon's tempel op
de H, Land-Stichting is een echt Vredes
werk.
Op de Heilig-Land-Stichting komt een
voudig iedereen, omdat vele dingen die ons
verbinden, daar in 't licht worden gezet.
Nu is de tempel van Salomon iets, dat
ons allen verbindt.
Rondom dien tempel voelen Joden, en
Protestanten en Katholieken zich een.
In den opbouw van dezen tempel kunnen
wij den geheelen eeredienst veraanschou
welijken, door God zelf ingesteld. Al wie de
Goddelijke schriften erkennen onderschrij
ven dat. En de handelingen van den eere
dienst der oudheid zijn het uitgangspunt van
ons allen in godsdienstige verrichtingen.
In onzen katholieken eeredienst ken ik
bijna geen enkele handeling of ik vind de
verre oorsprong er van reeds in den eere
dienst van het oude volk.
't Ligt natuurlijk niet in de bedoeling om
alle voorhoven van den tempel op te bou
wen. 't Is genoeg deze aan te geven. Alleen
willen wij compleet laten zien op ware
giootte het priestervoorhof met zijn verbe
ven heiligdom. Of is het niet voor ons van
beteekenis de menschen van allerlei richting
te kunnen wijzen op de altaren der oud
heid, op de offers, op de tafels der toon-
brooden en de schalen met wijn, op de al
tijddurende brandend elamp, op het wasch-
bekken, op de bondskist met zijn kruik vol
manna, op de tegenwoordigheid van God
in Zijn heiligdom, op God's hoogepriester,
op de gezalfde priesters, op de overweldi
gende grootsche betoogingen Gods Liefde
en Barmhartigheid ter eere?
Zien wij dan niet allerduidelijkst, dat in
het oude reeds sluimert het nieuwe, dat wij
niet zijn van vandaag of gisteren?
Volgen wij in deze daad niet de methode
van Christus Zelf, Die altoos den apostelen
en volgelingen wees op het oude en vroeg
moest dit niet gebeuren?, moest uit het
oude niet het nieuwe volgen, dat Ik u
breng? En hij opende hun de geschriften
van Mozes en de Profeten
Eere wien eere toekomt.
Verschillende niet-katholieken zijn zoo te
werk gegaan, met tempel en tabernakel op
te bouwen, heel in 't klein, b.v. Schieck in
Jerusalem en Schouten in Nederland.
En hun werk had succes ook.
't Wordt tijd, dat wij 't eens in 't groot
doen.
Ik wil er niet verder over uitwijden. Ge
noeg wordt er tegenwoordig begrepen wat
ontwikkelende kracht het aanschouwelijk
onderwijs biedt.
Ik wil alleen zeggen, dat ik uit den mond
van duizenden hoogstaande personen toe
juiching ontving.
Maar voor de uitvoering van dit plan is
meer noodig dan toejuiching.
Als Nederland mij de middelen verschaft
dan zorg ik, dat de tempel er zoo staat.
ARN. SUIJS,
Vicaris der Heilig-Land-Stichting
't H.-Land, Nijmegen, 24 Sept. 1924.
ons zeer sympathiek was. Mr. Kooien
heeft de gelegenheid aangegrepen om eens
van zijn hooge plaats te wijzen op de be
langrijke functie van de Tweede Kamer.
Velen schimpen gaarne op dit college;
hoe weinig weten zij vaak van hat voor
werp hunner ongefundeerde ertiek! Hoe-
veel werk van de Kamer treedt nit naar
buiten, hoveel stil werk wordt niet in af
deelingen en vooral in commissievergade
ringen, verricht, dat juist van zoo groot
belang is? En met hoeveel genoegen hoor
den wij' den Kamer-voorzitter er op
wijzen, dat het moeizaam bijeenbrengen en
verwerken der stof voorafgaat aan de
openbare beraadslagingen en dat de
gene, die den arbeid der Kamer afmeet
naar wat hij in het openbaar waarneemt
(en wij voegen er aan toe: meestal uit
korte verslagen slechts half waarneemt)
zich wel eens schromelijk zou kunnen
vergissen.
Ziedaar woorden, die vooral in onzen
tijd van pas waren. Mr. Kooien heeft een
goed werk gedaan aldus te spreken.
En verder:
Onze Volksvertegenwoordiging moge
zeker met volmaakt zijn, de coalitie moge
veel ongezonds in het leven houden, wij
achten onze volksvrijheden toch altijd nog
iets beter gewaarborgd bij ons Parlement
dan bij den machtwellust, van communis
me en fascisme om ons nu slechts te be
palen tot deze uitersten van rechts en
van links, die ons iets beters voorspiege
len en wier prestaties in den vreemde
ons tot dusver al zeer weinig toelachen.
EEN NADEELIG SALDO VAN 167.969.
Het jaarverslag der Kon. Ned. Hoogovens
en Staalfabrieken over 19231924 vangt aan
met de herdenking van den heer ir. H. J.
E. Wenckebach, die op 22 Februari j.l. plot
seling overleed, aldus de Tel.
In de ontstane vacature
besloot de vergadering van commissarissen
niet onmiddellijk te voorzien. In den loop
van het jaar 1923 konden de bouwwerk
zaamheden volgens de vastgestelde ontwer
pen worden beëindigd, zoodat in het najaar
mogelijk was de voorbereidingen voor de
inbedrijfstelling aan té vangen, bestaande
in het droog- en warmstoken van kook-
ovens, hoogovens en windverhitters. Reeds
in den zomer was de kraaninstallatie ge
reed gekomen en had de aanvoer van de
benoodigde grondstoffen een aanvang geno
men, beginnende met 'het st. „Fafner' dat
op 6 September 1923 het eerste erts aan
voerde, terwijl verdere ladingen erts. kalk
steen van onzen eigen groeve, kolen en
kooks, regelmatig volgden. Zoo kon op 3
Januari' 1924 de eerste vulling der kook-
ovens plaats vinden en werden de eerste
weken van Januari besteed aan het op gang
brengen der kooksfabriek. Met het aanste
ken van den hoogoven nam daarop het be
drijf in zijn vollen omgang een begin.
Ofschoon het normale bedrijf eerst van 1
April af gerekend kan worden te zijn aan
gevangen en dus geheel in het nieuwe boek
jaar valt, wenschen wij daaromtrent het vol
gende op te merken.
Na overwinning der aanvangsmoeilijkhe-
den kan geconstateerd worden, dat alle
Abdijsiroop
de bewondering van deskundigen opwek
ken.
Waren onder invloed der tegenstrijdige
factoren in de eerste helft van dit jaar nog
gelegenheden te benutten (waarvan wij
trouwens uit den aard der zaak wegens on
bekendheid van ons product nog weinig
profiteeren konden), sinds Juni staan wij
ten volle in het teeken der malaise, zoowel
in Europa als in Amerika.
De afzet van ons hoofdproduct gieterij
ijzer weerspiegelt nauwkeurig de wisse
lende 'verhoudingen. Aanvankelijk werden
belangrijke posten naar Amerika (voorna
melijk Californië) verkocht, vervolgens kon
den wij ons ijzer introduceeren in Duitscn-
land, Zwitserland, Italië en Scandinavië,
zoodat wij tot eind Juni 1924 volop werk
hadden op bestelling. Sindsdien is de afzet
mogelijkheid veel beperkter geworden,
zoodat een intensieve bewerking van de
markt noodzakelijk is en een uitbreiding
van het fabricatieprogram ten eindp meer
dere soorten van gieterij-ijzer te kunnen
leveren. Gelukkig wordt onze koopman
schappelijke taak zeer gesteund door de
goede kwaliteit van ons artikel, dat bezig
is zich een goeden naam te verwerven.
Wat den afzet in het eigen land betreft,
de Nederlandsche gieterijen maken moei
lijke tijden door en hun behoefte aan "ijzer is
dientengevolge zeer beperkt.
Wij mogen het grootste gedeelte der Ne
derlandsche gieterijen tot onze afnemers
rekenen en zullen niet rusten voor dit met
allen, die ons ijzer gebruiken kunnen, het
geval is.
Bijkans onverdeeld wordt ons ijzer gun
stig beoordeeld, meerdere bekendheid met
de speciale wenschen der afnemers zal er
nog verder toe bijdragen, dat het inheemsch
artikel volledig gewaardeerd zal worden.
Voor den afzet onzer nevenproducten, te
weten: teer, ammoniumsulfaat en .benzol
koolwaterstoffen, werden overeenkomsten
aangegaan, die ons den regelmatigen afzet
verzekeren. Verreweg het voornaamste
nevenproduct is het cocesovengas en hoog-
ovengas, dat wij winnen. Wij streven er
naar, het cocesovengas als licht- en warm
tebron aan naburige gemeenten te verkoo-
pen en slaagden er in met het bestuur van
de gemeente Velsen een contract af te slui
ten volgens welke deze gemeente vanaf 1
Juli 1925 het benoodigde gas (ca. 3.000.000
M3 per jaar) van ons zal betrekken. Intus-
schen is met deze levering nog slechts een
klein gedeelte van ons cocesovengas-oVer-
schot ondergebracht. Voor de rest onzer
cocesovengassen, alsmede voor het geheele
overschot v.n de hoogovengassen bestaat
voorloopig slechts één middel deze waar
devol te maken, n.l. door ze te gebruiken
De Haagsche briefschrijver der (liberale)
„Zutphensche Crt." zegt over de beteeke
nis der Tweede Kamer:
De Kamervoorzitter heeft zijn functie
opnieuw aanvaard mei een speechje, dat
C 'V
onderafdeelingen van de fabriek bevredi
gende technische resultaten vertoonen.
In het bijzonder geldt dit voor den hoog
oven, waarmede een ijzer van uitmuntende
kwaliteit verkregen wordt en waarvan het
productievermogen het gegarandeerde cijfer
van 225 ton per dag aanmerkelijk blijkt te
overtreffen. Werkende op gieterij-ijzer met
ca. 3 pCt. silicium, blijkt de capaciteit van
den oven te bedragen ca. 300 ton gieterij
ijzer per dag. Deze productie kan worden
verkregen met een gunstig cijfer voor het
kooksverbruik, hetwelk de beste resultaten
in het buitenland evenaardt.
Gelukkig bleek het ook mogelijk de pro
ductie der kooksovens, na overwinning van
tal van moeilijheden en zonder deze te for-
ceeren op te voeren tot een cijfer aanzien
lijk hooger dan waarvoor ze ontworpen wa
ren, zoodat het evenwicht tusschen deze
beide belangrijkste onderdeelen van het
bedrijf gehandhaafd kon worden.
Ook het krachtstation, ketelhuis en elec
trische centrale kon na overwinning van
verscheidene bezwaren, tot een regelmati
gen zekeren bedrijfsgang worden gebracht
en voldoet aan de eischen der meest mo
derne techniek.
Het transportwezen, kraan en spoorbe
drijf, dit zoo uiterst belangrijke onderdeel
der fabrieksinrichting, bleek na de inbedrijf
stelling nog verscheidene voorzieningen te
vereischen, die sindsdien zijn aangebracht.
Ofschoon de kranen nog niet ten volle be
antwoorden aan de gestelde verwachtingen,
doordat verschillende constructiefouten,
wier opheffing in verband met de eischen
van het continubedrijf slechts geleidelijk
kan plaats vinden, nog ten deele bestaan,
konden wij althans de havenkranen in gere
geld bedrijf brengen en daarmede bij de
lossing en lading van zeeschepen zoodanige
goede resultaten bereiken, dat onze haven
wegens snelle „despatch" zich een goeden
naam heeft weten te verwerven, wat natuur
lijk ten goede komt aan den kostprijs onzer
grondstoffen. Wij vermelden her ter staving
van dit feit bijvoorbeeld, dat de „Granfe
Gaard" geladen met 9560 tonnen erts r.ooi-
ons in 69 werkuren gelost werd. Herhaalde
lijk konden kolenschepen geladen met 1500
ton kolen tusschen zonsopgang en zonson
dergang bij ons binnenvallen, gelost worden
en weer zee kiezen.
Wij mogen derhalve constateeren, dat wij
in het gezamenlijke fabriekscomplex een
uitmuntende inrichting hebben, waarvan
zoowel de geografische ligging, alsook het
algemeene plan en de technische uitvoering
voor de opwekking van electrische energie.
Met dit doel werd reeds in het vorige jaar
een overeenkomst aangegaan met de Pro
vinciale en Gemeentelijke Electriciteits
Maatschappij. Wij zijn evenwel in staat
belangrijk veel meer electrische energie op
te wekken, dan de P.E.G.E.M. zich verbon
den heeft af te nemen, als gevolg waarvan
aanstonds met dit lichaam hernieuwde on
derhandelingen werden ingeleid om ook
▼oor dit meerdere plaatsing te vinden. Deze
onderhandelingen hebben nog niet tot een
definitief resultaat geleid, doch wel tot pro
visorische regelingen, waardoor ons een
veel grootere afzet kon worden toegestaan,
dan waarvoor aanvankelijk met de P. E. G.
E. M. gecontracteerd werd.
Ten nauwste echter hangt onze toekomst
samen met de welvaart en de wetgeving van
het land.
Wij vermelden, dat een wetsontwerp is
ingediend, volgens hetwelk ook na 24
October van dit jaar de arbeid'in continu
bedrijf met 3 ploegen zal kunnen worden
voortgezet, doch dat ook deze werkindee-
ling ons veel ongunstiger plaatst dan de
Duitsche industrie, waar dezelfde arbeid
door 2 ploegen verricht wordt.
De w.- en v.-rek. sluit met een nadeelig
saldo van 167.969. Evenals in de boek
jaren 1918/19 en 1919/20 stellen wij u voor,
dit bedrag ten laste van de „Bouwrekening"
te brengen,
Balans per 31 Maart 1924. Debet. Kos
ten van voorbereiding en oprichting ƒ840.862
774.230); kosten van in bedrijfstelling
320.997 terreinen, kantoorgebouw,
woonhuis 1.713.642 (1.743.827); bouwreke
ning 14.879.013 (11.444.310); deelneming in
aanverwante ondernemingen 9.315.629
(onv.); voorraden grondstoffen en producten
1307.996 debiteuren 298.256
(157.955); kas en kassiers 2.213.409
(4.030.116).
Credit. Aandeelenkapitaal gepl. ƒ30.125.000;
reserve 10.448 (onv.); afschr. op deelne
ming in aanverwante ond. 221.880 (onv.);
crediteuren 532.479 (58.741).
V.- en w.-rekening. Debet. Algemeene
onkosten 312.779 (319.442). Credit. Baten
uit de deelneming in aanverwante and.
17.188 (149.373); interest 104799; expL
terereinen en woningen 22.821 (12.138);
saldo overgebracht naar bouwrekening
167.969.
Gemeenteraad. Wij ontvingen het verslag
van den gemeenteraad te laat om nog in
ons nummer van heden te plaatsen.
