In en om Haarlem.
SPAARNE-^AHK
Het Missiehuis te Driehuis-Ve Isen.
Woensdag 1 October
1924
47ste Jaargang No. 15854
Dit nummer bestaat uit bladzijden - Eerste blad
Alleen bij GOEDE VOEDING behoudt Uw lichaam het weer
standsvermogen. Eet daarom slechts Frankon's Melkbrood
Het Blue-band stempel wordt
verwijderd.
De vliegtocht Amsterdam
Batavia.
Spijkers op laag water.
Kostwinners.
Agenda
2 October
Personalia.
SAFETY FIRST!
Voor bedragen van eenige beteekenis, die bij de Spaar
ne-Bank a deposito worden gestort, geeft de Spaarne-
Bank desgewenscht effecten in onderpand tot het volle
bedrag van de storting
En dan tochbovendien de bepaalde renten aar de verhou*
ding van opzegbaarheid, per dag, per maand, per jaar enz.
Haarlems Gemengd Koor.
Programma
Gouden Echtpaar.
Feestavond Maria-Vereeniging.
TOONEEL.
Autobusvereeniging.
De opening van de Noorder-kerk.
De Ned. Tuinbouw Raad en de
Bloembollenvereenigingen.
Gewetensgeld.
Personalia.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Haarlem en Omstreken.
De opgebroken straten.
I J. WEBER ZOON
Ooticiens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht.
Jubileum A. Toeset.
De abonnementsprijs bedraagt voot
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 40.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Adverfentiên 35 cents per regel.
Bij contract belangrijke korting
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezonden mededeeling, 60 cL
per regel op de le Pagina's 75 cf
per regel. Vraag- en aanbod-adver*
tentiën 14 regels 60 ct. per plaat
sing; elke regel meer 15 ct., bij
vooruitbetaling.
Meer missionarissen! was de groote wensch
van degenen, die vooral in 1917 begonnen
met het krachtig propageeren der missie-idée
50.000 Missionarissen zouden er volgens be-
rijfering van Pater Fischer in zijn werk: „Jezu
letzter Wille" noodig zijn om het geheele
nog niet Christelijke deel der wereld met zijn
1000 millioen zielen met succes te kunnen
bewerken en te brengen tot den Verlosser
der menschheid.
De wensch: meer Missionarissen, wordt
langzaam maar zeker vervuld, wat ten min
ste Nederland betreft.
Er is geen enkel missiehuis, dat te klagen
heeft over gebrek aan candidaten.
Verschillende Missiehuizen hebben zich
moeten uitbreiden, om een grooter aantal
studenten te kunnen opnemen, dan men aan
vankelijk had durven verwachten.
Anderen zooals de paters van het Godde
lijk Woord (Steil-Uden) en het Missiehuis
van het H. Hart te Tilburg zochten in het
Noordelijk deel des lands een geschikte
plaats om een parallel-school te vestigen
van de bestaande om aldus aan het gevaar
te ontkomen, dal het grooter aantal studen
ten de degelijkheid der opvoeding zou scha
den.
Donderdag a.s 2 October is een merkwaar
dige dag in de missie-geschiedenis van Ne
derland. Alsdan zal het nieuwe Missiehuis
te Driehuis in de gemeente Velsen door Z.
D. H. Monseigneur Callier plechtig worden
ingewijd. Dan zal het westelijk boven-Moer-
dijksche deel des lands ook een apostolische
school bezitten, hetgeen ongetwijfeld zal bij
dragen om nog meer roepingen voor het mis
siewerk te kweeken en om den missiegeest
in het algemeen te bevorderen.
De Missionarissen van het H. Hart van
Tilburg (niet te verwarren met de Paters
der H. Harten (Picpus) van Ginneken-St.
Oedenrode en de Priesters van 't H. Hart
te Bergen op Zoom Liebosch) hebben het
aangedurfd om in deze slechte tijden een
volledig Missiehuis (behalve een kapel) te
bouwen in het noorden des lands.
Vertrouwende op den zegen van 't H.Hart
voor Wiens eer en glorie alleen zij deze
stichting begonnen, hebben zij een beroep ge
daan op de Missie-liefde der katholieke Hol
landers.
Velen hebben hun offertje gezonden, ver
schillenden stelden tegen matige rente tij
delijk groote sommen ter beschikking.
Aldus is het huis tot stand gekomen en het
vertrouwen is zeker niet ongegrond, dat voor
al de boven-Moerdijksche katholieken hun
Missiehuis zullen weten te helpen en in stand
te houden. Dan voorzien wij, dat er uit dit
Missiehuis apostelen zullen vertrekken naar
Brazilië en de Philippijnen en wellicht later
nog naar andere streken, maar vooral naar
onze Oost-Indische koloniën.
Aan de Missionarissen van het H. Hart der
Nederlandsche Provincie zijn ook twee groote
missie-velden in OostIndië opgedragen: het
vicariaat van Ned. Nieuw-Guynea en de Mo-
lukken met Mgr. J. Aerts als bisschop, en de
prefectuur van Celebes met Mgr. W. Paris als
prefect.
In oppervlakte beslaan deze twee Missie
gebieden, de kleinste helft van geheel onzen
Oost. Vele Missionarissen kunnen aldaar nog
geplaatst worden, indien de noodige midde
len enart. 123 van het Indisch Regee-
rings-reglement het toelaten.
Indien de eerste bisschop van Batavia, Mgr.
Jacobus Graaff, (1845) en de procurator der
Indische missie in Nederland, Mgr. C L. ba
ron van Wijkerslooth. deze stichting eens had
den kunnen beleven, wat zou hun hart van
vreugde overstroomd zijn.
De Missie in Oost-Indië had voortdurend
te kampen met gebrek aan priesters.
Mgr. v. Wijkerslooth wilde hierin voorzien,
door zijn woonhuis, 'n groote villa te Oegst-
geest, en zijne bezittingen te vermaken aan
een stichting, die zou moeten zorgen voor
Missionarissen in den Oost.
Zijn stichting heeft het gewenschte doel
niet bereikt, maar toch is zijn wensch ver
vuld en staat daar midden tusschen de pro
vincies Noord- en Zuid-Holland een Missie
huis, dat zijn Missionarissen zoo gaarne voor
het grootste deel naar onze eigen koloniën
zou zenden.
Het Missiehuis is voor het eerste jaar be
volkt met 9 paters, 10 broeders en 60 stu
denten, verdeeld over 4 klassen.
Na twee jaar zullen de klassen volledig
zijn en zal het getal studenten worden opge
voerd tot 80 of 90. Elk jaar zal dan de hoog
ste klas het noviciaat beginnen te Arnhem,
te zamen met de hoogste klas van het Til-
burgsche Missiehuis. Gezamenlijk zullen de
studenten daarna de filosofie studeeren te
Arnhem, (Missiehuis aan den Velperweg) en
de theologie te Stein bij Sittard., om ten
slotte ieder naar de hem aangewezen Missie
post te vertrekken.
Aldus zijn de plannen, die op verwezenlij
king wachten, en die zullen werkelijkheid
worden, indien de zegen van het H. Hart
op de stichting te Driehuis blijft rusten en
de hulp der katholieken verzekerd blijft.
Het Zuiden des lands telt vele Missiehui
zen, die zich alle in betrekkelijken bloei mo
gen verheugen. Moge het noorden altijd de
weldaad, hun door missionarissen als Wilïi-
brordus, Bonifacius, Engelmundus en vele
andere geloofsverkondigers bewezen, indach
tig zijn en medewerken om nu ook op zijn
beurt apostelen te zenden aan een uitge
strekt gebied van Groot-Nederland, dat ver
langend uitziet naar de boodschap des
Heils
BÜSfifc
Naar de Tel. verneemt, heeft het Hoofd
bestuur der Posterijen onverwijld maatre
gelen getroffen om de Blue Band-reclame
van de poststempels te doen verwijderen.
Waarschijnlijk reeds heden, Woensdag,
zal deze versiering van de brieven ver
dwenen zijn. In het vervolg zullen de Pos
terijen dergelijke reclaméstempels niet
meer gebruiken.
Een schadepost van 65.000.
Naar „De Msb." verneemt, zou het besluit
am geen reclame op poststempels meer toe
te laten, een schadepost beteekenen van
65.000.
Op de begrooting der Posterijen en Tele
grafie was onder inkomsten een bate ge
raamd van 200.000 voor reclames. Wan
neer de reclame op poststempels niet door
gaat, zal dit bedrag moeten verminderd
worden tot 135.000.
Nog 3600 aan premies uitgeloofd.
Naar verluidt, werd Maandagavond aan
het diner der bemanning door de comité's
„A'dam vlieghaven" en „Vliegtocht Neder
landIndië", nog 3600 gulden aan premies
uitgeloofd.
Dinsdagmorgen kwam een telegram uit
Weltevreden van de Ned.-Ind. Vereeniging
voor Luchtvaart, luidende: „Alles gereed,
belangstelling hier wassende".
Van den heer Van der Hoop vernam de
Tel. nog, dat de FVII een speciale motor-
koeling had gekregen, n.l. een kleine tank
achter boven de motor en met een leiding
aan den radiator verbonden, terwijl onder
den radiator nog een kleine honigraatradia
tor is aangebracht. Deze koeling is voor
Europeesche landen eigenlijk veel te sterk.
Als bescherming tegen de zomerhitte, zijn
dekmiddelen medegenomen voor de zware
landingwielbanden en 't vleugelmiddenstuk.
De geheele benzinetankcapaciteit van 1075
liter zal niet dadelijk worden benut, om
dat dit voor vluchten beneden 10 A uur
niet noodig is. Ook het max. gewicht van
beladen toestel (3800 K.G.) is niet be
reikt, men gaat met 3700 K.G. otaal de
lucht in. De snelheid van het toestel zal,
alleen onder gunstige omstandigheden 130
K.M. per uur bedragen. De officieele be
scheiden omtrent keuring en geschiktheid
van piloot en vliegtuig zijn ook binnen ge
komen, zoodat niéts meer den tocht kan
belemmeren.
Onder het opschrift „Naar Lourdes" stond
dezer dagen in de „N. R. Ct." volgend inge
zonden stuk:
Wie op Dinsdag 23 September jl., des
voormiddags omstreeks 11 uur, op het
station te Roosendaal was, kon daar den
eersten van drie extra-treinen, welke voor
Lourdes bestemd waren, gereed zien staan.
Hij kon daar ook zien, dat velen, oud en
jong, zich opmaakten om hun plaatsje in
dien trein te bezetten. Al is men Prote
stant, toch kan men den geloofsijver en het
vertrouwen eerbiedigen, waarmede deze
menschen, onder wie verscheidene zieken,
het voor hen heilige oord opzoeken. Wat
men echter moeilijk kan eerbiedigen en
dit moet stellig ook een Roomsche hebben
bevreemd is, dat bij den toegang tot
dezen trein controle werd uitgeoefend door
eenige marechaussees. Men kon daar ver
nemen,dat dezen den bedevaartgangers me
dedeelden alleen te kunnen passeeren langs
de controle, indien zij het voorgeschreven
Roomsche onderscheidingsteeken droegen,
dat voor deze reis bleek te zijn uitgegeven
Is het zoover gekomen, dat Nederlandsche
Rijksambtenaren, dusdanige diensten moe
ten verrichten voor de Roomschen?
Indien de spoorwegbeambten hiervoor
niet beschibaar waren, kon dat nog kwa
lijk een :eden zijn, dat Rijksambtenaren
voor dit werk ten dienste der/ Roomschen
werden aangewezen!
Mr. M.
Op welk nurksch geschrijf van een „libe
raal" een paar edities later als volgt van
antwoord werd gediend:
Mag ik mr. M., naar aanleiding van zijn
ingezonden stuk onder bovenstaanden titel,
in het Vrijdagochtendblad, even opmerken,
dat hij zich vergist, waar hij meent, dat
rijksambtenaren ten dienste der „Room
schen" zijn aangewezen bij den Lourdes-
trein?
Hier is totaal misplaatste angst! De over
heid heeft te allen tijde te zorgen voor de
handhaving der orde. Dat het hier nu toe
vallig Roomschen zijn, doet niets ter zake.
Ware het een pleziertrein geweest, waar
voor zoo'n groote toeloop werd verwacht,
dan hadden dezelfde marechaussees hier het
spoorwegpersoneel geholpen.
Men putte zich toch niet altijd uit in hel
zoeken van spijkers op laag water, wanneer
het Rome en zijn volgelingen betreft!
A. V.
Volgens „Het Volk" zou de Regeering het
verzoek overwegen van het georganiseerd
overleg om met 1 October voor kostwin
ners niet 5, maar pCt. van het salaris
der ambtenaren af te trekken.
Sociëteit „St. Bavo" Feestavond Her
wonnen Levenskracht 8 uur Espe
ranto 8 uur Schaakclub 8 uur
Bond van Groote Gezinnen 8 uur
Verzekeringsagenten 8 uur Bestuur
Grafischen Bond 8 uur Bestuur
Spoor en Tram 8 uur Tooneelclub
„Animo" 8 uur
R. K. Middenstandsvereeniging Sierdui-
ven Vereeniging „Proza en Poëzie" 8
uur Middenstandsraad voor Haarlem
en Omstreken half 9 uur R. K. Jonge
Vrouwenbond half 8 uur.
St. Jozefsgezellenvereeniging Voordracht
avond van Albert Vogel voor „Geloof en
Wetenschap".
St. Vincentiusgebouw R. K. Reclassee-
ringsvereeniging half 9 uur.
Gent. Concertzaal H. O. V.-Concert 8
uur.
S. K, Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen voorm.
van 912 "ur, n.m. van 25 uur. Zater
dags alleen tau >3— .12 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor .-ouwen ieine
Houtweg 13 Alle wt.l.dagei des
voorm. van half 11half 12 en de;, nam.
van 3 tot 4 en van half 8 tot half 9 uuc,
Telefoon 2981.
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotbeek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 aur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken.
Marthavereeniging Bloemhofstraat 1
Betrekkingsbureau voor vrouwen. Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
aria's uit kantaten nog een drietal liederen
uit Schemelli's verzameling. Voor de aria's
is haar blanke lichte zangkunst, die bij
Haydn b.v. zulke mooie dingen doet, niet
toereikend. Ik had dus mijn hoop gevestigd
op de liederen, maar ook hier stelde zij
mij teleur, in „O finstre Nacht" leek ze mij
het minst goed gedisponeerd. Enfin, ge
dachtig aan het „exempla sunt odiosa" zal
ik mij bepalen tot het hier gezegde, en
liever herinneren aan de zonzijde van haar
onbetwistbaar zangtalent, dat in dit Bach-
programma haar eerste, mij bekende muzi
kale misgreep deed.
tie. concert ondervond van de zijde van
het publiek vel belangstelling.
G. J. K.
Voor het examen vije- en ordeoefeninges
slaadre de heer E. Kerker, alhier.
89 uur. Tel. 1671. Tevens gezellig sa
menzijn voor Hollandsche meisjes, die hier
geen tehuis hebben Zondag en Woensdag
van 810 uur n.m.
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 8—10 uur
op Maandag- Woensdag- en Vrijdag-
St. Elisabeth's Vereenigiug Jansstraat
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. V. E. Maan
dags van 23 uur, Donderdags van 1—2
uur.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks, uit ge
lomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
Uitvoering in de Groote Kerk.
Sinds het koor in het vorige jaar een
zoo welgeslaagde uitvoering gaf van Bach's
Weihnachtsoratorium, kregen wij den in
druk dat voor dit mooie koor een zeer
eigen taak was weggelegd. Naast de on
vergetelijke uitvoering die „Toonkunst'
gaf van de Matthauspassion, en waarvan
wij, zeer gelukkig, een herhaling zullen
krijgen; naast de Christelijke Oratoriumver-
eeniging, waarvan de Bach-uitvoeringen
onder Schoonderbeek ons nog versch in 't
geheugen liggen, is er voor het jonge koor
dat dezen Dinsdagavond in de Groote kerk
verschillende Bachsche koorwerken tot
klinkend leven bracht, nog zeer goed
plaats.
Het mag bekend zijn, dat de energieke
leider de heer Jan Booda, zich in den laat-,,
sten tijd met veel geluk heeft toegelegd op
de studie van de werken van den Leipziger
Kantar. Zoo kon het niet anders, of uit den
onuitputtelijken schat van kantaten had hij
enkele deelen uitgelezen, die hem het
meest geschikt waren om ze door zijn koor
te doen uitvoeren. Dat wij naast deze
kantate-gedeelten nog iets anders uit het
glorieuze Leipziger tijdperk te hooren kre
gen, wekte geen verwondering, en zoo slo
ten de vier koralen, die ons de bovenver
melde uitvoering van het Weihnachtsorato
rium in herinnering brachten, zich wonder
wel aan bij de andere koorwerken, waar
onder het vijfstemmig motet „Jesu, meine
Freude" wel het pièce de résistance vorm
de.
Het was een goede gedachte, deze vo
cale muziek te doen inleiden met een deri
allerschoonste werken uit Bach's Weimar
tijd. De heerlijke passacaglia toch biedt
voor den hoorder, die in de sober gevoerde
koorstemmen, door geen obligaat-orkest
partij afgewisseld, allicht iets monotoons
mocht vinden, een prachtig specimen vo.br
wat Bach's vormend genie vermag, wah-
neer hij zich op den orgelbank zet. George
Robert gaf van dit wonderschoone werk
een weloverwogen vertolking, al moet ik er
voor de orgelbespeling in de Groote of St.
Bavokerk, op Donderdag 2 October, door
denheer George Robert, des namiddags van
23 uur.
1. Vom Himmel Hoch der komm' ich her;
G. Frescobaldi.
2. Pastorale; J. S, Bach.
3. Vision; J. Rheinburger.
4. a. Cantabile; b. Choral; Jos Jongen.
5. a. Mélode; b. Grand Choens allen Haen-
del;
A. Gailmant.
Gisteren herdachten de heer G. Pieterse
en zijn echtgenoote, wonende Kerkstraat 24,
den dag waarop zij voor 50 jaar geleden in
deze gemeente in ondertrouw .werden opge
nomen. Het huwelijk had 14 October daarna
plaats. De buren hebben dit niet ongemerkt
voorbij laten gaan en hebben hun een ca
deau van huishoudelijken aard en een bloe
menhulde gegeven.
Daar de bruidegom niet meer kan wer
ken, verkeeren zij niet in schitterende om
standigheden.
In het gebouw van de St. Jozeis-Gezel-
Ienvereeniging, aan de Jansstraat, had gis
teravond een feestavond plaats van de
Maria-vereeniging. Een extra uitgezocht
programma was voor dezen avond vastge
steld en beloofde veel goeds.
Om acht uur was de zaal dan ook geheel
en al gevuld met belangstellenden, vol van
nieuwsgierigheid, voor de dingen die komen
zouden.
De presidente van de Maria-vereeniging,
Mevr. C. Coenen, heette in enkele woor
den de aanwezigen hartelijk welkom in het
bijzonder het bestuur van het Kruis* erbond.
en gaf daarna het woord aan den Weleerw.
heer C. Vis, die als spreker zou optreden.
Deze spreker hield een klinkend betoog
voor de drankbestrijding. Uitvoerig zette
spr. uiteen, wat de Maria-vereeniging eigen
lijk beoogde en wel een hardnekkige be
strijding van drankmisbruik en dronken-
JShap.
w;
Waarom deze strijd gevoerd werd, wilde
spr. in drie stellingen uiteen zetten. Ten le:
omdat het misbruik maken van den drank
den niensch verlaagt tot een redeloos dier;
ten 2e.; omdat het 't huisgezin verwoest
en ten 3e: omdat 't de maatschappij onder
mijnt. Niet zoozeer de drank op zich zelf,
aldus spr., schept dezen toestand, maar wel
het misbruik maken daarvan. Immers, de
wijn is een sap, dat de Algoede Schepper
voor Zijn schepselen gemaakt heeft; en
heeft de Zaligmaker niet zelf gezegd: Ik ben
aanstonds aan toevoegen, dat hij den op- ^wijnstok en gij zijt de ranken?
zet van het pedaalmotief al te langzaa^/.fHe?ft Ch™tui z.f h®1 bruidspaar
r - 11rt Hn irn* n^n«hn</l Rnhn non I -n.
gaf, zich zelf trouwens herzag bij de ver
dere doorvoering en ontwikkeling. Een re
gister 'met een iets meer geprononceerd
karakter zou aan den opzet ook geen
kwaad hebben gedaan, vooral waar hij later
een groote verscheidenheid van kleuren
aanwendde en de groote climax alzoo reeds
een voldongen feit was.
Van obligaat-orkeststemmen gesproken:
de heer Booda had gezorgd voor een or
kest-ensemble, dat er wezen mocht. Het
speelde de zangpartijen mede in een zeer
mooi verzorgde nuanceering, en het speet
ons daarom, dat de directeur het niet een
meer belangrijke partij had opgedragen; we
mogen b.v. herinneren aan het slot van
het vierde deel (Weihnachtsoratorium),
waar de vier stemmen geheel andere me-,
dewerking van het orkest hebben. De vraag
of het Bach's bedoeling is geweest, de ko
ralen (en volgens den heer Booda ook de
Motetten) uit te voeren met den steun van
het orkest, mogen wij hier onbesproken la
ten, daar het een onderwerp is, dat in een
dagbladartikel niet thuis behoort. Zoo het
geschiedt op de wijze, waarop Booda het
deed: uiterst bescheiden en gedistingeerd,
en in mooie aanvoeling met de kleur der
zangstemmen, dan kunnen wij er allen vre
de mee hebben. Bovendien toont ons een
blik op de partituur van b.v. de kantate
„Dominica post nativitatem Christi" (o.a. bij
't koor: Gottlob! nun geht das Jahr zu Ende),
hoe Bach de stemmen versterkt door 3 ho
bo's, 2 violen, alt, cornetto, 3 trombone's
en continuo. Het origineele manuscript laat
hieromtrent geen twijfel opkomen. Zoo zou
men meerdere voorbeelden kunnen aanha
len. Het orkest-apparaat was hier echter
aanwezig, terwijl men het voor de op zich
zelf kort durende uitvoering der motetten
opzettelijk zou moeten laten aanrukken.
Hier komt alzoo mijn oude twijfel weer
boven.
Niettemin kon ik zeer genieten ook van
de uitvoering van het motet: „Jesu, meine
Freude". Bijzonder te loven was het vrou
wenkoor, dat heel den avond had bewezen,
dat het o.a. over een prachtige altpartij be
schikt en hiervan juist in dit gedeelte bij
zonder'partij wist te trekken. Het was ook
goed gezien dat de leider zijn tenorpartij
niet liet domineeren; tot welke mooie din
gen ook de tenoren in staat waren, bleek
o.m. uit het slot van dit motet, waar deze
mooie middenpartij in een bijzonder schoon
licht werd geplaatst. De samenstelling van
het koor was in één woord te roemen.
Solistische medewerking verleende Mevr
Jo van IJzerVincent. Zij zong behalve
uit de verlegenheid geholpen? Maar God
heeft ook in Zijn goedheid de menschen
geschapen naar Zijn beeld en gelijkenis, en
wij dragen dus Zijn evenbeeld in ons mee.
Met Zijn Goddelijken adem heeft hij ons
verstand ingeblazen, en nu is het juist het
misbruik maken van den drank, die dat
verstand benevelt en den mensch gelijk
doet zijn aan een redeloos dier, waardoor
men dat heerlijke Godsgeschenk minacht.
Dat de drank het huisgezin verwoest,
daar zult gij allen wel van overtuigd zijn,
want wie uwer heeft niet, aldus spr., in zijn
omgeving, er niet voorbeelden te over van
gezien? Als de vader van een gelukkig ge
zin aan den drank gaat, zal hij spoedig de
heerlijke woning veranderen in een kale
hut, waar armoede en ellende van de wan
den druipen. Daarom verwoest de drank het
huisgezin.
En ten derde, dat de drank de maatschap
pij ondermijnt, dat zullen alle dokters, ad
vocaten, leden van de reclasseering en nog
vele anderen u bewijzen, aldus spr. Zij zul
len u zeggen: het alcoholisme is de vader
van de criminaliteit.
Immers, de laatste statistiek heeft uitge
wezen, dat het grootste gedeelte van de
misdadigers, hetzij door erfelijke belasting,,
hetzij door eigen schuld, hun ongeluk aan
den drank te wijten hebben. En heeft het
verslag van het Burgerlijk Armbestuur te
Amsterdam van de jaren 1902—1908 niet
uitgewezen, dat in die jaren 1235 gezinnen
hun ondergang aan den drank te wijten had
den, en dat een vijfde van het loon der
bouwvakarbeiders aldaar wordt verdron
ken. Daarom, vervolgde spr., ondermijnt de
drank de maatschappij, en is het noodig, dat
het drankmisbruik uitgeroeid wordt; en het
zijn laffe menschen zonder hoogere idealen
die spotlachend hun schouders ophalen voor
hen, die aan dit schoone doel medewerken.
Op de groote wegen van de maatschappij
liggen vele alcohol-gewonden en honderden
gaan hen onverschillig voorbij, zonder een
hand uit te steken. Daarom is het zoo laf
van hen, om degenen die deze menschen
helpen, te durven bespotten. Spr. spoorde
vooral de vrouwen aan, door hun mannen,
zonen en broeders aan huis te binden en
hen voor den drankduivel te behoeden, en
dat kunnen zij, daar God haar de gave vai;
behaagzucht heeft geschonken, welke, als
zij deze goed aanwendt onweerstaanbaar op
den man werkt.
Een langdurig en krachtig applaus brak
los, toen spr. zijn kernachtige rede eindig
de.
Nadat de presidente van de Maria-veree
niging, den Zeereerw. spr. hartelijk dank
N.
had gezegd, deed zich nog een aardig mo
ment voor.
De Weleerw. heer C. Vis, nam n.l. nog
even het woord, en zeide, onder luid ge
juich van de aanwezigen, dat hij bij het
woord de daad ging voegen, om de goede
zaak te steunen, door zich zelf als lid van
de katholieke drankbestrijding op te ge
ven. Zooals te begrijpen valt, bleef dit
goede voorbeeld niet zonder uitwerking en
spoedig kon hij verschillende namen als 'id
voor de Maria-Vereeniging inschrijven.
Nu kwam het vrooüjke gedeelte van den
feestavond aan de beurt., n.l. de opvoering
van het blijspel „De list van Liesje", door
de dames-tooneelclub „Victoria". Dit was
een tooneelstukje in drie bedrijven, waar
van de aanduiding „blijspel" wel wat al
te bescheiden is, men kan gerust zeggen
„klucht".
Een gierige, vrekkige ouwe vrijster, heeft
n.l. tot taak een hupsche deerne te chape-
f onneeren.
Op «."en goeden dag wordt door een abuis
aan het jjjehtje, dat den lieven naam van
Liesje draagt, .de mededeeling gedaan," dat
haar tante van een VrCPéere meesteressc
van haar een legaat heeft g'cëerft. Liesje
besduit dat legaat te gebruiken om haar
tante van haar gierigheid en brermmjy.'irid
te genezen. Hiervoor neemt zij eenige
vriendinnen (waarvan ieder meisje altijd een
flinke voorraad heeft)) in den arm, en sa
men zetten zij een heel complot in elkaar,
waarvan de tante het lijdend voorwerp is.
De list gelukt volkomen, en aan het slot
is het tusschen tante, nichtje en vriendinnen
alles koek en ei, daar tante geheel van
haar brommerige krenterigheid is verlost.
Hoewel alle medespelenden zeer goed
speelden, was vooral de tante eenig in
haar soort, terwijl Liesje de rol van kat
terige nicht tot het einde toe volhield.
Het geheel werd zeer goed gespeeld en
de zaal daverde van het lachen.
Een hartelijk applaus bewees dan ook dat
de aanwezigen dankbaar waren voor het
hun geschonken genoegen.
In de meest opgeruimde stemming keer
den dan ook allen huiswaarts, ten zeerste
voldaan over den schitterend geslaagden
feestavond van de Mariavereeniging.
Krelis Louwen oi Alexander
de Groote op het Poëtenmaal,
blijspel in 3 bedrijven van
Pieter Langendijk. Schouw-
tooneel.
Dinsdagavond ging in den Stadsschouw
burg een reprise van dit kluchtig blijspel,
dat door het Schouwtooneel onder regie
van Jan Musch al enkele malen werd ver
toond met grooten bijval. Ook gisterenavond
werd eene in alle opzichten welgeslaagde
uitvoering gegeven, waarin vooral Musch als
Krelis Louwen weer triomfen vierde. Zijne
uitbeelding van den dronken Krelis geeft
een kunst te zien, die de volmaaktheid nabij
komt. In het 2e bedrijf bij zijn ontwaken in
de vorstelijke kamer munt zijn spel uit
door natuurlijkheid en een juist getroffen
toon, terwijl hij de kortswijl van Pieter
Langendijk op onovertroffen wijze weet
weer te geven.
Eene opvoering, die door het weinige pu
bliek dankbaar werd toegejuicht. Onder de
aanwezigen merkten wij ook op burgemees
ter Maarschalk.
Op een vergadering van leden van deu
Ned. Bond van Autobusondernemers, zoo
meldt men ons, is besloten zich zoodanig te
vereenigen op het traject HaarlemIJmui-
den, dat het publiek de garantie heeft steeds
door geregeld onderhouden diensten ver
voerd te kunnen worden. Eventueele con
currentie, die zich tusschen de bestaande
diensten in wil dringen, zal door hen geza
menlijk bestreden worden. Hierdoor zal
tevens bereikt worden dat de veiligheid op
den weg verbeterd zal worden. De ge
combineerde ondernemers hopen dat de
gemeentebesturen dan ook geen meerdere
standplaatsvergunningen zullen verleenen.
Men meldt ons, dat de Minister Nran On
derwijs en Eeredienst heeft medegedeeld
zich bij de opening van de Protestantsche
Noorderkerk te doen vertegenwoordigen
door den heer K. Brants, te Leiden, hoofd
inspecteur van Lager Onderwijs in de pro
vinciën Friesland, Groningen, Drenthe en
Overijsel.
Door het Hoofdbestuur der Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur, het Alg. Bestuur van
den Bond van Bloembollenhandelaren en
het Hoofdbestuur van het Hollandsch
Bloembollenkweekers Genootschap is, naar
het „Wkbld. v. BI. Clt." meldt, een schrijven
gezonden aan het Centraal Bestuur van den
Ned. Tuinbouw Raad, waarin zij mede-
deelen, terug te komen op hare aanvanke
lijke bereidverklaring om als groep toe te
treden tot den gereorganiseerden Tuin-
bouwraad; zij hebben nader besloten daar
van geen deel uit te maken.
Aanleiding tot dit besluit is de voordracht
door het Bestuur van den Ned. Tuinbouw
Raad opgemaakt voor de benoeming van
een lid in de Commissie voor de handelsver
dragen. Naar de meening van de voornoemde
besturen heeft de groep veilingsvereenigin-
gen, welker voorzitter door den Ned. Tuin
bouw Raad als zoodanig is aangewezen, bij
de handelsverdragen slechts een betrekke
lijk gering belang, terwijl daarentegen de
belangen van de bloembollengroep met een
jaarlijksch uitvoercijfer van thans ver over
de 25.000.000.grooter zijn dan die van
alle andere groepen van den Nederlandschen
tuinbouw te zamen.
Voornoemde vereenigingen achten op
grond van deze ervaring in den gereorgani
seerden Tuinbouwraad hare belangen nog
veel minder gewaarborgd, dan zij thans
reeds bleken te zijn en zijn overtuigd, dat
zij in de toekomst de gemeenschappelijke
belangen van het bloembollenbedrijf veel
krachtiger en doeltreffender zullen kunnen
behartigen en verdedigen als zelfstandige
organisaties, los van den Tuinbouwraad.
Ingekomen is bij den inspecteur der di
recte belastingen te Haarlem, 1ste afdee-
ling, 182,16 wegens te weinig betaalde
Rijksinkomstenbelasting, Verdedigingsbelas
ting II en gemeentelijke inkomstenbelas
ting.
Voor het doctoraal-examen in de genees
kunde slaagde te Amsterdam de heer W.
M. Westerman, alhier.
De Fransche regeering heeft besloten de
invoerrechten op verschillende levensmid
delen te verlagen. Voor belanghebbenden
ligt op het oureau van de Kamer een af
schrift van het decreet, dat in het Journal
Officicl van 21 September werd afgedrukt.
Hel is nu in Haarlem, wat ie noemt, een
gezellige rommel. Neen, heusch, dat is geen
ironie. De beteekenis van die twee woor
den mag de lezer letterlijk opvatten. Je
kunt het zoo hebben dat je tijdens een groo
te schoonmaak of een verhuispartij, pleizier
in je eigen leed, genoegen hebt in de bende
bij je thuis en hoe grooter die bende, hoe
grooter het pleizier, en zoo kan het dan
gebeuren dat je je heel genoeglijk op de
vuilnisbak of een omgekeerden stoel neer
zet en je vrouw toeglundert met een ge
zicht van: is me dat een fijne bende?
Zoo'n gevoel ongeveer heb ik ook als ik
nu door Haarlem's hoofdstraten loop en ik
verdenk er de Haarlemmers van dat zij
met opzet hun weg langs de opgebroken
Groote ^larkt en dito Kruisweg zoeken.
Waar komen anders al die nieuwsgierigen
vandaan? En al loop je met 'n quasi ern.
siig ontevreden gezicht (je bent on
tevreden "gezicht verplicht aan je qualiteit
van blastingbetalend Haarlemmer, niet
waar, wien de zin voor critiek is aangebo
ren!) langs de barricades, toch vind je de
afwisseling niet onprettig: het is een gezel
lige rommel!
Natuurlijk brengt het ook ï"n lasten mede
en met name het rijverkeer ondervindt nu
al eenige weken belemmering, maar 't is
dan ook precies hartje stad dat ze onder
handen hebben en wel nimmer zal Open
bare Werken zoo precies den hartverkeers-
ader afstroppen als nu het geval is. W e
willen maar zeggen, dat als na een paar
weken dit karweitje achter den rug is, het
ergste van alle Haarlemsche straatvernieu
wing geleden is. Wat er daarna n"g geas
falteerd wordt, is maar bijwerk.
Met bewondering heb ik vanmorgen eeni
ge oogenblikken den verkeersagent op den
hoek der Groote Markt en Barteljorisstraat
gadegeslagen. Hij staat er te midden van
een chaos en wat hem nooit gebeurd is,
zelfs niet in de felste winterkoude of de
barnendste zomerhitte, hij veroorlooft
zich de weelde nu eens een paar pas van
zijn vaste standplaats af te komen. Er valt
dan ook niets te „verkeersregelen", want
alle rijverkeer, bijna zelfs het voetgangers
verkeer, is nu in den omtrek van het Stad
huis gestopt. De kop van de Zijlstraat is
zoo radicaal opgebroken, dat er zelfs geen
vliegende Hollander meer kan passeeren.
Ook van den kant der Groote Markt is er
geen doorkomen aan voor een voertuig.
Maar moedig houdt de verkeersagent, trots
alle tegenwerking, die hij ondervindt in de
uitoefening van de functie eens verkeers-
agents, stand Hij zal, dunkt me, van het
veld van eer nooit wijken en snevend zal
hij nog de verkeersvuist omhoog steken.
Dappere kerels, die Haarlemsche verkeers
agenten. Hun stiptheid en plichtsgetrouw
heid is boven alle lof verheven.
Maar in gemoede: hadden ze dien ver
keersagent nu ook niet een paar dagen va-
cantie kunnen geven? Zoo'n gelegenheid
komt nooit, nooit weer terug! En de man
heeft kans vandaag of morgen door n plann
weggebezemd te worden of onder een krui
wagen beton mede gebetonneerd te wor-
den.
En dat verdienen onze agenten heusch
niet!
Barometerstand 9 uur v.m.: 757. Stilstand.
OPGAVE VAN:
Medegedeeld door het Kori. Ned. Meteoro
logisch Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in der. morgen van
30 September.
Hoogste Barometerstand 765.2 m.M. te
Stockholm.
Laagste Barometerstand 721.6 m.M. te
Vestmanoer.
Verwachting van den avond van 1 tot
den avond van 2 OctobeT.
Zwakke tot matige, later wellicht toene
mende zuidwestelijke tot zuidelijken wind,
gedeeltelijk bewolkt, aanvankelijk weinig of
geen regen en kouder, later iets zachter.
D firma A. Toeset, groente- en fruit
handel, Warmoesstraat, alhier, viert van
daag haar 50-jarig jubileum.
Het was heden 50 jaar geleden, dat de
heer A. Toeset de zaak begon in de Lange
Boogaardstraat.
Na ongeveer 6 jaar werd de zaak overge
bracht r.aar de Schagchelstraat, waar zij
ongeveer 17 jaar gevestigd bleef. Toen be
trok de heer Toeset het tegenwoordig per
ceel in de Warmoesstraat.
Aanvankelijk slechts met een groenten-
handel begonnen, moest de heer Toeset al
spoedig verschillende aanverwante artike
len in zijn zaak opnemen. Deze groeide tot
wat ze nu is. Geen wonder dus dat dit ju
bileum niet onopgemerkt voorbijging.
Eenige bewoners der Warmoesstraat had
den ter gelegenheid van het feest als blijk
van sympathie de vlag uitgestoken. De
winkel zelf en de woonkamer van hel per
ceel waren in letterlijken zin overvol met
bloemstukken, die in zeer groot aantal van
grossiers, firmanten, collega's, cliëntèlq en
familie werden ontvangen.
Ook talrijke schriftelijke en persoonlijke
blijken van belangstelling mocht de jubi-
leerende heer A. Toeset in ontvangst ne
men, wel een bewijs dat gedurende de af-
geloopen 50 jaar de zaak van den heer
Toeset een goede bekendheid heeft ver-
