S)e£eicbdxc (Boo/icmf
SPORT EN SPEL.
LAWNTENNÏS.
DAMMEN.
ATHLETIEK.
UIT DEN OMTREK.
SCHOTEN.
KUNST EN KENNIS.
de ooievaars verdwijnen uit
GEMENGD NIEUWS.
Wijlen Z.M. Koning Willem II
en de voormalige heerlijkheid
„Gansoyen."
Doodelijke sprong uit de
parachute.
Een kranig mecanicien.
Op de lat.
Door electriciteit gedood.
De kerkbrand te Burgh.
Een ongeluk ligt in een klein
hoekje.
Weer een rijdende doodkist
in beslag genomen.
De gevolgen van een huiselijken
twist.
Droevig ongeval op zee.
is voor LEIDEN en OMSTREKEN het aan
gewezen DAGBLAD voor AD¥£RTENTi EN.
VRAAGT PROEFEXEMPLAAR
INGEZONDEN.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Een woningbouwvereeniging
geen handelszaak.
Onze gezant bij het Vaticaan.
Congres R. K. Waschindustrie.
IJMUIDEN.
OVERVEEN.
HAARLEMMERUEDE
ZANDVOORT.
BLOEMENDAAL.
VIJFHUIZEN.
HAARLEMMERMEER.
EUROPA.
Boe het proces zich in Silezië voltrekt.
Op een bijeenkomst in „Artis" te Am
sterdam van leden der Nederlandsche Orni
thologische Vereeniging sprak Maandagmor-
éto prof. dr. F. Pax uit Breslau over:
■Iwadiungen des Storchbestandes in Schle-
tóen".
De afgeloopen maand bracht hij in Hol-
tefld door, waarvan men gebruik maakte
het oordeel van dezen kundigen natuurvor-
icner te vragen over het ook voor ons land
*00 actueele vraagstuk van de langzame
Verdwijning van den bij uitstek „nationalen"
trekvogel: de ooievaar.
In Silezië, zoo blijkt dan uit sprekers be
toog, vindt ongevèer hetzelfde, nog slechts
gedeeltelijk verklaarde proces met de ooie
vaars plaats als in ons vaderland: oorspron
kelijk uitheemscbe vogels, pasten de ooie
vaars zich ook daar al spoedig aan de voe-
dings- en verblijfsmogelijkheden van het
land aan. In het begin van de 19e eeuw zijn
*e reeds geheel ingeburgerd als broedvogel.
In het midden van de 19de eeuw wordt
echter reeds op een afname in verschillen
de streken van Opper- en Neder-Silezië ge-
Wezen. De vogels broeden niet meer, gelijk
aanvankelijk, in koloniën, en in de laatste
tientallen jaren is hun sterke afname ook
Voor den leek merkbaar.
Enkele cijfers mogen dit illustreeren. Bij
de in 1907 door de Duitsche „Verein für
Katurdenkmal-Pflege" ondernomen „ambte
lijke" telling werden in gansch Silezië 1406
■lesten aangetroffen. Bij een soortgelijke tel-
■ling in 1922 bedroeg dit aantai nog slechts
528, dat is per 100 vierk. K.M. een getal
van 3.4 in 1907, tegen 1.2 in 1922, of een
teruggang van 62 pCt.
Prof. P. geeft soortgelijke cijfers voor an
dere Duitsche streken, o.a. voor het aan
ooievaars, zoo rijke Mecklenburg en Oost-
Pruisen, waar men eveneens een sterken
teruggang waarneemt.
Komende tot de mogelijke oorzaken van
deze verdwijning, wijst spr. allereerst op de
begrijpelijke sfname in industrie-gebieden
en in het g«bergte, waar de ooievaar zich
thans minder dan ooit schijnt thuis te voe
len, waar hij immers niet boven 250 M.
hoogte (vroeger 400 M.) zijn nest opslaat.
De jacht kan moeilijk als oorzaak gelden,
Waar het schieten van een ooievaar in
Duitschland onder alle omstandigheden en
te alle jaargetijden verboden is.
Eerder kan men als oorzaken aannemen:
de verdelging door middel van vergif van de
sprinkhanen in Afrika, het voornaamste
voedsel voor de ooievaars tijdens hun win
terverblijf, en de vergiftiging van muizen in
Duitschland:
De voornaamste oorzaak voor de afname
dient men echter te zoeken in de nog on
verklaarde „broedpauzes" onder de vol
wassen ooievaars. Geen enkele tastbare
reden is hiervoor aan te wijzen. Wel kan
Worden geconstateerd, dat de vogels zich
over het algemeen weinig meer op hun
gemak voelen in Europa en dat de minste
aanleiding reeds voldoende is hen voor
goed van hun nesten te verjagen.
Na een levendig debat, waaruit bleek,
dat voor ons land in bijna alle opzichten
Hetzelfde geldt, sloot de voorzitter de bij
eenkomst met een woord van dank aan den
spreker voor zijn belangwekkende informa
ties.
Men schrijft uit Waalwijk aan de „Tijd"
De onthulling van het standbeeld van wij
len Koning Willem II te Tilburg, op Vrij
dag 26 dezer, brengt ons de navolgende his
torische anecdote in herinnering. Tijdens
het verblijf te Tilburg deed Z.M. met gevolg
nu en dan uitstapjes te paard, ook in deze
streek. Op een dier tochten, het was op eenen
warmen zomerdag, was men heel in de vroeg
te uitgereden over Oosterwijk, Udenhout,
de Loonopzandsche duinen, het Loonshoek-
je en door de Waalwijksche Putsteeg van
den Binnen en Buitenpolder, in Noordelijke
richting, naar het gehucht Gansoijen, be
grensd door eene brug over het oude Maasje
aan de gemeente Waalwijk. Aan de over
zijde der brug ten Noorden, op een afstand
van pl.m. 20 Meter, bevond zich het veer
huis. In dat herbergzaam gebouw troonde
eene eerzame bejaarde vrouw, genaamd Maai
Versteeg (Maaike, door haar forsche gestal
te kortaf Maai genaamd) daar hield Z.M.
met gevolg een uur of anderhalf halt, om in
lichtingen omtrent de bijzonderheden van
het landschap in te winnen en uit te rusten,
paarden te doen verzorgen, enz. Het kon den
Koning niet ontgaan, dat Maai er op gesteld
Was een praatje te maken, waartoe haar dan
ook gelegenheid werd gegeven.
„Wel moedertje, zoo sprak Z.M. haar
op den hem eigen jovialen toon toe, „hoe
gaat 't je in deze mooie landelijke omge
ving
„O, dat gaot heel best mijnheer, was het
antwoord, „maor als ik vragen mag, dan ge-
leuf ik, dat gij Koning Willem den Tweede
Zeivers zijt, die tegenwoordig te Tilburg
woont."
„Zoo, en waarom denk je dat
„Omdat gij zoo'n schoonen kerel zijt (his
torisch) en zulke mooie soldatenkleeren aan
hebt en de andere heeren ook, die u dienst
baar zijn, en zulke beste opgetuigde paer-
den en zoo al meer. „Ik heb al dikwijls ge-
heurd, dat gij zoo vrindelijk met de men
sen omgaat al zijt gij Koning
Het was niet mogelijk aan de zoo harte
lijk gemeende, geestdriftige uitingen van
moeder Maai een einde te maken, dan nadat
Z.M. naar bijzonderheden informeerde van
Van de oude Heerlijkheid Gansoijen, naar
de vroegere bewoners van het kasteel, waar
van toen nog slechts een gedeelte der ruïne
aanwezig was, gelegen op een afstand van
pl.m. tweehonderd meter ten Westen van
het Veerhuis. De Koning had blijkbaar ple
zier in de wijze waarop moeder Maai hare
inlichtingen ten beste gaf.
Daarna werd de reis voortgezet, Noord
waarts door het vruchtbaar „Land van Heus-
den en Altena", met zijne mooie landouwen
en kunstwegen, in de richting Woudrichem,
Waar ook weer een paar uren werd halt ge
houden, om eenige merkwaardigheden al
daar en in den omtrek in oogenschouw te
nemen. De terugreis ging met een rit door
de gemeente Werkendam, Sleeuwijk, en de
Werken, Dussen enz. over Keizersveer,
I Geertruidenberg, Raamsdonk, Waspik, Ca-
Prile, Kaatsheuvel, Loon op Zand naar het
toenmalige verblijf Tilburg.
Men kan zich voorstellen hoe moeder Maai
m haar nopjes was over de eer die Z.M. haar
had bewezen en niet minder over de klin
kende belooning die zij voor hare inlichtin
gen ontving. Tegenwoordige ouden van da
gen hebben haar menigmaal met enthousias
me er over hooren uitweidden, zij hoopte en
wenschte, dat het Hoog bezoek zich nog wel
eens zou herhalen.
Eenige jaren daarna is Maai ter ziele ge
gaan en haar verblijf en de burg, en enkele
perceelen grond zijn in andere handen over
gegaan.
Bovendien werd Gansoijen nog bewoond
door een twee of drietal gezinnen die ieder
'n 't bezit waren van een huis en schuur,
waarin zij even als Maai Versteeg en gezin,
het landbouwbedrijf uitoefenden. Erg flo
rissant ging het den bewoners van Gansoijen
die slechts uit eene bevolking van 12 a 13
personen bestond, niet. Heel het complex
van het gehucht omvatte ongeveer 38 hect
aren meestal hooi- en weideland van ver
schillende ingelanden, verder voor eigen ge
bruik en voor hun vee land en tuinbouw-
grond.
Alles werd na onteigening en opruiming
der gebouwen, en de burg door de groote
rivier „den Nieuwen Maasmond" opgeslokt,
zoodat het schilderachtige Gansoijen met
zijne dijken, heuvelen en dalen van den aard
bodem is weggevaagd.
De bezitters der eigendommen zijn intus-
schen door de onteigening er beter op ge
worden en de inwoners hebben een ander
„heimat" gezocht.
Op het vliegterrein van Coulome (Frank
rijk) zou Zondag de parachutiste, made
moiselle Liliane Darcy, gezeten in een vlieg
tuig, hetwelk bestuurd werd door den vlie
ger Fronval, van een tamelijk geringe hoog
te een sprong met een parachute doen.
De parachute ging echter niet open, ten
gevolge waarvan mademoiselle Darcy ter
aarde stortte. Zwaar gewond werd zij opge
nomen.
"Een weinig later bezweek zij aan hare
wonden.
Toen er iets haperde aan een vliegma
chine, die van Londen naar Parijs vloog,
klom de mecanicien van die machine op den
vleugel van het toestel, toen dit met volle
snelheid 1000 voet boven den grond vloog.
In zijn volle lengte lag hij 45 minuten op
den vleugel en hield de uiteinden van een
gebroken buis bij elkander, tot men veilig
op het Lympne-vliegterrein kon landen.
Een caféhouder in de Kerkstraat te Hil
versum, wien het blijkbaar de keel uithangt
als, maar „op de lat" te moeten schrijven,
zonder eenig i uitzicht op betaling, heeft een
eigenaardig middel uitgevonden om pressie
te oefenen op de nalatige nathalzen.
In zijn uitstalkast hangt n.l. thans een
lijst, waarop hij zijn vorderingen op, met
naam en adres aangeduide, debiteuren te
koop aanbiedt.
De lijst mag zich wel in zekere mate van
belangstelling verheugen.
Maandagmorgen kwam, bij de vertimme-
ring vanj-de bakkerij van den heer J. P. te
Bergum (Fr.), een der arbeiders, de 31-
jarige R. K., in aanraking met een der
draden van dc electrische leiding. Direct
werd hij losgetrokken, doch de ongelukkige
bleek reeds overleden te zijn. De man laat
een vrouw met drie kinderen achter.
Uit Zierikzee wordt gemeld: Na onder
zoek in de uitgebrande kerk en toren te
Burgh blijkt, dat alle houtwerk in den toren
is verkoold of verbrand. De twee klokken
zijn tot klompjes metaal versmolten. In den
ijzeren kegel van den neergestorten tpren-
top is in een metalen koker een oorkonde
gevonden, die echter onleesbaar blijkt. De
marmeren onumnten 'in alle, de meeste
zelfs onherstelbaar geschonden. Zoo zijn
van de tafels van David de Huybert en
Barbara Theodora van Willigen, enkele
kwartierwapens voor goed weg. Het monu
ment van Catharina Cornelia de Huybert,
wel een va., de belangrijkste uit deze kerk,
is totaal vernield. Dat van Pieter de Huy
bert verkeert in zeer gehavenden toestand.
Van het kerkzilver ging een schotel van
1840 verloren.
Door het parket uit Middelburg is een on
derzoek ingesteld.
De ploegbaas van de stoomtram 's-Bosch
HelmondVeghelOss, zekere v. D., is
te Veghel ter hoogte van de z.g. Lage Heide,
onder de tram geraakt. De getroffene reed
van zijn werk huiswaarts, waarbij hij op ge
noemde plaats de tram passeerde/Vermoede
lijk is hij nu met een knie tegen het drink-
kruikje, dat aan het stuur van de fiets hing,
terecht gekomen, met het gevolg, dat he*
stuur omsloeg, waardoor D„ die wel drv-
meter van de tram verwijderd reed, voor of
achter een anderen fietser, onder de tram
terecht kwam. Beide voeten werden ge
deeltelijk verpletterd. De tram stopte oogen-
blikkelijk. De getroffende werd per autu
naar 'net R. K. Gasthuis vervoerd, alwaar
beide voeten werden geamputeerd. Een
zware slag voor de familie. Den machinist
der tram treft geen schuld.
's-Hert. Crt.
Veilig opgeborgen.
Te Zwolle is vorige week weer een auto
bus van de firma Kötterman in beslag ge
nomen, waarmee een aantal kooplieden zien
naar de Markt te Zwolle zouden, begeven.
Nauwelijks op weg werd de bus door de
maréchaussées in beslag genomen. De koop
man Z. gaf voor de huurder der bus te zi»s.
Dit kon echter niet beletten, dat het ver
voermiddel werd beschouwd als openbaar
middel van vervoer en veilig gestald werÜ
op het terrein der Marechaussee.
Per advertentie heeft de firma Kötterman
indertijd bekend gemaakt, dat zij haar auto
bus, de was afgekeurd wegens te veel ovev
bouw onttrok aan het geregeld vervoer eu
slechts voor gezelschappen bij vooruitbeta
ling disponibel hield.
Een treurige geschiedenis heeft zich Zon
dagmiddag te Steenwijk afgespeeld.
Mejuffrouw J. de W., sedert ongeveer
vijf jaar echigenoote van M. S., had zich
dien middag te voet naar haar ouderlijke
woning in de Kallenkoter allée begeven.
Aan het begin van genoemden weg, haalde
haar man haar per fiets in. Hij sprong van
zijn rijwiel eu liep enkele .schreden met
zijn vrouw mee. Om tot heden onbekende
redenen schijnt er twist ontstaan te zen,
waarbij S, zich zoo driftig maakte, dat hij
zijn vrouw aanviel en met een mes een paar
ernstige wonden,^één in het hoofd onder het
linkeroor en één onder het rechter schou
derblad toebracht. In haar angst vluchtte zij
in een nabijzijnd huis. Haar man, die in zeev
overspannen toestand verkeerde, wist, door
de deur in te drukken, ook binnen te komen.
Spoedig waren een paar agenten van politie
ter plaatse. S., die te Steenwijk zeer gun
stig bekend staat, altijd vlijtig en oppassend
is, v/as zoo overspannen, dat hij blijkbaar
niet wist wat hij deed. Later beschuldigde
hij zichzelf voortdurend dc daad verricht te
hebben.
Na voorloopig door dr. Koster verbonden
te zijn, werd de jonge vrouw per auto naar
de nabijzijnde ouderlijke woning gebracht.
Men meldt 'uit Amsterdam:
De gezagvoerder van het tot de vloot van
den Koninklijken West-Indischen Maildienst
behoorend stoomschip „Helder", dat van
Duinkerken op weg is naar Amsterdam,
heeft aan de directie van genoemde maat
schappij bericht, dat tijdens de groote reis
die de „Helder" heeft gemaakt, de eerste
stuurman, Kuiken geheeten, overboord is
geslagen en verdronk et.
AMSTERDAM—CAMBRIDGE.
Met groot verschil hebben de Amster
dammers het ten slotte afgelegd. De uitslag
191 geeft het verschil duidelijk genoeg
aan, zal men zeggen. Toch was het weer de
slechte vorm van de Amsterdamsche ploeg,
die o.a. Mendes de Leon miste, die het slechte
resultaat bewerkstelligde. De sterke variatie
in het spel van de Engelschen, wellicht een
te sterke, deed het spel sterker lijken dan het
in werkelijkheid was. Zij beheerschten deze
variatie lang niet genoeg daarvoor, want het
is ook ontzaglijk moeilijk om doorloopend
van slagen te wisselen.
Het bewijs daarvan levert Tilden, die na
vele seizoenen van brillant gevarieerd spel
teruggekeerd is tot het baselinespel, hetgeen
hij dan ook in de perfectie speelt.
Lezard v/as in het speltype van deze Engel
schen de beste. Typisch was het dat juist hij
de eenige verliezer was. Nielsen zag kans
door hem na stug volhouden in 5 sets te slaan,
in welke partij de Hollander weer eens blij ken
gaf van zijn buitengewoon wedstrijdtempe
rament. In de vijfde set stond hij 14, haalde
op tot 44 en met 75 sleepte hij de|;et,
en match uit het vuur.
Van Alen wisselde noodeloos van slagen
van hem was het ongetwijfeld een fout, het
geen hij bewees tegen Leembruggen, toen
hij twee sets achter stond en met gezonde dri
ves en volleys drie sets achtereen won. Leem
bruggen doorzag de dropshots en kapslagen
veel meer, hoewel een Diemer Kool op de
hooge dropshots ongetwijfeld ingestormd zou
zijn en de ballen naar alle kanten geslagen
hebben. Van Alen kwam in de final set op
41, liet zich opnieuw verleiden tot gallery-
play, het werd 43 maar met keurige dri
ves en volleys beëindigde hij de partij (63).
Eilers had tegen van Alen niet de noodige
vastheid, de eenige factor waarmee hij den
brillant spelenden Engelschman kon slaan.
Leembruggen had tegen I-ïadi een mooie
kans toen hij met 75,16, 60 voor stond.
De kapslagen van den kleinen bewegelijken
Voor-Indië leverden hem niet de minste
moeilijkheden op en tot scherpe crossvolleys
kreeg deze dan ook geen kans.
Aanvoerder Zorger haalden Leembrug
gen uit zijn spel, Hadi greep deze kans en
maakte met 61, 64 de partij uit. In de
vijfde set haalde Leembruggen nop op van
14 tot 44, maar het iets scherpere spel
van Hadi gaf den doorslag.
Van de heerendoubles was de partij van
Eilers-Wetselaar tegen van AlenLezart
wel de beste. De Engelschen deden af en toe
virtuoze dingen, dewelke het Amsterdamsche
publiek buitengewoon amuseerden, maar toch
was het geen sterk heerendubbelspel. Met
een twee sets tegen één voorsprong lieten de
Engelschen de Hollanders ophalen van 15
tot 55, het ging gelijk op tot 99 en toen
Wetselaars' overheadslagen eenige malen
faalden was het weldra 911.
De Amsterdammers bleken over het alge
meen niet voldoende opgewassen tegen de
variatie, daar hun techniek er ontoereikend
voor was. In zooverre is het spel der Engel
schen een les voor hen geweest. Het was een
tegengif voor te eenzijdig spel, maar de
variatie moet en mag niet zoo ver doorge
voerd worden.
De Cambridge ploeg heeft den Beker nu
drie maal gewonnen (177, 181, 191)
en neemt hem dientengevolge me e naar
Engeland.
De Bekerwedstrijden.
Het programma van de Bekerwedstrijden
begint zijn voltooiing te naderen. De laatste
weken werd steeds een tien- tot vijftiental
partijen gespeeld en slechts een tweetal spe
lers (Schoute en Brauns) ware door verblijf
buitenslands verhinderd het meerendeel hun
ner partijen te spelen.
Mac Neill behaalde twee 64-overwinnin-
gen op Broese van Gronau en van Riemsdijk,
terwijl Mollerus zich een voorsprong ver'
schafte, hoewel hij tegen de Graaf 55
speelde, maar Schippers en Poel met groot
verschil klopte (82, 9I).
Na 1 October kunnen geen partijen meer
verspeeld worden, een commissie zal alsnog
uitmaken, welke regeling voor den eindstand
gemaakt wordt voor degenen, die slechts
een gedeelte van hun partijen gespeeld heb
ben. De uitslagen zijn Mac NeillBroese v.
Gronau 64, Mac Neillv. Riemsdijk 64,
Biezeveldde Jonge 64, de GraafPoel
64, BiezeveldLaan 73, Mollerus
Schippers 82, LaanH. Broese v. Gronau
91, Mollerusde Graaf 55, Biezeveld
Schippers 64, MoilerusPoel 91.
DE HAARLEMSCHE DERBY.
Woensdagavond I October a.s. zullen de
beide eerste tientallen der „Haarlemsche
Damclub" en „Damclub Haarlem" elkan
der ontmoeten in den wedstrijd om de door
de „Stads-Editie" O.H. Crt. beschikbaar
gestelde wisselmedaille.
Voor dezen wedstrijd waarin de „bloem"
der beide Haarlemsche Damvereenigingen
elkander zullen bestrijden, bestaat telken
jare eene bijzondere belangstelling onder de
Haarlemsche damspelers.
Ook voor dezen wedstrijd op a.s. Woens
dagavond zijn de verwachtingen hoog ge
spannen.
Verleden jaar won de „Haarlemsche Dam
club" deze medaille met een fraaien voor
sprong (10 punten in 20 partijen), doch
thans valt omtrent den vermoedelijken uit
slag weinig te voorspellen.
Het eerste tiental der „Damclub Haarlem"
is voor het komende seizoen versterkt met
twee oud-leden, de heeren Visse en Kraay
de „Haarlemsche Damclub" daarentegen
mist den steun van den Heer W. J. Teunisse,
zoodat de krachten van deze beide tientallen
vrijwel tegen elkander opwegen.
Voor dezen wedstrijd zullen beide Vereeni-
gingen in de volgende opstelling uitkomen
„Haarlemsche Damclub" 1. P. J. van
Dartelen, 2. Aebe de Jong, 3. H. T. Luif,
4. J. W. van Dartelen, 5. H. G. Teunisse
6. H. Boks, 7. W. van Daalen, 9. P. A. Ber
kemeier, 9 J. van Looy en 10. J. B. Sluiter.
„Damclub Haarlem" 1. C. F. Visse, 2.
Mr. F. Westerling, 3. G. P. Heek, 4. C. P.
Kraay, 5. P. van Wamel, 6. J. Lycklema, 7.
H. C. van Oort, 8. D. van Wamel, 9. D. A.
van Abs en 10. H. A. van Abs.
Deze wedstrijd zal plaats vinder, in het
clublokaal der „Damclub Haarlem", boven
zaal Café Roodenburg, Spekstraat 8. Aan
vang 7l/i uur.
Belangstellenden welke dezen wedstrijd
wenschen bij te wonen hebben vrijen toe
gang.
DE TWEEDE ATHLETIEKDAG VAN
DEN. D. H. V. B.
Zondag werden de wedstrijden van den
D. H. V. B. gehouden op het terrein van
„Wilskracht" te Amsterdam.
Het terrein was slecht, zoodat vooral op
de loopnummers geen schitterende presta
ties werden geleverd. De wedstrijden zelf
hadden een vlot verloop, dank zij de uitste
kende leiding van den heer Theinert van
Zaandam. Na afloop werden de prijzen uit
gereikt door den heer Kruijver, secr.-penning-
meester van den D. H. V. B.
De volledige uitslagen luiden
.100 M. hardloopen 1. W. Schaab,
„Union", Nijmegen, 12 1/5 sec. 2. J. v.
Woerkens, „Union", Nijmegen, 12 9/10 sec.
3. j. Kuhlkamp, „Wilskracht", A'dam,
12 9/10 sec., Kamp D. H. V. B. 4. F. Her
ben, „Wilskracht A'dam, geen tijd.
400 M. hardloopen 1. J. de Haas, „Vic
toria", Zaandam, 61 4/5 sec. 2. F. Herben,
„Wilskracht", A'dam, 62 3,10 sec., kamp
D. LI. V. B. 3. A. Oostermeijer „Wilskracht"
A'dam, 62 5/10 sec.4. N. de Zwager, „Ur-
sus", Haarlem, 63 sec.
1500 M. hardloopen 1. Th. Fransen,
„D. H. L.", Delft, 4 min. 51 4/10 sec.2.
A. Kiaasse, „Excelsior", Haarlem, 4 min.,
52 4/10 sec. 3. J. Koevoets, „Wilskracht"
A'dam, 4 min. 52 8/10 sec.
5000 M. koppelrace 1. „Wilskracht",
A'dam, (J. Koevoets en A. Oostermeijer), 15
min. 22 sec. 2. „D.H.L." Delft (Th. Fran
sen en J. v. Buuren) 15 min. 43 sec. 3.
„Ursus" Haarlem (gebroeders de Zwager)
15 min. 56 2/5 sec. 4. „Excelsior" te Haar
lem (Jos. Mathot en A. Kiaasse) 16 min.
10 3/10 sec.; 5. „Wilskracht II" A'dam
(B. Hertroys en J. Suer) 17 min. 4 1/5 sec.
Verspringen 1. W. schaab, „Union" Nij
megen 6.15 M. 2. J. de Haas, „Victoria"
Zaandam 6.03 M. 3. H. F. Haman, „Wils
kracht" A'dam 5.85 M. 4. N. de Zwager
„Ursus" Haarlem 5.49 M. C. v. d. War'dt,
„Victoria" Zaandam 5.49 M.
Hoogspringen met aanloop: 1. N. v. d.
Helm „D.H.L." Delft 1.50 M.2. J. de Haas
„Victoria" Zaandam 1.50 M. 3. -P. Bergsma
„Wilskracht" A'dam 1.45 M.
Polsstokhoogspringen: 1. E. de Goey
„Prins Hendrik" Vught 3 M. 2. A. Ver
heem „Ursus" Haarlem 2.80 M.3. C. v. d.
Wardt „Victoria" Zaandam 2.60 M.
Discuswerpen: 1. N. v. d. Helm „D.H.L."
Delft 31.33 M. 2. H. F. Haman „Wils
kracht" A'dam 30.35 M. 3. J. de Haas
„Victoria" Zaandam 29.64 M.
4 x 100 Meter estafette.
1. „Wilskracht" A'dam 52 sec. (kamp.
Gymn. Federatie)2. „Victoria" Zaandam
52 7/10 sec.;3. „Ursus" Haarlem 53 4/5 sec.;
4. „Prins Hendrik" Vught 54 sec.
Zooals men ziet, boekten de Haarlemsche
deelnemers eenige succesjes. De gebr. de
Zwager weerden zich kranig in de 5000 M.
koppel-race door zich derde te plaatsen, op
den voet gevolgd door hun stadgenooten
Mathot en Kiaasse.
In het nummer polsstokhoogspringen ver
wierf Ant. Overheem den tweeden prijs.
Jammer dat de Ursusman gehandicapt was
door een blessure.
Het athletiekseizoen is hiermede gesloten.
„Ursus" kan met genoegen op dit seizoen
terugzien. In alle wedstrijden deden haar
leden zich kennen als tegenstanders waarmee
rekening dient gehouden te worden. Een
woord van lof mag dan ook niet onthouden
worden aan den heer S. Hooy, die zijn
athleten op voorbeeldige wijze heeft geleid.
Een groot deel der Ursus successen, is aan
hem te danken. „Excelsior" heeft eveneens
een succesvol seizoen achter den rug. Laten
wij de hoop uitspreken dat de beide Haarlem
sche vereenigingen op den ingeslagen weg
Zullen voortgaan en zich binnen niet al te
langen tijd aan de spits der R. K. vereeni
gingen zullen plaatsen.
Voor den inhoud ran deze rubriek steil
de Redactie zich niet aansprakelijk
Haarlem, Sept. '24.
Hooggeachte Redactie
Hiermede verzoek ik U beleefd om plaat
sing van onderstaand artikel in uw geëerd
blad.
KATHOLIEKEN VAN HAARLEM 1
Nu in den laatsten tijd het Esperanto zich
in steeds meerdere belangstelling mag ver
heugen, zal het wellicht nuttig zijn nog eens
de aandacht te vestigen op het nut en gemak
van deze taal. Wat Esperanto eigenlijk is?
Esperanto is een wereldhulptaal ten dienste
van het internationaal verkeer. Door Espe
ranto bedoelt men dus geenszins de moeder
taal te verdringen, maar wenscht men het
internationaal verkeer te vergemakkelijken.
Dat in onzen tijd van snel internationaal ver
keer een algemeene hulptaal onmisbaar is,
zal wel niemand ontkennen. Het Esperanto
nu is de internationale taal welke alle prac-
tische eigenschappen heeft, welke voor een
goede hulptaal onmisbaar zijn. Ten eerste
is het Esperanto een taal welke door ieder
met gemak geleerd kan worden. Moeilijke
grammatica of moeilijke uitspraak zooals in
de vreemde talen voorkomen vindt men bij
het Esperanto niet. Verder is de uitspraak
zeer welluidend en gemakkelijk te verstaan.
Het woorden lezen is bij de vreemde talen,
vooral voor iemand die weinig tijd heeft, een
groote moeilijkheid, welke bij het Esperanto
zeer wordt verkleind door de z.g. woord
vorming. Dit alles maakt het leeren van Es
peranto tot een aangename taak.
Het groote nut van Esperanto is reeds op
verschillende internationale congressen ge
bleken, o.a. op het in Augustus j.i. gehouden
katholiekencongres te Lugano. Op dit con
gres werden door verschillende afgevaardig
den, welke alleen hun eigen landstaal en
Esperanto spraken, redevoeringen in het
Esperanto gehouden, waardoor het mogelijk
was, dat zij door allen, van welke natie dan
ook, werden verstaan. Voorzeker een schit
terend succes en een practisch bewijs voor
Esperanto Ook in de radiotelefonie wordt
van Esperanto een dankbaar gebruik ge
maakt. De Amerikaansche bond van radio
amateurs heeft reeds Esperanto aangenomen
als intern, radiotaal en aan de andere bonden
het gebruik van Esperanto warm aanbevolen.
Tenslotte is Esperanto van zeer groot nut
voor de Kath. intern, beweging. Naar aan
leiding van het bovengenoemd congres te
Lugano schrijft Mr. K. in de Nieuwe Eeuw
van 28/8 j.l. „De tijd, dat ook Nederland
sche Katholieken zich meer dan tot dusver
bezighouden met de intern, gedachte in
Kath. geest, lijkt ons gekomen". Maar laten
wij dan niet vergeten dat in de intern, bewe
ging een goede internationale hulptaal van
het grootste belang is. En welke hulptaal is
nrer geschikt voor algemeen gebruik in de
gelieele wereld dan Esperanto Het Esperan
to is juist als de universeele taal zoo prachtig
geschikt voor onze universeele R. K. bewe
ging Misschien zal men tegenwerpen dat
voor ons Katholieken Latijn meer geschikt is.
Zeker, Latijn is de Kath. taal bij uitstek,
maar is voor ongestudeerde leeken meestal
te moeilijk om te leeren. Het Esperanto ech
ter is door iedereen met gemak te leeren en is
daarom ook voor de Kath. intern, beweging
de aangewezen hulptaal.
Om nu deze taal, zoo nuttig voor zllen,
meer te doen kennen en beoefenen, zal door
de R. K. Esperantistenvereeniging „Abbé
Richardson" te Haarlem een propaganda-
avond worden gehouden op Donderdag
2 Oct. a.s. in het gebouw „St. Bavo", Smede-
straat, des avonds om 8 uur. Alle Katholieken
van Haarlem worden hierbij dringend uit-
genoodigd deze belangrijke vergadering bij
te wonen. Gaarne zullen daar aan ieder, die
dit wenscht, de noodige inlichtingen worden
verstrekt. Katholieken, verzuimtniet deze
vergadering bij te wonen, want het Esperanto
is uw belangstelling overwaard Komt allen
op, opdat uw belangstelling worde gewekt,
en gij zult wenschen deel uit te maken van de
groote groep der beoefenaars V?n het Espe
ranto over de geheele werelden opdat in
vervulling moge gaan de woorden van Palis
Pius X Heiliger gedachtenis „Het Esperanto
gaat een schoone toekomst tegemoet
U, geachte Redactie, hartelijk dank zeg
gend voor de plaatsing, namens de R. K.
Esperantistenvereeniging „Abbé Richard
son" te Haarlem,
A. J. BUIS
L. Heerenstr., Haarlem.
Haarlem, 29 Sept. 1924.
Mijnheer de Redacteur.
Verleen mij s.v.p. een klein plaatsje in uw
veelgelezen blad. Bij voorbaat mijn dank.
In een hoofdartikel van het Rechte Spoor,
lijfblad van het Ned. R. K. Spoor- en Tram
wegpersoneel, wordt er op gewezen, dat de
Directie der Ned. Spoorwegen in het vorig
jaar (dit deden ook verschillende andere on
dernemingen) de loonsverlaging aankondig
de per 1 Januari 1924. Men motiveerde deze
verlaging ook hiermede, dat een verdere
verlaging van den levensstandaard verwacht
mocht worden, indien de door de regeering
voorbereid wordende maatregelen tot stand
kwamen en alsdan vermoedelijk ook bij an
deren navolging zouden vinden. Met recht
wordt er op gewezen dat de toen door de
regeering voorbereide maatregelen thans tot
stand gekomen en zelfs meer nog, en ook
bij anderen hebben deze maatregelen navol
ging gevonden zelfs meer dan genoeg.
De loonen van overheids-, spoor- en ander
personeel zijn zoo verlaagd, dat 't maar weer
net aan of daar beneden is, maar de verwachte
verlaging van den levensstandaard blijft uit.
Neen, bij de sterke vermindering van inkom
sten, welke men zich allerwege heeft moeten
getroosten, is zich komen voegen een duurder
worden van het leven. Na er op gewezen te
hebben, dat eerst de eerste levensbehoeften,
als huishuren (die voorloopig wel niet lager
zullen worden) en misschien zelfs ongemo
tiveerd wordt opgeslagen, besluit het blad
dat vooral groote gezinnen het weer zeer
kwaad krijgen en men dus genoodzaakt
wordt stelling te nemen en maatregelen te
beramen. Het doet tevens uitkomen dat voor
degenen, die meenen, dat het werk der orga
nisatie overbodig blijken zal, dat zij dwalen,
en doet dan nog een beroep op ongeorgani
seerden, zich aan te sluiten.
U, mijnheer de Redacteur, dankend voor
de verleende plaatsruimte,
G.
De leden der Woningbouwvereenigingen
„Zuilen" en van het „Tuindorp B. A. N. S.",
die zich als vereeniging van woningbouw
niet hadden laten inschrijven in het Han
delsregister werden door dc Utrechtsche
Rechtbank ontslagen van rechtsvervolging.
Jhr. Mr. O. F. M. van Nispen tot Seve-
naer, onze gezant bij den H. Stoel, is in
Rome teruggekeerd.
Dc Nationale Hanzevakbond voor de
Wasch- en Strijkindustric hield Zaterdag in
het Jaarbeursgebouw te Utrecht zijn eerste
congres, dat door ongeveer 100 leden met
hunne dames werd bijgewoond.
De heer Groos uit Gouda, algemeen voor
zitter, opende de vergadering en consta
teerde met genoegen vooruitgang in het
organisatieleven en in de wasch-industrie in
het algemeen.
De heer Ir Begeman, rijksnijverheidscon-
sulent, besprak daarna in een leerzame rede
den toestand in de waschindustrie. Op grond
van zijn ervaring wees hij op verschillende
praclische punten en gaf tegelijkertijd dc
middelen ter verbetering aan. De behande
ling der wasch is een echt industrieel be
drijf geworden waar groote kennis van tech
niek, chemie, organisatie, administratie, enz.
vereischt worden. Op onderhoudende wijze
doorliep spr. de verschillende afdeelingen in
het bedrijf en gaf daarbij hoogst nuttige
\venken.
Ir. Stoffels uit Delft besprak het ontwer
pen en fabriceeren van dc machines voor
het waschbedrijf. Deze rede gaf een interes-
santen kijk op de teekenkamer, constructie
werkplaats, smeedafdeeling, enz. Achtereen
volgens behandelde hij het werk. verbonden
aan het ontwerpen, teekenen en uitvoeren
der machines. Het verschil tusschen theorie
en practijk kwam hier duidelijk aan het
licht. Een uitstekend fabrikaat, dat beant
woordt aan de eischen van de practijk, kan
dan ook uitsluitend tot stand komen, wan
neer fabrikant en wasch-industrieel samen
werken om het beste te presteeren. Ten
slotte wees spr. op de groote toekomst voor
het machinevak in dc waschindustrie en
hield zich er van overtuigd, dat groote ver
beteringen niet zullen uitblijven.
Als laatste spreker voerde het woord
Rector Kok, geestelijk adviseur van den
bond, die in een keurig gestyleerde rede,
het waarom der R. K. vakorganisatie be
handelde en de aanwezigen opwekte propa
ganda te maken voor de R. K. vakorganisa
tie, waarbij steeds de mogelijkheid open
bleef, om door middel van federatieve sa
menwerking met organisaties van andere
richting de vakbelangen te dienen. Een har
telijk aanhoudend applaus viel Z.Eerw. ten
deel.
Een feestmaal en gezellige avond besloot
-het congres.
Burgerlijke Stand in de week van 22 tot
en met 28 September 1924. Geboren: d. van
J. A. M. Avontuurvan der Heijden.
d. van A. A. van GemertMeijer. z. van
F. M. PörschmanRoensch. d. van M.
A. RooijersCramer, z, van J. Boom
van Swieten.
Ondertrouwd: M. Velleman en D. Burger.
J. Ziegler en Th. H. Dollé. W. J. van
Tienen en M. H. Blokker. L. J. Kars en
H. Jansen. D. Vierhout en E, Boting.
G. Henzen en W. Kreikamp. J. Neute
boom en L. Hartmann.
Getrouwd: C. van den Bogaard met A. J.
van de Manakker.
Overleden: A. A. J. Bronk, 41 jaar, echt*
genoote van C. van Leeuwen. H. Heu-
ner, 26 jaar, m.
Een nieuwe verbinding. Thans zal de
nieuwe verbinding tusschen Rijksstraatweg
en Spaarndammerweg spoedig tot stand ko
men.
De straat die op 't weiland van de vroe
gere boerderij van Schie ligt, zal doorge
trokken worden naar den Spaarndammer
weg. Reeds is men bezig met rioolbuizen te
leggen.
Gevonden voorwerpen. Lijst van in de
gemeente SchoteB gevonden dieren en voor
werpen. Terug te bekomen bij: H. Zeepvat,
Dr. Leijdsstr. 61. eer. kussentje. G. Duine-
veld, Schotervoetpad 5, een zijvleugel van
een melkwagen. A. Hoogervorst, 1ste Hoo-
gerwoerddwarsstr. 13, een zilveren potlood
houder. M. Maas, Kloostersir 16, een jon
gensbroek. D. v. d. Schoor, Kloosterstr. 17,
een voetbalschoen. J. Koedoodcr, Paul Kru-
gerstraat 26, vier fietsbanden. L Tiggelman,
Colensostr. 19, een schroevendraaier. .1. de
Vries, Gen. Cronjestr. 80, een bril J. Koop-
mans, Overtonstr. 21, een gouden broche. G.
"SffiiL Kloosterstr. 21, een portemonnaie met
inhoucr. if- Mandelier, Eikenslr. 47, een da
messchoen! J- Tiggelman, Kloosterstr. 127,
een ceintuur. J- Matthot, Billitonstr. 8. een
broche. C. MëÜer, Gen Bothastr 27, een
zakdoek. Sj. Kaï-nniinga, Rijksstraatweg 49,
een rijwielbelastinj/Diaatje in étui. J. Roo
denburg, Indischestn'ïP, een zsk waschgoed.
J. Zeeland, RijksstraatW?^ 374, een auto-
wiel met binnen- en buiteni1311^- f-- ^os.
Gen. de la Reijstr. 91, een pet. P v d. Vaart,
Reitzstr. 71, een gouden armband i Kerk
stra, Gen. Cronjéstr. 156, een zilveren kèi"
tinkje waaraan Mariabeeldje. C. Hartman,
Gen. Bothastr. 13, een vingerring. F. de
Kuster, Gen. Bothastr. 60, een rijwielbelas-
tingplaatje in étui. G. Abeele, Holsteijnstr.
1, een huwelijksfoto. Aan het Politiebureau
een jas, een rozenkrans, 'n R.K. kerkboekje
en een sleutel
N.V. Ijsfabriek voor de Vischhandel-Ver-
eeniging. Onder de gisteren geplaatste
foto was dc mededeeiing weggevallen dat
de foto was vervaardigd door Jo van der
Zijl, te IJmuiden.
Verder is de naam der jubileerende Ven
nootschap N.V. Ijsfabriek voor de Visch-
kandel Vereeniging.
Statuten. De „Staatscourant" bevat
de statuten van de N.V. Zeep- en Oliefa-
brieken, alhier.
Jubileum. Op den 4den October a.s.
herdenkt dc heer P. Sarlet den dag, waarop
hij vóór 40 jaar in dienstbetrekking kwam
bij de firma J. H Krul Jr. Bij die gelegen
heid zal de Muziekvereeniging Sursum, di
recteur de heer J. A. Meng, des avonds een
serenade brengen
Heropening Cafe Roozendaal. Het Café
Restaurant Roozendaal, heeft door zijn ver
bouwing een groote verbetering ondergaan.
De heer A. J. van Schooten heeft een
moderne zaal laten inrichten, die aan alle
eischen voldoet en een oppervlakte heeft
van omstreeks 80 Meter Donderdagavond
wordt deze zaak feestelijk geopend.
Gemeenteraad, Vergadering van den ge
meenteraad van Haarlemmerliede en Spaarn
woude op Donderdag 2 October 1924, des
namiddags te 7 uur.
Onderwerpen ter behandeling zijn: 1. In-
gekomen stukken en mededeelingen. 2.
Voorloopige vaststelling der gemeentereke-
ling, der balans en verKes- en winstreke
ningen van het Waterleidingbedrijf, Elec-
triciteitsbedrijf en het Grond- en Woning
bedrijf, alsmede de goedkeuring der reke
ning van het Burgerlijk Armbestuur, dienst
1923. 3. Vaststelling instructie voor den ge
meente-secretaris. 4. Voorstel van B. en W.
tot wijziging van het electriciteitsbedrijf. 5.
Voorstel van B. en W. om hen te machti
gen tot het aangaan eener deposito-over
eenkomst met de N. V Bank voor Neder
landsche Gemeenten. 6. Verzoek van den
Rijksveldwachter R. C. van den Bosch om
een gratificatie voor het jaar 1924. 7. Ver
zoek van G. de Graaff om de aan hem
verhuurde perceelen weiland voor drie ja
ren te verhuren. 8. Voorstel van B. en W.
om het pontveer over de Ringvaart te Zuid-
Schalkwijk voor drie jaren onderhands te
verpachten aan C. J. Heemskerk. 9. Benoe
ming van twee leden van het Burgerlijk
Armbestuur wegens periodieke aftreding
van de heeren C. de Bruyn en H. A. v.
Loon. 10. Benoeming van twee leden der
ccmm. voor de bedrijven wegens per. aftr.
van de heeren G. Kruseman en H. F. van
Essen. 11. Benoeming van een commissie
tot enderzoek der begrootingen, dienst 1925
12. Reclames Hondenbelasting.
Tegen een boom gereden. Maandag
middag omstreeks half 3 uur, reed de heer
B. B. uit Aalsmeer met zijn Ford-auto tegen
een boom aan de Zandvoortschelaan. Het
ongeluk ontstond doordat de aandacht van
den bestuurder werd afgeleid door het flad
deren van een zeiltje van de auto. De be
stuurder van de auto en een der inzittende-
dames kwamen met den schrik vrij. De an
dere dame klaagde over pijn in de borst. Zij
werd per auto vervoerd naar de woning van
haar zuster, waar zij onder geneeskundige
behandeling gesteid werd.
Burgerlijke Stand. Bevallen: J. J. Vlek-
kc—Harlel, z. J. Vadervan der Lee, z.
Ondertrouwd: E. E. Stoel en A. M. Huijs-
sen. C. J. A. Freriks en A. M. van Leeu
wen.
Getrouwd: C. Jöbsis en Chr. O. Muller
von Czcrnicki.
Overleden: G. Bebingh, 46 jaar. J. M.
van Leeuwen, 21 jaar. A. I. G. Bruniag,
76 jaar.
Niet best. Een zaadkaros, die beladen
was met een verhuisboedel, zakte te Vijf
huizen in elkaar.
Het geval gaf nog al eenige stagnatie en
daar de weg versperd was moest het ver
keer een paar uur aan den Ringdijk ge
schieden.
Bietecrijden. De landbouwer J. de
Jonge aan den Sloierweg alhier, heeft een
proef genomen om de suikerbieten vanuit
het land naar de laadplaats te rijden met
een vracht-auto. Maandag en Dinsdag kon
men de geladen vracht-auto op den Sloter-
weg steeds zien passeeren. De proef schijnt
uitstekend te zijn gelukt, want de J. is van
plan om zijn bieten op deze wijze te blijven
vervoeren. Zijn voorbeeld zal vermoedelijk
wel navolging vinden, tenminste wanneer
het weder goed blijft, want indie. het land
modderig is zal het toch o.i. wel niet mee
vallen om daarin met een vracht-auto te
rijden en zal de boer* ".agen met paarden
wel het verkieselijkst zijn
