1
m
Een en ander over de Hygiënische As-
sendelftsche Melkinrichting, „de Hami",
en de „Alfa-Laval melkmachine."
Ontdekte misdaad.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Dinsdag 7 October 1924
*$11111
"%k
Het hygiënisch melken.
De melkmachine in werking.
Nog steeds onzekerheid inzake de dreigende Engelsche crisis
verklaringen van verschillende ministers. In Frankrijk wordt een ver
scherping van de anti-clericale politiek aangekondigd. Spaansche
onderhandelingen met Abd el Krim. De troonswisseling in Mekka.
Onder de Radio-berichten: De antwoorden van Frankrijk en Engeland
op Duitschland's nota inzake toetreding tot den'Volkenbond. De Engel
sche regeering besluit zich tegen de motie der conservatieven en het
amendement der liberalen te verzetten. Het Duitsche kabinet gaat
accoord met de plannen van Marx.
GEM. 3ÜI7ENL. BERICHTEN.
POEHNER WIL NIET NAAR DE
GEVANGENIS.
Een weide van
„de H.A.M.I."
ORDE EN ARBEID.
Een actie tot wettelijke regeling
der werktijden en vrije dagen
voor de Chauffeurs.
KUNST EN KENNIS.
Hert ha DehmloW.
Een prachtexemplaar
FEUILLETON.
..•aiyrftfr juf 'i
Wij hebben het gezien en de „Hami"
heeft het reeds ondervonden, dat de Alfa-
Laval volkomen automatiscn melkt. De
zachte, grondige en volledig regelmatige ar
beid bewerkt, dat alle melk welke de koe
kan opbrengen, gewonnen wordt. Niets gaat
verloren; ook de laatste druppels worden
bij 't melken met de machine gewonnen,
en zooals bekend,-is 't vetgehalte in de laat
ste melk het hoogst. De melk komt nog met
de stallucht, noch met min of meer onreine
handen in aanraking en wordt niet veront
reinigd door mest slroo, haren, enz. De
Alfa-Laval is zoo geconstrueerd, dat ze met
weinig moeite volkomen vrij gehouden kan
worden van melkresten. Daardoor bederft
de melk minder gauw De constructie zoo
wel als het materiaal en de uitvoering zijn
alle eerste klas De bedrijfs- en onderhouds
kosten zijn zoo gering mogelijk. Door het
zeker automatisch werken is de Alfa-Laval
zoo gemakkelijk te exploiteeren, dat de be
sparing aan personeel een gevolg wordt.
Nu kom ik vanzelf tot de inlossing van
mijn belofte, in mijn vorig artikel gedaan,
n.l., een en ander te schrijven over de
„cost en de baet" van de Alfa-Laval melk
machine. Ik zal dit doen aan de hand van
een zeer betrouwbaar rapport van den heer
K. N. Kuperus, veehouder te Marsum, in
Friesland, een pionier van het echte ras,
die begonnen met de Alfa-Laval op 16
Maart 1924, na eenige weken het volgende
kon rapporteeren:
Op den 6en Maart., dus den laststen dag
dat met de hand werd gemolken, is door
den melkcontroleur de hoeveelheid melk
en het vetgehalte van 15 koeien opgenomen
en juist 14 dagen daarna, op den 20èn
Maart, dus toen die 15 koeien 14 dagen lang
met de Alfa-Laval waren gemolken, nog
maals.
Reeds na een week bleek uit dc melklijs-
ten der zuivelfabriek, dat het gemiddeld
vetgehalte was gesprongen van 3.45 op 3.65
pCt., terwijl op 20 Maart uit de melkstaten
bleek, dat het gemiddeld vetgehalte der 15
koeien ongeveer 0.4 pCt. omhoog was ge
gaan; ook de melkopbrengst. dat bleek op
de klaarste wijze, was aanzienlijk gestegen.
Plaatsgebrek belet het, om dien melkstaat
van 14 dagen over 15 koeien af te druk
ken. Wij geven dus alleen de uitkomsten,
zoo overzichtelijk, als het mogelijk is.
kost compleet 2000. Hij rekent 20 pCt.
voor rente, afschrijving en reparatie, dat is
samen 400. Voor olie en onvoorzien re
kent hij 26.25. In totaal dus aan kosten
273.75 en 400 en 26.25 is 700.—.
Volgens het rapport is het zeer goed
mogelijk, dat de machine één arbeider
J uitspaart, dat beteekent voor Friesland, in
clusief woning en zegelplakken, 52X/ 22
is 1144. De veehouder heeft dus een di
rect voordeel van 1144700 is 444.
In Zweden waar de Alfa-Laval reeds 4
jaar ingebruik is, rekent men, dat in elk
geval de stroom betaald kan worden door
het meerdere vetgehalte. Aannemende, dat
dit ook hier het geval is, zou men per jaar
uitwinnen, zeer zuinig gerekend 444 en
273.75 is 717.75. De meerdere melkop
brengst is hier nog buiten beschouwing ge
laten. Brengt men ook deze nog in reke
ning, dan is de uitkomst nog aanmerkelijk
gunstiger Wel tastbare voordeelen dus! Af
gezien nog van de heerlijke absolute onaf
hankelijkheid des veehouders van goede
melkers. Het reinigen en behandelen der
apparaten is dermate eenvoudig, dat men
het aan een flinken jongen van 16 jaar ge
rust kan toevertrouwen.
Op den 9en Sept., dus nadat de heer K.
de Alfa-Laval 6 maanden had gebruikt, ver
klaarde hij. dat de resultaten nog steeds
schitterend waren. Zonder overdrijving,
durfde hij beweren, dat het gebruik der ma
chine voor het vee een ideale toestand en
voor den boer finantieel zeer voordeelig is.
Bovendien maakt deze ingenieuse uitvinding
het veehoudersbgdrijf meer aangenaam, om
dat het zeer moeilijke vraagstuk van reine
melkwinning in de perfectie is opgelost.
Schrijver dezer tegelen heeft niet de
pretentie tc meenen, dat dit artikel volledig
is, doch vv al heeft hij het stille vertrouwen
dat het eenigszins zal meewerken om de
prqductie van hygiënische melk van deug
delijke samenstelling in goede banen te lei
den en te bevorderen den procudenten en
consumenten ten zegen.
Assendeift, Sept. '24
G. B.
Dc dreigmde Engelsche
crisis.
Er is nog altijd geen beslissing genomen
of de regeering het amendement der libera
len op de motie van wantrouwen der con
servatieven in de zaak-Campbell al cf niet
zal aanvaarden. Thans verluidt, dat de re
geering zou toestemmen in de benoeming
van een commissie van onderzoek, bestaande
uit juridische deskundigen, in plaats van de
door de liberalen verlangde commissie. Daar
entegen verzekert een der Zondagsbladen,
van MacDonald de volgende verklaring te
hebben ontvangen „De commissie van
onderzoek, waarop ik een beroep zal doen,
zal niet bestaan uit een tiental Lagerhuisle
den, maar uit twintig millioen kiezers. Of
schoon ik geen verkiezingen heb uitgelokt,
vrees ik deze niet. Het optreden der libe
ralen en conservatieven, die ons voorwaar
den willen opleggen, waaraan geen enkele
regeering zich kan onderwerpen, ontneemt
de regeering het aanzien dat zij in binnen-
en buitenland noodig heejt. De oppositie
dwingt ons daarom tot nieuwe verkiezingen
en tot aftreden op een oogenblik, waarop alle
vaderlandslievende overwegingen haar er toe
moesten brengen den status quo te hand
haven."
In een gisteren te Sheffield gehouden rede
verklaarde Ponsonby, dat het verzet tegen
het verdrag met Rusland alleen aan voor-
oordeelen tegen het bolsjewisme is toe te
schrijven. De Labour Party kan geen meer
welkome aanleiding voor nieuwe verkiezin
gen wenschen dan het verdrag met Rusland,
zeide Ponsonby. De oppositie verlangt
nieuwe verkiezingen en wij zullen er voor
zorgen, dat aan dit verlangen spoedig zal
worden voldaan.
Op de vraag of het geval-Campbell reeds
tot een regeeringscrisis aanleiding zou kun
nen geven, antwoordde Ponsonby echter,
dat hij dit niet kan gelooven eer hij er Woens
dagavond om 11 uur, aan het einde der
debatten, zelf getuige van zal zijn. De li
beralen hebben reeds eerder gedreigd, zeide
hij, zij hebben getracht een achterdeurtje
open te houden en het is nu maar de vraag
of zij door dat deurtje kunnen ontsnappen.
Voor ons is dit van weinig beteekenis; wij
hebben geen verkiezingen verlangd, maar als
wij worden getart is onze partij eensgezind.
De Britsche draadlooze dienst meldt, dat
Clynes, de leider der regeering in het Lager
huis, aan de pers heeft verklaard, dat Labour
nooit is teruggedeinsd voor een uitdaging
van een der beide andere partijen en bereid
is er een te aanvaarden, als zij van beide
partijen komt. Voorts verklaarde hij, dat de
andere partijen zich vergissen als zij meenen,
dat zij ten aanzien van het Russische ver
drag een goede politieke leuze tegen Labour
hadden verkregen. Alle partijen, zoo zeide
hij, hebben tevoren getracht verdragen en
overeenkomsten met Rusland te sluiten, en
wij zijn enkel bezig geweest een handels
politiek te doen slagen, zooals onlangs ten
aanzien van Duitschland is geschied.
Wheatley, de minister van gezondheid
zeide te Birmingham, dat een algemeene ver
kiezing, voor zoover kan worden beoordeeld
naar het politieke aspect, slechts een quaestie
van weken -of ten hoogste maanden was.
James Stewart, de onderminister voor
Schotland, zeide te Glasgow, dat hij geloof
de, dat als de crisis niet deze week kwam,
zij ongeveer begin November zou komen,
want de liberalen forceerden een verkiezing
over het Russische verdrag.
In het hoofdkwartier der Labour Party
werd Zaterdag meegedeeld, dat er voorbe
reidingen werden getroffen in de veronder
stelling, dat een algemeene verkiezing zeer
aanstaande was.
Het Fransche anti-de-
rica i ;me.
De Fransche minister van binnenlandsche
zaken Chautemps heeft in een Zondag te
Tours gehouden redevoering aangekondigd,
dat hij een onderzoek heeft gelast naar de
werkzaamheid van de religieuze congregaties
in Frankrijk. Belangrijk is deze verklaring
voor de mogelijke gevolgen, die deze anti-
clericale politiek van de radicalen kan heb
ben. Men herinnert zich de moeilijkheden
in de vooroorlogsche jaren, die de doorvoe
ring van de radicale politiek te dezen aan-
z;~n heeft uitgelokt. En de felle partijstrijd
i er het gevolg van was.
Naar de woorden van den minister Chau
temps te oordeelen, zouden we aan den voor
avond staan van een hervatting van dezen
strijd.met al zijn consequenties.
De Spanjaarden in Ma
rokko.
In het begin van de vorige week is er be
richt, dat de Spanjaarden Sjesjoean zouden
hebben ontzet en dus tegenover de Rifkaby-
len een succ. s zouden hebben te boeken.
Wel werd hieromtrent tegelijkertijd gemeld,
dat men deze berichten van Spaansch suc
ces in Engeland onder eenig voorbehoud
aanvaardde. Nadere berichten zijn verdei
uitgebleven. Maar thans meldt de Madri-
leensche correspondent van het „Journal"
dat generaal Primo de Rivera nu de militaire
eer gered is, van plan zou zijn met Abd el
Krim onderhandelingen aan te knoopen,
over een erkenning door dezen van het
Spaansche protectoraat. Men zal zich her
inneren, dat hierover reeds eerder geruchten
zijn rondgegaan, waarin het heette, dat de
Spaansche regeering haar troepen naar
slechts enkele punten zou terugtrekken en
overigens zich tevreden zou willen verklaren
met de erkenning van Spanje's oppermacht
door de Rikabylen. Slechts een klein deel
van de Spaansche zone zou dus onder recht-
streeksche Spaansch bestuur blijven.
Herinneren we ons goed, dan is dat een
oplossing, die door Primo de Rivera steeds
werd voorgestaan, mits dan maar eerst door
de Spaansche troepen een overwinning zou
zijn behaald, zoodat niet de indruk zou wor
den gewekt, dat Spanje militair tot een der
gelijke regeling door de tegenstanders in het
Rifgebied zou zijn gedwongen. Na het ont
zet van het sedert meer dan een maand ge-
isoleerde en door de opstandelingen ingeslo
ten Sjesjoean zou nu dan, als het „Journal"
gelijk heeft, het psychologisch moment voo»
onderhandelingen zijn gekomen. Zal een op
lossing in dezen geest echter mogelijk zijn 1
Ook in de geschiedenis van onzen strijd in
Atjeh hebben we het stelsel van de concen
tratie gekend.... en de mislukking ervan.
En in het geval van de Spanjaarden is er de
vraag, of Abd el Krim, met wien ze dan zou
den willen gaan onderhandelen, ook waar
lijk voor alle Rifstammen kan spreken en
voldoende gezag oefenen om een over eer
komst met Spanje ook te doen nakomen.
Emir Ali bereid den troon
te bestijgen.
Uit Djeddah is het offideele bericht ont
vangen dat Emir Ali, de zoon van koning
Hoessein, er in toegestemd heeft den troon
te bestijgen bij het aftreden van zijn vader.
Het blijkt dat Emir Ali Vrijdag IJ. te Djeddah
kennis heeft gegeven van een boodschap
van zijn vader, waarin deze zegt dat hij wil
aftreden, indien het volk denkt dat zulk een
stap den toestand zou verbeteren. Notabelen
uit Mekka, die thans te Djeddah vertoeven,
en leidende persoonlijkheden te Djeddah,
hebben hierop getelefoneerd aan den ko
ning, dat zij wenschten dat hij het bewind
zou neerleggen ten gunste van Ali. Zij boden
Ali den troon aan als constitutioneel heerscher
van den Tiedjas alleen van het kalifaat
werd niet gesproken, terwijl een verband
met andere Arabische landen uitdrukkelijk
werd van de hand gewezen. Na veel aarze
ling nam Ali het aanbod onder deze voor
waarden aan. Hij gaf kennis van zijn plan
om Zondag of Maandag naar Mekka te gaan.
Uit Djeddah wordt gemeld, dat de op
volging van Hoessein door zijn zoon, Emir,
Ali, als koning van Hedjas, aldaar met in
stemming wordt begroet. Er zijn echter
buitenlandsche invloeden aan het werk ten
gunste van Ibn Saoed.
DE RHóNE BUITEN HAAR OEVERS
GETREDEN.
Ten gevolge van hevige regens is de Rhón«
buiten hare oevers getreden. Tarrascon, A:ig«
non, Arles, Beaucaire zijn overstroomd.
De Beiersche Landdagafgevaardigde Poeh- 1
ner had reeds sedert geruimen tijd vesting
straf moeten ondergaan, waartoe hij in ver
band met het complot-Hitler was veroordeeld.
Hij had echter uitstel gekregen wegens een
maagziekte tengevolge waarvan de dokters
vestingstraf vcor hem gevaarlijk achtten. Een
commissie vro onderzoek is echter tot de
overtuiging gekomen, dat Poehner de straf
wel kan ondergaan. Poehner heeft thans
echter nieuwe getuigenissen van dokter»
overlegd, zoodat een nieuw onderzoek u
gelast.
Het staat 'valt, als een paal boven water,
dat er aan de melkinrichting, wat betreft
hygiënische eischen in den breedst moge
lijken zin, nog zeer, zeer veel ontbreekt.
Soms ongezond personeel* vuile stallen,
vuil melkvee, vuile kleeren van de melkers,
vuil vaatwerk, vuile handen, staan dermate
ip den weg, dat het tot de absolute onmo
gelijkheden behoort, melk te winnen, die
aan de zeer strenge eischen der hygiëne vol
doet. Over de handen gesproken :men moet
ze maar eens zien bij vele melkers, die zelf
niet schromen, inplaats van het smeer-
hoorntje te gebruiken, zich in de handen, te
spuwen, zeker om de soepelheid te bevor
deren.
Wij nemen dezen aanloop met naakte waar
heden niet om de boeren, die metst ter goe
der trouw zijn en veelal in een sleur van
vastgeroestheid de melkwinning behandelen
onaangenaam te zijp. Dat zij verre! Wij con-
stateeren eenvoudig die tekortkomingen, tot
leering, en derhalve tot verheffing van den
boer, want wordt hem op die gebreken ge
wezen, dan kan hij ze, tot eigen voordeel,
met alle kracht en macht uitroeien.
Noor hen, die zouden meenen, dat ik de
zaak wat al te zwartgallig bekijk, dat ik te
hardhandig den vinger op de wondeplekken
leg en daarom geen enkel lichtpunt zou
zien in de wijze van melkproductie, wil ik
even het volgende vastleggen: Als wij de
balans van de laatste 15 tot 20 jaren opma
ken, meen ik, dat niemand de oogen zal
kunnen sluiten voor het heuglijke feit, dat
de melkwinning, door krachtige, stelselma
tige propaganda van enkele pioniers, in
betere banen is, en nog steeds wordt ge
leid.
En dit zij hier met klem en overtuiging
gezegd: „wordt de melk hygiënisch gewon
nen en is zij van deugdelijke samenstelling,
dan kan de boer een prijs daarvoor bedin
gen en ook maken, die ver bovgn de tegen
woordige melkprijzen uitgaat. Hij opent zich
daardoor een finantieel perspectief, dat
hoopvol, verblijdend, aanmoedigen^ en be
vredigend is."
In het bovenstaande is met opzet niet ge
sproken over den gezondheidstoestand van
het vee. Dat de veestapel uit sanitair oog
punt „first class" moet zijn, dus van alle
smetten vrij, is evident voor allen, die be-
bégrijpen, dat alleen van gezond vee, on
der streng bepaalde omstandigheden, melk
van gezonde en deugdelijke samenstelling
kan gewonnen worden. Voor hen, die het
soms nog niet weten, is volgens de bacterio
logen Dr. Koning en Mooy te Bussum, de
melk van ondeugdelijke samenstelling, als
'zij een vetgehalte heeft van minder dan
3 pCt., met minder dan 8 pCt. vetvrije vas
te stof, met een bacteriëngehalle hooger
dan 50000 per kub. centimeter, en met een
katalase van hoogei dan 3 pCt..
Het bestek dezer verhandeling laat niet
ioe in den breede uit te weiden over Jen
noodzakelijke vereischten gezondheidstoe
stand van den veestapel en over de groo-
te onzegbare voordeelen van hygiënisch ge
wonnen melk. van deugdelijke samenstelling
voor de volksgezondheid. Bedoeling is
slechts te wijzen op de gunstig finantieele
uitkomsten voor den veehouder bij het hy
giënisch winnen van melk van deugdelijke
samenstelling.
Ook wil ik van deze gelegenheid gebruik
maken, om ter illustreerlng en bevestiging
van hetgeen in bovenstaande regelen door
mij is beweerd, een en ander mee te deelen
over de hygiënische Assendelftsche Melk
inrichting de „Hami", een instituut, opge
richt in het voorjaar van 1923 door den
heer M. Sikkes, een der pioniers, hierboven
genoemd. De „Hami' heeft een kerngezonde
veestapel, die steeds onder controle staat
van den vearts Bnoy, te Krommenie. Bij
de minste afwijking worden de zieke dieren
geïsoleerd, en de melk van deze runderen
niet voor de consumptie beschikbaar ge
steld. Eerst op advies van den veearts en
na een gunstig bacteriologisch onderzoek
van de melk, wordt het rund weer bij de
anderen gevoegd
Vooral op de t.bc.-verschijnselen wordt
zeer nauwkeurig toegezien en het tuberculi-
neeren van het veè wordt op gezette tij
den toegepast. Geen rund wordt op deze
boerderij toegelaten, waarbij de tuberculine-
proef geen gunstig resultaat heeft opgele
verd.
De Inspecteur van den Veeartsenijkundi-
gen Dienst, Dr. Klauwers, te Amsterdam,
heeft dan ook volmondig kunnen verklaren,
dat alle runderen van dc „Hami" t.b.c.-vrij
zijn bevonden. Een van de prachtige resul
taten van het jarenlange streven des hee-
ren Sikkes op het gebied der veeveredeling.
Wij zullen, om niet te uitvoerig te wor
den, de voornaamste zaken omtrent de
melkwinning met wat daarbij behoort, in
't kort opsommen.
Ie De melk heeft een vetgehalte van
3.403.80 pCt. Zij is afkomstig van t.b.c.-
vrije runderen en wordt iederen dag che
misch ei) bacteriologisch onderzocht.
2e. Het personeel der „Hami" staat on
der bacteriologische controle, om te ver
hoeden, dat er soms bacillen-dragers van
typhus, diphterie en tuberculose onder
schuilen. Ook staan de gezinnen der mel
kers onder medische controle.
3e. De uiers en de tepels der koeien wor
den voor het melken gereinigd, evenals dit
het geval is met de handen der melkers.
4e. De eerste stralen melk, welke rijk zijn
aan ongewenschte bacteriën, In het tepel
kanaal doorgedrongen, worden in een daar
voor bestemd busje gemolken; deze melk
wordt niet in de consumptie gebracht.
5e. Het vee staat onder voortdurende con
trole van deskundigen
Wij zullen het hierbij laten. Uit boven
staande punten springt duidelijk in het oog
dat de „Hami" zich houdt aan de strengst
noodzakelijke eischen der hygiënische wet
ten. En dat zij hiermede succes heeft moge
blijken uit het feit, dat het laatste rapport
van de bacteriologen Dr. Koning en Mooy
slechts gewaagde van 500 bacteriën per
kub. centimeter, terwijl de ondeugdelijkheid
begint bij 50000 bacteriën per kub. c.M.
Wij hebben hier dus wel te doen met een
specimen van modelmelk.
Zeer groote hinderpalen voor het winnen
van bacteriënvrije melk zijn de onreine han
den en de bedorven stallucht. De Alfa-La-
val melkmachine heeft met één slag deze
twee groote hindernissen uit den weg ge
ruimd.
Wie met aandacht voor eenige weken in
dit blad het artikel over de Alfa-Laval
heeft gelezen, zal deze schijnbaar stoute
bewering volkomen moeten beamen.
Op 6 Maart mellcopbrei^st 15 koeien
295 liter. Op 20 Maart dito 314.4 liter. Toe
name per dag 19.4 liter.
Op 6 Maart het aantal vetgrammen 9973.
Op 20 Maart dito 11100. Toename per
dag 1137 vetgrammen.
Dit laatste maakt gemiddeld 77 vetgram
men per koe en per dag; op 300 meikda-
gen geeft dat per koe een voordeel "an
300 X 77 vetgr. is 23.1 K.G vet.
Verder lezende; „De melkmachine, die
natuurgetrouw bet zuigen van een kalf na
bootst, melkt beter dan de alleibeste hand-
melker. De koeien laten direct de melk val
len, en produceeren rustig gedurende het
melken. Geen wondei! Ze hebben niet de
minste last van ruwe harde handen, scher
pe nagels en ongelijkmatig er ruw trekken.
Ze blijven zeer rustig, zoodat na een paar
dagen spantouwen overbodig zijn. Een koe
van den heer K was met de handen zeer
lastig te melken; dat duurde circa een A
uur. Met de machine speelde men het klaar
in 10 minuten. Dat spreekt als boekdeelen.
Nu eenige eenvoudige rekensommetjes
over de „Cost en de Baet" De heer K. ge
bruikt tegenwoordig 3 machines m.a.w. hij
melkt 3 koeien te gelijk; evenredig aan de
capaciteit van den motor kan dat getal op
gevoerd worden. Drie machines gebruiken
per uur 1 K.W.U .In IA uur melkt hij 25
koeien. De krachtstroom kost hem dus te
gen 25 ets. per K.W.U. per dag 2X1HX
25 ets. is 75 ets dus per jaar 365X75 ets.
is 273.75.
De geheele installatie met 3 machines
wat er in zijn binnenste omging, toen hij,
na eenige oogenblikken omziende, bemerk
te, dat de hond bezig was, het touw door
te knagen.
„O God! o God!" riep hij uit en bleef op
dit gezicht geheel verlamd staan.
Tristan verslond letterlijk het spinsel van
hennep, waarvan men eiken draad onder
zijn tanden kon hooren kraken. Twee of drie
seconden, die Rodille even zooveel eeuwen
toeschenen, verliepen. Het touw brak. Ro
dille voelde een roode wolk zijne oogen
benevelen en den adem des doods over zijn
hoofd gaan; daarna had hij een oogenblik
van hoop.
De hond, door hevige inwendige smarten
gefolterd, rolde over den grond naar de
andere zijde en scheen op het punt, den
laatsten snik te geven.
„Ik zal er toch uitkomen," dacht Rodille;
„hij zal mij niet zien."
Én snel naderde hij de drtur. Doch Tristan
had zich reeds weder opgericht en ver
sperde hem den doortocht. Rodille week
achteruit Tristan sprong voorwaarts.
Wij verlieten Edmond, terwijl hij zich in
galop op het sterke paard van Rodille
vooruitspoedde. Hij had gezworen, dat hij
niet stil zou houden voor hij een stad of
dorp had bereikt, waar hij een vertegen
woordiger der rechterlijke macht zou vin
den. Hij wilde hem den moordenaar over
leveren. «door wiens toed™"» hii zooveel
Gemeld WO rdt:
In verband met de samenwerking, welke
tot sand is gekomen tusschen het R. K.
Vakbureau, het Chr. Nat. Vakverbond en
het Alg. Ne4 Vakverbond, inzake de uit
breiding van de Arbeidswet 1919, hebben de
bij genomde Vakcentrales aangesloten orga
nisaties, welke chauffeurs organiseeren, n.l.
de Ned. R. K. Bond van Transportarbeiders,
de Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en
Transportarbeiders en de Ned. Bond van
Werknemers in het autobedrijf, besloten, ge
zamenlijk een speciale actie in te zetten tot
het van toepassing verklaren van de betref
fende artikelen der Arbeidswet voor de
chauffeurs.
De beroemde altzangeres Hertha Dahmlow
zal onder auspiciën der Intern. Concertdi
rectie Ernst Krauss en tournee door ons
land maken.
had geleden. Hij hield zich overtuigd, dat
hij nu aan het laatste bedrijf van dit vree-
selijke drama gekomén was, waarvan hij
tot op dit oogenblik het slachtoffer was
geweest.
Reeds had hij drie mijlen afgelegd; de dag
begon aan te breken Bij een kromming van
den weg bevond hij zich eensklaps tegen
over vijf gendarmes en een brigadier.
„Men passeert hier "niet," riep de briga
dier.
„Heeren," riep Edmond, de hemel zendt
u hier, ik was juist bezig u te zoèken."
„Waarom?"
„Om u een groot misdadiger over te le
veren."
„Spreekt gij van den persoon, die den
voorlaatsten nacht op drie mijlen afstands
van Quimper een moord begaan heeft?"
„Ik weet het niet, maar ik zou bijna dur
ven zweren, dat hij het was, want de man,
dien ik in uw handen zal leveren, is tot
allés in staat en ik geef hem als een dub
bele moordenaar over."
„Waar is die man?"
„Ik zal hem bij u brengen.
De gendarmes omringden Edmond, die
zijn paard omwendde en in galop den weg
weer insloeg van waar hij was gekomen.
Onderweg beschouwde de brigadier wan
trouwend den vreemden geleider, wiens
uiterlijk en kleeding hem al zeer verdacht
voorkwamen, en hij stelde zich voor, hem
een gestreng verhoor te doen ondergaan,
zoodra de andere zaak afgedaan zou zijn.
In minder dan een uur tijds hield de troep
voor de hut stil.
„Wat beteekenen deze wagens?" vroeg
de brigadier, die de beide voertuigen aan
de zijde van den weg opmerkte.
„De eene is van mij; de andere van den
man, dien wij gevangen gaan nemen."
„Zullen wij hem in deze hut vinden."
„Ja.
„Maar de deur staat open."
„O, wees gerust, hij wordt goed bewaakt."
De brigadier mtt twee man en Edmond
stegen af en naderden de hut. De briga
dier ging het -eerst binnen en keek rond.
„Zeg eens vriend," riep hij na een oogen
blik op spottenden toon uit, „wat babbelt
gij ons toch voor? Er is niemand hier."
Edmond maakte een-gebaar van verba-
eing en schrik. „Niemand!" riep hij uit. „Gij
zegt, dat er niemand is!"
„Een verworgden hond, dat is alles; zie
zelf maar."
„Ach!" stamelde Edmond, „de ellendeling
zal de vlucht hebben genomen."
„Dat is wel waarschijnlijk," sprak de bri
gadier op zonderlingen toon, „maar in af
wachting, dat wij hem opsporen, moest gij
ons uw papieren eens laten zien, mijn
vriend."
„Mijn papieren? Ik heb er geen, ant
woordde Edmond op vastberaden toon. „O,
doe mij geen vragen. Doe uw plicht, neem
mij gevangen. Ik bied geen tegenstand. Ik
heb u maar een verzoek te doen. Verliest
geen minuut, rijdt de paarden dood, wan-
neer het zijn moet, om mij voor een procu
reur des konings, een rechter van instruc
tie, een overheidspersoon, onverschillig wi«
of wat te brengen; het leven en de eer
van een onschuldige, de straf van een eer-
loozen moordenaar hangen er van af!"
„Wel drommels! wanneer gij zooveel
haast hadt, behoefdet gij ons niet eerst hief
te brengen," antwoordde de brigadier.
„Maar mij houdt niets terug en daar gij
zooveel haast hebt, zullen wij snel rijden.
Te paard, mannen, vooruit!"
Een der gendarmes bleef bij de hut, om
op de twee wagens te passen; de anderen
reden met Edmond weg.
DRIE EN ZEVENTIGSTE HOOFDSTUK.
Toen Paul Mercier met den herbergier ta
Quiemper aankwam, klom hij terstond uit
het rijtuig en begon in al de hotels en her
bergen onderzoek te doen naar de drie rei
zigers, die hij zocht.
Het duurde niet lang, of hij vond het lo
gement, waar Rodille met Werner en Ag
nes een dag had doorgebracht, en daar in
een klein provinciestadje alles spoedig be
kend wordt, wist men hem ook met juist,
heid in te lichten omtrent de ligging van
het buitenverblijf, dat hij gehuurd bad.
(Wordt vervolgd.}
122
Het touw, waaraan Tristan vastlag, was
too lang, dat het onmogelijk was, den uit
gang te bereiken, zonder in het bereik van
den hond te komen. In zijn verbeelding
voelde Rodille zich reeds door de scherpe
tanden van zijn vreeselijken bewaker ver
scheuren en haastig trad hij terug naar een
verwijderden hoek der hut.
Tristan ging dadelijk weder liggen, doch
zijn haren stonden overeind, zijn oogen
schoten vuur en wendden zich geen oogen
blik af van den gevangene, die aan zijn
zorg toevertrouwd was. Rodille zocht steeds
vruchteloos naar een middel om te ontko
men. Een oogenblik kwam de gedachte bij
hem op, om het rieten dak m brand te ste
ken en dan door de opening te ontsnappen,
doch hij liep groot gevaar op die wijze, den
dood in plaats van de vrijheid te vinden
Hij besloot daarom liever een gat in den
muur te maken, ofschoon hij geen enkel
stuk gereedschap had, dat hem hierbij van
dienst kon zijn
Op het oogenblik evenwel, dat hij met
zijn gebrande en opengescheurde handen
den muur van hard gedroogde klei aanviel,
verd zijn aandacht getrokken door het
vreemde geluid, dat de hond maakte; dat
geluid was van zulk een verontrustenden
aard, dat Rodille oogenblikkelijk zijn arbeid
staakte. Slechts eenige seconden waren
verloopen en toch was Tristan niet meer
kenbaar. Een vreeselijke kwaal had hem
aangetast, zijn ademhaling was hijgend en
fluitend als een blaasbalg, bij eiken adem-
toch vielen zijn zijden in en zetten zich
weer uit. Met zijn langen staart sloeg hij
driftig en zenuwachtig op den grond, hij
ging op zijn achterpooten staan, als een
paard dat steigert, en telkens als hij weder
op zijn voorpooten neerviel, liet hij een
scherp en pijnlijk gesis hooren, alsof hem
de keel met een nijptang werd toegekne
pen. Zijn oogen schenen hem uit het hoofd
te puilen en schitterden met een onuitstaan-
baren glans, terwijl het witte schuim hem
uit den mond liep. Rodille sidderde en een
onbeschrijfelijke angst overviel hem.
„Ik ben verloren," mompelde hij, „die
hond is dol geworden.'
HU 7trli 1
Hij vergiste' zich niet; de wolvin, die
eenige dagen vroeger door Tristan neerge
veld was, was door dolheid aangetast. Haar
beten hadden op den hond de kiemen der
afgrijselijke kwaal overgebracht, waarvan
de eerste kenteekenen zich nu vertoonden
Na een oogenblik nadenken stelde Ro
dille zich gerust; het touw was zoo sterk,
dat de hond het niet gemakkelijk breken
zou, en hij bc<<af zich met een zeer ver
klaarbaren haast weder aan het werk.
Wij zullen niet trachten te beschrijven
