m
1 Franken's Melkbrood streeft liet volmaakte ter zijde.
A Het ééne noodige.
Het Automatische Telefoonsysteem.
Woensdag 8 October 1924
47ste Jaargang No. 15860
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad
Tegen de prijsstijging der
Levensmiddelen
Een vergeetachtige Onder
wijzeres.
De Zomertijd.
De vliegtocht Nederland-Indië.
De manoeuvres in N.-Brabant
en Limburg.
Agenda
9 October
De vlag in de kap.
De Tentoonstelling van de St Jozefgezellen en het Patronaat
van O. L. V. Rozenkrans
Boven aan de foto een vliegmachine vervaardigd door twee
leden van het. Patronaat.
De nieuwe centrale in wording. Een kijkje in de centrale.
5000 netaansluitingen. 8O00 lijnen gemonteerd. Een
miilioen soldeerplaatsen 30 000 Meter kabel. Hoe m oet
men telefoneeren. Eenige voor en nadeelen.
De keuring van de autobussen.
J. J. WEBER ZOON
Ootlciens Fabrikanten
Koningstraat 10 Haarlem.
Telegraphisch Weerbericht.
abonnementsprijs bedraagt too.
Haarlem en Agentschappen:
£er week 0.25
Per kwartaal 3.25
ranco per post per kwartaal bij
▼ooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEIWSGHE
Toen de Belgische dominicaner pater P.
"auwels onlangs in zijn habijt op het station
Hasselt stond, werd hij door een troep
■aijnwerkers beleedigd en gehoond. De vu
rige geestelijke, zich het eenige dagen te vo-
Ten op 'n congres te Antwerpen geconsta
teerde feit herinnerend, dat n.m. 80 pCt. van
Belgische industrie-werkvolk zijn gods
dienstplichten niet meer waarneemt, greep,
laar aanleiding van den plompen aanval
°P het Hasseltsche station naar de pen en
schreef in den (katholieken) „Standaard",
▼an Brussel, een vlammend artikel, waaraan,
"ij enkele zinnen ontleenen. Ziehier:
„Is het dan niet wraakroepend en mis
dadig, dat wij in den lande zoovee] geld
en tijd moeten besteden aan allerhande
vraagstukken, die noodzakelijker wijze,
gedeeltelijk ten minste, onze aandacht af
leiden van het unum necessarium?*) Wat
is een leeuwenvlag zonder driekleur naast
een voorhoofd zonder kruisteeken? Wat
is een sport-overwinnaarsoptocht en een
inhuldiging naast een stoet van zielen, die
toet gedoopt zijn in de wateren van den
H. Geest? Wat is een monument voor ge
sneuvelden naast zielenood van leven
den? Wat is een Volkenbond op papier,
naast leege doopregisters en openstaande
trouwboekjes? Wat is een Belgica-ballon
naast de grootsche kerkliturgie? En wat
is al onze verdeeldheid om eerste plaat
sen en decoraties, al ons hanengevecht
om politieke opvattingen en methoden, al
ons gekibbel over personen en daden; wat
is heel onze politieke boel met zijn ver
warring van Babel naast de verwildering
van de gemoederen en de vlucht der zie
len uit het heiligdom, enz."
Het kath. Vlaamsche weekblad „Vlaan
deren" hetwelk dit artikel uit „den Stan
daard" verder citeert, vat deze woorden van
Pater Pauwels aan voor eenige behartigens
waardige opmerkingen, waarvoor wij om
tweeërlei reden de aandacht ook van onze
lezers willen vragen.
„Jammer is het, schrijft het blad, dat pa
ter Pauwels er niet even aan herinnert, dat
°p hetzelfde congres van katholieke arbei
dersvertegenwoordigers te Antwerpen,
Waarop het alarm van de 80 pCt. afvalligen
werd uitgebazuind, dat op hetzelfde congres
Werd medegedeeld, hoe onvergelijkelijk veel
beter het katholiek arbeidersvolk in Noord
Nederland, in het protestantsche land van
den Noorderduïvel, er voor staat. En dat,
ondanks het gemis van een katholiek verle
den zooals Vlaanderen er een had, van een
tientallen van jaren heerschende „katho
lieke" regeering, zooals die van Brussel,
van een kardinaal „met wetenschappelijke
wereldreputatie", van een ontelbaar aantal
gelegenheden om de katholieke gedachte
en practijk te doen doordringen in opvoe
ding; onderwijs, wetgeving en gemeen
schapsleven."
En verder:
„Kamiel Huysmans, de mefistofeles van
(Vlaanderen, wist waarachtig heel goed
Waarom hij tegen de zelfstandigheid van 't
zoogenaamde „zwarte" Vlaanderen gekant
moet zijn!
Aan de vruchten kent men den boom.
En aan de vruchten der „katholieke" po
litiek die in België geregeerd heeft, kent
«en nu den boom van het Belgisch „katho
licisme". De uitroeingspolitiek van Vlaan-
derens katholiek karakter.
Welk een verantwoordelijkheid voor al
de verblinden, al de verdwaasden, al de mis
dadigers die Vlaanderen aan Belgë, en
daardoor, aan de Fransch-Waalsche godde
loosheid hebben geofferd.
De innerlijk sociale aard van de Vlaam
sche kwestie wreekt zich wel verschrikke
lijk op de hooghartige negatie daarvan,
welke tot bij bet hoogste kerkelijk gezag
in den lande gegolden heeft.
In Noord-Nederland was de eenheid van
taal tusschen volk en gegoede standen de
groote hefboom, in de handen der katho
lieke emancipatoren om het katholieke ar
beidersvolk te behoeden voor de verlei
ding der socialistische goddeloosheid. In
Vlaanderen blijkt nu de taai-vreemdheid
tusschen volk en gegoede standen de groo
te hinderpaal, om het arme, onwetende,
▼erbalemonde arbeidersvolk te behouden
▼oor de groote schoone traditie van Vlaan-
derens heilig geloof."
In deze woorden van het Vlaamsche
Weekblad worden twee moeilijk te over
schatten waarheden wel helder belicht. De
eerste, wij hebben ze vroeger al meermalen
to ons blad ter sprake gebracht, is deze:
dat de zoogenaamde Vlaamsche kwestie in
wezen niet is een sportieve taalstrijd tus
schen twee soorten inwoners in één staats
verband, öf wel een door nationalistische
drijvers warm gehouden twist om de poli
tieke macht, noch een taalkundige liefheb
berij, waarbij leden van het Nederlandscb
Verbond in de handen klappen, maar een
groote strijd met een socialen ondergrond.
He groote kopstukken uit de Vlaamsche be-
Weging, priesters en leeken. hebben het
looit anders gezien, dan in bovenaangehaald
artikel zoo juist wordt gezegd: de taal is
de hefboom, waardoor men het volk omhoog
kan trekken, 't Was en is de onvergeeflijke
lout van vele katholieke voormannen in
Helgië, te minachten den Vlaamschen taal
strijd, dat schitterend stuk katholiek sociale
actie, om 't eenvoudige, oer-roomsche
Vlaamsche volk op te heffen en voor den ka
tholieken godsdienst te bewaren. Dit gebrek
aan inzicht en deze gruwelijke verwaarloo-
zing van zulk een eminent belang als de
verzorging van de moedertaal, begint zich
wel schrikkelijk te wreken!
Maar nog iets anders leert het stukje in
het Vlaamsche blad. Men benijdt ons daar
in het Zuiden den prachtigen, principieelen
strijd onzer katholieke emancipatoren, die
in dit „protestantsche' land het katholicis
me tot zulk een geweldigen bloei wisten
te brengen, met wering van het socialisme
van het Roomsche erf. En terecht; die hulde
is verdiend. Maar misschien benijdt men ons
te veel, althans, wanneer wij niet opassen,
zal er in de toekomst veel van dat pioniers
werk verloren gaan. Zeer juist ziet het
Vlaamsche weekblad het tegenhouden van
het socialisme in de eenheid tusschen de
standen. Zoolang wij die bewaren kunnen,
behouden wij onze Roomsche kracht, niet
enkel uiterlijk en in getal, maar vooral in
nerlijk. Wie echter scherp toekijkt, kan het
niet ontgaan, dat wij de laatste jaren nog
al wat van die kracht hebben ingeboet.
De campagne van „De Dageraad" leert het
getal „naam-katholieken" met cijfers, wat
onnoodig was voor de ingewijden, die wel
wisten dat het aantal hetwelk helaas ook
ten onzent onder de arbeiders in de indu
strie-centra afvalt, niet wordt bijgehouden
door de propaganda onder de niet-katholie-
ken. En als wij zouden gaan afmeten, in
hoeverre onze politieke en sociale actie
daaraan schuld droeg, dan zou dat niet zijn,
omdat er te weinig in onze kringen werd ge
offerd aan den tijdgeest, dat wij te weinig
meegingen en luisterden naar de nieuwste
eischen, maar juist, omdat de groote strijd
niet voldoende één en principieel werd ge
houden, omdat ei meer op materieele din
gen dan op algemeen belang werd gelet.
Vandaar dat wij altijd met zooveel kracht
tegen zelfs een verwijderd samengaan met
socialisten zijn opgekomen en zuflen blijven
opkomen. Te goed weten wij, dat zulk een
samengaan aan weerszijden compromissen
eischt, waarvan de slachtoffers alleen aan
onzen kant vallen.
Zoodra de groote politieke en sociale
strijd zich richt op de materie in plaats van
op het beginsel, wordt de honger naar al
meer stoffelijke voordeelen gewekt, een
honger, die toch nooit te bevredigen is, om
dat ons- einddoel nu eenmaal niet hier ligt.
Teleurstellingen kunnen bij zulk een half
heid niet uitblijven; de teleurgestelden
worden ontevredenen en gaan langs het
socialisme onherroepelijk voor de kerk en
erger, zelf verloren. De practijk leert dit
helaas met onbetwistbare zekerheid.
Dat een Vlaamsch blad ons ongewild nog
eens komt herinneren, dat wij alleen in een
heid en in het zuiver houden van onzen strijd
kunnen behouden, wat een nobel voorge
slacht veroverd heeft, kan zeker straks
bij de voorbereiding der groote verkiezings
actie niet ondienstig zijn.'
Het ééne noodiga.
3!fö£Bj
Gezamenlijk optreden der Spoorwegorga
nisaties.
Naar de „Tel." verneemt zal het hoofd
bestuur van den Bond van Ambtenaren in
dienst bij de Nederlandsche spoorwegen, ge
vestigd te Utrecht, de vier andere perso-
neelorganisaties uitnoodigen tot samenwer
king, om middelen te beramen tegen de ge
volgen van de prijsstijging der levens
middelen.
De „Tel." vertelt: Te Delft heeft zich een
geval voorgedaan.dat wel wat aan het
Baarnsche drama doet denken, al ligt de
oorzaak\hier niet bij de politie. Het 8-jarig
dochtertje van de familie v. B., aldaar,
kwam n.I. Maandag niet thuis uit school.
Een uitgebreid onderzoek, waarbij de poli
tie in den arm werd genomen, leverde geen
resultaat op.
Daar verondersteld werd, dat het meisje
in een der grachten was geraakt, heeft een
agent den heelen nacht gedregd.
Bij het aangaan der school Dinsdagmor
gen, bleek, dat het meisje Maandag wegens
straf in de kast was opgesloten. De onder
wijzeres had het kind vergeten....
Het rapport der tijdcommissie.
Naar verluidt heeft de dusgenaamde Tijd
commissie dezer dagen haar laatste bijeen
komst gehouden en is de publicatie van
haar rapport binnenkort te verwachten.
Er moet naar de Msb. verneemt, spra
ke zijn van een minderheids- en een meer
derheidsrapport, zoodat zich (wat te ver
wachten was) ook in den boezem der com
missie de meeningsverschillen zullen afspie
gelen welke op dit stuk onder de Neder
landsche bevolking heerschen.
Het antwoord op de verzoeken om
inlichtingen.
Teneinde misverstand te voorkomen, deelt
het Haagsche Anetakantoor in aansluiting
op hetgeen in de bladen van Zaterdagavond
heeft gestaan, mede, dat op de, Vrijdagmia-
dag verzonden telegrammen aan de com
mandanten van de vliegvelden te Praag,
Presburg en Belgrado met verzoek of zij
iets vande F VII hadden gezien, alsnog ant
woord is ontvangen uit Presburg, Zaterdag
middag om 5 uur, met de mededeeling, dat
niets van het vliegtuig was gezien, uit Paag
Maandagavond om half 6 en uit Belgradt»
denzelfden dag om 6 uur.
Het vliegplan nog niet opgegeven.
De Tel. verneemt uit Sofia: Nog steeds is
het vraagstuk der reparatie van den bij Phi-
lippopel gelanden Fokker VII niet tot een
oplossing gekomen. Zondag j.l, was het de
fecte vliegtuig reeds door een Bulgaarsche
ingenieur bezichtigd. De autoriteiten stelden
toen, na het onderzoek, voor het toestel
naaf Sofia te vervoeren, om aldaar zoo mo
gelijk het defect zoo spoedig mogelijk te ver
helpen. De vliegers willen echter, alvorens
verdere maatregelen te nemen, op antwoord
uit Nederland wachten. Zonder nadere in
structies gaan zij dus niet tot het demon-
teeren van het toestel voor het transport
van de plaats der noodlanding naar het sta
tion over. De Nederlandsche vice-con
sul, de heer De Brauw, uitte zijn buiten
gewone erkentelijkheid voor de groote voor
komendheid en het hulpvaardig optreden der
Bulgaarsche autoriteiten.
De te volgen gedragslijn hangt van het
rapport af.
Het Comité Vliegtocht NederlandIndië
deelt aan het Haagsche Aneta-kantoor mede,
dat van den heer Van der Hoop te Philip-
popel een telegrafisch bericht is ontvangen,
dat een uitvoerig schriftelijk rapport on
derweg is. In afwachting hiervan kan het
comité nog geen nader besluit nemen om
trent de te volgen gedragslijn.
De heer Guilonard chef, van den techni-
schen dienst der K. L. M. op Waalhaven,
houdt zich reisvaardig óm, zoodra de ver-
eischte gegevens aanwezig zijn, onmiddellijk
te vertrekken. Een reserve-motor staat be
drijfsklaar te Rotterdam gereed; het is echter
de vraag, of de overige reparaties aan het
toestel ter plaatse uitgevoerd kunnen wor
den.
De verdere plannen van het comité zullen
uit den aard der zaak voor een groot deel
werden beheerscht door financieele over
wegingen, Het is echter overtuigd, dat de
offervaardigheid van het Ned. volk hier te
lande en in Ned Indië wanneer daarop
een beroep mocht worden gedaan niet in
gebreke zal blijven. Het comité staat onver
anderlijk op het standpunt, dat van het op
geven van het vliegplan geen sprake mag zijn.
De meening van den beer Fokker.
De Tel. meldt nog:
In een onderhoud dat we met den heer
Fokker hadden, verklaarde deze ons. dat
zoolang het toestel niet van de plaats van
landing naar het dichtstbijzijnde vliegveld of
reparatiewerkplaats is vervoerd, niets defi
nitiefs over het tijdstip van het voortzetten
van den tocht gezegd kan worden.
Mochten de reparaties omvangrijk zijn, dan
is het niet onwaarschijnlijk, dat de tocht, in
verband met de weersgesteldheden, die een
vertrek in October of in April slechts wen-
schelijk maakt, toch uitgesteld wordt.
Een onwaar bericht.
Officieel wordt ons gemeld:
De mededeelingen, welke in buitenlano-
sche bladen zijn gedaan als zoude H. M. de
Koningin geweigerd hebben na afloop de»
manoeuvres het defileeren van de troepen
bij te wonen zijn in allen deele onwaar.
H. M. de Koningin is na afloop van een der
door Haar bijgewoonde manoeuvredagen,
instede van de troepen langs Hoogstderzel-
ve te laten defileeren, in persoon langs hun
front gereden, zulks uitsluitend met de be
doeling van tijdsbesparing, ook terwille van
officieren, onderofficieren en manschappen,
die reeds zeer zware dagen achter den rug
hadden.
Sociëteit St. Bavo. Esperanto 8 uur
Jaarfeest Volksbond half 8 uur.
R.K. Middenstandsgebouw. Zangvereeni-
ging „Proza en Poëzie" 8 uur R.-K,
Jonge Vrouwenbond half 8 uur.
afd. I. Godsdienstonderricht met licht
beelden half 89 uur.
St. Vincentiusgebouw R.K Reclasseering-
vereeniging half 9 uur
Groote of St. Bavo-kerk Orgelbespeling
23 uur door G. Robert.
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg)
Ingang tusschen Kerk en Pastorie lede
ren Dinsdagavond.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus' Liefdewerk, Zoetestraat 11 El-
ken Donderdag van 89Vt uur.
Tentoonstelling.
Bazar Wilhelminastraat 12 Bazar van
den Ned. Kinderbond van 25 en van
710 uur.
Patronaatsgebouw Koningssteinstraat
R, K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdageD voorin,
van 912 uur, n.m. van 2—5 uur Zater
dags alleen van 912 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alle werkdagen des
voorm. van half 11half 12 en des nam.
van 3 tot 4 en van half 8 tot half 9 uur.
Telefoon 2981.
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 - Eiken dag geopend van
10—12, van 25 en van 710 uur. be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken.
Marthavereeniging Bloemhofstraaf 1
Betrekkingsbureau voor vrouwen. Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
89 uur Tel 1671. Tevens gezellig sa
menzijn voor Hollandsche meisjes, die hier
geen tehuis hebben. Zondag en Woensdag
van 810 uur n.m.
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 810 uur
op Maandag- Woensdag- en Vrijdag-
St. Elisabeth's Vereenigiug Jansstraat
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. V E. Maan
dags van 23 uur. Donderdags van 12
uur.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks, uitge
nomen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
Heden heeft men de vlag geplaatst op
het hoofdgebouw van het in aanbouw zijn
de Christelijk Lyceum aan de Emmakade-
Leidschevaart. Dit beduidt dat men met het
leggen van de eerste kapspanten voor het
hoofdgebouw begonnen is.
Aóvertentiën 35 cent* per regel
Bij contract belangrijke kortie;
Advertentiën tusscheD den tekst,
als ingezonden mededeeling, 60 cL
per regel op de le Pagina's 75 cf
per regeL Vraag- en aa®bod-adver»
tentiën 14 regels 60 d. per plaat
sing; elke regel meer 15 ct., bij
vooruitbetaling.
De nielwe centrale in wording.
Het zal niet lang meer duren, of ook
Haarlem en de omliggende gemeenten 'zul
len het gebruik krijgen van het z.g. vol
automatische tlefoon-systeem, zooals dit
reeds op enkele andere plaatsen in ons land
in gebruik ij.
Zooals men zal weten, geeft dit nieuwe
systeem belangrijke voordeelen, zoowel
voor de exploitatie van hel locale en in-
terlocale telefoonverkeer als voor degenen,
die telefonisch zijn aangesloten.
Over deze voordeelen en ook eventueele
nadeelen zullen wij het straks nog hebben.
Door de directie van het telefoon en te
legraafkantoor hier ter stede, werden wij
uitgenoodigd gistermorgen eens een kijkje te
komen nemen in de nieuwe centrale en de
wording van het automatisch systeem in
oogenschouw te nemen.
Onder zeer deskundige leiding werden
wij van het eene toestel naar het andere
gebracht, van de eene zaal in de andere,
we zagen, zalen voor interlocaal verkeer,
voor locaal verkeer, de machinekamers enz.
Onze lezers zullen natuurlijk niet ver
langen, dat wij omtrent onzen tocht tot in
alle, grootendeels zeer ingewikkelde tech
nische bijzonderheden, afdalen, dit zou een
al te droog relaas worden van allerlei
termen, die het geheel er niet duidelijker
door zouden doen wbrden.
Toch willen wij niet nalatën eenige onge
twijfeld interessante mededeelingen van
onze inspectie te doen.
Allereerst iets over het interlocaal ver
keer.
Het inttrlocaal verkeer.
Voor de afwikkeling van het interlocaal
verkeer is het kantoor Haarlem door meer
dere geleidingen direct verbonden met
de kantoren Alkmaar, Amsterdam, 's-Gra-
venhage, Rotterdam, Utrecht, Zwolle, als
mede met de nabijgelegen kantoren Be
verwijk, Hnllegom, Zandvoort, IJmuiden,
Zaandam en nog meer andere. Door tus-
schenkomst van deze stations geschiedt het
interlocaal vtrkeer met andere plaatsen in
ons land. Dat het interlocaal verkeer ge
stadig toeneemt, bewijst wel het feit, dat
het aantal netaansluitingen thans is geste
gen tot ongeveer 5000.
Het is dus te begrijpen, dat op de druk
ste uren van den dag, dit is vooral des
morgens tusschen 9 en 12 uur, alle bedien-
plaatsen bezet zijn en alle telefoonleidingen
in gebruik zijn.
We betraden de groote interlocale-zaal.
Deze zal, ook wanneer hei vol-automatische
systeem is ingevoerd door telefonisten be
diend blijven, zoodat deze van de verande
ring weinig ol geen hinder zullen onder
vinden.
Zes en dertig telefoonposten zijn er,
waar de gesprekken worden afgewikkeld,
waarvan 17 waren bezet (volgens oud sys
teem nog). Naast dit zijn reeds de nieuwe
apparaten opgesteld. Verschillende beziens
waardigheden zijn er: Een „meettafel", luidt
de technische term, waarop met één oogop
slag kan worden geconstateerd of en zoo
ja, waar er storing zich in het net voordoet;
een „concentratietafel" waar des nachts,
wanneer het aantal gesprekken, zooals be
grijpelijk, gering 'S, door één telefoniste kan
worden bediend.
De lijnen, die dus overdag over de 36
posten zijn verdeeld, kunnen dan op één
tafel worden samengebracht, vanwaar dus
alle gesprekken kunnen worden afgewik
keld. j
De 36 posten hebben o.m. dit verschil
met de oude posten, dat, waar vroeger bij
de aanvragen een klepje voor het betref
fende nummer openviel, wat dus altijd een
min of meer hinderlijk geluid maakte, dit
th^ns door dof gloeiende lamoje.s gebeurt.
Bil htt vol-automatisch systeem gaat dt
afwikkeling van het gesprek vrijwel gelijk
dit vroeger het geval was. alleen met dien
verstande dat het aanvragen van het num
mer door de telefoniste op het automatisch
apparaat geschiedt Door z.g. „calculagra-
fen" wordt eveneens automatisch de tiid
waarop het interlocaal gesprek aanvangt,
en tevens de duur van het gesprek aan
vangt opgenomen, zoodat dus abuizen uit
gestoten ziin.
Een distributicoost midden in de zaal
verzendt door middel van buizen met een
snelheid van 9 Meter per seconde de aan
vraagbriefjes naar de desbetreffende tafel.
Iedere tafel heeft liinen te bedienen voor
een bepaalde richting.
Hieruit volgt dus tevens, dat de telefo
niste, die de distrihutieoost bedient, goed
fonografisch ontwikkeld moet ziin.
Wanneer b.v. een aanvraag komt voor
een gesprek met Ohdnm. laten we zeggen,
zal deze plaats we'b'cht in Groningen wor
den gezocht, terwiil ze toch in N„ord-Hol
land ligt Het kan dus gemakkelijk gebeu
ren, dat een briefje op de verkeerde tafel
komt.
Maar ook hierin is voorzien. Door mid
del van huizen, waarin zuigende lucht,
worden de briefjes jyeer op de distributie-
post gedeponeerd en kan het euvel her
steld worden. Zoo is het een nog practi-
scher geconstrueerd dan het ander.
De chef-telefoniste kan vanuit haar post
alle telefonisten controleeren.
Men ziet dus. dat deze eene zaal voor
het interlocaal verkeer een geheel zeer
practisch en nauw aaneensluitend geheel
vormt.
De centrale voor het lokale verkeer ge
schiedt geheel automatisch.
Alle kabels van buiten komen langs een
hoofdverdeeler, die ingericht is om 9.000
lijnen te distribueeren, waarvan nu reeds
ongeveer 8.000 zijn gemonteerd.
Door dat de stadsnummers in numerieke
volgorde worden verdeeld kan elke storing
onderzocht worden.
Langs een tusschenverdeeler gaan de lij
nen naar de verschillde apparaten Tevens
dient hier te worden opgemerkt dat het
aantal gesprekken op tellers nauwkeurig
wordt vastgesteld, waarnaar dus het tarief
voor de aansluiting kan berekend worden.
Om een klein beeld te geven van den
omvang van de voorbereidende maatrege
len voor zulk een inrichting vermelden wij
b.v. dat de verschillende lijnen op niet min
der dan 1.000.000 plaatsen zijn gesoldeerd.
De voor de installatie gebruikte kabel be
draagt een respectabele lengte van 30.000
Meter
Dit zijn een paar vluchtige gegevens, die
slechts oppervlakkig den omvang van het
nieuwe systeem typeeren.
Heeft het voordeelen? zal men vragen.
Ja zeker en relfs btlangrijke Lateo we
er hier eenige der voornaamste aangeven.
Het eerste euvel, dat uitgesloten zal zijn
is b.v. het hinderlijk verkeerd verstaan van
cijfers als vijf voor zes, dertig voor zestig
en tachtig, waardoor zooals ieder zeker bij
ondervinding zal weten soms zooveel ver
keerde aansluitingen achter elkander ont
staan.
Degenen, die aangesloten op de hulpbu-
reelen tot nog toe op Zon- en Feestdagen
maar eenige uren van den dag van de te
lefoon gebruik konden maken, kunnen nu
ook op die dagen doorloopend telefonee
ren Het nieuwe systeem geeft een belang
rijke besparing van personeel.
Het hinderlijke te lang verbonden blijven
na het afschellen, tengevolge van het niet
werken van een afschelsignaal, komt niet
meer voor, daar men, door de haak op het
toestel te leggen zich zelf automatisch uit
schakelt. En, las* not least, is, nu alle ver
bindingen automatisch tot stand komen,
het telefoongeheim verzekerd.
Het kan niet anders of tegen deze be
langrijke voordeelen staan ook eenige na
deelen.
Het nieuwe systeem zal van het tech
nisch personeel meer zorg vereischen voor
het onderhoud en bovendien zullen instel
lingen als Brandweer, Snelverband en Red
dingsbrigade op zichzelf zijn aangewezen en
zal de telefoniste haar tusschenkomst voor
hulp niet meer kunnen verleenen.
Dan zullen de abonné's met het samen
stellen der telefoonnummers nog vertrouwd
moeten geraken; 't is iets nieuws, dus zal
er nog wel eens tegen gezondigd worden.
En toch is de behandeling uiterst een
voudig.
De meeste onzer lezers, die ttlefonisch zijn
aangesloten zullen naast het oude reeds het
nieuwe toestel ontvangen hebben en zullen
de constructie wel bestudeerd hebber., die
bij nader beschouwen heel gemakkelijk lijkt.
In 't kort zal de gang van zaken aldus
zijn:
Om iemand op te bellen licht men de
telefoon van den haak, brengt die aan het
oor en wacht tot men een zoemertoon
hoort. Dit is een teeken da men met het
samenstellen van het gewenschte getal kan
beginnen Laten we veronderstellen, dat
men het telefoonnummer van onze redac
tie wil aanvragen.
Hier moeten we tcher eerst iets anders
bijvoegen. Bij het nieuwe systeem zullen
alle nummers 5 ciifers bedragen, zoodat
dus practisch de cijfers allen met 10.000
verhoogd worden, zoodat dus no. 12 wordt
10.012. Eenige nummers zullen om techni
sche redenen veranderd worden.
Men wil dus onze redactie opbellen,
waarvan het nummer waarschijnlijk zal wor
den 11426.
Men kiest de cijfers van links naar rechts
dit vooropgesteld. Dus eerst 1, daarna we
derom 1. dan 4, vervolgens 2 en ten slotte
6. Om deze cijfers te kiezen steekt men
den top van den wijsvinger in de opening
van de schijf op het cijfer, dat men wil
nemen, draait de schijf rechtsom tot deze
stuit en laat dan de schijf los ot deze
geheel is terug.geloopen Eerst daarna
kiest men bet volgende ciifer.
Ziedaar de geheele bewerking, uiterst
eenvoudig, wanneer maar accuraat te werk
wordt gegaan
Hoort men na het kiezen van het ge
heele nummer regelmatig om de drie se
conden een brommenden toon, dan wordt
de gekozen abonné opgebeld.
Een snel onderbroken zoemertoon geeft
aan, dat het nummer in gesprek is. Men
hangt dan de telefoon weer op den haak.
Wat doet men, wannaer men zich onder
het kiezen van het nummer vergist, zal men
vragen. Heel eenvoudig. Men hangt de te
lefoon op, wacht even en begint opnieuw
Wanneer men onder het gesprek aan de
Als gevolg van het bekende koninklijke
besluit van 13 Juni 1924, waarbij bepaald i:
dat voortaan de keuring op de autobusser
vanwege de provincie zal geschieden, zijn
dezer dagen de beslissingen daaromtrent van
den Commissaris der Koningin in Noord-Hol
land verschenen.
Een bijster goeden indruk maken die be
palingen niet.
Allereerst vraagt men zich af of de keu
ring niet beter door een deskundig vakman
dan door een politieman kan geschieden.
De heer Bakker, hoofdinspecteur van Po-
liie, chef van het Bureau Verkeerswezen der
gemeente Amsterdam, zal wij gelooven
het graag! een uitstekend politieman we
zen, maar of hij even bekwaam is om 'n as-
breuk van een autobus te ontdekken, betwij
felen wij toch met alle waardeering voor zijn
politioneele bekwaamheid. Al zou de heer
Bakker dat zelf wel kunnen, dan is het toch
de vraag of ook zijn plaatsvervangers een
inspecteur van politie le klasse en een dito
2e klas van Amsterdam, daatoe bekwaam
zijn
En nu vergete men toch niet dat de keu
ring plaats heeft niet om te voldoen aan
een administratief voorschrift, maar in het
belang der veiligheid van het publiek. Het
publiek eischt een goede en deskundige keu
ring en geen papieren voorschrift alleen
Het heeft lak aan administratieven romps
lomp.
Een tweede bezwaar is de hooge kosten
van keuring voor de autobus-ondernemers.
Dat de ondernemers was voor de keuring be
talen, a la bonheur, maar dat zij verplicht
kunnen worden elke drie maanden 12.50
te dokken voor een verplichte herkeuring, is
wel wat erg. De eerste keuring kost boven
dien 25 Het eerste jaar kosten de keurin
gen aan de ondernemers, als alles meeloopt,
62.50 en de volgende jaren 50.maar
dan moeten er niet veel keuringen tusschen
komen na heerstel van fouten, of na wijzi
gingen of spoedkeuringen. of de ondernemer
moe niet wenschen dat de keuring voor 9 uur
's morgens of na 6 uur s avonds plaats heeft
want voor het laatste geval moet hij 15
extra betalen.
Te beoordeelen of het complex voorschrif
ten, dat nu gegeven wordt, afdoende is,
is nogal moeilijk na een oppervlakkige be
studeering, maar dit weten we wel, dat zij
aanmerkelijk afwijken van de door Haarlem
gegeven voorschriften, die toch niet te druk
kend waren en waarmede het algemeen be
lang tot op groote hoogte gedekt was. Wat
iedereen echter zeker missen zal, is het
rookverbod.
Er is geen rookverbod. Waarschijnlijk zijn
de voorschrifen samengesteld enbij den druk
ker gebracht vóórdat de groote ongeluk
ken gebeurd zijn, waarbij autobussen ver
brandden. Dat rookverbod zou niet noodij
ijn, indien de overige maatregelen afdoende
tegen brandgevaar beschermden. Maar ook
dat vermogen wij na een vluchtige lezing niet
in te zien Een schoone gelegenheid wordt
hier verzuimd om het rookverbod provinciaal,
te regelen.
Wij gelooven dan ook dat de bepalingen
weldra aan een herziening zullen moeten
worden onderworpen of dat aan de gemeen
tebesturen gelegenheid moet worden gegeven
aanvullende voorschriften te geven, zoodat
de provinciale voorschriften als een minimum
zijn te beschouwen.
Ten slotte nog de bemerking, dat de
voorschriften weer zoo ellendig laat komen.
Den heelen zomer heeft men tijd gehad om
die zaak in orde te brengen. Het gebeurde
niet. Nu moeten vóór 20 October alle auto
bussen gekeurd zijn en thans 8 October zijn
de gemeentebesturen, laat staan de belang
hebbenden, nog niet officieel van de voor
schriften in kennis gesteld. Die ambtenaar-
lijke langzaamheid is ook in Noord-Holland
toch een ellende.
Barometerstand: 7.54. Achteruit. 9 u. v.m.
OPGAVE VAH:
Medegedeeld door bet Kon. Ned. Meteoro
logisch Instituut te De Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen van
8 October.
Hoogste Barometerstand 767.0 m.M. te
Memel.
Laagste Barometerstand 745.3 m.M. te
Calshot.
Verwachting van den avond van 8 tot de»
avond van 9 October:
Stormachtige, Zuidwestelijke tot Weste
lijken, later afnemende en krimpende wind,
betrokken met regen of hagelbuien, later op
klarend en kouder.
nummerschijf draait, heeft dit hetzelfde ge
volg, als wanneer men den haak op en neer
beweegt, waardoor dus het gesprek verbro
ken wordt. Hang-: men na afloop van htt
gesprek de telefoon op den haak, dan
schakelt men zichzelf automatisch uit, zoo
dat dus het te lang verbonden rlijven is
uitgesloten.
Eerst zal Heemstede de toepassing krij
gen van het nieuwe systeem. Men wil eerst
op een klein net de werking controleeren,
om mogelijke fouten tijdig te herstellen. Dan
