I VK 1
DE SPAARNEBANK
a v. a.
Wisselkoersen en koersen van
Bankpapier.
LAATSTE NIEUWS.
De ontvluchting van Briedé.
Een R.-K. Zangkoor in Haarlem.
De huizen van „Onze Woning" aan
het Hofdijkplein.
BURGERLIJKE STAND.
Het collectief contract in de Bouw
bedrijven.
Aanhoudingen.
Rijwieimerk gestolen.
Waarschuwing.
Opsporing verzocht!
Proza en Poëzie.
Op het kantje af.
De tentoonstelling aan de Koning-
steynstraat.
Hinderwet.
ion»/,.
iï7
Internationale Voorjaars Bloemen
tentoonstelling 1925.
Personalia.
Haarlemsche Accordeonvereeniging
„Crescendo".
Serenade.
Th. van Dantzig f.
Vertrek van de Zeppelin naar
Amerika
Inbreker gearresteerd.
De Blue-Band kwestie.
Een typhoon.
De Dawes-leening aan Duitsch-
land. j
De crisis in Zweden.
Militair succes van Chang-
T so-Sin.
RECHTSZAKEN.
De malversaties in den dienst
der Rijksgebouwen.
Getuige: Ik was toendertijd de jongste be-
diende en was bang voor mijn beirekking.
De rijksbouwmeester had veel invloed en
kwam dikwijls bij den Minister.
436e NED. STAATSLOTERIJ.
Trekking van Vrijdag 10 October.
Se Klasse 16e Lijst
Hooge prllzen:
1412.3 15000.
'ƒ200.
Eerst gisterenmiddag heelt de Amster-
damsche politie, telegrafisch de bevestiging
ontvangen dat Briedé uit de strafgevangenis
te Borm ontsnapt is.
In aansluiting met een in deze courant
gestelde vraag kunnen wij mededeelen dat
de oprichting van een R. K. Zangkoor te
Haarlem door de K. S. A. in voorberei
ding is.
Zooals bekend, was de bouw van de 50
woningen aan het Hofdijkplein, welke door
„Onze Woning" daar gezet worden, stop
gezet in verband met financieele moeilijk
heden van den bouwer, de fa. Bos.
Gistermiddag is op het terrein van den
bouw een conferentie gehouden tusschen ar
chitect, borgen en bestuur van „Onze Wo
ning". De stand der werkzaamheden werd
In oogenschouw genomen. De borgen deel
den daarop mede, zich nog korten tijd te
moeten beraden over eventueele voortzet
ting van den bouw. Gisteravond nu kwam
bij het bestuur bericht van hen, dat zij den
bouw zouden voortzetten. Een ander besluit
kon wel niet verwacht worden. Met de
voortzetting van den bouw zal Maandag 20
October een aanvang worden gemaakt. Zoo
veel mogelijk zullen de oude werkkrachten
weer te werk gesteld worden.
Geboren: 8 Oct.: C. S. Maurits—Selhorst,
t. 7 Oct.: A. v. NesTimer, z. 10
Oct.: A. J. KloesLemmers, z. G. Riet
vinkLont, z.
Overleden: 9 Oct. J. G. Grimm, 76 j. A. L.
Dyserinckstraat S. HersmanMulder, 84
j„ Burgwal H. M. Roosenv. Deenen, 69
j„ Vooruitgangstraat.
Woensdagavond 15 October, des avonds
half 8, houdt de afd. Haarlem van den R.-K.
Bouwvakarbeidersbond een ledenvergade
ring ter bespreking van het landelijk collec
tief contract m de Bouwbedrijven, dat eerst
daags eindigt.
Zaterdag 18 October houdt te Utrecht de
Landelijke Bond een bespreking te dezer
zake, terwijl de bondsvakgroep van schil-
,ders morgen te Utrecht vergadert ter be
spreking van het collectief contract in het
schildersbedrijf.
Door den Rijksveldwachter te IJmuiden is,
aldaar aangehouden de 25-jarige J. K. van
beroep los-werkman en wonende te Haar
lem, verdacht van verduistering van rijwie
len.
Zijn aanhouding was door den Commis
saris van Politie alhier verzocht.
Op verzoek van den commissaris van
politie alhier, is door de politie te Alkmaar
aangehouden de 21-jarige W. T., wonende te
Alkmaar, eveneens verdacht van rijwiel-
verduisteringen.
Van een rijwiel, dat stond voor een per
ceel aan het Spaarne, is het belasting
plaatje ontvreemd.
De Commissaris van Politie der Gem.
Velsen waarschuwt in het algemeen belang
tegen het aankoopen van Fortuna-briefjes,
uitgegeven door de N.V. Handels Mij. „For
tune" te Velsen.
Namens de ouders wordt door den Com
missaris van Politie te Bussum aanhouding
en overbrenging verzocht van den minderja
rigen Adriaan Dupont, geb. te Soerabaja 21
Oct. 1905, kantoorbediende, wonende te Bus
sum, Ruysdaellaan 15.
Sign.: lengte 1.82 M. ovaal gezicht, bruine
oogen, vrij groote mond, donkerblond baar,
zonder baard of knevel, spraak gewoon, ge
kleed in blauw costuum, wit overhemd, slap
boord, ondergoed gemerkt met No. 2714,
draagt slappen, grijzen hoed, sportkousen en
lage schoenen. Hij reis gaarne en is erg ze
nuwachtig. Den 30sien Sept. j.l. voormiddags
ong. 10Vi uur, is hij van het kantoor waar
hij werkzaam was, (Rokin 80, Amsterdam),
gegaan om een boodschap te doen, doch liet
na dien niets nïSer van zich hooren.
Met het oog op zijn zielkundigen toestand
wordt verzocht hem bij aanhouding zacht te
behandelen. Het is niet onmogelijk, dat hem
een ongeluk is overkomen.
Het mannenkoor „Proza en Poëzie", dir.:
Henri Pielage, heeft in studie genomen
„Kerstlied" van Philip Loots (opusgetal ont
breekt), voor alt, tenor en twee bassen, met
begeleiding van orgel of piano. Dit werk is,
voor zoover bekend, in Haarlem nog nimmer
op een concert uitgevoerd. De altpartij wordt
gezongen door het onlangs gevormd meisjes
koor „Onder Ons" waarvoor zich mooie
stemmen hebben aangemeld.
Het ligt natuurlijk in de bedoeling van be
stuur en directeur om 't 35-jarig bestaan van
..Proza en Poëzie" tot 'n muizkaal feest te
faken.
Hedenmorgen werd in het gagazijn van de
firma van den Bergh, handel in koloniale
waren aan de Bakenessergracht, de motor
van de aldaar staande vrachtauto aangesla
gen.
Daar men echter niet wist, dat de motor
op volle versnelling stond, ging de auto
plotseling aan het rijden en kuierde uit het
pakhuis dwars de straat over, alwaar de
twee voorwielen over den walkant van de
gracht kwamen te hangen.
Dat de auto niet verder het water inreed
vond zijn oorzaak hierin, dat de cardan op
den grond krom geduwd werd. De schade ia
betrekkelijk gering.
Door de firma W. Bus zal de auto op den
wal worden gebracht.
De tentoonstelling van werkstukken
aan de Koningsteynstraat krijgt langzamer
hand een populariteit, die de beroemde
-hibileumavonden van den R.-K. Volks
bond in het gebouw „Sint Bavo"
gaat evenaren. Volkomen verdiend hoorl,
want buiten de tentoonstelling zijn er nog
tal van attracties, die in de boven- en be-
edenzalen een gezelligheid scheppen, die
iedereen, die er eens geweest is, nog eens
en nog eens doet terugkeeren.
En het zijn niet alleen parochianen van
O. L. Vrouw Rozenkrans, die men er ziet.
Uit alle wijken der stad trommelt de gezel
lige stemming feestgangers naar de Koning
Steinstraat.
Wie er nog geen kijkje nam, moet kape
laan J. A. J. van Rooij, die er eiken avond
regisseert, eens gaan opzoeken. De tentoon
stelling met attracties is open eiken avond
van 810 uur en a.s. Zondag (den laatsten
dag) van 3 tot half 5 en van 810 uur..
Bij Koninklijk Besluit van 24 September
1924 is aan de American Petroleum Com
pany te Rotterdam, de bij besluit van hun
College d.d. 5 Januari 1924 geweigerde
vergunning tot uitbreiding van hare petro-
MEDEGEDEELD DOOR
De Beurs opende heden iets luier.
HEDEN
I
5% Nederland 1919
6% Nederland 1923
4% Nederland 1917
1% N.-l. 1921 A
HolL Lloyd
Oude Vaart
j dito Gem. Eigendom
Mij. „Nederland"
Scheepvaart-Unie
Rotterd. Lloyd
Paketvaart
Oude Boot
HolL Stoomboot
Java Cultuur
Jurgen» gew
Koloniale Bank
Indische Bank
Cert Handel Mij.
Rear, dito
Phoenix
Geconsolideerde
Kon. Olie
U. S. Steel
Marine comm.
Vorstenlanden
Actions id.
Comp. Merc. Arg,
Poerworedjo
Oude Deli
Senembah
Deli Batavia
Amsterdam Rubber
Serbadjadi
Silan
Wal Sumatra
Dordtsche Petr.
Southern Rail*
Union
Anaconi,
Wabash
Conm. Maxwell
■••••••«•••e
94*/8
94s
100!/8
1001/,
85V,
851
101'/,
61/s
8Öi/2
851/2
72
72
157
l20«/4
130
131
131
142a/
141
83
82
*8»/,
437
435
374
374
72*/4
701/a
I77i/f
1761/4
132*/4
132
12,
129
129
129
b6
157»/
155
316
312
lilj*/8
111
10i/4
165*/ 4
166
166
166
271/4
2 41/,
128i/,
128
367
365
345
342
3221/,
322
158
1571/,
1921/,
1143/,
04
128
3011/.
3 0
711/v
70V,
13
l 43
l6s/1#
W1/,
4
10 OCTOBER
EERSTE
KOERS
LATERE
KOERS
BERLIJN p. billioen)
0.601/,
0.60 3/4
PARIJS
13.171/,
13.12
BRUSSEL i
12.171/,
12.13
WEENEN i
0.361/,
0.361/,
LONDEN j
11.49
11.50
STOCKHOLM i
68.25
68.20
KOPENHAOEN.
44.85
45.—
CHRISTIAN IA
36.80
35.35
BAZEL
49.10
49.15
NEW-YORK
2.551/,
2.56
ROME
11.10
11.121/,
Jeumopslaginrichting op het perceel aan dé
rriesche Varkensmarkt no. 10 verleend.
Het is te verwachten, dat uit de ons om
ringende landen excursies zullen worden
georganiseerd naar Nederland ter gelegen
heid van deze tentoonstelling, Dat de tuin
bouwers van verderaf liggende landen
prijs stellen op het bezoeken dier tentoon
stelling moge blijken uit het feit, da de
tuinbouwvereenigingen van Joegoslavië
zich reeds nu ernstig bezig houdt met de
voorbereiding eener reis naar Nederland
voor hare leden tijdens de bloementen
toonstelling te Heemstede in het volgend
voorjaar.
Men deelt ons mede, dat behalve de
heer A. Geers voor het gehouden examen
van den R.K. Politiebond „St. Michaël"
ook slaagde de heer J. Spee, evenals de
heer Geers agent van politie, alhier.
Bovengenoemde vereeniging geeft Zater
dag a.s. in den Schouwburg Jansweg een
concert. Op het programma staan o.a. wer
ken van Bach en Mendelssohn.
Uit sympathie met het gouden huwelijk
van het echtpaar G. Pieterse, wonende
Kerkstraat 24, werd gisteravond door het
muziekkorps, onder leiding van den heer
Van den Broeke, aan bovengenoemd adres,
een serenade gebracht. Zeer veel publiek
was aanwezig om te luisteren. Het muziek
korps voerde eenige mooie nummers uit,
die levendig toegejuicht werden. Om 8 uur
was de serenade, die om 714 uur begon
nen was, afgeloopen. De politie zorgde,
zooals altijd, voor een goeden afloop.
Woensdag overleed plotseling hier ter
stede, in den ouderdom van 51 jaar, de
heer Th. van Dantzig, leeraar M. O. Duit
sche taal.
FRIEDRICHSHAVEN. 10 Oct. De voor
Amerika bestemde Zeppelin, zal, indien de
weersomstandigheden het mogelijk maken,
Zaterdag vertrekken Het luchtschip zal
over 't algemeen de rechte route tusschen
Friederichshaven en New-York volgen. Het
zal de Zuidelijke route volgen. Tijdens de
reis zal geseind worden op een golflengte
van 1500 M.
ALMELO, 10 Oct. In den algeloopen
nacht heeft de politie na een korte achter
volging een 22-jarige inbreker gearresteerd
die op het balcon van een woning in de
Hof-Kampstraat verscholen was.
DE EX-DIRECTEUR VAN DEN CHRIST.
AMSTERDAMMER.
Het Amsterdamsch Hol" heeft I., den ge
wezen directeur van den Christelijken
„Amsterdammer" veroordeeld tot 1 jaar
gevangenisstraf, met aftrek van 6 maanden
preventief. De eisch was 1 jaar en 4 maan
den preventief.
Naar men ons uit Den Haag seint, heeft
de Staat ten einde een principieele beslis
sing uit te lokken, thans besloten in hoo-
ger beroep te gaan van dc uitspraak in
kort geding, door den President der Haag-
sche Rechtbank in zake de Blue-Band
kwestie gewezen.
TOKIO, 9 Oct. Over Kogoeshima heeft
een hevige typhoon gewoed. 60 huizen wer
den verwoest. In de haven van Kogoeshima
strandden verscheidene schepen; 17 perso
nen werden gedood en velen gewond.
LONDEN, 10 Oct. Owen Young de aigem.
agent voor de schadevergoedingsbetalingen
is gisteravond uit Londen naar Parijs ver
trokken, ter bijwoning van de vergadering
van dc Commissie van Herstel, in welke
de voorwaarden voor de Dawes-leening zul
len worden goedgekeurd. Vóór zijn vertrek
had Young nog een laatste bespreking met
den Directeur van de Bank van Engeland,
den Duitschen minister van financiën, Dr.
Luther en anderen .Young verklaarde zich
goed voldaan. Dc diplomatieke medewerker
van de Daily Tel. meldt, dat het Engelsche
aandeel in de Dawes-leening 10 millioen
p. st. zal bedragen. De Fransche bankiers
zullen 3 millioen p. overnemen in goud
francs. België neemt 114 millioen pond en
Italië een zelfde bedrag. Nederland, Zwe
den en Zwitserland zullen respectievelijk 2,
1J>4 en VA millioen p. st. der leening plaat
sen.
STOCKHOLM, 10 Oct. De Zweedsche
regeering heeft nog niet besloten of zij on
middellijk zal aftreden of zal wachten, tot
dat het Parlement in Jan. bijeenkomt. Als
dit laatste geschiedt, is één reconstructie-
Kabinet waarschijnlijk. Als het Kabinet di
rect aftreedt, zal de Koning Branting opdra
gen, een kabinet te vormen. Branting zal
dan een zuiver socialistische regeering vor
men, daar een coalitie met de prohibitie
partij onwaarschijnlijk is, hoewel beide par
tijen voor ontwapening zijn.
BERLIJN, 10 Oct. Uit Moekden wordt
gemeld, dat dc Chineesche troepen van de
Centrale Regeering voor de over de groote
muur gedrongen troepen van Chang-Tso-
Lin terug trekken.
Onder groote belangstelling is de Recht
bank Donderdagmorgen aangevangen met de
behandeling der zaken betreffende de bij
den dienst der Rijksgebouwen, speciaal wat
betreft die bij den bouw van het Acade
misch Ziekenhuis te Leiden, gepleegde mal
versaties.
De Rechtbank is als volgt samengesteld!
mr. de Joncheere, president, mrs. Feith en
Calkoen. rechters; het O. M. wordt waarge
nomen door mr. Bauduin, terwijl mr. Pleyte
griffier is.
De eerste zaak is die tegen A. A. van T.,
voor wien als verdediger optreedt mr. Ny-
singh.
De dagvaarding.
Aan den beklaagde A. A. v. T., geboren
27 Mei 1876 te 's-Gravenhage, wonende te
Oegstgeest, thans gedetineerd in het huis
van bewaring te 's-Gravenhage, is in de
dagvaarding ten laste gelegd, dat hij:
1. op twee verschillende tijdstippen in
1919, telkens opzettelijk gebruik heeft ge
maakt van valsche, althans vervalschte ge
schriften, als waren deze echt en onver-
valscht, terwijl uit dat gebruik eenig nadeel
kon ontstaan, hebbende hij in of omstreeks
Juni 1919 en in of omstreeks Juli 1919 op
zettelijk valschelijk telkens een declaratie
wegens het leveren van heimasten ten be
hoeve van het scheikundig laboratorium te
Delft aan den Staat der Nederlanden, resp.
ten bedrage van 90,912 gulden en 93.088
gulden, deugdelijk en onvergolden had ver
klaard, en met zijn naam onderteekend, en
op welke declaraties valschelijk de verkla
ring van den rijksbouwkundige voor de ge
bouwen van onderwijs enz. was gesteld.
Voorts dat hij genoemde bedragen van
den Staat der Nederlanden heeft ontvan
gen, zulks hoewel hij wist, dat hij in de de
claration vermelde leveringen niet had ge
daan, dat hij geen recht of aanspraak had
op de in die declaratiën genoemde bedra
gen en dat de verklaringen van den Rijks-
bouwkundige valsch en in strijd met de
waarheid waren.
2. te 's-Gravenhage in of omstreeks 1919
opzettelijk heeft gebruik gemaakt van een
valsch althans vervalscht geschrift als ware
dit echt en onvervalscht, terwijl uit dat ge
bruik eenig nadeel kon ontstaan, hebbende
hij in of omstreeks Mei 1919 opzettelijk
valschelijk een declaratie wegens gedane
werkzaamheden en leveringen ten behoeve
van het Academisch Ziekenhuis aan de
Staal der Nederlanden, op welke declara
tie drie posten voorkwamen, te weten, op
1 April 1919 220 M3. guszand, op 11 April
1919 362 M3. grint, en 220 M3. rivierzand,
tot bedragen van resp. 1100, 2896 en
1045, hoewel deze leveringen niet waren
geschied, welke declaratie de beklaagde
voor deugdlijk en onvergolden had ver
klaard en met zijn naam onderteekend, en
op welke declaratie valschelijk de verkla
ring van den Rijksbouwkundige voor de on
derwijsgebouwen enz. was gesteld, en door
dezen op of omstreeks voormeld tijdstip
was onderteekend, dat het in de declaratie
voormelde was geschied, op zijn mondelin-
gen last en voor de som, welke daarvoor
voor den aanvang der betreffende werk
zaamheden was overeengekomen, en dat de
declaratie werd goedgekeurd tot het bedrag
van 1?.932,63, hoewel hij, beklaagde, wist,
dat hij de voorgeschreven leveringen niet
had gedaan, dat hij geen recht of aanspraak
had op de daarvoor gedeclareerde bedra
gen, en dat de verklaring van den Rijks
bouwkundige valsch was en in strijd met de
waarheid;
subsidiair voor de telastelegging onder 1,
dat hij ambtenaren belast met de uitbeta
ling van gelden, heeft bewogen tot afgifte
van 90912 gulden, 93088 gulden, of van be
dragen daaromtrent, althans van assignaties
tot die bedragen, doordat hij Iistélijk, be
drieglijk en in strijd met de waarheid heeft
gehandeld.
Daarna heeft hij in 2 declaraties respectie
velijk d.d. 30 Mei 1919 en 4 Juli 1919 ver
klaard, dat hij de overeengekomen hoeveel
heid of een hoeveelheid daaromtrent had
geleverd en deze declaraties voor deugde
lijk en onvergolden verklaard tot de hier-
voren genoemde bedragen.
Vervolgens heeft hij deze declaraties op
of omstreeks voormelde dagen bij het De
partement van Onderwijs, K. en W. inge
diend of doen indienen, welke declaraties,
nadat zij valschelijk voorzien waren van de
verklaring van den Rijksbouwkundige voor
de gebouwen van onderwijs, dat bet in de
declaratie vermelde was geschied op zijn
mondelingen last, onder de bepalingen, ver
vat in de in afschrift daarbij gevoegde ver
klaring d.d. 10 Maart 1919, dat de opleve
ring behoorlijk had plaats gehad en zonder
afwijking van de bovenbedoelde bepalingen
en dat de declaraties derhalve door hera
werden goedgekeurd tot de hiervoren ge
noemde bedraden op zijn, beklaagde's, last
of met zijn medeweten en goedvinden aan
den MMinister van Onderwijs, K. en \V., tên
einde daarop voldoening te verkrijgen, zijn
doorgezonden en ingediend, waarop afgifte
van voormelde assignaties en uitbetaling aan
hem, beklaagde, door voormelde ambtena
ren van de voorgeschreven bedragen is ge
volgd, zulks hoewel geen levering van hei-
masten, door hem, beklaagde, zooals hier
voren bedoeld, bad plaats gehal en hij geen
recht of aanspraak had op dc hiervoor ge
noemde bedragen.
In deze zaak zijn 11 getuigen gedagvaard
vanwege het O.M. en 4 van de zijde der
verdediging.
Verhoor van den beklaagde.
De president verhoort den bekl. Deze
deelt mede als aannemer betrokken te zijn
wecsl bij den bohw van het Academisch
Ziekenhuis.
In Mei 1919 is bekl. door den wjksbouw-
mcester V. ontboden op diens kantoor in de
Parkstraat Deze vroeg hem als tusschen-
persoon op te treden voor de levering van
heimasten voor den bouw van het Labora
torium te Delft; bekl. had reeds eerder iets
dergelijks gedaan. Bekl. zou de palen koo-
pen (van een Duitscher). V. heeft er niet
over gesproken, dat het een voordeelig
zaakje was, doch hem verwezen naar van
Dregt. Deze deelde bekl. precies mede, hoe
de zaak in elkaar zat. Het contract was
reeds kant en klaar;; als eenheidsprijs werd
in het contract 1,20 per paal genoemd.
Bekl. heeft het contract geteekend; de
koopsom, groot 13.800, zou in marken ge
stort worden. Kort nadat dit gebeurd was,
is een declaratie opgemaakt. Dergelijke de
claraties werden altijd naar het kantoor van
den Rijksbouwmeester gezonden. In de be
treffende declaratie werd als eenheidsprijs
genoemd j 1.60. Bekl, hoorde dit toen vooi
het eerst. Van Dregt zeide tegen hem, dat
zoodoende een winst van 30.000 kon ge.
maakt worden. De eerste declaratie, groot
90.912, werd ingediend wegens leveran
ties van heipalen, hoewel op het oogenblik
van indiening nog geèn enkele paal gele
verd was.
De President: De declaratie was dus In
alle opzichten valsch!
Bekl.: Pardon, ik had het geld voorge
schoten en dat zou ik zoo spoedig mogelijK
terug krijgen.
De President merkt op, dat hoewel in het
contract met de Duitschers 1.20 als een
heidsprijs werd genoemd, in bekl.'s declara
tie 1.60 werd opgegeven. Er moest dus
een valsch contract worden opgemaakt om
naar de Algemeene Rekenkamer te zenden.
De datum van het contract klopt dan ook
niet.
Heeft u, zoo vroeg mr. de Joncheere aan
bekl., een en ander met den rijksbouw
meester overlegd?
Bekl. ontkent dit. Er is met hem nooit
over gesproken. Hij heeft het contract te
goeder trouw geteekend. Bekl. geeft toe,
dat hij nu erkennen moei, dat het contract
valsch was.
Bekl. deelt vervolgens mede, dat een
tweede declaratie is opgemaakt, groot
93.088. In totaal ontving hij 184.000.
Hij ontving dus 46.000 te veel; hiervan
heeft hij 30.000 afgedragen. Vrijman, de
Groot en van Dregt zouden dit bedrag doe
len, bekl. zelf hield dus nog 16.000 over.
Mr. Bauduin: Is er na afloop van de le
veringen door den Duitscher nog niet
80.000 aan marken op de Bank blijven
staan?
Bekl. zegt dat dit juist is.
Mr. Bauduin: Dat geld, dat aan het Rijk
toekomt, is dus ook verloren: die marken
zijn niets meer waard.
Bekl.: Dat is mijn schuld niet.
Mr. Bauduin: U hadt er met den Minister
over kunnen spreken!
Het getuigenverhoor.
De eerste getuige, de adjunct-accountant
A. A. J, van Riemsdijk, deelt mede, dat
bekl. inderdaad van eigen rekening 138.000
bij dc Rott. Bankvereeniging heeft gestort.
Aan hem is uitbetaald f 184.000. In 't ge
heel heeft het Rijk bij deze affaire 120.00U
schade geleden.
Op een vraag van den verdediger, hoe ge.
tuige aan dit cijfer kwam, verklaart deze,
dat slechts voor pl.ra. 64.000 aan palen ge
leverd is. Trekt men dit bedrag af van de
184,000, dan komt men tot een versehü
van 120.000.
Wat op gefingeerde declaraties is uitbe
taald heeft bij dezen dienst zeker het mil
lioen overschreden. Getuige gaf zelf enkele
voorbeelden uit dc vele gevallen, die voor
gekomen zijn, om een denkbeeld te geven
van de wijze, waarop gehandeld werd.
Dc volgende getuige is de Duitsche koop
man F. A. W. Mayer. Deze is in Mei 1919 in
den Haag geweest en wel op het kantoor
van den rijksbouwmeester. Daar heeft hi)
met van D. gesproken over de levering van
heipalen. De eenheidsprijs werd bepaald
op 1.20. De eerste levering heeft in Au
gustus plaats gehad. De koopsom (138.000),
zou bij de Rott. Bank gestort worden. On
der bepaalde omstandigheden mocht het
contract verbroken worden; getuige heeft
hiervan gebruik gemaakt toen hij voor pl.m.
J 63.000 geleverd had. Meer dan de helft ts
er nooit door hem geleverd; de koopsom
hiervan is hem in marken geworden. Ge
tuige weet niet meer of hij tijdens dc onder
handelingen ook met den Rijksbouwmeester
zelf gesproken heeft.
^Getuige Schildwacht, commies bij den
dienst der Rijksgebouwen, verklaart, dat hi)
Va j V?r0r net opmaken der declaraties
zorgde. Hem werden hiervoor de gegevens
verstrekt; aanvankelijk werden wel reke
ningen overgelegd. Later kreeg getuige de
cijfers op kladjes papier. Getuige kreeg een
kleine vergoeding voor zijn werk.
Getuige erkent de declaraties betreffende
Pa!en-!everingen te hebben opgemaakt.
Mr. Nijsingh; Heeft bekl. hiervoor reke
ningen ingediend?
Getuige: Neen. Van Dregt heeft dc cijfers
OP een stukje papier doen toekomen.
Getuige heeft het ook nog nagerekend
aan de hand van het contract. De cijfers
kwamen uit.
Getuige geeft, naar aanleiding van verdere
vragen, toe, dat bij wist dat er dingen ge
beurden, die niet in den haak waren. Dit
was een publiek geheim op het bureau. Dat
het om dergelijke bedragen ging, heeft ge
tuige nooit geweten. Hij durfde er niet tegen
in te gaan.
President: Zeker omdat er van hoog tot
laag aan het geknoei meegedaan werd?
jSI^e,n*i ^a "ker, 't is zeer begrijpe
lijk, dat het zoo geloopen is.
De referendaris bij de Algemeene Re
kenkamer, P, H. C. Brunt, deelt het een en
ander mede over den gang van zaken, wan
neer er declaraties binnenkomen. In het al
gemeen stelt de rekenkamer zich tevreden,
wanneer een declaratie gedekt wordt door
een verklaring van een autoriteit, die daar
toe bevoegd moet worden geacht. Als zoo
danig is de rijksbouwmeester Vrijman altija
beschouwd.
Getuige E. Canneman, referendaris bij Ket
Departement van Onderwijs, is in Juni 1919
waarnemend secretaris-generaal geweest. Hij
heeft foen eenig declaraties geteekend. Hij
zou dat niet gedaan hebben, wanneer hij
geweten zou hebben, dat zij niet in orde
waren. Door de verklaringen, welke er bij
"warenis getuige tot teekening bewogen.
Getuige J, G. Tromp is eveneens referen-
da ris aan het Departement van Onderwijs.
P ,_?e getuige heeft een der declaraties,
betrekking hebbende op dc levering der
palen, geteekend. Deze getuige zou even
min geteekend hebben, wanneer bij gewe
ten had, dat de declaraties valsch waren.
Aan de beide laatste getuigen stelt mr.
Nijsingh de vraag of er vanwege het Depar
tement een verklaring van den Rijksbouw
meester V. over declaraties werd uitgelokt,
terwijl men weten kon, dat V. dé betreffen
de declaraties niet kon beoordeelen. De ge
tuigen antwoorden beiden ontkennend.
Wanneer men twijfelde, werd een nader
onderzoek ingesteld.
De gedetineerde bouwkundige. G. v. D.,
als getuige gehoord, heeft dc onderhande
lingen over het koopen van heipalen ge
voerd. Dc Rijksbouwmeester had den Duit
schen koopman bij hem geïntroduceerd.
Toen de onderhandelingen bijna geslaagd
waren, is bekl. ontboden, die als kooper
zou fungeeren. De eenheidsprijs was ,1 1,20
per meter. Dat bekl. 1.60 heeft gedecla
reerd, heeft getuige bij den Rijkscommissaris
gehoord. Hij zelf kon zich dit niet herinne
ren.
Dat hij 10.000 ontvangen zou hebben,
bestrijdt getuige. Ook van een valsch con
tract weet getuige niets.
President: Het valsche contract is dus
niet met uw medeweten opgesteld?
Getuige: Dat zeg ik niet. Ik weet het al
leen niet meer.
Bekl. verklaart de 30.000 aan Van D. te
hebben afgedragen. Deze zou voor de ver
deeling zorgen. Bekl. is nooit bij de onder
handelingen geweest.
President: Dc vcrdeellng der winst onder
uw vieren moet toch tevoren besproken zijn.
Bekl. Daar is geen sprake van. Ik heb ge
woon zaken gedaan en daarmee verdiend.
Getuige merkt op, dat het ontvangen en
verdeelcn van de 30.000 toch niet zoo'n
alledaagsch geval is. Hij zou bet zich toch
moeten herinneren, maar weet integendeel
nergens van.
President: Bekl. is anders erg pertinent ifl
zijn beweringen. Trouwens het ligt eenigs-
zins voor de hand. U hadt toch ook de on
derhandelingen enz. gevoerd. Heeft dan een
der anderen de 30.000 ontvangen?
Getuige blijft er bij, dat hij nergens van
weet.
Bekl. merkt op, dat hij zich indenken kan,
dat men hem de geheele winst van .1 46,000
zou laten behouden. Daar zat natuurlijk van
zelf al in, dat hij een gedeelte moest af
dragen.
President: Natuurlijk? Ik vind het erg on
natuurlijk, dat ambtenaren in een dergelijke
winst moesten deelen.
De President vraagt den getuige, of hij het
tegenspreekt, de 30.000 te hebben ontvan-
gen.
Getuige: Dat mag ik niet. Ik weet het
niet.
De zitting is hierna geschorst tot kwart
over twee.
Middagzitting.
Donderdagmiddag werd onder zeer groote
belangstelling de zaak tegen den aannemer
v. T. voortgezet. Er moeten nog 8 getuigen
worden gehoord. De zaak-v. D. zal heden
middag niet aan de orde kunnen komen. De
president betuigt daarvoor tegenover de ge
tuigen zijn spijt. Dc zaak-v. D. begint mor
gen te 10 uur, 's middags zoo mogelijk de
zaak-de Gr. en de zaak-V. Zaterdag om 10
uur.
Eerste getuige V. (gedetineerd) oud-rijks
bouwmeester, herinnert zich het contract
voor de heipalen. Hij wees den heer Mayer
naar v. D. Later kwamen de heeren bij get.
terug en zeiden, dat de zaak in orde was ge
komen. Het contract heeft hij niet gezien,
v. T. moest als tusschenpersoon fungeeren.
voor het tusschenpersoonchap werd een
belooning uitgekeerd. Get. vindt de bedoe
ning van 16.000 niet veel, al weet hij het
bedrag van het contract niet precies. Als
get. het contract gezien had, zou hij het ze
ker niet goedgekeurd hebben. Get. weet
niet, dat het bedrijf 184,000 opbracht en
dat een winst van 48.000 gemaakt is. Dit
kon alleen door te hooge declaratie. Get.
wist wel, dat het op die manier ging.
In het contract staat de paal op 1,20,
maar v. T. declareerde 1.60. Zooveel
maanden later herinnert get. zich dit ver
schil niet meer. Get. verhoogde dergelijke
declaraties om geld los te krijgen voor het
betalen van andere schulden. Hoewel hij
wist, dat de declaraties te hoog waren,
teekende get. toch maar. Get. kreeg de de
claraties van Schildwacht, die bedrevenheid
had gekregen, merkte de pres. op, in het
maken van dergelijke declaraties. Get, tee
kende meestal in goed vertrouwen op den
heer Schildwacht ongezien de declaraties.
Get. heeft vermoedelijk 10.000 ontvan
gen van v. D, voor zijn bemoeiingen in deze
zaak. Hij weet niet precies wat hij met dc
J 10.000 gedaan heeft, vermoedelijk besteed
voor afbetalingen ten behoeve van het
Kijk. Get. v. D. (gedetineerd) verklaart, dat
hij den heer V. den eenheidsprijs der palen
heeft genoemd 1.20.)
Get. weet niet, wie het valsche contract
ter verschalking van de Rekenkamer heelt
opgemaakt. Volgens get. moet V. daarvan
geweten hebben. Get. weet niet, wie het val
sche contract gemaakt heeft.
Get. Schildwacht die het valsche contract
opmaakte weet niet van wie hij het ont
werp kreeg. Hij maakte het in opdracht van
v, D. Get. Schildwacht zegt dat v. D. hem
gewoonlijk die opdrachten opdroeg.
Rechter mr. Calkoen vraagt, of v. '1.
heelemaal figurant was, waarop get. V. ver
klaart dat v. 1. wel degelijk belang bij de
transactie had.
Het requisitoir.
Na aJoop van het getuigenverhoor kwam
Mr. Bauduin aan liet woord tot het nemen
van zijn requisitoir.
Spreker zeide, om verwarring te voorko
men, thans niet over de toestanden van het
rijksbouwbureau te zullen spreken. Dit kali
beter geschieden hij de behandeling van de
zaak tegen V. Wel wil spr. constatecren,
dat er zeer nauwe relaties tusschen het
bureau en bekl. bestond. Wanneer er iets
gebeuren moest, waar men zelf niet voor
uit wilde komen, werd deze bekl. in den
arm genomen en die was wel zoo goed,
valsche declaraties op te maken. Hij was
de slroopop daarbij. Spr. wijst op de fami
liebetrekkingen, die tusschen eenige der
bek!, bestond om de gemeenschappelijke
zakenbelangcn, die bekl. hadden. Uit alles
blijkt dat deze betrekkingen zeer hartelijk
waren, zoo hartelijk zelfs dat zij op de amb
telijke belangen overgingen. Aldus was de
toestand
Spr. komt dan tot het eerste feit. Er wor
den palen gekocht voor 138.000; bekl.
wordt in de armen genomen en verkoopt
ze aan den staat voor 184.000. Zoodoende
bleef er 46.000 over. Het bedrag van
138.000 werd gedeponeerd op de Bank;
dat geld kon men eerst terugkrijgen als uit
voering was gegeven aan het uitvoerings
contract. Het middel om nu toch aan geld
te komen, zonder dat men denken kon dat
bekl. te vroeg declareerde, was eenvoudig,
men antidateerde bet. Door gebruik te ma
ken van dit vervalschte geschrift heeft bekl.
ten slotte de uitbetaling weten te verkrij
gen. De bewijsbesteni.ning van het geschrift
aebt spr. in verband met de in de dagvaar
ding vermelde instructies enz. volkomen
vaststaand
Alle elementen voor het ten laste gelegde
feit zijn aanwezig; bekl. zal dan ook niet
aan een veroordeeling kunnen ontkomen.
Het feit is zeer erstig; aan den Staat wer
den onrechtmatig 46.000 onttrokken.
Hierbij komt nog de lichtzinnige wijze,
waarop gehandeld is. Toen de Duitsche
koopman het contract verbrak, heeft geen
der bekl. den Staat gewaarschuwd voor de
80.000 in marken, die op de Bank waren
blijven staan en die iederen dag minder
waard werden. De totale schade voor het
rijk is derhalve 120.000.
Voor het tweede feit refereert spr. zich
aan hetgeen hij met betrekking tot het
eerste heeft opgemerkt.
Ten slotte merkt spr. op, dat hij zich in
de dagvaarding tot liet uiterst heeft be
perkt. Had hij alle valschheden aangebracht
dan zou de rechtbank alleen voor deze zaak
14 dagen noodig hebben. Met de strafmaat
kan cr echter rekening mee worden gehou-
7707 9628 13618 18208 1000.
80 3559 10559 13800 15547 18800 f 409.
662 5424 6463 8461 11377 14658 19728
2593 4354 4380 9996 130.19 14663 17648
20097 100.
Prijzen van 70:
28 205 419 587 595 1183
1255 1424 1455 1736 1850 1857
2059 2129 2307 2325 2457 2458
2517 2540 2653 2654 2729 2730
2801 2929 3027 3082 3232 3351
3437 3495 3630 3642 3692 3820
4072 4089 4194 4214 4264 4300
4341 4684 4725 4919 4966 5045
5317 5409 5477 5705 5717 5728
5950 6050 6175 6390 6392 6433
6748 6928 6948 7011 7225 7347
7386 7399 7685 7688 7696 7814
8005 8140 8208 S339 8431 8558
8753 8787 8837 8859 8907 9115
9161 9224 9239 9341 9390 9530
9836 9861 10120 10223 10330 10349
10369 10604 10608 10630 11015 11025
11124 11211 11.367 11380 11487 11493
11648 11958 11963 12090 12239 12295
12348 12438 12511 12518 12611 12733
12841 13222 13230 13241 13250 13283
13580 13783 13855 13867 13873 13967
14053 14065 14105 14151 14190 1420-3
14432 14524 14563 14632 14671 14712
15018 15102 15182 15339 15365 15446
15587 15855 16012 16080 16141 16240
16402 16530 16550 16557 16666 16813
16858 17257 17712 17904 17937 17986
18285 18340 18366 18422 18446 18478
18507 18528 18678 18914 18991 19080
19134 19161 19302 19306 19340 19351
19478 19654 19695 19753 19843 19942
20009 20079 20088 20142 20315 20442
20803 20891 20937 21124 21137 21339
21391 21409 21486 215:33 21557 2161.6
21657 21684 21849 21851 2188S 22119
2?201 22216 22228 22269 22367 22379
22463 22529 22572 22652
19678
1200
1970
2459
2743
3433
3872
4322
5072
5945
6723
7.382
7828
8601
9130
9757
10350
11113
11542
12315
12827
13507
14012
14395
15538
16390
1683!
18249
18487
19129
19473
19989
20448
21362
21625
22160
22385
NIETEN:
44 63 72 75 97 99 137
159 160 246 249 255 278 290
356 379 385 449 460 484 524
528 535 633 678 686 720 782
800 833 852 878 910 950 973
1053 1071 1136 1254 1257 1293 1321
1322 1342 1363 1453 1465 1515 1524
1559 1561 1627 1648 171S 1725 1730
1743 1878 1881 1942 1999 2026 2067
2161 2224 2230 2232 2245 2262 2347
2366 2393 2413 2471 2478 2429 2539
2550 2563 2579 2586 2588 2612 2621
2704 2709 2780 2791 2825 2859 2864
2892 2895 2906 2911 2918 2959 2996
3047 3075 3144 3205 3229 3262 3284
3318 3347 3356 3371 3374 3435 3456
3516 3564 3634 3668 36S0 3682 3734
3757 3770 3793 3870 3892 3911 3947
3978 3988 4002 4082 4116 4122 4140
4156 4171 4198 4205 4258 4295 4306
4.315 4346 4381 4476 4483 4602 4608
4610 4651 4671 4707 4737 4750 4753
4864 4876 4883 4894 4995 5043 5044
5120 5143 5149 5173 5200 5242 5248
5335 5.353 5431 5442 5523 5528 5552
5609 5640 5645 5724 5732 5761 5773
5802 5841 5842 5918 5954 5978 598S
6050 6146 6149 6173 6182 6187 6199
6217 6238 6372 6386 6412 6441 6450
6487 6507 6715 6726 6743 6789 680S
6894 6945 6982 7035 7060 7087 7111
7119 7255 7294 7334 7345 7359 7469
7595 7643 7713 7715 7720 7778 7784
7812 7830 7865 7S9S 7909 7911 7970
7989 8031 8066 8072 8132 8141 8153
8217 8219 8225 8251 8262 8305 8314
8322 8330 8439 8450 8498 8523 852?
8536 8551 8575 8577 8603 S629 8635
8749 8788 8794 8S71 8982 8985 9015
9020 9109 9249 9274 9324 9357 9395
9403 9470 9487 9498 9518 9526 9553
9625 9645 9716 9765 9890 9927 1.0023
10046 10115 10124 10140 10153 10159 10168
10255 10282 10368 10401 10452 10489 10518
10531 10555 10560 10584 10673 10700 10708
10761 10855 10882 10948 10988 11031 11041
11049 11051 11056 11069 11076 11087 11109
11142 11145 11192 11217 11290 11307 11362
11364 11383 11389 11396 11398 11455 11475
11477 11581 11606 11666 11680 11692 11876
11951 11960 12029 12055 12058 12074 12103
12108 12111 12138 12150 12168 12185 12269
12296 12320 12322 12323 12343 12367 12440
12465 12484 12513 12550 12567 12625 12642
12701 12724 12734 12780 12803 12815 12859
12874 12885 12899 12910 12940 12956 12970
12997 13002 13050 13094 13100 13114 13177
13233 13254 13264 13281 13297 13304 13328
13349 13356 13362 13370 13384 13394 13404
13419 13447 13492 13551 13572 13586 13615
13619 13686 13688 13765 13782 13786 13858
13869 13883 13899 13901 1.3965 14032 14044
14052 14061 14090 14163 14184 14185 14198
14205 14231 14242 14283 14312 14354 1437?
14431 14476 14504 14564 14612 14616 14673
14674 14728 14786 14796 14802 14832 14840
14843 14851 14921 15015 15042 15055 15075
15184 15227 15241 15347 15374 15394 15427
15468 15494 15S37 15566 15607 15608 15612
15631 15691 157711 15852 16069 16123 16134
16148
16178 16222 16244 16325 16436 16448 16466
16486 16495 16526 16531 16567 16569 1658!
11119 16631 16678 16692 16701 16708 16748
16790 16817 16870 16887 16948 16951 16964
16973 17119 17121 17141 1727S 17286 17353
17398 17404 17441 17474 1750! 17505 17553
17359 17672 17717 17839 17845 17852 17873
17915 17942 17955 17956 17963 1S023 18088
18105 18173 1,8192 18198 18225 18287 18311
18331 1S341 18466 18473 18514 18516 18520
18538 18545 18559 18589 18592 18626 18631
1864.3 18724 18754 18766 18796 18799 18875
18921 18961 19049 19072 19104 19182 19215
.19262 19267 19285 19337 19354 19355 19410
19425 19440 19460 19476 19516 19518 19538
19597 19651 19675 19690 19692 19739 19822
.19825 19847 19964 20048 2005.3 20088 20099
20152 20157 20163 20213 20232 20258 20271
20275 20283 20342 20364 20399 20427 20469
20493 20494 20495 20558 20559 20641 20651
20791 20843 20845 20863 20866 20874 20895
20911 20936 21001 21017 21021 21045 21092
21105 21151 21162 21163 21204 21243 2125»
2126! 21267 21-313 21366 21435 21443 21528
21530 21576 21606 21672 21674 21675 21691
21695 21751 21756 21767 21789 21808 21850
21852 21861 21884 21924 21944 22001 22047
22066 22105 22110 22111 22117 22231 2223S
22258 22302 22317 22393 22448 22466 22486
22519 22530 22546 22588 22637 22687 2272|
22770 22783 22825 22930 22975 22979 22985
22998
5e klasse 14e lijst: 5466 m.z. 4466; 10364
m.z. 10354; 16362 m. 70 m.z. 16342 m. 70?
9337 en 12814 m.z. met 70; 16801 met 7°
m.z. met niet.
den. Deze bekl. is echter niet zoo schuldig
als de andere bekl., die hun ambtsplichten
hebben geschonden. Maar aan den anderen
kant moet er rekening mee worden gehou
den. dat de Staat ernstig is benadeeld.
Eisch: 3 jaar gevangenisstraf.
De verdediging,
Mr. Nijsingh merkt op, dat pers en pu
bliek alleen spreekt van de malversaties
bij het Leidschc Ziekenhuis. Dat is volko
men onjuist. Men heeft hier te doen met
een wanbeheer voor den Rijksgebouwen
dienst van het Departement van Onderwijs.
De zaken tegen dezen bekl. zijn voortge
komen uit die wijze van beheer. Bekl. staat
buiten dat bureau, al zijn er relaties. Amb
tenaar is hij echter niet. Wanneer er gel
den zijn verduisterd, dan is er een actie
geweest van de ambtenaren, een actie
waar deze bekl. buiten staat. Alles wat er
gebeurd is, geschiedde op aanstichting van
het Rijksbouwbureau; dat is het kardinale
punt in deze zaak. Dit punt heeft het O. M.
evenwel buiten beschouwing gelaten.
