Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | 13 oktober 1924 | pagina 5

UTfE^ÏSlHE

Van alles en van overal.

EMGD

grfHEUWS

?Jb

GEM. BUITENL. BERICHTEN.

KUNST EN KENNIS

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Maandag 12 October 1924

De Engelsche verkiezings-„markt". De kansen van een coalitie. Een
Britsch ultimatum aan Turkije inzake Mosoel. Het antwoord van Turkije.
De Duitsche volkspartij en de Duitsch-nationalen. Verhooging der
Fransche ambtenaarssalarissen, doch ontslag van 20.000 man personeel.
De positie van Tsjang Tso Lin in China.

Onder de Radio-berichten: De Duitsche herstelleening wordt morgen,
geëmitteerd. Gedeeltelijke samenwerking tusschen conservatieven en
liberalen bij de a.s. verkiezingen in Engeland. De kwestie van Irak.

EEN VLAAMSCH SOLDAAT MIS
HANDELD.

Verkeersongeval in de hoofd
stad.

Een nieuwe compositie van
Emiel Hullebroek.

De Duitsche herstelleening.

De a.s. verkiezingen
in Engeland.

Het Turksche antwoord inzake
Irak.

Een communiqué van
Abd-el-Krim.

Bloedige botsingen te Canton.

De staking in de Borinage
geëindigd.

Overstrooming in Ohio.

De strijd in Marokko.

Voor en tegen Grootvorst
Cyrillus.

53.

Van alles? Ja, ik heb in de 52 artikelen
in deze rubriek reeds verschenen het wel
over tal van, vaak zeer uiteenloopende on
derwerpen gehad, maat over kunst heb ik,
geloof ik, nog geen enkele maal gesproken.
En bij „alles" hoort toch zeer zeker ook de
kunst.

Ja, ik zou verder willen gaan: Kunst is een
der eor^e, een der voornaamste van alle
ding en, Kunst is een der krachtigste mede
werksters aan het opvoeren van het be
schavingspeil eener natie en al moet ik ook
vreezen, dat velen mij om deze woorden
leelijk zullen aankijken, ik durf beweren, dat
de algemeene ontwikkeling van ons volk
heel wat grooter zou zijn dan ze nu is, wan
neer er alle Zondagen evenveel menschen
een schilderijen museum bezochten als er nu
naar een voetbalwedstrijd gaan kijken; als
er alle avonden evenveel menschen de
schouwburgen waar werkelijke kunst te ge
nieten wordt gegeven bevolkten, als er nu
hun avonden in zooveelste rangs bioscopen
verdoen.

Het blijkt reeds uit het feit, dat bioscoop
en voetbalspel bij verreweg de meesten staan
boven schouwburg en museum, dat het bren
gen van kunst onder de menschen een on
dankbare taak is en daarom is het wel een
woord van waardeering waard wanneei
iemand, of liever een vereeniging van ieman-
den, die tot taak vijftig jaar lang heeft volge
houden.

Dat is het geval met de „Vereeniging tot
het vormen van een openbare verzameling
van Hedendaagsche Kunst te Amsterdam"....
Oef, wat een naam, haast niet in één adem
te zeggen. Maar dat is dan ook precies het
eenige wat aan deze vereeniging niet deugt,
haar naam.

De Vereeniging tot.... enz. die gisteren
haar 50-jarig bestaan mocht herdenken, heeft
naar aanleiding daarvan Zaterdagmiddag in 't
Stedelijk museum te Amsterdam een ten
toonstelling van schilderijen geopend van een
zeer eigenaardig karakter. Zij bestaat n.l. uit
sluitend uit portretten en zelfportretten van
schilders, van wie zich werken in de 62o
stukken omvattende verzameling der ver
eeniging bevinden. Die portrettengalerij is
niet compleet, maar toch zijn er op deze
tentoonstelling 166 werken bijeengebracht,
wat niet wil zeggen dat men er de portret
ten ziet van 166 schilders van eenigen
zijn er twee, drie-of meer portretten op ver
schillenden leeftijd tentoongesteld.

Maar, hoe belangwekkend deze tentoon
stelling, waarop tal van werken van groote
waarde te zien zijn, ook moge wezen, van
oneindig veel grooter belang is het werk,
dat de Vereeniging met den langen naam m
de vijftig jaren van haar bestaan heeft ge
daan en daarover wil ik hier iets vertellen,
zooals ik het gelezen heb in het voorwoord
van den catalogus en zooals ik het Zaterdag,
bij de openingsplechtigheid in het Stedelijk
Museum hoorde uit den mond van den tegen-
woordigen secretaris, mr. H. K. Westendorp.

Het initiatief tot het oprichten der ver
eeniging werd in 1874 genomen door den
heer C. P. van Eeghen die, het reeds jaren
betreurde, dat Amsterdam geen Stedelijke
Verzameling van nieuwe kunst bezat, die de
veelzijdige uitingen, voornamelijk van onze
Hollandsche school in haar beste werken te
aanschouwen gaf.

Een eerste poging, door hem met eenige
andere heeren, die zich tot een voorloopig
comité hadden gevormd, gedaan, om gelden
voor den aankoop van de eerste schilderijen
bijeen te krijgen, slaagde schitterend. Men
had zich voorgenomen van het oprichten der
vereeniging af te zien, als een 150-tal inge.
zetenen, aan wie men een circulaire zona,
niet minstens 4000 bijeenbrachten men

kreeg 7900. Aanstonds werden twee schil
derijen aangekocht; Het stadhuis te Keulen,
van C. Springer en een gezicht op het IJ
voor Amsterdam, van J. C. Greive Jr., en op
den 12den October 1874 werd daarop de
Vereeniging definitief opgericht. Nu werd in
wijderen kring een beroep gedaan op de
Amsterdammers, maar dat werd een jam
merlijk fiasco en niettegenstaande alle ijve
ren van de opvolgende besturen, groot is de
medewerking der ingezetenen der hoofdstad,
die nu toch, dank zij deze vereeniging, in
haar Stedelijk Museum de mooiste verzame
ling van hedendaagsche Nederlandsche kunst
hebben die er bestaat, nooit geweest. Ge
woonlijk varieerde het bedrag der jaarlijksche
contributiën tusschen 2000 en 3000. In
1882 werd met 3114, het hoogste bedrag
bereikt en nu is het nog maar 1758, het
laagste bedrag sedert de oprichting.

Dat niettemin een verzameling kon wor
den verkregen van 625 werken, die verze
kerd zijn voor meer dan een millioen gulden,
is dan ook niet te danken aan de offervaar
digheid en de belangstelling der Amsterdam
mers in het algemeen, maar aan die van en
kele uitstekenden onder hen, die door schen
kingen en legaten meehielpen de verzameling
uit te breiden.

In de nu verloopen halve eeuw heeft de
vereeniging, zij het dan ook niet geheel op
de wijze waarop zij had gehoopt daartoe te
kunnen komen, beantwoord aan het doel,
dat de oprichters zich hadden gesteld. Maar
haar taak is daarmee niet geëindigd. Gere
geld zal de verzameling moeten worden aan
gevuld en daarvoor zal het noodig zijn, dat
de vereeniging te beschikken krijgt over
meer ruimte, dan haar nu in het Stedelijk
Museum ten dienste staat. In zijn kort over
zicht van de lotgevallen der vereeniging bij
gelegenheid der openingsplechtigheid van de
tentoonstelling Zaterdag gehouden, zinsspeel-
de de secretaris daarop tegenover het ge
meentebestuur en de wethouder voor Kunst
zaken, de heer Wibaut, die met den Com
missaris der Koningin en den burgemeester
aanwezig was, zei in zijn antwoord, dat
reeds plannen in overweging zijn, om in het
gebrek aan ruimte te voorzien

Hoe gering ook het aantal kunstwerken is,
dat uit de contributies kari worden aange
kocht, schenkingen en legaten houden niet
op, zoodat de verzameling steeds grootei
wordt al zal dat niet altijd zijn met 150
schilderijen tegelijk, zooals bij den dood van
den oprichter, C. P. van Eeghen in 1889, toen
deze zijn geheele verzameling aan de Ver
eeniging vermaakte.

Ook nu, bij haar gouden feest, heeft de
vereeniging twee belangrijke schenkingen
verkregen. Mevrouw Slagmuldervan Gent
schonk haar het prachtige zelfportret van
Josef Israëls met het tafereel van David en
Saul op den achtergrond en de groote „Mo
len van Weissenbruch, terwijl een kunstmin
nend vriend der vereeniging die zelf een
rijke collectie schilderijen bezit, daaruit een
doek heeft aangeboden, dat het bestuur zeit
mag komen uitkiezen.

Dit gouden feest wordt door het bestuur
tevens aangegrepen als een middel om de
Vereeniging meerdere bekendheid te geven,
in de hoop, dat velen zich genoopt zullen ge
voelen, als lid toe te treden en op deze wijze
mee te werken tot het in stand houden dezer
zoo nuttige vereeniging, die gedurende haat
bestaan niet alleen zooveel in haar vermo
gen was, de kunst heeft gesteund, maar
die ook zoo krachtig meewerkt aan het
cultureele belang van het volk, door het
kosteloos in staat te stellen, te genieten van
het beste wat de schilderkunst in de laatste
halve eeuw heeft voortgebracht.

ARTHUR TERVOOREN.

De aanstaande verkiezin
gen in Engeland.

Wij hebben reeds gemeld, dat de Labour
Partij een gift van 5000 heeft ontvan
gen van een groot -industrieel. De milde
schenker blijkt te zijn de heer Bernard Ba
ron, directeur eener sigarettenfabriek. Mi
nister Henderson, die deze mededeeling op
het congres der Labourparty deed, las daarbij
een brief van den heer Baron voor, waarin
deze, na verklaard te hebben, dat de Labour-
regèering even goed was als eenige andere re
geering en beter dan vele, zeide te gelooven,
dat de regeering verslagen was omdat haar
tegenstanders bang waren, dat zij het goede
werk van het verkrijgen van vrede id heel
Europa en van het doen toenemen van het
gevoel van welwillendheid, in de heele we
reld jegens de regeering gekoesterd, zou
voortzetten. Als blijk zijner goede gezindheid
Zond de heer Baron de chèque van 5000
en hij hoopte, dat iemand anders zijn voor
beeld zou volgen.

Volgens de „Daily News" is de heer Ba
ron een persoonlijk vriend van MacDonald,
Clynes en Thomas, zoowel als van Hender
son en andere Labourleiders. Hij is een self
made millionair, die als jongen zonder een
penny op zak in Amerika was begonnen.
Meer dan 45 jaar geleden stond hij naast
Samuel Gompers, den Amerikaanschen ar
beidersleider, als sigarenmaker. Later kwam
hij naar Engeland en stichtte er zijn tegen
woordige zaak. In zijn woonplaats Hove staat
hij als een weldoener bekend.

Op de Landensche effectenbeurs wordt
thans „gegokt" in het aantal ,zetels, dat de
verschillende partijen zullen verwerven. Gis
teren opende de markt met de conservatie-
Ven op 300, Labour op 205 en de liberalen
op 105. (Dé stand der partijen is thans con
servatieven 258. Labour 193 en liberalen 158).

De ontbinding van het

Lagerhuis.

De meeste aandacht concentreert zich op
het oogenblik op de onderhandelingen, die
tusschen de leiders der beide oppositie-
Partijen worden gevoerd met het doel een
overeenkomst tot stand te brengen volgens
Welke de liberalen en de conservatieven
elkaar niet zouden bestrijden in de 74 distric-
■on waar de Labour Party bij de vorige
verkiezingen de overwinning heeft behaald
ponder de volstrekte meerderheid te hebben.
In deze districten zou alleen die partij, hetzij
Oe liberale of de conservatieve, welke kans
heeft op een overwinning, een tegencandi-

daat stellen. Het is echter zeer de vraag of
dit experiment in de praktijk een succes zal
worden, daar de plaatselijke organisaties
volkomen autonoom zijn en vooral de libe
rale kiesvereenigingen in vele districten
reeds hebben geweigerd aan dezen oproep
gevolg te geven, zoodat het liberale hoofd
kwartier zich genoodzaakt heeft gezien te
verzekeren dat het hoegenaamd geen druk
wil uitoefenen op de plaatselijke organisa
ties. In het algemeen zijn de Engelsche kie
zers trouwens zeer tegen een coalitie, die
zij als een inbreuk op hun vrijheid van
stemmen beschouwen. In elk geval schijnt
het echter thans reeds zeker dat de beide
oppositiepartijen elkanders leiders niet zul
len bestrijden, zoodat o.a. Lloyd George,
Asquith, Sir John Simons en Baldwin slechts
een candidaat van de Labour Party tegen
over zich zullen vinden, terwijl aan den
anderen kant tegenover MacDonald slechts
een candidaat zal worden gesteld opdat
deze tegenstander zooveel mogelijk stemmen
op zich zal kunnen vereenigen.

De „Evening Standard" verneemt, dat
in het manifest der Labour-partij aan de kie
zers de punten zullen worden opgenomen,
welke deze week op het congres der La
bour Party zijn besproken. Deze omvatten
nationalisatie der mijnen, nationalisatie der
voedselvoorziening, nieuwe beloften no
pens de werkloc-zen, nieuwe denkbeelden
omtrent de volkshuisvesting, alsmede het
oude voorstel inzake nationalisatie van de
electriciteitsvoorziening.

De kwestie van Mosoel.

De Engelsche vertegenwoordiger te Kon-
stantinopel overhandigde Donderdag aan
de Turksche regeering een nota, waarin
wordt geprotesteerd tegen het concentree-
ren der Turksche troepen en hun optreden
in het gebied van Irak en verder wordt ge
zegd, dat indien Turkije niet de maatrege
len zou treffen, die noodzakelijk zijn om
aan den toestand een eind te maken, Enge
land met ingang van 11 October te midder
nacht zijn vrijheid van actie zou hernemen
en dienovereenkomstig handelen.

De raad van commissarissen die Vrijdag
bijeenkwam, droeg haar vertegenwoordiger
te Konstantinopel op, onmiddellijk aan den
Engelschen vertegenwoordiger een nota te
overhandigen, waarin wordt verklaard, dat
de Engelsche nota gebaseerd is op onjuiste
inlichtingen, dat de op 20 Sept. door den
Volkenbond vastgestelde grenslijn wordt ge
ëerbiedigd en niet is overschreden geduren

de de militaire maatregelen tegen de roovers

die sedert een week zijn geëindigd.

Turkije, zoo besluit de nota, neemt nauw
lettend de beslissing van den Volkenbond
in acht, is bereid hem alle inlichtingen te ver
schaffen en verzoekt hem de noodige maatre
gelen te nemen om zijn beslissing te doen
eerbiedigen.

Te Angora wordt de toestand met kalmte
ouder het oog gezien.

De Duitsche politieke toestand.

De Duitsch-nationalen, die hun eigen
voorwaarden stelden voor hun, door de
Volkspartij zoo vurig gewenschte, deelne
ming aan de regeering zijn nu plotseling,
zooals we Zaterdag meldden, met de ver
klaring gekomen, dat ze het program van
den Rijkskanselier voor de te volgen regee-
ringspolitiek wel willen aanvaarden en dat
ze op dezen grondslag over de reorganisatie
der regeering wel willen praten.

Zijn de heeren bevreesd geworden, dat
hun houding tot een regeeringscombinatie
zou kunnen leiden, die alle kans op de regee-
ringsheerlijkheid voor hen zou verijdelen of
tot nieuwe verkiezingen, die de sterke par
lementaire positie, welke ze thans innemen,
wel eens zouden kunnen benadeelen Verras
send echter is deze zwenking der heeren
zeker wel, al moet men daarbij echter beden
ken, dat ze, eenmaal in het regeerings kasteel
zetelend, wel eens weer tot hun oude opvat
tingen zouden kunnen terugkeeren. Een vos
verliest immers wel zijn haren, maar niet
.zijn streken. De huidige coalitiepartijen, be
halve de Duitsche Volkspartij dan, wier
woordvoerder Stresemann zelfs wel moet
erkennen, dat uit een oogpunt van buiten-
landsche politiek tegen een uitbreiding der
regeeringscoalitie naar rechts heel veel te
zeggen is, maar die niettemin die uitbreiding
wenscht een merkwaardig minister van
buitenlandsche zaken de huidige coalitie
partijen zien dat dan ook wel in. De demo
craten blijven daarom op hun standpunt
staan, dat het voorloopig het verstandigst is
de regeering maar ongewijzigd te laten en
voor het vriendelijk aanbod der Duitsch-
nationalen te bedanken. Het centrum echter
aarzelt nog, hier doen zich rechtsche invloe
den gelden, die wel gaarne van den tactischen
zet der Duitsch-nationalen gebruik zouden
willen maken, om het plan des heeren Stre
semann te doen slagen. Eerst morgen zal
het centrum nu bijeenkomen om zijn oordeel
uit te spreken.

De Duitsche Volkspartij

en de Duitsch-Nationalen.

Men zal zich herinneren, dat de Duitsche
Volkspartij verleden week een kennelijk aan
het adres van de beide andere coalitiepartijen
gericht besluit heeft gepubliceerd, waarin
zij verklaarde, zich haar vrijheid van hande
len te zullen voorbehouden, ingeval de op
neming van de Duitschnationalen in de re
geering op verzet van het centrum en de de
mocraten mocht afstuiten.

Wij hebben er destijds op gewezen, dat
hiermede niet anders bedoeld kon zijn, dan
het dreigement, zich zelf uit de coalitie terug
te zullen trekken. Dit is Zaterdag door de
leiders van de D. V. P. zelf bevestigd. Zij
deelden aan den rijkskanselier mede, dat de
fractie der Duitsche Volkspartij vastbesloten
is, uit de coalitie uit te treden, als de Duitsch-
nationalen niet in het kabinet worden opge
nomen.

De salarisquaestie in

Frankrijk.

Herriot en Clémentel hebben in den Mini
sterraad het wetsontwerp toegelicht inzake
de verhooging der ambtenaarssalarissen. De
Raad besloot aan de herziening der tracte-
menten een verlaging van het aantal ambtena
ren te verbinden. Het ontslag van 20.000
employé's zal worden mogelijk gemaakt door
de reorganisatie van den dienst.

De minister-president maakt het volgende
bekend Door het op non-activiteit stellen
van den hoofdambtenaar, die op 9 dezer
in het ministerie van financiën een bijeen
komst presideerde, bedoelt de regeering niet
de rechten te miskennen van het staatsperso-
neel tot het bespreken der vakbelangen en tot
het te kennen geven der wenschen aan ,de
ministers, doch de regeering kan niet toe
staan, dat zonder haar toestemming ambte
naren beraadslagen in lokalen van een mini
sterie, dat de zetel is der openbare macht, als
mede dgt hun vergaderingen worden vooraf
gegaan of gevolgd door betoogingen tot voor
de kamer van den minister. Het tegengaan
van een dergelijke verkeerdheid beschouwt
de regeering als het eenige middel om de vrij
heden te verdedigen, welke onlangs aan de
ambtenaren zijn verleend. Zij wenscht aan
hun wenschen te voldoen, omdat zij dit be
schouwt als een noodzakelijkheid, gebaseerd
op het recht, doch niet als een concessie aan
hunne eischen.

De strijd in China.
De troepen vah Mantsjoerije zetten het
succes, te Sjanhaikwan behaald, voort. Na
een gevecht, dat den geheelen nacht duurde,
bezetten zij de haven van Tsjan Wang Toe,
ten Z.W. van Sjanhaikwan.

Twee divisies der regeering te Peking zijn
gevangen genomen.

Over de gevechten aan het front van Jehol
meldt een officieel communiqué, dat de re-
geeringstroepen geheel verslagen zijn. Zij
verloren 1100 dooden en 2000 gewonden.
De regeering te Peking spreekt nog steeds
tegen, dat Sjanhaikwan gevallen is.

Volgens den diplomati^ken medewerker
van de „Daily Telegraph" wordt het met
den dag duidelijker, dat Tsjang Tso Lin, de
heerscher van Mantsjoerije, den zedelijken
of stoffelijken steun heeft van verscheiden
vreemde mogendheden. Hij heeft dien van
Moskou gekocht, terwijl hij den steun van
Japan al tal van jaren heeft, deels uit dank
baarheid voor diensten, tijdens den Rus-
sisch-Japanschen oorlog bewezen.

Wat wellicht moeilijker te begrijpen is, is
volgens den medewerker van de „D. T.", dat
zijn overeenkomst met de Sovjet-regeering
ten aanzien van den Chineeschen Ooster
spoorweg de Franschen niet tegen hem heeft
ingenomen, van wie hij, zooals gemeld, vlieg
tuigen heeft gekocht. Toen Peking eenige
weken geleden een veel minder ver gaande
spoorwegconventie met Moskou sloot, pro
testeerden zoowel de Fransche als de Japan-
sche legatie krachtig.

De medewerker van het Engelsche blad
acht het duidelijk, dat de Fransch-Japan-
sche samenwerking zoowel in de Stille Zuid
zee als te Genève met den dag nauwer
wordt.

Sjanhaikwan, de plaats, die in de laatste
dagen herhaaldelijk genoemd wordt, is een
stad van ruim 220.000 inwoners en de win-
terhaven voor Tientsin en Peking. De inne
ming er van door het leger van Tsjang Tso
Lin is, naar de „Daily Telegraph" doet op
merken, vermoedelijk een ernstige zaak voor
de centrale regeering, ook al zouden de troe
pen van Tsjang niet verder gaan. De stad
ligt aan den spoorweg Moekden naar Pe
king via Tientsin, dicht bij de plaats waar
de groote Chineesche muur eindigt. In het
voorjaar van 1923 werd er een vredesconfe
rentie gehouden tusschen Tsjang Tso Lin
en Woe Pei Foe, die echter slechts eindigde
met het sluiten van den verlengden wapen
stilstand. Van Moekden naar Sjanhaikwan
is het 250 Eng. mijlen, van daar naar Tient
sin 180 en van Tientsin naar Peking onge
veer 80. Mocht Tsjang besluiten, langs den
spoorweg naar de hoofdstad voort te ruk
ken, dan kunnen daaruit ernstige verwikke
lingen voortvloeien, daar de spoorweg van
Tientsin af door een internationale troepen
macht wordt bewaakt.

DE FRANSCH-DUITSCHE
ECONOMISCHE ONDERHANDELIN
GEN.

Havas meldt, dat het eerste gedeelte van
de Fransch-Duitsche onderhandelingen, die
uitsluitend de beginselquaesties betrof, zal
eindigen met de onderteekening van een
protocol, waarna de Duitsche delegatie naar
Berlijn zal gaan om overleg te plegen met de
belanghebbende kringen. De besprekingen
zullen 5 Nov. te Parijs hervat worden over
het vaststellen van een douaneregeling.

0

DE ONTRUIMING VAN DORTMUND.

De bezettingstroepen zullen 20 October
Dortmund verlaten.

DEGOUTTE TREEDT AF.

De Fransche ministerraad besloot generaal
Guillaumat, lid van den oppersten krijgsraad,
te benoemen tot bevelhebber van het Rijn-
leger, ter vervanging van generaal Degoutte,
die op zijn verzoek in een andere functie
wordt overgeplaatst.

EEN VORSTELIJKE VERLOVING.

De kroonprins van Italië, kondigt zijn ver
loving aan met prinses José, de dochter van
den koning van België.

DE INFANTE LOUIS VAN SPANJE.

Een V.D.-bericht uit Londen maakt mel
ding van een mededeeling van de „Times",
dat koning Alfonso als hoofd van zijn Huis
de pijnlijke beslissing heeft moeten nemen
om prins Louis Ferdinand van Bourbon-
Orleans te ontzetten uit al zijn rechten als
Infant van Spanje.

PATRIARCH TICHON.

De Ruskische patriarch Tichon is ernstig
ziek. De doktoren vreezen voor zijn leven.

TREINBRAND.

Een Wolffbericht uit Warschau weet te
melden, dat Woensdag op het traject Moskou-
Ikanow een personentrein in brand is ge
raakt, waarbij 120 volwassenen en 80 kin
deren zouden zijn omgekomen. De brand
zou in een petroleumtank zijn uitgebroken.
Het Wolffbureau voegt er evenwel bij; dat
uit Moskou geen bevestiging van het bericht
is ontvangen.

De Belgische bladen, vooral de Vlaamsche,
maken zich warm over de mishandeling van
een Vlaamsch soldaat door een Waalschen
korporaal, waarover onze correspondent te
Brussel gisteren seinde. De „Standard" vertelt
dat in militaire kringen de quaestie aldus
wordt voorgesteld

De sóldaat Van Meenen schuurde een
vloer in een pas gewitte kamer, onder toezicht
van een korporaal en bemorste den wand.
De korporaal maakte hierop aanmerkingen
in het Fransch. Van Meenen antwoordde
Ik versta u niet. De korporaal herhaalde zijn
bevel. De soldaat-antwoordde nog eens Ik
versta u niet.

Toen riep de korporaal er een soldaat bij,
die Fransch en Vlaamsch kent. Deze vertaal
de het bevel. Toch, naar het heet, ging Van
Meenen voort den muur vuil te maken. Toen
is de korporaal woedend geworden en heeft
hem bij den nek gegrepen en geslagen.

De dokter onderzocht Van Meenen en
stelde vast, dat hij niets mankeerde. Eenige
dagen daarna werd zijn toestand ernstig en
zond men hem naar Gent, om geröntgend te
worden.

De korporaal liep vier dagen gevangenis
straf op het onderzoek duurt voort.

DE STAKING IN DE BORINAGE.

Al geldt het officieel, dat de werkstaking in
de Borinage nu spoedig -opgelost zal zijn,
toch wordt de toestand er al meer en meer ge
spannen. De werkstakers, opgehitst door de
aanwezigheid van gendarmen, leveren zich
aan buitensporigheden over, waarbij zij vak
ken van den buurtspoorweg opbreken en de
straatweg met gebroken glas bestrooien, om
voor man en paard het verkeer onmogelijk te
maken.

De centrale der mijnwerkers van de Borina
ge vergaderde gisteravond nog te Hornu, om
over den toestand te beraadslagen, doch tot
nu toe weet men niet welk besluit werd geno
men.

DE RESTAURATIE VAN HET PALEIS
EN DE TUINEN VAN VERSAILLES.

Het paleis en de tuinen van Versailles ver
keerden in de laatste jaren zoo nog niet in een
staat van verval, dan toch in een toestand,
die men alles behalve goed onderhou
den en verzorgd kon noemen.

Onze lezers zullen zich herinneren, dat
Rockefeller, de Amerikaansche milliardair,
niet lang geleden een gift van een paar mil
lioen francs aan den Franschen staat heeft
geschonken, welk geld voor herstel en on
derhoud van het kasteel en het park besteed
moet worden.

Onder leiding van den hoofdarchitect van
de paleizen van Versailles en Trianon schijnt
men nu in het park van Versailles met het
werk begonnen te zijn. Echter protesteert
een medewerker van het „Journal des Dé-
bats" heftig tegen de roekelooze wijze waarop
er in het eeuwenoude geboomte door onmee-
doogend kappen wordt huisgehouden.

Ook andere bladen kwamen voor het ka
steel en het park op. En niet zonder succes,
Want de directeur van schoone kunsten.
Paul Léon, heeft bevel gegeven om het kap
pen der boomen te staken. Een speciale com
missie is ijlings belast om ter plaatse na ie
gaan op welke wijze bij het herstel te werk
moet worden gegaan.

HET SPOORWEGONGELUK BIJ
SANTA MARGHERITA.

Volgens de jongste berichten zou het
spoorwegongeluk met den sneltrein Parijs-
Rome bij Santa Margherita te wijten zijn
aan de te groote.snelheid van den trein. Tus
schen Genua en Spezia loopt de lijn door een
groot aantal tunnels dicht bij zee, met tal
van scherpe bochten, zoodat een snelheid
van meer dan 25 Eng. mijlen (40 km) per
uur verboden is. Volgens de passagiers zoo
de Parijsche trein echter, om een vertraging
in te halen, met een vaart van 50 Eng. mij
len hebben geloopen. De rijtuigen zwaaiden
dermate heen en.weer, dat de reizigers onge
rust werden. De wissels en seinen waren in
orde, zoodat de ontsporing inderdaad aan de
te groote snelheid zou te wijten zijn geweest.

MOEILIJKHEDEN AAN DE PERZI
SCHE GOLF.

Een Reuter-telegram uit Teheran meldt,
dat er regeeringstroepen zijn geconcentreerd
in de nabijheid van Arabistan (bij de Per
zische Golf), daar de sjeik van Mohammerah
de positie van den Sirdar Sepah, den pre
mier, heeft aangetast door hem er van te be
schuldigen zich de macht te hebben toege
ëigend en te intrigeeren tegen den Sjah. Ook
de Sjeik bereidt zich op vijandelijkheden
yoor. De Britsche legatie te Teheran tracht
bemiddelend op te treden,

De „Daily Telegraph" teekent hierbij aan,
dat het gebied van dep sjeik van Moham
merah, die in naam gouverneur is, maar in
werkelijkheid meer een half-onafhankelijk
vazal, in de Perzische provincie Arabistan
ligt, aan den mond van de rivier de Karoen.
De stad Mohammerah is een belangrijk
centrum geworden sedert de Anglo Persian
daar raffinaderijen heeft. De sjeik is feitelijk
het hoofd van een der Arabische stammen,
die tot in Perzië gevestigd is en staat bekend
voor den onafhankelijken geest waarmee
hij weerstand heeft geboden aan pogingen
van de centrale Perzische regeering om op
Zijn gezag inbreuk te maken.

ROOVERSAANVAL OP EEN TREIN

Mexicaansche roovers hebben bij Calan-
drio (Mexico) een trein doen ontsporen en
geplunderd. Negen passagiers werden ge
dood, waaronder twee Amerikanen. Troe
pen vervolgen de roovers.

EEN LYNCHPARTIJ.

In Chicago is weer eens een neger ge-
lyiyht, en vermoedelijk^weer eens de ver
keerde. Reuter seint aan de Engelsche bla
den dat de oorzaak lag in de aanranding van
een blank meisje. Dat is de normale oorzaak
van de lynch-partijen, althans de officieele,
zoodat mén zich afvraagt hoe negers in een
drukbevolkte stad als Chicago zoo iets nog
durven doen.

Bij deze gelegenheid werd de neger door
een woedende blanke menigte doodgeslagen
en geschopt. De politie kwam, als gewoon
lijk, tusschenbeide toen het te laat was, en
om verdere ras-onlusten te voorkomen wordt
het stadskwartier waar de neger gelyncht
werd, streng bewaakt. De stemming tegen
de negers schijnt er niet beter op te worden
sedert vele zwarten uit de zuidelijke plan-
tage-staten naar de steden van het noorden
zooals Chicago verkozen te migreeren." De
lynchpartij is daarvan een uiting. En het ver
grijp van den neger zal voor velen wellicht
slechts een excuus geweest zijn. De omstan
digheid dat enkfle ooggetuigen twijfel heb
ben uitgesproken of de gelynchte neger wer
kelijk de bedoelde was, draagt er toe bij om
deze meening te versterken.

Twee zwaar gewonden.

Zondagmorgen omstreeks kwart voor ne
gen heeft in de Plantage Middenlaan te Am
sterdam, ter plaatse waar vroeger het tram
huisje stond, een zeer ernstig ongeval plaats
gehad. Juist tusschen den vluchtheuvel en

hef trottoir reed een handkar, geduwd door
een 74-jarige koopman. Uit de richting van
de Muiderpoort naderde met een naar ge
tuigen verklaarden, te groote snelheid een
open auto, bestuurd door een zekeren J.
Kokernoot uit de Joden Houttuinen. De
opening tusschen den vluchtheuvel' en het
trottoir was te smal en de wagen raakte de
handkar. Door den hevigen schok vloog
deze een vijftien meters vooruit, terwijl de
koopman geraakt werd. De handkar had
ook den inzittende in den auto geraakt.
Deze, een 22-jarig perscon, werd deerlijk
gekwetst. Hij werd naar het lsraëlietisch
Ziekenhuis vervoerd en was des avonds nog
niet bij kennis gekomen. Zijn toestand is
ernstig.

Dé 74-jarige koopman, die de handkar
voortduwde werd eveneens ernstig ge
kwetst. Hij liep een ernstige hoofdwonde
en een beenbreuk op en moest per auto
brancard naar het O. L. Vrouwe Gasthuis
worden overgebracht.

Tegen den bestuurder is proces-verbaal
opgemaakt. De auto is in beslag genomen.

Naar wij vernemen, zal Emiel Hulle-
broeck over eenige dagen een mieuwe com
positie van zijn hand uitgeven, getiteld
De Woudcantate met tekst van Lambrechts.

De cantate schetst een tocht van stads
kinderen, die voor 't eerst in een groot bosci-.
komen, De majesteit van het woud bevangt
hen en ze zijn stil. Maar weldra herneemt
de kindervitaliteit zijn rechten. Ze gaan spe
len, kattekwaad doen, de jongens willen
nestjes verstoren, en de meisjes beletten het,
men speelt jacht, eet zich rond aan bosch
bessen en eindelijk, als allen zijn moe ge
dold, wordt de huisreis begonnen onder de
tonen van een marsch, waarin alle motieven
van het verblijf in het bosch, weer even zijn
verwerkt.

NEW YORK, 12 October. Morgan's Bank
heeft gisteren officieel aangekondigd, dat
Dinsdag de inschrijving op 110.000.000 dollar
Duitsche obligaties tegen 92 pCf. wordt
opengesteld.

LONDEN, 11 October. De „Central News"
meldt vanavond, dat de conservatieven en li
beralen bij de verkiezingen zullen samen
werken in die districten, waar Labour ver
leden jaar zetels won zonder de volstrekte
meerderheid te -hebben. Zooals men weet
bestaan in Engeland geen herstemmingen.
De candidaat, die bij de eerste stemming
het hoogste aantal stemmen verkrijgt, wordt
meteen gekozen verklaard.

Bij de verkiezingen van 1923 profiteerde
Labour meer van dien toestand dan de an
dere partijen. In niet minder dan 70 distric
ten won de Labour-candidaat, terwijl zijn
twee tegenstanders gezamenlijk meer stem
men hadden.

De bedoeling is nu, dat .in die districten
alleen een conservatief of alleen een libe
raal tegenovkr den aftredenden LIabourman
gesteld zal worden, zoodat z.g. driehoeks
verkiezingen worden vermeden.

In het hoofdkwartier van de liberale partij
werd er vandaag de nadruk op gelegd dat
deze regeling door de plaatselijke besturen
gemaakt zal worden, en geen terugkeer
naar de coalitie inhoudt.

Volgens het Labour-manifest zou in de
afgeloopen 9 maanden het aantal werkloo-
zen met 100.000 zijn afgekomen. De strijd
kreet vanLabour in deze kwestie blijft: werk
of ondersteuning!

In het liberale manifst, dat door Asquith
en Lloyd George geteekend is, val nog de
volgende zinsnede op te merken: de liberale
politiek streeft er naar van de steenkolen
mijnen te maken, wat zij behooren te zijn:
een groot nationaal bezit, door aan den
staat de macht te geven de rechten over
alle mineralen te verkrijgen en staatssteun te
verleenen bij de oprichting van groote
krachtstations.

Het conservatieve manifest behandelt de
kwestie inzake het Britsche Rijk, waarover
in de andere manifesten wordt gezwegen. Het
verband met de Dominions, Rijksvoorbeurs-
rechten en eenheid van de deelen van het
Imperium zijn volgens de conservatieven de
beste middelen om te komen tot het eco
nomisch herstel. De buitenlandsche politiek
moet voortdurend rekening houden met de
Dominions.

In verband met het woningvraagstuk zegt
het conservatieve manifest nog: Het beste
bewijs voor het succes van de Unionistische
woningbouwwet van 1923 is, dat de La-
bour-regeering de werking van deze wet in
het eerste artiCel van haar eigen wet heeft
verlengd tot 1939.

CONSTANTINOPEL, 12 Oct. Naar uit
Angora gemeld wordt, heeft de Britsche be
velhebber in Irak gisteren aan den Turkschen
commandant een brief laten overhandigen,
waarin hij hem verzocht het geschil betref
fende de grens tusschen hen beiden te rege
len. Tot nog toe worden geen troepenbewe
gingen gemeld.

Het Turksche antwoord op de derde Brit
sche nota moet op verschillende punten on
bevredigend worden geacht. De verwijzing
naar de lijn BersiliBanoenaChakallu is
ten eenenmale onaannemelijk, want deze
plaatsen behooren wel degelijk tot het ge
bied van Irak. Verder weigeren de Turken
het Hakkiori-district, dat bewoond wordt
door de Assyriërs, als Niemandsland te be
schouwen. Zij beschouwen dit aL een gebied
onder Turksch gezag sinds de onderteeke
ning van het Verdrag van Lausanne, en dit
staat volkomen tegenover de Engelsche op
vatting.

Er is hier geen nieuws omtrent hetgeen ar
gebeurt aan het Irak-front, en de Turksche
nota was te laat gepbliceera om perscom
mentaren mogelijk te maken. De publieke
meening omtrent de Turksche nota is ver
deeld, doch velen nemen aan, dat zij vol
doende tegemoetkomend is om als een eerste
stap te kunnen worden beschouwd in de rich
ting van een volledige aanvaarding van de
Engelsche voorwaarden, indien de huidige

vastberaden Engelschen politiek gehand
haafd blijft.

TANGER. 12 Oct. Abd-el-Krim heeft he\
eerste officieele communiqué van de regee
ring van het Rifgebied uitgegeven, waarin
hij de berichten in de Engelsche en Fran
sche bladen tegenspreekt, waarin gezegd
wordt, dat de Rifbewoners in verbinding
staan roet Europeesche financieele en indu-
strieele ondernemingen, die hun wapens en
geld verstrekt zouden hebben in ruil voor
concessies.

Het communiqué verklaart, dat de tele
fooninstallaties der Moorsche troepen, even
als hun wapens, op de Spanjaarden zijn
buitgemaakt en dat de handgranaten door
henzelf worden gefabriceerd. Verder ontkent
het communiqué, dat Europeesche officieren
over de Moorsche strijdkrachten bevel zou
den voeren.

HONGKONG, 12 Oct. Vrijdag hebben in
Canton ernstige ongeregeldheden plaats ge
had. Ten einde de kooplieden gunstiger te
stemmen had Soen Jat Sen besloten hun een
deel van de wapens van hun vrijwilligers
corps, welke hij in beslag genomen had,
terug te geven. Vrijwilligers en regeerings
troepen waren aan de kade, waar het schip

fiet de wapens landen zou, aanwezig, toen
en arbeidersoptocht ter viering van den
verjaardag van de omverwerping der
Mandsjoe-dynastie langs trok.

De vrijwilligers, die vreesden, dat de ar
beiders het op de wapens voorzien zouden
hebben, weigerden den stoet den doortocht.
Een twist ontstond. Er vielen schoten,
waarbij de regeeringstroepen de vrijwilligers
steunden. Na een uur vechtens werd de ar
beidersoptocht uiteengedreven. De vrijwilli
gers hadden één doode en 2 gewonden, de
arbeiders 30 dooden en 4 gewonden, terwijl
er 50 van hen gevangen genomen werden
Verder verloren 20 voorbijgangers bij de
vechtpartij het leven. Hierbij waren er 10,
die wilden ontkomen door in de rivier te
springen en daarbij verdronken.

Canton is op het oogenblik rustig, doch
men vreest represailles van de arbeiders.

BRUSSEL, 12 Oct. Het centrale comité
der mijnwerkers in de Borinage heeft he
den met 38 tegen 15 stemmen besloten, op
Woensdag S.s. het werk te hervatten.

DAYTON, 12 Oct De stad Dayton in
den Amerikaanschen staat Ohio is vrijwel
geheel van de buitenwereld afgesloten ter
gevolge van het wegslaan der bruggen oj
alle voorname toegangswegen door een ern
stige overstrooming. Het zakenleven* in da
stad staat bijna geheel stil.

MADRID, 12 Oct. Een officiéél bericht
uit Marokko meldt, dat behalve Boeharrax,
de Spanjaarden ook de stellingen van Ser-
rana en Gallego ontruimd hebb-.n.

Door de krijsverrichtingen in den sector
van Laroche is dt verbinding tusschen Ma-
garet en Gonal hersteld kunnen worden. De
Spanjaarden verloren een doode en eenige
gewonden.

PARIJS, 12 Oct. In Russische monarchis
tische kringen alhier heeft het bericht, dat
de vertegenwoordiger van de Grieksch-Or-
thodoxe kerk te Parijs grootvorst Cyrillus
als tsaar heeft erkend en gelast heeft, voor
den grootvorst te bidden als voor den tsaar,
grooten indruk gemaakt.

De Metropoliet Eulogius echter, die hoofd
is van de Russische orthodoxe kerken in
het buitenland, heeft geweigerd den groot
vorst te erkennen en heeft de orthodoxe
geestelijkheid verboden voor hem te bidden-