/mmetigd—
Brieven uit Frankrijk.
1 E.UWS
Radio-Omroep.
NTFTJWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Dinsdag 14 October 1924
ïr. P. v. S.
De houding der Engelsche conservatieven en liberalen tegenover de
arbeiderspartij. De eindelooze politieke besprekingen in Duitschland.
Voorioopige overeenstemming inzake een Fransch-Duitsch handels
verdrag.
Onder de Radio-berichten: Rijksdagontbinding in Duitschland? Marx
is nog vol moed. MacDonald's eerste verkiezingsrede. De Britsche
moeilijkheden met Turkije. De bezetting van Sjanghai aanstaande? -
De Wahabieten zullen waarschijnlijk heden Mekka bezetten.
fiEM. 3UI7ENL. BERICHTE*.
DE CHINEESCHE BURGEROORLOG.
HET DIAMANTENFONDS DER SOV
JETS.
Een miilioenen-schandaah
Roof van 200.000 francs.
Motorbussen in beslag genomen
PRIMA RADIO
CONCERTTOESTELLEN
Des verlangd vanaf f 6.per maand.
Bureau Meijer - Haarlem.
Kleine Houtweg 69. - TeL 3468,
Aanhouding verzocht.
Bedroefde erfgenamen.
Een trein-diefstal.
Het schot in den nacht.
Abbé Bcrgcy over net
Godsdienst-vraagstuk.
Het kabinet-Herriot heeft de vijandelijk
heden geopend. De minister-president heeft
langekondigd de vertegenwoordiging bij het
vaticaan te zullen afschaffen en de leekenwet-
?eving in Elzas-Lotharingen te zullen toe
passen. De kardinalen hebben een open brief
lot hem gericht om op het onrecht te wijzen,
dat het Katholieke Frankrijk bedreigt.
Herriots antwoord, hoe voorzichtig ook
gesteld, geeft al te duidelijk te kennen, dat,
ondanks het krachtig protest, uitvoering aan
Zijn voorgenomen maatregelen zal worden
gegeven. Zijn ministers gaan voort te Hyéres
en te Tours te verklaren dat de congregaties
een gevaar opleveren voor de Republiek en
dat het verzet, zelfs der hoogst geplaatste
katholieken door de Regeering zal worden ge
broken.
Een nieuwe Godsdienststrijd hangt als 'n
sombere wolk boven Frankrijk, dat zoo zeer
vrede en rust behoeft na jaren van strijd en
economische ontwrichting. Het is een ver
heugend verschijnsel alom te zien, dat de Kat
holieken ditmaal nauw aangegesloten, gereed
Zijn tot het uiterste den strijd te voeren
om hun rechten te verdedigen, de godsdienst-
Vrijheid te verzekeren. Tal van vereenigingen
Zijn in het leven geroepen om in geheel het
land door woord en geschrift, zoo noodig
door handelend optreden de uitdrijving van
de religieuzen te beletten, de invoering der
leekenwetten in Elzas-Lotharingen te be
lemmeren. Wij hebben in meerdere gesprek
ken met geestelijke hoogwaardigheidsbe
kleders, o. a. den Bisschop van Lourdes,
Mgr. Schoepfer, de overtuiging gekregen, dat
niet straffeloos de Regeering een geloofsver
volging zal ontketenen. Een der vereenigin
gen, die het meest op den voorgrond treedt
s de federatie van priesters, oud-strijder - uit
1 i wereldoorlog.
Aan het hoofd staat de onverschrokken
tfgevaardigde van de Gironde, de krachtige
ïn innemende pastoor van Saint-Emilion,
Abbé Bergey. Wij hebben hem op onze thuis
reis van Lourdes opgezocht in zijn woning
te St. Emilion, dat schilderachtige Stadje in
de nabijheid van Bordeaux, wereldvermaard
door de koningsdruiven die er rijpen, niet
minder bekend helaas door de godsdienstoor
logen, die er in den loop der eeuwen zooveel
verwoestingen hebben aangericht.
Hij heeft ons op de meest hartelijke wijze
ontvangen en ons gesproken over de politieke
toestanden van het oogenblik en de redenen
die hem gedwongen hebben uit de stilte van
Zijn landelijke parochie te treden in het open
bare leven zich, met volle instemming van
het Fransche Episcopaat, aan het hoofd te
stellen van hen, die priesters als hij zelf, hun
leven in de waagschaal hebben gesteld om
het vaderland in den oorlog te verdedigen.
Mijn verontwaardiging over de plannen der
Regeering, zoo zeide hij nog, is ten toppunt
gestegen. Ik ben niet de strijdlustige, gelijk
velen het doen voorkomen. Gedurende de
verkiezingscampagne heb ik zelfs aan mijn
bestrijders gezegd, ik zal den naam n;
onthouden van een minister-pre; i lent,hij n -
ge dan Poincaré, Briand of Herriot heeten,
zal hem mijn steun geven, indien hij voorstel
len doet, volgens mijn meening, gericht op 't
waarachtig belang van ons land.
Niemand trouwens in mijn parochie twij
felt daaraan, waar ik steeds de eenheid heb
gepredikt. Maar de droeve bedreigingen te
gen ons geuit, de vervolging der geestelijke
orden, reeds begonnen, dwingen mii tot ver
zet in het Parlement en daarbuiten. Een hef
tig protest moet alom weerklinken. Wij pries
ters en religieuzen zijn teruggekeerd uit den
oorlog in het besef ten volle recht te hebben
op onze burgerlijke vrijheid, aan ieder staats
burger wettelijk verzekerd. Wij willen dat
voorgoed een einde komt aan de vervolging
van een deel der bevolking die zijn plicht
heeft vervuld in uren van gevaar, ondanks
het onrecht hen lange jaren aangedaan. Ik
wil tot het einde toe de hoop bewaren dat op
rechte vaderlandsliefde de partijen der lin
kerzijde tot inkeer zal brengen. Maar indien
de regeering de geestelijke orden opnieuw
wil verjagen, zullen de troepen aanrukken
om hen te verdedigen. Wij zullen desnoods
oye "gaan tot daden, waarvan de gevolgen nog
niet zijn te vermoeden, maar ons opgelegd
door een regeering, die ons aantast in het
heerlijkste dat wij bezitten, de vrije uitoefe
ning van ons H. Geloof.
Onze federatie over geheel Frankrijk ver
takt, staat gereed met steun van alle welden-
kenden, de regeering te bestrijden, indien
zij onze oud-kameraden, met wie zij de gru
welijke oorlogsjaren in de loopgraven hebben
doorgebracht, uit hun stille kloostercellen
verdrijven.
Zoo sprak tot ons Abbé Bergey. Een hei
lig enthousiasme bezielde hem toen hij ons
vertelde van de groote eenheid die thans
Frankrijks katholieken vereenigt. Een een
heid die in het verleden al te zeer heeft ont
broken en waarvan het gemis mogelijk heeft
gemaakt dat de heiligste rechten van de beste
Fransche burgers met voeten zijn getreden.
Wij vroegen hem zijn meening over de af
schaffing van het gezantschap bij Z. H. den
Paus. Wij willen nog niet gelooven, gaf hij
aarzelend ten antwoord, dat het zoover zal
komen. Maar indien de linksche meerder
heid haar wil in dit opzicht doordrijft, zal
zij niet zoozeer ons katholieken persoonlijk
daarmee treffen, dan wel Frankrijk in zijn
geheel, dat daardoor zijn belangen op ern
stige wijze, niet het minst ten opzichte van
het buitenland, geschaad zal zien.
Het is een zware verantwoordelijkheid,
die de regeering op zich neemt door maat
regelen te treffen, regelrecht in strijd met
het landsbelang.
Wij mochten niet langer beslag leggen op
den kostbaren tijd van dezen priesterafge
vaardigde die dag in, dag uit, door het land
trekt, om met zijn bezielend woord de kat
holieken op te wekken, pal te staan en te
volharden in den strijd tegen de aanranders
van God en Godsdienst. Een vraag echter
wilden wij nog stellen. Zal Herriot zich we
ten te handhaven, zal zijn ministerieel leven
volgens uw meening, niet spoedig een einde
nemen Wie zal het zeggen, alleen weet ik
dat Herriot zich eenigszins bewust wordt,
'n verkeerden weg te zijn ingeslagen. Mocht
hij dit openlijk erkennen, dan zullen zeker
de socialisten, hem dit niet vergeven. De
komst van een Briand zou ongetwijfeld uit
pot-'onaal oogp" zijn toe te juichen, zijn
p ootere verdr a z miheid wellicht een einde
manen aan toe: Jen, die op het punt staan
verwezenlijkt te worden. Maar het gevaar
is groot dat daardoor tevens de katholieken,
zich nu bewust geworden van hun plicht vol
komen vrijheid van godsdienst te eischen.
zouden hervallen in hun lauwheid van weleer.
Dit zou te betreuren zijn, want niet alleen
nieuwe maatregelen dienen voorkomen, her
stel van bedreven onrecht is noodzakelijk
De onschendbare wetten van Combes, mo
gen niet langer in toepassing worden ge
bracht. Elzas-Lotharingen dient er voor be
hoed, geheel Frankrijk dient er van bevrijd.
De avond was gevallen over het rustige
St. Emilion, toen ik door een der zes, uit
architectonisch oogpunt zoo wonderschoone
poorten het stadje verliet. De bedeklok klepte
in den toren van de kathedraal waarover Ab
bé Bergey als pastoor is gesteld.
Alles sprak van vrede en rust. En als in
een droom bleef ik terugdenken aan de woor
den door dien begaafden priester tot mij ge
sproken. Woorden van strijd, zulk een tegen
stelling vormend met de natuur om mij heen,
net de innerlijke gezindheid van dezen vre-
delievenden afgevaardigde, slechts ingegeven,
door oprecht verlangen den waren godsdienst
vrede voor geheel het land te verkrijgen.
Hij heeft mij een tot weerzien toegeroepen
in de Kamer te Parijs waar hij binnen en
kele weken een interpellatie zal houden. Ik
zal er niet ontbreken, om in die omgeving
zoo geheel verschillende van het vredige St.
Emilion, de kennismaking met dezen bii-
zonderen man te hernieuwen.
La Gironde heeft een goede keus gedaan
hem af te vaardigen, tegen zijn verl n -en
in. Het Katholieke Frankrijk, dat al te zeer
overtuigde leiders mist, heeft in hem gevon
den een vurig verdediger van zijn waarach
tige belangen, evenals zijn parochie in hem
sedert lange jaren een herder bezit vol toe
wijding en zorg voor de geestelijke belangen
van zijn talrijke kudde.
Parijs, 8 October 1924
De verkiezingsstrijd in
Engeland.
De verschillende partijen hebben haar
verkiezingsmanifesten openbaar gemaakt en
de stroom van redevoeringen ter bewerking
van het kiezersvolk kan nu beginnen. In een
opmerkelijk aftikel van de „Daily News"
plaatst dit liberale blad zich vierkant tegen
over de conservatieven en geeft 't den libera
len den raad liever op een lid van de Arbei
derspartij te stemmen, dan op een conserva
tief, al moet natuurlijk waar het maar eenige
kans is op een liberaal worden gestemd.
Maar als de stem op den liberaal de neder
laag van den Labour-candidaat zou beteeke-
nen, moet, zoo meent de „Daily News" de
liberale stem op den candidaat van de arbei
derspartij worden uitgebracht. Want het eer
ste waarop het aankomt is de zegepraal der
der conservatieven te verijdelen. Als er in
Engeland het evenredige kiesrecht was, dat
de liberale partij wenscht, maar waarvan de
arbeiderspartij in de hoop op haar beurt van
de fouten van het huidige kiesstelsel te kun
nen profiteeren, niet wil weten, zou geen
kiezer voor de moeilijkheid worden geplaatst
om zijn stem uit te moeten brengen op een
tegencandidaat zijner eigen partij. Maar het
geval ligt er nu eenmaal toe, dat in verschil
lende districten elke liberale stem de kansen
der conservatieven tegenover den Labour-
candidaat vergroot en dan dus maar liever
geen liberale stemmen hier. Aldus het stand
punt van de „Daily News", die nog altijd
hoopt op een eindelij ke coalitie van libe
ralen en gematigde elementen der Arbei
derspartij een coalitie van den vooruit
gang tegenover het conservatisme.
Tegenover deze coalitie-gedachte van de
„Daily News" komt de conservatieve „Dai
ly Tel." met een pleidooi voor een samen
werking bij de verkiezingen van liberalen en
conservatieven, waartoe trouwens in enkele
districten al is besloten, maar waartegen
elders bij de liberalen zeer ernstige
bezwaren bestaan, zoodat het liberale
partijbestuur de districtsorganisaties dan
ook maar vrij zal laten naar eigen opvatting
te handelen.
In verband met de meeningsverschillen in
de liberale partij over de houding ten aan
zien van de z.g. driehoeksverkiezingen aan
te nemen, mag melding gemaakt worden van
het bericht, dat de arbeiderspartij bereid is
tegenover die liberalen, welke haar bij de
laatste Stemming in het Lagerhuis steun ver
leenden, geen eigen candidaten te stellen,
als deze liberalen de arbeiderspartij nu ook
verder hun steun beloven.
Ten slotte zij nog even de aandacht geves
tigd op het verkiezingsmanifest der commu
nisten, dat ongetwijfeld slechts zeer weinige
der Britsche kiezers tot geestdrift zal kun
nen brengen en dat o.a. met zijn eisch om
aan Rusland maar liefst een leening van hon
derd millioen pond te geven, het plan-Da-
wes omver te werpen, alle schadevergoedin
gen en oorlogsschulden te annuleereren enz.,
enz., zelfs onder de radicale leden van de
Arbeiderspartij welke partij trouwens,
zooals men weet, zich van de communisten
geheel heeft losgemaakt nauwelijks meer
dan een lachsucces zal behalen.
Over de gemelde pogingen der conser
vatieven en liberalen om driehoeksverkie
zingen te vermijden, zegt de „Daily Chro
nicle" volgens latere berichten dat deze be
richten ongegrond zijn. De liberalen stellen
voldoende candidaten, om eventueel een
zelfstandige meerderheid te krijgen, maar
het liberale hoofdkwartier stelt geen candi
daat, waar de kans op verkiezing is uitgeslo
ten. Het conservatief hoofdkwartier zegt
niets te weten van conservatief-liberale sa
menwerking inzake driehoeksverkiezingen
en laat de beoordeeling der verschillende
gevallen aan de plaatselijke organisaties over.
Een samenloop van omstandigheden wil
dat juist nu de verkiezingsstrijd is begon
nen, het bericht komt van de verscherping
der moeilijkheden met Turkije, welke aan de
regeering des heeren MacDonald aanleiding
hebben gegeven de Turken te dreigen, dat
Groot-Britannië zijn vrijheid van handelen
zal hernemen als de Turken voortgaan met
de concentratie van troepen in de streek van
Mosoel. Wat die vrijheid van handelen eigen
lijk beteekent, wordt weliswaar niet gezegd,
maar dat kan natuurlijk niet anders zijn, dan
dat de Britten met geweld zulk een verdere
troepenconcentratie zullen trachten te ver
hinderen. In verband met de felle critiek op
op de politiek van Lloyd George tegenover
de Turken indertijd uitgeoefend, verdient
deze houding van de arbeidersregeering ze
ker wel de aandacht.
De politieke toestand in
Duitschland.
Een correspondentiebureau had gemeld,
dat tusschen de D.-nationalen en de D. Volks
partij besprekingen werden gevoerd om de
wijziging van de regeering uit te stellen tot
Januari en voorloopig zich tevreden te stellen
met de bezetting van de vacante ministers
zetels met z.g. vakministers. De „D. nationale
partijcorr." haast zich intusschen dit bericht
als absoluut onjuist tegen te spreken en te ver
klaren, dat de D. nationalen er niet over zou
den denken zulke onderhandelingen te voe
ren. Zij zouden in zulk een compromisoplos
sing, nog geheel daargelaten, dat zij weer met
vage verwachtingen afgescheept zouden wor
den, noch een geschikt middel zien om de
moeilijkheden van den gespannen binnen-
en buitenlandsch-politieken toestand mees
ter te worden, noch een naleving van de door
Volkspartij en de Centrumfractie gegeven
plechtige beloften, die nu eindelijk eens moe
ten worden nagekomen. De D. nationale
volkspartij zal zelf het noodige doen om spoe
dig klaarheid in den toestand te brengen. Zij
zullen aandringen op spoedige bijeenroeping
van den Rijksdag. Worden zij nogmaals bij
den rijkskanselier ontboden, dan zullen hun
vertegenwoordigers verklaren, dat de regee
ring niet langer een afdoende regeling mag
uitstellen. Voor theoretische praatjes is nu
verder geen tijd meer. Na de mislukking van
de volksgemeenschap (de Mammoeth-coali-
tie, zooals de „Frank. Z." deze combinatie
noemtis alleen nog een regeeringswijziging
naar rechts mogelijk. Thans is het woord aan
de regeering en de regeeringspartijen. De D.-
nationalen verwachten öf een definitief en
duidelijk aanbod van regeering en regeerings
partijen öf een weigering. Van halve oplossin
gen is de partij niet meer gediend. Komt het
tot een breuk, welnu, de D. nationalen zijn
voor de ontbinding van het parlement toege
rust en zullen hun taak van oppositie, als hun
die zal worden opgelegd, weten te vervullen.
Schijnbaar wel een eenigszins andere hou
ding, dan toen de D.-nationalen op 23 Aug.
ter vermijding van de anders noodig ge worde i
Rijksdagontbinding, met 49 man vóór de
spoorwegwet van het plan-Dawes stemden.
De „Vorwarts" waarschuwt de midden
partijen, zich niet door dit D. national ulti-
matum te laten intimideeren want een
ontbinding kunnen zij er toch niet door voor
komen, hoogstens enkele weken verschuiven.
Hun positie dan bij de verkiezingen zou het
soc. orgaan niet benijdenswaard achten.
Intusschen neemt de crisis in het centrum,
naar gelang de verbroedering van D. natio
nalen en Volkspartij zich steeds duidelijker
gaat af tee kenen, scherper vormen aan en kris-
tall iseert zich het linker element meer en meer
om den persoon van den oud-rijkskanselier dr.
Wirth, de rest om Stegerwald en Guérard.
Opmerkelijk (immers heet het, dat de toe
komst aan de jeugd behoort) in dit verband
is zeer zeker een artikel in de „Germania",
getiteld „Unser Weg", waarin nadrukkelijk
wordt betoogd, dat het centrum als regeerings
en constitutioneele partij alléén kan samen
werken met partijen, die zich onvoorwaarde
lijk stellen op den grondslag van de grond
wet van Weimar en de republiek, waarbij te
vens gewezen wordt op de houding van het
jeugdig element in het centrum, dat op al
zijn vergaderingen van den laatsten tijd zich
duidelijk vóór de republiek heeft uitgespro
ken.
Daartegenover staat een aanval van de
Beiersche Volkspartij, die de aandacht ver
dient. Op de jongste bijeenkomst van de cen
trumfractie, waar het, naar reeds gemeld is,
zeer stormachtig moet zijn toegegaan, heeft
volgens de „Tag." een verklaring van de
Beiersche Volkspartij een groote rol gespeeld.
In die verklaring werd gezegd, dat nimmer
meer aan een eventueele hereeniging van de
Beiersche Volkspartij met het centrum te
denken valt en dat men veeleer in het geheele
rijk als christ. federatieve partij zal optreden,
indien het centrum volhardt in de weigering
de D. nationalen in de regeering op te nemen.
Welke bedreiging onderstreept wordt door
een artikel van de „Bayr. Kurier", waarin
beweerd wordt, dat scheuring in het centrum
volstrekt onvermijdelijk zou zijn, indien de
richting-Wirth, zij het ook maar tijdelijk,
aan het roer mocht komen.
De „Vorwarts", die critiek levert op deze
houding van de Beiersche volkspartij, wijst
erop, dat het gevolg van een en ander zal zijn
de sociale scheuring van het centrum over
het geheele rijk eenerzijds de bezittende en
agrarische kringen van het centrum, ander
zijds de bezitlooze leden, waarmede het met
de centrumsidee van de sociale verzoening
in den geest van het christendom voorgoed
gedaan zou zijn, om plaats te maken voor den
klassenstrijd.
De tot deze week uitgestelde definitieve
beslissing van het centrum, die van zoo groo
te beteekenis zal zijn voor de Duitsche poli
tiek in het algemeen en voor het centrum in
het bijzonder, mag daarom met groote be
langstelling worden tegemoet gezien.
Het Fransche verdrag met
Duitschland.
Het eerste gedeelte van de economische
onderhandelingen tusschen Frankrijk en
Duitschland is geëindigd met een accoord
op een basis, waaromtrent de besprekingen
den Óen November te Pariis zullen worden
voortgezet. Frankrijk verkeert in de onmoge
lijkheid om Duitschland het voordeel eener
behandeling als meestbegunstigde natie te
verschaffen.
De beide delegaties besloten, dat de naties
elkaar op voet van gelijkwaardigheid zullen
behandelen.
Men toont zich te Parijs vrij algemeen in
genomen met het resultaat van de eerste serie
Fransch-Duitsche onderhandelingen over
een handelsaccoord. De overeenstemming,
die omtrent de hoofdlijnen bereikt is, doet
voorzien dat men het nu ook over de details
wel eens worden zal.
Hetgeen thans is bereikt was het moei
lijkst omdat bij het begin der besprekingen
van Duitsche zijde de eisch was gesteld dat
Frankrijk ook zijnerzijds de clausule van
meest-begunstigde natie zou toestaan. Dit
wordt door de Fransche wet van 1919 on
mogelijk gemaakt. Frankrijk moet die wet
dan maar afschaffen, heette het aanvankelijk
van Duitschen kant. Gelukkig zijn de Duit
sche onderhandelaars niet zoo doctrinair ge
weest als een aantal Duitsche bladen eisch-
ten en hebben zij verstandiglijk genoegen ge
nomen met een regeling, volgens welke het
minimum-tarief, zonder in theorie steeds te
worden toegepast, practisch geldt voor alle
artikelen, waarvan de invoer in Frankrijk
Duitschland interesseert.
Natuurlijk kan dit nog aanleiding geven
tot moeilijkheden als bij de tweede serie der
besprekingen die 5 November begint, de
détails moeten worden vastgesteld, maar de
kwestie is dan toch thans op den goeden
weg. Dit wekt hier tevredenheid omdat, zoo
als bekend, de invoer in Duitschland voor de
Franschen veel belangrijker is dan de invoer
in Frankrijk voor de Duitschers. Zonder dat
de bijzonderheden bekend zijn schijnen toch
door Duitschland toezeggingen gedaan be
treffende de Fransche metaalproducten en
voortbrengselen uit Elzas-Lotharingen (waar
tegenover natuurlijk van Franschen kant der
gelijke concessies staan), die aanleiding ge
ven op dit punt de toekomst met vertrouwen
tegemoet te zien.
HET AANDEEL DER VERSCHILLEN
DE LANDEN IN DE DUITSCHE LEE
NING.
In de afgeloopen week hebben Herriot en
Clémentel besprekingen gehouden met ver
tegenwoordigers der Fransche banken, waar
bij zij de noodzakelijkheid uiteenzetten van
Frankrijks deelneming aan de leening van
800 millioen goudmark, voorzien in het plan-
Dawes. De banken hebben geantwoord op
het beroep, door de regeering op haar gedaan.
De leening is thans als volgt geplaatst Ver.
Staten 100 millioen dollar Engeland 12 mil
lioen pond Frankrijk, Nederland, Zwitser
land elk drie millioen pond België, Zweden,
Italië elk 1 /4 millioen en Duitschland een
millioen pond.
De gezamenlijke Fransche banken waar
borgen de inteekening en plaatsing der Fran
sche tranche.
DE ZWEEDSCHE SOCIALISTEN
EISCHEN HET AFTREDEN DER
REGEERING.
De vertegenwoordigers van de Zweed-
sche sociaal-democratische pa'rtij zijn te Stock
holm bijeengekomen.
In een door hen gepubliceerd communi
qué wordt het onmiddellijk aftreden van de
tegenwoordige regeering geëischt, teneinde
plaats te maken voor een nieuwe regeering,
die de oplossing van 't verdedigingsvraagstuk
moet voorbereiden in overeenstemming met
den uitslag der verkiezingen voor de Tweede
Kamer, en in samenwerking met een der beide
liberale partijen. De vertegenwoordigers
van deze liberale partij (bedoeld zijn de vrij
zinnige voorstanders van een drankverbod)
zijn eveneens bijeengekomen. Zij eischen in
een communiqué de onmiddellijke oplossing
van het verdedigingsvraagstuk, teneinde te
komen tot een vermindering van de uitga
ven voor militaire doeleinden.
Het communiqué van deze partij zegt niets
over een aftreden van de tegenwoordige re
geering.
De troepen van Tsjekiang hebben zich
overgegeven. Er is een regeling getroffen
voor een wapenstilstand met Kiangsoe. Loe
Yoeng Hsiang, de leider van Tsjekiang, is
met den chef van zijn staf Lo Feng Lin naar
Japan gevlucht.
De onmiddellijke aanleiding voor de
vlucht van Loe Yoeng Hsiang en ho Feng
Lin was het feit, dat Tsjen-Yao-Sjan, de be
velhebber ten Westen van het meer Taihoe,
Zondagavond met een divisie naar Kiangsoe
overliep. Men is van oordeel, dat de buiten
landsche concessies te Sjanghai geenerlei
gevaar loopen.
Een ernstige poging is gedaan den trein,
waarmede generaal Woe Pei Foe reisde, na
bij Tientsin, in de lucht te doen vliegen.
Twee bommen met groote ontploffende
kracht waren op de rails gelegd. Zij konden
evenwel worden verwijderd, voordat de trein
passeerde. In verband hiermede zijn twee
Russische spoorwegarbeiders gearresteerd.
EEN MOORD IN HET BOSCH VAN
VINCENNES.
De drie te Parijs woonachtige gebroeders
Guisan, zoons van een medicus in Lausanne
waren gewoon eenmaal per week den avond
door te brengen bij een landgenoot te Nogent.
Vrijdagavond begaf de jongste broeder Sta
nislas zich vooruit naar Nogent, de beide an
dere, een tweeling, zouden volgen. Tegen
negen uur liepen zij door de Avenue des
Chataigniers bij de Jardin Colonial, toen er
een individu op hen toesprong en hun geld
eischte. Vóór zij zich konden verdedigen,
loste de man een aantal schoten, waardoor
de beide jongens dood neervielen.
De aanrander nam op een fiets de vlucht
bij het naderen van een concierge van een
nabijgelegen villa.
HET VERTREK VAN HOESSEIN UIT
GESTELD. KONING ALI BEREID
MET DE WAHABIETEN TE ONDER
HANDELEN.
Hoessein's vertrek is uitgesteld tot 15 Oct.,
maar de plaats van zijn bestemming is nog
onbekend. De nieuwe koning van de Hedjaz,
Emir Ali, berichtte aan den leider der Wa
habieten bereid te zijn tot onderhandelen en
op deze wijze alles in het werk te stellen om
te Mekka een bloedbad te voorkomen, gelijk
er, naar beweerd wordt, een te Taïff werd
aangericht.
HOE MEN OP CUBA VERKIEZINGEN
ORGANISEERT.
Volgens bericht uit New-York heeft de
Cubaansche regeering te San José de Lasta-
jas 600 bommen, 100.000 patronen en ander
oorlogsmateriaal in beslag genomen, die,
naar men te Havana meent, verzameld wa
ren om te bezigen voor politieke agitatie in
verband met de huidige campagne voor de
presidentsver kiezing.
DE FINANCIEN DER RUSSISCHE
SPOORWEGEN.
De Russische spoorwegen bevinden zich nu
in een zeer moeilijken financieelen toestand,
aldus de JEkonomitsjeskaja Zjiznj". Ver-
scntiiende trusts en regeeringsinstellingen be
talen de door hen aan de spoorwegen ver
schuldigde bedragen niet (deze schulden
overtreffen nu 22,5 millioen goudroebel).
Bovendien hebben de spoorwegen nog een
tegoed van 12,5 millioen roebel bij het com
missariaat van financiën, maar de directie der
spoorwegen kan dit bedrag van het commis
sariaat niet loskrijgen. De voorgenomen aan
zienlijke vermindering der dotaties van de re
geering aan de spoorwegen zal ten gevolge
hebben een achteruitgang van het bedrijfs
kapitaal der spoorwegen.
NEGEN MILLIOEN HONGERLIJDERS.
De Russische centrale commissie voor den
strijd tegen de gevolgen van den misoogst
heeft van de uitvoerende comités van de door
den misoogst getroffen provincies uitvoe
rige gegevens ontvangen over het aantal hon
gerlijdenden, die reeds nu gevoed moeten
worden en over de benoodigde hoeveelheden
graan. Uit de ontvangen statistieken blijkt,
dat in October negen millioen personen geen
brood meer zullen hebben en dus zonder
steun van honger zullen moeten omkomen.
Dit beteekent, dat over eenige maanden het
aantal hongerlijders de twaalf millioen zal
overtreffen, want op het oogenblik hebben
sommige boeren nog de geringe voorraden
graan, die zij geoogst hebben.
De redactie van „Roelj" heeft, naar zij
mededeelt, uit zeer betrouwbare bron de vol
gende bijzonderheden ontvangen over het
diamantenfonds der bolsjewiki, het bestaan
waarvan reeds lang bekend was.
Het hoofdfonds van diamanten bevindt
zich te Moskou en bestaat uit tien poed
(163,8 kilo) diamanten. Dit fonds wordt het
geheime fonds genoemd. Het behoort aan het
Politbureau der Russische Communis
tische partij en wordt in den Kremlin op een
goed bewaakte plek bewaard. Op iedere be
schikking betreffende den uitvoer van een ge
deelte van deze diamanten moeten niet min
der dan vijf leiders hun handtee kening plaat
sen.
Van Januari 1923 af worden uit Moskou
per speciale diplomatieke koeriers partijtjes
uitgezochte diamanten naar het buitenland
gestuurd. De diamanten worden dan ver
voerd in leeren zakken, die van een stempel
van het commissariaat van buitenlandsche
zaken worden voorzien. Koffers met diaman
ten, geadresseerd aan de Russische vertegen
woordiging te Berlijn, worden door Kres-
tinsky zelf geopend, die de diamanten in zijn
studeerkamer in een speciaal daarvoor inge
richte kast bewaart.
Krestinsky zou reeds meer dan een tiende
van het diamantenfonds hebben ontvangen.
De verkoop van diamanten is door de regee
ring aan Krestinsky toevertrouwd. Hij heeft
agentschappen te Parijs, Londen, New York
en andere steden opgericht, waar de diamanten
langzamerhand aan den man worden ge
bracht. Te Berlijn worden de steenen niet
verkocht, omdat de Berlijnsche juweliers niet
over voldoende middelen beschikken. Kre
stinsky heeft eenige reisagenten, wier taak het
is buitenlandsche koopers naar Berlijn te
brengen, waar de transacties worden afgeslo
ten. Een gedeelte van de diamanten wordt
naar Canada gezonden en vandaar naar de
Ver. Staten. Dit wordt gedaan omdat in de
Vereenigde Staten zeer hooge invoerrechten
op diamant bestaan. Uit Canada worden de
diamanten in de U. S. A. binnengesmokkelr'
Het toezicht op de Canadeesche grens is niei
zoo streng als op de anc'ere grenzen en het
smokkelen is daarom minder gevaarlijk. Als
smokkelaarsters worden bij voorkeur arm
gekleede vrouwen gebruikt, die derde klasse
reizen en zich zoo gedragen, dat de douane
op haar geen acht slaat.
Volgens de redactie van „Roelj" worden de
juweliers in alle landen ten zeerste veront
rust over de ophooping van zooveel diaman
ten in handen van de Sovjets. De afzet van
zooveel steenen eischt tientallen jaren. Op het
oogenblik is de verkoop mogelijkheid van de
ze steenen in Europa zeer gering. In Neder
land en België zou verleden jaar besloten zijn
de diamanten, die door de Sovjets verkocht
worden, te boycotten. In belanghebbende
kringen worden nu onderhandelingen ge
voerd om den boycot ook in andere lan
den door te voeren.
Zoo beweert althans dit Russische emigran
tenblad.
Diefstallen door spoorwegbeambten.
Twintig staatsbeambten, werkzaam op het
station Brest (Frankrijk) zijn in staat van be
schuldiging gesteld, wegens diefstal en acht
en veertig wegens heling ten nadeele van
den staat.
De Fransche staatsspoorwegen hebben in
het jaar 1913 niet minder dan 495 millioen
aan schadevergoeding moeten betalen voor
verloren geraakte, of gestolen goederen. Wie
zal zeggen, hoeveel hieraan op rekening komt
van de diefstallen, door genoemde heeren
gepleegd
De diefstallen geschiedden door het uit den
trein werpen van paketten, welke door me
deplichtigen in veiligheid werden gebracht.
Bij huiszoekingen zijn talrijke gestolen
artikelen in beslag genomen.
Tafelmessen, pantalons, bretels, blouses,
schoenen, stukken stof van allerlei kwaliteit
en kleur, bonten, fietsen en jachtgeweren be
hoorden tot den buit.
De diefstallen moeten zeker reeds twee
jaar geduurd hebben en familieleden der die
ven kregen gestolen voorwerpen ten geschen
ke.
Ook eetbare waren werden verdeeld. Tal
rijke blikken conserven verdwenen, als
mede kilo's boter, eieren en flesschen wijn
likeur.
De opsomming van het gestolene zou een
lange lijst vormen bijna even lang als
het spoorwegtraject ParijsBrest.
De vrouw van een beambte vervaardigde
een costuum uit gestolen fluweel en bonten.
Het geheel werd met zijde gevoerd en het
overschot der bonten diende voor bedvul-
ling en dekens.
Er waren bij de gestolen goederen stoffen
van kostbare kwaliteit.
Zaterdag werden in den trein bij de stad
Charleroi twee bedienden van een mijn
onderneming, die een bedrag van ongeveer
200.000 francs aan salarissen voor de arbei
ders van een bank hadden gehaald, door een
onbekend gebleven persoon aangevallen en
zoodanig verwond, dat men voor het leven
van één der bedienden vreest.
De aanvaller is er met het geld van door,
zonder dat men eenig spoor van hem heeft
gevonden. (Msb.)
Vrijdagmorgen zijn te Zwolle twee motor
bussen door de marechaussees in beslag ge
nomen, toebehoorende aan de ondernemers
Renselaar te Nunsneet en Bos te Oldebroek.
Nieuwsberichten (Vaz Dias) Amsterdam
P. C. F. F. Golflengte 2000 M.
Dagelijks (uitgezonderd Zondag 8.15
8.30 v.m.; 10—10.12 v.m.; 11.30—11.55 v.m.;
12.15—12.30 n.m.; 1.05—1.20 n.m.; 3—3.30
n.m.; 4.154.28 n.m.
Tijdseinen; 10.15 v.m. en 4.30 n.m.
Effecten en Geldkoersen (Vaz Diaz, zie
hierboven) te 1.301.4522.152.30 en
2.45 n.m. (uitgezonderd Zondag en vacan-
tiedagen en Zaterdag alleen 10.3011.30
v.m.)
Weerberichten Vossegat Bé 1050
M.: 11.10 v.m. en 12.30 n.m. en 8 n.m. (Ge
meenlijk Morseseinen in langzaam tempo,
waarop men zich oefenen kan.)
Londen 2 L.O. golflengte 365 M.
Concert 4.505.50; Dames- en Kinderuur
6.207.30; concert-, zang-, opera- of popu
laire avond 8.2011.20. Maandag, Donderdag
en Zaterdag na 10.20 Jazz-band uit het
Savoy-Hótel.
Tijdseinen Greenwich 5.20 en 11.20 Big
Beer 2.20 en 8.20 (Zondag 3.20 uur).
Diverse Engelsche stations hebben onge
veer dezelfde zenduren en wel:
Cardiff 5 W.A. op 350 M.
Manchester 2 Z. Y. op 375 M
Bournemouth 6 B M. op 385 M.
New Castle 5 N. O. op 400 M.
Glasgow 5 G. S op 420 M.
Birmingham 5 L T. op 475 M-
Aberdeen 2 B D op 495 M.
Radio Paris S. F. R. 1780 M. Con
cert (Tzigane orkest) 1.05 n.m. -dito te 5.05
n.m. (vocaal of instrumentaal) dito te 9.20
n.m., als 5.05 of aansluiting op opera of an
derszins (voorafgegaan te 9.50 n.m. door
nieuwsberichten)
Bovendien eenige dagen per week Dans
muziek tot ruim elf uur. event, afgewisseld
door chansons of causeriën.
Eiffeltoren F. L. 2600 M. 7 en 11
uur v.m., 7.20 en 10.35 n.m. Weerbericht
3.50 n.m. Beursverslag 6.307.15 n.m.
concert 11.2011.25 n.m. en 12.04 Tijdsei
nen.
Ecole Supp. P. T. T. 450 M.: Dage
lijks, behalve Maandag te 9.20 n.m., voor
drachten, enz.
Petit Parisien 340 M.: Gemeenlijk
Dinsdag, Donderdag en Vrijdag 8.50 n.m.
concert.
Brussel S. B. R. 265 M. 5.20—6.20
n.m. en 8.3510.20 n.m. concert.
Haren (Brussel) B. A. V. 1100 M. 5.10
n.m. weerbericht.
Königswusterhausen L. P. 4000 M. 1
7.20 v.m.6 n.m. berichten (ongeregeld)
op 2700 M. Zondag allen 11.20 v.m.
1.20 n.m.
Eberswalde 2700 M. Gemeenlijk
Maandag en Vrijdag 8.209.20 n.m. concert
Dinsdag en Donderdag concert 8.209.20
Chelmsford 1600 M. 11.50—12.50;
4.205.20; 7.50 tot het einde Concert
enz. (voorwaardelijk). Te 8.20 Bin-Ben (to
renklok der Westminster Abdij).
DINSDAG 14 OCTOBER.
Radio Paris 1780 M. 9.20 uur
Zangles door mile Bonnard Soirée litte
raire en musicale, gewijd aan Ronsard.
Chelmsford 1600 M. 9.20 uur Ope-
rettenmuziek.
Brussel 265 M. 8.35 uur Concert,
o.a. ouverture uit „Don Juan" en Romance
in f (Beethoven) en Symphonie inacheré»
(Schubert).
De auto's uitsluitend ingericht voor veever-
voer, waren geheel volgeladen met varkens
en kippen, die daar volkomen op hun plaats
waren. Minder op hun plaats, maar toch
blijkbaar zeer op hun gemak, zaten midden
tusschen het huisgedierte in den eenen auto 6,
in den anderen 3 passagiers.
De commissaris van politie te Busstim
verzoekt aanhouding van den minderjarigen
A. Dupont, 18 jaar, kantoorbediende, wo
nende te Bussum, Ruysdaellaan 15. Den
30sten September jj. is hij van het kantooi
te Amsterdam, waar hij werkzaam was, weg
gegaan om een boodschap te doen, doch hi;
heeft nadien niets meer van zich laten hooren.
Het is ook niet onmogelijk, dat hem een on
geluk is overkomen. Signalementlengte
1.82 M., ovaal gezicht, bruine oogen, vrij
groote mond, donkerblond haar, zonder
baard of knevel, gekleed in blauw costuum,
wit overhemd, slappe boord, ondergoed
gemerkt no. 2714 droeg slappe hoed, sport
kousen en lage schoenen.
Men meldt uit Tilburg d.d. 8 October aan
de ,,'s-Hert. Ct.".
Hedenmorgen had op het kerkhof van de
Goirke-kerk een begrafenis onder eenigszins
eigenaardige omstandigheden plaats. Nauwe
lijks was de overledene in het kille graf neer
gelaten of de familieleden begonnen onder
ling te twisten. Het ging natuurlijk over de
nalatenschap, over de „centjes" van de ont
slapene. Onder het huiswaarts keeren op weg
naar het sterfhuis werd het dispuut zoo hoog
dat twee heeren hunne messen trokken. Zti
maakten hierbij veel kabaal, namen zoo'n
dreigende houding aan, dat een juffrouw,
een van de vele toeschouwers, het op haar
zenuwen kreeg en door de omstanders naar
haar woning moest worden gebracht. Hier
en daar rolde een kachelpijp over de keien
die het met een parapluie te kwaad had gehad.
Zoo ging het verder vechtend en tierend door
eenige straten.
Het was inderdaad een tragisch komisch/
vertooning.
Een citybag met f 60.000 gestolen
Men deelt het „Volk" mede, dat Vrijdag-
avond in den trein Rotterdam-Amsterdam,
die 6.29 uur aan het Centraal Station te Am
sterdam aankomt, een belangrijke diefstal
heeft plaats gehad.
Een reiziger, die een citybag met f 60.000
bij zich had, verwijderde zich nabij Haarlem
even uit de coupé en begaf zich naar het toilet.
Hij liet zijn kostbare tasch in de coupé achter
Toen hij terugkwam, was de tasch verdwe
nen.
Vermoedelijk is de dief uit den trein ge
sprongen, daar in den wagon niets werd ont
dekt.
Bevestiging van deze diefstal kon het blad
echter nog niet verkrijgen.
Gisternacht terwijl de komiezen v. H. en v.
D. onder Rucphen langs de Belgische grens
patrouille-dienst hadden, ontmoetten zij twee
verdachte mannen, die zij besloten te volgen.
Toen zij eenigen tijd voortgeloopen hadden
werden zij plotseling hel belicht en trof hen
beiden een schot hagel, zoodat moet worden
aangenomen, dat zij niet zonder reden die
nachtelijke wandelaars voor wildstroopen
hadden aangezien.
De ambtenaren konden hun tocht niet
voortzetten en gingen naar het dorp, waar zij
zich onder behandeling stelden van dr. Borms
die bij beiden de hagelkorrels everwijderde.
Gelukkig bleek dat zij niet ernstior ver™»—
waren.
