m
lppm
SS#
LÜ 'M
De Oostersche Kerk.J
BP§
1
Woensdag 15 October 1924
nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste blad
47ste Jaargang No. 15866
BINNENLAND.
De controle op de nieuwe
Duitsche Rijksbank.
De vroedvrouwenschool te
Amsterdam.
De Koningin naar Spitsbergen?
De salarisactie van het post-
personeel.
De overtocht van de Z. R. III.
Agenda
16 October
Faillissementen. t
Een merkwaardige genezing.
'M Wm IV i V n
m
RpSli
- - V
f ISStag i#|fl
Met orgel uit liet Paleis voor Volksvlijt dat thans in de gemeentelijke Concertzaal is geplaatst.
Het feestconcert ter inwijding van
het orgel in de Gem. Concertzaal.
„Picus".
Radio.
I^Alleen bij GOEDE VOEDING behoudt Uw lichaam het weer-
standsvermogen. Eet daarom slechts Franken's Melkbrood I
aboMementspri)'s bedraagt vont
Haarlem en Agentschappen:
pl week 0.25
er kwartaal 3.25
ranco per post per kwartaal oij
v°9ruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49.
Telefoonnummers; 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
COURANT
Aóeerteirtiëfl 35 cenfs per
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiëo tusscben den tekst,
als ingezonden mededeeling, 60 ct
per regel op de le Pagina's 75 cl
per regeL Vraag- en aanbod-adver»
tentiën 14 regels 60 ct. per plaat»
sing; elke regel meer 15 ct., bij
vooruitbetaling.
Sinds eenige jaren, maar vooral sinds bet
'uernationaal Eucharistisch Congres te Am-
».Cj^ara' is er onder het Roomsche volk van
®der!and een belangstelling voor de Ooster-
w n '^'koliekè) Kerk ontstaan en gegroeid,
elke naar onze innige overtuiging niet ver-
aarloosd, integendeel: zooveel mogelijk
evorderd, verlevendigd en veralgemeend
"enoort te worden
i Was in het jaar 1914, dat de hoog
eerwaarde Pater Georges Clavassy,
^neksch-katholiek priester, destijds overste
van een klooster te Daoudel, thans bisschop
vsn Konstantinopel, doch (door de Turken
verdreven) momenteel te Athene vertoe-
vend, 't was in het jaar 1914, dat de ge
doemd priester, vurig ijveraar voor de uni-
''ceering der Grieksch-schismatieken met de
Ware Kerk van Rome, met bijzondere mach-
«ging en aanbeveling van Z.H. den Paus en
doorzien van vele voorname introductie's
aa. van Z. E. Kardinaal van Rossum naar
Bolland reisde om aldaar onder de Katho-
heken giften in te zamelen voor wat men
°en algemeen heel simpel noemde: ,,de be
kering der Grieken.''
De rondgang van dezen priester door de
Voornaamste steden van Nederland werd
^chtbaar gezegend, en de actie beloofde
V'oor de Oostersche Kerk veel heil, totdat
Plotseling de groote wereldoorlog uitbrak en
jule schoone verwachtingen zoo niet vèrnie-
'gde, dan toch weer veel verder van haar
V-rwezenlijking verwijderde.
Gedurende den oorlog kon er van een
noemenswaardige actie natuurlijk geen spra-
e zijn, eerstens werden de menschen
Zoowel in het westen als in. het Oosten
•?°5 ^en oor'og te zeer afgehouden van
'deëele overwegingen en.. .daden en
Woede was door den oorlog in 't Oosten
1,1 politiek opzicht (men denke hierbij slechts
aan den spreekwoordelijken „heksenketel
ka Europa," welkeBalkan heet!) een
'oestand ontstaan, welke alle bekeerings-
ktie niet alleen nutteloos, doch tevens ook
onmogelijk maakte.
Na den oorlog is hier te lande een bijzón
dere opleving van de belangstelling voor de
JJostersche Kerk te danken geweest aan het
bezoek, dat Mgr. A. Skeptyczy, Aartsbis-
Schop van Lemberg, aan Nederland bracht.
De vurige taal, waarin deze bisschop het
apostolaat van het Oosten aan Ncerlands
Katholieken aanbeval, heeft er o.a. toe ge-
eid, dat een Warmondsch Seminarist, de
h-er J. Strottmann, van Z. D. Hoogwaardig
heid den Bisschop van Haarlem toestemming
yroeg en verkreeg om zich te Rome tot pries-
'er van den Oosterschen ritus te laten wij
den, opdat hij in het Oosten als arbeider in
s-Heeren wijngaard zou kunnen worden op
genomen.
..Eenmaal tot priester gewijd, heeft de heer
btrottman in meerdere steden van ons land
een plechtige H. Mis volgens den Griekschen
"tus opgedragen, en veler oogen waren daar
door reeds geopend voor de schoonheid van
dien ritus en voor de groote toekomst der
k ostersche Kerk, toen het Eucharistisch Con
gres te Amsterdam de aandacht van heel het
Roomsche Nederlandsche volk vestigde op
r twkelijke Oostersche kwestie.
Uit indrukwekkende kerkelijke plechtig
heden en congres-eonferenlie's leerde men
jneer algemeen de Heilige Roomsche Kerk
'n haar Oostersche gedaante kennen voor
velen een openbaring!
Er ontstond en groeide een heilige sym
pathie, en waar men vernam, dat daar
gjnds in het Oosten een kleine 8 millioen
Katholieken van den Oosterschen ritus in
«roepen en groepjes leven te midden van
hiet minder dan 155 millioen Schismatieken,
'n ge^00^ en godsdienst onze Ooster
sche Katholieken o! zoo dicht nabij komen,
«aar steeg uit menig hart als een bede
«e verzuchting op: „Och! Mochten toch alle
Oostersche cbristelijk-geloovigen weer één
zijn onder het heilige vaderschap van den
Raus van Rome!"
Op allen, die het wel meenen met de ver
breiding van het Godsrijk op aarde, rust de
vak, dezen wensch onder de Katholieken
kn het Westen levendig te houden en naar
est vermogen de verwezenlijking van dien
Wensch te bevorderen, te vergemakkelijken
®n te bespoedigen.
Er is in het Oosten voor de Katholieke
Kerk in geestelijk opzicht voor God!
zoo onnoemelijk veel te winnen.
En er is zoovéél, wat onze sympathie en
onze liefde allereerst naar de Oostersche af
gescheidenen trekt. „De Grieksch-schisma-
Ieken, ze staan ons ondanks eeuwenlang
schisma zoo dicht nabij, zij dwalen
over 't algemeen zoo te goeder trouw,
ydj» Katholieken, hebben met hen vooral
•o. de H. Eucharistie zooveel aanknoo-
Pmgspunten.
Met groote liefde behooren de Katholie
ken van het Westen de dwalende broeders
'b het Oosten tegemoet te treden.
Onze roemrijke Paus Pius XI geeft hier 't
eeld en Bisschoppen en priesters volgen
f voorbeeld allerwegen na.
Is het niet treffend, dat Z. H. de Paus bij
gelegenheid van een audiëntie, aan eenige
rxeksch-katholieke priesters verleend, spre-
ende over de orthodoxe Kerk van het Oos-
en, het niet over Zijn vaderhart kon verkrij-
|®n'?bet woord „schismatieken'' uit te spre-
rf 'ee<ferste woorden sprak
Pu slotte van „de Oostersche
J-hristenen, die nog buiten het groote Vader
huis wonen,'' voor wie de Goddelijke Mar-
daar, Jezus Christus, eens bad: „Vader, dat
Z'J één mogen zijn, zooals gij en ik één zijn."
..Et fiet unum ovile
"En het zal één schaapstal worden."
..Dit," zoo sprak de H. Vader nog, „dit is
kn profetie, want er staat niet: het moge,
neen, er staat: het zal één schaapstal wor-
Het zou een miskenning en een onder-
chattmg van het christelijke bijna-katho-
eke geloofsleven in het Oosten beteekenen
wanneer wij de landen der Grieksch-ortho-
oxen zonder meer als missieterrein be-
schouwden.
Het Oosten heeft behoefte aan een heel
hzonder, een bijzonder liefdevol apostolaat,
groote, belangstelling en waardeerin"'
°or het Oostersch-cigene.
Het Oosten heeft daar behoefte aan.
Doch dat niet alléén.
Oosten heeft ook récht op een der-
Pr aP°s'°'aaH
Herover nog iets meer in een volgend
A'Hkel.
De Nederlandsche vertegenwoordiging.
tot r Eenoeming van prof. G. W, J. Bruins,
Hd van den raad van buitenlandsche ge-
eJecrden en Internationaal commissaris
'1 de nieuwe Duitsche Rijksbank, is thans
door het in werking treden' van de nieuwe
Bankwet een feit geworden.
Prof. Bruins vertrekt dezer dagen tot het
aanvaarden van zijn nieuwen werkkring
naar Berlijn.
Als plaatsvervangend commissaris zal op
treden de heer P. 't Hooft, adjunct-secreta
ris der Nederlandsche Bank, terwijl verder
o.a. van' de nieuwe organisatie deel zullen
uitmaken Mr. S. G. Binnerts, tot dusver
verbonden aan de Nederlandsche Handel-
Maatschappij te Amsterdam en Dr. F. H.
Repelius, te 's-Gravenhage.
Naar de „Tel. verneemt, is de Minister
van Arbeid teruggekomen op zijn voorne
men, de Rijkskweekschool voor vroedvrou
wen te Amsterdam op te heffen.
De „Tel." verneemt uit Christiania, dat
volgens het aldaar verschijnend blad „Ti-
dens TegnKoningin Wilhelmina het vol
gend jaar een bezoek zal brengen aan Spits
bergen en de Nederlandsche Barentszburg.
De salarisverlaging gehandhaafd.
De algemeene secretaris van den C. B, P.
F., de heer H. van Giessel, die deel uit
maakte ven de deputatie uit de postale com
missie van overleg, welke besprekingen heeft
gevoerd met de regeering over de loons
verlaging van het postpersoneel, heeft de
mededeeling ontvangen, dat de ministerraad
in de aangevoerde argumenten geen aan
leiding Heeft kunnen vinden, voor het P. T.
T-personeel een uitzondering op de 1 Oc
tober j.l. ingevoerde salarisverlaging te tref
fen.
LAKEHURS f, 15 Oct. Het Marine
station heeft een telegram ontvangen, dat de
Z. R. III heden arriveert. Het luchtschip zal
vermoedelijk le 4 uur aankomen.
New-York bereikt.
BERLIJN, 15 Oct. Draadloos "wordt uit
New-York geseind, dat de Z. R. III te 1.20
de grens van New-York heeft bereikt.
Volgens de te Berlijn ontvangen' berichten
is de, tweede nacht van de 7., R. III boven
den Oceaan eveneens Zonder incidenten
verloopen h.oewel het schip den geheelen
nacht met een zeer sterken' N.Wi-wind had
te kampen. Alles is wel aan boord en de
machines werken goed
Volgens de laatste telegrammen zal de
Zeppelin niet via de Bermuda-eilanden
gaan, doch meer Noordelijk direct op Lake
Hurst aan.
Dinsdagmiddag berichtte de Z, R. III aan
de Amerikaansche kruisers, dat zij op een
afstand van 1200 mijl van de bestemming in
een dikke mist was geraakt. De Zeppelin
verzocht de schepen om juiste compasopga-
ven, ten einde haar eigen positie te kunnen
verifieeren.
Via Transradio werd Dinsdagavond 'om
10 u. 55 M. E. T, van de „Z. R. III het vol
gende bericht opgenomen: Wij varen met
70 raijlsvaart over de nevelbank van New
Foundland met koers naar Sable-eiland -De
stemming aan boord is voortreffelijk. Schip
en machines zijn goed.
Om 11 uur werd geseind: Wij zijn boven
een dichte nevelbank van New Foundland
en houden koers naar Sable-eiland. Aan
boord alls egoed. Groeten van de marconis
ten. De waarnemingsschepen zijn reeds ge
passeerd,
Sociëteit „St. Bavo" Feestavond Volks
bond half 8 Esperanto 8 uur
Schaakclub 8 uur Vioolles 8 uur
Bestuur Spóor en Tram 8 uur
Leden Overheidspersoneel 8 uur.
vakgroep 78 uur.
R. K. Middenstandsgebouw - Zangvereeni-
ging „Proza en Poëzie" 8 uur L. C.
P. 8 uur R. K. Jonge Vrouwenbond
afd. II Godsdienstonderricht met
lichtbeelden van half 89 uur Vervolg
cursus godsdienst, liturgie enz. van 910
uur Bestuur Kruisverbond en Maria-
vereeniging half 9 A R K. A.
half 9. R. K. Stucadoorspatroons, 8 uur.
R. K. Vincentiusgebouw R. K. Reclassee-
ringsvereeniging half 9 uur
Grooie- of St. Bavokerk Orgelbespeling
23 uur.
Gem. Concertzaal Eerste Ondersteunings
concert van de H. O. V, Violiste Eu
genia Wellerson, 8 uur.
BLOEMENDAAL Vergadering Gemeen
teraad, des namiddags 2 uur.
Museum van Kunstnijverheid Tentoon
stelling,
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg)
Ingang tusschen Kerk en Pastorie
lederen Dinsdagavond.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus' Liefdewerk, Zoetestraat 11 El-
ken Donderdag van 89A uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen Jaco-
bijnestraat 15 Alle werkdagen voorm.
van 9—12 uur. n.m. van 25 uur. Zater
dags alleen van 0—12 uur.
R. K. Arbeidsbeurs voor vrouwen Kleine
Houtweg 13 Alie werkdagen de*
voorm van half 11—half 12 en des nam.
van 3 tot 4 en van hall 8 tot hall 9 uur.
Telefoon 2981.
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 - Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken.
Marthavereeniging Bloembofstraat 1
Betrekkingsbureau voor vrouwen Alle
werkdagen van 1012, van 24 en van
89 uur Tel 1671 Tevens gezellig sa
menzijn voor Hollandsche meisjes, die bier
geen tehuis hebben. Zondag en Woensdag
van 810 uur n.m.
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 810 uur
op Maandag-. Woensdag- en Vrijdag
avond.
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat
Aanvrager, ssm versterkende middelen
voor arme zieken der S. V. E. -» Maan
dags van 23 uur. Donderdags van 12
uur.
Bisschoppelijk Museum. Dagelijks, uitge
komen Zaterdag, Zon- en Feestdagen, toe
gankelijk.
Dinsdag werden in staat van faillissemen
verklaard
H. Wernik, handelende onder den naam
W. Wernik, winkelier en koopman in meu
belen, te Haarlem, Lange Boogaardstraat
13 Curator Mr. J. H. J. Simons, te Haar
lem.
P. Witkop, expediteur te Zandvoort,
Heemskerkstraat 14. Curator Mr. W. G. J.
Veenhoven.
Ch. Jansen, aannemer te Haarlem, Frans
Halsstraat 31 rood. Curator Mr. J. C. Y.
Nieuwenhuys te Haarlem.
T. Helmus, vroeger te Haarlem, thans te
Velsen, Voorplaats 58. Curator Mr. F. J. D.
Theijsse.
J. D. Hammer, wonende te Haarlem, Kle
verlaan 84. Curator Mr. F. A. Davidson.
J. Rypma, controleur, te Haarlem, Alb.
Thijmstraat 27. Curator Mr. F. M. Hage-
meijer.
A. Koen, aardappelen koopman te Haar
lemmermeer, Aalsmeerderweg. Curator Mr.
F. van der Goot.
G. Giesberg, te Santpoort, Hagelinger
weg 36. Curator Mr. A. W. Heldema te
IJmuiden.
P. J. van den Berg, winkelier en koopman
in wijn te Haarlem, Houtplein. Curator Mr.
A. A. Huizenga te Haarlem.
E. van Denderen, te Haarlem, Ged, Oude
Gracht 95. Curator Mr. J. Deenix te Haat
lem.
Nicolaas Laan, aannemer te Nieuw-Ven-
nep, gem. Haarlemmermeer. Curator Mr.
C. Blanke voort.
Rechter-Commissaris in al deze faillisse
menten Jhr. Mr. R. de Marees van Swinde-
ren.
Vernietigd werd het faillissement van R
Garenkooper, bouwvakarbeider te Zaan
dam, uitgesproken 23 September 1924.
Opgeheven werden de faillissementen van:
le. J. A. Reyntjes, kleermaker te Velsen,
uitgesproken 27 Mei 1924.
2e. P. van der Poel, te Haarlem uitgespro
ken 23 September 1924.
3e. N. Bramson, wonende te Zandvoort,
uitgesproken 8 Juli 1924
HOOGER BEROEP.
Door den Heer Officier van Justitie al
hier werd hooger beroep aangëteekend te
gen het vrijsprekend vonnis van J. C- S.
huisvrouw van H. v. Z., gedetineerd alhier.
Mede werd hooger beroep aangeteekend
door P. H. J. van D. te Alkemade ter zake
eenv. beleediging aangedaan aan een ambte
naar in functie veroordeeld tot 8 dagen gev,
straf.
Dezer dagen heeft té Bloemendaal een
genezing plaats gevonden, welke zeker als
merkwaardig mag worden betiteld.
Naar aanleiding van verschillende gege
vens en in verband met een onderhoud met
de genezene zelf zijn wij in staat de volgen
de bijzonderheden mede te deelen:
Mejuffr. M. Uitendaal, wonende te Bloe
mendaal aan den Aelbertsbergweg, miste
reeds gedurende zes jaren het gebruik van
haar beenen.
Dit was een gevolg van een griepaanval,
weke haar zes jaren geleden had getroffen
en welke gepaard ging met een zenuwver-
Lmming, waardoor de beenen en voeten
sindsdien den dienst weigerden.
Verschillende doktoren werden geraad
pleegd, vele behandelingen toegepast, maar
na eenige jaren van vruchteloos pogen had de
behandelende geneesheer, zoo vertelde men
ons, de zieke opgegeven. Hoop op beterschap
bestond toen niet meer. De patiënte kon zich
ternauwernood, geholpen door anderen met
behulp van krukken voortsleepen. De voeten
misten alle kracht.
Zoo bleef de toestand tot Dinsdagmorgen
7 October, op het Rozenkransfeèst.
Zooals zij gedurende haar ziekte steeds
gewoon was geweest, had de patiënte des
morgens een weinig Lourdes-water gebruikt
Eenige dagen tevoren had zij wederom
een nieuwe voorraad van dit water uit Lour-
des medegebracht, waarheen zij sinds vier
jaren elk jaar ging om van de H. Maagd ge
nezing van haar ziekte te vragen echter tot
cog toe zonder resultaat.
Als een staaltje van standvastig vertrou
wen in de hulp van de Moeder Gods mag
hier zeker nog vermeld worden, dat de pa
tiënte bij haar laatste bezoek aan Lourdes,
toen zij voor de laatste maal -oor het ver
trek bij de grot gebracht werd, zij tot Maria
gebeden had haar te genezen en er aan tóe
had gevoegd, dat zij hoopte, dat Maria haar
nu zou helpen en zij met haar krukken niet
meer in Lourdes zou oehoeven komen. Ze
wilde graag terugkomen in Lourdes, als het
dan maar was zonder krukken, om de Moe
der Gods voor haar genezing te bedanken.
Het was dan op het Rozenkransfeest op
Dinsdag 7 October, dat de zieke tegen den
middag, ongeveer te 12 uur, de gedachte in
zich voelde opkomen, dat, wanneer ze nog
een weinig Lourdes-water gebruikte, zij in
staat zou zij- op de b en te staan en te
kunnen loopen. En de daad bij V et woord
voegende dronk zij een glas Lourdes-water,
stond van het bed op en begaf zich naar
het naast liggend vertrek, waar de huisge-
nooten zich bevonden. Onnoodig te zeggen,
dat deze van verbazing als verstomd waren,
toen zij het meisje, dat ze sinds zes jaar niet
anders hadden gezien dan op krukken zien
voortsleepend, nu als ieder ander gewoon
zagen loopen. Groot was de blijdschap na
tuurlijk en in haar vreugde over de gene
zing kleedde het meisje zich aan en begaf
zich terstond naar de kerk te Bloemendaal
om de H. Maagd Maria voor die groote
gunst te gaan bedanken. Zonder eenige zicht
bare moeite legde zij den afstand van haar
woning naar de kerk, welke vrij groot is,
af.
Al spoedig verbreidde zich het gerucht dei'
genezing door het dorp en in zijn predikatie
van Zondag j.l. maakte de Zeereerw. Heer
Willenborg, pastoor der parochie, openlijk
gewag van de heuglijke gebeurtenis en
voegde de mededeeling er aan toe, dat Don
derdag 16 October des morgens te half ne
gen een plechtige gezongen H. Mis uit dank
baarheid jegens O. L. Vrouw van Lourdes
zou worden opgedragen in de parochiekerk.
De genezene voelt zich geheel wel en
heeft reeds eenige wandelingen gemaakt,
zonder hiervan eenigen hinder te ondervin
den.
De behandelende geneesheer, Dr. H. L. van
Beusekom te Bloemendaal, wien wij aan
gaande dit feit inlichtingen vroegen, weiger
de iets omtrent den aard der ziekte of om
trent de genezing mede te deelen, op grond
van zijn ambtsgeheim.
We zijn dus niet in staat meerdere mede-
deelingen te doen omtrent den aard en hst
verlóóp der ziekte, alhoewel de genezing
zeer zeker merkwaardig is te noemen.
G' "V -V' 'S VV" r7 - V'V/
B. De uitvoering.
Wij hebben ons afgevraagd, hoe het is
gekomen, dat er na de overschoone Passa-
caglia van Bach geen plaatsje was te vin
den voor den dichter, den zanger van het
orgel: César Franck. De' keuze der sym
phonic van Saint Saëns was weliswaar zéér
verklaarbaar, zóó zelfs, dat ik vanaf de
eerste plannen om het orgel hier te plaat
sen, kon wijzen op dit werk als bij uitstek
geschikt om het instrument hier te inaugu-
reeren. Maar het blijft jammer, dat de eer
ste indrukken, die wij bij een vol bezette
zaal hebben gekregen van het werk van
Cavaillé Coll. zich niet mochten verbinden
aan de wonderbare atmosfeer der harmo
nieën en even verrukkelijke polyphonie van
Franck's muziek, die met de sfeer van dit
orgel is saamgeweven. Die sfeer hebben wij
allerminst gehoord in 't Concerto sinfonico
van Enrico Bossi, zeer zeker niet in het
eerste deel, dal van deze compositie het
zwakste is, omdat er geen psyche uit
spreekt. Het middendeel heeft althans een
interessant concertante tusschen de 2 celli,
alt en viool, en het slotdeel, dat interessant
is door zijn vibreerend rythme, en daarbij
zeer gelukkig partij trekt van den donke
ren klank der altviolen, heeft na de orgel-
cadens een gedeelte vóór het slot, dat in
a-majeur staat en daar werkelijk als finale-
deel goed op zijn plaats is.
Zoo dit concert heeft moeten dienen om
onzen stadsorganist den heer George Ro
bert als zoodanig in te luiden, dan herinner
ik liever aan Bach's Passacaglia, die door
hem op treffende wijze werd ten gehoore
gebracht. Het orgel sprak hier zijn ziel uit.
maar bii Bossi speelde het langs het orkest
heen, zijn stem klonk hard en droog en het
maakte op mij den indruk van een spreker
die kucht omdat hij 't juiste woord niet kan
vinden en maar om een glas water vraagt.
Voor de beide slotedeelen kan men om
bovengenoemde redenen een uitzondering
maken en zijn genoegen hebben aan 't
feit dat de eerste blooheid bij den spreker,
die zijn onderwerp schijnt gevonden te heb
ben, staat te verdwijnen. De tongwerken
deden hier hun Duitschen naam „Schnarr-
■werke" alle eer aan, het geluid scheen zich
op te stapelen en niet weg te willen, en,
laat het ons maar feerlijk zeggen: gaarne
hadden we voor deze geluidgeving de zaal
eenige malen grooter en vooral hooger gc-
wenscht. Aangezien deze mogelijkheid nu
eenmaal uitgesloten is, blijft de éénige nog
restende: met het gebruik der thans aan
gewende tongwerken niet le kwistig te zijn
en zich vanaf de orgelbank te trachten een
indruk te vormen van het ideaal van klank-
£eving-
De symphonic van Saint Saëns, mij be
kend van een uitvoering onder den leider
der „Concerts du Chatelel" Eduard Colon
ne, die haar zeventien jaren geleden met
het orkest van hei concertgebouw expo
seerde, kwam heel'wat beter tot haar recht.
Het orgel wordt hier prachtig aangewend
en de sous-basse, die hier in eindelooze
diepten schijnt te zinken, verleent aan bet
langzame middendeel, waar de violen haar
lied vinden voortgezet in den zang van kla
rinet en trombone, een waarlijk verrassend
timbre. Ook de plaats in het finale, waar
het orgel zich met het rythme der piano-
figuren verrijkt, is van buitengewone wer
king. Zoo deze symphonie van Saint-Saëns
vroeger gold als het hoofdwerk van sym-
phonisch genre in Frankrijk, dankt zij dit
zeer zéker aan hét finale in de voornaam
ste plaats, waar men zelfs aan het fugato
méér vreugde beleeft dan enkel de „satis
faction de l'esprit". Intusschen: de ..subli
me vertigo de l'émotion" vinden wij meer
onmiddeliijk bii die jongere Franschen, die
aan kleurenrijkdom der harmonie, zoomede
aan interessante symphonische factuur dit
werk al een duchtig eind achter zich lieten.
Het heeft in de lange jaren dat ik dit
werk niet hoorde, nog zóóveel levens
kracht behouden, dat de uitvoering door
het orkest der H. O. V„ onder Gerharz'
enthousiaste leiding, waardoor 't ensemble
het summum van technisch kunnen gaf, ons
het luisteren ruimschoots beloonde. Wel kan
ons op momenten waarop Saint-Saëns in den
toon der rethoriek vervalt, het „wat" min
der interesseeren dan het „hoe", maar waar
dit laatste gaat in gelukkig samentreffen
met de vertolking, kon deze „musique d'ar-
tiste" ons toch verduidelijken, waarom juist
op dit werk de keuze viel bij de inwijding
van het orgel.
Organist, orkest en leider hebben met
veel geluk hun beste krachten kunnen ge
ven, om dit concert te maken tot een voor
Haarlem interesasnt muzikaal gebeuren.
G. J. K.
Er was een talrijk publiek bij het muziek
festijn aanwezig. De groote zaal was bijna
geheel gevuld met heeren in smokings of
zwarte kleeding en dames in avondtoilet.
Onder de aanwezigen waren o.a. de Com
missaris der Koningin in de provincie Noord-
Holland, Jhr. mr. dr. A. Roëll; de leden
der Stalen-Generaal, wonende in Haarlem
of omliggende gemeenten; de leden van de
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
en de Griffier der Provinciale Staten; de le
den der Provinciale Staten van Noord-Hol
land wonende in Haarlem of omliggende
gemeenten; bijna alle leden van den ge
meenteraad van Haarlem; Jhr. mr. J. W. G.
Boreel van Hogelanden, oud-burgemeester
van Haarlem; de heeren Joh. de Breuk,
Hulswit en L. Modoo, oud-wethouders van
Haarlem; de gemeentebesturen van de om
liggende gemeenten; de heer Mr. W. C. C.
Pijnacker Hordijk, oud-secretaris van
Haarlem; leden van de rechterlijke macht,
alsook plaatselijke militairen, de Deken
van de Orde van Advocaten te Haarlem;
Belasting- en Registratie-autoriteiten; de
hoofdinspecteur van den Arbeid le Haar
lem; de Rijks- en Provinciale Waterstaat;
de Rijksarchivaris; de Commissaris van Poli
tie en de Hoofden van takken in dienst der
gem. Haarlem; de hoofden van 'afdeelingen
der gemeente-secretarie van Haarlem; de
hoofden der afdeeling van de Provinciale
Griffie; de hoofden van inrichtingen voor
Middelbaar Onderwijs te Haarlem; afgevaar
digden van de Kamer van Koophandel; de
Middenstandsvereenigingen te Haarlem; de
Alg. Ver, v. Bloembollencultuur; de Maat- i
schappij van Nijverheid en Handel; de H. O.
V.; de Bachvereeniging; de Maatschappij tot
Bevordering der Toonkunst; de Volksuni
versiteit en de R.K. Volksuniversiteit; de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen; de
vereeniging „Haarlem"; de sociëteit „Trou
moet Blycken"; de sociëteit „Vereeniging";
de Onderwijsorganisaties en organisaties van
gemeentepersoneel; een aantal Zangvereeni-
gingen te Haarlem; de Ned. Toonkunste-
naarsvereeniging; de Commissie van Beheer
voor den Stadsschouwburg; de afdeeling
Haarlem en dc Ned. Mij. tot bevordering
der Geneeskunst; de Mij. tot bevordering
der Tandheelkunde.; de oud-stadsorganist W.
Ezerman; de vereeniging van Notarissen; de
vereeniging voor Vreemdelingenverkeer.
De heer C. Maarschalk, burgemeester van
Haarlem, hield voor den aanvang van het
concert, de volgende toespraak:
M. de Commissaris der Koningin in de
Provincie Noord-Holland, M. de oud-burge
meester van Haarlem en gij allen, Dames
en Heeren, die gevolg hebt willen
geven aan onze uitnoodiging om hedenavond
hier tegenwoordig te zijn.
Ik heet u allen hartelijk welkom! Hel
stemt het Gemeentebestuur tot groote
vreugde dat Gij in zoo grooten getale zijt
opgekomen om getuige te zijn van de inwij
ding van ons schoone orgel, een gebeurte
nis die in de analen van het Haarlemsche
muziekleven met gulden letteren zal worden
geboekstaafd.
Ons orgel, inderdaad veel zijn nu trotscb
op dat bezit!
En nu gaan onze gedachten met groote
erkentelijkheid uit naar hen die gedreven
door vrijgevigheid en voorbeeldige gemeen
schapszin onze stad verrijkt hebben met
dit kostbaar instrument!
Wij mogen het betreuren dat noch de
Heer Stoop, noch de Heer Bunge hier aan
wezig zijn, deze wegens uitstedigheid, gene
uit andere redenen wij hebben dit te aan
vaarden!
Intusschen, ik had hier zoo gaarne gespro
ken van de dankbaarheid van de Haarlem
sche Burgerij voor het vorstelijk geschenk
dankbaarheid die niet zal tanen, maar die
zal blijven voortbestaan ook bij b n die na
ons komen, omdat zij, evenals wij, zullen ge
nieten van de klankenweelde van hel schit
terend kunstproduct van Cavoille Coll! Maar
nu ik de dankbaarheid van Haarlem's
ingezetenen niet aan de beide schenkers
persoonlijk kan vertolken, weerklinke hier
des te warmer, des te hartelijker den
wensch, dat gij nog lang getuigen mogen
zijn van de groote rol, die hun geschenk in
het muziekleven van Haarlem zal vervullen!
U spare nog een uitweiding over de
vele moeilijkheden die zich voordeden voor
dat het orgel kan worden geplaatst. Zij zijn
ten slotte overwonnen.
De voorbereidingen voor de opstelling en
de daarvoor noodige voorzieningen hebben
meer tijd gevorderd dan wij zelf hadden
kunnen denken. Maar nu het orgel is ge
plaatst uit ik gaarne een woord van waar-
aeering voor de beide mannen die dien ar
beid verrichtten, voor den heer George
Robert voor diens nauwlettend en
bekwaam toezicht en voor den heer
Adema, die aan het orgel arbeidde met de
piëteit van toewijding van den grijsaard, die
relf reeds lange jaren meester, nog eens
mocht beschouwen het kunstwerk dat hij
waardeert en waaraan hij als leerknaap zijn
eerste onzekere pogingen mocht wagen.
En zoo zullen dan aanstonds de toonen
van ons beroemd Paleisorgel, klinken door
deze zaal! Moge het nu en in een verre toe
komst innemen de plaats die de schenker
en wij met hem het zoo gaarne toedenken!
Gedurende de pauze werden verfrisschin-
gen aangeboden.
We ontvangen een fraai verzorgde uitgave
van „De Picus waarvan op aardige wijze
beschreven worden de werkzaamheden van
de N. V Houtindustrie „Picus", voorheen
J. Bruning en Zoon. te Eindhoven. Het
mooie boekje is met keurige foto's ver
lucht.
Donderdag a.s. zal door de Haarlemsche
Radiosociëteit (H.R.S.) in de achterzaal van
café „de Kroon", Groote Markt, Haarlem,
te half 9 uur precies, een lezing over Radio
gehouden worden, terwijl gedemonstreerd zal
worden met een zend- en ontvanginrichting
