De Engelsche verkiezingen.
De eerste uitslagen.
De instructies uit Moskou.
De Duitsche economische
toestand.
Vredespogingen door de
Wahabieten verijdeld.
De arrestatie van Tillesen.
MARKTNIEUWS.
De loonsverlaging bij de
Spoorwegen.
V er storing van een
godsdienstoefening
Tentoonstelling van oorlogs
papieren, postzegels en
noodgeld.
Schenking voor het gezant
schapsgebouw te Curacas.
De diepste plek in den Oceaan.
Roeping.
UIT BOEK EN BLAD.
Een marmeren buste van
Mr. Zimmerman.
Van het Hof.
De Sturkop-commissie.
Het innen van belastingen.
De Nederlandsche werkloozen
in West-Duitschland.
De salarissen van het rijks
personeel.
Mra R. J. H. Patijn en het
Dawes-rapport.
STATEN GENERAAL.
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
Wijziging Artikel 26 Arbeids
wet.
Nieuwe Tarief wet.
VERKEER EN POSTERIJEN.
De luxe-trein Berlijn-Hoek
van Holland.
De postcheque- en giro
dienst.
UIT ONZE OOST»
Indisch asfalt.
Communistische twaalf-
mannen-bonden.
LONDEN, 29 Oct. De toebereidselen die
heden in het geheele land, maar natuurlijk
vooral te Londen, werden gemaakt, om de
resultaten der verkiezingen zoo spoedig mo
gelijk algemeen bekend te maken, overtref
fen alles wat men tot dusver op dit gebied
in Engeland heeft gepresteerd. De „broad
casting" zal voor haar half millioen abon-
né's tot één uur 's nachts doorwerken. Alle
groote restaurants hebben vergunning ge
Kregen tot na het gewone sluitingsuur open
te olijven en overal waren reeds geruimen
tijd van te voren alle tafeltjes voor soupers
besproken. In het Savoy Hotel alleen wer
den door 1500 personen plaatsen gereser
veerd. Overal zullen de resultaten onmid
dellijk aan de gasten worden bekend ge
maakt. Verder zijn er in Londen en in de
voorsteden vele duizenden projectietoestel
len op kruispunten en pleinen aangebracht,
terwijl ook met behulp van „lichtkranten"
en geluidversterkers zal worden gewerkt.
De „Daily Mail" heeft de Albert Hall af
gehuurd en daarvoor gratis 10.000 toegangs
bewijzen afgegeven. In afwachting van de re
sultaten zal daar vocale en instrumentale
muziek ten gehoore worden gebracht. De
Labour Party heeft voor de Queens Hall 3000
toegangsbewijzen verkocht. Ook hier zullen
de publicaties door muziek worden afgewis
seld, terwijl van half tien 's avonds tot half
drie 's morgens tal Van politici het woord
zullen voeren.
Den geheelen dag reden door Londen de
kuto's, waarmede de kiezers naar hun stem-
bureaux werden gebracht. Te Molton in Lan
cashire wilde een aantal kiezers een groep
kinderen bij wijze van grap in een groote
auto naar een stembureau brengen; de auto
sloeg om, waarbij één kind werd gedood en
tien gewond. Churchill heeft vandaag uren
lang in zijn kiesdistrict rondgereden in een
rijtuig met tien paarden en versierd met de
Vnion Jack.
Z.ONDEN. 29 Oct. De eerste vijf ver
kiezingsuitslagen waren conservatieve win
sten, n.l. drie in Salford, e enin Wake
field eneen in Manchester. Vier zetels
werden op de Labour Party, één op de
liberalen veroverd,
LONDEN, 29 Oct. Op het oogenblik, 10
uur 45 (Greenwich-tijd), zijn nog slechts
enkele uitslagen bekend, doch deze wijzen
op een winst der conservatieven, zóó be
langrijk als zelfs niet door het conserva
tieve hoofdkwartier werd verwacht.
Te Salford, dat als een vaste burcht van
Labour werd beschouwd, verloren de La-
bourmannen al hun drie zetels aan de con
servatieven. In het district Salford South,
waar bij de vorige verkiezingen de soci-
list met een meerderheid van 2731 stem
men werd gekozen, werd thans de conser
vatieve candidaat gekozen met een meer
derheid van 706 stemmen; in Salford West
behaalde de conservatieven bij driehoeks-
verkiezingen een volstrekte meerderheid
van 3000 stemmen, terwijl daar het vorig
jaar de Labour-candidaat met een meer
derheid van 116 stemmen werd gekozen.
In Salford North verloor de bekende leider
van het Britsche vakverbond Ben Tillet, die
het vorig jaar met een meerderheid van
567 stemmen werd gekozen, zijn zetel, even
eens bij driehoek-verkiezing, aan den con
servatieven candidaat, die een volstrekte
meerderheid van 1100 stemmen verkreeg.
In Wakefield, waar bij de vorige verkie
zingen de meerderheid der Labour Party
621 stemmen bedroeg, werd ditmaal een
conservatieve candidaat gekozen, evenals
in het beurs-district van Manchester, waar
de liberalen het vorig jaar een meerder
heid behaalden van 73 stemmen, alsmede
te Great Yarmouth, waar de liberale can
didaat bij de vorige verkiezingen een meer
derheid van 2924 stemmen verkreeg.
LONDEN, 29 Oct. MacDonald zal Don
derdagavond naar het Foreign Office terug-
keeren. De conservatieve bladen beweren
met stelligheid te kunnen mededeelen, dat
men den premier dan het onomstootelijk
bewijs voor de echtheid van den brief van
Zinowjew zal leveren.
Dit bericht kan echter moeilijk als ve-
trouwbaar worden beschouwd, evenmin als
zodveel andere berichten, die op het laat
ste oogenblik vóór de verkiezingen worden
gelanceerd.
BERLIJN, 29 October. Vrijdagavond vindt
in Berlijn een samenkomst van de ministers
van financiën der Duitsche landen plaats, ter
bespreking van mogelijke verlichtingen van
den belastingdruk, in de eerste plaats wat de
inkomstenbelasting en die op den omzet be
treft.
PORT SOEDAN, 29 October. De poging
der vooraanstaande ingezetenen van Djed-
dah en Mekka om met de Wahabieten tot
een vergelijk te komen, is mislukt. De verte
genwoordiger der Wahabieten te Mekka
verklaart, dat de vrede onmogelijk is, wan
neer koning Ali op den troon blijft. Dit
schijnt een onoverkomelijke hinderpaal.
Djeddah is thans in staat van verdediging
gesteld. Er zijn militaire maatregelen getrof
fen, om aan den dreigenden aanval weer
stand te bieden. Vele burgers verlaten de
stad.
BERLIJN, 29 October. Tsjechische bladen
melden, dat heden het ministerie van justitie
te Praag heeft toegestaan, dat de moor
denaar van Erzberger, Tillesen, met de Duit
sche politiebeambten, die deze zaak aldaar
onderzoeken, zal worden geconfronteerd.
Men schijnt in Praag geneigd te zijn Til
lesen uit te leveren, in tegenstelling met de
Hongaren, die de collega van Tillesen,
Schulz rustig hebben laten loopen.
AMSTERDAM, 29 Oct. Aardappelen.
(Bericht v/d. mak. Jac. Knoop.) De aard
appelprijzen waren heden onveranderd.
AMSTERDAM, 29 Oct. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd 367 vette
kalveren, le kw. f 1.101.20, 2e f 0.96
1.10, 3e f 0.800.96 per kg. levend ge
wicht 65 graskalveren f 1622 per stuk
583 vette varkens Hpll. le kw. f 1.051.06,
2e f 1.031.05 per kg.Overz. en Geld.
le kw. f 1.051.06, 2e f 1.031.05 per kg.
slachtgewichtexport varkens f 0.91—
0.93 per kg.
WOERDEN, 29 Oct. Kaas. Ter markt
waren 399 partijen. PrijsGoudsche le
soort 7478, 2e soort f 6972, rijksmerk
f 7078. Handel traag.
GELDERMALSEN, 29 Oct. Fruit. Ter
Veilingsvereeniging „Geldermalsen en Om
streken" besteedde men voor zoete paradijs
7 ctcampagne zoet 8 ctcourtpendu 6 '/2 ct;
diverse zoete appelen 10 ctblanke bezie
6 ctpippelingen 6 '/2 ctkweeperen 1 ct
bellefleur 9 V,—13 ctJan Willems 7—11 ct
goudreinetten 8 li—16 ctjodenperen 2—3 j/2
ctgroenperen 1 2 ctsuikerperen
2143 ctbergamotten 1 5 ctnotaris
peren 2 li ctijsbouten 38 ctveentjes
9 ctmispels 812 ctwinterjannen 45
ctknolperen 23 ctcampervenen 3 4
ctdiverse zure appelen 5 ctdiverse stoofpe
ren 2 ctwintervijgen 712 (i ctholgaten
33 ctpondsperen 35 ctAvezaatsche
capellen 24 ctzoete bellefleur 510 ct;
herfstsuikerperen 2 3 ctgriezelperen
10 cttafelperen 6 ctparadijs 5 ctster
appelen 18 li23 ctkoningsrood 914
10 ctkleiperen 4 ctjasappelen 611
ctkortstelen 7%10 ctfoppen 1 ct;
rabouwen 4 cthaverperen 1 ctgrauw-
toet 7 ctlemoenappelen 1924 ctGerrit-
roelofe 8 ctpippelingen 2 ctbeiugelzoet
4 ctbenderzoet 6 ctstreepperen 2 ct
roodzoet 2 ctdunbasten 2 ctschijvers 2
7 li ctalles per kilogram eerste soortno
ten 3441 ct. per 100 stuks fabrieken
euurkroet f 2.80 zoetkroet f 2.80 peren-
kroet f 1.75, alles per 100 kg.
MAASTRICHT, 29 Oct. Boter. Aanvoer
95.450 kg. Prijzen hoogste f 2.69, midden
f 2.58, laagste f 2.45.
MONNIKENDAM, 29 Oct. Aan de
najaarsmarkt waren heden aangevoerd 70
geldekoeien en hokkelingenprijzen van
f 195 tot f 315 per stuk. Handel matig.
ALKMAAR, 29 Oct. Paarden. Op de na
jaarspaardenmarkt werden 345 paarden aan
gevoerd. De prijzen varieerden van f 200 tot
ASSEN, 29 Oct. Eieren. Op de markt van
de V.P.N. waren aangevoerd 25.500 stuks
prijs f 1113 per 100 stuks.
ASSEN, 20 Oct. Paarden. Op de markt
waren aangevoerd 351 paarden,'25 veulens,
35 kidden, ruinen f 200300 meriën f 250
350 enters f 200250 veulens f 100
150; kidden f70—200.
BOVENKARSPEL (Station) 29 October.
Aangevoerd 200 baal uien, groote gele f 3.15
—3.45, drielingen f 3—3.10, Nep f 3.35 per
baal ;163.500 stuks bloemkool le soort f 5.75
f 3.55 per baal 163.500 stuks bloemkool
le soort f 1829 2e soort f 814.50 3e
soort f 5.758.50 per 100 stuks 14500 Kg.
51.500 Kg. roode kool f2.30—4.20 per 100
Kg.14500 Kg. gele kool f 33.80 per 100
Kg.; 113.200 Kg. witte kool f 1.30—1.50,
per 100 Kg. 90.900 stuks bieten, groote
f 10.50—12.75 kleine f 5.575—9 per 1000
stuks 330 zak slaboonen f 3.705.485 per
15 Kg.
ENKHUIZEN, 29 Oct. Zaden en peul
vruchten. Groene erwten f 1921 per 100
Kg. wijker vale erwten f2230, vale f30
f 30.25—40 grauwe f 3039 bruine boo-
bruine boonen f 2530 per H.L.bruin
mosterdzaad f 3944 per 70 Kg.maan
zaad f 25—26 karwijzaad f 22, beiden per
50 Kg.
HOORN, 29 Oct. Vee. Aanvoer 214 var
kens, vette f 0.820.90, Londensche f 0.66,
zouters f 0.72. Handel goed.
GOUDA, 30 October. Kaas, Aangevoerd
155 partijen. Handel flauw. Eerste kwaliteit
7274, tweede kwaliteit 6871; zwaar
dere rijksmerk 78; met rijksmerk eerste
kwaliteit 7375 idem tweede kwaliteit
70—72.
WOERDEN, 29 Oct. Kaas. Aanvoer 399
partijen. Eerste kwaliteit 7478; tweede
kwaliteit 6972; met rijksmerk 7078.
Handel traag.
De kantonrechter te Amsterdam, mr. Car-
sten, heeft Woensdag vonnis gewezen in de
procedure van een leerling-machinist bij de
Nederlandsche Spoorwegen, tegen de spoor
wegmaatschappij, inzake de 10 loonsver
laging, die 1 Januari j.l. is ingegaan.
Eischer had gemeend, dat het personeel bij
de spoorwegen het recht heeft zich te beroe
pen op art. 36 van het R. D. V., dat niet ge
wijzigd mocht worden, terwijl ook geen arti
kelen aan het R. D. V. toegevoegd mogen
worden. Evenmin mochten de loonen buiten
het R. D. V. om gewijzigd te worden. Eischer
achtte dan ook de 10 loonsverlaging een
onrechtmatige daad en wenschte alsnog uit
betaling van de 10 van zijn loon, vanaf 1
Januari j.l.
De kantonrechter verwierp echter den
eisch en stelde de spoorwegmaatschappij in'
het gelijk.
Voor de-rechtbank te Arnhem stond Dins
dag terecht een landbouwer uit Nijmegen,
bekend als „het boertje bij de Heilige Land
stichting". Hij had een wrok tegen de stich
ting, omdat de stichting een parochieweg had
afgesloten. Aan het einde van dien weg had
het boertje een kiosk, die aan de verlofzaak
van de H, Landstichting concurrentie aan
deed en door de wegafsluiting zag hij zich
belemmerd in zijn broodwinning.
In den morgen van 7 September werd in
en bij de kapel kerkdienst gehouden onder
leiding van Vicaris Suys; tijdens de gods
dienstoefening werd in de nabijheid van de
kapel daverend lawaai gehoord, waardoor
de woorden van den geestelijke onverstaan
baar werden. Bij onderzoek bleek, dat de
zoon van het thans terechtstaande boertje
op diens erf met twee stoken op een ijzeren
plaat sloeg, en daardoor het lawaai veroor
zaakte. De veldwachter gelastte den jongen
om op te houden, omdat de menschen in de
kerk gehinderd werden; beklaagde heeft
toen de stokken van zijn zoon overgenomen
en sloeg zoo hard hij kon op hét ijzer. Er
volgde proces-verbaal tegen het boertje we
gens het verstoren van een godsdienst
oefening.
De subst.-off. van justitie, mr, Lasonder,
wees er op, dat bekl. reeds herhaaldelijk ge
tracht heeft om den dienst in de kapel te
verstoren. Bekl. staat echter voor de eerste
maal terecht, is overtuigd gegronde grieven
te hebben tegen de H. Landstichting en vol
komen in zijn recht te staan. Z. E. A. achtte
daarom oplegging van een geldboete vol
doende. Eisch 25 boete subs. 25 dagen
hechtenis.
De verdediger, mr, Ter Haar uit Nijmegen
betoogde, dat bekl. niet de bedoeling -had
om de godsdienstoefening te verstoren. In de
-kerk was de dienst afgeloopen en dat bij de
kapel een dienst werd gehouden kon bekl.
niet weten. Bekl. had de gewoonte, om na
afloop van de kerkelijke plechtigheden met
stokken op zijn ijzeren plaat te slaan, voor
eerst om de kerkgangers naar zijn kiosk te
lokken en ten tweede om de duiven van
den pastoor te verjagen.
Waar het opzet ontbrak vroeg pl, vrij
spraak.
Uitspraak 4 November,
ILt-'t-
De Vereeniging Ons Huis te Rotterdam
houdt een tentoonstelling van een verzame
ling, bestaande uit een 200 stuks oorlogs-
geld en papieren, toebehoorend aan den
heer R. A. Haverkorn van Rijsewijk, waar
van enkele penningen en noodgeld door den
heer A. J. Bemolt van Loghem Slaterus en
mevrouw Pijnappel toegevoegd zijn.
Buiten het interessante noodgeld, van een
dertigtal landen, onderverdeeld in postze
gel-, papier-, metaal-, porcelein- en ande
re soorten van noodgeld, bestaat het ten
toongestelde o.a. uit gecensureerde couver
ten, merkwaardige oorlogspostzegels en
andere zegels.
Een groot aantal nummers wordt in be
slag genomen door distributie-papieren, als
brood- en andere levensmiddelen-kaarten,
bonboekjes, maximum-prijsaankondigingen,
enz.
De verzameling is in vijftien groepen ver
deeld. Behalve het bovengenoemde bestaat
het tentoongestelde uit bulletins, internee-
ringskamp-papieren, Duitsche en' Oosten-
rijksche distributie- en legerpapieren, kaar
ten, boeken, brochures, tijdschriften, tele
gramboekjes met alle oorlogstelegrammen
van Duitschland, enz.
Ter verduidelijking van de interessante
nummers is bij iedere groep een korte uit
legging geplaatst.
De heeren prof. dr. J. F. S. Esser, hoog
leeraar aan de Universiteit te Berlijn, en
P. Boendermaker Czn. te Bergen (N.-H.)
hebben aan de Nederlandsche Regeering een
verzameling schilderijen van Nederlandsche
meesters aangeboden om te worden ge
plaatst in het nieuwe gezantschapsgebouw
te Caracas (Venezuela).
De Regeering heeft dit denkbeeld op
hoogen prijs gesteld en de schenking der
beide heeren dankbaar aanvaard.
De „Daily Chronicle' verneemt uit New
York, dat de diepste plek in den oceaan
thans ontdekt is op 145 mijlen zuidoostelijk
van Tokio. Deze plek is 3634 voet dieper
dan de Mount Everest hoog is, d. w. z.
32.636 voet. De Mount Everest is „slechts"
29.002 voet hoog.
Tot de redactie van „Roeping" is toege
treden de heer Theo van der Bijl, muziek
criticus te Amsterdam. De abonnementsprijs
is teruggebracht tot 10 per jaar.
WAS ONS HART NIET BRAN
DENDE IN ONS? Tien jeugdpree-
ken van Dr. H. T. OBBERMAN,
met een woord van nagedachtenis
door Dr. G. W. OBERMAN. (Uitg.
N.V. Korteweg en Stemerding,
Rotterdam.)
In deze met bijzondere piëteit, voornaam
verzorgde uitgave, die met een prachtig af
beeldsel van den op 31 Augs. j.l. te Leeuwar
den overleden predikant Dr. HEIKO
.BERIUS OBERMAN prijkt, trof ons de rijk
ontwikkelde phantasie, de dramatische uit
beeldingskracht en zeggingsgave, maar vooral
het voor iedereen open, edel karakter van
den op 41 jarigen leeftijd aan de liefde der
zijnen ontrukten man.
Dr. Oberman was van 19151920 predikant
der Hervormde Gemeente te Heemstede.
Een critische beoordeeling dezer preeken
zal men van ons wel niet verwachten. Zulks
ligt trouwens geenszins op onzen weg.
Een enkele aanhaling uit „Vriendschap"
volge hier:
„Er bestaat een hoogere vorm van vriend
schap; als er niets geschiedt en niets gezegd
wordt en het toch goed is. De vriendschap,
die zwijgt. Zie, dat, is het kenmerkend ver
schil tusschen een vriend en een kennis. Bij
den laatste moet ik spreken. Hij verwacht
van mij, dat ik woorden zal geven; hij zou
zich verwonderen als ik niets zeide of deed.
Daarom is hij ook mijn kennis, iets anders
dan mijn vriend. Want mijn vriend kent mij
tot in de diepsten van mijn wezen. Bij een
vriend kan ik komen en niets zeggen. Hij mist
mijn gewonen glimlach, hij ziet de wolk zich
plooien op mijn voorhoofd, maar hij vraagt
de reden niet. Mijn vriend kent mij en weet,
dat ik spreken zal, als het moet en als het
kan. Hij vindt, dat ik ook zwijgen mag."
Dit is niet op de eerste plaats fraai gezegd,
maar vooral zuiver-fijn, innig en diep gevoeld
en eert ten hoogste het karakter van hem,
die het uitsprak.
B'
m-j
Te Rotterdam heeft zich een voorloopig
comité gevormd met het doel, een buste in
marmer van oud-burgemeester mr. Zimmer
man te laten vervaardigen en deze buste tot
plaatsing in 't nieuwe Raadhuis aan te bie
den aan het gemeentebestuur, Dit comité
bestaat uit de heeren Ewald Behle, dr. P.
van Bijsterveld, H. A. Hofmans, A. J. Kas-
teelen, J. F. Tuinstra, oud-officier van ge
zondheid le klasse, en Jos. Wolff.
Het heeft zich reeds tot mr. Zimmerman
gewend tot het bekomen van de noodige
machtiging daartoe, en heeft hierop een
gunstig antwoord ontvangen.
H, M. de Koningin-moeder is Woensdag
middag per Staatsspoor van 12.50 uur in
de Residentie teruggekeerd, na haar verblijf
in Duitschland, dat gevolgd werd door een
verblijf op het Loo. De Koningin-moeder
werd op het perron verwelkomd door gene-
raal-majoor Benteijn, gouverneur der Resi
dentie, en door den burgemeester, mr. Pa-
tijn. Het gevolg bestond uit de hofdames
baronesse Van Ittersum en jkvr. v. d. Poll
en den hofmaarschalk jhr. mr. W. Röell. In
open auto's werd naar het paleis in het
Lange voorhout gereden.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
mevr. De VriesBruins, in zake maatrege
len n. a. v. het verslag der Sturkop-com
missie, heeft de minister van Waterstaat ge
antwoord, dat het onderzoek omtrent deze
aangelegenheid nog niet zoover gevorderd
is, dat thans reeds antwoord gegeven kan
worden.
Een goede regeling in Huizen (N.-H.)
De te Huizen sedert eenige jaren bestaan
de gemeentelijke Belasting-Ophaal en
Stortingsdienst is een mooi succes gewor-
worden. Aangesloten zijn reeds 800 deelne
mers en de ontvangst beloopt 50.000
's jaars. De Min. van Financiën heeft de Hui-
zer instelling officieel erkend en als rijksbij
drage een provisie toegekend over het be
drag der rijksbelastingen, dat via dezen
dienst wordt geïnd. Men kan bij dezen
idenst betalen in 50-wekelijksche- en 12
maandelijksche stortingen. Ontvangen wor
den: gemeentelijke- en rijksbelastingen,
schoolgelden, woninghuren, betalingen voor
gas-, electriciteit- en doktersrekening; de
gemeente voorkomt dóór het tijdig innen
de dure kasgeldleeningen, dat voor Huizen
reeds 2500 a 3000 renteverlies be
spaarde.
Geen uitkeerfngen meer na 1 Nov.
Het Nederlandsche ministerie van Binnen-
Iandsche Zaken heeft, bij rondschrijven, aan
allen die in West-Duitschland werkloos-
heidsuitkeering ontvangen, doen weten, dat
deze uiteering per 1 Nov. e.k. zal komen te
vervallen. De voor gehuwden hierdoor ont
stane moeilijkheden zullen zoo mogelijk
worden verzacht, voor ongehuwden is elke
verdere uitkeering na 1 Nov. uitgesloten.
Wedklooze Nederlanders in West-Duitsch
land moeten zoo mogelijk door bemiddeling
van de Arbeidsbeurs van Oberhausen in de
Limburgsche mijnen te werk gesteld worden.
Het Nederlandsche congres, dat 3 Nov. te
Dusseldorf plaats vindt, zal het vraagstuk
van de ondersteuning der werkloozen onder
de oogen zien.
Het georganiseerd overleg.
Het „Comité van Zes" heeft Woensdag bij
de Tweede Kamer een breed gemotiveerd
adres ingediend, waarbij met grooten aan
drang wordt verzocht te willen bevorderen:
le. dat het Georganiseerd Overleg grondig
wordt herzien en dat maatregelen worden
genomen, waardoor dem oeilijkheden, die
zich in den loop van dit jaar hebben voor
gedaan zooveel mogelijk worden voorko
men; 2e. een gedetailleerde ambtenaren- en
salarissenstatistiek wordt samengesteld; 3e.
een serieus onderzoek wordt ingesteld naar
de alarisvoorziening van het rijkspersoneel,
mede in verband met het verloop vao de
indexcijfers, ten aanzien waarvan, naar het
oordeel van adressant, de regeering van een
verkeerde preamisse blijft uitgaan, waardoor
een groote verwarring ontstaan en ernstige
misstanden gewekt zouden zijn.
Mr. R. J, H. Patijn te 's-Hage heeft een
benoeming aanvaard tot lid van de Auf-
sichtsrat van de bank voor Duitsche indus
trie-obligaties. De Dawesrapporten leggen
de Duitsche nijverheid een last van 5 mil
liard goudmark op. Bedoelde bank is in het
leven geroepen om hetgeen de industrie
daarvoor zal hebben op te brengen te be-
heeren en liquide te maken. Van de Auf-
shictsrat van deze bank worden vier leden
benoemd door de niet-Duitsche leden van
de Generalrat van de Duitsche Rijksbank,
drie door de commissie voor herstel en zeven
door de Duitsche regeering. Mr. Patijn is
met een Amerikaan, een Zwitser en een Ita
liaan door de eerstgenoemde groep aange
wezen.
De zetel der bank is te Berlijn.
In verband met de kwestie van herstel is
aan mr. Patijn nog een ander ambt opge
dragen. Een commissie van 9 personen, be-
astande uit vier geallieerden, vier Duitschers
en een neutralen voorzitter isgev ormd, om
de kosten van de bezetting van Rijnland
vast te stellen. Het voorzitterschap van deze
comissie was den heer Patijn aangeboden.
Deze functie heeft mr. Patijn aangenomen
onder het voorbehoud, dat hij het recht zou
hebben haar onmiddellijk neer te leggen, in
dien bleek, dat dit hem om eenige reden
gewenscht voorkwam. Hij had eerst bezwaar
gemaakt, aangezien de inlichtingen, die men
gaf omtrent aard en omvang van het werk
der commissie, niet duidelijk genoeg waren.
Maar men stelde er prijs op de commissie
onmiddellijk te constitueeren, en toen ver
klaarde mr, Patijn zich op verzoek bereid
zijn keuze in ieder geval voorwaardelijk te
aanvaarden.
VERGADERING VAN 20 OCTOBER
Geopend te 2.10 uur.
Na verzet van mevr. Pothuis-Smit en de
heer Mendels (S.D.A.P.) die bezwaar hebben
tegen spoedbehandeling, wordt het voorstel
van den Voorzitter, om dien middag het
wetsontwerp tot wijziging der Arbeidswet,
(verlenging vergunning voor overwerk voor
jongelieden) in de afdeelingen te behandelen
met 21 tegen 15 stemmen aangenomen.
Vervolgens werd het wetsontwerp „Ruil
verkaveling" in behandeling genomen,
VERGADERING v. WOENSDAG 29 OCT.
nam. 1 uur.
Aan de orde is een voorstel om art. 26
der Arbeidswet te wijzigen. (Verlenging van
den termijn voor 10-urigen arbeidsdag voor
14- en 15-jarigen.)
De heer SCHAPER (S, D.) verklaart zich
tegen dit voorstel dat zeer gewichtig is en
in strijd met den geest van de Arbeidswet.
Deze bepaling is niet noodig en de industrie
moet zich daar maar bij aanpassen.
De heer SMEENK (A.R.) zal, met het oog
op de tijdsomstandigheden vóór dit ontwerp
stemmen, maar bij hoopt dat op den duur
een eind aan deze bepaling zal komen.
De minister van Arbeid, de heer AAL-
BERSE heeft ook noode dit voorstel ge
daan. D? wijze, waarop de bepaling tot nu
toe is toegepast, had, naar spr's oordeel, het
vertrouwen van den heer Schaper verdiend.
Van de 6117 overwerkvergunningen die ver
leend zijn, zijn er slechts 29 krachtens deze
bepaling gegeven. Spr, heeft nu en dan te
kiezen tusschen het verleenen van over-
werkvergunning of het stopzetten van het
bedrijf. Hij kiest dan het eerste. Alle ver
gunningen worden gegeven voor zeer kor
ten termijn en spr. stelt zich telkens op de
hoogte van den toestand. Hoe de toestand
over 3 of 6 maanden zal zijn weet niemand,
maar spr. zal het punt steeds ernstig over
wegen.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd met
61 tegen 19 stemmen.
Voortgegaan wordt met de behandeling
van de nieuwe Tariefwet.
Art. 83. (Mangels, waschmachines).
De heer IJZERMAN (S D.) acht het on
billijk dat deze machines voor huishoudelijk
gebruik op 8 pCt. staan. Hij acht 5 pCt., ge
lijk als die voor de industrie, billijk,
Mevr. BAKKER-NORT (V.-D.) verdedigt
een gelijkluidend amendement.
De heer VAN GIJN (V.-B.) wenscht de be-
lastiting voor deze artikelen geheel te
schrappen.
Mej. MEIJER (R.-K. ondersteunt het
am endement-Bakker-N ort.
De Min. ven Financiën, de heer COLIJN,
is bereid het amendement-Bakker-Nort over
te nemen, omdat daarvoor van alle kanten
steun komt,
Het artikel wordt goedgekeurd met 51 te
gen 31 stemmen.
Art. 85. (Manufacturen, weefsels, stoffen,
enz.)
De heer VAN GIJN (V.B.) wenscht aller
eerst het percentage voor manufacturen van
8 op 5 pCt. te brengen. In de tweede plaats
wenscht hij onder de bijzondere bepalingen
ook op te nemen het ongebleekte katoen ten
dienste van katoendrukkerijen, ververijen en
bleekerijen en het wollenflanel ten gebruike
bij de katoensterkerijen.
De MINISTER zegt, dat verlaging van het
percentage zou beteekenen een verminde
ring van 3 millioen, 3 ton. Feitelijk is dat
punt bij de algemeene beschouwingen afge
daan, Van protectie is hier geen sprake,
want de voorsprong, die Nederland heeft,
wordt niet noemenswaard verkleind. Het be
trekken van de bleekerijen in de bijzondere
bepalingen moet spr. afwijzen. Drukkerijen en
ververijen blijven vrijstelling genieten, omdat
zij daarop reeds vele jaren zijn ingericht.
Het gaat echter niet aan, die vrijstelling uit
te breiden tot de bleekerijen. Ware het niet
dat de drukkerijen en ververijen reeds jaren
lang de vrijstelling hadden, dan zou spr. er
voor zijn ze niet toe te staan.
Het derde amendement wil spr. wel over
nemen.
Het eerste en tweede amendement-van
Gijn worden verworpen met zitten en op
staan.
Art. 90 (Muziekinstrumenten).
De heer TER HALL (V.-B.) wenscht de
muziekinstrumenten, die als gereedschap
zijn te beschouwen van muzikanten, vrij te
stellen.
De MINISTER laat deze beslissing aan de
Kamer.
Het amendement wordt verworpen.
Art. 91 (Naai-, brei-, stop, borduurmachi-
nes enz.)
Mevr. BAKKER-NORT (V. D.) verdedigt
een amendement om de naaimachines voor
huishoudelijk gebruik op 5 pCt, te laten.
De heer VAN GIJN (V.-B.) wenscht alleen
demachines op salonkastjes te belasten en
de overige vrij te laten.
De heer IJZERMAN (S.-D.) verdedigt een
amendement om voor eenvoudige naaimachi
nes de 5 pCt. te laten.
Mevr. BRONSVELD-VITRINGA (R.-K.)
ondersteunt dit laatste voorstel.
De MINISTER gevoelt iets voor het laat
ste voorstel, dat alleen de eenvoudige ma
chines wil ontlasten. Hij is bereid dit amen
dement over te nemen.
Alles te zamen gaat het hier over kleine
bedragen.
De heer BOON (V.-B.) becijfert, dat het
voor groote fabrieken geen kleine bedragen
meer zijn. Garen, naaimachines en naalden
worden allen belast en dat geeft te zamen
wel een belangrijk bedrag.
Mevr. BAKKER-NORT (V.-D.) trekt haar
amendement in,
De amendementen die overblijven worden
bij zitten en opstaan verworpen.
Art. 92 (naalden en spelden).
De heer IJZERMAN (s.-d.) wenscht dit
artikel op 5 pCt. te laten en alleen de sier-
naalden, enz. op 8 pCt. te stellen.
De heer BOON (V.-B.) zegt, dat deze post
alweer een verzwaring is voor de industrie.
Hij wenscht alle breimachine-naalden, zoo
wel tongen- als hakennaalden, vrij te stel
len.
De MINISTER meent dat de naalden, die
de heer Boon bedoelt, al vrij zijn, maar hij is
bereid dit duidelijker in het artikel tot uit
drukking te brengen.
Het amendement-IJzerman brengt een
moeilijheid, omdat het niet mogelijk is, ver
schil te maken tusschen spelden en sier
spelden.
De heer BOON (V.-B.) trekt zijn amende
ment in.
Het amendement-IJzerman wordt ver
worpen.
Art. 93 (Naaldenkokers, enz.).
De heer IJZERMAN (V.-D.( doet een be
roep op de vrouwen der rechterzijde om
zijn amendement te steunen, dat hier weer
het percentage op 5 wil brengen (Gelach).
De MINISTER zegt. dat de kostbare soor
ten niet te onderscheiden zijn van de goed-
koope en hij is dus er tegen dat het per
centage 5 wordt.
De heer IJZERMAN (V.-D.) trekt het d„n
maar weer in.
Art 94 (Naturaliën enz.)
De heer BIEREMA (V. B.) wenscht de
opgezette dieren, enz. vrij te laten, gelijk
vroeger het geval was.
De MINISTER zegt, dat de tellurium's
enz. ook zijn belast en dat deze belasting
dan ook billijk is.
Het amendement wordt verworpen.
Art. 96. (Oliën en vetten, zeepen, reuzel,
enz.)
De heer DE GROOT (V. B.) wil de oude
rechten op deze artikelen handhaven, om
dat dat artikelen zijn die niemand kan mis
sen.-
De heer VAN DER WAERDEN (S. D.)
wenscht den last op petroleum, benzine en
aanverwante artikelen terug te brengen tot
het bestaande bedrag. De petroleum is on
misbaar voor de kleinere luiden en voor
een deel van het platteland.
De MINISTER zegt, dat deze verhooging
zuiver fiskaal is, maar nu ook afgewezen
wordt. De verhooging zal zijn een 54 cent
per liter petroleum. De benzine dient ge
deeltelijk voor luxe. Spr. laat deze 42 mil
lioen gulden niet schieten. Deze heffing zal
niet drukkend zijn, maar zelfs voor een deel
van de wcelde-artikelen geheven worden.
De beide amendementen worden ver
worpen.
Art. 97 (Papier).
De heer STAALMAN (V. B.) wenscht alle
papier, buiten de algemeene omschrijving
vallend, met 5 in plaats van 8 pCt. te be
lasten.
De heer DE GROOT (V. B.) wenscht
transfers, waarmede figuren op schüders-
of lakwerk worden overgebracht, vrij te
stellen.
De MINISTER neemt dit laatste amende
ment over. Het amendement-Staalman wordt
verworpen.
Art. 103. (Rookersbenoodigdheden).
De heer STAALMAN (V. B.) wil de bran
ders, koppen, doppen, sluitingen en roeren
uitschakelen.
De MINISTER zegt, dat dat niet kan, om
dat men dan de pijpen in stukken ging in
voeren.
De heer STAALMAN trekt het in.
Art. 108 (Schoenen, laarzen, enz.)
De heer BIEREMA (V. B.) acht de schoe
nen een belangrijk artikel, ook voor de
armste klassen, en wil dus de 5 pCt. daar
voor handhaven
De heer FLESKENS (R.-K.) wil de vrij
stelling van de klompen laten vervallen. De
klompen zijn geen gebruiksmiddel, meent hij.
Op het platteland draagt men klompen in
de steden schoenen. Dc klompen-industrie
hier te lande heeft het hard te verantwoor
den en daarom wil spr. den invoer wat be
perken.
De heer v. d, HEUVEL (A. R.) begrijpt
de verdediging van den heer Fleskens niet.
Hoe kunnen de klompenmakers er mee ge
diend zijn, als de klompen niet duurder
zouden worden?
Moet de heffing dienen als invoerverbod?
Spr. kan zich niet met het amendement ver
eenigen.
De heer FRUYTIER (R.K.) is vóór het
amendement, omdat de buitenlandsche
klompenmakers hier goedkoop het hout
koopen en daarna de klompen invoerqn.
Wanneer de invoer duurder wordt, zal dat
in het voordeel van de binnenlandsche in
dustrie zijn en zullen de klompen goedkoo-
per worden
De heer BRAAT (Platt. Partij) is tegen
dat amendement, omdat dit de klompen
duurder zal maken
De MINISTER kegt, dat klompen vrij wa
ren in het oude tarief. Er is geen reden
om daarvan af te wijken. Hij laat de beslis
sing aan de Kamer over.
Het amendement-Bierema kan spr. niet
aanvaarden.
De heer DRESSELHUYS (V. B.) wijst er
op, dat volgens den heer Fleskens de klom
pen goedkooper, volgens den heer v. d. Heu
vel duurder worden. Het 'is toch van be
lang dat wij eens weten, waar wij aan toe
zijn. Wat denkt de Minister er van?
De heer SCHAPER (S. D.) waarschuwt
tegen de politiek van den Minister, die bier
geen standpunt inneemt en de beslissing aan
de Kamer overlaat.
De MINISTER zegt, geen stellige uit
spraak te kunnen geven en daarom moet
ieder lid zelf beslissen Hij heeft het voor
stel niet gedaan. De mogelijkheid van duur
der worden heeft spr. niet ontkend en
daarom heeft hij tal van voedingsmiddelen
vrijgesteld.
Het amendement-Bierema wordt verwor
pen.
Het amendement-Fleskens wordt verwor
pen, terwijl vóór stemmen de heeren Her
mans, Sirring, Nolens, Rutgers, Fruytier, mej.
Meyër, v. d. Bilt, Ament. Fleskens Ma-
chielse, van Sasse van Ysselt, mevr. Brons-
veld-Vitringa, Knigge, v. IJijckevorssel, Wes-
terman, Bulten, Feber, v. Rijsewyck, Dek
kers, v. Dijk, Kuiper, Kooien.
De vergadering wordt verdaagd tot Don«
derdag één uur.
Halveering van den extra-toeslag.
De Tel. verneemt uit Berlijn, dat van den
luxe-trein BerlijnHoek van Holland waar
voor een bijzondere toeslag boven den D-
trein toeslag wordt geheven, in den laatsten
tijd weinig gebruik meer werd gemaakt,
daar de prijs blijkbaar te hoog werd ge
acht.
De Duitsche spoorwegmaatschappij heeft
thans besloten, den specialen L-treintoeslag
te verminderen van op 3 pf. per K. M.
Men verwacht daarvan een toenemend ge
bruikmaken van dezen trein.
Met ingang van 3 Nov. a.s. worden de
Nos. 70.000 t/m 89.999 weder voor den post-
chèque- en girodienst opengesteld.
Naar de Tel. verneemt, zal de dienst op
Maandag 10 November weer in zijn volle;
omvang in werking zijn.
Op het eiland Boeton (Z.O. Celebes), zijn
eenige jaren geleden vrij uitgestrekte asfalt-
lagen gevonden, welke een superieur product
bleken te kunnen leveren.
Met de uitoefening van dezen voor Indië
nieuwen tak van mijn-industrie is thans door
het' Gouvrnement een aanvang gemaakt door
het sluiten van z.g. „aannemingscontract"
voor een drietal terreinen. De „Javasche
Courant" bevat een besluit, waarin de voor
waarden van dit contract met den aannemer
den heer J. Schuurman Volker, worden ver
meld.
Ze luiden:
De aannemer ontvangt als loon voor de
winning van asfalt en de verwerking daar
van tot verhandelbare producten de werke
lijke opbrengst dier producten loco af-
scheepplaats Boeton, verminderd met 3
voor iedere 10C0 K.G., verkregen product,
indi,en de opbrengst 50 of minder per
1000 K.G, bedraagt. Indien die opbrengst
van 50 tot 80 per 1000 K.G. bedraagt,
wordt bovendien voor iédere 1000 verkre
gen product in mindering gebracht 010
voor iedere gulden waarmede de opbrengst
loco afschécpplaats Boeton een bedrag van
50 overschrijdt, terwijl indien de op
brengst 80 en meer per 1000 bedraagt,
boven en behalve genoemde bedragen voor
ieder 1000 K.G. verkregen product, alsnog
0.20 in mindering zal worden gebracht
voor eiken gulden waarmede die opbrengst
een bedrag van 80 overschrijdt.
Sneeuwbal-cursussen.
Volgens het „A.I.D." van 23 September
zijn de Indische communisten sedert eenige
weken bezig met de oprichting v» n cursus
sen volgens het zgn. „sneeuwbal-systeem."
Iedere cursus bestaat n.l uit 12 leerlingen
en deze zullen na voldoende ingewijd te
zijn, op hun beurt weer ieder 12 leerlingen
opleiden Gp deze wijze denkt men binnen
korten tijd de communistische idealen over
geheel Indië te verspreiden Het is niets
nieuws in de politieke beweging op Java.
Als een nabootsing van het kongsiewezen
in China werd het systeem door een Chi
nees het eerst in de Vorstenlanden toege
past en beschreven door wijlen dr. I. Grone-
maa in zijn: „Een kètjoegeschiedenis." Het
woord kètjoe zou zijn ontstaan uit een sa
mentrekking sinke baar en Tjoe, de eer
ste syllabe van den naam van dien Chinees;
als opperhoofd der rooverbende werd hij
aangeduid met Singkè Tjoe, zijn bendeleden
met kètjoe.
Het was echter meer de politiek van een
chevalier d'industrie, welke Singkè-Tjoe tol
richtsnoer in het' leven diende
Mas dr. Tjipto Mangoenkoesoemo imiteer
de het kongsie-wezen, waaronder Chineezen
op Java het bolsjewisme onder het mom
van een Japan-boycot hebben weten te be
mantelen; zij bleken met tien-mannen-bon
den te werken, waarvan de ontdekking voor
den ex-voorman der I. P. deze bekoring
had, n.l., dat hij te Solo een cursus oprichtte
waarvan ieder der leerlingen de verplich
ting op zich nam om na volbrachte studie
eveneens een leergang in het leven te roe
pen, terwijl mas dokter aan een nieuwen
cursus begon
Zoo is het hem dan ook, niettegenstaande
de beperking van het vergaderrecht, gelukt
onrust in Soerakarta te verwekken, daarin
bijgestaan door hadji Misbach, die tot zijn
ijverigste discipelen behoorde en op het con
gres van den Centralen S I. te Madioen
glimlachend wees op de aanwezigheid van
21 geheime vereenigingen in Soerakarta,
daarmede te kennen willende geven, dat
beperkt verga eerrecht een failure was.
Raden mas Soerjopranoto deed eel) po
ging om de tier.-mannen-bonden bij zijn r.
F. B, in te voeren, doch kwam daarvan te
rug.
