I
Ingezonden ifedadeeiingpn
Roomboter is niet meer ie betaien.
KUNST EN KENNIS
a 60 cents per regel.
1913 100
1913 100
1919 212
1920 234
1921 179
1922 157
1923 145
UIT DE ?ERS.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De Nederlandsche onderschei
ding aan Edward Bok.
DE JUSTITIEBEGROOTIMG.
Algemeene beschouwingen.
RECHTSZAKEN.
ALS WIJ STIL ZITTEN.
We zweven sedert den laatsten tijd wat
al te veel door het luchtruim dacht ik zoo. We
discuseeren uit den treure over Bedrijfs
organisatie en Medezeggenschap, we bab
belen al heel leuk over rentetheoriën en der
gelijke „vraagstukken" maar we zijn met
dat al zoover met de beenen van den beganen
grond geraakt, dat we het geheel gewone
rondom ons misschien wat al te weinig aan
dacht schenken.
Het iü heel goed dat we ons omtrent vraag
stukken als Bedrijfsorganisatie en mede
zeggenschap, om bij dit eene te blijven, een
meening trachten te vormen het kan zelfs
noodzakelijk zijn om dat te doen, want uit
alles wat er zoo al over geschreven en ge
sproken wordt, blijkt voldoende, dat nog
lang niet vaststaat wat daarmede bedoeld
wordt, evenmin als het duidelijk is, of we
al zoover zijn dat we gesteld dat het ons
aangeboden werd, er iets aan zouden
hebben. In elk geval is het zeer twijfelachtig
of de massa der arbeiders voor een dergelijke
hervorming en op dit moment wel zóó geest
driftig gestemd is als men uit het „applaus"
op onze vergaderingen aan dat onderwerp
gewijd zou kunnen afleiden.
Want hoe men zich bedrijfsorganisatie of
medezeggenschap ook denkt, altijd zal er
een groote mate van vertrouwen noodig zijn
in de personen, die als mandatarissen van de
arbeiders de onderhandelingen zullen voeren
of als overbrengers van hun bevinding zuilen
moeten optreden.
En of onze tijd nu wel zoo bijzonder uit
blinkt door vertrouwen in leiders e.d. is
toch wel aan zeer gegronden twijfel onder
hevig.
Want één van de redenen van den terug
slag dien we in onze sociale beweging onder
vinden, is juist het gebrek*,aan vertrouwen;
het doordringen van den communistischen
geest, waardoor alle vertrouwen vermoord
wordt en zoowel innerlijk als naar buiten de
kracht van onze organisatie wordt verlamd.
Waarom moeten we zoo nu en dan naar
den beganen grond terug we moeten die
akelige cijfers van onze Roomsche Vakbe
weging weer eens onder onze oogen nemen
en weer eens in ons geheugen terugroepen
dat er een tijd was, dat we honderd zestig
duizend leden sterk waren en dat we nu be
neden de 100 duizend gedaald zijn.
Denken we soms een vuist te kunnen ma
ken zonder dat we een hand hebben of
wat op 't zelfde neerkomtbedrijfsorgani
satie zonder organisatie
Ik ben er stellig van overtuigd, dat velen
onzer R. K. Werkgevers wel anders had kun
nen handelen dan zij gehandeld hebben en
*t is zeer de vraag of ook zij niet de wrange
vruchten zullen plukken van den teruggang
onzer beweging, die velen heimelijk of open
lijk bevorderd hebben, en of zij later niet
zullen wenschen, dat zij wat meer en wat
doeltreffender met de goedwillende arbei
dersorganisatie's aan de conferentietafel wa
ren gaan aanzitten om langs den weg van
vreedzame onderhandelingen alvast de fun
damenten der bedrijfsorganisatie te leggen
die straks wellicht van bovenaf zullen voor
geschreven worden.
Maar het is m.i. dwaasheid om het verwijt
alleen tot de werkgevers te richten en de
oogen te sluiten voor het feit, dat een onnoe
melijk aantal ook R. K. arbeiders zich
hebben teruggetrokken en daardoor de moge
lijkheid om een goede sociale verhouding
te scheppen, geweld hebben aangedaan.
De feiten aanvaardend zooals ze nu een
maal zijn, behoeven we wel niet de studie
op te geven over hoogst belangrijke onder
werpen als bedrijfsorganisatie en medezeg
genschap e.d. maar zullen we toch telkens
te bedenken hebben, dat we zonder krachtige
organisatie dergelijke wenschen niet kunnen
realiseeren wanneer we onze organisaties niet
op volle kracht brengen.
Het is niet denkbaar dat we ooit eenig
beteekenend succes zullen boeken als we dat
uit het oog verliezen.
En dat niet alleen. Bleef het er iiog maar,
bij, dat we vanwege de laksheid van velen
alleen maar wat langer wachten moesten op
de bevrediging van onze wenschen Jan Salie
zou er zich wél voldaan bij neerleggen.
Maar zóó is het niet. Als we het oude vuur
niet kunnen doen oplaaien in onze beweging,
dan zullen we ook in de arbeidersbeweging
zelf verstumperen, en zal men ons uitlachen
als we onze overtuiging wiilen uitdragen,
dat alleen van de doorwerking der Christe
lijke beginselen eenig heil te verwachten is.
We zullen ons overleveren aafi de socialis
tische beweging, die harerzijds weer veroor
deeld is om naar het communisme af te zak
ken, ondanks alle scheldwoorden welke er
nu tusschen de „kameraden" uitgewisseld
worden.
In het kort we staan voor de keus om er
te zijn of niet te zijn, maar als we er willen zijn
als het ons ernst is dat alleen door toepassing
van onze beginselen een dragelijke samen
leving is te verkrijgen, dan zullen we zoo
nu en dan ik herhaal de uitdrukking
naar den beganen grond terug moeten en
weer volle aandacht moeten schenken aan
de propaganda van huis tot huis, van man
tot man.
„De Strijd" het orgaan van het N.V.V. tri-
umpheert, noemt het een verheugend tee ken,
dat het N.V.V. sedert 1920 een voorsprong
heeft gehaald op de drie overige Centraien
Vakbureau, Christelijk en neutraal vak
verbond, en relatief minder achterging.
En dit orgaan dringt er op aan dat alle leden
stuk voor stuk moeten aanpakken om het
verschil nog grooter te maken. Maar ik meen
dat het een schande zou zijn voor dè R. K.
arbeiders als dat gebeurde en zoover behoeft
het ook niet te komen als we de propaganda
maar voeren, van man tot man en begrijpen,
dat we met propagandavergaderingen alleen
er niet komen.
Vooral onder de Vakjeugd zal een zeer
intensieve propaganda noodig zijn om het
verlies wat we op dat terrein geleden hebben,
zoo spoedig mogelijk te herstellen.
Maar hoe dan ook de propaganda zullen
we in de komende maanden als nummer één
op ons program moeten zetten gelegenheid
tot ontwikkeling wordt er genoeg geboden
en als we dan weer op volle kracht zijn zullen
we ook het eerste gekomen zijn daar waar
we wezen wilien, maar waar we niet komen
als we bij de pakken neer gaan zitten en ons
vermeien in .heel diepzinnige vraagpunten
die men straks zonder ons en voor ons zal
oplossen.
A. J. L.
ONVOLDOENDE.
De vorige week heb ik zoo het een en
ander opgemerkt naar aanleiding van art. 72
van de invaliditeitswet. Aan de hand van
de gegevens kon ik de veronderstelling
opperen, dat betrekkelijk veel arbeiders
verstoken blijven van de vruchten hunner
verzekering. En dat we! op een tijdstip dat
elke hulp, hoe gering overigens ook, van
zoo groote beteekenis moet worden geacht.
Om het zoo eenvoudig mogelijk voor te
stellen zou ik mij hiervoor willen bepalen
bij het geval dat iemand 6 maanden achter
een ziek is en dan zal wel niemand ontkennen
dat juist dan de hulp die de I. W. biedt, van
groote waarde is.
Waaraan het is toe te schrijven dat van
een dergelijke bepaling een onvoldoend
Ïjebruik wordt gemaakt, is niet zoo gemakke-
ijk aan te geven, maar dat onze organisaties
ia deze een taak hebben te vervuilen en er
het minne toe moeten bijdragen dat de be
langhebbenden de arbeiders beter met
hun rechten op de hoogte zij% staat voor mij
vast.
Want we zijn nog lang niet aan het eind
we vragen nog heel wat meer sociale voor
zieningen en het kan voor de zaak dus niet
bevorderlijk zijn wanneer we niet zouden
leeren datgene wat we hebben, ook te benut
ten.
Ook dat is een der vele kanten die aan
onze sociale wetgeving zijn op te merken.
En het zal dus goed zijn dat we waar zulks
gevoegelijk kan de belangstelling voor onze
sociale wetten en voorzieningen trachten op
te wekken.
Mede in verband met het bovenstaande,
meen ik heden eens een overzicht te moeten
geven van de wijze waarop het z.g. „zegels-
plakken" wordt nageleefd.
De gegevens daarvoor zijn mij welwillend
ter hand gesteld door den Raad van Arbeid
te Haarlem en omvatten de periode van 6 tot
25 October.
In totaal zijn gedurende het tijdvak in
gekomen 1932 rentekaarten hierop was in
211 gevallen in het geheel niet geplakt.
In 797 gevallen was onvoldoende geplakt,
d.w.z. minder dan 47 zegels of het minimum
wat is toegelaten. Meer als het derde ge
deelte komt dus als onvoldoende binnen.
Interessant is ook om de verhouding eens
na te gaan tusschen de verschillende be
roepen.
Onvol- Vol
doende doende
Bouwvakarbeiders 63 66
Metaalbewerkers 42 125
Meubelbewerkers 5 20
Kleermakers 6 9
Dienstboden, werksters e.d. 238 296
Losse arbeiders 173 136
Fabrieksarbeiders 54 129
Tuinarbeiders e. d. 112 130
Machinisten, stokers,
schippers, visschers e. d. 43 67
Bakkers, slagers e.d. 11 30
Drukkers, letterzetters e. d. 7 26
Adm. en technisch pers. 43 101
Totaal 797 1135
Het is al weer niet gemakkelijk om nu
eens even aan te geven waaraan al die on
voldoende geplakte kaarten moeten worden
toegeschreven.
Werkloosheid en dergelijke kunnen daar
van de oorzaak zijn. maar daarnaast is ook
veel onverschilligheid zoowel van den kant
der arbeiders als van de werkgevers aan te
geven.
Dit laatste komt het duidelijkste naar vo
ren als we ook eens nagaan welk een be
duidende verandering deze cijfers onder
gaan, wanneer de navorderingen hebben
plaats gevonden.
M. a. w. er komen nog heel wat „onvol-
doende's" straks in de rubriek „voldoende"
terecht. Maar niet zonder dat de ambtelijke
bemoeiing zich daarover heeft ontfermd.
Dat op een dergelijke wijze onnoodige kosten
worden gemaakt afgezien nog van de
hoogstonaangename taak welke de ambte
naren juist hierdoor hebben behoeft niet
nader te worden aangetoond.
Dat het dus èn voor de populariteit onzer
sociale wetten èn voor de ontlasting van on
noodige kosten noodzakelijk is dat er een
andere mentaliteit wordt gekweekt, ligt
al evenzeer voor de hand.
Ook in deze zullen dus de organisaties van
werkgevers en werknemerszijde, nuttig werk
kunnen verrichten. Vooral eerstgenoemde
organisaties. Er wordt toch zoo geklaagd en
gejammerd over administratieve rompslomp,
over ambtenarij en over wat al niet, maar er
zouden heel wat kosten bespaard kunnen
worden, heel wat onaangenaamheden voor
komen worden, indien we ons aanleerden
om overeenkomstig de wettelijke voor
schriften te handelen. De werkgevers zouden
er heel wat mee besparen, de arbeiders
zouden een groot stuk verzet tegen de
sociale wetgeving breken.
Nog een enkele opmerking zou ik willen
makenjwat betreft de directe schade welke
uit het niet voldoende plakken kan voort
spruiten en dat betreft vooral de 65-jarigen.
Voor hen kan of mag althans niet worden
„bijgeplakt" zoodat zij door het niet of niet
voldoende plakken hun rechten zouden
kunnen verliezen.
We zien dus, dat er dus nog wel het een
en ander aan onze sociale wetten vastzit en
daarom is het werkelijk te betreuren wanneer
door onkunde of onverschilligheid voor-
deelen verloren zouden gaan evengoed als
het zeer ongewenscht is om de kosten hooger
op te drijven dan voor het doel noodzakelijk
is.
A. J. L.
NOOIT GOED.
't Is den heer Stenhuis niet gemakkelijk
naar den zin te maken. Als je streng zakelijk
optreedt dan vindt hij dat flauwe kost en
verwijt je dat je om bijredenen niet voor de
belangen der arbeiders durft opkomen.
En zoodra 't eens anders gebeurt, krijg je
over je schalen dat je wel groote woorden
gebruikt, maar eigenlijk de arbeiders bedot,
want alleen de moderne bonden kunnen wat
ten goede der hoofd- of handarbeiders doen.
De rest is onmachtig en wat nog erger is,
houden de arbeiders stelselmatig van de ver
betering terug. Dus, mondje dicht
De heer Stenhuis is zelf zoo radicaal moge
lijk en als heel gewoon vertelt hij, dat slechts
met geweld iets voor de ambtenaren te berej-
ken is, maar als anderen probeeren hem in
radicalisme te evenaren dan ontsteekt hij in
toorn en dient zoo'n onverlaat een afstraffing
toe volgens het genre waarvan deze heer nu
eenmaal de eenigste houder is.
Zoo hebben de heeren Schilp en Kocijman
van den Neutralen Bond de stoutmoedigheid
gehad om een grooten mond op te zetten
tegen de Regeering en de heer Stenhuis
tracht hen aanstonds aan 't verstand te bren
gen, dat de neutrale beweging wel met dc
Modernen mag samenwerken, maar vee! om
't lijf heeft zulks niet in elk geval blijft het
onmogelijk om gebruik te maken van econo
mische strijdmiddelen „omdat de neutrale
vakbeweging niet in staat is de consekwenties
van een economisch conflict te dragen."
En om het succes dat volgens den heer
Stenhuis alleen maar van krachtsuitingen
kan komen al bij voorbaat onmogelijk te
maken, schreeuwt hij het uit dat het niets
gedaan is.
Maar de personen die zoo onvoorzichtig
waren om met hem te wedijveren krijgen ook
persoonlijk hun „vet". De heer Schilp wordt
als een „pias" voorgesteld en zijn confrater
Kooijman krijgt er nog veel meer van langs.
Deze heer heeft gezegd dat de Regeering
zal moeten buigen voor den ernstigen wil
der ambtenaren in Nederland en dat is een
taal die Stenhuis nu eenmaal voor zich zelf
heeft gereserveerd en hij toornt dan ook
Het klinkt geweldig maar tegenover deze
met applaus beloonde frase, moet de waarheid
wordSi gezegd, dat n.l. de neutrale bonden
van Overheidspersoneel niet in staat zijn de
regeering te doen buigen en daaraan moet
worden toegevoegd de andere waarheid, dat
het n.l. de heer Kooiman en zijn trawanten
zijn, die het overheidspersoneel voortdurend
hebben misleid en onmachtig gehouden.
Tot staki.ig zijn alleen de moderne bonden
in staat. De neer Kooiman c.s. staan als schul
digen voor het personeel, als lieden die de
Van Roomboter niet te onderschei
den en de helft gosdkooper is De
Gruyter's hoogfijne Melange.
Slechts 85 cent per pond.
Plantenboter slechts 60 ct. p. pond.
Alléén in De Gruyter's winkeis!
machtsvorming hebben belet en deze zware
schuld tegenover het overheidspersoneel
wasschen ze niet weg door nu een grooten
mond op te zetten.
Nog erger heeft Kooiman het verbruid
toen hij bovendien nog vertelde dat het
Amsterdamsche Gemeentebestuur geen haar
beter is dan de Christelijke Regeering.
„Met een dergelijke blazerij verzwakt men
de positie van het Rijkspersoneel. In het
publiek komt de zaak van het Rijkspersoneel
er heel wat beter op te staan door er op te
wijzen dat Amsterdam aanmerkelijk beter
betaalt, al klinkt het dan niet zoo radicaal."
Uit het bovenstaande, dat gericht is tegen
een neutrale organisatie, een organisatie dus,
waarvan de medewerking om met het N.V.V.
te fuseeren wordt verwacht, kan men zoo
ongeveer afleiden hoe deze heer te spreken is
over de z.g. kerkelijke organisaties.
In elk geval heeft hij wel voldoende dui
delijk gezegd, dat hij zich niet straffeloos zal
laten evenaren en nog minder zal laten over
treffen in het uiten van krachttermen.
't Is waarschijnlijk ook maar beter dat hij
dat monopolie maar behoudt want het is
moeilijk in te zien hoe daarvan eenig succes
is te verwachten al meen ik daar eenige andere
gronden voor te hebben als de heer Stenhuis.
Hoe ik over salariskortingen denk heb ik
eenige weken geleden al kenbaar gemaakt,
maar ik kan niet inzien dat er eenig nut in
gelegen is om de heerschende ontstemming
op al te heftige wijze tot uiting te brengen en
te probeeren om in radicalisme te concurree-
ren tegen Stenhuis.
Dat kunnen we tóch niet en verdraagt hij
ook niet.
Dat is het lesje wat we er uit kunnen trek
ken z nder onze actie ook maar in het minst
te verzwakken.
WAAROM ZOO
De „Nederlandsche Nijverheid" geeft een
stenografisch verslag van de vergadering
van den Ned. Verbond van fabrikanten
verenigingen, gehouden op 4 en 5 Juni 1924.
Reeds eenige nummers terug was de rede
van Mr. van Spaendonk aan de beurt en in
het nummer van 22 October zien we dat deze
een vergelijking heeft getroffen tusschen Re-
rum Nóvarum en onze arbeidswetgeving die
in strijd met de beginselen daarin vervat,
is opgezet.
Men kan het slechts toejuichen, dat in het
gezelschap van liberale fabrikanten ook eens
de aandacht gevestigd wordt op datgene
wat Leo XIII en andere Pausen ons hebben
voorgehouden, al zou de vraag niet misplaatst
zijn of Mr. v. Spaendonk nu wel de meest
geëigende persoon is om die belangrijke stuk
ken te belichten.
Vast staat in elk geval, dat deze geleerde
inleider weinig moeite heeft gedaan om zich
in landbouwtoestanden in te werken en des
ondanks toch een belangrijk deel van zijn rede
gewijd heeft aan de wettelijke bescherming
der landarbeiders.
Hij maakt daarvan een karikatuur en
daarvoor is allerminst aanleiding. Als Mr.
v. Spaendonk er moeite voor had willen doen,
had hij aan de weet kunnen komen, dat er in
Commissie VI van den Hoogen Raad van
Arbeid over zeer veel belangrijke onderdeelen
van het voorontwerp algeheele of bijna alge-
heele overeenstemming is verkregen tusschen
vertegenwoordigers van werkgevers en werk
nemersorganisaties-
Ook had hij aan de weet kunnen komen,
dat het particulier initiatief niet in staat blijkt
groote' misstanden als b.v. de kinderarbeid
e.d. uit den weg te ruimen dat juist door de
beraadslaging in bedoelde Commissie het
beginsel in het voorontwerp is neergelegd dat
de Collectieve overeenkomst voorop zal gaan
en slechts daar waar de werkgevers onwillig
zijn om per Collectief Contract de arbeids
dag e.d. te regelen, zal de Wet gelden.
Dat had aan iemand als Mr-.' van Spaen
donk niet onopgemerkt mogen blijven en dan
had hij zich zeker wat minder verdiept in
betrekkelijk kleine onderdeelen.
Zoo schampert hij „die schaftlokalen
doen de deur dicht 1" Maar tienduizenden
tuinarbeiders zouden 't hem duidelijk hebben
gemaakt dat hier niets te schamperen valt
en dat het een allereerste eisch is, dat het
schaf tlokaa. vaar zij bezweet aankomen, toch
een klein weinigje minder tocht doorlaat dan
thans in vele gevallen gebeurt.
Mij althans is het niet duidelijk geworden,
dat al die beweringen in volslagen overeen
stemming zijn met de beginselen in Rerum
Novarum neergelegd en 't is niet waarschiji.-
l.'jk dat er ook nog een andere en m.i.juistere
uitleg van Rerum Novarum is te geven.
A. J. L.
PRIJZEN.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek
publiceert regelmatig de prijsbeweging zoo
wel in den klein- als in den groothandel.
Een kort overzicht van de indexcijfers,
aan de gegevens van genoemd bureau ont
leend, zal door velen op prijs worden gesteld
nu de duurte het onderwerp van den dag
is geworden.
GROOTHANDELSPRIJZEN.
Aig. index- Voedingsmidd.
totaal 349 punten) terwijl slechts 7 artikelen
(met in totaal 46 punten) daalden.
Met 10 en meer punten stegen de artikelen
macaroni 10, erwten 10, varkensvleesch 11,
haver 15, zemelen 15, vlas 16, maïs 17, thee
19, melk 27, hooi 35, kalfsvleesch 35, en
eieren 40 de daling daarentegen komt
voornamelijk voor rekening van het artikel
katoen namelijk met 23 punten.
KLEINHANDELPRIJZEN.
1923 1924
Januari 148 150
April 149 152
Juli 145 150
Augustus 143 150
September 142 152
October 145
Deze cijfers geven echter alleen een beeld
der stijging tot .in de maand September en
zijn dus nog niet volledig. Wanneer dus dit
nummer van ons vakblad onder de oogen
onzer leden komt, zijn we al ongeveer een
maand verder dan de dag waarop deze
cijfers gepubliceerd werden.
Toch doen zij ons zien, dat de daling der
levensmiddelen heeft opgehouden en zich
in een stijging heeft omgezet.
De Octobermaand zet de stijging voort en
vooral deze stijging zal in de in November te
publiceeren cijfers zeer duidelijk zijn.
Het is dan ook, in aanmerking genomen de
vele factoren die deze stijging veroorzaken,
niet te voorzien, dat de stijging spoedig zal
ophouden."
cijfer
e. d.
(48 art.)
(28 art.)
1913
.1913
1913
100
100
1919
3C4
296
1920
292
252
1921
182
187
1922
160
160
1923
151
143
1924
Januari
156
153
Februari
158
158
April
154
151
Juli
151
149
Augustus
151
151
September
158
161
Werd in het persbericht over Augustus
medegedeeld dat in het algemeen een stij
ging viel voaar te nemen, het indexcijfer over
September 1924 toont, in vergelijking met
Augustus, aan, dat thans een veel sterkere
stijging heeft plaats gehad. Het algemeen
indexcijfer steeg met 7 punten (Augustus
151, September 158), terwijl dat der voe
dingsmiddelen met 10 punten omhoog ging
en het indexcijfer over Februari 1924 (het
hoogste indexcijfer in 1924), overtreft.
Van de 48 artikelen waarover het maande-
lijksch onderzoek loopt stegen er 27 (met in
HET GEWRIEMEL AAN ONZE EEN
HEID.
Onder het hier boven prijkend hoofd,
zegt de „Limb. Koerier"
Het blijft maar gisten in onze Kath.
Staatspartij.
De oude karaktertrek van het Germaan-
sche ras Duitsch en Dietsch weerzie
in centralisatie en streven naar het feaerati f
systeem, doet zich thans ook in de gelederen
der Nederlandsche Katholieken voor.
Het sterkst en zuiverst wel in den R.K.
Democratischen bond, St. Michaël of
den bond van Veraart of hoe men hem
noemen wil, en waarin, naast den genoemde,
de heeren Wittert van Hoogland en Max
van Poll, wel de leidende krachten zijn.
Deze groep n.l. zet voorop, dat zij hare actie
binnen het raam der kath. Staatspartij wil
uitoefenen, om deze te „democratiseeren".
Terwijl de zgn. R. K. Volkspatrij van mr.
Pius Arts ronduit op een afscheiding van de
Kath. Staatspartij aanstuurt.
Of onze partijgenooten zich over dat rumoe
ren aan de eene, het deserteeren op de andere
flank ongerust behoeven te maken
Onderschatten moet men ze zeker niet.
Verdeeldheid, ook op de niet breede zoomen,
is nooit een partij ten goede gekomen. En
vooral in den tegenwoordigen tijd is er in
ambtenaarskringen ontevredenheid genoeg,
om dengenen die de vaan van het misnoegen
openlijk uitsteken, althans tijdelijk, een
zekeren toevoer van kiezerskracht te waar
borgen.
Maar te pessimistisch zij men in dezen
ook niet, Nieuwe bewegingen worden steeds
met luid gerucht aangekondigd, maar met
dit bazuingeschal is de getalsterkte van de
daarachter optrekkende macht niet steeds
in evenredigheid.
Wat in de groote massa der Nederlandsche
katholieken bovenal leeft, is het besef, dat
eenheid de grootste kracht van het Katholi-
sisme uitmaakt, niet slechts in de godsdien
stige en zedelijke maar ook in de maatschap
pelijke orde.
Dat besef heeft ten slotte gezegevierd
tegenov r de pogingen der heeren Swane c.s.
tot vorming van een N. K. P., dat besef
heeft ook de actualistische beweging van
den heer Verviers in mul zand doen ver-
loopen.
Het zal misschien ten koste van eenige
moeilijke jaren, het zij zoo! ook thans
wederom zegevieren.
De kath. politiek, voorgestaan door „de
Morgen" schijnt ons niet te zullen worden,
in ruimen zin genomen, de katholieke poli
tiek van morgen. Zoo min als die van den
heer Arts de artsenij zal vermogen te bren
gen voor de kleinere kwalen en ongemakken)
waaraan nu eenmaal elke politieke organi
satie, als menschenwerk, onderhevig is.
ONTWAPENING VERANTWOORD?
(Jit „Het Huisgezin":
„Als wij de laatste maanden de geestdrift
zagen, waarmee voor ontwapening werd
getuigd en gepleit, hebben we altijd één
beklemdheid gevoeld.
We spreken nu niet van bezwaren in de
zen of genen zin, zooals men er zoovele
kan te berde brengen, maar die wellicht uit
den weg te ruimen zijn,
Onee beklemdheid gold en geldt het
communisme, verpersoonlijkt in sovjet-Rus
land.
Met de sociaal-democraten zouden wij
het er op durven wagen: als een Macdo-
nald, een Branting, een Stuning, den weg
van ontwapening opgaan, dan meenen zij
het eerlijk, dan hebben zij niet de bijge
dachte: wij zullen van de weerloosheid der
maatschappij gebruik maken om ons stelsel
te doen .gevieren.
Met de communisten zijn wij daar niet
zeker van niet alleen, maar wettn we stel
lig, dat zij een weerlooze „bourgeoisie"
wenschen, om de macht aan zich te trekken
en het volk hun wil op te leggen.
Hadden wij niet verder te kijken, dan de
grenzen van ons land, dan zou deze gestel
tenis der communisten ons geen overgroole
zorg behoeven te baren.
Maar het communisme is, nu het in een
land als Rusland vasten voet heeft gekre
gen, blijkbaar voor langen tijd, een wereld
macht geworden.
Het zou nog iets anders zijn, indien het
communisme met zijn overwinning in Rus
land zich tevreden stelde, of, desnoods, in
de andere landen van behoorlijke middelen
tot propaganda gebruik maakte.
Maar dit is niet het geval.
Rusland is niet een haard, het is een
broeinest van het communisme.
De Executieve, waarin dc kopstukken der
communisten uit alle landen zitting hebben,
is de wereld-raad van het communisme, die
heel ons werelddeel bestrijkt.
Het communisme wil van de Europee-
sche landen satrapiën van Rusland maken.
Niet door overreding, niet door de kracht
der overtuiging alleen, maar ook door ge
weld.
Rusland ontwapent niet, en het commu
nisme evenmin.
Niet ,,de wapens neer", maar „de wa
pens hier" is het wachtwoord der commu
nisten.
De proletariërs moeten gewapend, dc
„bourgeoisie" ontwapend worden, dit is
de communistische leuze.
En middelerwijl zet, van de centrale te
Moskou uit, het communisme zijn werk van
ondermijning voort, niet terugdeinzend voor
woordbreuk en het schenden der goede
trouw.
Wat thans omtrent de communistische
propaganda in Engeland is uitgelekt, is
buitengewoon leerzaam.
En wat men in Engeland doet, doet men
in alle landen van Europa.
Overal zijn deze donkere samenzweer
ders bezig om de openbare meening te ver
giftigen en spionnen-diensten te verrichten
voor Rusland.
Het communisme kent geen ander vader
land dan Moskou, waaraan het alles opof
fert en verraadt.
Kan tegenover het communisme, dat niet
wil ontwapenen, ook niet in den letterlijken
zin, niet Nederland, maar Europa de wa
pens afleggen?
Durft men dit aan?
Wij hebben deze vraag al eens aan de
sociaal-democraten voorgelegd, die evenmin
goeds van het communisme hebben te ver
wachten, maar op die vraag nooit ant
woord ontvangen
Toch eouden wij ze durven stellen aan
de hoofden der internationale sociaal-demo
cratie: acht gij tegenover het agressieve
communisme, uit Rusland gevoed en ge
steund, een ontwapend Europa verant
woord?"
UNION INTERN. DES LIGUES
CATHOLÏQUES FéMININES.
De Union Intern, des Ligues Catholiques
féminines herinnert de aangesloten bonden
aan de, over de geheele wereld te houden
jaarlijksche Algemeene H. Communie op 1
November a. s. feest van Alle Heiligen.
Het bestuur van de Federatie van R.K.
Vrouwenbonden in Nederland noodigt alle
Katholieke vrouwen van Nederland uit,
deel te nemen aan deze over de geheele
wereld verspreide devotie, die ingesteld werd
om door de voorspraak van alle Heiligen
van alle landen en standen den wereldvrede
te verkrijgen en met en voor elkaar Gods
zegen af te smeeken over de Kath Vrouwen-
vereenigingen der geheele wereld.
(Centr.)
COMMISSIE VOOR GEORGANI
SEERD OVERLEG.
Overeenstemming bereikt.
Naar „het Centrum" verneemt is in de
Commissie voor Georganiseerd Overleg over
eenstemming bereikt betreffende de ge-
wenschte* reorganisatie van die Commissie.
De commissie zal, wanneer de regeering
met de voorstellen accoord gaat, meer recht
streeks contact krijgen met de regeering.
In de commissie zullen zitting nemen de
secretaris-generaal in algemeenen dienst, de
thesaurier-generaal bij het Departement van
Financiën, de raadsadviseur bij het departe
ment van Justitie, de directeur van het Cen
traal Bureau van voorbereiding voor Ambte
narenzaken en den voor speciale onder
werpen door den Minister, die het advies der
commissie vraagt, aan te wijzen ambtenaar of
ambtenaren.
De bedoeling is dat de regeering bij ieder
belangrijk onderwerp, dat aan de commissie
om advies wordt gezonden, tegelijk den
specialen ambtenaar of de ambtenaren aan
wijst, die de beraadslagingen der commissie
zullen bijwonen.
Aan Edward Bok is. naax men weet, de
onderscheiding van den Nederlandschen
Leeuw toegekend. De Nederlandsche ge
zant te Washington overhandigde hem het
kruis met de woorden: „Deze onderschei
ding is U door de Koningin verleend als
erkentelijkheid voor uw trouwe aanhanke
lijkheid aan Nederland en uw onverïnoeide
pogingen om in Amerika een helderder in
zicht te verkrijgen in de Hollsndsche ge
schiedenis, beschaving, tradities en geest,
waardoor gij zooveel hebt bijgedragen tot
eeri betere intellectueele "verstandhouding
tusschen de beide naties." („Tel.")
NOTARIAAT TE OUDE-WETERING.
Men schrijft aan de „Msb."
Door eervol ontslag van den tegenwoor
digen functionaris met ingang van 1 April
1925 komt het notariaat te Oude-Wetering
(Z.H.) vacant.
In verband daarmee willen wij de aandacht
van R.K. candidaten op deze standplaats
vestigen. Oude-Wetering, gelegen in de
bloeiende gemeente Alkemade, had tot he-
dïn geen katholieken notaris. Alkemade telt
bijna 6000 inwoners, waarvan 82.23 den
R.K. godsdienst belijdt. Het wordt binnen
het arrondissement o.a. begrensd door de
gemeente Leimuiden, waar 52.19 der be
volking Katholiek is.
Daarbij valt op te merken de voor Katho
lieken zeer onbillijke verhoudingen in het
arrondissement Haarlem. Blijkens het or
gaan der K.S.A. „Katholiek Nederland", dd.
15 November 1922, zijn hier van de 38 no-
tarieele standplaatsen niet meer dan vijf
voor katholieke notarissen bestemd, hoewel
de bevolking in dit arrondissement voor
32.84 R.K. is. Deze wanverhouding is een
gevolg van het oude systeem, dat voor stand
plaatsen, welke eenmaal door protestantsche
functionarissen zijn bezet, Katholieke sol
licitanten als regel a priori niet in aanmer
king kwamen, ook al was de bevolking ter
plaatse voor een overgroot 'deel Katholiek.
In het voorloopig verslag der Tweede
Kamer in zake de Justitiebegrooting be
tuigen een aantal leden waardeering voor
de werkzaamheid, die in de iaitste jaren bij
dit Departement op velerlei gebied tot
uiting is gekomen. Onder meer is vereen
voudiging der rechtspraak nagestreefd. In-
tusschen zal de practijk nog moeten leeren,
ii ho;ver de deugdelijkheid der rechtspraak
desondanks gewaarborgd bleef. Men zou
willen vernemen, hoe naar het oordeel van
den minister het instituut van den politie
rechter werkt. Mag, zoo vroegen deze le
den, uit het feit, dat thans met ingang van
September 1924 bij alle rechtbanken een
politierechter is benoemd, worden afge
leid, dat de minister de met deze instelling
genomen proef geslaagd acht?
Indien aan de vereenvoudiging der recht
spraak een stelselmatige ontplooiing van
het reclasseeringswerk ware gepaard ge
gaan, zou, naar het oordeel van sommige
leden, 's ministers streven, gelden te sparen,
zonder het recht te schaden, meer kans van
slagen hebben gehad. De sterke inkrimping
van het rijkstucht - en opvoedingswezen
werd op dezelfde gronden door deze leden
betreurd. Ook de verlaging van de salarissen
der rechterlijke macht, welke dit jaar heeft
plaats gevonden, achtten verscheidene leden
een bezuiniging van bedenkelijkén aard.
De nadeelige gevolgen daarvan zullen, waar
de salarissen der rechterlijke macht reeds te
voren niet .hoog waren, op den duur niet
uitblijven. Feitelijk wordt de toestand zóó,
dat slechts meer gegoeden het ambt van
rechter zullen verkiezen en dat naast dezen
de rechters gerecruteerd zullen moeten wor
den uit hen, die in verband met hun capaci
teiten alleen bij gebrek aan geschikteren
in aanmerking kunnen komen. Met het oog
op het gewichtig karakter van het ambt
achtte men dit zeer ongewenscht.
Men meende te weten, dat de minister met
het oog op 's lands financiën thans geen prijs
stelt op de openbare behandeling door de Ka-
met van de z.g. psychopathen-ontwerpen.
Sommige ledeh konden die zienswijze billij
ken.
Verscheidene andere leden zouden zich
daarmee echter geenszins kunnen vereenigen.
In een dezen zomer gehouden midden
standscongres heeft de minister toegezegd,
het voorstellen van strafbepalingen tegen
„opzettelijke wanbetaling" te zullen over
wegen. Eenige leden zouden gaarne worden
ingelicht, of de minister in deze richting iets
wenscht te doen.
RECHTSPOSITIE DER VROUW.
Vele leden vestigden opnieuw de aan
dacht op de pijnlijke tegenstelling tusschen
de privaatrechterlijke en de publiekrechte
lijke positie der gehuwde vrouw en stelden
de vraag, of nog in dit zittingjaar voorstellen
kunnen worden tegemoet gezien tot wijziging
van het huwelijksrecht, in 't bijzonder het
huwelijksgoederenrecht. Heeft de minister
kennis genomen van het te dier zake uitge
bracht rapport der „Vereeniging van Staats
burgeressen Een betere regeling van den
onderhoudsplicht van den man en van
het domicilie der gehuwde vrouw werden
in het bijzonder urgent geacht.
Door deze leden werd overigens opgeko
men tegen de achterstelling van de vrouw in
de wetgeving. Die achterstelling is in het afge-
loopen jaar in tweeërlei opzicht nog ver
scherpt. Vooreerst doordat het huwelijk der
ambtenares in het algemeen tot een reden van
ontslag uit den staatsa e ist is gemaakt, waar
door de vrijheid van arbeid en het zelfbe
schikkingsrecht der vrouw als burgeres op
bedenkelijke wijze is aangetast. In de tweede
plaats, doordat de Minister het bij de Kamer
aanhangige, in staat van wijzen verkeerende,
wetsontwerp tot het toelaten van de vrouw
als getuige bij notarieele akten en akten van
den burgerlijken stand heeft ingetrokken.
Men vroeg, op welken grond liet niet toelaten
van vrouwen als getuigen bij akten van den
burgeilijken stand en bij notarieele akten naar
de meening van den Minister nog kan worden
verdedigd.
Verscheiden leden drongen opnieuw er of
aan, dat ambten, waartoe de vrouw alleszins
geschikt kan worden geacht, niet langer voor
haar gesloten zouden blijven, zooals die van
rechter en notaris.
BRUTALE INBREKERS.
Voor de Vierde Kamer der Rechtbank
te Amsterdam hadden zich te^verantwoorden
de 48-jarige koopman B. N. J. de Roos en
de 37-jarige stoker D. de Jong, omdat zij
in den nacht van 21 op 22 Juni jl. hadden
ingebroken in de villa Torenlaan 45 te
Hilversum.
De heeren hadden zich toegang tot de
villa verschaft door verbreking van een
ruit en hadden zich meester gemaakt van
een groot aantal zilveren en gouden voor
werpen, benevens van 120.aan bank
papier.
De Jong bekende en de Roos beweerde,
dat hij dien nacht wel met de Jong was mee-
geweest, maar buiten voor de villa was
blijven wachten. Hij had ook nog geholpen
de ruit te breken en de Jong naar binnen te
helpen.
LJit het langdurig getuigenverhoor bleek,
dat niet alleen op de ruit, maar ook op een
flesch, die in de woonkamer stond, vinger
afdrukken gevonden waren, die 20 punten
van overeenkomst vertoonden met de vinger
afdrukken van beide beklaagden.
Zoowel de Jong als De Roos waren in
het bezit gevonden van talrijke voorwerpen,
die van den diefstal afkomstig waren.
De Roos was den dag na het misdrijf met
een vrouw op stap gegaan. Hij was toen
stom dronken en had de vrouw eenige zil
veren voorwerpen laten zien, zeggende, dat
hij reiziger in gouden en zilveren artikelen
was. Later had hij haar verteld, dat hij
rechercheur was en nog later dat hij „de
beruchte Roos" was en dat hij eenige in
braken in het Gooi had gepleegd.
De bewuste vrouw had dit tenminste
verklaard, toen zij door de politie gehoord
was. Thans voor de rechtbank wist ze er
zien zoo goed als niets meer van te „her
inneren".
Het O.M., waargenomen door mr. Rei-
lingh, achtte het ten laste gelegde van beide
beklaagden bewezen. De Jong heeft bekend
en de Roos gedeeltelijk. Oorspronkelijk had
De Roos alles ontkend, maar toen hij ver
nam, dat er vingerafdrukken gevonden
waren, had hij verteld, dat hij buiten had
gewacht. De vingerafdrukkrn op de flesch
bewijzen echter, dat ook hij binnen is ge
weest.
Spr. wees erop, dat De Roos een zeld
zaam zwaar strafregister heeft. Herhaaldelijk
heeft hij zich schuldig gemaakt aan brutale
inbraken. De Jong is reeds eenige malen
veroordeeld voor lichte vergrijpen. Door
drankmisbruik is hij op dezen weg gekomen.
Spr. eischte tenslotte tegen De Roos vijf
jaar en tegen de Jong-1 jaar en zes maan
den gevangenisstraf.
De Roos hoorde het requisitoir met een
grijnslach op zijn ongunstig gezicht aan en
nauwelijks was de officier uitgesproken of
vroolijk lachend riep hij uit Vijf jaar, dat
zijn precies drie en veertig duizend acht
honderd vier en twintig uren. 1
De verdedigers, mrs. Wesselius en Zelden-
rust pleitten clementie.
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
Roeping: De vloek (lyrisch-dramatische
cyclus le deel) door Anton van de Velde.
Hemelvaart, hfast. 1 door Hermann Bahr
(vertaling van Marie Herbermannj. Mo
derne muziek door Theo yan der Bijl.
Akademies en Klassiek door H. Molier.
Kerkramen en paneelen door Lodewijk
Schelfhout, door Antoon Coolen. Eigen
kuituur, eigen taal door H. Moller. l'a|r
play door P. A. Kerstens. Inderdaad fair
play door Gijshert Bertels. Treurig ver
schijnsel door H. M. Verzen van Aar<ij
van den Oever, Anton van Duinkerken, Rob
de Wilt, W. Paulssen, Henri Bruning, Piet
d« Heek Jozef van Aalst,
