ND
^CtfrtoEK
Roomboter wordt steeds duurder-
Ons topzwaar economisch leven.
ingezonden Mededeelingen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Dinsdag 11 November 1924
-
De Oostenrijksche spoorwegstaking en de daarop gevolgde regeerings-
crisis: beschouwingen in de Oostenrijksche pers.
Onder de Radio-berichten: Baldwin over de komende Britsche politiek:
stabilisatie van het werk der vorige regeering. Vertrouwen in Duitsch-
land. In Oostenrijksche regeeringskringen is men optimistisch gestemd
over den toestand, die inmiddels totnogtoe niet veranderd is.
constateerd, dat ae minister van nnanciën
BEU. BUITENL. BERICHTEN.
DE ACTIE DER FRANSCHE OOR
LOGSVERMINKTEN.
DE ARRESTATIE VAN DEN DUIT-
SCHEN GENERAAL VON NATHU-
SIUS.
60 cent per regei.
EEN KATHOLIEKE LORD-MAYOR
VAN LONDEN.
GOUD GEVONDEN IN HET MIDDEN
VAN MELBOURNE.
DE CHINEESCHE BURGEROORLOG
KUNST EN KENNIS.
Het tijd-sein van de sterren.
ORDE EN ARBEID.
Landarbeiders naar Frankrijk.
KERK EN SCHOOL.
Ook een bezoldiging!
FEUILLETON.
HET GEHEIM VAN EEN
HUURRIJTUIG
(Ingezonden).
Sinds eenige weken beleven we wederom
eene prijsstijging van zeer vele artikelen,
waaronder óók eerste levensbehoeften. Nu
is de oorzaak van deze prijsstijging voor
sommige producten duidelijk: misoogst, of
wel geringere oogst dan verleden jaar. Wat
andere producten echter betreft, kan men
voor de prijsstijging moeilijk een oorzaak
vinden, welke een dergelijke snelle en be
langrijke stijging kan rechtvaardigen. Het is
mogelijk dat m den speculatieven tusschen-
handel het systeem van inslaan, bewaren en
ondertusschen duurder laten worden,- de
schuld is van het feit. dat dc prijsstijging
aanzienlijker is dan in verband met de oor
zaken der stijging verwacht mocht worden.
Maar zelfs vóórdat deze prijsstijging in
trad, was het leven alles behalve goedkoop
te noemen. En het staat te vreezen, dat
de levensstandaard niet of weinig meer zal
dalen. Niet te verwonderen is het dan ook,
dat men in woord en geschrift te velde
trekt tegen de duurte. En evenmin is te
verwonderen dat deze strijd niet alleen ge
streden wordt door allen die in loondienst
arbeiden, maar óók door de groote massa
der kleinere middenstanders, die zich even
eens in hun bestaan zien bedreigd door zulk
een hoogen levensstandaard.
Deze massale kamp tegen de duurte zal
echter niet baten en wel om de eenvoudige
reden, dat ons economisch leven overbelast
is met personen en instellingen, die zeer
veel geld vergen, maar waarvan het maat
schappelijk nut zeer problematisch is. Het
zijn nu eenmaal de uitwassen van het libe
ralistisch stelsel met zijn laissez-faire, lais-
sez-passer-methode.
Niemand zal kunnen ontkennen dat het
bankstelsel een veel grooteren omvang
heeft, dan als maatschappelijk nuttig kan
worden beschouwd. Reeds het failleeren en
verdwijnen van verschillende banken bewijst
dit genoeg.
Niemand zal kunnen ontkennen dat de
weelde-industrie en de handel in weelde
artikelen een veel te groote plaats heeft
ingenomen in ons maatschappelijk leven.
Het geeft bijvoorbeeld te denken dat in vele
plaatsen het aantal bakkerijen even groot
of niet grooter is dan het aantal vergun-
ningslokalen; toch is brood een eerste le
vensbehoefte er zijn spiritualiën een weel-
de-drank, en moesten ze óók dienovereen
komstig een plaats innemen in de volks
huishouding, wat nu echter niet het geval
is.
Ook de film-industrie en het complex der
millioenen-kostende bioscoop-theaters zijn
omvangrijker dan het maatschappelijk leven
torsen kan, zonder nog te spreken van het
gemis aan alle bestaansrecht van die bios
copen, welke in plaats van te werken tot
veredeling van het menschdom, tot zijne
verlaging en ontaarding werkzaam zijn.
En zoo ware er nog meer op te noemen.
Nu moge het waar zijn dat door een flin
ke weelde- en amusementsbelasting, de twee
laatstgenoemde bedrijfstakken aan de ge
meenschap nog eene compensatie geven,
het blijft echter met minder waar dat ze
evenals het topzware, veel te uitgebreide
banksttlsel een oorzaak van duurte blijven.
Immers de honderd-duizenden, die in dpze
drie genoemde en andere ongenoemde be
drijfstakken werkzaam zijn, arbeiden niet j
aan de vervaardiging van de eerst-noodige
levensbehoeften, als: voeding, kleeding, be
woning, vervoer van al de artikelen daartoe
noodigenz., en toch nemen ze een j
deel van deze eerste levensbehoeften tot
zich. Zij, die hieraan wèl arbeiden, moeten
dit dus oververvaardigen. Dit nu kan enkel
geschieden door langer werken ofwel har
der werken. Door harder werken kan slechts
ten deele zulk een over-vervaardiging ver
kregen worden. Langer werken gaat nu een
maal niet, aangezien de arbeidsdag, door
aan de rechtmatige wenschen der arbeiders
tegemoet te komen, verkort is. Overwerk
beteekent duurdere vervaardiging. Het re
sultaat van dit alles is noodzakelijk een stij
ging der eerste levensbehoeften en een om-
hoogschroeven van den levensstandaard. De
arbeiders, kantoorbedienden, ambtenaren
en allen die iets nutigs voor de gemeen
schap presteeren, vinden hierin aanleiding
om een hoogert belooning voor hunne pres
tatie te eischen, wat men hun rechtens niet
kan weigeren. De inwilliging dezer recht
matige eischen is weer oorzaak van nieuwe
prijsopdrijving,
Het wil ons voorkomen dat een duurte,
welke aan zulk een overbelasting van iiet
maatschappelijk leven te wijten is, door
geen regeeringsmaatregelen van de soort als
tot nog toe gebru'kt zijn is af te wenden.
En wij zijn ten zeerste bevreesd dat een
hooge levensstandaard tot de blijvende ver
schijnselen zal gaan behooren, waaraan zelfs
geen valuta-verbetering in de andere lan
den iets zal veranderen. Want de kleine op
leving in het handelsverkeer, wat niet an
ders te omschrijven is als een grootore
vraag naar diverse, vooral landbouwproduc
ten, in de laatste maanden, was direct oor
zaak van prijsstijging
Men kan zich de weelde veroorloven, om
in een moestuin hier en daar bloemen en
planten te zaaien, welke enke' ter verfraai
ing dienen, maar men zal toch nooit in een
groote oppervlakte van zulk een tuin de
voor de voeding noodzakelijke groenten,
door deze sierplanten laten verdringen, en
aldus de grondsappen zoo noodig voor de
voedingsproducten, door deze sierplanten la
ten opteren.
Een radicale uitroeiing van het meeren-
deel dier planten en bloemen zou dan ook
op zijn plaats zijn, terwijl datgene, wat men
liet staan, nog een flinke besnoeiing zou
hebben te ondergaan.
Dat laatste zou o. i óók in het maatschap
pelijk leven moeten gebeuren.
K. SMIT.
De Oostenrijksche spoor
wegstaking.
De in gansch Oostenrijk uitgebroken
spoorwegstaking verloopt tqt nu toe volko
men rustig.
Mgr. Seipel heeft aan persvertegenwoor
digers verklaard, dat hij gelooft, dat de sta
king van korten duur zal zijn. Een herbenoe
ming zal hij slechts aannemen, wanneer ze
kerheid wordt gegeven, dat Rijkspersoneel
de regeering door hun eischen niet opnieuw
in zulk een benarde positie zal brengen.
De stakingsbeweging werd begonnen en
uitgevoerd met een nauwkeurigheid als gold
het een militaire mobilisatie. De organisatie
van de spoorwegbeambten is zeer straf. Over
al staan op de stations commissarissen van
orde, voorzien van een roode band om den
arm, die het publiek inlichtingen verstrek
ken en maatregelen treffen om de binnen
komende voorraden aan bederf onderhevig
zijnde levensmiddelen zoo spoedig mogelijk
door te zenden aan de geadresseerden. Op
het drukke westerstation te Weenen liep Vrij
dagnacht als laatste nog de D-trein uit Ge-
nève met een kleine vertraging binnen. On
der de passagiers, die tijdens de-reis niet ge
merkt hadden, dat de staking al was uitge
broken, bevonden zich vele Amerikanen,
Engelschen en Franschen, die zich erg be
zorgd erover maakten, dat zij nu misschien
langen tijd te Weenen zouden moeten blij
ven. Met dien zelfden trein arriveerde ook
de vroegere christ.-soc. vice-kanselier en lei
der van de fractie Fink, die nog net bijtijds
op een telegrafische waarschuwing uit Vo-
rarlberg voor de a.s. parlementszitting, die
voor hedenmiddag is bijeengeroepen, terug
kon keeren.
In het manifest van de vakvereenigingen,
waarin de staking wordt afgekondigd, wordt
met grooten nadruk aangedrongen op het
handhaven van een uiterst gestrenge disci
pline en het achterwege laten van elk eigen
machtig optreden of ingrijpen.
Het besluit van den bondskanselier Mgr.
Seipel, die sinds den zomer van '22 de regee
ring voert, om af te treden, welk besluit een
politieke gebeurtenis is, die voor Oostenrijk
ernstige gevolgen kan hebben, wordt natuur
lijk druk in de pers besproken. Zooals men
weet, heeft mgr. Seipel zijn besluit gegrond
op de overweging, dat verder gaande con
cessies aan het beambtenpersoneel het In
Genève vastgestelde maximumbudget over
schrijden zouden, zoodat hij blijkbaar nu
heeft gemeend zijn aldaar gegeven woord
gestand te moeten doen door dezen uitersten
maatregel.
De „N. Fr. Presse" is het met die methode
volstrekt niet eens en noemt het ontslag van
de regeering op dit oogenblik een soort de
sertie. Het ministerie heeft dus geen anderen
uitweg gezien, nu het meende te moeten kie
zen tusschen volkomen capitulatie en den
ondergang. Voor een derde oplossing heeft
het zich te zwak gevoeld, schrijft het blad
n.l. om niettegenstaande de staking op zijn
post te blijven en stand te houden.
In het „N. Wiener Tagblatt" wordt ge
terecht het beteekenisvolle woord heeft ge
sproken, dat van de saneering van de bonds-
spoorwegen de redding van Oostenrijk af
hangt, daar naar dit voorbeeld nog andere
staatsbedrijven op gezonden zakengrondslag
gesteld moesten worden. Het aftreden van
de regeering nu beteekent het hijschen van
de noodvlag, aangezien de saneeringsarbeid
door het optreden van het spoorwegpersoneel
in gevaar wordt gebracht.
De christ.-soc. „Reichpost" klaagt er
over, dat men in de laatste maanden een
slappe opvatting waarnam inzake den plicht
tot het herstelwerk en het blad geeft te ken
nen, dat mgr. Seipel met zijn aftreden de
partij en het volk wil oproepen om een oordeel
uit te spreken aan welke zijde men zich wil
scharen voltooiing van het saneeringswerk
of „blijven spelen met een gevaar, dat nog
altijd niet overwonnen is."
De soc. „Arbeiterz." ziet in het ontslag
slechts een laatste manoeuvre om het volk
tegen de vakvereenigingen in het geweer te
brengen Mgr. Seipel zal zich door zijn
meerderheid in het parlement daarna- weer
laten belasten met de zaken, meent het blad,
en de comedie is op kosten van het volk ge
speeld.
Behalve de mogelijkheid, dat de verklaring
voor het aftreden gezocht moet worden in
den wensch van Mgr. Seipel om Genève
te waarschuwen niet al te ver te gaan in het
bezuinigingstreven, oppert de Weensche
correspondent van de „Voss. Z." de moge
lijkheid, dat. Mgr. Seipel van de gelegenheid
gebruik wil maken om ook in de eigen partij
schoon schip te maken (men herinnert zich,
dat ook onlangs als verklaring van de op
zienbarende rede inzake de schoolquaestie
beweerd werd, dat het Vboral een interne
aangelegenheid van de partij gold, waarin
Mgr. Seipel de zoek geraakte eenheid wilde
pogen te herstellen.) Het is geen geheim,
schrijft een correspondent o.a., dat zich in de
schrist. sociale partij en de groot-Duitsche
partij elementen bevinden en optreden, die
een aftreden van Mgr. Seipel met genoegen
zouden zien, zoodat de moeilijkheden van
de gestadig toenemende soc.-dem. oppositie
niet en wellicht zelfs niet de grootste zijn,
waarmede Mgr. Seipel te kampen heeft. Het
is bekend, dat bijv. de vroegere christ.-soc.
minister van financiën en afgevaardigde dr.
Gürtler herhaaldelijk heeft gepoogd den weg
te banen voor een concentratiekabinet, waar
bij het weder zou kunnen komen tot sa
menwerking van christ.rsoc. en soc.-dem.
Dr. Seipel is tijdens den langen duur van
zijn herstel na den aanslag op zijn leven niet
altijd in de gelegenheid geweest handige
zakenlieden-afgevaardigden, die wel com
promissen hebben afgesloten ten bate van
industrieele of bankgroepen, nauwkeurig
genoeg op de vingers te zien. Deze personen
weten, dat de prelaat Seipel een zeer strenge
opvatting heeft van politieke moraliteit en
het is best mogelijk, dat de bondskanselier
het huidige critieke moment niet wil laten
voorbijgaan om het te laten aankomen op
een krachtproef, minder wellicht nog met
de vakvereenigingen dan wel met deze in-
trigeerende afgevaardigden in zijn eigen
partij.
De christ.-soc. partij heeft weliswaar, toen
de regeering unaniem tot aftreden besloot,
zich solidair verklaard met de verklaring van
Mgr. Seipel, maar.thans bij de besprekingen
tusschen de partijen der meerderheid en de
soc. oppositie zal moeten blijken, of niet
gepoogd zal worden een concentratieregee-
ring te vormen. Mocht echter weereen
ambtenarenkabïnet in het leven worden ge
roepen, dan zou zulk een kabinet door de
oppositie in de christ.-soc. partij toch slechts
als een overgangsstadium worden beschouwd.
De bondskanselier zal nu wellicht eens willen
zien hoe zijn eigen partij zich houdt en zich
daarnaar richten, want een al te groot ver
langen om de regeering verder te voeren Zal
hij wel niet hebben, indien hij niet de zeker
heid heeft, dat zijn tegenstanders in de partij
onschadelijk gemaakt worden.
Dezelfde correspondent wijst er nog op,
dat, terwijl de christ.-soc. en de soc. vakver
eenigingen nog wel ooren hadden naar de
voorstellen van de regeering, het vooral de
nationaal-soc. groep was, die absoluut onmo
gelijk te vervullen eischen stelde en dadelijk
en steeds weigerde zich tevreden te stellen
mét de bereikte materieele voordeelen. (Zoo
als men weet vragen de spoorwegbeambten
sinds maanden verhooging van saiaris, eerst
op rustige wijze, sinds einde Oct. wat storm
achtiger, tot 30 Oct. een op een week gestel
de ultimatum volgde). Ten slotte is het tot
een afbreken der besprekingen gekomen,
omdat de president van de directie der spoor
wegen Günther weigerde de salaristoelagen
voor de actieve beambten ook toe te kennen
aan de gepensionneerden in den vorm van
pensioenverhooging. De daartoe noodige be
dragen waren weliswaar niet zoo bijzonder
hoog maar te Genève moeten bij de onder
handelingen aan den Raad van den Volken
bond door bondskanselier Seipel en den mi
nister van financiën Kienböck beloften zijn
gedaan, volgens welke de het personeel ver
leende salarisver hoogingen voortaan niet.
meer automatisch ook den pensioentrekkers
ten goede zouden komen. Afgezien van het
bedrag, dat daartoe nu noodig zou zijn voor
het spoorwegpersoneel (zes milliard papier-
kronen) zou de regeering er rekening mee
moeten houden, dat ook de overige catego
rieën van staatspersoneel dergelijke verhoo
gingen zouden gaan eischen, waardoor een
geduchte druk op de begrooting zou komen
te liggen.
De regeering heeft de toezegging gekre
gen, dat de parlementsleden treinen ter be-
scniKking krijgen om hen naar Weenen te
brengen.
Afgewacht moet thans worden, wat de zit
ting van het parlement hedenmiddag bren
gen zal.
In ieder geval ligt, zoo ergens, hier peri-
culum in mora. Er is haast bij het werk.
Oostenrijk toch kan zijn verkeer hoogstens
slechts een korte spanne tijds stil laten lig
gen, daar anders wel eens gevaar voor den
Staat zelf zou kunnen ontstaan.
Heel duidelijk zijn de berichten omtrent
de ongeregeldheden aan
de Fransch-Spaansche
grens,
die schijnen te zijn samengevallen met on
lusten te Barcelona, nog niet. Naar de be
richten uit Parijs te oordeelen schijnt men
zich het gebeurde aldus te moeten voorstel
len, dat van Frankrijk uit anarchisten een
revolutionaire beweging hebben willen on
dernemen, vermoedelijk in de hoop bij de
tegen het directorium bestaande ontevreden
heid daarvoor krachtigen steun te zullen
ondervinden. De Spaansche regeering ech
ter, die van deze plannen op de hoogte schijnt
te zijn geweest, had hare maatregelen geno
men en zou nu door vervalschte berichten
de op Fransch gebied verblijvende revolutio
nairen over de grens hebben gelokt, teneinde
de beweging volkomen te kunnen vernieti
gen.
In hoeverre deze verhalèn omtrent het op
treden van de Spaansche regeering juist zijn
zal nog nader moeten blijken. Maar dat de
samenzwering tegen het directorium mis
lukt is, schijnt men in elk geval wel te mogen
opmaken uit het feit, dat een aantal Spaan
sche revolutionairen, nog in het bezit van
wapenen, over de Fransche grens zijn geko
men.
•Vooralsnog mag men dus wel aannemen,
dat de regeering ook in Catalonië den toe
stand nog volkomen beheerscht en kan men
aan de onrust in het noorden van Spanje nog
geen voor het directorium gevaarlijk karak
ter toeschrijven. Het feit trouwens dat de
actie onder anarchistische leiding staat, kan
de positie van het directorium slechts ver
sterken. Van een terugkeer van het oude
terrorisme der anarchisten in Catalonië moet
men in Spanje natuurlijk niets hebben. Maar
nadere berichten zullen moeten leeren, dat
er nu eigenlijk in Barcelona en Catalonië heeft
plaats gehad. De mogelijkheidimmers bestaat,
dat de anarchisten niet zelfstandig hun actie
zijn begonnen, maar door een separatistische
beweging zouden aangelokt zijn, om een po
ging te doen in het aldus troebel geworden
water te visschen.
Zooals men weet, blijven de Fransche
oorlogsverminkten bij hun plan om heden
middag, op den gedenkdag van den wapen
stilstand, een ommegang te houden, al heb
ben ze op verzoek der regeering hun route
gewijzigd en zullen ze hun verzoekschrift
niet aan president Doumergue, maar aan
Herriot aanbieden. Hun voorzitter beklaagt
zich in een interview over de communiqués
d«r regeering, volgens welke de regeering
uit eigen initiatief wijzigingen gebracht zou
hebben in de oorspronkelijke plannen en de
mutilés nu tevreden zouden zijn. Als de in
deeling in categoriëen der verminkten, wier
pensioen verhoogd zal worden, is opgegeven,
dan is dat op aandrang van henzelf. Het
tegenwoordige voorstel is nog zeer onvol
doende, vandaar dat de Nationale Bond zijn
betooging op den dag van den wapenstil
stand niet heeft willen opgeven.
Dr. von Rintelen, legatieraad bij het
Duitsche gezantschap te Parijs, heeft Zater
dag een eerste onderhoud gehad met gene
raal Nathusius, den Duitschen generaal, die
naar men weet onlangs toen hij zich in For-
bach, in Elzas-Lotharingen, bevond om het
graf van zijn schoonvader te bezoeken door
de Fransche autoriteiten werd gearresteerd
en naar Rijssel overgebracht. De generaal
was n.l. destijds door den Franschen krijgs
raad bij verstek tot vijf jaar gevangenisstraf
veroordeeld onder beschuldiging zich tijdens
den oorlog toen de Duitschers Jïijssel bezet
hielden wederrechtelijk meubelen en kunst
werken van Fransche burgers te hebben toe
geëigend en naar Duitschland te hebben
doen vervoeren.
Daar dr. von Rintelen den wensch had te
kennen gegeven zich met generaal von Na
thusius in het Duitsch te onderhouden, werd
hem namens de Fransche autoriteiten een
tolk toegevoegd om het gesprek te contro
leeren. Het onderhoud, dat meer dan een
uur duurde, had in het bureau van den chef-
gevangeniswachter plaats. Von Rintelen
vroeg den genraal bijzonderheden omtrent
de zaak, waarvoor hij destijds werd veroor
deeld, en onderzocht de mogelijkheid alsnog
getuigen te doen oproepen. De generaal
koos mr. Nicollai, deken van de balie in
Metz, tot verdediger. Hij protesteerde met
nadruk tegen de beschuldiging, die op hem
rust. Het is mogelijk, zoo zeide hij, dat sol
daten uit mijn colonne diefstallen hebben ge
pleegd, maar ik heb daar niets van geweten
en ben dus geenszins verantwoordelijk.
Von Rintelen is 's avonds wederom tfltt
Rijssel naar Parijs vertrokken en heeft een
cijfertelegram naar Berlijn gezonden.
Van Roomboter niet te onaerschei
den en de helft go dkooper is De
Gruyter's hoogfiine Melange.
Per pond slechts 85 cent.
Plantenboter slechts 60 ct p. pond.
AMéén in De Gruyter's winkels!
Intusschen wordt verwacht dat de zaak
haar normalen loop zal hebben en dat von
Nathusius voor den krijgsraad van Rijssel
zal terechtstaan.
DE VOORGESTELDE MINNELIJKE
SCHIKKING VAN EGYPTE MET
ENGELAND.
De modus vivendi, voorgesteld door „La
Liberti," het Fransche orgaan der Egypti
sche regeering, wordt door Zagloel zelf ver-
Worpen in het Arabisch orgaan der regeering
Deze proefballon van Zagloel blijkt n.l. niet
op te zijn gegaan. De Zagloelisten willen van
het voorstel niets weten, omdat zij zeggen,
dat dit op hetzelfde neerkomt als de erken
ning van Engeland's declaratie van 118 Fe
bruari 1922 en de Europeanen in Egypte
willen er niet van weten, omdat het voorstel
te zeer eenzijdig in het voordeel is der Egyp-
tenaren. De constitutioneele liberalen hebbe
ben desgelijks bezwaren, zoodat deze zaak
thans weder op het doode punt is gekomen.
(Volgens de voorgestelde modus zou En
geland aan Egypte toestaan tot den Volken
bond toe te treden en deel te nemen aan het
bestuur van Soedan, terwijl het Egyptische
leger aandeel zou krijgen in de bewaking
van het Suzeskanaal).
EEN HEVIGE AARDSCHOK.
Uit Lissabon wordt gemeld Een hevige
aardschok heeft Zaterdag Salvaterra de Ma-
gos geheel verwoest. Deze plaats ligf op een
afstand van 120 kilometer van Lissabon. In
de hoofdstad werd de schok duidelijk gevoeld
(Volgens een draadloos bericht heeft een
aardschok, die dezer dagen in Algiers heeft
plaats gehad, 19 slachtoffers geëischt.
Sir Alfred Bower, de nieuwe Lord-mayor
/an Londen, is met de ouderwetsche ceremo
nieën in de Guld Hall beëedigd. Voor de eer
ste maal sedert koningin Elizabeth het pro
testantisme herstelde, zijn de lord-mayor en
de sheriffs allen roomsch-katholiek.
Midden in het Melbourne heeft men ach
ter een Chineeschen winkel goudklompen
in den grond gevonden tot ,een gewicht van
25 ons. De goudkoorts heeft opeens de be
volking bevangen, die zich overal claims af
bakent en om mijnrechten vraagt. Dikwijls
echter komen in Australië zulke goudvond
sten geheel geïsoleerd voor, zoodat ook deze
vondst wellicht verder geen gevolgen zal heb
ben.
ONEENIGHEID BIJ DE VRIJMETSE
LAREN.
De New Yorksche correspondent van de
Londensche „Times" seint, dat het Groot
Oosten, van New York zich heeft terugge
trokken uit de Internationale Associatie van
Vrijmetselaren, wier hoofdkwartier in Ge
nève zetelt.
In een verklaring van den Grootmeester
van het Groot Oosten van New York wordt
uiteengezet, dat de universeele gemeenschap
♦usschen de vrijmetselaren wordt goedge
keurd „mits de jurisdicties, waarmede wij
ons Vereenigen. God erkennen en in hem ge-
'ooven, den bijbel op haar altaren plaatsen
en binnen de Landmerken verblijven." Bij
onderzoek is gebleken, dat de naam Gods en
het boek der heilige wetten in enkele Euro-
neesche jurisdicties der Associatie ontbraken.
DE VERKIEZINGEN IN CHILI.
De voorloopige regeering van Chili heeft
een besluit uitgevaardigd, waarbij wordt be
paald dat op 10 Mei een verkiezing zal plaats
hebben voor het presidentschap de repu
bliek volgens het stelsel van rechtstreeksche
verkiezing in plaats van, zoóals thans, door
het kiezen van electoren. Voorts zullen er
ilgemeene verkiezingen worden gehouden
voor het vormen van een nieuwe Kamer van
Afgevaardigden en een Senaat. Er zijn maat
regelen getroffen om misbruik en geweld
bij de verkiezingen tegen te gaan. Een soe-
ciaal hof, bestaande uit den president van het
hoogste rechtscollege en oud-rechters, zal
de geldigheid der verkiezingen toetsen. De
nieuwge kozen Kamerleden en senatoren zul
len op 25 Juli als constitueerend congres op
treden ter ratificatie of verwerping van de
grondwetswijzigingen, door de voorloopige
regeering voorgesteld.
Dezelfde vertegenwoordigers zullen op
25 Augustus in congres bijeenkomen om den
nieuwen president uit te roepen, indien een
candidaat de volstrekte meerderheid heeft
verworven of anders zelf den nieuwen presi
dent te kiezen. Tegen 18 September zal het
grondwettige stelsel volledig in werking zijn
en zal de voorloopige regeering de teugels
van het bewind overdragen aan den gekozen
president.
Feng Yoe Hsiang, de Christengeneraal, is
Zondag naar Tientsin vertrokken waar hij
een samenkomst zal hebben met Tsjang Tso
Lin en Toean Sji Yoei, welke laatste be
schouwd wordt als candidaat voor het pre
sidentschap. Verwacht wordt, dat deze con
ferentie tusschen de leiders tot gevolg zal
hebben het opstellen van een regeeringspro-
gram dat in hoofdzaak door Tsjang Tso Lin
zal worden gedicteerd.
KINDERMOND.
Marietje: „Kompliment van Ma, en of u
haar het genoegen wilt doen, morgenmiddag
een kopje thee te komen drinken."
Mevr. Gerritsen: „Heel graag, Marietje;
en heeft je Ma nog iers anders gezegd?"
Marietje: „Ja, ze zei, dat ze nu maar do'
den zuren appel moest heenbijten."
AFDOENDE MAATREGEL.
„Wat nou, Jochem, een schutting om je
huis? En je hebt 't altijd zonder gedaan."
„Ja, wat zal 'k oe zeggen, dokter die heet
mijn is gesproken over die mikroben en dat
soort beesten, daar je zoo voor oppassen
mot. En ik zeg maar, ik zal oppassen, dat ze
HET TOPPUNT VAN GIERIGHEID.
Eene als buitengewoon gierig bekend
staande vrouw, die op sterven lag, voegde
de omstanders toe: „Blaast toch die kaar*
uit. Ik kan best in 't donker sterven."
DIRECT AAN 'T WERK.
Man: „Ik ben gekozen tot voorzitter
de verfraaiingscommissie."
Vrouw: „Help dan maar dadelijk mijn
garderobe verbeteren."
Automatische ontvangst.
De radio-liefhebber zal Voortaan als hij
zijn klok gelijk wil zetten, den juisten tijd
direct van de sterren kunnen krijgen. In zijn
apparaat zal een zangerige toon hem het juis
te oogenblik vertellen, waarop een ster den
meridiaan van het Parijsche observatorium
passeert.
Tot dusver was er menschelijke tusschen-
komst noodig om dit oogenblik „niet onge
merkt te doen voorbijgaan." Een waarne
mer zit voor den kijker en wacht het juiste
moment af, waarop een ster den kruisdraad
in zijn instrument zal passeeren. Hij drukt
op een knop en de juiste tijd is geregistreerd.
Maar de waarnemer is maar een mensch, hij
heeft een zekere snelheid of liever traagheid
van reactie. Hij drukt den knop iets te laat
in, misschien maar een honderste seconde,
doch voor heel nauwkeurige metingen is dat
te laat.
Geen wonder, dat men gezocht heeft naar
methoden om de tijdsbepaling automatisch
te doen geschieden. Twee Franschen, generaal
Ferrié enjouaust, hebben volgens de „Tel."
hier voor een buitengewoon betrouwbare me
thode gevonden.
In een buisje heeft men een stukje kalium
de buis is verder gevuld met een inertgas
helium of argon, want kalium is zoo brand
baar, dat het niet alleen in de lucht vanzelf
verbrandt, maar zelfs in water. Een edel gat
als argon verbindt zich met geen enkele an
dere stof, het komt alleen in vrijen staat voor,
en het laat ook het kalium ongemoeid.
Nu heeft kalium als meer metalen de
eigenschap electrisch geladen deeltjes, llec*-
tronen uit te stralen wanneer er licht op valt.
Die electronen brengen teweeg, dat het gas
in de buis een ander geleidingsvermogen
krijgt en met een electrischen stroommeter
kan men weten of er licht op het stukje ka
lium valt of niet. En wel onmiddellijk, want
alles gaat heel vlug, in ongeveer een millio'en-
ste seconde.
Men behoeft nu maar het licht van de ster
op het stukje kalium te laten schijnen. Als
het licht bij het passeeren van den kruis
draad een kort oogenblik gedoofd wordt,
merkt men het oogenblikkelijk.
Van hier tot de verspreiding van een draad
loos tijd-signaal is maar een kleine stap. De
wijziging van de stroomsterkte bij het pas
seeren van de ster wordt met beproefde mid
delen der radio-techniek vergroot en het
luchtruim ingezonden.
Wat de radio-liefhebber te hooren krijgt
is een zangerigen toon, die plotseling om
slaat. Dan is het „zóó laat sterretijd". De ster
seint het zelf.
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling 's-Gravenhage, vestigt er de aan
dacht op,dat in den landbouw in Frankrijk
nog vele boerenknechten voor allen land-
bouwarbeid op de hoogte, met melken, kun
nen worden geplaatst.
Inlichtingen bij de arbeidsbeurzen, de
correspondenten der arbeidsbemiddeling en,
voorzoover deze inlichtingen ter plaatse
niet kunnen worden verstrekt, bij voormel
den Rijksdienst, doch dan alleen schriftelijk.
De gemeenteraad van Haskerland (Fries
land) heeft besloten tot aanstelling van een
onderwijzeres-assistente aan de O. L. school
aldaar tegen een salaris van f 100 en f 90 voor
het onderwijs in de nuttige handwerken en
f 50 voor het bezit der acte voor dat vak.
Alzoo samen een salaris van f 240
23.
Het begon Calton zeer te verdrieten, dat
Brian in zijn weigering, om een alibi te be
wijzen, hardnekkig volhardde, en daar hij
zich van deszelfs mogelijkheid in alle deelen
overtuigd hield, was hij zeer verlangend,
de reden dier weigering uit te vorschen.
„Zoo het terwille van een vrouw is,"
zeide hij tegen Brian, „is het mij onverschil
lig, te weten, wie zij is. Zelfbehoud is de
eerste vereischte der natuurlijke wetten, 'en
als mijn leven in gevaar was, zou ik man,
vrouw noch kind sparen, om mij te red-
den."
„Dat zou ik ook zeggen," antwoordde
Brian," maar als u met mijn redenen be
kend waart, zoudt u er anders over denken."
Volgens zijn zienswijzen had de advokaat
een theorie, welke genoegzamen waarborg
opleverde voor Brians weigering, om een
verslag te geven van zijn doen en laten in
dien nacht. Fitzgerald had bekend, dat hij
in dien nacht een samenkomst bepaald had.
Met die opeenstapeling van verwarde ge
dachten vervuld, begaf Calton zich naar
Sl. Kilda, om een onderhoud met Madge
over de zaak te voeren en eveneens, om
te zien, of zij hem behulpzaam kon wezen,
de gewenschte inlichtingen te verkrijgen,
welke voor hem onontbeerlijk waren. Hij
koesterde grooten eerbied voor Madge; we
tende, welk een moedige vrouw zij was,
dacht hij, dat, bij de innige liefde, welk haar
voor Brian bezielde, wanneer zij hem over
die zaak kwam spreken, hij wellicht te over
reden zou zijn, om alles te bekennen."
De advokaat vond Madge op hem wach
tende, zij bleek zeer verlangend, hem te
zien, toen hij binnentrad, sprong zij met
een kreet van vreugde vooruit
„O, waar bent u al dien tijd geweest?"
sprak zij zeer verlangend, nadat hij plaats
had genomen. „Sedert ik u de laatste maal
zag, waren mij de minuten maanden. Hoe
gaat het hem mijn armen lieveling?"
„Steeds hetzelfde," antwoordde Calton,
zijn handschoenen afdoende, „nog altijd
stijfhoofdig en weigerachtig, om zijn eigen
leven te redden. Waar is uw vader," vroeg
hij eensklaps.
„De stad uit," antwoordde zij ongeduldig.
„Hij zal deze week nog niet terugkomen
maar wat bedoelt u daarmede, dat hij zijn
eigen leven niet wil redden?" Calton leunde
voorover en vatte haar hand.
„Zou u gaarne zijn leven willen redden?"
vroeg hen.
„Zijn leven," herhaalde zij van haar stoel
opspringend. „Ik geef zoo noodig mijn leven,
om hem te redden."
Calton mopperde iets in zich zelf, toen
hij haar gloeiend gelaat en uitgestrekte han
den aanschouwde. „De zaak is deze," liet
hij er luidkeels op volgen, „Fitzgerald is bij
machte, een alibi te bewijzen, en hij wei
gert zulks te doen."
„Maar waarom?"
Calton haalde zijn schouders op.
„Dat zal hij zelf het beste weten. Welnu,
hij weigert mij te zeggen, waar hij dien nacht
geweest is; wellicht deelt hij het u wel mede
u moet hem dus, te zamen met mij, een
bezoek brengen, wellicht zal hij alles be
kennen."
„Maar, mijn vader," stamelde zij. 1 I
„Zei u niet, dat hij uit de stad was?"
vroeg Calton.
„Ja," antwoordde Madge. „Hij verbood
mij, Brian te bezoeken."
„In dit geval," sprak Calton opstaande,
zijn hoed en stok nemende, „zal ik u niets
meer vragen." i
Zij legde haar hand op zijn arm.
„Blijf! Zou het nut kunnen stichten?"
„Ja," antwoordde hij, „het kan zijn leven
redden."
„Dan zal ik gaan," antwoordde zij onbe
kommerd. „Voor mij is hij meer dan mijn
vader, en als ik hem kan redden, zal ik het
doen." Dit zeggende verliet zij ijlings de
kamer.
„Een buitengewoon moedig meisje," pre
velde de advokaat, toen hij uit het raam
zag. „Als Fitzgerald geen dwaas is, zal hij
haar zeker alles vertellen dat wil peg
gen, wanneer hij er bij machte toe is."
Madge keerde gekleed terug en had een
dikken sluier voor het gelaat. i
„Zal ik de koets voor laten komen?"
vroeg zij, met bevende vingers haar hand
schoenen aantrekkend.
„Tk you het u afraden," antwoordde Cal
ton droog, „tenzij u er verlangend naar zijt,
een dezer dagen onder de nieuwsberichten
te lezen, dat Miss Frettlby Mr. Fitzgerald
in de gevangenis bezocht heeft Neen,
neen, laat ons een huurrijtuig nemen."
Zij bereikten het station en pakten de
trein, juist toen het schril gefluit van de
locomotief het sein tot vertrekken gaf; on
danks dit alles was Madge koortsig van on
geduld.
„Hoe langzaam gaat de trein," sprdk zij
wrevelig.
„Kalmte, juffrouw," zei Calton, zijn hand
op haar arm leggende. „U zult u zelf mis
leiden, wij zullen tijdig genoeg komen, om
hem te redden."
„O, de Hemel geve, dat onze krachten
daartoe niet te kort schieten," zeide zij, de
handen krampachtig tegen haar boezem
drukkend, terwijl het Calton niet ontging,
dat heete tranen langs heur wangen biggel
den.
„Dat is geen wijze van handelen," zei hij
bijna ruw, „u zal zoo waar een zenuwtoe
val krijgen bedwing u zelf om zijnent-
wil."
„Om zijnentwil," mompelde zij en met
hevirte krachtsinspanning kwam zij allengs
tot bedaren. Weldra arriveerden zij te Mel
bourne,. en reden spoedig, een rijtuig ne
mende, naar de gevangenis. Na de gewone
formaliteiten te hebben volbracht, kwamen i
zij in de cel, waar Brian zich bevond en
toen de hen vergezellende gevangenbewaar
der de deur voor hen ontsloot, vonden zij
op het bed een jongmensch, dat in zittende
houding, zijn gelaat in de handen verborgen
hield. Hij keek op en, Madge ontwarend,
verliet hij zijn plaats en, stak beide handen,
onder het uiten eener vreugdekreet, uit; zij
liep voorwaarts, en wierp zich met een on
derdrukte snik aan zijn borst. Voor een
korten tijd sprak niemand Calton hield
aan het andere eind der cel zich onledig
met het nazien van eenige briefjes, welke
hij uit zijn zak had genomen, en de gevan7
genbewaarder had zich verwijderd.
„Miin arme lieveling," zei Madge, het
zachtblonde haar van zijn gloeiend voor
hoofd wegstrijkend, „wat zie je er slecht
uit!"
„Ja!" antwoordde Fitzgerald met een ge
veinsden glimlach. „De gevangenislucht
werkt niet zeer vnordeelig op het mensche-
lijk gevoel." M
„Spreek niet op zulk een toon, Brian."
zeide zij; „het is niet zooals gij gewoon zijt
te spreken laat ons plaats nemen en den
toestand kalm overwegen."
„Ik zie de noodzakelijkheid hiervan niet
in," antwoordde hij, ecnigszins afgemat, ter
wijl zij h"nd in hand gezeten waren. „Ik heb
er met Calton over gesproken, tot het mij
hoofdpijn berokkende, en het baat toch
niets,"
„Natuurlijk niet," antwoordde de advokaat
scherp, nadat ook hij had plaats genomen,
„het zal ons niet eer iets baten, alvorens
hij ons zeggen wil, waar hij dien nacht ge
weest is." 1
„Ik zeg u, dat ik zulks niet kan."
„Lieve Brian," ze Madge teeder zijn hand
vattende, „je moet alles vertellen, om mij
nentwil."
Fitzgerald zuchtte dit was de zwaar
ste beproeving, welke hij te doorstaan had
bijna was hij geneigd zich over te geven
en van besluit te veranderen doch een
blik op Madge's zuiver gelaat, bracht in dit
voornemen een ommekeer te weeg. Wat
kon zijn bekentenis, haar, die hij meeé dan
zijn leven liefhad, anders brengen, dan zorg
en droefheid."
„Madge," antwoordde hij ernstig, haar
hand nogmaals vattende, „je weet niet wat
je vraagt."
„Ja, dat weet ik wel," hernam zij spoe
dig, „ik wensch je leven te redden cjoor
het bewijs te leveren dat je onschuldig bent
aan die verschrikkelijke misdaad, en wil
niet, dat je je leven ten offer brengt, ter-
wille van van.
Hier hield zij stil en keek hulpeloos naar
Calton, want de reden, die Fitzgerald noop
te, het stilzwijgen te bewaren, kon zij zich
niet verklaren.
(Wordt vervolgd.)
