GEMENGD NIEUWS. NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Hoe niet-Katholiek Nederland zich uitmoordt! TWEEDE BLAD DONDERDAG 27 NOVEMBER 1924. (Cijfers ontleend aan het Centraal-Bureau voor de Statistiek over 1923). 1802 1795 1761 1723 1881 1925 1919 1662 1771 1532 1826 1840 1547 1643 1902 1739 2318 2154 2100 2291 2205 2110 Van 3000 46 36 39 37 56 47 47 23 30 65 48 30 48 20 •44 35 56 45 57 60 57 57 51 64 65 23.9 1) 26.1 3) 23.— 5) 26.1 7) 26.— 26.8 Geb. in 1923 4151 4295 4573 4476 4399 4818 4901 4103 4809 101 76 125 112 133 113 130 127 101 25.1 9) 5235 112 5556 148 5413 144 24.9 31.1 6) 36.2 8) 6629 6875 6311 8649 7771 8449 8258 7307 7601 8321 7137 180 175 127 226 242 188 262 143 196 171 167 Nederlander in België aan gehouden. Een Nederlander verdronken. Onderstaande cijfers zijn door mij oor spronkelijk verwerkt tot eigen onderrich ting aangaande het belangrijk vraagstuk der geboorten-beperking. Toen ik dezen bescheiden arbeid voor mij zelf voltooid had, kwam het mij voor, dat ook anderen hiermede wellicht hun nut zouden kunnen doen, weshalve ik gastvrij heid verzocht «an twee provinciale hoofd organen in Noord-Holland en Noord-Bra bant, om deze cijfers te mogen publiceeren. Ik zal daaraan geen wijdloopige beschou wingen verbinden, maar wensch er toch wel de aandacht op te vestigen dat niet-Katho liek Nederland, als het zoo voortgaat, zich vast en zeker uitmoordt. De geboortecijfers over 1923 per 1000 in woners bedragen over ons geheele land als volgt: Noordbrabant 32.1, Gelderland 26.6. Zuid-Holland 24.3, Noord-Holland 21.1. Zee land 23.3, Utrecht 25.6, Friesland 24.4, Over- ijsel 27.1, Groningen 25.1, Drenthe 32.1, Limburg 31.7, Het Rijk 25.2. Wanneer de Katholieken voortgaan zooals Goddank over het algemeen nog het geval is zich van de smetten der geboor- tenbeperking vrij te houden en de niet- Katholieken gaan voort zich hieraan steeds meer te vergrijpen, dan kunnen de gevol gen hiervan voor de toekomst in meer dan één opzicht zeker niet uitblijven. Reeds nu ontkennen wij dat Nederland een Protestantsche natie is, maar hoeveel te minder zal dit het geval worden,, wan neer de bevolkingsbeweging op dezelfde wijze als thans voortgaat, na een paar ge slachten. Dan gaat niet-Katholiek Nederland met reuzen-schreden naar den afgrond. De gevolgen op politiek en maatschappe lijk gebied liggen voor de hand. Een paar grepen slechts. Noord-Holland buiten Amsterdam wordt ongetwijfeld op den duur een Katholieke provincie, met den politieken aankleve van dien. In den landbouw zullen er op den duur op de dorpen, welke thans Protestant zijn, geen voldoende protestantsche gegadigden meer zijn voor de aanwezige boeren-erven waar men thans geen kinderen ziet rond- loopen. De Katholieken hebben slechts geduldig te wachten en te leven uit de rijke genade bronnen welke hun geloof hen biedt, waar door zij de kracht zullen putten staande te blijven te midden der opslaande golven van zedebederf, verder hebben zij te wer ken aan de hygiënische verzorging der be volking, teneinde ook de kinder-sterfte tot een minimum te beperken en tenslotte on vermoeid te volharden in den strijd tegen het gemengde huwelijk. Als dit gebeurt, dan gaan wij met onafwijsbare zekerheid onder Gods zegen, naar een hernieuwd Katholiek Nederland. Haarlem. A. B. MICHIELSEN. NOORD-HOLLAND Groei e.i van Gemeenten Gemeenten Zielental Geb. in 1923 Gemiddeld p. duizend v, d. groep NOORD-BRABANT, Groepen van Gemeenten Gemeenten Zielental Beneden Abbekerk 1000 zielen Ankeveen Hensbroek Jisp Callantsoog Middelie Opmeer Opperdoes Oterleek Ouddorp Oudendijk Schellinkhout Spaarndam Twisk Warder Wij denes Wijdewormer Vlieland Katwoude Kwadijk Petten Beets Van 1000 Avenhorn tot beneden Bennebroek 1500 zielen Graft Kortenhoef St. Maarten Marken Midwoud tNibbixwoud Oosthuizen Oude-Niedorp St. Pancras De Rijp Schermerhorn Sijbekarspel Ursem Westwoud Wieringerwaard Z.-en N.-Schermer Zwaag Van 1500 Akersloot tot beneden Barsingerh„._ 2000 zielen Broek in Waterland 's Graveland Hoog karspel Koedijk Nederhorst-den-Berg Nieuwe-Niedorp Noord-Scharwoude Obdam Oud karspel Schoorl Spanbroek Winkel Wognum Zuid-Scharwoude 712 22 Beneden Beers 865 29 646 18 1000 zielen Borkel Schaft 659 24 935 28 Dommelen 546 13 748 .12 Empel 644 26 988 25 Engelen 1256 36 657 15 Esch 640 22 532 19 Gassel 644 15 926 21 Giesen 521 12 801 22 Herpt 619 20 920 24 Kromvoirt 581 28 507 10 Linden 535 12 550 10 Litho yen 643 24 986 22 Maarheeze 780 27 745 10 Ooyen 857 27 549 9 Riethoven 673 26 896 17 Rij .wijk 687 18 814 23 Stiphout 886 33 494 12 Veen 1002 22 217 7 Velp 686 15 472 15 Vlierden 734 27 356 4 Westerhoven 720 23 492 12 129a 35 1394 32 1213 21 1412 47 1299 28 1377 38 1105 27 1313 35 1000 20 1285 46 1220 34 1454 35 1070 23 1362 29 1250 46 1133 41 1129 16 1043 23 1296 41 Van 2000 Blaricum 2250 :ot beneden Blokker 2107 2500 zielen Broek op Langendijk 2282 Diemen Egmond-Binnen Hoogwoud Ilpendam Limmen Warmenhuizen Van 2500 Berkhout 26<f4 tot beneden Bovenkarspel 2758 lOo 3000 zielen Landsmeer 2827 64 Medemblik 2930 63 Monnikendam 2568 70 Muiden 2801 70 Venhuizen 2576 68 Wervershoef 2924 91 Westzaan 2703 52 Andijk 3404 107 Egmonv Zee 3172 73 Grootebroek 3775 140 Haren karspel 3062 93 Heemskerk 3889 161 Koog aan de Zaan 3793 67 Oostzaan 3532 92 O. Amstel 3445 111 Schagen 3701 68 Terschelling 3706 75 Uitgeest 3555 99 Uithoorn 3639 123 Urk 3087 94 Weesperkarspel 3030 87 Wieringen 3150 29 Wormer 3637 110 Zaandijk 3046 45 Gemiddeld p. duizend v. d. groep NOORD HOLLAND Van 1000 tot beneden 1500 zielen Van 1500 Van 2000 Alem 1242 41 Andel 1145 28 Diesen 1175 39 Escharen 1404 51 's Gavenmoer 1442 38 Faps 1305 44 Hedikhuijzen 1360 30 Hees wijk 1334 39 Huibergen 1008 17 Lierop 1034 50 Luikgestel 1004 37 N.-Vosmeer 1386 48 Nulandt 1217 54 Oeffeit 1295 38 Oostelbeers 1175 53 Oudheusden 1020 24 Reek 1024 34 Soerendonk 1344 51 Vessem 1217 44 Wanrooi 1284 37 Berkel 1805 59 Bladel 1984 64 Chaam 1696 77 Dinther 1834 60 Den Dungen 1758 60 Geffen 1776 72 Helvoirt 1925 59 Herpen 1773 58 Hoog en Laag Mierde 1623 62 Leende 1658 59 Liempde 1553 45 Lieshout 1679 68 Lith 1547 47 Maarhees 1981 75 Megen 1793 55 Moergestel 1748 49 Nieuwkuik 1532 44 Putte 1550 29 Reuzel 1931 75 Schaik 1869 70 Standdaarbuiten 1927 66 Vierlingsbeek 1699 43 Son 1860 58 Aarle-Rixtel 2198 59 Alphen en Riel 2309 68 Ba kei 2372 107 Berchem 2444 102 Beugen 2190 83 Eersel 2299 92 Eethen 2289 58 Grave 2290 48 Haren 2007 40 Heusden 2021 48 Hoogeloon 2061 80 Nistelrode 2478 84 Oploo 2204 73 Ravestein 2353 44 Rijsbergen 2000 73 Sambeek 2056 83 Waalre 2411 77 Wijk en Aalburg 2476 64 Willemstad 2187 59 Woudrichem 2127 38 Zeeland - 2453 93 Van 2500 Baarle Nassau tot beneden Beek en Donk 3000 zielen Bergeik Boe kei Erp Geertruidenberg Heesch Heeze Huenen Van 3000 Almkerk tot beneden Berlikum 4000 zielen Best Boxmeer Dinteloord Drunen Dussen Heilo Hilvarenbeek Hoeven Kuik Mill Ossendrecht Someren Udenhout Waspik Werkendam De Werken Vlijmen Woensdrech' Wouw 2914 110 2643 112 2205 84 2864 89 2670 105 2664 84 2889 123 2729 89 2985 110 3665 118 3173 94 3582 143 3399 108 3984 120 3135 102 3640 113 3528 73 3373 81 3715 136 3606 114 3524 152 3321 82 3662 134 3579 93 3344 90 3632 122 3515 111 4050 127 4026 104 4846 166 31.7 2) 32.6 4) 33.5 Groepen van Gemeenten Gemeenten Geb Zielenta in 1923 Gemiddeld p. duizend v. d. groep Van 4000 Anna Paulowna tot beneden Assendelft 5000 zielen Bergen Haarlemmerliede Heerhugowaard Castricum Krommenie Wijk a. Zee Duin Zijpe Van 5000 Beemster tot beneden Laren 6000 zielen Naarden Van 6000 Aalsmeer tot beneden Huizen 7000 zielen Purmerend Van 7000 Beverwijk tot beneden Edam 10000 zielen Enkhuizen N. Amstel Texel Weesp Wormerveer Zandvoort 24.3 25.1 12) Van 10000 Bloemendaal 11461 150 zielen en Hoorn 11593 224 hooger Heemstede 13827 318 Schoten 14740 360 Bussum 20791 334 Haarlemmermeer 24376 715 Alkmaar 25543 558 Zaandam 29365 542 Velsen 29642 794 Den Helder 30008 600 Hilversum 42574 952 Haarlem 80344 1584 Amsterdam 701346 14243 1) In deze groep, met zoo laag geboortecijfer, komen weinig gemeenten voor, waar het aantal Katholieken van eenig gewicht is. Hensbroek, Ouddorp en Opmeer zijn in meerderheid Katho liek, de geboorten bedragen daar resp. 29.9, 26.en 35.7. Petten, Warder en Jisp, met geboortecijfers van resp. 11.2, 16.3 en 16 tellen geen en nagenoeg geen Katholieken. 2) In kleine Katholieke gemeenten kan het voorkomen, dat het geboortecijfer wordt gedrukt, door de aanwezigheid van een klooster, kostschool enz. De gemeenten Giesen, Rijswijk en Veen tellen weinig of geen Katholieken. 3) Ook hier weer kan men uit de geboortecijfers als 't ware aflezen of een gemeente al of niet Katholiek is. O. Niedorp, Ursum (36.8%), Westwoud (36%) en Zwaag hebben mooie cijfers. Wieringerwaard met het gruwelijke cijfer 13% telt na genoeg geen Katholieken. Van de eilanden hebben alleen de orthodoxe eilanden Marken en Urk een toonbaar cijfer. Ook tot Texel, Vlieland, Terschelling en Wieringen is blijkbaar het kwaad doorgedrongen. Het cijfer van Wieringen Komt zelfs niet hooger dan 9.2%. Het viervoud daarvan was 50 jaar geleden normaal. 4) Ook in N. Brabant zijn blijkbaar rotte plekken. De cijfers van Huibergen, Ossendrecht, Woensdrecht en Putte, platte landsgemeenten bezuiden Bergen op Zoom, zijn te laag. Doet daar de invloed van België, misschien Antwerpen, zich gelden Cijfers als van Lierop e.a. mogen er zijn 1 5) Cijfers, als die van het Katholieke Obdam, kunnen alleen verhoeden dat N. Holland nog niet erger daalt. Sprekend zijn verschillen als tusschen Spanbroek (Kath.) en Winkel (n.-Kath). 6) Heusden, Wijk en Aalburg, Willemstad en Woudrichetn zijn niet-Katholiek, hetzij geheel of voor een groot gedeelte. Woudrichem is een der N.-Brabantsche gemeenten met de laagste geboorte-cijfers. Toch steken deze cijfers gunstig af bij de laagste cijfers in N.-Holland. Ty Bovenkarspel en Wervershoef zijn voor een groot gedeelte Katholiek. In Berkhout en Venhuizen zijn Katholieke minder heden van beteekenis. De geboortecijfers wijzen het ook weer hier uit 8) Baarle-Nassau, Zundert e.a. gemeenten liggen ook aan de Belgische grens, maar hebben blijkbaar niet een invloed onder gaan als bezuiden Bergen op Zoom het geval is. Komt d:' mis schien, omdat deze gemeenten verder van Antwerpen liggen en dichter bij de Kempen 9) Het geboorte-cijfer van Castricum wordt gedrukt door de Prov. Krankzinnigen-gestichten. 10) De gemeenten welke eenigszins belangrijk beneden het gemiddelde der groep blijven, zijn in minderheid Katholiek. NOORD-BRABANT Groepen van Gemeenten Gemeenten Geb. Zielental in 1923 Gemiddeld p. duizend v. d. groep Van 4000 Van 5000 Van 6000 tot beneden 7000 zielen Van 7000 tot beneden zielen en hooger Asten 4696 178 Budel 4401 179 Fijnaart 4613 135 Goorle 4112 153 Klundert 4666 127 St. Michielsgestel 4973 142 Mierlo 4316 184 Oirschot 4392 128 Oisterwijk 4688 150 Rosmalen 4473 154 Sprang 4999 141 Terheijden 4300 155 Geldrop 5271 199 Gemert 5049 185 bJalsteren 5484 176 H. L. Zwaluwe 5042 153 Made 5102 176 St. Oedenroile 5725 189 Oudenbosch 5959 135 O. en N. Gastel 5984 204 Valkenswaard 5337 178 Veldhoven 5182 183 Gilze {6260 234 Rucphen 6498 286 Zundert 6270 214 Deurne S801 314 Dongen 7983 253 Etten en Leur 8920 313 Ginneken 9839 287 Loon op Zand 9555 340 Raamsdonk 7079 232 Sc-hijndel 7102 253 Steenbergen 9320 285 Teteringen 7258 218 Uden 7110 257 Vechel 7120 211 Vught 8510 250 Waalwijk 9123 248 Zevenbergen 8706 266 Boxtel 10135 317 Oss 12152 484 Princenhage 13591 455 Oosterhout 14344 517 Bergen op Zoom 19326 520 Rosendaal 20250 610 Helmond 20509 686 Breda 30467 757 's Hertogenbosch 40481 1227 Eindhoven 54015 1873 Tilburg 66910 1959 33.4 10) 32.8 38.6 11) 32.- 13) 21.3 T4) 31.6 15) 11) Een prachtig cijfer maar het betreft ook 3 gemeenten welke bijna geheel Katholiek zijn. 12) Op het belangrijk boven het gemiddelde der groep uit gaande cijfer van Edam, heeft ongetwijfeld het oer-Roomsche Volendam invloed gehad. 13) Een mooi figuur maakt Loon op Zand, een minder mooi Waalwijk. Zevenbergen, Steenbergen en Raamsdonk hebben nogal wat niet-Katholieken. Ginpeken en Teteringen zijn plaatsen waar eveneens tal van niet-Katholieken wonen. 14) Buitengewoon ongunstig steekt het geboortecijfer van het luxe Bloemendaal af (13.1%). Wanneer men in aanmerking neemt de talrijke Katholieken te Bloemendaal, begrijpt men hoe diep het kwaad daar wel in anders gezinde kringen moet zijn doorgedrongen. Hetzelfde, alhoewel in iets mindere mate, geldt voor Bussum (16.1%). Het geboortecijfer van Hilversum (22.3%) alhoewel nog veel te laag steekt toch nog gunstig af, bij dat van Bussum, ofschoon dit plaatsen lijken met veel overeenstemming. Schoten is veel beter dan Bloemendaal (24.4%). Haarlem is er slechter aan toe (19.7%) dan Schoten en Hilversum. Veel beter is Haarlemmermeer met 29.4%, dank zij natuurlijk ook de vele orthodoxe protestanten. Opmerkelijk is, dat Velsen veel beter is dan Zaandam, terwijl men zou meenen dat beide gemeenten ongeveer een gelijksoortig karakter vertoonen. Den Helder met weinig Katholieken en zeer speciale bevolking valt met 20% niet tegen. Dit cijfer is zelfs nog hooger dan dat van Haarlem. De#e laatste gemeente blijft ook nog achter bij de groot-stad Amsterdam. 15) In het Oosten van Brabant is de toestand beter dan in het Westen, voor deze groep van gemeenten. In het Oosten is ook het percentage niet-Katholieken kléiner. In het Oosten maken de industrieplaatsen Oss (40), Eindhoven (34.6), Helmond (33.4) een uitstekend figuur. Minder mooi is Tilburg (29.2) en den Bosch (26.9). In het We.ten houden Oosterhout (36.1) en Princenhage (33.7) de Roomsche vaan hoog. Roosendaal (30.2), Bergen op Zoom (26.9) en Breda (24.4) glijden naar onder. Voor Breda, dat vele niet-Katholieken herbergt, en een repu tatie heeft als stadje van pleizier, was dit te verwachten. Ook voor Bergen op Zoom, met zijn groot garnizoen is dit misschien eenigszins te verklaren, al stemmen beide cijfers droevig. Maar hoe moet het cijfer van Roosendaal worden verklaard Werkt ook hier de invloed van Antwerpen 16) Opmerkelijk is dat Amsterdam met haar groote geloofs afval, vele sociaal-democraten, vele gemengde huwelijken en allerlei andere schaduwzijden welke aan iedere groot-stad eigen zijn, een weliswaar laag cijfer vertoont, maar toch nog een cijfer oplevert, dat belangrijk uitgaat boven dat van vele plattelands gemeenten in Noord-Holland. 31.2 HOE SINT PIETER DE WALEN UIT DEN HEMEL KREEG. Cesar Gezelle, de neef van den grooten dichter Guido, vertelt in de „Msb." over zijn oom. Daaraan is de volgende mop ont leend, die Guido eens aan tafel vertelde, na pas te voren zijn neefje een opstopper te hebben toegediend De poortier van den hemel, zeide hij, ging zekeren zomerdag, op kermisse naar Sinte-Pieters-op-den-dijk, boven Brugge. Hij mocht de hemelpoorte alleene niet laten en stelde Sinte Andries aan, om de ingang tot den hemel te bewaken. Ja maar Sint Andries kende geen Fransch en een heele bende Walen zagen de kans schoon om in den hemel te geraken. Sint Andries verstond hun bargoensch niet, noch en wiste hij wat te Zeggen om dat goedje tegen te houden en hij liet ze allemaal binnen, in 't gedacht dat 't al brave menschen waren. 't Was een gebabbel en een lawaai van een andere wereld. Sinte Pieter kwam 's avonds thuis van de kermesse en hoorde al dat snateren en gerrebekken en hij stond er versteld van. ,,'t Is, mijn verdpoie, Waalschzei Sinte Pieter, „Dries wat heb je gedaan, vent?" „Ik en versta geen Fransch, zei bint Andries, „wat wil je daaraan doen, en ik die meende dat er hier geen andere als goê zielen 'n kwamen, 'k heb ze hunnen weister ge geven en ze binnen gelaten. Heb ik gemist, 'k wil 't geweten hebben, maar als ge nóg uit kerremessen gaat, doe u als 't u belieft vervangen door eenen die op meer dan éénen toon zijn lied zingen kan." Sinte Pieter schartte achter zijne oore, maar hij 'n was nooit lange met iets ver legen. „Giuwl!' riep hij, naar eemge —gels die dat van op een afstandje hadden jfg ien, ,,gauw 1 Michael, Rafaël, G briël en Uriël. draagt gevieren de tafels buiten de poorte, dekt ze met de sneeuwwitte dwale, legt de zilveren lepels en brengt de rijstpap op. De engels gehoorzaamden, gelijk altijd, en toen alles gereed stond, ging Sinte Pieter aan de poorte staan van den hemel en riep naar binnen, met eene stem die aan de hemelsche gewelven weerdonderde „La soupe En al de Walen stormden den hemel uit, en Sinte Pieter sloeg de gouden poorte op hunne hielen toe. Sedertdien zijn er geen Walen meer in den hemel. En Heeroom vouwde al lachend zijn boek open zijn vertoorndheid was allang ver geten. DOOR EEN VALLENDEN MAST GETROFFEN. Bij den aanbouw vap de mijn Julia te Eygelshoven (Limb.) is Maandagmiddag een ernstig ongeluk gebeurd, waarbij twee per sonen werden gedood en een verwond. Werk lieden van den aannemer Voracqui moesten een drietal ijzeren masten plaatsen. Twee masten stonden reeds op hun plaats en de derde liet men juist een halve meter zak ken, toen een blok uitschoot waardoor de ijzeren paal naar beneden kwam. De mon teurs Rode en Van Hoock uit Hoboken, bij Antwerpen, die voor den Antwerpschen le verancier van het werk op een en ander toe zicht hielden, werden door het vallend ge vaarte gedood. Een derde persoon, de Neder lander M. K. werd vrij ernstig verwond en moest naar het hospitaal worden vervoerd. DOOR EEN STIER OP DE HORENS GENOMEN. De 26-jarige knecht H. B., in dienst bij R. Mulder te Glimmen (Gr.) is in den stal door een stier op de horens genomen en ge dood. De gendarmen van Esschen hebben den Nederlander v. d. P. uit Hansweert aange houden, die poogde zonder nationaliteits- bewijs de grens te passeeren en de gendarme om te koopen. De Nederlander werd naar Autwerper. overgebracht, waar hij in voorloopige hech tenis wordt gehouden tot de noodige inlich tingen verkregen zijn. (Msb.) De- 32-jarige matroos J. Schier, uit Vlis- singen, varende op het Nederlandsche stoom schip „Terel" is in de haven Duca d'Aos.ta in Italië te water geraakt. Vermoedelijk is de man door een duizeling overvallen eerst op den kaaimuur gevallen en toen in het water Toen zijn kameraden hem van onder de kiel van het schip hadden weggehaald, kon een dokter slechts den dood constateeren. EEN VREEMDSOORTIGE VERGIFTI GINGSZAAK. Te Kalderkirchen, het naastbij gelegen grensstation van Venlo, heeft zich een ge heimzinnig voorval afgespeeld. Op het laatst der vorige week werden op het Postkantoor eerst twee beambten plotseling ziek onder verschijnselen van hevige duizelingen met kenmerken van krankzinnigheid. In twee dagen tijds was het heele personeel, 10 man, door dezelfde ziekteverschijnselen aangetast. Het Postkantoor werd ontsmet en ander personeel voor het zieke aangesteld. Twee van de aangetaste beambten zijn reeds over leden, terwijl twee andere stervende zijn. De geneesheeren meenen met een soort griep te doen te hebben. Het is echter opmerkelijk dat in het heele stadje buiten het postkan toor geen enkel geval is voorgekomen. De bevolking is hevig opgewonden en er loopen allerhande geruchten, die niet te controlee ren zijn. EEN NIEUWE PLANEET. De correspondent van de „Chicago Tri bune" meldt uit Berlijn Prof. Baade's mededeeling, dat hij een nieuwe kleine planeet heeft ontdekt dichter bij de aarde dan Mars wordt nu bevestigd door vier Duitsche observatoria en de sterre- wacht te Kopenhagen. De planeet, welke prof. Baarde het eerst zag op het observatorium van Bergedorff, ij zichtbaar in het sterrebeeld Pegasus. Heb het oits'-Vendste aan te bieden dat Iemand wenschen kan, boe ra.1 de wereld het weten, indien fiii niet adverteert JOHN. P. ROCKEFELLER.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | | pagina 5