Uit de Pers.
Binnenlandsch Nieuws.
gemengd" nieuws"
NIEUWE
Tweede Blad.
HAARLEMSCHE COURANT
Dinsdag 9 December 1924
IJdel geschrijf.
Een stijging der haringprijzen
aanstaande?
De administratiekosten van de
Rijksverzekeringsbank
De Burgerwacht te 's-Hage.
Openbare vergadering van
„St. Michael"
LUCHTVERKEER.
Een vaste vliegtuigverbinding
NederlandIndie?
Het verkeer op onze vliegvelden
VERKEER EN POSTERIJEN.
Een hulppostkantoor.
De straatweg Amsterdam-Laren.
Naweeën van de Giro-debacle.
UIT ONZE OOST-
De aardstorting in Wonosobo.
UIT ONZE WEST.
De gift van de Koningin.
Scholen gesloten.
Een dure postzegel.
KERK EN SCHOOL.
Stenografie „Groote".
Mgr. J. Biermans.
Het Missiewerk November 1924.
HANDEL EN NIJVERHEID
Opvoering der productie van de
Staatmijn Emma.
KUNST EN KENNIS.
Samensmelting met „Roeping".
Portret van Mgr. A. F. Diepen.
LANDB. EN VISSCHERIJ
FEUILLETON.
HET GEHEIM VAN EEN
HUURRIJTUIG
De „Residentiebode" schrijft:
„Het feit, dat Mgr. Nolens in zijn groote
Kamerrede heeft gezinspeeld op de omstan
digheid, dat er eerst, als de verkiezingen
voorbij zijn, sprake kan zijn van bondge-
nooten; dat de Katholieken evenals vroeger
nog alle heil zien in de coalitie, maar dat
zij daaraan natuurlijk niet getrouwd zijn en,
als het moet, ook anders kunnen, heeft, naar
men weet, de S. D. A, P, weer een glimpje
hoop gegeven, dat zij straks de uitverkore
nen zullen zijn.
En, al heeft Mgr. Nolens er aanstonds een
program bijgevoegd, dat geen enkel sociaal
democraat, die eerlijk wil zijn, kan onder
schrijven; al heeft de voorzichtige diplomaat
in de betreffende woorden niets anders ge
zegd dan wat iedereen wist en wat Mgr. ook
vóór drie jaar duidelijk vit den knoop heeft
gedaan.... De socialistische bladen hebben
het glimpje hoop aangegrepen en tooveren
nu daarvan al mooie luchtkasteelen.
Niet, dat de sociaal-democraten op regeer
macht „belust" zijn, zegt de „Voorwaarts1^, o
jé, heelemaal niet, want voor het deelnemen
aan dc regeering hebben zij ernstige bezwa
ren. Is het wonder, dat er een homerisch
gelach opgaat bij zulke verzekeringen, nadat
alle hoofdmannen der partij in parlement en
pers twee jaren lang hemel en aarde hebben
bewogen om samen met de Katholieken aan
't bewind te komen; nadat Schaper en zelfs
Troelstra zich door de liefdesverklaringen.
Dezelfde „Voorwaarts" had die onbelust-
heid noodig, om zich een houding te geven
en ook.... voorwaarden te kunnen stellen.
Het heeft geen nut, op die voorwaarden in
te gaan, want van heel de zaak komt natuur
lijk niets terecht, omdat Socialisme en Ka
tholicisme nog altijd water en vuur zijn. We
verspillen er geen woorden aan.
We vinden het jammer, dat sommige ka
tholieke bladen zich door al het geschrijf en
gewrijf der socialistische pers laten verlok
ken om alvast over die voorwaarden te gaan
discussieeren, ook al zeggen ze zelf, niét aan
een verbond met de S.D.A.P. te denken. Dat
geschrijf over voorwaarden verzwakt slechts
onze positie en zou de meening ingang kun
nen doen vinden, alsof er werkelijk een rood-
Katholiek verbond op komst was.
In ons christelijk land is de rechtsche co
alitie nog steeds de aangewezen regeermacht.
Een ander verbond zou slechts aan de beurt
komen, als die coalitie onmogelijk was en
er toch geregeerd moet worden. Van alle
kwaden zou men dan het beste moeten uit
zoeken.
"Zoodanige omstandigheden zijn echter nUl
te voorzien, zoodat het ten opzichte der
S.D.A.P. blijft: nulla communio, geen ge
meenschap. En daarom achten we al dat ge-
schrijft voor ons uit den booze.
Laat de socialistische pers haar liefhebbe
rij: de jarenlange vrijerij van Troelstra
voortzetten. De dwaze vertooning kan niet
anders dan ons ten goede komen."
hebben belachelijk gemaakt? Toch heelemaal
niet „belust"....
Men meldt uit Maassluis:
Algemeen wordt in het visscherijbedrijf in
de komende maanden een stijging der ha
ringprijzen verwacht. In verband daarmede
gaan verschillende reeders er toe over, de
haring, die door de thans nog binnenkomende
loggers wordt aangevoerd, in de pakhuizen
op te leggen, in piaats van ze naar den af
slag te leggen.
De minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft op de vragen van het lid van
de Eerste Kamer, den heer Heerkens Thijs-
sen, betreffende bestrijding uit de admini
stratiekosten der Rijksverzekeringsbank, van
uitgaven, welke geen direct verband houden
met de uitvoering der Ongevallenwet 1921
(rn casu een bijdrage in het garantiefonds
van een in 1925 te houden internationaal
congres voor ongevallenverzekering) het
volgende geantwoord:
Het antwoord op de eerste vraag kan be
vestigend luiden. Ondergeteekende heeft
aa"n het bestuur der Rijksverzekeringsbank
machtiging verleend, om het bedoelde co
mité met een crediet van 3500 te steunen.
Z.Ex. heeft die machtiging verleend, om
dat naar zijn gevoelen het bedoelde congres
zal bijdragen tot vermeerdering van de ken
nis omtrent de meest doeltreffende genees-
en heelkundige behandeiing van door een
ongeval getroffen arbeiders, en -daarmede
tot verminderingvan de lasten, welke de on
gevallenverzekering voor het bedrijfsleven
medebrengt. Aangezien tot de taak van het
bestuur der Rijksverzekeringsbank behoort
de zorg voor de zoo goed mogelijke genees-
enheelkundige behandeling der door een
ongeval getroffen arbeiders, en gelijk reeds
werd gezegd, de wetenschap omtrent de
meest doeltreffende wijze van behandeling
van ongevalspatiënten door een congres als
het onderhavige zal worden vergroot, be-
hooren de kosten, waarvan hier de rede is,
naar het gevoelen van ondergeteekende-on
getwijfeld tot de administratiekosten, ver
bonden aan de uitvoering door de Rijksver
zekeringsbank van de ongevallenverzekering.
Aan het bovenstaande kan niet afdoen
de omstandigheid, dat in de administratie
kosten, verbonden aan de uitvoering der
verzekering, door de bijzondere risico-dra
gende instellingen moet worden bijgedragen.
Daargelaten nog, dat volgens de geldende
Ongevallenwet 1921 uitsluitend het bestuur
der Rijksverzekeringsbank met de uitvoering
der verzekering is belast, zonder medezeg
genschap van de bijzondere risico-dragende
instellingen, moge worden opgemerkt, dat
ook deze bijzondere risico-dragende instel
lingen van de bedoelde kosten voordeel zul
len hebben, omdat hoe beter de anatomische
en de functioneele genezing van een voor
haar rekening verzekerden arbeider ver
loopt, des te geringer ook de kosten zullen
zijn, welke zij rer zake van het ongeval aan
de Rijksverzekeringsbank zullen hebben op
te brengen.
Aangezien uitgaven als de onderhavige
niet worden gedaan dan na verkregen goed
keuring van ondergeteekende, behoeft geen
vrees te bestaan, dat het bestuur der Rijks
verzekeringsbank uitgaven zal doen, welke
niet kunnen worden geacht te behooren tot
de kosten, verbonden aan de uitvoering der
cngeva'lenverzekering.
In het bovenstaande ligt reeds opgesloten,
dat ondergeteekende de vierde vraag (acht
de minister het niet veeleer wenschelijik, dat
uitgaven als hier bedoeld, rechtstreeks vc-or
rekening van het Rijk worden gebracht it)
niet anders dan ontkennend kan beantwoor
den. Er bestaat geen aanleiding, om uitga
ven als de onderhavige, welke het bestuur
der Rijksverzekeringsbank bij de uitvoering
van zijn taak doet, voor rekening van het
Rijk te nemen.
De Gemeenteraad van 's-Hage heeft Maan
dagmiddag met 26 tegen 18 stemmen de
subsidie van 10.000 voor de burgerwacht,
hetwelk verleden jaar werd afgestemd,
goedgekeurd.
Maandagavond is te 's-Hage een openbare
vergadering gehouden van het verbond Sl.
Michaël. Onder de vele aanwezigen waren
enkele raadsleden.
Als eerste spreekster trad op mevrouw
W. Brouns van Besouw uit 's-Hertogen-
bosch, met het onderwerp: Het recht der
denkrichtingen in de R. K. Staatspartij.
Wij strijden voor een goede doorvoering
der democratische gedachte in onze staats
partij, aldus spr. Politieke studieclubs zijn
in de staatspartij niets nieuws. Er zijn reeds
lang vrouwelijke studieclubs in de partij.
St. Michaël werkt op dezelfde manier als
deze clubs. Het is het recht van St. Michaël
zich zoo krachtig mogelijk te organiseeren.
Dat een katholiek staatsburger de katholieke
vragen binnen de katholieke beginselen op
zijn manier bestudeert is zijn goed recht.
Onze actie mogen wij niet uitstellen totdat
het politiek advies al dan niet goed uitvalt.
Want als het politiek advies de democrati
sche gedachte niet kan bevredigen, is het
te laat, dan wordt het een hals-ovër-kop-
actie. En in dat geval zou de eenheid in ge
vaar kunnen komen.
Ons verbond stuurt absoluut niet aan op
verbreking van het contact met de staats
partij. Dat verwijt werpen wij ver van ons
evenals het verwijt dat wij tegen het gezag
van onze bisschoppen opstaan. Wij zijn le
den van de R. K. Staatspartij. Het kerkelijk
gezag heeft ons nooit verboden studie te
maken van de politieke vraagstukken. Men
wil de Michaelisten uitdrijven uil de Staats
partij! Maar met welk recht? Wij gaan er
niet uit!
Spr. doet vooral een beroep op de vrou
wen om te strijden voor een goede door
voering der Roomsche democratie. Het eind
resultaat van onzen strijd moet zijn, zoo be
sluit spr., christelijk geregeerd te worden.
Na een korte pauze sprak prof. dr. J. A.
Veraart over: De eenheid in de R. K. Staats
partij en de actie van St. Michaël.
Al hebben wij aldus prof. Veraart
onze fekortkomingen, toch zij wij er trotsch
op, leden te zijn van de R. K. Staatspartij.
In de geschiedenis van die partij zijn twee
glanspunten: de strijd om het Katholiek Bij
zonder Onderwijs, waar de naam van dr.
Schaepman aan verbonden is en de deelne
ming van de partij aan de sociale wetge
ving onder leiding van excellentie Nolens,
den voorzitter van onze Tweede Kamerfrac
tie. Wanneer het gaat om de handhaving
van onze hoogste goederen is de R. K.
Staatspartij de krachtigste partij waarop
mén steunen moet.
Wie zich van de partij afscheidt, toont een
groote onkunde en laadt een enorme ver
antwoordelijkheid op zich jegens het alge
meen welzijn en het katholiek welzijn in het
bijzonder. St. Michaël wil zich niet afschei
den, nu niet en nooit.
Namens het hoofdbestuur verklaar ik, dat
iedere Michaëlist, die met gedachten van
afscheiding rondloopt, nu reeds door het
hoofdbestuur wordt verloochend. Als af
scheidingspartij heeft men van St. Michael
niets te verwachten. Men wil niet eens we
ten van een evenredige vertegenwoordiging
in de Katholieke Staatspartij.
In ons hoofdbestuur heb ik steeds de ge
dachte hoor'en uitspreken, dat wij in de
Tjveede Kamer een Staatspartij moeten
hebben en geen allegaartje van katholieken.
Gij moogt vechten in de Katholieke Staats
partij maar ten aanzien van de punten, waar
het om gaat, onderwerpt gij u onvoorwaar
delijk. Ten aanzien van mijn persoonlijke
meeningen omtrent het militaire vraagstuk
en de publiekrechterlijke bedrijfsorganisatie
zeg ik reeds bij voorbaat, dat ik mij onder
werp, als er goed gedocumenteerde voor
stellen op tafel komen.
Het is daarom ook zoo absurd om ,,St.
Michaël" een partij te noemen. ,,St. Mi
chaël" heeft niets van een partij. Ons ver
bond heeft geen eigen candidaten maar het
kan de candidaatstelling van sommige per
sonen bevorderen.
Wanneer het politiek advies niet naar onzen
wensch uitvalt hebben wij ons kiesreglement
en daar zullen wij dan gebruik van maken.
Ik dien mij aan als voorzitter van een groep
Katholieken die heel wat te critiseeren heb
ben op hetgeen in de laatste jaren in ons
midden is geschied. De actie St. Michaël is
geboren uit bezorgdheid over het regime,
zooals wij dat vooral na 1922 in ons land
hebben ervaren. Als wij zien de onheilen,
die aangericht zijn aan onze katholieke or
ganisaties, dan aarzel ik niet de bezuinigings
methode van minister Colijn weinig meer
dan een ramp te noemen. Wij moéten naar
een sluitend budget. Maar zooals' men den
toestand voor onze ambtenaren heeft ge
maakt worden zelfs niet-ambtenaren met
deernis vervuld. Art. 40 van het Bezoldi
gingsbesluit neem ik niet voor mijn rekening;
dat was inderdaad een staatsrechterlijk mon
strum, maar wat men aan onze ambtenaren
gedaan heeft, strijdt met de christelijke
rechtvaardigheid.
De bezuiniging in Nederland heeft kant
noch wal geraakt; St, Michael wil het ge
stichte onheil probeeren te herstellen. Ko
mende tot de R.K. Staatspartij is het mij
onmogelijk hierover te spreken zonder den
voorzitter van den bond van Kieskringen er
in te betrekken. Baron van Wijnbergen
heeft onze partij goed gediend, hij beeft ge
werkt en gesjouwd zooals geen onzer. Dit al
les geeft echter niet de kwaliteiten die noo
dig zijn voor een leider van een groote par-
tij.
Dan mag het niet voorkomen, dat bijna elk
optreden naar buiten een blunder is. Het
heeft ons totaal ontbroken aan leiding in de
laatste jaren. Wanneer men sprak over de
bezuiniging, over het militaire vraagstuk,
dan werd men als een misdadiger aangezien.
Niettegenstaande den dank, dien wij den
heer van Wijnbergen verschuldigd zijn, wil
ik hier openlijk zeggen, dat de tijd voor een
andere leider daar is!
St. Michael is tot alle overleg bereid. Als
men ons een vorm aanwijst, die ons even
na tot ons doel brengt, dan zullen wij dien
vorm volgaarne aanvaarden. Vóór alles
wordt gewenscht de eenheid in onze partij
maar dan moeten ook voortaan de deuren
wagenwijd openstaan, voor alle democrati
sche vraagstukken. In de Kamer moeten
mannen gebracht worden die de democra
tische gedachte verstaan en voelen. Dat is
het doel van St. Michael.
De voorzitter sloot hierna de vergadering.
In „De Kampioen" herinnert W. J. L(ugard)
aan de lijdensgeschiedenis welke met de
plannen voor een vliegtocht van Nederland
naar Indië is doorgemaakt, alvorens deze tot
uitvoering zijn gekomen. Zeven en een half
jaar geleden behandelde in dit blad de heer
J. H. W. v. d, Muelen dit onderwerp en ont
wierp de route als volgt:
le dag. Amsterdam Hannover Berlijn
Breslau Krakau Lemberg, 1350 K.M.
Op deze route stijgt het bergland niet hoo-
ger dan 800 M.
2e dag. Lemberg Kiew Charkow
Tsaritsjin, 1530 K.M. Door de laagvlakten
3e dag. Tsaritsjin Goerjew Boekhara
1550 K.M. Over laagland, behalve het laatste
gedeelte.
4e dag. Boekhara Lahore, 1700 K.M.
Het eerste gedeelte langs een omweg om de
keten van den Hindoe Koes te ontzeilen.
De hoogste punten die overgevlogen zouden
moeten worden bedragen nog geen 4000 M."
5e dag. Van Lahore dwars door Hindoè-
stan en Bengalen (over Dehli en Benare.s)
naar Calcutta, 1750 K.M.
6e dag. Van Calcutta naar Bangkok, 1550
K.M,
7e dag. Van Bangkok naar Singapore, 1500
K.M. t
8e dag. Singapore Palembang Bata
via, Soerabaja, 1500 K.M.
De tptale afstand AmsterdamSoeraba
ja, zou langs deze route 12430 K.M. zijn.
De heer W. J. L. teekent hierbij aan: Wij
weten niet of de route, zooals hij haar voor
gesteld heeft beter of minder geschikt is,
dan die welke thans gekozen is, maar in elk
geval is zij ruim 4000 K.M. korter.
Indien met een snelheid van 180 K.M. zou
worden gevlogen, hetgeen zeker niet over
dreven snel is, dan zouden voor die 11800
K.M. (Amsterdam-Batavia) slechts 66 vlieg
tuigen noodig zijn.
Wanneer men 9 uur per dag vliegt en
dus den nacht rustig in een hotel op het
vliegterrein doorbrengt, dan is men in ruim
een week over.
Neemt men de route over Constantinopel
dan zal ze misschien 10 dagen duren.
Daar staat tegenover, dat de reis per
spoor tot Genua of Marseille en vandaar per
boot naar Batavia thans 26 dagen duurt, dat
is bijna 4 maal, of langs de andere route
ruim 214 maal zoo lang.
Het spreekt vanzelf, dat deze reis door de
lucht in de toekomst niet met één en het
zelfde vliegtuig zal worden afgelegd en ook
niet met dezelfde bestuurders, maar dat
men van dag tot dag misschien wel van étap
pe tpt étappe wisselt, d.w.z., telkens andere,
goed gecontroleerde motoren en frissche,
niet vermoeide bestuurders, piloten, die de
route herhaaldelijk afvliegen en dus kennen.
Laat men nu niet langer met een achte
loos gebaar, de verwezenlijking van dit
denkbeeld een utopie noemen.
Vóór zeven en een half jaar dacht men
zelfs in vliegerskringen er wel eens zoo over
en nu is bewezen, dat het vliegen naar Indië
heel goed gaat en vrij gemakkelijk zal blij
ken te zijn in de toekomst.
Maar ook al zou men in de allernaaste
toekomst alleen het briefverkeer naar Indië
per vliegtuig gaan en de pakketpost voor
kleine en lichte voorwerpen, wier snelle
overkomst van groote waarde is, dan reeds
zou de luchtverbinding met Indië van bui
tengewoon belang blijken te zijn.
1 Men vërgete daarbij niet, dat de verkor
ting van den afstand dubbel geldt, zoowel
voor de heen- als voor de terugreis; men
kan n u in hoogstens 52 dagen antwoord
hebben op zijn brief, d a n in 14 dagen.
Naar het Haagsche Anetakantoor verneemt,
hebben in Nederland 193 vliegtuigen in
geregeld .verkeer op internationale lucht
lijnen Schiphol, de luchthaven van Amster
dam aangedaan. Bovendien deden 131 mili
taire vliegtuigen het vliegveld aan. Waal
haven, de luchthaven van Rotterdam, werd
aangedaan door 126 verkeersvliegtuigen van
internationale lijnen en door 37 militaire
vliegtuigen. Verder hadden op dit terrein
56 proef- en bijzondere vluchten plaats.
Bovendien werd Waalhaven door 1415 per
sonen bezocht.
Ook in het magazijn der Bijenkorf te Am
sterdam zal een hulppostkantoor worden in
gericht.
De Minister van Waterstaat heeft af
wijzend beschikt op het verzoek van het
gemeentebestuur van Naarden om den
Rijksstraatweg AmsterdamLaren op het
gevaarlijkste gedeelte Hakkelaarsbrug-Naar-
den, van electrische verlicjhting te voorzien.
Zooals we bereids meldden, heeft de Staa1
een elftal firma's en personen, voor ver
schillende rechtbanken gedagvaard, die meer
geld bij den Postcheque en Girodienst had
den opgenomen, dan waarop zij volgens hun
rekening recht hadden.
Dit scheen mogelijk geweest te zijn tijdens
het maken van fouten in de afrekeningen
tijdens den giro-chaos.
Naar „de Tel." nader verneemt, is men
hier slechts toe overgegaan na alles te heb
ben beproefd om de gedagvaarden tot terug
gave te bewegen.
De meesten van hen gaven eenvoudig geen
antwoord op brieven van dep Postcheque
en Girodienst of antwoordden, dat zij het
niet meer konden nagaan, hoe het met hun
afrekening stond. Van de elf gedagvaarden
zijn er twee, bij wie het onrechtmatig op
genomen bedrag in de tienduizenden loopt.
Is het blad goed ingelicht, dan nam een
firma voor meer dan een ton boven haar
werkelijk saldo op. Behalve deze elf zijn
er nog veel meer rekeninghouders, die te
veel opnamen. Met dezen is men echter nog
in correspondentie in de hoop tot een minne
lijke schikking te komen. Er zijn rekening
houders, die in termijnen afbetalen, wat zij te
veel incasseerden. Gaat het niet goedschiks,
dan zullen ook dezen worden vervolgd.
SALARISREGELING P. T. T.
Naar de Resb. verneemt, kan eerstdaags de.
salarisregeling van het P. T. T. personeel
worden bekend gemaakt aangezien het over
leg tusschen den directeur-generaal en den
minister van Waterstaat eenerzijds en den
minister van Marine anderszijds over het ad
vies van de Commissie v. Overleg in Postza
ken geëindigd is.
Uit Weltevreden wordt gemeld De aard
storting, die Antjoleredjo heeft weggevaagd,
is grooter dan die van 12 November. Zij was
600 meter lang en 200 meter breed. Volgens
vulkanologen is het ergste geleden. Het
bivak van Antjoleredjo lag buiten het vorig
epicentrum.
Naar aanleiding van de gift van de Ko
ningin van f 1000 tot leniging van den nood
en ter herstelling van de schade, geleden
door de bewoners van onze Bovenwindsche
eilanden bij den orkaan van September,
schrijft de Amigoe di Curasao niet den in
den indruk te hebben dat de schade op de
Bovenwindsche eilanden bij den jongsten
orkaan geleden, wel werkelijk zóó groot is
geweest dat daarvoor 'n collecte moest ge
houden en ook nog bij de Koningin voor een
bijdrage moest worden gebedeld en het blad
dringt er op aan, dat van die som, nu tot ver
over de f 6000 aangegroeid, alleen werkelijk
geleden schade na nauwkeurige taxatie zal
uitbetaald worden en de rest weer naar Wil
lemstad wordt opgezonden en gevoegd wordt
bij het Ondersteunings-Fonds Nederland-
sche Antillen, waaruit ook voor dit doel ge
put is.
SCHEEPSBRAND BIJ VENLO.
Zaterdagmorgen omstreeks zes uur is
brand uitgebroken aan boord van het schip
„Petrus" der firma Janssen van Lith te
Venlo. De brandweer was spoedig met de
motorspuit ter plaatse. Een gedeelte der la
ding, circa 18 ton tabak, verbrandde gedeelte
lijk en een ander gedeelte werd als niet meer
voor verwerking geschikt, in de Maas ge
worpen.
Vermoedelijk is de brand ontstaan, door
vonken uit de stookgelegenheid in de kajuit.
Verzekering dekt de schade.
Op het eiland Marken zijn, wegens het
veelvuldig hoesten der kinderen, de bijzonde
re scholen tot 6 Januari a.s. gesloten.
De politierechter te Utrecht heeft een
dienstbode uit Bilthoven, wegens het be
zigen van een reeks gestempelde postzegel
voor de verzending van een brief, veroor
deeld tot f 40 boetejsubs. 20 dagen hechtenis
In 1899, dus thans 25 jaren geleden, ver
scheen het eerste leerboek voor de stenogra
fie „Groote," Ter herdenking van dit feit
worden door de federatie voor stenografie
„Groote" op Zaterdag 27 December verschil
lende bijeenkomsten belegd.
Des namiddags zullen in Krasnapolsky te
Amsterdam wedstrijden in de stenografie
worden gehouden. De jury bestaat uit de
heeren dr. W. v. d. Ent, voorz. van de per
manente examencommisssie der federatie,
mr. dr. M. Spaander, directeur v. d. 2e Open
bare Handelsschool te Amsterdam en J.
Zodij, stenograaf bij de Staten-Generaal.
Ook zal 's middags, eveneens in Krasna
polsky, een tentoonstelling gehouden wor
den van werken in en over stenografie „Groo
te." 's Avonds wordt een feestavond gehou
den in de Industrieele club te Amsterdam.
Men meldt ons uit Mill Hill dat Mgr. J.
Biermans weer in zooverre is hersteld dat hij
het ziekenhuis heeft verlaten en tegen het
eind van de maand naar Nederland zal ko
men.
Vermoedelijk zal de huldiging te Rotter
dam, die door zijn ziekte uitgesteld was, nu
in Januari plaats hebben.
Een korte levensschets van twee Neder-
landsche mijsie-patriarchen zet deze afle
vering in: Mgr. Aelen, den nog levenden en
Mgr. Niewindt, in 1860 al gestorven, rnaar
nog levend in zijn werk. De eerste begon ais
aalmoezenier bij het Engelsche leger in het
oproerige Afghanistan, was dan missionaris
bij de inboorlingen van Madras, raadsman
van Aartsbisschop C„'.gan, stichter van het
St. Joseph's Missiehuis te Roosendaal, waar
hij zelf 50 priester-missionarissen vormde
er waaruit hij 200 anderen zag voortkomen;
stichter van een eigen Seminarie in Engelseh
Indië, lid van den Wetgevende Raad van
Madras: als 46 jaar missionaris en meer dan
12/4 jaar Aartsbisschop. Mgr. Niewindt
zette een eeuw geleden voet aan wal op
Curasao, waar hij 36 jaar lang als Prefect en
Ap. Vicarius heeft g< werkt, geleden en ge
streden.
Twee Chineesche priesters zijn waardig
bevonden de Bisschopswijding te ontvangen
en met het bestuur vai een bisdom te wor
den belast; een bewijs, dat met de opleiding
van inlandsche priesters de beste resultaten
verkregen worden en dus meteen weer een
pleidooi voor St. Petrus' Liefdewerk. Door
de oprichting van centrale Seminaries is het
gehalte van de professoren en de inrichting
van het onderwijs daar veel voorüit gegaan.
Dat geeft hpop voor de bekeering van dit
millioenenland, die zonder inlandsche gees
telijken niet te verhopen viel.
Fr. Weijnen. Secr. voor Nederland en
Koloniën van den Bonifatiusverein, schrijft
over de Duitsche Diaspora, een missieveld
vlak aan onze grenzen, dat veel meer dan
de helft van het Duitsche Rijk omvat. Ge
middeld is daar maar ongeveer 9 van de
bevolking katholiek, meest arm en, buiten
de steden, verstrooid en verscholen in ber
gen en bosschen, uren en uren verwijderd
van kerk en kapel of wat daarvoor dienen
moet. De ta£)k van den eenzamen Diaspora-
priester is dan ook ontzettend zwaar, vooral
nu hij tengevolge van den oorlog aan alles
gebrek heeft.
Het artike' Pater Jumperus Serra en de
Minderbroeders in Californië leert weer,
hoe de Kath. Kerk met haar missiewerk de
volkeren niet alleen geestelijk opheft, maar
ook stoffelijk tot beschaving en welvaart
brengt. Juniperus Serra 1784) is in Cali
fornië nog de meest geachte naam bij ge-
loovig en ongeloovig. B. J. J. Visser geeft
een merkwaardig stuk geschiedenis uit Ie
Missie van Japan.
In een nabeschouwing over het Eucharis
tische Congres ziet Fr. v. d. Vliet pr. in de
deelname van onze Oostersche broeders een
nieuwen factor in het bekeeringsproces van
de schismatieken en een luide openbaring
van de Katholiciteit van de Kerk: een feit
van groote apologetische waarde.
Leerzaam en opwekkend is het Redactie
artikel over de Organisatie van het Zen
dingswerk van onze Protestantsche Broe
ders. Hun actie is stiller dan de onze, maar
de resultaten zijn er niet minder om: 2 mil-
lioen gulden jaarlijks voor onze Oost alleen:
't is oor onze Indische Missionarissen om
van te watertanden. Want op Java met zijn
meer dan 30 millioen inwoners bezoeken
o.m. nog geen 6000 kinderen katholieke
scholen, maar onderwijzers zijn er te veel,
omdat er geen scholen zijn. 't Is droevig!
Heel Ned. O.-Indië heeft naast 47 millioen
heidenen nog niet 1 millioen Christenen,
waarvan er ruim 800 duizend prot. en nog
geen 150 duizend kath. zijn, de Europeanen
meegeteld. Dat is dan een 'eel van ons
eigen vaderland!
G. VOSKUILEN.
De maand van St. Willibrord.
Het St. Petrus Liefdewerk tot opleiding
van een Inlandsche Geestelijkheid in de
missiegebieden heeft sinds zijn bestaan nog
niet een maand gekend zoo vruchtbaar als
de laatste. Drie Beurzen (giften in eens van
2500) werden gesticht door onbekende
milde gevers uit Utrecht, Maarssen en
Zieuwent (G.) terwijl drie parochies, Borne,
Doornenburg en Haaksbergen (2e) zich als
Weldoener opgaven (jaarlijks 250).
Zoodoende telt thans S. P. L. in het Aarts-
diocees 18 Beurzen en 56 Weldoeners. Een
onbekende uit Wijhe schonk 1000, waar
door voor 4 theologanten uit King-Chow een
jaar lang de studiekosten kunnen betaald
worden.
Dc priesterstudenten smeeken dagelijks
Gods Zegen af over hun Weldoeners, moge
het Kerstkind hen overvloedig beloonen
voor wat zij St. Willibrord ter eere gedaan
hebben voor de zwarte, bruine en gele broe
ders.
Kent ge schooner gave voor het Kerstkind
Ruws en Schrale Huid
DOOS 30, 60, 90 Cent.
Bij Apoth. en Drogisten I
Pbarm Fabriek A. Miinharoi - Zeist
dan een bijdrage in den opbouw van een in
landsche geestelijkheid, het fundament der
Roomsche Kerk in Azië en Afrika?
Mag ik tevens van deze gelegenheid ge
bruik maken de Weldoeners en de Zelatricen
die hun Weldoenersbijdragen (vroeger be
loofd) en hun contributie nog niet hebben
opgezonden, dit zoo eenigszins mogelijk te
willen doen in de eerste helft van December.
ANT. DE WIT,
dioc. dir. S.P.L.
Arnhem giro 63879.
Tot een jaarlijksche opbrengst van
twee millioen ton.
Naar de Tel. uit Heerlen verneemt over
weegt de directie der staatsmijnen plannen om
de jaarlijksche steenkolenproductie der staats
mijn Emma te Hoensbroek op te voeren tot
twee millioen ton, een tot nu toe voor één
enkele mijn ongekend cijfer. Wanneer men
bedenkt, dat de staatsmijn Emma slechts tien
jaren geleden voor het eerst kolen leverde en
thans reeds het productiecijfer heeft bereikt
van ongeveer 1.200.000 ton per jaar, dan
schijnt de verwezenlijking dezer plannen niet
zoo ver meer af.
Naar ons ter oore komt, zal „Pogen", het
Vlaamsche maandschrift onder Redactie van
Wies Moens, samensmelten met „Roeping".
N. Eeuw
De Bossche schilder C. Pasmans mocht bij
zijn terugkomst uit Parijs de vereerende op
dracht ontvangen om Z. D. H. Mgr. A. F.
Diepen uit te schilderen. Mgr. Diepen ver
klaarde zich bereid aan het verzoek, hem door
den heer Pasmans namens de opdracht
gevers, gedaan, om voor dien schilder te
willen poseeren, te voldoen.
INTERN. PLUIMVEEJAARBEURS.
In.het nieuwe gebouw der goederenloods
van de N. S. is Zaterdagmiddag te Sittard de
derde internationale pluimveejaarbeurs met
tentoonstelling geopend. De plechtige ope
ning geschiedde door den Commissaris der
Koningin in de provincie Limburg.
Nadat de voorzitter van de Jaarbeurs, de
heer F. Cremers allen hartelijk had verwel
komd en een speciaal woord van dank had ge
richt tot den Commissaris der Koningin
voor zijne bereidwilligheid om deze Jaarbeurs
te komen openen en het eere-voorzitterschap
er van aan te nemen, nam de Commissaris
der Koningin het woord, die met genoegen
constateerde dat deze tentoonstelling niet
alleen voor de stad maar ook voor de geheele
provincie voor de pluimveeteelt van groote be-
teekenis is. Juist om dit laatste heeft Z. Exce.
zoo gaarne aan het verzoek voldaan om de
openingsplechtigheid bij te wonen. Spreker
prees den moed en durf van het bestuur der
Jaarbeurs, dat ook met deze goed verzorgde
tentoonstelling heeft laten zien, dat de pluim
veeteelt in onze provincie op hoog peil staat.
Vervolgens voerde nog het woord burge
meester A. H. Gijzeis uit Sittard, die op het
groote belang der tentoonstelling wees en de
woorden van den Comm. der Koningin onder
schreef, terwijl de Hoogeerw. heer deken L.
Thijssen de beste wenschen uitsprak over het
slagen der onderneming.
De voorzitter sprak het slotwoord, waarna
het hooge gezelschap de tentoonstelling be
zichtigde.
1925 EEN DROOG JAAR.
Met een vrij groote mate van zekerheid kan
men voor 1925 een groote -droogtevoorspellen
schrijft de meteorologische medewerker van
de „Daily Chronicle." De voorspelling kan
worden gedaan op grond van statistische
gegevens.
Niet zoo lang geleden werd ontdekt, dat
er nauw verband schijnt te bestaan tusschen
regenval en het veelvuldig voorkomen van de
gas-uitbarstingen op de zon, die soms tot ont
zaglijke hoogte uit het zonnelichaam opstij
gen. Nu is de periode tusschen deze reus
achtige zonnevuurwerken in de laatste halve
eeuw geleidelijk korter geworden, terwijl met
de tusschenpoozen tusschen natte jaren het
zelfde het geval was. Er schijnt dus tusschen
beide verschijnselen een verband te bestaan,
dat niet toevallig is.
Gedurende 25 jaar was in Engeland steeds
om de vier jaar één jaar nat. Vervolgens was
twintig jaar lang ieder derde jaar zeer nat en
van 1910 tot 1921 wisselden* droge en natte
jaren elkaar af. De groote droogte van 1921
schijnt dit laatste tijdperk te hebben afgeslo
ten en er schijnt een terugkeer te komen, die
in omgekeerde volgorde gaat een droog jaar,
gevolgd door twee natte.
In 1922 was de regenval iets beneden nor
maal 1923 was uitgesproken nat en 1924, het
behoeft met gezegd te worden, was buiten
gewoon nat. Voor 1925 zou dan weer droogte
volgen.
Uit Amerika is onlangs op grond van de
statistieken der zonnestraling voor 1925 een
„jaar zonder zomer" voorspeld. We zullen
dus binnenkort kunnen toetsen, welke van
deze weervoorspellingen op langen termijn
de juiste was.
47
M„ore had wèl gelijk met de zee te be
zingen; wanneer zij, met uitgestrekte zeilen,
voortgestuwd door een zachte bries, de
blauwe wateren van Nieuw Zeeland door
kliefden, zouden zij de juistheid van dit ar
gument leeren erkennen. En dan ging het
huiswaarts naar Ierland in het voorvader
lijk huis der Fitzgeralds, waar hij haar onder
de hooge pilaren met „cead mille failthe"
er op, zou binnenleiden, zich voorstellende,
hoe de jonge bruid onder algemeene geluk-
wenschen zou overstelpt worden. Waarom
zou hij zelf boeten voor de misdaad, door
een ander gepleegd? Neen! Zijn besluit was
genomen, hij was voornemens het te hou
den; hij zou van dit geheim, hetwelk men
hem had toevertrouwd, zich ontlasten; en
zou aan Madge's zijde de wereld doorwan
delen. Een plotselinge huivering beving hem,
toen hij de laatste woorden: „en haar va
der!" bij zich zelf mompelde.
„Ik ben dwaas," zei hij ongeduldig, terwijl
hij de teugels ter hand nam en zijn paard
in een korten galop aanzette. „Mij moet
het om het even zijn, zoolang Madge van
alles vreemd blijft; doch naast haar vader
te zitten, met hem te eten, hem steeds in
zijn nabijheid te hebben gelijk een gedaante
bij een geest. God behoede mij daarvoor!"
Hij spoorde zijn paard in galop aan, en
toen het over het grastapijt heendraafde,
terwijl de frissche, koele nachtwind vurig
tegen zijn gelaat speelde, bekroop hem een
gevoel van verlichting, als had hij een don
kere gedaante uit den weg geruimd. Maar
steeds galoppeerde hij voort, terwijl het
bloed hartstochtelijk door zijn jeugdigde
aderen stroomde, hij vloog over onafzien
bare vlakkfen, boven hem het donker blauw,
door sterren bezaaid uitspansel, beschenen
door het bleek gelaat der maan vloog
voorbij de hut eens schaapherders, gelegen
op een wijden inham, en vervolgens door
het koele water plassende, dat door de
donkere plassen wegspoelde gelijk een zil
veren draad in het maanlicht toen, op
nieuw, de onmetelijke grasvlakten, hier en
daar met groote groepen schaduwrijke
boomen, en aan weerszijden kon hij de
schapen zien v^ghollen als tooverachtige
gedaanten voort voort altijd voort,
totdat hij zijn woonplaats in het gezicht
krijgt, en hij zoowel het licht als de ster
ren ontwaart een lange laan met groote
boomen, over welker zwevende schaduwen
zijn paard voorbijdraaft, en daarna die uit
gestrekte grasvlakte voor zijn huis, met het
luidruchtig keffen der honden. Een bedien
de, opgewekt door het geluid der hoeven
op de Avenue, nadert in de richting van
ht huis; Brian springt van zijn paard en
gaat, den man de teugels toewerpend, re
gelrecht naar zijn kamer. Daar vindt hij een
brandende lamp, brandewijn en soda op de
tafel alsmede een pak brieven en nieuws
bladen. Hij wierp zijn hoed op de sofa, en
opende het venster en de deur, ten einde de
koele wind naar binnen te laten; daarna
schenkt hij zich een glas brandewijn en
soda in, keert zich naar de lamp en begint
de brieven te lezen.
De brieven behelsden in hoofdzaak han
dels-aangelegenheden, de laatste echter
scheen van Calton afkomstig, en Fitzgerald
opende hem met een gevoel van blijdschap.
Calton was een voornaam briefschrijver, en
zijn epistels droegen het hunne er toe bij,
Fitzgerald op te beuren in het akelig tijd
stip, dat zijn invrijheidstelling in zake den
op Whyte gepleegden moord voorafging, als
ook, wanneer hij in gevaar verkeerde, in
een ziekelijken toestand te vervallen. Brian
schonk zich dus nogmaals brandewijn in met
soda, vleide zich in den armstoel en scheen
onderwijl zijn goede geluimdheid te her
krijgen.
„Mijn waarde Fitzgerald", schreef Calton
met zijn bijzonder duidelijk handschrift, het
welk zulk e^n gunstige uitzondering maakte
op de gebruikelijke onleesbare hieroglyphen
zijner ambtsbroeders, „terwijl gij de koele
wind en heerlijke frischheid van het land
geniet, toef ik hier met tal van andere arme
drommels in deze snikheete en morsige stad.
Hoezeer wenschte ik bij u te zijn in het
land van Goschen, bij de stroomende wate
ren van de Murray, waar alles helder èn
groen èn onbevlekt is. In plaats daarvan,
beperkt zich mijn uitzicht tot plaveisel en
kalk, en de moerassige wateren van de
Yarra moeten als plaatsvervangers optre
den voor uw edele rivieren. Och! ook heb
ik in Arkadië gewoond; doch ik weet nog
niet, zelfs indien mij de keus gelaten werd,
om wêer te keeren, of ik van deze toestem
ming gebruik zou maken. Arkadië is onge
twijfeld een Paradijs van gelukzalige onwe
tendheid en de wereld met haar pracht en
ijdelheden is mij lief als mijn leven. Nu ik
het geschrevene aandachtig overlees, kom
ik tot de erkentenis, dat ik ongestadig ben
geweest en daar deze brief voor zaken be
stemd is, moet ik mij de weelde ontzeggen
om een reeks ijdele denkbeelden te ontvou
wen. Ik veronderstel, dat gij nog steeds het
geheim bewaard hebt, dat Rosanna Moore
u toevertrouwde ha, u ziet, dat ik haar
naam ken en hoezee! eenvoudig, omdat
ik met de natuurlijke nieuwsgierigheid, het
menschelijk geslacht eigen, beproefd heb,
den moordenaar van Olivier Whyte op te
sporen, en daar Rosanna Moore, volgens
den Argus, de zaak tot, in de puntjes ken
de, heb ik een blik geworpen in de ge
schiedenis van haar verleden. Het geheim
en de aanleiding tot Whyte's moord is u
bekend, maar, ge weigert, zelfs in het be
lang der justitie, bet te openbaren waar
om, dat weet ik niet, doch geen onzer is
zonder feilen, en uit een kwalijk gevoel van
„plicht" laat mij met deze benaming het
aanduiden weigert gij den man over te
leveren, wiens lafhartige misdaad u bijna
het leven gekost had.
„Na uw vertrek uit Melbourne zeide ieder
een: „het treurspel van het huurrijtuig is
ten einde, en de moordenaar zal nooit ont
dekt worden. Ik waagde het niet mij le
scharen onder het banier dier lichtgeloo-
vïge lieden en vroeg mij zelf af: „wie was
die vrouw, die ten huize van vrouw Gut
tersnipe den laatsten adem uitblies?" Deze
vraag, niet afdoende kunnende beantwoor
den, hesloot ik, mij zelf den sleutel van het
geheim te verschaffen en nam dienovereen
komstig mijn maatregelen. In de eerste plaats
leerde ik van Roger Moreland, die, zooals
gij u herinnert, in uw proces tegen u ge
tuigde, dat Whyte en Rosanna Moore van
Sidney kwamen, met de John Elder, om
streeks een jaar geleden. Moreland wist
niets bijzonders omtrent Rosanna Moore, en
gaf mij den raad, het onderzoek te staken,
daar het onmogelijk zou wezen aangezien
zij van Londen afkomstig was iemand
te vinden, die haar in de wereldstad van
nabij gekend had. Desniettemin telegra
feerde ik naar een mijner vrienden, die
eenigszins amateur-detective is, om den
naam en verdere bijzonderheden te ontdek
ken omtrent de vrouw, die 21 Augustus
18 met de John Elder Engeland verliet.
Mirabula dictu, hij ontdekte alles, en in
aanmerking genomen, dat Londen een zee
van raenschen huisvest, kunt gij niet anders,
dan de bekwaamheid mijns vriends beamen
Het schijnt echter, dat de taak, met welke
ik hem belastte, gemakkelijker te vervullen
was, dan ik aanvankelijk vermoedde, want
zij was een alom bekende persoonlijkheid.
Zij was een actrice aan het Frivolity Theatre
was, als zijnde een zeer
tallooze malen gefotogra-
te Londen, en
schoone vrouw,
feerd.
Toen haar onbezonnen geaardheid haar
mitsdien noopte, scheep te gaan, werd zij
door de bureau-klerken herkend als Rosan
na Moore. beter bekend als Musette van den
Frivolity-Schouwburg. Ha! gij opent uwe
oogen bij dit laatste bericht gij zijt ver
baasd neen, goed beschouwd zijt gij het
niet, aangezien zij zelf u vertelde dat zij in
Sidney het eerste levenslicht aanschouwde
en na een schitterende loopbaan elders was
getogen. En waarom verliet zij het haar
toejuichend publiek van Melbourne en den
pappot van Egypte? Gij weet dit maar al te
goed. Zij koos het hazenpad. Zij schijnt een
zwak te hebben, om met de Noorderzon te
verhuizen.
Musette, dit zij u ter loops gezegd
had een buitengewoon, trouwens heel laak
baar zwak zij dronk! Toen zij mitsdien te
Melbourne gearriveerd en daar tot de er
kentenis gekomen waren, dat er nieuw ge
slacht was herrezen, hetwelk Musette niet
kende, versmoorde zij haar verdriet in den
drank en verliet heimelijk haar woning. Wat
h:\ar naar Little Bourke-street haar schreden
deed richten, is mij onbekend. Wellicht was
zij verdwaald geraakt, wellicht was bet een
harer lievelingsuitstapjes uit vroeger dagen,
zeker is het, dat Sal Rawlins in die walge
lijke woning haar smoordronken aantrof.
(Wordt vervolgd).
