TWEE HONDERD VIJFTIG GULDEN
VIJFTIG GULOEN
EN
IN
OM HAARLEM.
ingezonden fóetiedeelingen
wegens aan hem overkomen on
geval, waardoor hei gezichtsver
mogen van een zijner oogen ver
loren Is gegaan -
Aan den Meer A. C. K U U M A M,
Kerksiraai 68, ie BEVERWIJK,
wegens aan hem overkomen on
geval, waardoor een zijner bee-
nen gebroken is. AOMINISTRATIE
NIEUWE rfAARLEMSCïIE COURANT.
Donderdag 11 December 1924
47ste Jaargang No. 15914
N.V. Spaarbank voor
Katholiek Nederiand
4 pCt.
Dit nummer bestaat uit 10 bladzijden. - Eerste blad.
a 75 cents per regel.
De eerste-steeniegging der St. Theresia School te Bloemendaal.
Een foto genomen Jjjdens de toespraak van den ZeerEerw. Heer Pastoor
L. J. Willenborg.
Uit den Gemeenteraad.
J. J. WEBER ZOON
OPTICiENS - FABRIKAN1 EN
Koningstraat 10 Haarlem.
Van 2 tot 7 December werden in de Haarlemsche strafgevangenis, gees
telijke oefeningen gehouden, geleid door den WelEerw. Pater Booms, uit
liet klooster te Nieuwe Niedorp. Alle katholieke gevangenen konden aan
de plechtigheden deelnemen. Op Zondag 7 December werden de plech
tigheden gesloten met een plechtige H. Mis en Algemeene H. Communie,
's M:ddags was er een plechtig lof met pauselijken zegen en Te Deum.
Door den directeur en het personeel van de strafgevangenis werd de
grootste medewerking verleend. Het feestelijk versierde altaar, dat wij
hierboven reproduceeren, is pas verrijkt met een nieuwen expositie-troon.
Telegraphisch Weerbericht
De eerste-steeniegging der St. Theresia School te Bloemendaal.
Groep van de Eerw. Zusters van O. L. Vrouw van Liefde des Goeden
Herders met de geestelijkheid der parochie van de Allerheiligste Drieëen-
heid te Bloemendaal en den ZeerEerw. Heer J. P. J. Kok, rector van het
St. Jozef gesticht Dennenheuvel.
De nieuwe brug over de Zomervaart
«iiiiiiiinniniiiiiiiiniiiuiiniiiiiuiinüinMiiiniimiiDnümiiiiiiiiRiniiitiiifiuiinniiiinnuuiiuiiiiiininmiiiüiminitiRimiimniliniiiiiniiimiiiiDHiuüürüiiniiusiiiRiiiiinHnninB
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco oer post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: Nassaulaan 49.
Telefoonnummers: 1426, 2741 en
1748.
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEWISCHE COURANT
Adverfentiën 35 cents per rege!
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst
als ingezonden mededeeling, 60 ct,
per regel op de le Pagina's 75 ct
per regel Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 11 regels 60 ct per plaat
sing: elke regel meer 15 ct., bij
vooruitbetaling.
Alle abont é's op dit blad zijn, in evolge de verzekeringsvoorwaarden, X Qflfüfï Levenslange geheeie on X "7Crt bij een ongeval met X OCA
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen1 UllUU,- geschiktheid tot werken; T /OU." doodelyken afloop. T xöU,-
Dij verlies van een hand, X IOC
ïen voet of een oog; IxO.1
bij verlies van een X CA bij een breuk van X A A bij verlies wan een
duim of wijsvinger; OU."" been of arm; T m andere vinger.
(Nationale Spaarbank)
(Direct ingaande).
Bijkantoor NASSAULAAN 18.
Zitdagen: Maandags, Woensdags, Vrij
dags van 69 uur n.m. en Zaterdags
van 59% uur en in het St. Joseph-
gebouw te Halfweg vanaf 1 November
des Dinsdags van 56'A uur n.m.
Tusschen de begrootingsdebatten door
is gisterenmiddag een gewone raadszitting
gehouden. De agenda bevatte niet veel pun
ten van beteekenis. Het langste debat werd
gevoerd over het voorstel van B. en W.
om aan het bestuur der R.-K. buitengewone
school {voor zwakzinnigen) een subsidie van
7000 toe te kennen. Wij zullen eerlijk
voorop stellen, dat dit een bijzonder royaal
voorstel van B. en W. was, te meer waar
bleek, dat ook de soc.-dem. wethouder
Reinalda er zijn medewerking aan had ver
leend. Wat toch is het geval? De gemeente
heeft zulk een buitengewone school en kort
geleden werd over de stichting van een
tweede gedelibereerd. Toen hing de slich
ting van een dergelijke R.-K. school al in
de lucht Maar bij onderzoek bjeek met de
tot standkoming van deze laatste geen
voortgang te worden gemaakt Men kent
de verdere geschiedenis. Een half jaar ge
leden fceeft pastoor Reynenberg de zaak
aangepakt en niet christelijken durf doorge
zet. Voor het dagelijksch bestuur der ge
meente was het een even groote teleurstel
ling als het voor katholiek Haarlem een ver
heugenis was. Er komt nog een omstandig
heid bij De wet verplicht een gemeentebe
stuur op nader aangegeven wijze dit bijzon
der buitengewoon onderwijs financieel te
helpen, indien ook het Rijk bijdraagt. Maar
dé Minister van Onderwijs heeft onlangs be
kend gemaakt, dat de toestand van 's Rijks
geldmiddelen geen financieelen steun voor
buitengewoon onderwijs mogelijk maakt.
Hierdoor ontaiond een van de vele mallig
heden op onderwijsgebied, dat een gemeente
zelf zooveel voor buitenwoon openbaar on
derwijs kan doen als ze wil en gelijksoortig
bijzonder onderwijs kan negeeren.
Met gepaste vrijoedigheid wendde echter
het schoolbestuur van de boven bedoelde
R.-K. buitengewone school zich tot B. en
W. om 7000 subsidie voor oprichtings- en
onderhoudskosten. En B. én W. hebben dat
vertrouwen niet beschaamd Zij deelden aan
3en Raad mede, dat een loyale uitvoering
der gelijkstelling van openbaar en bijzonder
onderwijs moest leiden tot steun aan de
gevraagde instelling. Natuurlijk hadden de
heer Peper en verschillende leden der soc.-
dem. raadsfractie daarop gemakkelijk afdin
gen Men kan zich stellen op het. formeele
standpunt' de regeering doet niets, dus doen
wij ook niets, zoolang het Rijk werkeloos
blijft. En zij deden een voorstel in dien
geest. Alleen de heer Reinalda nam een
royaler standpunt in. Al geeft de regeering
een slecht voorbeeld, dat mag voor ons nog
geen aanleiding zijn hetzelfde te doen, zei
hij. Het gemeentebestuur heeft alleen te
vragen: wat eischt het onderwijsbelang? En
waar hier werkelijk een onderwijsbelang
aanwezig is, wanneer wij ons op het stand
punt der volledige gelijkstelling plaatsen,
daar dient het gevraagde subsidie te worden
verleend.
Wethouder Bruch verdedigde de voor
dracht met zijn bekende scherpzinnigheid.
Vroeger heeft altijd bij subsidies de regel
gegolden: de gemeente steunt, mits de pro
vincie subsidieert, en deze laatste doet het
alleen, wanneer het Rijk voorgaat. Maar
deze weg is allang verlaten. De wethouder
vroeg: laten wij de Volksuniversiteit öf de
openbare leeszaal in den steek, wanneer
Rijk en (of) provincie steun onthouden? Ook
de provincie heeft het oude standpunt al
opgegeven, getuige de subsidieering der
openbare leeszalen, zonder bijdrage van het
Rijk. De eenige vraag, welke nog gesteld
kan worden, is: geeft de inrichting zondei
steun, dus zonder controle van het Rijk,
voldoende waarborgen voor goed onderwijs''
En daar behoeft men in dit geval niet voor
te vreezen. Immers, ook al geeft het Rijk
voor 1925 geen subsidie, het schoolbestuur
rekent er op. dat dit in 1926 en zeker in
1927 wel zal gebeuren. Het zal zich dus
uiteraard op de eischen van het Rijk blij
ven inschieten.Verder verdedigde mr. Bruch
op vroeger reeds ontwikkelde gronden d«
noodzakelijkheid van twee openbare scho
len voor buitengewoon lager onderwijs.
Na deze verdediging van den wethouder
bleef er niet veel oppositie meer over. Het
soc.-dem. amendement kreeg slechts 9 stem
men en de voordracht van B. en W. werd
daarna onveranderd aangenomen.
Een o. i. eenvoudig voorstel van B. en W.
om wat meer orde en regelmaat in het op
halen van vuilnis te brengen, heeft nog aan
leiding gegeven tot een vrij lang debat, zon
der eenig resultaat. Wanneer men artikel 1
van de voorgestelde nieuwe verordening
leest, maakt dit inderdaad nog al een
Duitschen indruk. Ziehier:
„Het ophalen van haardasch en huisafval
van zoodanigen aard als elk huisgezin in
meerdere of mindere mate oplevert, geschiedt
kosteloos door den dienst der gemeente-
reiniging, mits die stoffen geregeld worden
meegegeven, wanneer op de door de Direc
tie der gemeente-reiniging voor elke afdee-
ling (wijk) vast te stellen dagen daartoe de
gelegenheid woTdt geboden. De stoffen moe
ten in bakken, die door één man kunnen
worden overgestort, en niet grooter zijn dan
0.65 X 0.50 X 0.30 M. of maximaal 1 H.L.
inhoud en voorzien van een deksel, aan
dén openbaren weg worden gezet, zoodra
door een luidklinkende schel de nadering
van den ophaler wordt kenbaar gemaakt."
Is dit geen kostelijke lectuur? Het lijkt
romantiek uit den tijd van de diligence en
den posthoorn, die „naderende ophaler" en
die „luidklinkende schel" Het was dan ook
voor de heeren Joosten en Peper niet moei
lijk tegen deze bepalingen „ernstige" bezwa
ren te ontwikkelen. Een vuilnisbak met
wettelijke voorschriften als de afmetingen
van een postpaket, welken overlast ging men
onze huismoeders nu weer bezorgen I
Maar de heer Castricum en wethouder
Heerkens Thijssen legden uit, dat hier gee-
nerlei aanslag op onze huismoeders ging ge
pleegd worden. Het was er maar om te
doen te beletten, dat, wanneer de vuilnis
man driemaal per, week langs de huizen
kwam, tegen te gaan, dat de menschen asch
en huisafval eenmaal per week of minder in
ontilbare kisten naar buiten sleepten. Er
zal natuurlijk niet nagemeten worden of er
'n gram meer of minder in 't vuilnisvat is,
zooals men melk nameet, zei de wethouder.
Maar de heer Joosten, die pas onlangs
benoemd is in de commissie voor de ge
meente-reiniging en de voorbereiding van
déze voordracht niet heeft meegemaakt
schijnt geen vertrouwen te hebben in ge
meentezaken, welke hij zelf niet mede heeft
klaargestoofd en eischte aanhouding tot er
nadere inlichtingen rijn verstrekt. Wat ten
slotte geschiedde. Er is verleden week ge
vraagd om wijziging van het reglement van
orde voor den Raad ter bekorting van de
discussies. Ziehier een beter m'ddel: be
noem den heer Joosten in alle commissies
en de duur der raadsvergaderingen wordt
met de helft békort!
lijk instituut. Daar er een politiewet ont
breekt om de burgers tegen dergelijke mis
bruiken te beschermen, moet de Raad
nauwkeurig op de rechten der burgers toe
zien. Wat nu de heer Gerritsz aanhaalde
ter illustreering van zijn meening, was wel
niet heel erg' pakkend, maar toch wel tee
kenend. Aan zijn gevel waren eenige bil
jetten voor soc.-dem propaganda geplakt.
Een burger uit Heemstede had zich daaraan
geërgerd en had een beklag bij de politie
Barometerstand -9 uur v.m.: 776. Stilstand.
Bij de volgende voordrachten, welke alle
werden aangenomen, werden nog enkele
minder beteekenende opmerkingen gemaakt,
welke wij nu maar laten passceren voor het
verdre begrootingsdebat.
REGROOTINGSPRAATJE UI.
De algemeene beschouwingen over hoofd
stuk III (openbare veiligheid) werden den
vorigen keer reeds in eeiste instantie af
gedaan, Thans was de burgemeester aan het
woord en in zijn antwoord ontmoetten 'wij
tevens de vorige sprekers Er waren o. m.
door de heeren Gerritsz en Peper nog al
aanmerkingen op het politiecorps gemaakt.
De burgemeester adviseerde om een beetje
voorzichtig met de critiek op de politie te
zijn. De geest in het corps is goed, noch de
burgemeester, noch de commissaris heeft te
klagen, integendeel. Maar de Raad moet dan
ook zelf den naam van het Haarlemsche
korps hoog houden. De communist Peper
was natuurlijk niet tot andere gedachten
te brengen; voor hem is de politie in zich
een verderfelijk instituut. De heer Gerritz
staat niet op dit starre standpunt maar hield
in zijn repliek niettemin zijn klachten vol.
Zijn indruk is, dat de Haarlemsche politie
autoriteiten neiging hebben tot machtsmis
bruik, iets heel begrijpelijks bij een derge-
villend zijn. Vroeger heeft hij toegezegd, dat
lij de benoeming in overweging wil nemen,
wanneer er eerst 15 inspecteurs zijn; thans
wil hij er al ovbr denken, wanneer het aan
tal inspecteurs tot 13 is opgevoerd. (Er zijn
er thans elf) De dames hadden geen be
zwaar om haar voorstel in den geest van
deze belofte op te vatten en de Raad na
tuurlijk ook niet meer, toen het niet anders
dan een vrome, nooit te vervullen wensch
was geworden Want eer er 13 inspecteurs
zijn,- is Haarlem al lang groot-Haarlem, al
moeten er nog drie regeeringen in dien tus-
schentijd komen!
Het voornaamste deel van het debat was
de bespreking van het voorstel der heeren
Keesen en Klein tot instelling van een ad
vies-commissie voor de politie.
Dat was nu nog eens een flink, ouder-
wetsch, principieel debat, hetwelk de aan
dacht van dei. geheelen Raad had. De bur
gemeester wees de gevraagde commissie af
en gaf zijn ontstemming le kennen dat eerst
in een dagblad en daarna in den Raad deze
zaak weder aan de orde is gesteld. Wij voor
ons zijn juist door het debat versterkt in
onze meening, dat wij goed gedaan hebben
dcor onze publicatie dit voorstel uit te lok
ken Immers, het ging bij ons niet om per
sonen, maar om de zaak Welnu, de persoon
van den burgemeester is als chef der politie
ongerept uit de discussies te voorschijn ge
komen. Alle sprekers hebben erkend, dal
de burgemeester een humaan chef is. wien
ook maar de minste opzettelijke of bewuste
partijdigheid niet is te verwijlen. Maar even
sterk is de zaak zelf, waarom het hier gaat,
ook uit dit debat naar voren gekomen.Want
wij hebben tegen de advies-commissie, geen
enkel steekhoudend argument hooren aan
voeren. Er is een dienstcommissie en een
commissie van overleg voor de politie,, zei
de burgemeester. Waarom hebben de be
trokkenen daar hun wensch en niet kenbaar
gemaakt? Dat was niet noodig, antwoordde
de heer Klein. De burgemeester heeft inder
tijd een adviescommissie toegezegd, voor het
geval dat er geen regeling der rechtspositie
door de Rijksoverheid kwam. Waar nu deze
laatste weer van de baan is, had een inlos
sing van de vroegere belofte van den bur
gemeester verwacht mogen worden.
Maar waarom zullen wij zulk een com
missie van advies instellen, vroeg de burge
meester. 't Is maar schijn, dal de rechts
positie niet is geregeld En 's Raad voor
zitter beriep zich daarvoor op een lijst van
slechts 50 straffen, welke door den commis
saris aan een corps van 179 man in 11 maan
der tijds zijn opgelegd. Het grootste deel
daarvan zijn nog maar kleine correcties, n.m.
een, twee of drie uur langer dienst, voor
te laat komen of dergelijke kleine fouten.
Driemaal werd gestraft met inhouding van
één vrijen dag; tweemaal met 3 dagen; twee
maal met 4; tweemaal met 5 en eenmaal
met 6 vrije dagen. Door den burgemeester
zelf is driemaal ontslag verleend aan een
ambtenaar van politie. Van de zwaardere
straffen en gevallen, waarin ontslag werd
gegeven, gaf de burgemeester een omstan
dig verhaal. En niemand zal daaruit hebben
geconcludeerd: er wordt te zwaar gestraft.
Bovendien, zei de burgemeester, wanneer
het noodig is, n.m. wannéér er verschil van
meening is tusschen mij en den commissaris,
stel ik een commissie van advies in, zooals
onlangs bij degradatie van een inspecteur
geschied is. Daarnaast vraag ik nog on-
"c ';oht advies aan de wethouders, aan
den secretaris, aan den griffier, wanneer ik
liet noodig of gewenscht acht. Dus is een
adviescommissie overbodig.
D" heer Keesen bestreed deze conclusie
ip zakelijke gronden. Ik neem aan, zei hij,
•at alle straffen tot nu toe strikt rechtvaar-
ig z;:n geweest. Maar er kunnen fouten
worden begaan; ieder mensch, ook deze
commissaris cn deze burgemeester, zijn feil
baar. Bovendien kunnen zij door andere
functionarissen vervangen worden. En om
dat de mogelijkheid van een foutieve beslis
sing bestaat, moet er gelegenheid zijn voor
beroep. Het is een verheugend verschijnsel,
dat in de particuliere bedrijven de beroeps
commissies hoe langer hoe meer in de col
lectieve contracten worden opgenomen.
Maar dan is 't in politiedienst zeker noodig.
Juist omdat de burgemeester bij het straf-
Medegedeeld door het Ned. Kon Meteo
rologisch Instituut te De Bildt
Naar waarnemingen in den morgen van
12 December.
Hoogste Barometerstand 775.4 m.M te
Memel.
Laagste Barometerstand 732.8 m.M. le
Ingoe.
Verwachting van den avond van 11 tot den
avond van 12 December;
Meest zwakke, zuidoostelijke tot zuidelij
ken wind, nevelig of licht tot half bewolkt,
droog weer, lichte vorst 's nachts, overdag
temperatuur om net vriespunt.
fen zoo conscentieus te werk gaat, moest hij
eèn adviescommissie als steun in den rug
gaarne aangrijpen
Ook de heer Klein verdedigde het voor
stel warm; wees op een poging door mr.
Bruch reeds op 20 December 1916 in dezen
Raad gedaan en beantwoordde de bezwaren
van den burgemeester op de boven reeds
aangegeven wijze
Toen sprong mr. Bruch op, als gelijk
hij zelf zeidc een vergrijsde ballerina,
bij het hooren van oude walsmuziek. Dat
werd weer eén schitterend pleidooi, waar
van wij bijna de bckeering van den burge
meester verwacht hadden. De wethouder
thans enkel sprekend in zijn kwalitieit als
raadslid, begon met de vraag: „Wordt er
thans goed of niet goed gestraft?" als niet
aan de orde uit te schakelen. De vraag is
alleen: kan men in dezen tijd bij een corps
als dat van de politie, het instituut van ap
pèl wel missen? De onpartijdigheid van den
burgemeester staat boven verdenking, maar
al zat Arestides, de wijze, zelf op den bur-
gemeestersstoel, dan nog was een commissie
van advies noodig. Immers, naarmate het
college, dat straft, kleiner is. naar die mate
is de kans op falen grooter. En nog grooter
is die kans, naarmate de personen, die straf
fen of advies geven, in hetzelfde disciplinair
verband verkeeren als de gestrafte. Het
meest onpartijdige college is dat, waarin
partijen zelf de leden kunnen aanwijzen en
de leden zich andere kunnen toevoegen.
Mr. Bruch wees nog op de speciale positie
van den politieagent; wanneer hij jaren lang
in dienst is geweest en ontslagen wordt, is
hij voor ieder ander beroep ongeschikt. Dus
dienen voor hem wel speciale waarborgen
te bestaan En waar men op het discipli
naire karakter van het politiecorps wilde
wijzen, daar verwees ihr. Bruch naar het
leger, waar een beroep in alierlei instanties
bestaat. Waarom moet dan een commissaris
van politie straffen zonder beroep en"
waarom de burgemeester eveneens? For
meel heeft de burgemeester het uitsluitend
Ontslagrecht volgens art. 191 Gemeentewet.
Maar dit sluit een commissie van advies
niet uit Immers daar blijft het laatste woord
altijd nog aan den burgemeester.
De voorzitter wees in repliek het verzoek
echter zonder meer af met een beroep op
de wet. Onverklaarbaar; immers, waarom
we', een commissie van advies in het geval
van meeningsverschil tusschen commissaris
en burgemeester en niet om aan het ver
zoek van het corps te voldoen?
De Raad heeft de motie-Keesen met over-
groote meerderheid, n.m. met 23 legen 7
stemmen aangenomen. Moge hierin althans
een vernieuwde aansporing liggen aan de
Rijksoverheid om te komen met een regeling
der rechtspositie voor politieambtenaren.
Wij voor ons hebben de voldoening, dat
deze gezonde democratische gedachte nu
eens enkel door katholieken en anti-revolu
tionairen verdedigd is en verdedigd op schit
terende manier!
In de avondzitting is het hoofdstuk na
eenig debat over verschillende posten ver
der goedgekeurd. Bij „openbare gezondheid"
werd over ondergeschikte punten veel ge
praat, waarvoor wij naar het verslag moeten
verwijzen. Hel hoofdstuk „Volkshuisvesting
trok nog al aandacht, speciaal wat betrelt
het voorstel over oijslag bij de woninghuur.
Men bleef te middernacht in de discussies
steken, zoodat wij op een en ander morgen
ingediend. Nu stond er op die biljetten niets
aanstoofelijks, zoodat op den inhoud geen
aanmerking viel te maken. Wel verbiedt de
politie-verordening om zonder toestemming
van den bewoner aan een perceel iets aan
te plakken En op dien grond had dan ook
de politie zich tot den heer Gerritsz. gewend.
Terecht noemde de heer Gerritz dit „welt-
fremd" De politie kon weten, dat de so
ciaal-democraat Gerritsz met de aanplakking
van bedoelde biljetten aan zijn gevel ac-
cocrd ging.
Ook warén er verschillende wenschen en
grieven over en tegen 't verkeer Zoo heeft
de heer Klein Schiphorst gevraagd hel mid
dentrottoir op hel Verwulft weg te nemen
en vroeg de heer Gerritsz een op en neer
gaande verkeersregeling van en naar hel
station. De burgemeester beeft een nadere
bestudeering van deze inderdaad belangrijke
en ingrijpende voorstellen toegezegd.
Dan was er weder het voorstel (thans
door drie dames-raadsleden ingediend) tot
aanstelling van een inspectrice bij de po
litie De burgemeester wees deze vraag op
de bekende gronden af; er is in Haarlem
geen dringende behoefte aan zulk een
vrouwelijken ambtenaar Nu de financiën
dwingen om bet corps tot een minimum te
beperken, kan er zeker niet aan gedacht
worden. Maar de burgemeester wilde wel
