1 E.UWS
NIEUWE HAARLERSCHE COURANT
NIEUWJAARSWENSCH
De aan cholera gestorven eenden
te Volendam.
Een veelbelovend jongmensch.
Chineesche Opiumsmokkelaars.
De ontploffing te Pasoerbean.
Het raadslid en de fooi.
Lijk aangespoeld.
Auto-ongeluk.
Vier moorden voor 60 gulden.
Een sta-in-den-weg.
Genoeglijke politiek.
Een taschjesdief.
Diefstal van f 2000.
Inbraak te Venlo.
Een brutale dief.
Woonschuit gezonken.
FEUILLETON.
MUZIEK.
Een boksverbod in Rotterdam?
BINNENLANDSCH NIEUWS.
De bezoldigingen bi] het Rijk.
De korting der salarissen
gemeenteper soneel.
Prof. Methorst.
De Rijwielbelasting.
LUCHTVERKEER.
Nieuu) luchtschip.
De vijf werelddeelen-vhicht.
UIT ONZE OOST.
Gevecht met een krokodil.
De vergiftigingszaak in Atjeh.
L. s.
Evenals vorige jaren bieden wij ook dit jaar weder de gelegen
heid tegen vergoeding van slechts f 0.60 een NIEUWJAARS
GROET in onze
te plaatsen, welke 4 regels plaatsruimte mag beslaan
Grootere advertentiën elke regel meer, 15 cent extra.
De abonné's v. elke van deze meer en meer gebruikelijke wijze
van „wenschen aanbieden" gebruik willen maken, worden
beleefd verzocht onderstaande bon ten spoedigste duidelijk
ingevuld met toevoeging van faan ons bureau
NASSAU! AAN No. 49 te HAARLEM te doen bezorgen.
Ook onzen courantenbezorgers en agenten kan de ingevulde
bon ter hand worden gesteld.
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaanden
NIEUWJAARSGROET in het nummer van 31 December.
(Het bedrag ad fgaat hierbij).
S. v. p. duidelijk met potlood invullen
Uitbarstingen van een krater.
ORDE EN ARBEID.
Spoorwegpersoneel
Raad van overleg van R.-K.
Centrale Sociale Organisaties.
KUNST EN KENNIS.
De radio-wereldtentoonstelling.
Het koloniaal Instituut te
Amsterdam.
Jubileum van Anton Sistermans.
MARKTNIEUWS.
Jaar de Tel. verneemt, is bij een nader in
gesteld onderzoek gebleken, dat pl. m. 45
eendenhouders ran cholera gestorven eenden
hebben geleverd aan de handelaren S. J. en
G. de B.
De namen der eendenhouders zijn bij de
politie bekend.
In verband met een inbraak bij den her
bergier D. aan het Bassin te Maastricht, al
ius de L. K., werd door de politie aangehou
den een Duitscher K., die bij het verhoor
in deze zaak verschillende diefstallen be
kende.
Op 8 December was hij uit de gevangenis
ontslagen en over de grens gezet, maar reeds
op 9 December heeft hij, volgens zijn ver
klaring, bij mej. KI., Stationstraat aldaar, na
insluiping, een bedrag van f 4.50 wegge
nomen.
Verder pleegde hij nog diefstallen te Venlo,
waar een 70 gulden werd weggenomen, in
Chevremont waar een paar horloges, dames-
armband, een paar gouden ringen werden ge
stolen en te Kerkrade, waar ongeveer f7 werd
ontvreemd.
Het veelbelovend jongmensch is in ve -
band met den diefstal te Venlo, op transport
naar Venlo gesteld.
Door een paar ambtenaren van de douane
te Amsterdam is beslag gelegd op een hoe
veelheid opium, die zich aan boord van een
stoomschip van de Mij. „Nederland" be
vond. Het was een partij, bestaande uit on
geveer 9 KG. ruwe en 3 KG. be eide opium,
die toebehoorde aan eenige Chineezen, aan
boord van het stoomschip. Tevens legden de
douanebeambten beslag op 3 revolvers en
12 doosjes met revolverpatronen. De Chi
neezen, de eigenaars van een en ander, zijn
gearresteerd en zullen voor den politierech
ter worden geleid.
Negen vrouwen gedood.
Zooals reeds telegrafisch werd gemeld s
op het terrein van de vuurwerkfabriek van
Lie Poo Ho te Pasoeroean een werkloods in
de lucht gevlogen, waarbij negen inlandsche
vrouwen het leven verloren en één licht ge
wond werd, terwijl twee mannen zwaar ge
wond werden. De materieele schade was niet
groot.
De correspondent van het „Soer. Hbld." te
Pasoeroean meldde het volgende Op een
ompaggerd terrein was een 4-tal loodsen ge
bouwd, 2 hiervan lagen tamelijk geisoleerd.
In één van deze loodsen werden de verschil
lende ontploffingsmiddelen gemengd, de mer-
tions gevuld en tevens het gevaarlijke ruw-
materiaal opgeslagen. De andere loods dient
voor het verpakken en verzenden van het
vuurwerk.
Door een onbekende oorzaak is de meng-
loods in de lucht gevlogen. De ontploffing is
kort, maar hevig geweest de zinken platen
van de dakbedekking lagen overal verspreid,
sommige zeer sterk verbogen. Zelfs hingen
eenige in de boomen, die op het fabriekster
rein staan. Van de loods was niets meer dan
ten smeulende zwevelhoop over. Negen
vrouwen hebben bij deze catastrophe het le
ven verloren in de mengloods, waar alleen
vrouwen mogen werken, was tijdens de ont
ploffing een tiental aanwezig. De twee ge
wonde mannen waren koeli'.s voor het buiten
werk. Zeven vrouwen we op slag gedoo^
de ande. e twee hebt eat ge i je ure i gel f d
en zijn na hevig lijden i.. tniandsche zie
kenhuis aan haar wonden oezweken.
Het terrein zelf bood direct na de ramp
een vreeselijken aanblik. De lichamen der
slachtoffers waren bijna alle afschuwelijk ver
minkt en overal heengeslingerd. Van velen
waren liehaamsdeelen afgerukt, die over het
terrein verspreid lagen.
De Euaopeesche en inlandsche B.B.-ambte-
naren waren spoedig ter plaatse. Door den
controleur werden alvast eenige aanwijzingen
gegeven voor het transport der zwaar gewon
den. Kort daarop arriveerde dr. Dalmeijer, die
op het alarmgeluid was uitgereden en de hi
ding van het vervoer der slachtoffers op zich.
nam. Zoo goed en kwaad als het ging met het
gebrekkige aanwezige materiaal, werd voor
het wegbrengen der d joden en gewonden ge
zorgd. De meeste lichamen werden op de afge
rukte zinken dakplaten gelegd en toegedekt
mét kranten of goeniezakken naar het inland
sche hospitaal vervoerd. Later assisteerde de
vrachtauto van den heer Kwee Khoen Ling
bij dit ligubere transport.
Inmiddels was ook de brandweer op het
terrein gearriveerd. Met 4 stralen en de hulp
van de motorbrandspuit wercten de smeulende
ïwavelhoopen nat gehouden en brandend ma
teriaal, dat overal in de boomen hing, ge-
bluscht. Er werd flink aangepakt bij het op-
ruimingswerk de pakloods, waarvan de voor
wand was afgerukt en de daarin opgestapelde
voorraden werden' eveneens nat gehouden.
Een hooge klapper, welks kroon aan het
smeulen was, spotte echter met de blus-
schingspogingen zoo hoog reikte de water
straal der brandweer niet. Gevaarlijke, nog
niet ontplofte chemicaliën werden naar een
veilige plaats overgebracht. Om halftwee was
alle gevaar geweken en kon de brandweer
huiswaarts -keeren.
Op het terrein zelf werd het blusschings-
werk nogal bemoeilijkt door troepen nieuws
gierige inlanders, van wie velen op sensatie
belust, naar bloederige overblijfselen zoch
ten en te hoop liepen, zoodra een afschuwe
lijk verminkt lichaamsdeel gevonden was.
Voor het inlandsche ziekenhuis had zich
een groote volksmenigte verzameld, waaron
der vele familieleden der slachtoffers. In het
ziekenhuis vielen hartroerende tooneelen
voor bij het identificeeren der slachtoffers,
wat veelal slechts mogelijk was door herken
ning der kleedingstukken.
In de raadsvergadering van Ede heeft
de enquête-commissie in zake het al of
niet aannemen van een fooi door den amb
tenaar van den burgerlijken stand, het raads
lid van Hunnik, bij gelegenheid van het
voltrekken van een huwelijk, haar rapport
uitgebracht. Zij komt tot de conclusie, dat
van aannemen van een fooi met kan worden
gesproken, daar de heer van Hunnik tegen
over het bruidspaar de zilverbon ter tafel
deponeerde met het gevolg, dat zijn ambtge
noot die in de armenbus deed, maar dat de
heer van Hunnik toch tijdelijk die bon als
zijn eigendom beschouwde en als zoodanig
haar heeft opgevorderd en slechts dc loop
der omstandigheden heeft belet, dat dit wer
kelijkheid werd
Naar aanleiding van dit rapport is een
motie aangenomen, waarin verklaard wordt
dat de heer van Hunnik ontslag dient te
nemen als ambtenaar van den burgelijken
stand en de Raad zich voorbehoudt daar
toe maatregelen te nemen, indien hieraan
geen gevolg wordt gegeven
De voorsteller der motie verzocht hierna
den voorzitter den heer van Hunnik te vra
gen of hij zijn ontslagaanvrage wilde in
dienen.
De heer van Hunnik Wie mij gegeeseld
hebben, moeten mij nu ook maar kruisigen.
In een volgende raadsvergadering zal men
waarschijnlijk het voorstel doen den heer
van Hunnik te ontslaan als ambtenaar van
den burgelijken stand
Op het strand onder de gemeente Was
senaar, is aangespoeld het lijk van een naar
schatting 45-jarig manspersoon. De onder
zoowel als de bovengoederen waren gemerkt
I. Z. 206.
De identiteit is nog niet kunnen worden
vastgesteld.
Nabij Geldrop zijn de ingenieurs W. en v.
d. T. B., doordat 't stuur van hun auto onklaar
werd, tegen een boom gereden. De auto werd
in elkaar gedrukt. De heer W. werd aan het
hoofd gewond. De andere passagier bleef on
gedeerd
Een onlangs aangehouden moordenaar ie
Hamburg, beschuldigd van moordaanslag op
vier personen heeft thans het motief tot zijn
afschuwelijke daad bekend. De man kreeg
van een der slachtoffers 100 Mk. Toen hij
nu een enkele maal het geld tevergeefs had
teruggevraagd, ontstak hij zoo in woede, dat
hij zijn schuldenaar in zijn huis met een zwa-
ren hamer den schedel insloeg en hem een
twintigtal messteken toebracht.
Later begaf de moordenaar zich naai de
woning van het meisje van den vermoorde,
die het geleende geld in een zaak van het
meisje gestoken had, en loste daar op het
meisje, haar moeder en haar broertje negen
pistoolschoten. Het meisje werd onmid
dellijk doodelijk getroffen, de moeder en
Z >on liggen nog in het ziekenhuis, doch hun
toestand is hopeloos.
In de raadsvergadering van Utrecht kwam
Zaterdag aan de orde een zaak, welke de
burgerij bijzonder interesseert.
Eenige weken geleden was medegedeeld,
dat met de firma Hagen, de eigenares van
het hoekhuis aan de Lange Vhstraat en
het Vredenburg, de groote sta-in-de-weg
voor het verkeer in die zeer drukke straat,
eene overeenkomst was getroffen, waarbij
het perceel van die firma achter de rooilijn
zou worden gebracht.
Aan de firma zou dan als vergoeding een
deel van het naast staande perceel, reeds
eigendom der gemeente, worden afgestaan,
te; wijl tevens eene som van f 27.000 door
-e gemeente zou worden bijbetaald.
Deze voordracht werd toen door den
R ad goedgekeurd en men dacht algemeen,
dat men eindelijk van die reeds jaren be
staande verkeersbelemmering verlost zou
worden..
Het auto- en motorrijdend publiek slaak
te ook een zucht een verlichting, want het
groote verkeer Amsterdam richting Arn
hem gaat over het Vredenburg en door de
Lange Viestraat.
Het heeft echter niet zoo mogen zijn. Er
is op het laatste oogenblik weer een kink
in den kabel gekomen.
In deze raadszitting van Zaterdag deelde de
burgemeester mede, dat de raad, aannemende
dat de firma Hagen haar sigarenwinkel zou
verbouwen en een nieuwe magazijn op den
hoek van het Vredenburg en de Lange Vie
straat zou vestigen. B. en W. heeft gemach
tigd een deel van het perceel aan te koopen.
Intusschen deed een gerucht de ronde,
dat de firma Hagen haar perceel had ver
kocht. B. en W. hebben zich daarop tot
de firma gewend, ontvifigen echter op die
vraag geen antwoord, maar vernamen wel,
dat de firma de overeenkomst met de ge
meente als gesloten beschouwde.
Thans wenscht de firma te vernemen,
vóór 18 December a.s. of de overeenkomst
bindend is of niet.
B. en W. stelden nu voor dat schrijven
voor kennisgeving aan te nemen.
Omtrent deze aangelegenheid ontspon
I zich een zeer uitgebreide gedachtenwisseling,
j welke eindigde met de aaneming van een
motie van den heer de Weerd tot intrekking
I1 van het Raadsbesluit.
De quaestie is dus nog niet tot een op
lossing gekomen.
Uit een West-Vlaamsch plaatsje wordt aan
,,'t Getrouwe" geschreven
De kiezing nadert stilaan en de volksver
tegenwoordigers weten het ook. Verleden
Donderdag plots verspreidde zich de mare
onder de boeren „Mijnheer Sap komt naar
den Tap." Talrijke landbouwers gingen gaan
luisteren naar het woord van hunnen afge
vaardigde die eenen meesterlijken speech
afstak. De boeren echter waren niet ten voile
't akkoord met hun kamerlid. Boven, in de
spreekzaal zegden ze niets, maar achter den
rug van M. Sap was het een ander paar mon
den. Er waren er zelfs die dreigden rood te
stemmen en als een boer dat zegt, is hij kwaad
zulle, 't Schijnt toch dat hun mistevreden
heid ook gegrond is. Voor dat M. Sap ka
merlid gekozen was, was hij alle kernedagen
in Thielt. In den Burgersbond hield hij voor
drachten bij de vleet, over alle mogelijke on
derwerpen. Hij kon er met de millioenen-
cijfers goed werken, (nu werkt hij zonder de
cijfers). En de menschen vonden hem zeer
begaafd en ontwikkeld. Daarotft juist was hij
professor aan de Hoogeschool.
Maar eens gekozen, was ons kamerlid zelden
nog te zien. En nu schijnt M. Sap zich terug
te zullen aangeven en krijgt hij de boeren
wederom te pakken. Nog een paar malen zoo
een speech, en ze hangen terug aan 't staal.
Alles zal vergeten en vergeven zijn. „Le Soir,"
noemt de heer Sap „de zanger uit de Siktyn-
sche kapel." De katholieke burgers hier zijn
juister nog in hunne bewoordingen en heeten
hem kortweg „Slap" en een blad uit de streek
hield hem „voor onzichtbaar in Europa."
Na de vergadering nam de heer Sap een
apéritief. 't Was juist „Te Deum" geweest en
het toeval wilde dat er enkele muziekanten
aan den toonbank stonden die lustig aan 't
drinken waren op de gezondheid van den
Koning aller Belgen. De heer Sap hoorde
al gauw dat hij hier met g^ne boeren te doen
had, want hij kreeg daar, kwansuis al lachend,
harde dingen te hooren, en de heer Sap, ook
kwansuis al lachend, hoorde dit kalmpjes. Tot
dat hij per slot van rekening de muziekanten
vier pinten liet drinken. Ja, zegde hij op wee
ken zangerigen toon, ,,'t zijn rare tijden die
we beleven, een mensch kan nooit we! doen,
en ik weet niet welk een ezel ik geweest ben
van mij te laten in de Kamers steken, 't Ant
woord van een muzikant was kort en goed
„Mijnheer Sap, zei hij, gij zijt nog een greo-
teren ezel, als gij u er dan nogmaals zult laten
„insteken." (sic.)
Gedurende de laatste maanden is de Laan
van Nieuw Oosteinde te Voorburg onveilig
gemaakt door een of meer personen, die de
dames de handtaschjes ontroofden, zonder
dat de daders opgespoord konden worden.
Zaterdag jd. begaf een inspecteur van politie
uit Voorburg zich met een rechercheur en
een rechercheur als vrouw verkleed naar
deze laan. Omstreeks half zes kwam een per
soon op verdachte wijze aangeloopen. Hij
werd door den als dame verkleeden recher
cheur, bij wien hij ook trachtte 't taschje
te rooven. aangehouden en overgebracht
naar het politiebureau. De verdachte A.
J. v. E. wonende in den Haag heeft thans be
kend. Hij heeft vroeger te Wassenaar ook
hetzelfde gedaan. Thans is hij overgebracht
naar het Huis van Bewaring.
De fabrikant H. op de Looiersgracht te
Maastricht, heeft bij de politie aangifte ge
daan, dat op zijn bureau uit een ongesloten
lade een bedrag van f 2000.aan bankpapier
is ontvreemd. Daar in het kantoor en in de
omgeving nergens sporen van braak waren te
bespeuren, vermoedt men dat, de diefstal
tusschen de kantooruren is gepleegd.
In den nacht van Zaterdag op Zonaag werd
te Venlo op een tweetal plaatsen ingebroken
en wel in een villa aan den Keulschen Weg en
in een woning aan den Maagdenberger weg.
In beide gevallen heeft men zich toegang tot
de woningen verschaft door her indrukken
van een ruit in de keuken.
De inbrekers hebben meerdere kamers on
derzocht, doch niets naar hun gading kunnen
vinden.
Op klaarlichten dag drong een persoon
van ongeveer 20 jaren in de woning van den
schoenmaker H. te Chèvremont-Kerkrrd
en doorzocht in een kamer alle kasten en
laden. Toen hij het huis wilde verlaten ont
moette hij een der huisgenooten wien hij
vroeg of in het huis een met name door hem
genoemd persoon woonde. Na het ontken
nende antwoord bleven beiden nog eenigen
tijd praten en namen vriendelijk afscheid.
Nauwelijks was de onbekende weg of een
diefstal van honderden guldens aan baar
geld, gouden en zilveren sieraden werd ge
constateerd. Terstond werd met een politie
agent getracht den dief op te sporen. Doch
deze was reedc met zijn buit de grens over.
Uit een signa! m ats-beschrijving meent men
den dief te kennen.
Bij het veranderen van ligplaats is Zon
dagmiddag de woonschuit van den heer M.
te Diemen, ten gevolge van den zwaren en
omvangrijken bovenbouw omgeslagen en
gezonken, zoodat slechts een klein gedeelte
boven water uitstak.
De bewoners, bestaande uit man en
vrouw,, wisten zich bijtijds met een roei
bootje in veiligheid te brengen. Eenig in de
boot ronddrijvend huisraad werd onder
veel belangstelling op 't droge gebracht.
Wegens gebrek aan materiaal kon met het
lichten van het vaartuig nog geen aanvang
worden gemaakt
Guiseppi Verdi en zijn
„II Trovatore".
„II Trovatore", misschien meer algemeen
hekend ifcder den naam „Troubadour" kan
veilig als een der werken worden genoemd
die G. Verdi het grootste aandeel heeft be
zorgd in zijn roem, waarom hij als opera
componist nu nog steeds geliefd is.
De oudere opera's, waaronder „Rigolet-
to", „Traviata" en ook „II Trovatore" kun
nen gerekend worden, vormen fei'elijk het
slot van de opera-kunst, die in Verdi's voor
ganger Rossini, een harer ijverigste beoe
fenaars vond, en reeds zijn in deze drie ope
ra's de sporen aan te wijzen, dat Verdi een
indere. een nieuwere richting, een dramati
sche kunst wil. Dat Verdi in %ijn tijd zulk
zen lofwaardige plaats in de muzikale we-
reH kon innemen, welke hij grootendeels nu
iog heeft bewaa—heeft hij voornamelijk te
Janken aan een gave, die hij in hooge mate
bezat, n.L, om een specifiek dramatische si
tuatie, die zijn opera-tekst hem bood, in
muzikale kleuren te schilderen. In dat op
zicht was zijn kunst ver gevorderd.
J«ist in zijn oudere opera's en vooral in
de drie, welke wij hierboven noemden,
komt die kracht van dramatiseering wel zeer
sterk naar voren en „II Trovatore" is er een
sprekend bewijs van. Wij behoeven hier
slechts te herinneren aan het bekende „Mi
serere", waar het straf gehouden rhythme,
waardoor de melodie iets geheel agarts
verkrijgt, een treffend dramatische sfeer ver
mag te scheppen.
Verdi was het ook, die in de opera het
orkest uit zijn misdeelden toestand ophief,
die in zijn werk de weerlegging gaf van de
toen ter tijde hecrschende gedachte, dat het
orkest vrijwel als een „quantite negligeable"
kon worden beschouwd en dat men een ope
ra componeerde voor den zanger alleen.
Daardoor was het orkest reeds lang op den
1 achtergrond gedrongen. Verdi slaagde er in,
hieraan een einde te maken. Hij deed zijn
auditorium beseffen, welk een rol in de ope
ra het orkest kan- en moet innemen, dat het
orkest er niet slechts is als het begeleidend
deel, iraar wel dej-dijk Ae ka-akteriseering
en de ideële schildering kan voortbrengen,
i Ook in „II Trovatore" neemt het orkest
een belangrijke plaats in en heeft een groot
aandeel in de dramatische handelig.
Misschien was dit ook wel een der rede-
en, waarom dit werk bij zijn eerste opvoe
ring in 1853 in den Apollo-schouwburg te
Rome zulk een groot succes beleefde.
Sindsdien is het steeds op het programma
van opera-gezelschappen van groote betee-
kenis gebleven. Overal heeft het zijn ronde
gedaan en nu nog wordt het herhaalde malen
op het reportoir gebracht.
Ook de Italiaansche Opera, het gezel
schap dat ook ons land dit jaar weer be
zoekt, heeft Verdi's werk weder ten
tooneele gebracht. Donderdag a.s. gaat „II
Trovatore" in den stadsschouwburg te Haar
lem en een uit kunstzinnig oogpunt be
schouwde succesvolle uitvoering durven wij
het wel te voorspellen.
Guiseppe Verdi en zijn werken.
Hoewel Verdi, voornamelijk wat zijn
opera's betreft, niet op dezeitde lijn gesteld
kan worden met zijn voorganger Rossini,
moet toch geconstateerd worden, dat hij
gen mindere bekendheid dan deze heeft
gekregen, integendeel bij velen zijn zijn
werken nog meer geliefd dan die van Ros
sini. -Zijn opzet en uitwerking van instru
mentatie en zijn harmonie zijn ontegenzeg
gelijk minder fraai, minder kleurrijk dan
die van Rossini, zijn soms zeer ingewik
kelde polyphonischc- stijl bekoort niet al
tijd evenzeer, maar toch is zijn werk niet
minder gewild geworden.
Wat de oorzaak hiervan zou kunnen zijn?
„Walging wekkende en misselijke
vertooningen".
Bij het begrootingsdebat in den 'Rotter-
damschen raad bracht het raadslid Mr. J.
de Visser, die subst. officier bij de recht
bank is, het boksverbod ter sprake. Spr.
zeide, dat hij eens een bokwedstrijd had
bijgewoond, omdat bij hem de vraag gere
zen was of een bokswedstrijd niet straf
baar was n.L of een bokswedstrijd niet was
te beschouwen als een tweegevecht krach
tens art 152 W. v. S. of als mishandeling
kiachtens art. 300 W. v. S. De minister van
justitie was het met spr. in dit opzicht ech
ter niet eens geweest en van meening, dat
deze kwestie plaatselijk geregeld moest
worden. De -heer De Visser gaf daarom den
burgemeester van Rotterdam in overweging
in het vervolg gee- vergunning meer te ver-
leenen voor bokswedstrijden, die spr.
schetste als walging wekkende en misselij
ke vertooningen, waarin het sportieve ele
ment in het algemeen ver te zoeken is.
UITSTEL VAN HET NIEUWE
BEZOLDIGINGSBESLUIT.
Naar de „Tel." verneemt, heeft de Cen
trale Commissie voor G. O. in ambtenaars
zaken, in haar Dinsdag gehouden vergade
ring met algemeene stemmen besloten, de
Regeering te adviseeren, het bezoldigingsbe
sluit burgerlijke rijksambtenaren-1925 niet
op 1 Januari 1925 in werking te doen tre
den.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
'nebben liet besluit van den gemeenteraad
van 's-Gravenhage, volgens hetwelk 5 pro
cent zal worden geheven voor het weduwen-
en weezenpensioen van ambtenaren en
werklieden, goedgekeurd.
De Turksche regeering te Angora heeft
zich in verbinding gesteld met prof. mr.
Methorst, directeur van het Office Perma
nente van het Institut International de Sta-
tistique, tot het verkrijgen van een advies
over dc organisatie der statistiek in het
Turksche rijk.
TUSSCHEN 25 DECEMBER EN 1 JANUARI
GEEN CONTROLE.
Ten einde het publiek in de gelegenheid te
stellen de rijwielmerken voor 1924, welke
aan rijwielen zijn bevestigd, reeds voor
Nieuwjaar te doen vervangen door merken
geldig voor het jaar 1925, heeft de minister
van Financiën de ambtenaren der accijnzen
aangeschreven van 25 dezer tot en met 31
dezer geen controle uit te oefenen op de
naleving der rijwielbelastingwet. Bij de in
trede van het nieuwe jaar zal die controle
echter terstond worden hervat.
Zij, die aanspraak mak^p op de uitreiking
van een kosteloos rijwielmerk voor 1925,
kunnen dit merk nu aanvragen bij den ont
vanger der accijnzen van hun woonplaats.
Bij het congres te Washington zijn plan
nen ingediend voor den bouw van een
luchtschip van 6 millioen kubieke voet.
Het zal 785 voet lang zijn en motoren heb
ben van tezamen maximaal 3900 P.K.
De grootste afstand, dien het in één stuk
kan afleggen, bedraagt 7150 zeemijlen.
De hoogste kosten-raming bedraagt 6 mil
lioen dollar
Onderhandelingen over uitbreiding van het
comité.
De heer Veraart deelt aan het Haagsche
Anetakantoor het volgende mede:
Het heeft van den aanvang af in de be
doeling gelegen, dat luitenant Koppen op 'n
eventueele wereldvlucht zou worden bijge
staan door twee ms.rinevliegcrs. Reeds heb
ben enkele officieren zich beschikbaar ge
steld. Daar nog geen definitieve keuze is
gedaan, kunnen nog geen namen worden
genoemd
Wat de samenstelling van het comité be
treft, wordt medegedeeld, dat nog steeds
onderhandeld wordt, ook met de leden van
het Holland-Indië-comité, betreffende toe
treding,
Bij Tandjok Priok had een koelie zich In
het Bodjakanaal te water begeven om een
bad te nemen. Even later hoorde men hem
om hulp roepen. Koelies, die aan den kant
van het water zaten, snelden toe en zagen
dat een krokodil den bader in de diepte
trachtte te sleuren. Door de vereende aan
vallen der toegeschoten lieden, die met stok
ken en zoo het vooral op de oogen van het
monster gemunt hadden, liet dit eindelijk
zijn prooi los, waarop men den man op het
droge kon trekken, meer dood dan levend
hij moest onmiddellijk in het ziekenhuis
worden opgenomen.
Op den achtsten dag van de behandeling
der zaak van den gewezen gezaghebber, die
als verdacht van een poging tot vergiftiging
van den gouverneur Hens, van Atjeh en
familie, voor den raad van justitie te Bata
via terecht stond, werd beklaagde in de ge
legenheid gesteld om in een zitting met ge
sloten deuren eenige raededeelingen te doen.
Na de heropening van de zitting vroeg het
O. M. de verdere behandeling uit te stellen
in verband met een nader in te stellen
schriftkundig onderzoek en aan dr. Duyster
Er zullen vele factoren daarop invloed
gehad' hebben, vele oorzaken zullen er toe
hebben medegewerkt, maar toch ook een
der redenen zal wel geweest zijn, dat hij
een eigen dramatiek in sterke mate in ai
zijn werk lag Een dramatiek, hoewel niet
altijd te prijzen, die veel opera-liefhebbers
bekoort en die aan zijn werken, zoowel uit
den tijd, dat hij nog onder den invloed
stond van de nawerking van Rossini's kunst
als uit de dagen, waarin hij zich var. dien
invloed had losgemaakt en „eigen" werk
gaf, een bijzonder karakter geven, verschil
lend van de andere opera-componisten. Al
zijn werken, die tot heden nog bekendheid
hebben, zijn met dien zwaar dramatische
sfeer beladen. Maar buiten deze eigen
schappen staat Verdi bekend als een der
opera-componisten van zijn eeuw, die het
g-oolste aantal werken hebben geprodu
ceerd
Het aantal van ziin werken, en hier be
doelen we nog slechts alleen maar zijn ope
ra's, want ook or> ander gebied bewoog
Verdi zich, is legio
Ed toch zijn het er niet zoo veie, de ope
ra's, welke van hem nog bekend zijn, ten
minste nog op bet repertoire van de huidi
ge opera-gezelschappen staan.
Het zijn er voornamelijk vier: Rigoletto, II
NIEUWJAARSWENSCHEN
te verzoeken alsnog na te gaan wie de schrij
ver van de anonieme briefkaarten kan zijn,
en van een briefje, waarin getracht werd de
getuigen te Lèfès te bewerken.
De raad besloot de verdere behandeling
van de zaak uit te stellen tot Dinsdag 9
December.
Men seint uit Weltevreden;
Een moddereruptie van den krater Kawah
Baroe van den Panpandajan bereikte het
bivak van bet bewakingspersoneel, dat
vluchtte en een ontijdig signaal, dat een uit
barsting verwacht werd, deed de bevolking
vluchten. Het gebied bleek echter veilig en
spoedige terugkeer van de bevolking is te
verwachten.
De eruDtie ging vergezeld van een dich
ten aschregen een steenenregen, waar
door in de omgeving van den Kawah Baroe
alle ve-'etarie vernield werd. Groote rook
kolommen stegen op uit alle bergbruggen
bij den Kawah Baroe. Groote scheuren heb
ben den Kawah Baroe en den Kawa krater
was veranderd tot één grooten krater. De
werking duurt voort en veroorzaakte plaat
selijke trillingen en - hokken.
Dinsdag 23 December zal een confe 'ntie
gehouden worden tusschen de directie van de
Nederlandsche Spoorwegen en de vertegen
woordigers van de vijf personeelsorganis ties.
In deze conferentie zal besproken worden
het verzoek van de vijf organisaties om een
duurtebijslag in verband met de stijging va
de levensntiddelenprijzgn en voorts het ver
zoek van de organisaties inzake een betere
positieregeling voor de bureelambtenaren.
In den Haag zijn 13 December afgevaa dij
den van den Nederl. R. K. Boeren en Tuin-
dersbond, het R. K. Vakbureau, de Al gem-
R. K. Werkgeversvereniging en het R. K.
Verbond van Werkgeversvakvereenigingen en
den N derl. R. K. Middenstandsbond bijeen
gekomen. In deze bijeenkomst is geconsti-
tuee; d, wat vroeger reeds is aangekondigd als
Raad van Vakcentrales, doch thans den naam
kreeg van Raad van Overleg van R. K. cen
trale sociale organisaties. De Raad heeft tot
aak, door samenspreking en uitwisseling van
gedachten over onderwerpen van actueel alge
meen belang zooveel mogelijk waardeering
van elkanders opvattingen en overeenstem
ming te .verkrijgen.
Tot voorzitter is gekozen de heer dr. L.
Deckers, tot ondervoorzitter de heer A. C.
de Bruyn en tot secretaris -penningmeester
mr. J. van Hellenberg Hubar.
Naar uit Londen gameid wordt, is een
Amerikaansche fabrikant van radio-ont
vangtoestellen bezig voor de wereldten
toonstelling, die in den herfst van het vol
gende jaar in New-York zal worden gehou
den, een nieuw systeem draadloozen ver
zender te construeeren, die licht en warm
tekracht bij het overzenden zal benutten.
Een andere ingenieur is bezig aan het uit
werken van een draadlooze afkoeling, wel
ke in den aanstaanden zomer in gebruik
zal worden genomen. Weer andere uitvin
ders werken aan instrumenten voor bet
draadloos verzenden en ontvangen van ki-
nematografische beelden, waaromtrent de
heer Kerr, de directeur van de laatstge
houden radiotentoonstelling in Chicago,
verklaarde, dat zeker drie van deze toe
stellen goede resultaten zullen afwerpen
De voltooiing van bet nieuwe gebouw.
Langzamerhand nadert nu het nieuwe ge
bouw van het Kon. Koloniaal Instituut op
de Mauritskade te Amsterdam tegenover
de Muiderpoort, zijn voltooiing. Het was in
den loop van tien jaren welhaast tot de
eeuwig-durende werken in de Hoofdstad
gaan behooren, van welke soort de beton
bouw voor bet girokantoor achter den Dam
een populair voorbeeld vormt.
Gelukkig gaat 't nu eindelijk ras naar het
einde van der ganschen bouw De TeL
deelt mee, dan in den loop van Januari a.s.
het secretariaat des Instituuts van de Plan
tage Middenlaan no. 15, naar den rechtere
vleugel van het massale nieuwe gebouw-
verhuist. En de geheele ontmanteling van
de schepping van de architecten Van Nieu-
kerken kan tegelijk met de beëindiging van
de afwerking van het interieur in het na
jaar van 1925 tegemoet worden gezien.
Een waarlijk grootsche schepping zal dan
geheel dank zij het particulier initiatief, ten
dienste van onze omvangrijke koloniale be
lagen tot stand zijn gebracht
De rechtervleugel gaat het algemeen se
cretariaat herbergen en wordt tevens tot
hoofdgebouw- het middenvak is bestemd
voor de afdeeling Handelsmuseum; hoek
Mauritskade-Linnaeusstraat ligt het reeds
bekende ruime en lichte museum en daar
aan grenst nog links de uitbouw voor de
afdeeling Volkenkunde, welke zoovele ja
ren Keizersgracht 690, gevestigd was. Naar
men weet, is het gebouw voor de afdeeling
Tropische Hygiëne reeds eenigen tijd in ge
bruik en afzonderlijk gelegen tusschen de
H. B S met 5-jarigen cursus op de Mau
ritskade en het Oosterpark, gecombineerd
met het universiteitslaboratorium voor de
gezondheidsleer. Achter den nieuwbouw
rusten nog steeds de reeksen eigengravea
van de Oude Oosterbegraafplaats als even
zoovele herinneringen aan wat eens was....
en daarachter verheft zich het hooge ge-
boomte van bet Oosterpark.
Woensdag 16 December, herdenkt de be
kende zanger Anton Sistermans zijn eerste
optreden als concertzanger 35 jaar geleden
te Straatsburg met de Bassoli in het Re
quiem van Verdi. Sistermans werkte hoofd
zakelijk in het buitenland, kwam echter in
1917, gedreven door de tijdsomstandigheden
naar zijn vaderland terug.
Daar Sisternfans nooit te voren „jubileer
de", wilden vrienden en leerlingen te Rot
terdam en te 's-Gravenhage deze gelegen
heid om hem te huldigen niet voorbij laten
gaan.
Een comité werd gevormd, tevens met
het doel om Sistermans een feestgeschenk
aan te bieden De datums der huldiging te
Rotterdam en te 's-Gravenhage zullen nog
nader bekend gemaakt worden.
WOERDEN, 17 Dec. Kaasmarkt. Aan
voer 225 partijen, le kwaliteit 6063; 2e
kwal. 5659; met Rijksmerk 59—66.
Handel matig.
Tiovatore, Traviata en Aïda.
Dit laatste is wel een van zijn beste wer
ken uit den latereo tijd van zijn zelfstandig
componeeren. Het munt ook boven de drie
andere uit
Wat zou de oorzaak hiervan geweest
zijn, dat zulk een gering aantal werken
maar bewaard zijn gebleven en zich heb
ben kunnen staande houden.
De reden zal niet ver gezocht moeten
worden.
Ook Verdi beeft in zijn muzikale loop
baan en vooral bij zijn opera-kunst de
waarheid ondervonden' var. het woord, dat
op musici van zeer strenge en soms droeve
toepassing is-. „Vox populi, vox Dei."
In zijn opera's ondervond hij deze harde
waarheid en ze was oorzaak, dat veel van
7Ün werk, waaronder nok lantf niet onver
dienstelijk, onherroepelijk verloren moest
gaan.
Eer. deel van zijn opera's was niet ge
wild, daardoor kwam het, dat reeds na
een eerste oovoering het bestaansrecht er
van verdwenen was.
Als jong kunstenaar had hij zich aan het
componeeren van opera's gewijd en zijn
intrede in de artistieke Italiaansche wereld
van zijn tijd, die geheel en al van de ope
ra doordrongen was, er als 't ware een
noodzakelijke levensbehoefte in zag, werd
met vreugde begroet en men koesterde
groote verwachtingen „Ernani' een bewer
king van den Hernani van Victor HuUo
was zijn „joyeuse entrée" en allerminst hij
zelf zou kunnen gelooven, dat zijn volgend
werk afkeurend zou worden ontvangen.
Niet minder dan zes opera's die hij daar
op componeerde konden geen genade vin
den.
Doch van die inzinking, als wij dit ten
opzichte van de waardeering zoo kunnen
noemen herstelde hij zich met nieuwen
moed en de. latere werken vestigden zijn
naam.
Wij zeiden hierboven, dat Verdi zich
ook nog op ander terrein bewoog dan de
opera.
Hij componeerde ook eenige romances
en verder kamermuziek en ook een Re
quiem, welke nog wel een enkele maal
wordt uitgevoerd. Aan deze laatste pro
ducten dankt Verdi echter zijn naam niet.
H^t scheen in zijn tijd, toen geheel
Italië dc opera als het eene noodzakelijke
op het gebied van muzikale kunst be
schouwde, ook niet zoo gewild te zijn
Met Rossini deelt Verdi wel hoofdzake
lijk de roem als Italiaansch opera-compo
nist van zijn eeuw.
