i uï j 3*va t NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Tweede Blad. Zaterdag 20 December De vorming van een nieuw Duitseh Kabinet uitgesteld tot kort voor de bijeenkomst van den Rijksdag. Baldwin's protectie plannen en de oppositie daartegen. De tegenstrijdige berichten uit Rome en Belgrado over den Albaneesdien burgeroorlog. Onder de Radio-berichten: Het oude Duitsche kabinet blijft de loo- pende zaken behandelen. Verbetering in Herriot's toestand. MARKTNIEUWS. FEUILLETON. Gem. buiten!, berichten. o DE TOETREDING VAN DUITSCH LAND TOT DEN VOLKENBOND. De Duitsche crisis. Het proces-Ebert. Hitler in vrijheid gesteld. Het proces-Haarmann. Eenstig ongeluk. Duitsche treiier vergaan. Het Britsche Parlement verdaagd. De Engelsche vakvereenigings delegatie uit Rusland terug. De verkiezing van den president der Fransche Kamer. Herriot's gezondheid. De directeur-generaal der Egyptische douane. Talrijke arrestaties in Roemenië Gelyncht. De communistische actie in Frankrijk. ORDE EN ARBEID. Uit de Steenindustrie. Propaganda voor de R. K. Arbei dersbeweging. BINNENLANDSCH NIEUWS Een buitengewone vergadering van de Amsterdamsche Hanze in verband met de melk- voordracht. HET GEHEIM VAN EEN HUURRIJTUIG - 1 11,1 1ii. Uittil De Duitsche crisis. Naar het W. B. meldt, heeft de rijkskan selier den rijkspresident ingericht over zijn bes are kingen met de partijleiders daar de ze vasthouden aan hun standpunt, schijnt de vorming van een me.erderheidsregeering »p het oogenblik onmogèlijk. Onder die omstandigheden besloten bei den de vorming uit te stellen tot kort voor oor de bijeehkomst van den rijksdag. - tiled niet mag worden afgestaan zoolang de inwoners niet zijn geraadpleegd en Zoolang Italië de Dodecanesen, de vroeger aan Tur kije toebehcorende eilanden in de Aegaeische Zee, nog bezet houdt. Een draadloos bericht meldt dat het La gerhuis het verdrag inzake Jubaland na een rede van Amery, den minister van koloniën, in tweede lezing heeft aangenomen. DE BEWAKING DER ENGELS CHE -MINISTERS. De bijzondere politiebewaking van de le den van het Britsche Kabinet is opgeheven. Dit wordt beschouwd als een aanwijzing, dat het Egyptische gevaar in Engeland ge ëindigd is. HET BRITSCHE NATIONALE INKOMEN. In het Engelsche Lagerhuis heeft Chur chill meegedeeld, dat het nationale inkomen van Groot-Britannië vóór den oorlog 2200 millioen pd. str. per jaar bedroeg, en in het afgeloopen jaar vermoedelijk 3800 millioen heeft bedragen. Men betwijfelt, of iti den Senaat de ver- eischte twee derde meerderheid voor het ver drag zal kunnen worden gevonden. Hst geval is van principieele beteekenis, daar het departement van buitenlandsche zaken, voornemens is, alle bestaande han delsverdragen volgens-het, voorbeeld van dit nieuwe, met Duitschland ts sluiten verdrag wil rnodsrniseeren. Amerika kan zijn tra ditie, nl. voorkeurstarieven ten gunste van de eigen scheepvaart, niet prijsgeven. Borah, de voorzitter der commissie, is gemachtigd een subcommissie te benoemen, die met Hug hes, dén secretaris van Buitenlandsche Zaken, zal onderhandelen, daar het handelsverdrag niet in het Congres aan de orde kan worden gesteld, zoolang het niet gewijzigd is. HAARMANN licht niet geheel onjuist als voigt ge ken-j ONTBINDTNG VAN HET EGYP- schetst: „Het eenige verschil tusschen een I Db wniijivTT algemeen tarief en het regeeringsvcorstel is. dat hii een aleemeen tarief elke fabrieks- „Wegens ongunstige omstandigheden, is ie Duitscne crisis voor korten tijd uitge- -- -- ateld." Zoo zou men het ook kunnen uit- richten over den val van Skoetan en Angro drukken. De zaak is, dat dr. Marx, die geen castro tegenspreekt. r t 1 T3 T A is, dat bij een algemeen tarief elke fabrieks industrie protectie krijgt, of ze het noodig heeft of niet, terwijl het bij het onderhavige stelsel noodig zal zijn er om te vragen." De toestand in Albanië- Het Italiaansche tel.-agentschap Stefan) verneemt uit (de Albaneesche hoofdstad Tirana; dat de Albaneesche regeering na drukkelijk de (via Belgrado gemelde) be- opdracht nog tot kabinetsformatie kreeg, tra-.r die zich bereid had verklaard de partij leiders te polsen over de mogelijkheid om een regeeringscoalitie tot stand te brengen, al d deiijk tot de overtuiging moest komen, dat van de vorming van een coalitie, die in den Rijksdag over een meerderheid zou be schikken, geen sprake kan zijn. Terwijl de Duitsche Volkspartij en de Beiersche Volks partij alleen aan een rechtsche regeering, d. w.z- een burgerlijke regeering met de con servatieven, willen deelnemen, weigeren niet alleen de democraten maar ook het Centrum even beslist, aan zulk' een regeering mee te doen. Een coalitie echter van centrum, de mocraten en sociaal-democraten zou geen meerderheid hebben. Maar van de groote :oalitie, n.l. die der drie genoemde partijen met de Volkspartij, wil deze laatste niets we ten. Zoo zit men dus hopeloos vast. En een uitweg zou misschien zijn het laten voort bestaan van de huidige regeering, die welis waar slechts op een minderheid van Cen trum democraten en Volkspartij zou steu nen, maar die van toch wel op den steun der socialisten, gelijk tot dusver, zou mogen re- kenen als ze de politiek van dr. IVlarx blijft voeren. Of echtei de Volkspartij, wier houding immers juist tot de politieke crisis aanlei ding heeft gegeven, voor deze oplossing die slechts een uitweg uit den nood is zou zijn te vinden Willen de heeren Ebert en Marx de par tijen nu eenigen tijd van overdenken gun nen Of hebben de heeren politici de vacan- tie-stemming te pakken nu de Kerstdagen naderen en is het moeilijk hen te Berlijn te houden Zit er misschien ook een bedoe ling achter, dat van de Volkspartij al vele leiders uit Berlijn vertrokken zijn en zien deze er voordeel in de crisis nog wat slee- pende te houden? Wij zullen niet trachten op deze vragen antwoord te geven. In elk geval blint dr. Marx nu tot Nieuwjaar aan en de waarschijn lijkheid is groot, dat hij ook bij de aanvangs- zitting van den nieuwen Rijksdag als kan selier aanwezig zal zijn. Maar dan In conservatieve bladen propageert men Iweer voor nieuwe verkiezingen. Zoo ka» et spel voortgaan, De Britsche industriecle beschermingsvoorstellen. Draadloos wordt gemeld, dat voor de uit werking van Baldwin's plan tot bescherming ran de industrie twee commissies noodig zullen zijn, ten eerste een commissie van 40 leden, waarvan vijf leden zullen worden aan gewezen om een onderzoek te doen naar de aanspraken op bescherming, die bij den Board of Trade inkomen ten tweede een economische rijkscommissie, die zich zal be zighouden met het vinden van markten voor de goederen uit de Dominions. Met betrek king tot de verdragen en conventies met vreemde mogendheden worden geen on overkomelijke moeilijkheden verwacht. Volgens den parlementairen corresponded van de „Daily News" zijn de conservatieve vrijhandelaars verontrust over de door Bald win afgelegde verklaring, dat wanneer er aanleiding mocht bestaan om met betrek king tot een bepaalde soort goederen van een land beschermende rechten in te stellen deze rechten van toepassing zullen worden verklaard op alle goederen van deze soprt uit alle landen. Deze vrijhandelaren achten dit voorstel onverdedigbaar en meenen dat het inbreuk maakt op Baldwin's verkiezings belofte. Het is volgens het blad dan ook zeker, dat zij voor wijziging van dit plan strijd zul len voeren, dat te danken zou zijn aan een te veel toegeven van Baldwin aan de „whole- hoggers" in het Kabinet. Onder de tegenstan ders van het plan bevinden zich de conser vatieven uit Lancashire. Niet alleen conservatieve vrijhandelaars doch ook protectionistische conservatieven zouden van oordeel zijn. dat Baldwin s plan nen te ver gaan. Een liberaal heeft Baldwin's plannen wel- Naar uit Kaïro gemeld wordt, zal het Egyptische parlement nog deze week wor den ontbonden. DE FINANCIEELE VERHOUDING TUSSCHEN DE ENGELSCHE VAK- VEREENIGINGEN EN DE AR BEIDERSPARTIJ. De „industrieele groep" uit het Lagerhuis besloot om zoodra een van haar honderd le den aan de beurt komt voor het indienen van een initiatief-voorstel, een wetsontwerp in te dienen, bepalend, dat leden der vakver- eenigingen niet gedwongen kunnen worden, I als zoodanig politieke contributies te beta len. Het 'plan gaat uit van de veronder stelling, dat een aanzienlijk percentage der vakvereenigingsleden in het geheel niet so cialistisch denkt en alleen door de partijdis cipline tot bijdrage aan de partijfondsen ge dwongen wordt. Ingeval het kabinet het wetsontwerp be gunstigt, zou het door het parlement ge makkelijk worden goedgekeurd, doch het is niet waarschijnlijk dat het kabinet een der- gelijken provoceerenden weg inslaat, DF, KWESTIE .VAN ELZAS-LOTHA- RINGEN. De elf Elzas-Lotharmgsche afgevaardig den, die hun mandaat als lid der commissie ter behandeling van het voorstel tot ophef fing van den post van commissaris-generaal TER DOOD VEROOR DEELD. Haarmann is volgens berichten uit Han nover ter dood veroordeeld. Graus is veroor- deeldftot twaalf jaar tuchthuisstraf. O i Een B.T.A.-bericht uit Belgrado meldt thans, dat de opstandelingen de regeerings- troepen over de Drina hebben teruggeworpen en dat de minister-president Fan Noli reeds gevlucht is. Uit Belgrado is o.a. ook gemeld, dat de tegen de regeering-Fan Ncli gerichte bewe ging uiterst zorgvuldig schijnt te zfjn voor bereid. Aan het hoofd van de beweging zou de vroegere (en thans bij verstek ter dood veroordeelde) premier Ahmed Beg Zogoe staan. Deze moet aan het Albaneesche volk een proclamatie hebben gericht, waarin hij dit opwekt zijn zijde te kiezen in den strijd tegen de onderdrukkers. Uit Tnëst wordt aan de Zwitsersche bla den bevestiging gemeld van den ernst van den toestand. Wijzen de berichten via Belgrado op suc ces van de revolutionnaire beweging, uit Tirana wordt via het Stefaniebureau wereld- jjjjg van aen post van comnusadus-s'-utiaji kundig gemaakt, dat alle Albaneezen zonder te Straatsburg hadden neergelegd, hebben onderscheid van partij besloten zijn het volgens de „Echo de Paris", nadat hun frac- .-.—1 -A f» XJ-im rlio rri\Aa wtArrlf iJI—- L.-1 on hart c\t-»_ vaderland te verdedigen. Van die zijde wordt beweerd, dat Albanië te doen heeft met goed uitgeruste benden, bestaande uit Serviërs, Russen, Montenegrijnen, Bulgaren en Grie ken wier verzamelplaats Dibra is, waar Ahmed Zogoe zich bevindt. Deze benden zouden georganiseerd zijn gedeeltelijk op Zuid-Slavisch, gedeeltelijk op Grieksch ge bied. Tot dusver is de ruzie slechts van beperkt plaatselijk belang. Onderlinge vechtpartijen in die streken zijn aan de orde van den dag en vragen als zoodanig verder geen bijzondere belangstelling. Hetgeen intusschen verandert, indien gevaar bestaat, dat de belangen-tegen- stelling haar locaal karakter verliest en het blijkt, dat andere, buitenlandsche krachten achter de schennen waakzaam zijn, het geen geen nieuw verschijnsel daar zou zijn. Men denke maar aan de episode-Thompson Dat dit gevaar niet hersenschimmig is, blijkt uit de verklaring van den Britschen premier en uit het zenden door Italië van oorlogssche pen. In dit verband mag wel even herinnerd worden aan de afspraak tusschen Zuidslavië en Italië om niets te intervenieeren. Naar de „Popoio d'Italia" dezer dagen meldde, zijn Mussolini en de Zuidslavische minister van buitenlandsche zaken Nintjitsj in een be spreking van het Albaneesche probleem, in verband met de door de Albaneesche regee ring uitgesproken vrees voor interventie door Zuidslavië, overeengekomen het beginsel van non-interventie in de 'oinnenlandsche aan gelegenheden van Albanië te eerbiedigen. Met dat al is weder een nieuwe haard van gevaren voor den vrede ontstaan in het na- oorlogsche Europa. De in den Raad van den VcLenbond ver tegenwoordigde regeeringen, aan welke des tijds het Duitsche memorandum betreffende Duitschlands toetreding tot den Volkenbond is toegezonden, hebben daarop thans geant woord. Daar het antwoord, wat één der be langrijkste punten betreft, n.l. de quaestie van Duitschlands deelneming aan de oorlogs dwangmaatregelen van den Volkenbond, nog geenerlei nadere verklaring bevat, heeft de Duitsche regeering verder uitsluitsel om trent dit punt verlangd. Met dit doel heeft zij het probleem uiteen gezet in een nota aan den Volkenbond, welke tegelijkertijd aan de regeeringen van de mo gendheden in den Raad zal worden voorge legd. De nota zal binnenkort worden gepu bliceerd. HET VERDRAG INZAKE JUBALAND. De „Westminster Gazette" meldt dat het Lagerhuislid Commander Kenworthy, heeft medegedeeld dat hij zal voorstellen, het ont- werp-verdrag, onder het bewind van Ram say MacDonald tusschen Engeland en Italia inzake Jubaland gesloten, wanneer het aan de orde komt te verwerpen. Bij dit verdrag staat Engeland Jubaland, een deel van Kenya, aan Italië af. Kenworthy meent dat dit ge- •ekleed tie hun houding had goedgekeurd en hen op nieuw tot leden had aangewezen, besloten een nieuwe verkiezing te' aanvaarden. Zij zullen daarom de zittingen yeei bijwonen en in een verklaring hun houding nader toelich ten. UITSLUITING IN DE ZWEEDSCHE MACHINE-INDUSTRIE. De onderhandelingen tusschen werkge vers en werknemers in de Zweedsche machi ne-industrie inzake een collectieve overeen komst voor 1925 hebben door de weigering der arbeiders niet tot een resultaat geleid. De werkgevers hebben derhalve gisteren be sloten met ingang van 1 Januari 1925 een uit sluiting te proclameeren, die 40.000 arbei ders omvat. DE BESCHULDIGING TEGEN DEN ONDER-VOORZITTER DER ITALI AANSCHE KAMER. In een interview heeft Giunta beslist ontkend meegewerkt te hebben aan den -tan- slag te Turijn. Hij drong cr op aan, dat de Kamer zijn ontslagaanvraag als onder-voor- zitter zou irivjiUigen en machtiging zou ge ven tot vervolging, daar hij er zéker van was vrijgesproken te worden. WAT HEBBEN DE RUSSISCHE BOE REN GEWONNEN? Het blijkt, dat de algemeen verspreide meening, dat de revolutie de positie van de boeren heeft verbeterd doordat zij meer land bezitten, onjuist is. Volgens de laatste ge gevens, verzameld door de Russische sociaal democraten op het platteland, is de toestand der boeren, wat het grondbezit betreft, niet beter geworden, eerder omgekeerd. Dit wordt bevestigd door dc volgende cijfers. In 1917, voor de inbeslagneming van de landerijen der groote landheeren en van de andere grondbezitters, was de bodem in Rusland verdeeld als volgtde boeren had den 74,9 van den bodem, de groote land heeren beschikten over 23,3 van den bo dem, de kloosters, kerken, het lijk en de ge meenten bezaten 1,8 van den bodem. In 1922, d.w.z. toen de gevolgen van de agrarische hervorming al lang achter den mg waren, was de verhouding als volgt de boe ren beschikten over 73,8 van den Dodem, het rijk en de communistische landbouw ondernemingen (de z.g. sowchozen) bezaten de overige 26,2 (landheeren zijn er niet meer). Het is dus begrijpelijk, dat de boe ren over den geschapen toestand maar matig tevreden zijn en op een nieuwe verdeeling van den grond aandringen. Vooral zijn zij gebeten op de „sowchozen" en zij laten geen gelegenheid voorbijgaan zonder te toonen dat zij den grond beter hadden gebruikt dan deze communistische landbouwinstellingen. HET VERZET IN AMERIKA TEGEN HET HANDELSVERDRAG MET DUITSCHLAND. Volgens een telegram uit Washington be staat in Ame; i kaansche scheepvaartkringen heftig verzet tegen het voorgestelde handels verdrag met Duitschland, vooral tegen de bepaling in zake gelijke tarieven voor de scheepvaart. ALKMAAR, 19 Dec. Kaas. Ter markt waren stapels, wegende kg. Fabriek; kaas kleine f 61, commissie f 60, middelbare f boerenkaas kleine f 58 V2, commissie f 60, middelbare Handel goed. AMSTERDAM, 19 Dec. Aardappelen (Bericht van den mak. Jac. Knoop.) Zeeuw- sche bonte f 66.25, id. blauwe f 5.755, id eigenheimers f 5.806, id. bravo's f 5o0, id industries f 5.505.60, id. roode star f 4.70 5, id. blauwe eigenheimers f 5.70, Geldersche roode f 4.50—4.60, id. bravo's f 5.50, Friesche borgers f 5.756, id. blauwe borgers f 5.50— 5.70, Zeeuwsche eigenheimer poters f 4.25 4.75, id. blauwe poters f 3.253.40, id. bonte poters f 3.25—3.40, id. bravo poters f 4.25— 4.60, Hillegommer zandaardappelen f 6.50 7.50, Koh-i-Nor f 5.25—5.40, Drentsche eigenheimers f 2.903.75, id. roode star f 3 3.25, per hl. HOOFDDORP, IS Dec. Granen. Tarwe voer f 1011.50, tarwe nieuwe f 1314, rog ge f 12.50—13.50, gerst chevalier f 12.50— Ï3.50, wintergerstf 12—13, haver f 10—11.50, witte duiveboonen f 1315, paardeboonen f 12—13, groene erwten f 14—17, schokkers f 14—18, karwij- f 37—40, geel mosterd- f 200—32, blauw maanzaad f 40—46, kana riezaad f 2023, alles per 100 kg. LEEUWARDEN, 19 Dec. Aangevoerd 138 stieren f 160—540, ossen, 208 vette koeien f 225480, per kg. f 0.901.20, 303 melk- en kalf koeien f 20—520, 40 vette kal veren f 4092, 59 pinken f 145250, 364 graskalveren f 70145, 184 nuchtere kalve ren f 1018, 448 vette schapen f 3052, 122 weideschapen f 2840, 1027 lammeren f 24—45, 1040 vette varkens f 55—170, per kg. f 0.720.78, 94 magere varkens f 2856, 753 vette biggen f 24—52, 182 kleine biggen f 7—14, 27 paarden, 47 bokken. Stieren niet hooger melk- en kalfvee met langzamen handel vette koeien onver anderd graskalveren stug vette kalveren flauwnuchtere kalveren lager varkens lager zouters 6870 c., Londensche var kens 6568 c. wolvee stugger. Eieren Aanvoer 3000 kippen-, 9 y2 125/2 c., 60 eenden- 1011 c. LEEUWARDEN, 19 Dec. Boter. Aan voer 33/3 en 135/6 v. Fabrieks- f 22,51* Noteering van de commissie f 2.60. Kaas. Sleutel kaas f 0.62—0.77, Nagel kaas f 0.24—0.50, Goudsche f 0.35—1.07 Edam mer f 0.61—1.03, Aanvoer 32.533 Kg. LEIDEN, 19 Dec. Kaas. Aanvoer 87 par tijen. Goudsche le soort f 62—65, 2e soort f 56—60 Leidsche le soort f 6367, 2e soort f 58—62, Handel matig. Vee. Aanvoer 21 stieren f 200470 63 kalf- en melkkoeien f 230—460 210 vare koeien f 195—325 242 vette ossen en koeien f390—640, 80—123 ct. per Kg.; 17 gras kalveren f 50140 5 vette kalveren f 55 170, 110165 ct. per Kg. 41 nuchtere kal veren f 1021 830 vette schapen f 4058, 152170 ct. per Kg. 906 weideschapen f 33 49 1017 varkens voor Londen f 1347, 60—77 ct. per Kg. 553 biggen f 5—9. UTRECHT, 19 Dec. Kaas. Ter markt waren 46 wagens, tezamen 12.650 Kg. Prij zen le kw. 5961, 2e kw. f5658, rijks- merk f 5864. Handel matig. ZWOLLE, 19 Dec. Boter. Aangevoerd 30/8 v., 20/16 en 160 stukken, samen 880 Kg., prijs 1/8 f 48—51 y2 per Kg., f2.50— 2.60. Vee, Aanvoer 630. runderen, 220 graskal veren, 87 nuchtere kalveren, 115 schapen, 206 varkens en 560 biggen. Men besteedde voor vette koeien f 0.86 1.17, dito kalveren f 1.60—2, dito varkens f 0.750.78 per Kg. schapen f 2452. De handel, in neurende en verschgekalfde koeien, alsmede in vaarzen was flauw, prij zen onveranderd vet vee bij ruimen aan voer iets minder handel in stieren en kal veren slecht. BEVERWIJK. R.-K. Coöp Tuindersver- eeniging „Kennemerland". Prijsnoteering van 19 Dec* Spruiten 1525 ct.; v/itlof 1220 ct.; uien 8 ct.; appelen 1422 ct.; peren 816 ct. per Kg.; gele kool 48 ct.; roode kool 310 ct.; groene kool 36 ct. per stuk; wortelen 1518 ct. per bos; idem 23 ct. per Kg.; prei 615 ct.; selderie 619 ct.; pieterselie 57 ct. per bos; knolselderie 5 —10 ct. per stuk; aardappelen 710 ct. p. Kg.; spinazie 1—1.50; andijvie 1.603.20 boerenkool 2090 ct. per kist; bieten 24 ct.; knolrapen 3 ct. per Kg. BERLIJN, 19 Dec. Rijkskanselier dr. Marx heeft hedenmorgen aan rijkspresident Ebert verslag uitgebracht van de bespre- kingen, die hij gisteren met de leiders der partijen heeft gevoerd. Dr Marx deelde i mede, dat alle partijen aan hun beslissing J vasthouden en dat derhalve de vorming van een meerderheidsregeering niet mogelijk is. Rijkspresident en rijkskanselier kwamen overeen, dat onder deze omstandigheden 1' de vorming der nieuwe regeenng dient te worden uitgesteld tot kort voor het oogen- blik, dat de nieuwe Rijksdag bijeen zal ko men. Zoolang zal het oude kabinet-Marx de loopende zaken blijven afhandelen Dr. Marx heeft van deze beslissing me- dedeeling gedaan in den kabinetsraad, waarop hij alle ministers bereid vond hem te ondersteunen bij de afwikkeling der loo pende zaken. BERLIJN, 19 Dec De eerste zitting van den nieuwen Rijksdag is door president Wallraf thans definitief vastgesteld op 5 Januari. BERLIJN, 19 Dec. De Officier van Jus titie bij de rechtbank te Maagdenburg heeft vandaag zijn requisitoir gehouden tegen den redacteur van de ..Mitteïdeutsche Zeitung die wegens beleediging van rijkspresident Ebert terechtstond. De Officier kwam tot de slotsom' dat uit het getuigenverhoor is gebleken, dat Ebert geen landverraad heeft gepleegd, en dat het dus den aangeklaag den redacteur niet is gelukt, zijn bewerin gen te bewijzen. Hij vroeg bekl&agde's ver- oord eeling tot 6 maanden gevangenisstrat, met dien verstande, dat deze straf zou kun nen worden verminderd, wanneer de be klaagde 3 maanden zal hebben gezeten. BERLIJN, 19 Dec. De Beiersche Hooge Raad heeft heden besloten tot voorwaar delijke invrijheidstelling van Hitier. Dien tengevolge heeft Hitier vandaag zijn vrij heid herkregen Omtrent de uitspraak in het proces-Haar- mann meldde onze Berlijnsche berichtgever gisteravond nader: De jury te Hannover heeft vandaag den massamoordenaar Haarmann wegens moord in 24 gevallen vier-en-twintig maal ter dood veroordeeld. In drie gevallen werd Haar mann vrijgesproken. Bovendien werden hem de burgerlijke eererechten ontnomen. Zijn medebeklaagde Grans werd wegens aan stichting tot moord in één geval ter dood en wegens medeplichtigheid aan moord tot 12 jaren tuchthuisstraf veroordeeld, even eens met verlies van alle burgerlijke rech ten. Beide beklaagden hoorden hun vonnis aan zonder een spier van hun gezicht te ver trekken. Toen de president vroeg of zij nog iets hadden op te merken, antwoordde Haar mann, dat hij het vonnis aanvaardde of schoon het op sommige punten onjuist wa3. Grans daarentegen zeide niets. Beide beklaagden blijven voorloopig nog in het Huis van Bewaring te Hannover, ten einde af te wachten of ze wellicht nog De- genadigd zullen worden. In dit speciale ge val echter zal daarvan niet in het minst sprake zijn. Het kan echter nog wel Paschen worden eer het vonnis wordt voltrokken. NEUMüNSTER (Holstein), 19 Dec. Gis teren is plotseling een vleugel van het nieu we gebouw der algemeene spaarvereeni- ging alhier met geweldig geraas ingestort. Acht personen werden onder de puinhoopen begraven, waarvan er twee gedood en vijf gewond werden, van wie vier zwaar. CHRISfïANIA, 19 Dec. Aan de Noor- sche kust zijn twee treilers met elkaar in aanvaring gekomen. De een, uit Hamburg afkomstig, zonk onmiddellijk. Vijf man d& equipage kwamen om. LONDEN, 19 Dec. Het Huis werd tot 10 Februari verdaagd, LONDEN, 19 Dec. De vakvereenigings- leiders, die Rusland hebben bezocht, zijn heden te Londen teruggekeerd. Zij bewaar den het stilzwijgen over de resultaten van hun bezoek, doch zegden een volledige ver» klaring voor morgen toe. PARIJS, 19 Dec. De Kamer heeft me» 237 tegèn 179 stemmen besloten dat de ver kiezing van den voorzitter der Kamer voor taan bij openbare stemming zal geschieden en dat de namen der Kamerleden in de Staatscourant zullen worden vermeld. PARIJS, 19 Dec. Herriot's gezondheids toestand ondergaat een aanhoudende ver betering. Hij heeft verscheidene personen ontvangen. Heden ontving hij Nintsjitsj, die te Parijs vertoeft. LONDEN, 19 Dec. Uit Kairo wordt gemeld dat tot directeur-generaal der Egyp tische douane, a!s opvolger van den heer Macauly, die ziin ontslag heeft genomen, benoemd is Tatton Braun. Hieruit blijkt dat de berichten, volgens welke een Egyptenaar voor dezen post zou worden enoemd, on juist waren. BOEKAREST, 19 Dec. Alhier hebben gisteren talrijke arrestaties plaats gehad, in verband met bet feit, dat groote hoeveel- heden bolsjewistisch agitatielnateriaalgevon den zijn, welke uit Rusland naar Roemenië gebracht werden en daar onder de arbeider» verspreid. CHARLESTON (Missourri), 19 Dec. Gisteravond overweldigde een menschen- menigte de politie, greep een neger, ervan beschuldigd, een blank meisje te hebben aangevallen, en hing hem op. Later sneed men het touw door, bond het lijk van den neger aan een automobiel en sleepte het door de straten van de negerwijk. Tenslotte verbrandde men het lijk op een groot vreug devuur. Blijkens een tegenspraak van Havas heeft een bericht de ronde gedaan, als zouden de burgerlijke en militaire autoriteiten te Amiens buitengewone maatregelen hebben genomen ter voorkoming van een beweerde overrompelingspoging der communisten. Deze alarmeerende mededeelingen, aldus Havas, missen eiken grond. Te Amiens be staat volstrekt geen gisting, noch eenige vrees daarvoor. De leden van het kleine communistische igroepje te Amiens zijn de eersten om zich te verwonderen over het Collectief Contract opgezegd. Naar het Centr. verneemt, hebben de samenwerkende Arbeiders-organisaties in de Steerjindustrie de Collectieve Arbeids- overe enkomst opgezegd tegen 1 Maart 25. Zij deel en aan de fabrikanten mede, ^dat op de basis van het huidige contract, nieu we wijzigingsvoorstellen zouden worden ge daan, doch dat zij met den door de fabri kanten - meermalen uitgesproken wensch, om bij het begin der campagne met de overeenkomst gereed te zijn, rekening zou den houden. Het Bestuur van het propaganda-comité, hetwelk de propaganda voorbereid voor R.K. Arbeidersbeweging in Noord- en Zuid-Holland, vergaderde dezer dagen te Amsterdam. In den breede werd besproken de wijze waarop de propaganda gevoerd dient te worden en de middelen die tot het ge- wenschte doel kunnen leiden. Hoewel een vaste lijn waarlange de propaganda zich zal bewegen moeilijk aldus kan worden aange geven dat zij voor iedere plaats ten volle bruikbaar is, werd toch besloten een sche ma te vervaardigen, ruimte lateno om re kening te houden met de plaatselijke om- andigheden en toestanden. Dit schema zal in de vergadering aan de Hoofdbestuursleden van de betrokken orga nisaties worden .voorgelegd. Een werkverdeeling had eveneens plaats en volgens deze verdeeling zullen een 30- taï Hoofdbestuursleden en Propagandisten de propaganda gaan inleiden in plus minu* 70 plaatsen. Naar wij vernemen zal de Amsterdam sche Hanze op Maandag 22 December a.s. des ayonds half 9 een buitengewone verga dering beleggen in de groote tooneelzaal van het Corn. Broerehuis, Kojte Leidsche- dwarsstraa* 18 bij het Leidschepiein. Deze vergadering zal staan in het teeken van Overheidsbemoeiing in het algemeen en de beteekenis van hei voorstel tot stichting van een gemeentelijk melkbedrijf in het bijzonder. Sprekers zijn de Z Eerw. Pater A. Hoog- strr.aten S. J en de heer Chris Jansen, Di recteur van het Centraal Hanze-Bureau. Verschillende zustervereenigingen in de omgeving van Amsterdam hebben bereids ten* behoeve van eene bestuursdeputatie toegang tot deze vergadering verzocht. Ook andere vereenigir.gen, o.a. de kring Am sterdam van dc R.K. Werkgeversvereni ging, zegden bereids een officieele verte genwoordiging toe, De Katholieke Raadsfractie en de Ka mer v. Koophandel behöoren mede tot de genoodigden. 57. Hadge was naar boven gegaan en vond de deur gesloten, terwijl haar vader haar den toegang weigerde. Waarom was hij dan zoo bevreesd, dat Moreland door iemand gezien mocht worden? Dat hij een huive ringwekkende openbaring gedaan had, was zeker en bij Fitzgerald bestond geen twijfel, dat dit alles in nauw verband stond met den moord in het huurrijtuig. Hij folterde zijn hoofd met gissingen betreffende deze aangelegenheid en wierp zich ten einde raad, bij het aanbreken van den dag, geheel gekleed te bed. Zijn slaap, onrustig en ge- deed zijn uiterlijk hem hevig ontstellen niet van plan eeuwig en a t Ziin gedachten toefden bij Roger Moreland en diens bezoek aan Mark Frettlby. Hij loopt a! .nader en nader naar den gapenden afgrond," prevelde hij bij zich zeiven. ..Ik zie niet, hoe hij kar ontsnap pen O! Madge! Madge! kon ik u slechts het verdriet besparen, dat u vroeg of laat moet treffen, en dan dat andere diep rampzalig meisje - de zonden der vaderen worden aan de kinderen bezocht "e arme kinderen genadig!" Hij nam een bad en ging, na zich te hebben, in zijn zitkamer, waar hij een kop thee gebruikte, hetgeen hem niet weinig opfrischte. Mrs. Sampson kwam vroolijk klapperend den trap op, zij had een^ brief in de hand en uitte, zijn verouderd uitzicht gadeslaande, een kreet van verbazing. „De Hemel beware mijl" riep zij uit. „Wat is er met u gebeurd." Daar Brian deze huiselijke herinneringen tamelijk onverschillig lieten, gaf hij zijn kost- vrouw te kennen, dat hij alleen wenschte te blijven; Mrs. Sampson ging met een laatst geknetter de trap af 'en sprak met een buur vrouw over bet terugbalen van haar geld uit de spaarbank. Toen .Brian alleen was gebleven, zweelde zijn blik uit het venster naar den stoffigen weg en de zwarte schaduwen van de grooie, vlak voor het huis staande popujieren. „Ik moet deze plaats verlaten," sprak hl] tot zich zelf, „iedere toevallige opmerking zich in zijn studeervertrek op, en schrijft nadeelig voor het gestel als lichamelijke, zoo daar uren achtereen. Ik ging dezen ochtend niet erger. De laatste zaak, alvorens men naar boven, doch hij wilde mij niet binnen- zich ter ruste begeeft, is de gedachte aan laten. Hij kwam niet naar beneden om het kwijnend verdriet, en met het eerste gloren ontbijt te nuttigen en ik maak me inderdaad van den dageraad keert het terug en oefent bezorgd. Kom morgen even een kijkje ne- j het den ganschen dag op het verhitte brem men, want mij boezemt de staat zijner ge- j rijn verderfelijken invloed uit. Maar het lot zondheid, een ernstige ongerustheid in, e" van hem, die slapen kan, is ten minste dra- ik houd mij overtuigd, dat Moreland hein gelijk, en van al de zegeningen, ons door de iets verteld heeft, wat hem in hevige mate Voorzienigheid toebedacht, is er geen zoo r. t i 11 f' Irrtc-llsn -ie oio /llOTplfflp clnaD flip. 7.DOH1S 'J0 heeft doen ontstellen. „Dus aan het schrijven," zei Brian, nadat hij den brief in zijn zak had gestoken, ben nieuwsgierig, waarover? Wellicht is hij voornemens een zelfmoord te begaan. Moc.it dit het geval wezen, dan zal ik de laatste zijn, hem zulks te beletten. Het ware een uiterst treurige, maar in dit geval de meest verkieselijkste weg." In spijt van zijn voornemen, om Calton een bezoek te brengen en hem alles te ver tellen, ging Fitzgerald er dien dag niet heen. Hij gevoelde zich niet fiks. Vermoeienis, v yj z,lc.Jilgi/viu IUv«»vv.mv..v| v.- kostbaar als diezellde slaap, die, zooals de geleerde Sancho Pancha zegt: „ieder mensch gelijk een jas omwikkelt." Brian erkende het noodzakelijke der rust, hij zond dus n telegram naar Calton met de uitnoodiging, hem in de ochtenduren te komen opzoeken, en gelijktijdig een aan Madge, dal hij den volgenden dag de lunch bij haar zou nut tigen; hij bleef dus den geheelen dag thuis met lectuur en sigarendamp der lijd doo- dend. Zich vroegtijdig naar bed begevende, slaagde hij er in een rustig slaapje te geme ten, en gevoelde zich, toen hij den volgen- kavelen - - Hii gevoelde zich niet tiKs. V ermoeienis, nu, en gevueme „.j .i uitputting en onweerstaanbare behoefte aan den morgen ontwaakte, aanmerkelijk opge- - - u frischt en aangesterkt Hij herinnerde zich den brief, plotseling welken hij in zijn hand hield en welken hij nu voor het eerst nazag. Hij scheen van Madge afkomstig en hem haastig openend, las hij het volgende: „Ik kan mij niet verklaren, wat er rneb pa pa aan de hand is," schreef zij. „Sedert het oogenblik dat de geheimzinnige Moreland hein gisteravond verlaten heeft, sloot hij LC.U v. wil r->1 weeg en hij zag er tien jaar ouder uit., alvo-v rens den moord op Olivier Whyte had plaats Het was omstreeks halfnegen toen hij zich aan zijn ontbijt te goed deed, toen bij het geraas van wielen hoorde en oogenblik- loord op uiivier wnyte naa picv««.o "ci w gegrepen Indien er tweestrijd bestaat lus- kelijk daarna de huisbel hoorde overhalen schen den uiterlijken en inwendigen mensch Hij ging naar het venster en zag dat ^Itons vertoonen zich diepe rimpels op het gladde voorhoofd en groeven om den mond. Indien een mensch gejaagd is, wordt het leven voor hem een aaneenschakeling van zieleangst en 11(2111 ecu aaiiuu"^""-- o folteringen. Inwendige kwellingen zijn even rijtuig voor de deur stond, terwijl de eigenaar zich kort daarna in de kamer vervoegde ..Gij zijt een aardige snaak, op mijn woord," riep Calton, nadat dew ederzijdsche groeten gewisseld waren. „Daar zat ik nu met Jobsgeduld te wachten, in den waan verkeerend, dat gij nog steeds buiten waart. „Kan ik u met' een ontbijt dienen," vroeg Brian, met zijn ontwaardiging den draak ste kend. „Wat hebt gij zooal,' zei Calton, over de theetafel heenglurend. „Ham en eieren, hm, De ideeën uwer hospita, betreffende de kookkunst, zijn vrij beperkt." „De meeste hospita's heben soortgelijke ideeën," antwoordde Fitzgerald zijn ontbijt verder nuttigend. „Ik zal u ternauwernood behoeven te^zeg- gen, hoe verlangend ik ben te vernemen, het geen u mij te vertellen hebt. zei Calton, achterover in zijn stoel leunend. „Maar ik moet u trouwens doen opmerken, dat ik te vreden ben dat de helft van uw geheim mij reeds bekend is." „Inderdaad?" zei Fitzgerald, ten toppunt van verbazing, „in dit geval behoef ik u nint...." „Ia, spreek vrij op," zei Calton, „ik zei u, dat ik slechts de helft wist." „Welke helft?" „Hmdeze vraag is niet gemakkelijk te beantwoordenik zal u echter zeggen, w k weet, en u kunt het overige aanvul len. Ik ben volkomen gereed ga voort wachthij ri-md op, en sloot de deur zorgvuldig toe. „Welnu, vervolgde hij zijn plaats hernemende, „vrouw Guttersnipe is gisteren overleden!" „Inderdaad!" „Even dood als een kerkmuis." antwoord de Calton kalm. „En haar uiteinde was even schrikbarend als haar levensloop steeds klinkt haar gegil mij in de ooren, doch alvorens te sterven, heeft zei mij in haar woning ontboden en zeide „Wat?'' - „Dat zij de moeder van Rosanne Moore was." „Ja. „En dat Rosanne de moeder van Madg» is." „En de vader?" vroeg Brian op zacj^en toon. „Was Mark Frettlby. ..Ha." „En wat heeft u mij nu nog te zeggen7 „Niets." „Niets,' herhaalde Calton verrast „dus dat is hetgeen Rosanne Moore u op haar sterf bed vertelde?" „Ja. „Waarom waart u dan zoo geheimzinnig ten dien opzichte?" „U vraagt zulks," zei Fitzgerald met een blik vol verbazing. „Begrijpt u dan niet, dat ik vóór alles Madge heb willen sparen?" „Ik verzeker u, dat ik bet niet weet," antwoordde de advokaat zoo geheimzinnig mogeüik. „Vermoedelijk zinspeelt u op hef huwelijk tusschen Mark Frettlby en Rosanm Moore; welnu, ik kan niet ontveinzen, da' Rosanne geen vrouw is om eer mee in t. leggen, maar niettemin...." (Wordt vervolgd.) 4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1924 | | pagina 5