Stadsnieuws
De oprichting der algemeene
R.-K. Propagandaclub.
Een enthousiaste vergader ng.
UIT DEN OMTREK.
BLOEMENDAAL.
Dö staking in het Vissch©'
rijbedrijf.
HAARLEMMERL1EDE.
IJMUIDEN
SPORT EN WEDSTRIJDEN
VOETBAL.
DISTRICT HAARLEM.
J unior en-competitie.
R. K. S. V.—„Vitesse"
Castricum.
Gisteravond heeft in de groote zaal van
jebouw „St. Bavo" de opuchtingsvergade-
•ing plaats gehad van de Algemeene K. K.
Propagandaclub.
De bijeenkomst was uitstekend bezet,
waarmede blijk werd gegeven van veel be
langstelling in de oprichting dezer club.
O.m. waren aanwezig ae tweede Kamerle
den mr. J. B. Bomans en A. B. Michielsen,
de katholieke raadsleden van Haarlem en
enkele katholieke raadsleden uit omliggen
de gemeenten. Verder bestur envan R. K.
organisaties en vele particulieren.
De Zeereerw. Heer H. C. J. Sondaal open
de als voorloopig voorzitter de bijeenkomst
.r.et den Christ, groet en zeide dan, dat met
de bijeenroeping van deze vergadering niet
uitgesproken werd, dat er te kort gekomen
is in het politieke leven te Haarlem.
Daarbij dient allereerst gedacht aan de R.-
K. Politieke Propagandaclub en spr. brengt
haar voor haar arbeid warmen dank (ap
plaus).
Spr. schetst, dat de menschen te veel zijn
gaan hechten aan stoffelijke goederen, waar
door zij hard achteruit zijn gegaan,
De propaganda moet uitgaan uit de diep
ste bron: het katholieke leven.
De plaatselijke Roomsche pers, aldus spr.,
behoeft voor ge enenkel blad,hier onder te
doen en toch wordt zij door 1/3 der katho
lieke bevolking niet gelezen.
In een paar jaar tijds heeft de R. K, Vrou
wenbond 1000 leden verloren en is gekomen
op 1400.
De R. K. Volksbond en de vakorganisa
ties gaan achteruit. De gemengde huwelij
ken nemen hier toe, zij het niet zoo erg als
in de groote steden, maar het is toch ver
schrikkelijk.
Daarom moet Roomsch Haarlem schou
der aan schouder gaan, om te redden, wat
ie redden is. Is dat niet noodig, als 1/3 of
1/4 der katholieken niet meer naar de kerk
|aat?
Spr. haalt aan, dat Mgr. de Bisschop op
Nieuwjaarsdag op den plicht gewezen heeft,
de propaganda in het geheele diocees tc
gaan voeren. Die woorden stemmen overeen
met wat Pius X gezegd heeft over de nood
zakelijkheid van het leekenapostolaat.
De noodzakelijkheid van een algemeene
R. K. Propagandaclub is hiermede volgens
spr. voldoende bewezen.
Spr. brengt dank aan hen, die den eersten
stoot gegeven hebben aan dit werk, inzon
derheid de hoofdredactie der „Nieuwe Haar-
lcmsche Courant",
Spr. uit den wensch, dat allen, die tot nu
toe voor de Politieke Prooagandaclub heb
ben gewerkt, zich bij de Algemeene Propa
gandaclub zullen aansluiten.
Deze woorden werden met applaus be
groet, waarna de Hoogeerw. Heer Deken L.
A. A. M. Westerwoudt het woord nam.
Rede Deken Westerwoudt.
M H. Toen het voorloopig Comité tot op
richting eener Alg, R.-K. Propagandaclub
hier ter stede mij vragen kwam dezen avond
een woord ter inleiding tot u te spreken,
heb ik die vraag beantwoordt met een ja
woord, dat mij uit 't hart kwam.
De nieuwe vereeniging, welke men zich
denkt, zal ten doel hebben: het bevorderen
van kennis én beleving onzer Katholieke be
ginselen, op elk gebied meer bijzonder op
godsdienstig terrein.
Als Priesters ziin wij dag aan dag getuigen
van een schromelijke verslapping van het
godsdienstig bewustzijn, van een steds toe
nemende geestelijke verwording, onder alle
klassen onzer moderne samenleving. En
zouden dan wij, Priesters, niet met oprechte
vreugde de helpende vriendenhand vatten,
die thans ons toegestoken wordt, om mede
te werken aan de vervulling van onzen hei-
ligsten plicht?
Hetgeen zooeven u werd medegedeeld
door den geachten voorzitter dezer vergade
ring, heeft u reeds moeten overtuigen van
1c droeve waarheid, dat ook in onze dier
bare stad, het kwijnend geloofsleven van
telen onzer geloofsgenooten reden geeft tot
groote bezorgdheid.
Zekerl velen die buiten de Katholieke kerk
staan, zien voi bewondering op naar het
grootsche, het indrukwekkende harer ver
schijning. Zij voelen zich getroffen
bij het zien van haar alles over-
heerschend autoriteitsbewustzijn, van haar
onverbiddelijke vastheid in geloofsleer en in
zedenwet; van haar onverwoestbare jeugd,
trots menige innerlijke zwakheid en vijande
lijken toeleg van buiten, Die bewonde
ring van den buitenstaander is ons een ver
blijdend teeken!
Maar hoe droevig staat het geschapen met
de mentaliteit en de practijken van velen,
die wel beweren tot onze Katholieke één
heid te behooren doch die schromelijk
zergeten, wat de Kerk van hare kinderen
lan daadwerkelijk geloofsleven vraagt.
Groot is fti ons midden het getal van hen,
die uiterlijk het etiquet der Roomsche Kerk
nog dragen, maar ten eenenmale hebben op
gehouden te leven door haar kracht, te
doen in haren geest.
En toch? zonder dat practisch katholieke
leven is de Roomsche naam een iidel woord,
een voor ieder jastbare leugen! Wie te paard
zit is daarom nog geen ruiter; wie aan dek
staat is daarom nog geen zeeman, wie het
geweer draagt nog geen schutter! En zoo is
wie zich bij wiilen neerzet op onze kerke-
stoelen, alleen daardoor nog geen kind van
Christus' .Kerk. Daartoe is meer noodig, dan
dat men zijn naam aan 't bevolkingsregister
teekenen laat met de doodc letters R. en K.
Roomsch naar, waarheid is hij alleen, die
in zijn kerk het mystieke Lichaam van den
Christus eert: het ééne Genade-Rijk, dat de
Heiland op aarde gesticht heeft en buiten
hetwelk niemand kan deel hbben aan het
hoogcr, het bovennatuurlijk, het goddelijk
leven, waarvan Christus Zelf, en Hij alleen,
de oorsprong is.
De „Katholiek", in wien dat hooger leven
(niet langer klopt, in wien de genade-kracht
gestorven is, door den giftigen invloed van
ongeloof of zonden, heeft geen recht meer
zich een lidmaat te heeten van het H. Li
chaam, waarvan Christus het hoofd en de
zielen, met Hem in liefde verbonden, de
ledematen zijn.naar het woord van den
Apostel: Hem heeft God tot hoofd gesteld
van de gansche kerk, die zijn lichaam is.
(Ep. I, 22.)
Wie tot de kerk behooren wil, moet meer
doen dan gelooven alleen, hij moet mede
leven met haar leven, haar actie moet ook
zijn actie zijn, hij moet werken in haren
geest
Wie, M. H., in deze waarheid het juiste
inzicht verlangt, hij vrage zich eens af: waar
om toch de Zoon Gods eens neerkwam
naar deze aarde, wat wel het doel was van
Zijn menschwording?
In den breede zette spr. uiteen dat Chris
tus is mensch geworden omdat God den
gloed Zrner liefde heeft willen doen uit
stralen buiten de grenzen van Zijn eigen
wezen; door Zijn menschwording heeft God
aan elke menschenziel de mogelijkheid wil
len openen om deel te nemen aan het hoo
gcr, het goddeliik leven. Dat hooger leven,
dat goddelijk leven is niet iets dat zich af
speelt in het geheim der harten alleen, tus-
schen de afzonderlijke ziel van dezen of
genen onzer en God, maar het
is meer dan dat, het is bedoeld als een
gemeenschapsleven. Het is een leven dat
bepaalde onderlinge betrekkingen doet ont
staan tusschen al degenen in wier hart het
kloppen zal. De goddelijke levenskracht legt
om ons allen een geestelijken familieband
en maakt ons tot de levende ranken van den
goddelijken wijnstok, Christus. Zoo vormen
wij tezamen het mystieke lichaam van den
Christus, dat wij de Kerk heeten. Dit nader
uitwerkende, zeide spr., dat dus de Kerk
voor ons niet anders is dan de in ons mi-
den voortlevende en voortwerkende Chris
tus, De Verlossing is niet een voorbijgegane
handeling, een historisch feit, waaraan men
met meer of minder sympathie denken kan
maar zij is een altoos vloeiende bron van
bovennatuurlijk, goddeliik leven
Welnu, M.H., wie dit alles ernstig wil
overwegen hij en hij alleen kan zich een
begrip maken van wat wij bedoelen, zoo
wij spreken van „leven met de kerk
„Leven met de kerk", dat wil zeggen een
lidmaat zijn van Christus' mystiek Lichaam;
daodwerkelijk deelnemen aan Zijn leven;
opnemende in zich Zijnen geest; „Christus
aandoen' om naar het woord van den
Apostel te komen tot de volheid van
Christus' leeftijd.
Maar hoe moet nu, M.H., degene die
aldus wil leven, staan tegenover de we
reld? Wat moet nu de verhouding zijn van
wie naar chr geest wil leven, tegenover de
hedendaagschc maatschappij?
Indien wij naar den geest van Christus
willen leven, is het noodig. dat wij heel
ons denken en ons doen zetten in' een
richting tegenovergesteld aan de ijdelheden
van dezen tijd; in een richting die wijst
omhoog, die God en Hem alleen tot richt
snoer heeft en einddoel.
Wie waarachtig lid van Christus' kerk
wil zijn, d.i wie leven wil het bovenna
tuurlijk leven, dat Christus gebracht heeft,
hij moet den moed hebben in zich dien
ommekeer tot stand te brengen, die zinnen
en vermogens, tot dan omlaag gewend,
weer opricht naar den hemel; leeren moet
hij zijn leven te bezien van 't standpunt
van God zelf en zich doordringen van die
gewichtigste aller waarheden, dat wij niet
geschapen zijn voor dit kort vergankelijk
verblijf op aarde, maar voor de eeuwigheid
voor God, voor een bestendige gemeen
schap met Hem.
Wie in dat licht het menschelijk leven
ziet. hoe geheel anderen maatstaf zal hij
aanleggen voor de dingen dezer wereld.
Voor hem is 't vergankelijke niet langer
de hoofdzaak, maar middel slechts tot hoo
ger doel; een middel dat nooit ons dus
danig in beslag mag nemen dat wij 't eind
doel zelf daardoor uit 't oog verliezen.
Hij weet dat 't standpunt van den waar
lijk Katholiek denkenden en levenden
mensch tegenover geld en bezit, tegen
over eer en genot, tegenover den me-
demensch en de gansche gemeenschap ge-,
heel verschillend moet zijn van dat der lou
ter aardsch-gezinden.
Doch waar vindt hij, die inderdaad in
deze richting vooruit wil, waar vindt hij de
kracht daartoe? Voorwaar, die algeheele
ommekeer is" geen lichte taak! Het zal moe
ten zijn een bestendig oproeien tegen den
stroom der tijden; een standvastig oordee-
len en handelen lijnrecht tegen het gebrui
kelijk oordeel en de gangbare gewoonten
der van God vervreemde wereld in. Van
waar de kracht daartoe?
Christus zelf geeft ons het antwoord:
„Sine me nihil potestis facere!" Zonder mij
zijt gij tot geen enkel werk in staat!
Eenheid met Christus! Was dit het doel,
het is het middel tevens. Eenheid met
Hem, welke nooit innigei? te denken valt,
dan waar wij Christus zelf als onze spijze,
ons dagelijksch voedsel nemen. De Eucha
ristie, de nuttiging van Christus' eigen god
delijk vleesch en bloed, ziedaar het middel
bovenal, waardoor wij als wingerranken
ons hechten aan den goddelijken Wijnstok,
waardoor wij allen samen met Hem het
één en levend lichaam vormen; waarop
Hij doelde toen Hij sprak: Ik ben gekomen
opdat zij het leven mochten hebben en
overvloedig hebben.
Met dit alles heb ik getracht U aan te
toonen, wat het zeggen wil te leven niet
de Kerk en hoe men dat leven, als gemeen
schapsleven, te onderhouden heeft.
Nu zal men mij zeggen: ja, dat alles
klinkt heel schoon, maar is 't geen loutere
theorie?
Hoe heel anders is de nuchtere werke
lijkheid om ons heen! Inderdaad, wat gij
zegt is juist. Wat het werkelijk leven
van velen onzer Katholieken te zien geeft,
verschilt in veel van wat het wezen moest.
Moest reeds St Jacobus over de eerste
Christenen klagen, dat hun geloof was een
dood geloof zonder waarde nog altoos, ia-
nu vooral zijn velen onzer slechts Christe
nen in naam en weigerden te leven naar
wat hun mond belijdt.
Welnu voor dezen vooral is het, dat wij
U heden avond ten Iiuln roepen
Om de kwijnende ledematen van het
Lichaam dei Kerk opnieuw te doen ople
ven om het levensbloed van Chr mystie
ke Lichaam weer krachtig heen te sturen
ook naar de zieke deden is het nooditf.
dat, naar het nieuwjaarswoord van onzen
beminden Bisschop, een kern worde ge»
vormd van goede leeken, in staat en bereid
het werk der geestelijkheid te steunen en
te helpen
Die kernvorming, ziedaar het doel der
Algem. R.K. Propagandaclub, tot welker
oprichting wij u zoo gaarne dezen avond
zouden bewegen.
Heden ten dage vooral moet de chris
ten-man zich gereed maken voor den strijd
tegen den doodenden invloed der god-mis
kennende en God-loochenende wereld
Meer dan in vroeger tijd is in de huidige
maatschappij u een taak aangewezen, waar
van vrouw of kind zich niet kwijten kun
nen. In het openbare leven moet gij met
uwe trouwe wapenbroeders opkomen voor
den christeliiken geest, die dreigt te worden
vrstikt in onversch!11igheM en onbloot
Er heeft zich in den nieuweren tijd een
samenspanning van krachten gevormd, om
den Zaligmaker uit het openbare leven
vooral te verdringen. Het christendom mag
in de burgerlijke maatschappijen geen invloed
meer doen gelden. Zonder zich om Gods
verordeningen te bekreunen, zou men liefst
geheel het werk van Jezus als niet meetel
lend over het hoofd zien. De uitwendige
orde wil men handhaven, dc stoffelijke wel
vaart wil men bevorderen, aardsche doel
einden, wetenschap en beschaving wil men
dienen, maar de waarde van een hooger,
een bovennatuurlijk leven wordt vergeten
of ontkend.
Het stelsel der liberalisten. die met dit
alles begonnen ziin, is misschien reeds uit
geleefd maar uft de he^nselen ,en
verkondigd zijn nieuwe en nog verderfelijker
gevolgtrekkingen afgeleid. Zoo is de gods
dienstzin ondermijnd, de zedenwet beroofd
van hare eerbiedwaardigheid, dc zucht
vooral naar aardsche goederen en gemetin
gen aangehitst. Uit het bewustzijn van tal
loos velen zijn God en Zijn wet, de Zalig
maker en Zijn vertroosting, de ziel in hare
eeuwigheid ten eenenmale weggevallen en
daarmee zijn de dammen verbroken die al
leen den wilden stroom van verderf ver
mochten te keeren
Waar M.H.. is het behoud? Waar de red
ding voor godsdienst, vaderland en huis
gezin? Het antwoord ligt voor de hand. Er
is voor de maatschappij, er is voor den af
zonderlijken mensch geen heil, dan in den
terugkeer tot den Christus, terugkeer tot
de levensbron door Hem in Zijne kerk ge
opend, geen heil dan in de volledige toe
passing der christel beginselen, die aan het
eeuwige den voorrang geven boven de ver
gankelijke dingen. God moet weer ziin de
hoogste opperheer, een hoogste wetgever,
zoo op het terrein van het privaat geweten,
als op de open markt van het publieke le
ven.
was, is en wezen zal. Die geestelijke torens
zullen verzorgd moeten worden door de Ie-
len der R. K. Propagandaclub.
De propaganda mag niet zijn iets, dat van
daag de ruggegraat en morgen den blinde
darm genoemd wordt. Neen, men moet er
mee terug gaan tot de katholieken eu orga
nisaties. Men moet meer lezers brengen aan
de Roomsche Haariemsciie courant, de
Vrouwenbond n.oet haar lapje van duizend
terug brengen. Gezorgd moet worden door
de Roomsche propaganda voor Roomsche
pers en Roomsch vereenigingsleven. Spr.
citeert, wat Paus Benedictus XV z.g. gezegd
heeft over deze propaganda. De propagan
disten moeten zijn de hulpcolonnes in de
kerk. Hun taak is diep en breed. Noodig is
het, over een geschoold leger te beschik
ken. Schaenman heeft voorspeld, dat een
schok komt tusschen de kerk en de wereld.
De kerk zal blijven staan, maar men moet
De Zaligmaker Jezus Christus moet weer j zich vereenigen, om reeds door de samen-
beleden worden. bemind en gediend als de scholing dien schok te weerstaan. De Bis-
Koning der Volkeren, als de Heer van het j schop en anderen vragen vereeniging van
huisgerin en de Vader van elk ziiner schep de katholieken.
selen. En dan, wat men met recht en reden Spr. is overtuigdj dat de propaganda in
verlangt op sociaal of op politiek terrein, Haarlem goed zal werken, Offers zullen
het zal verkregen worden, naarmate de
christelijke geest meer leven mag in allen
en meer als alles bezielend werken mag In
ieders doen en laten
Welnu om hiertoe mee te we-ken hebben
we niet genoeg aan den arbeid der Pries
ters alleen, maar roepen wii de bulo in van
u die de keurbende vormt van oi'e chris-
tenleeken. D» Ch-istus en Ziin ri'k in ons
midden; de Christus, en znn leven vooral in
on„e j,a^pn uwe Jeuze!
Zegt niet wat kan ik doen'' Oh die zelf
als bert!nselvast,p zonen der kerk on al uw
tfed'atfintfen bef stempel zet van hooger»
bedoehnrf. gii vermootft meer dan tfii zelf
er gevraagd worden, maar als alle katholie
ken betfinnen, met reeds het eerste offer
brengen, zal het een mooie tijd worden. Als
de ontrouwen weer eens tot de katholieke
kerk gebracht konden worden, wat zou het
een heerlijke victorie zijn!
Met een opwekking, weer te werkfn als
voorheen en een oproep tot den Roomschcn
strijd besloot spr. zijn mooie bede.
Slotwoord.
Pastoor Sondaal voegde bij het hartelijk
appl us der aanwezigen een woord van dank
jegens den spreker en sprak dan het slot
woord. Hij richtte tot allen een opwekking,
om daadwerkelijk lid te worden van de A!g.
Propagandaclub of geldelijk haar te steu-
ziin
vermoedt- en kunt een krachtitfen invloed
oefenen ten b»t» van Christus' konintfsrhnn
over de wereld En al is uw invloed klei- Dan richtte spr. nogmaals warme woor-
ner, ook hef we'nitfe te doen waartoe gii I «en van dank tot de leden van de R K.
in uw eitfen krintf in staaf zilt reeds Politieke Propagandaclub, die onde» leiding
moet u een vrertfde zijn als bliik van dank- j van mr Bomans zoo voortreffelijk hebben
baarheid fe«ers Hem di» in uw tfeest en gearbeid; die mannen, aldus spr., die bijna
allen uit den stand der werklieden zijn en
die avond aan avond hebben gearbeid, niet
om iets te zijn in de wereld, noch om geld
of goed, doch alleen voor Jezus en zijn Kerk
te Haarlem. Enorm veel hebben zij gedaan
en tot stand gebracht en als nu straks de
R. K. Politieke Propagandaclub opgelost
wordt in de Algemeene R. K. Propaganda
club, hoopt spr., dat zij allen zullen over
gaan, om te blijven werken voor Jezus
Christus.
Deze avond geeft moed aan bet voorloo
pig bestuur en de Propagandaclub zal nu
verder aan den uitbouw moeten werken, om
hier in Haarlem terug te brengen, wat ver
loren is, te houden, wat staat te wankelen
en krachtig te versterken, wat wij bezitten.
Spr.spoort allen aan, ook aan de verdere
oproepingen tot bijeenkomsten gehoor te
geven, dan zal ook hier geschieden, wat in
Brabant geschied is, opdat getoond wordt,
dat Holland nog vooraan kan staan, ook
hierin.
Op verzoek deelt spr. mede, dat a.s. Vrij
dagavond een vergadering van de R. K.
Kiesvereeniging gehouden wordt,
Na dan nogmaals woorden van dank ge
sproken te hebben aan de beide sprekers,
sloot pastoor Sondaal met gebed deze
enthousiaste vergadering.
hari. de schatten heeft rfeletf'1
v-e-heid en tfo^elüh» liefde.
Waar d» vunn'tpn Go-K zich n1 he'-ovi-
ger en drieste'" toonen daar mogen Jezus*
vrienden niet slaoen. Wii hebben het heï-
btfe recht te hVe'en. oodat de Keiuntf ^es
V-pdee on aasde 7ün werk voHooie. oodat
de Christus niet wo'd» iiH<f»Jrevs>n maar
lien-eefm Ottder 7Un volk
Welnu dan voos dat heib'tfste reeht gaan
wü strijden. Ondez de ve'Iitfe leid'ntf van
vriize en ervaren mannen zulleft wii ons
vereenitfen tot een motfriük klein maar
Vraeht:rf effen Oeen zwaavd van ve-voftfintf
in de hand,, maar met den moed van den tfe-
leofsi'ver in onze ba-ten niet met j»" vin-
nitfen haaf der n"t«''vcht, maar brandend
van liefde voo» Go4 en voor den nftfe-
b'OCde-
Als altfem Roomsche Pronatfan-'achjb
'ujlen wü uitgaan, uit het e'tfen warme
Roomsche huis, om het licht des Heeren
te dratfen naar de duistere hoeken waar on
wetendheid dc tfeesfen houdt bevantfen: wii
gaan bet vuur de- liefde weer ont'feken
waar onverschilligheid de harten heeft ver
steend. En bij dat alles zullen wit ons niet
bepalen tot uiteriüke bedriivirfheid. fnaar
wij zullen zortfen dat onze daden voort
vloeien uit de volheid van eigen christe
lijke stemming. Anderen terug roeiend tot
God zullen wij, dat is ons bestuit, zorgen
dat in eitfen leven al'es tferetfeld zt'i naar de
wet des Evangelies Nederig door het besef
van eigen onwaardigheid, maar vol inmge
dankbaarheid voor de genade Gods, zullen
wii. als kinderen van het hemelsch rijk. ons
stellen tegenover de kinderen der duister
nis. om den godsdienst niet te laten weg
dringen uit de samenleving, maar voor het
christendom te bevechten vrijheid en ruim
te en het volle daglicht.
Wanneer, en bierrrtede wil ik sluiten, de
Alg. R K. P'ooag Club dit voornemen neer
schrijft in baar program, liever nog wan
neer zii bet diep grift in de harten van hare
leden, dan roep ik haar een hartelijk wel
kom toe, dan zal zij spoedig bliiken te zijn
een zegen voor ons volk, de bode van een
bb"de toekomst.
Warm applaus volgde op deze heerliike
rede. Pastoor Sondaal sprak een hartelijk
woord van dank en spoorde allen aan, zich
od te geven als lid. Later zullen dan paro
chieel? clubs worden gesticht, die veel werk
kunnen verrichten. Spr. vertelde, hoe een
dergeli'ke Propagandaclub in Breda veel
goeds gesticht heeft in slechts een iaar tijds.
Een parochie, waar het werk hopeloos
scneen, neemt nu een eerste plaats in. Ook
in andere plaatsen in Noord-Brabant heeft
een dergelijke Propagandaclub tfoed werk
geleverd.
Dan n-~ de heer Chris Jansen het woord,
om notf een opwekking te soreken.
Rede Chris Jansen.
Spr, schetste allereerst, dat deze druk
bezochte vergadering bijeen gekomen is
alleen op den klank van het woord propa
ganda, welk woord men, naar het scheen,
was gaan verfoeien in den laatsten tijd,
doch dat, naar spr. hoopt, voor geheel ka
tholiek Nederland, nu weer nieuwe belee-
kenis zal gaan krijgen.
Hier zijn katholieken van allen rang en
stand bijeen. Reeds lang heeft bet geknaagd
aan het katholiek leven van de daad. In de
laatste jaren heeft men het lijdelijk moeten
aanzien, dat het bergafwaarts ging. De
Roomsche moed en het Roomsche kunnen
zakten. Men sloeg niet over tot volslagen
muiterij, maar men had een gevoel, of men
niet meer hoefde tc werken aan de uitbrei
ding van het koningschap Christus.
Maar uit dien malaisetijd moeten we opge
heven worden en ons niet laten terughouden
van wat de wereld van ons vraagt. Wc
moeten ons nu gaan herinneren, wat het
was en wat he. in de toekomst met aller
medewerken en geestdrift weer worden kan.
Spr. vraagt, of het zoo lang geleden is, dat
men de solidariteit trouw zwoer. En wat is
er van geworden? Men botste door allerlei
verschillen tegen elkaar en beliep geeste
lijk blauwe oogen. Maar zou men dan nu nog
door de vele boomen het bosch niet zien?
Wie zou zich boven de stroosprietjes van
teleurstellingen niet verheffen, om het
groote werk te doen? Terug moet men uit
de verflauwing en het oude werk weer her
vatten. Gesteund en geschraagd moeten wor
den door allen de levensbehoeften van de
geheele wereld. Terug naar den ouden tijd
en terug naar het jonge enthousiasme.
Spr. herinnert er aan hoe vroeger ook de
thans heengeganen uit de kerk spraken van
„wij, Roomschen". Als men teleurstellingen
vindt, weet men er wel enkelen als schul
digen aan te wijzen.
In den gunstigen tijd was het geen kunst,
propaganda te maken, maar nu er offers te
vragen zijn, is het moeilijker. Hecht gelegd
moeten worden de vaste, wegen tot verove
ring van het koningschap Gods en omdat
het leekenapostolaat krachtig moet worden
opgezet, moet propaganda worden gevoerd,
al worden offers gevraagd. Maar spr, is
overtuigd, dat men die offers zal weten te
brengen hier en in gansch Roomsch Neder
land.
Spr gaat verder na, dat dit gauw moet
gebeuren. Men let wel op anti-papisme van
buiten, maar men mocht dat wel eens doen
op dat anti-papisme van binnen, dat steeds
maar becritiseert en poogt af te breken,
wat althans met de beste bedoelingen opgezet
wordt. Dat anti-papisme kan alleen verdre
ven worden door een krachtige R. K. Pro
pagandaclub. Eenigen tijd geleden waren
we aardig on weg en we dachten er te zijn.
Maar de pijlers van den bouw hielden niet,
toen de teleurstellingen kwamen, omdat niet
genoeg naar boven gebouwd was Er waren
geen torens op de Ilaarlemsche kathedraal
(applaus), maar zij waren ook niet op het
maatschappelijk werk. Meer en scherper zal
moeten worden belicht, wat Roomsche actie
Binnen enkele dagen zal een nieuwe ver
gadering gehouden worden. De eerste re
sultaten zijn echter reeds schitterend. 108
werkende en 73 belangstellende leden heb
ben zich ''steravond reeds aangemeld. Aan
jaarlijksche bijdragen is toegezegd een be
drag van ruim 250. Prachtige resultaten
dus, welke veel beloven voor de toekomst.
Met onverminderde scherpte duurt de
staking in het visscherijbedrijf voort. Noch
de reeders, noch de stakers willen toegeven
en allerlei groepen worden in het conflict
betrokken.
Gisterenmiddag hebben de kleine reeders
een vergadering gehouden ten kantore der
visscherij Mij Henriëtte. Op deze vergade
ring werd in beginsel besloten een veree
niging van kleine reeders te vormen. In
het voorloopig bestuur werden gekozen de
heeren J. R- Kuhn van de Visscherij Mij.
Aneta, G. Prins van de Visscherij Mij, Witte
Zee en Zwarte Zee, J. P. Loendersloot van
de Visscherij Mij. Alcmaria en J. v. d. Made
en D. Horn, beiden van de visscherij-maat-
schappijen Henriëtte en Helgoland.
Besloten werd alles in het werk te stel
len om de schepen der aangesloten reede-
rijen te doen blijven varen. De ijslevering
gaf tot nu toe de grootste moeilijkheden,
daarom zal men een overeenkomst aangaan
met een Rotterdamsche ijsfabriek. In de
commissie voor deze ijsleveringen werden
benoemd de heeren G Prins, J. v. d. Made
en S Wiersma,
Aan de verschillende leveranciers, die
thans weigeren benoodigdhedea te leveren,
zal een schrijven worden gezonden, met de
mededeeling dat zij ook na de staking van
leveranties zullen worden uitgesloten, als
zij hun standpunt blijven innemen Voorts
zal men trachten een Coöperatieve Stores
op te richten
De Reedersvereeniging vergaderde gister
middag ook. Daarna werd besloten in geen
enkel opzicht toenadering te toonen. Men
zal blijven trachten de nog varende IJrnui-
der stoomtrawlers lot stilliggen te dwingen,
wat reeds met enkele schepen gelukt is.
lichter komt daardoor de vischhandel in het
nauw, omdat er steeds minder visch aan
gevoerd wordt, wijl de IJmuider Federatie
tracht de Duitsche stoomtrawlers van de
IJmuider markt te houden- En daarmede
heeft zij succes, want Zaterdag waren er
slechts 2 Duitsche. Meer schepen waren er
niet, terwijl er anders Maandags wel 20 of
25 stoomtrawlers aankomen De vischhan-
delaren zullen heden dan ook vergaderen,
om hun houding in het conflict te bepalen.
Ook de leveranciers vergaderden vandaag,
terwijl de IJmuider Federatie heden een le
denvergadering houdt
EEN MOOI PLAN.
We lezen in de „Nieuwe Courant":
In de gemeente Bloemendaal is een ver
eeniging opgericht, welke uitvoering zal
geven aan het plan om ,n het Bloemcndaal-
sche Bosch een vogel- en plantentuin te
stichten. Welk plan voor een gemeente als
Bloemendaal nu niet zóó utopisch klinkt,
vooral indien men dan nog weet, dat de be
kende dr. Jac. P. Thysse o.a, voorzitter van
die vereeniging is. Maar, opdat dit plan ook
werkelijkheid zou weden, moest er toch
nog wel iets bijzonders gebeurd zijn.... im
mers het betreft hier grond van de gemeen
te. Welnu, dat bijzondere is gebeurd! Zie
hier, wat ik daanmf-ent o.m uit „Dc Op
rechte Haarlemsche Courant" kan aanha
len. Toen indertijd de Amsterdamsche Uni
versiteit den heer Thysse, om hetgeen hij
op gebied der plantkunde gepresteerd had,
het eere-^octoraal verleende, werd hem
''oor den bu»tfe"~eester van Bloemendaal
'ihr. A. Bas Backer, eere-voezitter der
vereeniging) de vraag tfosteld, op welke
wijze de gemeente haar blijdschap over de
ze onderscheiding zou kunnen uitspreken.
De heer Thysse heeft daar toen onlangs
op geantwoord:
„Door dc stichting van dezen tuin moge
lijk te maken." Daarop heeft de gemeente
raad die uitvoering mogelijk gemaakt door
in haar vergadering het besluit te nemen,
om aan de Vereeniging tot stichting van
een vogel- en plantentuin tot weder op
zegging verhuren een terrein groot onge
veer 2 H. A,, gelegen in het Bloemendaal-
sche Bosch achter het Pannekoekenhuisje
voor 1 per jaar; de helft van de aan-
legkosten te betalen tot een maximum van
5000 en in de inderhoudskosten de helft
bij te dragen tot een maximum van 1000
per jaar. (Hierbij is bepaling gemaakt, dat
de aanvraag voor het onderhoudssubsidie
elk jaar zal moeten geschieden onder over
legging van een verslag van den toestand
van het terrein en van een rekening en
verantwoording der ontvangsten en uitga
ven over het aan het begrootingsjaar voor
afgaande in*» 1 Het betreffende terrein was
oorspronkelijk een speelterrein, waarbij voor
de ooveelste maal weer eens was geble
ken, dat men daarvoor beter minder deli
cate plekjes kan bestemmen, immers de bij
het spelen blijkbaar nu eenmaal aansluiten
de vernieling is ook hier niet weggebleven
en dreigde zich geleidelijk in het omringen
de bosch te zullen voortzetten. Het plan
en de bedoeling van de vereeniging.in
een brief aan B. en W. van Bloemendaal
als volgt uitgedrukt:
„Door ontgraving zou een gedeelte van
het terrein op een lager niveau worden ge
bracht, zoodat daar de plantenwereld der
ochtig» fhnniannen kan tieren, een nog
dieper gelegenheid zou kunnen dienen als
e1 plaats voor de vogels en te
vens als standplaats voor enkele water-
janten Dp rest van het terrein, doelmatig
beplant met hier inheemschc heesters,
geeft gelegenheid tot het opstellen van alle
belentfri'ke er schoonc figuren uit de
bosch- en duinwereld van Kennemerland. De
verdere inrichting en afsluiting van het ter-
ein zou zoo kunnen geschieden, dat hier
een planten- en vogeltuin tot stand zou
komen, die zich niet alleen waardig zou
iansluiten aan het zoo verdienstelijk ver
jongde Bloemendaalsche Bosch, maar ook
op zichzelf een aangename en leerrijke ver-
poozing zou kunnen verschaffen aan inge
zetenen en hun gasten. Dat de onderwijs
inrichtingen er in ruime mate van zouden
profiteeren, behoeft geen betoog".... be
oogen het scheppen van een rustig plekje in
het Bosch, waar Bloemen en planten en vo
gels rustig kunnen gedijen en waar ouderen
(van dagen) kunnen genieten van de natuur
„rV- rfeytno-d te worden doo» auto's en
gehinderd ale worden door baldadigheid van
iongens Dat men hier, zeker niet in dc
laatste plaats, tevens er aan gedacht heeft
aan de vogels een rustige woon- en broed
plaats te verschaffen waar zij zich veilig
voelen, komt omdat de vermeerdering van
de groote wegen en het toenemende ver
keer steeds meer zangers (nachtegaal o.a.)
verjaagden. Men zal er daarom voor waken,
dat kinderen er slechts onder toezicht ko
men en een haag planten (en vogels ook
verder beschermen) tegen konijnen en kat
ten. De vereeniging, die zich belast met den
aanleg en de verzorging van den tuin, heeft
het ontwerpen en de uitvoering van den tuin
opgedragen ran den heer Leon A. Springer,
die indertijd den nieuwen aanleg van het
Bloemendaalsche bosch heeft ontworpen. Het
ontwerp is gereed en het plan is den 2en
Januari met het werk te beginnen, waarbij
men dan hoopt in het begin van de lente
(ongeveer April) er mee gereed te zijn, zoo
dat men er reeds in den komenden zomer
van zal kunnen genieten. Om het geheele,
in het kreupelhout verborgen terrein (onge
veer 150 bij 130 M.) dat een vijver voor
water en oeverplanten, een moerasje en wei
de voor andere wilde planten zal bevatten,
wordt een afrastering aangebracht, waarin
slechts één toegang tot den tuin wordt ge
maakt, Deze doorgang kan worden afgeslo
ten en de bedoeling is dit dagelijks na zons
ondergang te doen (voor wetenschappelijk
onderzoek bestaat toegang na sluiting). Ove
rigens is de toeging geheel vrij. Het blijit
m. i. wel te hopen, dat men ten opzichte
van de eventueele geleiders der bezoekende
jeugd wat kieskeurig optreedt (geen kinder
meisjes, gemakzuchtige en onoplettende
ouders, enz,), want anders loopt het mis.
De Kamerverkiezingen.
Voor de a.s. Tweede Kamerverkiezingen,
heeft de afdeeling Bloemendaal van den
Vrijheidsbond de volgende candidaten in
alphabetische volgorde gesteld: de heeren:
Walravc Boissevain, lid van den Gemeen
teraad te Amsterdam, voorzitter Centrale
Commissie voor Bezuiniging der Ned, Mij.
voor Nijverheid en Handel: J. Dekker,
voorzitter Algemeene Werkgeversverecni-
ging te Wormcrveer; F, J. W. Drion; Mevr.
W. Wynaendts Francken Dyserinck; Prof.
Dr. Ant. van Gijn, allen te 's-Gravenhage.
De afdeeling volgde hierbij het advies van
den Partijraad, het aantal candidatcn zoo
sober mogelijk op te geven.
Tooneel. Zondagavond gaf het R.-K.
Tooneelgezelschap alhier een uitvoering
voor haar leden en donateurs in het Patro
naatsgebouw te Spaarnwoude. De zaal was
geheel bezet. Opgevoerd werd het mooie
tooneelsluk, getiteld: „De triomf des
Kruizes", een drama met zang in drie be
drijven. Even over half acht opende de Z.E.
Kapelaan Groen dezen avond. Hij verzocht
de volle aandacht van de aanwezigen en
de noodige stilte, de tooneelvereeniging op
haar beurt zou dezen avond geven, wat van
haar verwacht mocht worden. En laten we
er maar aanstonds aan toevoegen, ze neb
ben allen zonder uitzondering schitterend
gespeeld. De rollen waren goed verdeeld,
dc costuums, geleverd door den heer
Koningsbruggen uit Haarlem, schitterend,
het kapwerk van den heer Maas uit Haar
lem, passend. Het valt moeilijk een verslag
van zoo'n uitvoering te geven. Wij wilien
daarom in 't kort hot verloop van het stuk
verhalen. De personen welke in dit stuk
voorkwamen zijn: Constantijn de Groote,
Keizer, (H. Nelis); Sabinus, honderdman
(Christen), (G. Molenaar); Heraclius, vriend
van Constantijn, (P. Bijnsdorp); Licinius,
Senator van Rome, (L. Nelis); Rufinus, zoon
tje van Sabinus, (R. Nelis); Alexius, zoontje
van Licinius, (J. van Geldorp); Severus, af
godspriester, (G. van Assema); Lucretius,
handlanger van Severus, (J. van D'ójnho-
ven); Brutus, bode van Severus, (J. Kroon);
Calixtus, priester, (J. Nelis) en cenige sol
daten (J. Kroon en J. Bijnsdorp).
Constantijn de Groote. zoon van den
heidenschen Keiz*r n».antius Chlorus en
van de H. Helena,werd den 27 Februari 274
na Christus geboren. Hij volgde zijn vader
als Keizer op. Toen Maxentius, Keizer tc
Rome, Constantijn, zijn mede keizer, die in
Galië de barbaren onder Rome's heer
schappij trachtte te 1 ouden, uit naijver wilde
verdringen, besloot Constantijn tegen
Maxentius een oorlog te ondernemen. F„use-
bius van Cezarea en de heidensche schrij
ver Nazarinus verhalen van een wonder
baar kruis, dat in Gallic aan den hemel ver
scheen, omgeven door de woorden: „In hoe
Signo vinces"; in dit teeken zult gij over
winnen." Met het kruis aan dc spits overwon
Constantijn Maxentius, die den ?s October
812 btl de Mib'ische brug in den Tiber ver-
d-onk
Zooals gezegd, werd het stuk uitstekend
gespeeld In het tweede bedrijf werden wij
zeer getroffen door de s.-wuensnrsak der
twee kinderen Rufinus (R. Nelisl en Alexius
(J. van Geldorp). Menige zakdoek kwam ot>
dat moment te voorschijn. En inderdaad,
een afzonderlijke vermelding is dit oogen-
blik dan ook volkomen waard. De tooneei-
club en niet minder den Z.E. Heer Kape
laan Groen, in wiens handen de leiding van
dit stuk was toevertrouwd komt zeer
zeker een woord van lof toe voor haar
mooie spel. Van deze nog zoo jonge ver
eeniging kan zeer zeker nog heel wat
groeien. Laten wij hopen, dat zij nog lang
en steeds nog mooiere stukken mag opvoe
ren, tot eer van ons katholiek geloof. Z.E,
Pastoor sloot met een kort woord deze;
zeer goed geslaagden avond.
De schipper van de Amalia IJm. 324 ge
schorst. De Raad voor de Scheepvaart
deed heden uitspraak in zake de klacht van
den hoofdinspecteur vcor de Scheepvaart
tegen den schipper van den stoomtrawler
„Amaha IJm. 324" (de wacht aan dek over»
gelaten aan minder dan twee personen.)
De Raad strafte den aangeklaagde door
hem de bevoegdheid te ontnemen als schip
per te varen op een schip als bedoeld bij
artikel 2 der Schepenwet, voor den tijd van
veertien dagen.
GRAAF WILLEM IIH. B. C. 3—2.
Waar H. B. C. bevreesd voor was is ge
schied. De wedstrijd Graaf Willem II— H.
B. C. te Den Laag is verioren. Dit is geens
zins oorzaak van het slchte spel van de
H. B. C.-spelers, allen hebben zich gegeven
zooals het behoorde, doch de stralfc wind,
onvoldoende leiding en de allerzonderling
ste beslissingen van den scheidsrechter die
zelf toegaf, dat de leiding van dergelijke
wedstrijden voor hem te zwaar was, waren
oorzaak, dat de nederlaag gaslikt is.
II B. C. was zonder Gebr Mooren.
Vcor hMcoren speelde van Deursen
achter, terwijl H. Juffermans en Jac. Drayer
voor speelden.
Graaf Willem wint den toss en verkiest
met den sterken wind van doel tot doel
recht over het veld staande, in den rug te
spelen.
De eerste aanvallen zijn voor -H. B. C.
doch loopen op niets uit. Vervolgens ge
steund door den wind komt Graaf Willem
meer en meer opzetten en de achterhoede van
H. B. C, heeft dc hand-en vol om scoren
te voorkomen.
De uitvallen van H. B. C blijven intus-
schen gevaarlijk, door het verder opdrin
gen van de achterhoede van Graaf Wil
lem.
Om 2.30 uur plotseling een snelle uitval
van Graaf Willem; de achterhoede, van H,
B. C., di wat opgedrongen is, kan den
bal niet meer bemachtigen en een hard
schuin sohot geeft Vester het nakijken.
Weer weet Graaf Willem de achterhoede
van H. B. C. handig te passeeren. Vester
loopt uit, doch even te vroeg, zoodat Graaf
Willem in het verlaten doel schiet.
Wanneer het derde doelpunt door Graat
Willem gemaakt wordt, is het algemeen
oordeel, dat H. B. C. een verloren spel
speelt. Dan is het rusten.
Om 3.15 wordt weer begonnen en thans
wordt het spel een meer dan ruwe ver
tooning, waartegen de scheidsrechter on
voldoende optrad. De verhouding tusscnen
de spelers van H. B C. en Graaf Willem
werd er niet beter op.
Na een snelle aanval van H.- B. C. ge
lukt het Kordelaar het eerste doelpunt te
maken, en 5 minuten later maakt J. War
merdam de tweede goal.
H. B. C. is het laatste half uur overwe
gend sterker, de voorhoede is zeer goed ep
dreef en ieder oogenblik wordt de gelijk
maker verwacht.
Graaf Willem gaat zeer ruw spelen en
tal van H, B. C.-spelers loopen reeds min
öf meer geblesseerd rond.
Eindelijk maakt een Graaf Willem-man
het zoo bont, dat een bestuurslid van H.
B. C., om ongelukken te voorkomen, zich
genoodzaakt ziet, den scheidsrechter er op
te wijzen, dat, wanneer hij dezen man het
veld niet uitzendt, H. B. C. zal vertrekken.
Daarop stuurt de referee den spéler weg.
Na nog eenige aanvallen van beide kan
ten, fluit de scheidsrechter einde.
UITSLAG 4 JANUARI.
Afdeeling A. t
Geel-Wit 3—B, S. M. 2 1—0
D. S. S, 3-V. V. F. 1 5-2
Afdeeling B.
H B, C. 4Santpoort 4 terr. afgek.
T Y. B. B. 5Concordia 3 terr. afgek,
Afdeeling C.
T. Y. B. B. 6V. V. F. 2 terr. afgek.
PROGRAMMA 11 JANUARI.
Afdeeling A.
T. Y. B, B, 4—Geel-Wit 3, 1 uur
H. W estbroel
Afdeeling B.
T. Y. B. B. 5—H, B. C. 4, 2.15 uur
H. Westbroek
R K. V. Z. 4—R. C. O. 2, 1 uur
Th. Assendellt.
D.S.S. 4Santpobrt 4 2.15 uur
Th. Assendelft
Concordia 3Alliance 3, 12.45 uur.
Afdeeling C.
Geen wedstrijden.
P.S. Mag ik den secretarissen verzoeke^
zorg te dragen dat 's Maandags vóór 9 uur
de uitslag aan mij bekend is, anders kan ik
geen opgave doen aan de courant.
Vitesse IIIVitesse II J5
Vitesse IBergen I 11
Onder leiding van den heer H. Niemans
speelde Vitesse III tegen Vitesse II en pro
fiteerde van de onvolledigheid van den hui-
digen kampioen door den keeper driemaal
I ie passeeren, Gelukkig hadden de VitesscII-
1 liegen tweemaal meer gescoord, zoodat dc
kans om kampioen te blijven voor ons twee-
j dc nog niet verkeken is.
j Zondag a.s. zal wel de beslissing moeten
I brengen Vittesse II tegen zijn concurrent
E.S.V. I.
Dan volgde dc wedstrijd van ons eerste
tegen Bergen I, hetwelk zulke rare bokken
sprongen maakt door nu eens met 5O te
overwinnen dan weer met dezelfde cijfers te
verliezen. Woodward van „de Kennenier"
heeft goed gezien met een gelijk spel te pro-
feteeren. Wat een kruis, de scheidsrechter
M. Smits bleef thuis. Maar de heer H. Nie
mans had de goedheid om ook de leiding van
dezen wedstrijd op zich te nemen Vóór de
rust weet geen der partijen het doel der te
genstanders te vinden, ofschoon Vitesse
meerdere kansen kreeg, maar door den wind
daarvan geen gebruik kon maken. Onder de
pauze werd aan Bergen de overwinning toe
gedacht, maar het spel der Vitessers na de
hervatting deed anders verwachten. Ook nu
bleef succes voor Vitesse uit, terwijl Ber
gen een goed opgezette aanval met een
doelpunt besloot De vreugde der Bergen-
menschen duurde niet heel lang; de scheids
rechter wees naar de beruchte stip Cor Ka
bel zette zich achter den bal en gaf den
Bergen-keeper geen schijn van kans Onder
groot gejuich valt Vitesse weer aan doch
aan het beste keeper en dc onfortuinlijk
heid van Vitesse heeft Bergen te danken, dat
in den stand 11 geen verandering meer
kwam. Het was een echt gezellige middag
voor elk sportliefhebber.
