irtiMELs
STATEN-GENERAAL.
EERSTE KAMER.
UIT ONZE OOST.
MARKTNIEUWS.
LEGER EN VLOOT.
De ontruiming der Keulsche
zóne.
De Amerikaansche oorlogs
vorderingen.
De Duitsche crisis.
Het Pruisische ministerie.
De zaak-Barmats.
De staking te Douarnenez.
De expeditie door de Sahara.
De crisis in het fascisme.
Hoog water in België.
Het bezoek van Minister Godart
De drooglegging van de
Zuiderzee.
Interessante gegevens.
Het Nederlandsche Muntstelsel.
Een Radio-belasting op komst.
De leiding der Katholieke
Staatspartij.
De pest op Java.
De vergiftigingszaak in Atjeh.
Tegen de communistische actie.
Malaria-epidemie op Java.
Een vreemde advertentie.
VISSCHERIJ.
De Tromp te Lissabon.
BERLIJN, 6 Jan. Het rijkskabinet heeft
de nota van antwoord op de nota van den
Raad van Gezanten betreffende de ontrui
ming van Keulen opgesteld. Deze nota zou
morgen te Parijs worden overhandigd.
BERLIJN. 6 Jan. Het Duitsche antwoord
op de geallieerde nota is hedenavond aan
den leider der intergeallieerde missie al
hier overhandigd
De nota zal waarschijnlijk Donderdag
ochtend worden gepubliceerd.
LONDEN, 6 Jan. In de Amerikaansche
nota, welke gisteren in den Britschen ka
binetsraad werd besproken, worden voor
de weigering om de aanspraken der Ver-
eenigde Staten aan arbitrage te onderwer
pen, de volgende redenen opgegeven, lo.
dat de eischen der Vereenigde Staten
rechtmatig zijn; 2o. dat de geallieerden
soortgelijke vorderingen uit het schadever
goedingsfonds willen laten betalen, en 3o.
dat de eenige rechtmatige arbitrage voor
dit geval reeds aan den gang is, nl. door
middel van de gemengde Eluitsch-Ameri
kaansche schadeloosstellingscommissie, die
zoowel de particuliere als de algemeene
aanspraken behandelt, welke ook de geal
lieerden doen gelden.
Het compromis-voorstel der Britsche re
geering, dat in de nota der Vereenigde Sta
ten van de hand wordt gewezen, beoogde
het geschil te onderwerpen aan het Haag-
sche Hof van Internationale Justitie of aan
arbiters, door dat Hof benoemd.
Het tweede Britsche voorstel hield in
dat, wel niet de jure, maar dan toch in
feite, het beginsel van gelijke rechten zou
worden erkend voor de z.g. publieke vor
deringen, zooals die van de scheepvaart,
doch niet voor de particuliere eischen we
gens geleden schade of particuliere schul
den. Amerika stelt zich op het standpunt,
dat het niets van zijn rechten heeft inge
boet door te weigeren het Verdrag van
Versailles te onderteekenen. Zooals reeds
werd gemeld, wordt in de Amerikaansche
nota verder verklaard, dat de Vereenigde
Staten bereid zijn genoegen te nemen met
de uitgestelde betaling van de gecombi
neerde vorderingen, nl. de particuliere en
die der bezettingskosten. Amerika stelt
daarbij echter den eisch. dat de annuïteiten
welke onmiddellijk worden betaald, niet
hooger zullen zijn dan die, waarmede de
gealEeerden reeds genoegen hebben geno
men bij de z.g, overeenkomst van Wads-
Trorth.
In goed ingelichte kringen verwacht men
dat minister Churchill te Parijs gelegen
heid zal vinden om deze quaesties met de
Amerikaansche gedelegeerden nader te
.bespreken, en daar van dit persoonlijk
contact een belangrijke wijziging in den
toestand wordt verwacht, blijft de Ameri
kaansche nota in diplomatieke kringen
verder onbesproken. Het is dan ook
waarschijnlijk, dat geen nieuwe nota's tus-
schen Londen en Washington zullen wor
den gewisseld.
BERLIJN, 6 Jan. De besprekingen over
de regeeringsvorming in 't Rijk zijn nog steeds
op het doode punt blijven staan. Dr, Neu-
haus, wien men de portefeuille van staat
huishouding had aangeboden, heeft nog niet
definitief geweigerd. Hij heeft echter bezwa
ren geopperd tegen de tot dusver gevolgde
handelsverdrag-politiek van het rijkskabinet.
Als candiaaat voor het Rijksverkeerministe-
rie wordt dr. Most van de Duitsche Volks
partij genoemd. Dr. Most staat in zeer nau
we economische relatie met Nederland, in
het bijzonder met de Rotterdamsche scheep
vaart.
BERLIJN, 6 Jan. In parlementaire
kringen verluidt, dat rijkskanselier Marx
beden in een bespreking met de fractielei
ders zijn voornemen te kennen heeft gegeven
om aan te dringen op een spoedige afwik
keling der regeeringscrisis. Hij zou morgen
fn nieuwe onderhandelingen met de Duitsch-
nationalen een definitief besluit dezer frac-
iN* eischen.
BERLIJN, 6 Jan. Het Pruisische kabi
net heelt vanmiddag een vergadering ge
houden, waarin de beslissing zou vallen over
de kwestie of het ontslag van het kabinet
en de herkiezing van den minister-president
door den Landdag volgens de grondwet
noodzakelijk is. Tegen de stemmen van de
beide ministers der Duitsche Volkspartij
stelde het kabinet zich op het standpunt,
dat noch de demissie noch de herkiezing
noodzakelijk is. Daarop stelden de beide
ministers van de Duitsche Volkspartij, n.l.
Böhlitz en dr. von Richter, hun portefeuilles
ter beschikking. De Pruisische minister-pre
sident Braun herdacht in een hartelijke toe
spraak de vierjarige samenwerking in het
geheele kabinet, waarop de beide afgetreden
ministers in denzelfden geest antwoordden,
Het Pruisische kabinet zal nu zonder deze
beide ministers voor den Landdag treden en
afwachten wat deze doen zal.
BERLIJN, 6 Jan. Vandaag, de zesde dag
*an het voorloopig arrest van de gebroeders
Barmat, is men onmiddellijk begonnen met
het verhoor van Julius Barmat. Het duurde
den geheelen dag en zal waarschijnlijk eerst
morgenmiddag geëindigd zijn. Dan komen de
andere broeders aan de beurt. Een officieel
bevel tot inhechtenisneming is nog steeds niet
uitgevaardigd. Eveneens werd vandaag be
gonnen met het verhoor van den „Oberre-
gierungsrat" Kautz. De beslissing over de
verzoeken tot invrijheidsstelling van de
heeren Barmat en Kautz zal waarschijnlijk
wel niet vóór Donderdag te verwachten zijn.
Het is nog de vraag of het officieele onder
zoek beperkt zal blijven tot de crediettrans-
acties van Barmat met de Staatsbank.
DOUARNENEZ, 6 Jan. De staking van de
arbeiders der fabrieken van conservenblik
ken is geëindigd.
Uit Brussel wordt gemeld dat Citroën thans
definitief heeft afgezien van zijn reis naar
Tomboektoe (waaraan konig Albert zou
deelnemen). Ook ziet hij af van zijn plan
nen om een geregelden transportdienst door
de Sahara te organiseeren. Om zijn gasten
schadeloos te stellen, wil Citroën echte la
ter een reisje per „rups"-auto inrichten naar
Kongo. Thans heeft hij zijn personeel terug
geroepen uit Afrika. Hetgeen niet vervoerd
kan worden van het materieel, zal ter plaat
se worden verbrand.
Het B. T, A. meldt uit Rome, dat vol
gens de „Nuovo Paese" de journalisten en
de leider der dissidente fascisten, die eer-
gisteren werden gearresteerd, wederom in
vrijheid zijn gesteld.
De ochtendbladen maken melding van de
strenge maatregelen, welke op tal van plaat
sen zijn genomen om alle manoeuvres en
pogingen der oppositiepartijen en republi-
keinsche en communistische groepen den
kop in te drukken.
De „Nuovo Paese" meldt voorts, dat er
in Bologne groote fascistische betoogingen
hebben plaats gehad. Naar aanleiding van
de vernieling van de appartementen van
verschillende advocaten is de raad van de
Orde van Advocaten en bloc afgetreden.
Het zelfde blad zegt nog, dat eergisteren
in het zesde district der fascistische militie
een mobilisatie-order werd uitgevaardigd.
Er worden tal van huiszoekingen en arresta
ties gemeld.
Ook België heeft van het hooge water te
lijden. De Zenne, de Schelde, de Sambre en
de Maas zijn buitengewoon hoog gestegen.
Zoo staan van Brussel tot Halle alle wei
landen langs de Zenne onder water. Gister
morgen begon het water zich evenwel terug
te trekken.
Een grondverzakking deed zich voor aan
den tunnel Louise-Marie, op de lijn Oude
naarde— Ronse. Het verkeer werd eenigen
tijd onderbroken en de treinen reden langs
een omweg.
Sedert eenigen tijd, is men te Couillet
bezig aan het herstellen van de spoorbrug
der rue du Vilage, op de lijn Charleroi
Namen.
Een groote heikraan werd ter plaatse aan
gebracht, om de helft van het bruggedek,
wegende acht ton, te hernieuwen. Toen de
hefkraan in werking werd gesteld, verzakte
de spoorlijn en stortte de brug in.
Vier arbeiders werden min of meer zwaar
gewond van onder het puin gehaald.
Het verkeer op de spoorlijn Namen
Charleroi is stopgezet. De internationale
treinen werden omgeleid.
De was van de Sambre was zoo onver
wachts en zoo groot, dat de overstroomingen
in de streek een schade aangericht hebben,
zooals er sedert lang niet meer voorkwam.
De scheepvaart was sedert enkele dagen
onderbroken.
Zondagmiddag was er nog steeds stijging
waar te nemen.
De toestand werd buitengewoon dreigend.
De kom der stad Charleroi moest door dij
ken tegen den watersnood beschermd wor
den.
Te Montignies-sur-Sambre moest het
tramverkeer gestaakt worden. Te Marchien-
ne is de aanblik ellendig. Honderden hecta
ren grond vormen slechts één watervlakte,
waaruit hier en daar huizen opsteken. Stra
ten zijn in rivieren herschapen. De voedsel
voorziening gebeurt er door bootjes. Ver
scheidene fabrieken liggen stil.
Dampremy Marcinelle, Montignies-sur-
Sambre, Couillet, Chëtelet, Chatelineau zijn
door den watersnood geteisterd. Tuschen
Farciennes en Namen, aan de Beneden-
Sambre, en in de vallei van de Heure is de
toestand niet beter, Dezer dagen is een
spoorbrug over de Heure ingestort, toen er
een goederentrein over reed. Eenige wagens
kwamen in de rivier terecht.
Zondagavond was er eindelijk verbetering
aan de Sambre. Het peil was gisteren ech
ter nog 2 'm. 80 boven het normale.
De was van de Maas blijft aanhouden. Al
de weiden en plaatsen benoorden Luik naast
den stroom gelegen, staan blank. Het ver
voer der voetgangers naar of uit de richting
van de brug te Wandre geschiedt door mid
del van karretjes.
De gemeenten Amay, Engis, Flemalle-
Grande en Tilleur zijn ernstig door de over
stroomingen geteisterd; vooral Tilleur, waar
van het lage gedeelte geheel onder water
staat.
Belangstelling voor den woningbouw.
Omtrent het niet-officieele bezoek van
den Franschen minister van Arbeid en Ge
zondheid, die alleen door zijn echtgenoote
vergezeld, Maandagavond in Den Haag aan
kwam, meldt het Corr. Bur. het volgende;
De heer Godart wenscht hoofdzakelijk
door eigen aanschouwing zich op de hoogte
te stellen van hetgeen hier te lande gedu
rende de laatste jaren op het gebied van
den woningbouw is tot stand gebracht.
Minister Aalberse zal den heer Godart bij
verschillende te maken uitstapjes vergezel
len.
De heer Georges Glaser, handelsattaché
bij de Fransehe legatie zal als secretaris
van minister Godart optreden.
Van Nederlandsche zijde is rar. A. C. Jo-
sephus Jitta, secretaris van den Hoogen
Raad van Arbeid, aan den heer Godart toe
gevoegd.
De heer Godart logeert tijdens zijn ver
blijf te 's-Gravenhage in Hotel des Indes.
Dinsdagochtend 8.13 vertrekt hij per Holl
Spoor naar Amsterdam, waar hij volkswo
ningen, den keuringsdienst van levensmid
delen en den gezondheidsdienst bezichtigt.
In Huize Couturier biedt het Gemeentebe
stuur'* hem een noenmaal aan.
Na zijn terugkomst te 's-Gravenhage bied-
den minister Aalberse en mevr. Aalberse
den heer en mevr. Godart een diner aan
in Huize Voorhout. Aan dezen maaltijd zijn
genoodigd de ministers van Buitenlandsche
Zaken, de heer Van Karnebeek, de minister
van Staat, mgr. Nolens, de Fransehe zaak
gelastigde, de heer Dubail en de Fransehe
handelsattaché de heer Glaser, de burge
meester van Amsterdam, Rotterdam en
's-Graver.hage (de burgemeester van Rot
terdam is verhinderd aan de uitnoodiging
gevolg te geven), de heer Philips, directeur
der N.V. Philiphs Gloeilampenfabrieken te
Eindhoven, de heeren Asscher (uit Amster
dam en Parijs), de heer Noest, voorzitter
van het Bestuur der Rijksverzekerings
bank, de heer Nicolai, voorzitter van den
Verzekeringsraad, dr. Josephus Jitta, voor
zitter van den Gezondheidsraad, dr. Sikkel,
voorzitter van de Commissie tot reorgani
satie der publieke geneeskundige diensten,
mr. Roodenburg, voorzitter van de Woning
commissie uit den Gezondheidsraad, mr.
Limburg, oud-voorzitter van den Woning
raad (door verblijf te Parijs vertónderd),
een vertegénwoordiger van het Bestuur van
het Instituut voor Volkshuisvesting, mr. Li-
taert Peerbolte, directeur-generaal van de
Volksgezondheid, de heer Zaalberg, direc
teur-generaal van den Arbeid, mr. Schol-
tens, secretaris-generaal van het Departe
ment van Arbeid, de heer Folmer, direc
teur, hoofd der afdeeling Werkloosheids
verzekering en arbeidsbemiddeling, mr.
Groeneveld, administrateur, hoofd der af
deeling arbeidersverzekering, mr. Westhoff,
administrateur, hoofd der nfdeelintf Arbeid,
de heer Van der Kaa, hoofdinspecteur van
de Volksgezondheid voor den Woningbouw
en mr. A. C. Josephus Jitta, secretaris van
den Hoogen Raad van Arbeid.
Woensdag bezichtigt de Minister het
Slachthuis te 's-Gravenhage, waarschijn
lijk ook volkswoningen en den gezond
heidsdienst. Het gemeentebestuur zal hem
(waarschijnlijk in Restaurant Royal) een
noenmaal aanbieden, waar ook minister v.
Karnebeek zal aanzitten. Daarna zal o.a.
het Mauritshuis worden bezichtigd. De thee
zal worden gebruikt ten huize van den
burgemeester.
Donderdagochtend 9.21 vertrekt minister
Godart weer naar Amsterdam, om, op uit
noodiging van de firma Asscher, hare dia
mantslijperij te bezichtigen. De heeren As
scher bieden den minister bij deze gelegen
heid een lunch aari. Bij dit bezoek is mi
nister Godart alleen vergezeld van zijn
echtgenoote, de bovengenoemde leden der
Fransehe legatie, minister Aalberse, den
heer Zaalberg en mr. Josephus Jitta. De
heer en mevr. Godart blijven dien avond
in Amsterdam logeeren.
Vrijdagochtend 8 uur vertrekken zij uit
Amsterdam naai Eindhoven, waar zij mi
nister Aalberse, den heer Zaalberg en mr.
Josephus Jitta zullen ontmoeten. Aan
komst te Eindhoven half 11; bezoek aan de
fabriek, aan het „Philips-dorp", aan scho
len en de glasblazerij; lunch. Te 6 uur te
rug in Den Haag. Daar bieden de heer en
mevrouw Godart in „Hotel des Indes" een
diner aan, waarop o.a. minister Aalberse,
minister Van Karnebeek, de burgemeester
van 's-Gravenhage en andere autoriteiten
met hunne dames genoodigd zijn.
Zaterdagochtend 9.24 vertrek naar Rot
terdam. Eerst wordt daar het Stadhuis be
zichtigd, daarna bij goed weer de havens,
bij slecht weer het museum Booymans. Het
gemeentebestuur biedt een lunch aan; daar
na bezoek aan arbeiderswoningen (Heij-
plaat, Vreewijk, enz.); een thee op het
vliegveld, verlicht met avondverlichting en
ten besluite om 8 uur groot diner, even
eens door het gemeentebestuur aangebo
den.
Zondag 11 Januari vertrekt de minister
te 2.47 weder naar Parijs. Op zijn verschil
lende bezoeken zullen hem een aantal ge
schriften en gedenkboeken op het gebied
van de volkshuisvesting enz. worden aan
geboden, waaruit hij na zijn terugkomst Sn
zijn land waardevolle gegevens zal kunnen
putten.
Aan het diner dat Minister Aalberse
Dinsdag ten huize Voorhout in Den Haag
aan den Franschen minister van Arbeid
en mevr. Godart heeft aangeboden, hield
de gastheer een tafelrede, waarin hij zeide,
dat het hem een groot voorrecht was een
hartelijk woord van welkom toe te mogen
roepen aan zijn Franschen ambtgenoot, den
heer Justin Godart, en aan mevrouw
Godart.
Na den oorlog hebben wij in de geheele
wereld een krachtige strooming kunnen
zien ten gunste van de sociale wetgeving
Onze landen zijn daarin niet achtergeble
ven.
Overal is bovendien de overtuiging
doorgedrongen, dat, wil de nieuwe sociale
wetgeving duurzaam blijven, door interna
tionaal overleg gemeenschappelijke regelin
gen dienen te worden getroffen „Gij hebt
nog onlangs", zoo vervolgde minister Aal
berse „door uwe bezoeken aan Praag enGe-
nève getoond, hoe zeer ook die gedachte
u ter harte gaat. Gij hebt door uwe confe
rentie met onze Duitsche en Engelsche
ambtgenooten getracht den grondslag
voor den internationalen achturcndag soli
der te maken."
Wil echter die internationale wetgeving
tot stand komen, dan moet zij gebaseerd
zijn op wederzijdsch vertrouwen, vriend
schap en achting.
Spr. prees zich gelukkig, dat dit bezoek
aan Nederland hem de gelegenheid geeft,
zijnerzijds een steentje tot het grootsche
gebouw der internationale verstandhou
ding bij te dragen.
Minister Aalberse stelde ten slotte een
dronk in op de Fransehe republiek, op
haar President en op de gasten, den heer
en mevrouw Justin Godart.
Minister Godart beantwoordde deze toe
spraak met allereerst dank te zeggen voor
de vriendelijke ontvangst, hem bereid en
voor de organisatie van de studiereis, welke
spr. is komen maken. Wat spr. reeds ge
zien heeft van minister Aalberse's be
moeiing voor de volkshuisvesting en voor
de openbare gezondheid, geeft hem de ze
kerheid, dat hij naar Frankrijk een ruimen
oogst van voorbeelden en practische denk
beelden zal medenemen, Minister Aalber
se's verzekering, dat op zijn medewerking
voor de verwezenlijking der hervormingen
in het belang van den arbeider door inter
nationale overeenkomsten ten volle kan
worden gerekend, zal in wijden kring in
druk maken. In het vervolg zijner rede her
innerde spr. aan den arbeid door Neder
land in den oorlogstijd voor en in Frankrijk
gedaan. Te Lens en te Lievin wonen tal
rijke Fransehe gezinnen in de woningen,
welke Nederland voor hen heeft herbouwd.
Spr. eindigde met een toast ter eere van
Nederland, H. M. de Koningin, mevrouw
Aalberse en den minister van Arbeid.
Naar wij vernemen heeft de Fransehe re
geering minister Aalberse de onderschei
ding verleend van Groot-officier in de or
de van het Legioen van Eer.
De ontvangst van den heer Godart van
wege het Haagsche gemeentebestuur heeft
heden voormiddag om half elf plaats.
De burgemeester ontvangt het geze'aehap
waarna gereden wordt naar de arbeiders
wijken in de buurt van de De la Reijkade
en het Laakkwartier. Eenige woningen
zullen bezichtigd worden. Vervolgens wordt
een bezoek gebracht aan het Slachthuis,
waarna in hotel Royal een lunch wordt
aangeboden,
Na de lunch wordt het Mauritshuis be
zocht, daarna het boomen- en bloemon-
kwartier en ten slotte de Meeuwenhof fe
Scheveningen.
Het te werk stellen der visschers in andere
bedrijven.
In 1920 heeft de Zuiderzeeraad bij de be
handeling van de kwestie van het te werk
stellen der visschers, die tengevolge van
de drooglegging der Zuiderzee hun brood
winning zouden verliezeen, in andere bedrij
ven, zich in verbinding besteld met W On
dcrwijsfonds voor de Binnenvaart. Vooral
door de bemoeiingen van Mr. G. Vissering,
voorzitter van de subcommissie B. van den
Zuiderzeeraad, is destijds besloten de Vis-
scherijscholen te Spakenburg, Hardèrwijk,
Lemmer, Enkhuizen Hoorn en Volendam
en op Marken en Urk te veranderen in
Binnenvaart-scholen, waar volgens het uni-
forme leerplan van het Onderwijsfonds voor
de Binnenvaart onderwijs aan de visschers,
die opgeleid wenschen te worden voor de
binenscheepvaart, zou worden gegeven.
Nu gedurende vier jaren deze regeling
heeft' gewerkt, heeft het bestuur van het On
derwijsfonds voor dc Binnenvaart het wen-
schelijk geacht met belanghebbenden over
leg te plegen over de maatregelen, die noo-
dig zijn om de visschers in de gelegenheid
te stellen het onderwijs aan de Binnenvaart-
scholen geregeld te volgen en zich prac-
tisch in te werken in het binnenscheep-
vaart'bedrijf.
Dezer dagen heeft in verband hiermede
te Amsterdam een vergadering plaats gehad
vap het bestuur van het Onderwijsfonds voor
de Binnenvaart met een aantal schoolbestu
ren der Bihnenvaartscholen.
Na ampele bespreking werd besloten er
bij den Minister van Waterstaat op aan te
dringeti de wet tot regeling van de schade
vergoeding aan visschers zoo spoedig moge
lijk bij de Tweede Kamer in te dienen. Deze
wet heeft den Raad van State reeds ver
laten.
Verder werd aan het bestuur van het
Onderwijsfonds opgedragen te onderzoeken
of er en zoo,ja, hoeveel visschers er zijn,
die wenschen opgeleid t*c worden tot machi
nist en (of) motordrijver bij de binnenvaart i
en voorts een ontwerp-regeling samen te i
stellen voor de schadevergoeding aan de j
visschers, die opgeleid wenschen te worden
voor de binnenvaart en daarvoor de binnen-
vaartscholen bezoeken.
Het bestuur van het Onderwijsfonds voor
de Binnenvaart acht deze zaak zeer urgent,
omdat het een toezegging heeft ontvangen,
dat ongeveer duizend geschoolde krachten
zullen kunnen worden geplaatst bij de Rijn
vaart.
In de „Econ. Statische Berichten" be
spreekt' de heer Bölger de uitkomsten der
laatste beroepstellingen.
Hij wijst daarbij op een paar interessante
gegevens, zegt „Patrimonium",
Sedert 1900 nam de totale bevolking toe
met 34 pCt. Het aantal personen in de nij
verheid werkzaam, vermeerderde sedert
1900 evenwel met niet minder dan 58 pCt.
In den landbouw viel daarentegen een stij
ging van slechts 10 pCt. waar te nemen,
terwijl de visscherij zelfs met 12.5 pCt. te
rugging,
Nederland heeft zich dus in. dc periode
19001921 al meer in de richting van in
dustrialisatie bewogen.
Enorm toegenomen is het aantal personen
werkzaam in de Bedrijfsgroep Crediet- en
Bankwezen (400 pCt.) en Verzekeringswe
zen (300 pCt.) Ook het „Verkeerswezen"
vertoont een goede stijging, n.l. 94 pCt.
De vergelijking met de telling van 1910
geeft ook aanleiding tot een paar opmer
kingen van beteekenis.
Terwijl Sedert 1910 de bevolking met 17
pCt. vooruitging, stegen de bouwvakken
slechts met 12 pCt. Terecht brengt de heer
Bölger den relatief hoogen loonstandaard m
de bouwvakken met dit feit in verband. Dit
bedrijf behoort stellig tot de bedrijfsgroepen,
die in het algemeen gelijken tred met de be
volking zullen houden. In den oorlogstijd
moge de woningbouw eenige stagnatie heb
ben ondervonden, over het geheel genomen
beschikken de arbeiders over meer woning
ruimte dan in het begin dezer eeuw. Boven
dien is er ook een sterke toename voor den
nieuwbouw voor de industrie, bankwezen,
enz. En toch bleef de stijging van het aantal
werkzame personen in de bouwvakken bij
de bevolkingsvermeerdering ten .achter. Na
tuurlijk hebben ook andere factoren tot het
bereiken van het huidige loonpeil in de
bouwbedrijven medegewerkt. Maar de heer
Bölger wees toch een der meest belangrijk
ste oorzaken aan.
In de voedings-genotmiddelen vermeer-
dorde het aantal werkzame personen sedert
1900 met 57 pCt., tegen de totale bevolking
met 34 pCt. Dit wijst op meerder verbruik
en op toenemenden uitvoer van enkele pro
ducten. ru
Belangrijk is ook de stijging van 83 pGt.
in de grafische vakken. Gevolg van de toe
name van het courantenbedrijf, van den
meerderen drang naar ontwikkeling bij de
volksmassa.
De metaal-industrie steeg sedert 1900 met
135 pCt., de gas- en electriciteitsbedrijven
met 340 pCt., de Spoor- en Tramwegen met
105 pCt., de Posterijen, Telegrafie en Te
lefonie met 208 pCt,
Wie de economische verschijnselen van
dezen tijd wil bestudeeren, moet stellig niet
verzuimen om nauwgezet kennis te nemen
van de uitkomsten der beroepstellingen.
Het is ook materiaal voor wie adviseeren
moet bij de beroepskeuze, eindigt het blad.
Door den heer Dobbelmann, lid der Eer
ste Kamer, zijn aan den Minister van Fi
nanciën de volgende vragen gesteld;
1. Acht de minister het niet gewen scht,
dat de gulden, welke mede ten gevolge va
de maatregelen, door de Regeering en in
het bijzonder door den Minister van Fi
nanciën genomen, op goudpeil gekomen is,
op dit niveau gehandhaafd blijve?
2. Acht de minister daarom thans net
oogenblik niet gekomen, intrekking der
monetaire uitzonderingsmaatregelen, bij het
uitbreken van den wereldoorlog getroffen,
te bevorderen en tot het volledig crstel
van den gouden standaard over te gaan?
3. Indien bet antwoord op deze laatste
vraag ontkennend mocht lulden, zou dc mi
nister dit dan willen motiveeren?
De baten voor een nationale omroep-
maatschappij.
Naar de Tel. verneemt, zal de radio-
omroep in Nederland binnenkort een rijks
regeling ondergaan, ongeveer in den trant
van het Engelsche broadcastingsysteem.
Van de radio-liefhebbers zal een zeker
bedrag geheven worden, dat ten goede
komt aan een nationale omroep-maatschap-
pij, die de draadlooze voordrachten zal or
ganiseeren.
Deze maatschappij zal gevormd worden
uit drie groepen van de bevolking, n.l. a.
handel en nijverheid; b. amateurs in enge-
ren zin, en c. een groep, die het intellec-
tueele deel van de natie zal omvatten. De
omroep-maatschappij zal geen overwinst
ten eigen bate kunnen aanwenden. Even-
tueele overschotten vloeien in de rijkskas
terug.
In de Maandag gehouden vergadering der
R.K. Kiesvereenigingen in de parochiale
kringen St. Agnes en de H. Familie te
's-Hage, is een motie-Buys aangenomen,
welke luidt als volgt:
„De vergadering van oordeel, dat de
voorzitter der R.K. Staatspartij op het kri
tieke moment bewezen heeft, niet den tact
te bezitten, welke een allereerste eisch is
voor een leider eener R.K. centrale, acht
zijn aanblijven niet in het belang van de
R.K Staatspartij."
Avondvergadering van Dinsdag 6 Jan.
s avonds 8'A uur.
Regeling van werkzaamheden.
De VOORZITTER deelt mede dat de
Centrale Sectie besloot Woensdag en Don
derdag in de afdeelingen de Staatsbegroo-
ting vcor 1925 en Vrijdag de Indische Be
grooting te behandelen.
Conform besloten.
Dc heer WITTERT VAN HOOGLAND
R.-K. zegt de laatste maal, dat de verga
dering bijeen was, verhinderd te zijn ge
weest. Hij wenscht te verklaren, dat hij
vóór het wetsontwerp in zake de officiers
opleiding zou hebben gestemd. Een pro
gram van St. Michael is hem niet bekend
en spr. staat hier op den bodem van het
programma der Katholieke Staatspartij, dat
niet ontwapening vraagt, maar wel weder-
zijdsche vermindering der bcwaoening
overeenkomstig de eischen van den Volken
bond. (Gelach).
De vergadering wordt gesloten.
Men meldt uit Weltevreden dat de pest
in Sidoardjo en Griseh zich uitbreidt. Er
zijn krachtge maatregelen genomen.
Aneta seint uit Batavia: De oud-civiel-
gezaghebber Mulder is wegens poging tot
vergiftiging van den beer Hens gouver
neur van Atjeh, en diens familie, tot tien
jaar gevangenisstraf veroordeeld.Ëeklaagde
zal revisie aanteekenen.
Een verstandige maatregel.
De communistische school te Mr. Corne
lls is op last der regeering met ingang van
1 December gesloten.
Het „Soer Hbd." van 2 Dec. deelt de
overwegingen mede, welke het gouverne
ment tot dit, algemeen met instemming be
groet, besluit hebben geleid.
Zij luiden:
Gelezen de brieven van den assistent-re
sident van Mr. Cornells d.d. 1 November
geheim en van den inspecteur van het
ITollandsch-Inlandscb onderwijs, geheim
w.o. als bijlage van den eersten brief het
geheim rapport, gedagteekend Mr. Corne
lls 29 October van den assistent-wedono
van Mr. Cornells;
overwegende: en
a. dat het onderwijs van de drie aan de
Sarekat Rajat-school te Mr. Cornelis ver
bonden onderwijzers Soehadi, Mas Doer-
rachman en Soekarta Amidjaja er op ge
richt is te leiden tot bandeloosheid en bru
taliteit tegen superieuren;
b, dat het door hen gegeven onderwijs
ten doel heeft de jeugd te vormen in re-
volutionnaire richting en daardoor gevaar
oplevert voor, de openbare rust en orde;
c. dat het onderwijs van het schoolhoofd
Soehadi er bovendien opgericht is haat te
zaaien, zoowel tegen andere bevolkings
groepen, vereenigingen en hun leiders, als
tegen de bestaande maatschappelijke orde;
d, dat uit geschriften der leerlingen is ge
bleken, dat hun liederen worden geleerd,
welke een sterk uitgesproken communis
tische strekking hebben;
c. dat het, met het oog op het boven
staande, wenscbelijk is, hun in het belang
van de openbare rust en orde, het geven
van onderwijs tijdelijk te verbieden.
Talrijke gevallen in Kedamean. Reeds
100 sterfgevallen.
Uit Soerabaja wordt gemeld:
Een plotselinge malaria-epidemie, welke
in het Soerabajasche district Kedamean uit
gebroken is, heeft reeds duizend sterfgeval
len veroorzaakt.
Kedamean ligt ten Z.W. van Soerabaja,
De „N.we Soer. Crt." van 4 Dec. schrijft:
V/ij troffen onlangs in een der Sumatra-
bladen de volgende advertentie aan:
Getrouwd en ingeschreven
F. B....
cn
FREDERIKA JOHANNA VAN DE G.,..
Eerstgenoemde verklaart zich niet aan
sprakelijk voor alle schulden of bindtenissen
reeds aangegaan of zullen aangegaan wor
den door laatstgenoemde, zonder zijn schrif
telijke sanctie.
AMSTERDAM, 6 Jan. Aardappelen.
(Bericht v. Jac. Knoop) Zeeuwsche bonte
f 5.90—6, id. Blauwe f 5.60—5.70, id. Eigen
heimers f 5.605.70, id. Bravo's f 5.405.50,
id. Industries f 5.30—5.35, id. Roode Star
f 55.25, id. Blauwe Eigenheimers f 55.25
Geldersche roode f 5—5.25, id. Bravo's
f 5.405.50 Friesche Borgers f 5.505.60,
id. Blauwe Borgers f 5—5.25; Zeeuwsche
Eigenheimer poters f 44.50, id. blauwe
poters f 2.50—3, id. bonte poters f 2.50—3, id.
Bravo poters f 4.30 Hillegommer zandaard-
appelen f 6.507.50 Drentsche Eigenhei
mers f 2.70—3.80, id. Roode Star f 2.75—3
per hl.
AMSTERDAM, 6 Jan. (Not. v/h Nieuwe
Veilinggeb., expl. De Jong Koene) Goud-
reinetten extra f 28—42, idem I f 1424,
Sterappelen extra f 1825, idem I f 1226,
Present van Engeland extra f 2436, idem
I f 14—18, Gron. Kroon, f 10—16, Princesse
Nobel f 16—24, dubb. Bellefleur f 14—18,
Bellefleurs f 12—16, Tulpappelen f 10—12,
Bouman Reinetten if 1624, Gerrit Roelof
f 12—14, Huismanzoet f 8—12, Bismarck
f 10—16, Champagnezoet f 10—16, dubb.
Benders f 12—15, Giesen Wildeman f 6—9,
Winterjannen f 4—8, Wintervijgen f 10—16,
Jodenperen f 4—8, alles per 100 kg. Belgisch
witlof f 0.26—0.30, Hollandsch witlof f 0.18—
0.26 per kg. Bloemkool f 1628 per 100
stuks. Prei' f 5—10 per 100 bos. Spruiten
extra f 2.704.90, idem grof f 1.202.40
per zak.
Bloemen. Seringen f 2846 per 100 tak.
Rhododendrons f 711 per 100 kop. Lelie
tjes f 7—9.50, Chrysanthemums f 18—30,
Am. anjers f 1826, Prunus f 1424 per
100 stuks.
Tulpén. Nooren f 5—10, gele Prins f 6—
8.50, La Reine f 2—4, Witte Due f 2—4, Due
de Berlin f 58, f 610, Copland f 14 20.,
Diana f 5.50—7 per 100 stuks. Fransehe mar
grieten f 0.180.25,'Fr. Anjers f 0.701.10,
Narcissen f 0.15—0.21 per dozijn. Mimosa
f 4.507 per mandje.
Gisteren werden ruim 30.000 tulpen aan
gevoerd.
BODEGRAVEN, 6 Jan. Kaas. Ter markt
waren 170 wagens. Prijzen f 5563, rijks-
merk le soort f 6570, 2e soort f 58 63.
Handel matig.
ELST, (Bet.), 5 Jan. Fruitveiling van he
den. Prijzen enk. Benderzoete 88 dubb.
Benderzoete 1213, Jasappels 8%10, Ger
rit Roelofs 8—10, Campagnezoet 11—11%,
Pomme d'Orange 12—13, zoete Roodjes
10—10%, zoete Reinetten 9—10, zoete Belle
fleurs 10%—11, le soort Bellefleurs 13%—
16, 2e soort 7—11, extra 18—25, le soort
Goudreinetten 1425, 2e soort 912, 3e
soort 3 8, extra 29—56, Lane's Prince
Albert 10%18, Boschappels 1215, Para
dijs 1011, grauwe Reinetten 910, Court
Pendu 12—13, Engleterres 7—11, Cura's
1015, Duchesse de Angouleme 1421, Ber
gamotten 67, Gieser Wildeman 910,
Winterjannen 7%8, IJsbouten 89% ct.,
alles per kg.
PURMEREND, 6 Jan. Kaas. Aanvoer 12
stapels fabrieks- f 57, met merk f 59, 5 stapels
boeren- met merk f 59.
CULEMBORG, 6 Jan. Fruit. (Veiling
Culemborg en Omstreken). Bellefleur le
soort 1315 ct., winterjannen 34% ct.,
bergamotten 7 ct., giese wildeman 8 ct,, joden-
peren 10 ct., lauwtjesperen 7 ct., goudrei
netten 9%—14 ct., zure liooilaars 6% ct.,
armgard 11 ct., campagnezoet 10% ct., alles
per kg.
I GELDERMALSEN. 6 Tan. (Fruit.) Ter
Veüingsvereenïgïng „Geldermalsen en On*
streken" besteedde men voor jasappelen
10%12% c., Kampreonen 5%7 c.,
winterjannen 78 c., bellefleur 15—22 c.,
goudreinetten 1518 c., bergamotten 6% c.,
dubbele benderzoet 16% ct., Jan Willems
910 ct., diverse zoete appelen 8%11 ct.,
jodenperen 8 ct., courtpendu 11% ct., bosch
appelen 9 ct., rouwelingen 11 ct., kleiperen
5 ct., sterappelen extra 25 ct., Campagne
zoet 13 ct., roodzoct 9% ct., bloedperen 4%
ct., groenperen 3%5 ct., suikerperen 4%
5 ct., alles 1ste soort, alles per Kg.
's-HERTOGENBOSCFI, 6 Jan. Boter.
(Bericht van de Cöop. Roomboterfabriek).
Aangevoerd 23.550 Kg. Prijzen f 2.45—
2.57.
ROOSENDAAL, 6 Jan. Boter. Aanvoer
26.550 Kg. Prijzen hoogste f 2.62, midden-
f2.54, laagste f2.31.
TIEL, 6 Jan. Fruit. (Tiel en Omstreken).
Goudreinetten 1226 ct., bellefleur 9
15 ct., zoete appels 813 ct., stoofperen
48% ct., winterjannen 48 ct., ijsbou-
ten 6—8% ct., notarisappelen 814 ct.,
bergamotten 5 ct., alles per Kg.
(Veiling Ons Belang). Goudreinetten
822 ct., bellefleur 715 ct., stoofperen
46 ct., zoete appels 812 ct., bergemot-
ten 58 ct., alles per Kg.
VEENENDAAL, 6 Januari. (Weekmarkt)
Eieren f 11 tot f 12 per 100. Aanvoer 110.00C
stuks. Handel vlug. Biggen f 916 per stuk.
Aanvoel: 140 stuks. Handel iets vlugger.
GRONINGEN, 6 Jan. Vee. Kalf- en
melkkoeien le soort f 475500, 2e f 400
450, 3e f 300350 voorjaars kalvende koei
en le s. f 325—375, 2e soort f 250—300,
kalfvaarzen le soort f 400425, 2e s. f 325
45Ó, varekoeien le s. f 300350, 2e s. f 225—
275, stieren le soort f 0,860.90, 2e s. f 0.7C
0.76, slachtvee le soort f 1.121.15, 2e s,
f 1.021.06 per kg. slachtgewicht, melk-
schapen f 3050, weideschapen le soort
f 5560, 2e s. f 4852, vette kalveren le
soort f 1.501.55, 2e soort f 1.301.40
weidelammeren f 1722, vette lammeren
f 3842, loopvarkens f 2018, vette var
kens f 0.770.69, zouters le soort f 0.70
0.72, biggen f 10—13, f 1.50—2 per week.
Aanvoer 105 vette koeien, 143 vette kalve
ren, 210 kalf- en melkkoeien, 45 stieren,
536 schapen, 362 vette en Londensche var
kens, 222 magere varkens en biggen.
Het kalf-, melk- en slachtvee werd niet
vlug en nauwelijks prijshoudend verhandeld
Voor de stieren liepen de prijzen terug. Vet»
en nuchtere kalveren hooger, laatstgenoemde»
brachten f 1218 op. De wolveehandel hac
in alle soorten een redelijk vlug verloop. Vet»
varkens en zouters prijshoudend. Londenschs
varkens iets hooger. Biggen traag.
Eieren, f 7.508.50.
HULST, 5 Januari. Granen. De aanvoer
was heden redelijk. De prijzen waren als
volgttarwe f 15, rogge f 13, gerst f 15.50,
haver f 12, erwten f 17.50 en bruine boonen
f 18.
ROERMOND, 5 Jan. Eieren. Aanvoer
517.000 stuks. Hoogste prijs f 12.80, middel-
prijs f 10.80, laagste prijs f 8.80.
SNEEK, 6 Jan. Vee. Ter markt waren 110
melk- en kalfkoeien f 250490; 22 vette
koeien f 260460; 5 vette kalveren; 210
nuchtere kalveren f 1324; 56 graskalveren
f 70—120; 223 schapen f 36—51; 590 lam
meren f 34r—49; 371 varkens f 60—135; 97
biggen f 10—15. Men besteedde voor vette
runderen 5058 ct., dito kalveren ditc
varkens 3641 ct., zouters 3436 ct., var
kens voor Londen 3435 ct.
Handel in melkvee iets beter vette koeien
kalm; graskalveren en nuchtere kalveren als
mede varkens flink prijshoudend. Wolvee
met goeden handel. Biggen iets beter. Voor
vette kalveren geen noteering.
VENLO, 5 Jan. Eieren. (Coöp. Veiling
ver.) Aanvoer 125.000 stuks. Prijzen kippen-
f 8.20—12.30, eenden- f 8.90—10.20, gan
zen- f 20.70.
GRONINGEN, 6 Jan. Granen. De laag
ste en hoogste prijzen waren als volgt
6 Jan. 6 Jan.
Zomertarwe f f
Roode tarwe 10.50-13.50 10.50-13.50
Witte tarwe 10.50-14.00 10.50-14.00
Inl. rogge 12.00-14.00 12.00-14.25
Wintergerst 11.50-13.90 11.50-13.75
Zwanenb. gerst 11.00-14.25
Zomergerst 11.00-14.00 11.00.14.00
Witte haver 9.00-11.15 9.00-11.25
Gele haver 8.00-11.15 8.00-10.75
Zwarte haver 10.00-11.00 10.00-11.25
BI. peulerwten 12.00-21.00 12.00-22.00
Gr. erwten 10.00-17.50 11.00-18.00
Schokkers
Paardeboonen 9.00-12.50 9.00-12.50
Wierboonen 9.00-12.50 9.00-12.25
Waalsche boon. 10.00-18.00 10.00-18.00
Koolzaad 20.00-27.50 20.00-27.50
Karwijzaad 30.00-40.00 30.00-41.00
Geel mosterdz. 20.00-32.00 20.00-32.50
Kanariezaad 18.00-23.00 18.00-24.00
Lijnz. blauwbl.
Idem witbl.
Blauw maanz. 38.00-47.00 38.00-48.00
De korting en bijbetaling bedraagt thans
voor tarwe natuurgewicht 70 kg, rogge, boek
weit, kanariezaad, inlandsche gerst, alle haver-
soorten 10 ct. per kg.
IJMUIDEN, 6 Jan. Als bijzonderheid kan
gemeld worden, dat heden in het geheel geen
stoomtrawlers aan den afslag waren, hetgeen
zijn oorzaak vindt in het wegblijven van Duit
sche trawlers tengevolge der feestdagen en het
nog steeds voortduren van de zeeliedensta
king.
IJMUIDEN, 6 Jan. In de week van 30
Dec. 1924 tot en met 5 Jan. van dit jaar werd
door 11 Nederlandsche en 10 Duitsche
stoomtrawlers,- alsmede 7 open booten te
zamen 218.700 kg trawlvisch ter waarde van
f 74.733 aangevoerd.
Van de beugvaart arriveerde slechts één
sloep met een aanvoer van 1000 kg beug-
visch, waarvoor f 1144 besomd werd.
Er kwam van de drijfnetvisscherij een
stoomlogger binnen met een aanvoer 15.840
kg haring, waarvan de opbrengst f 3.598
bedroeg.
De 41 van elders aangevoerde consignatie
zendingen brachten te zamen f 5.739 op.
De totaal-omzet bedroeg deze week f 85.213
tegen f 90.484 in de daaraan voorafgaande
week.
Hr. Ms Pantserdekschip „Maarten Har-
pertsz Tromp onder bevel van kapitein
ter zee C. Aronstens, dat tiians op oefe-
ningsreis is, zal van 25 tot 30 dezer maand
te Lissabon vertoeven ter vertegenwoordi
ging van de Nederlandsche Regeering bij
de herdenking welke aldaar plaats hebben
van den sterfdag, vóór 400 jaren, van Vas-
co de Grama.
