BRIEVEN UIT FRANKRIJK.
Uit de Pers.
Aan onze Leasers
Radio Omroep.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde blad. Vrijdag 9 Januari 1925
Katholieke eenneid in het Heilige Jaar.
Het Fransche bezoek.
8ÏNNENLANDSCH NIEUWS.
LUCHTVERKEER.
Ven vlucht RisalpoerCalcutta
De luchtschiphasr* in Engelsch-
Indië.
Doodelijk vliegongeluk.
SPORT EN SPEL.
WIELRENNEN.
DAMMEN.
UIT DEN OMTREK.
VELSEROORD.
IJMUIDEN.
BLOEMENDAAL.
HALFWEG.
11A ARLEMMERLIEDE.
SPAARNDAM.
ZANDVOORT.
BENNEBROEK.
Spoort al Uw kennissen 1
aankwavxaag- enaanM*
advertenties te plaatsen J
in onze eigen
Nieuwe llaarlemsche Courant
PRIMA RADIO
CONCERTTOESTELLEN
Desverlar.gd vanaf f6.— per maand.
Bureau Meijer - Haar em.
Kleine Houtweg 113 - Tel. 3468.
VRAGENBUS
INGEZONDEN.
GEMENGD NIEUWS.
HANDEL EN NIJVERHEID.
De dure thee.
Het blijft ons, Hollanders, moeilijK vallen
de rran»ene gewoome, de Katnoiivken in
p; aktiseex euüe en met praKtiseeiencle ka
tholieken te veraeeien, te aanvaa»oen. Jien
Éewoon.e hier zoo ïn^euuigara, aat in negen
van oe tien gevanen, sprenenu over een van
buis uit katnoheke persoonnjkiieid, dat prae-
dicaat er aansionus aan worat toegevoegd.
Algezien van üe onjuistheid als katuclieken
te blijven besciiouvven die hun Kerkelijke
plichten nit t nakomen, het katholicisme is
geen ras gelijk b.v. hei Jodenaom, is er een
g.oot gevaar aan die kwalnicatie verbonden,
Oe eeibied voor het katholicisme wordt er
door onaermijnd en al t- gemakkelijk vindt
bij de tegenstanders de meening ingang, dat
een verwaarioozen der kerkelijke voor
schriften geen bezwaar is tot de katholieken
te worden gerekend.
Hoe moet hun oordeel luiden over een
kerk, waarvan de leden zich den naam ka
tholiek blijven toeeigenen, maar in de prak
tijk blijken geven niets met die kerk te
maken te hebben. Hoe wonderlijk doet het
niet aan ze lm mannen die de kerk vervolgen
met katholiek te bestempelen, eenvoudig en
alleen omdat zij in dat geloof zijn geboren.
Even onjuist als het is, alle niet-katholie-
ken als protestant te oetitelen, een in Hol
land vaak voorkomend verschijnsel, even
onlogisch moet het heeten, hen katholiek te
noemen die sedert hun jeugd gebroken heb
ben met het houden der Vastenwetten, de
verplichting van .Aishooren op Zon- en
feestdagen en de Paaschpüchten niet ver
vullen.
Want al valt niet te betwisten, dat van die
zoogenaamde niet-praktiseerende katholie
ken velen in hun politieke 1- ensbeschou-
wing hun oorspronkelijken godsdienst ge
trouw blijven, de meesten verliezen daarbij
uit het oog, wat de ware katholiek zich als
norm voor de toepassing der christelijke be
ginselen in de Staatkunde heeft gesteld.
Bleef het alleen bij een onjuiste titulatuur,
het zou nog zoo erg niet zijn, maar het ge
vaar is groot door d- gevolgen die er uit
voortvloeien
De niet-praktiseerend' katholieken heb
ben door hun halfslachtigheid de eenheid
van een katholieke partij steeds tegenge
houden en het dwaze verschil tusschen
katholieken en clericaal in de wereld gehol
pen. Zij zijn het ook nu weer die de krach
tige actie tegen de anti-clericale-maatrege-
len der regeerin'* in gevaar brengen.
Hun weinig principieele overtuiging doet
hen al te gemakkelijk overhe. naar een
goedkeuring van maatregelen, die alleen bij
een oppervlakkige beschouwing niet in strijd
zijn met de katholieke leer.
Des te eerder gaan zij daartoe over, in
dien de hervormingen een democratisch, om
niet te zeggen een demagogisch tintje dragen
en zij de vrees koesteren door de katholieke
beginselen voor te staan, als reaclionnair te
worden beschouwd. H' t geval doet zich hier
thans voor naar aanleiding van een even-
tueele invoering der éénheidsschool.
Ik ken katholieken in naam, die deze
hervorming toejuichen, alleen omdat zij
democratisch schijnt, het standenverschil
opheft en het volk in de gelegenheid stelt
gemakkelijker tot een verdere geestelijke
ontwikkeling te komen. Zelfs indien deze
veronderstelling, trouwens zonder moeite te
ontzenuwen, waar is, dan nog is het plicht
der katholieken zich krachtdadig te verzet
ten tegen een instelling, uitgebroed in de
kringen der vrijmetselarij, waarvan zij
steeds het troetelkind is geweest als beste
middel om 't katholieke geloof te bestrijden,
Het gaat er niet om of er eenige, z.g.
democratische voordeelen aan die ééne
Staatsschool zijn verbonden, het gaat er om
het godsdienstig onderwijs voor ondergang
te behoeden, de vorming van het christelijk
gezin, de basis van het maatschappelijk
leven te handhaven. Het feit, dat deze door
de éénheidsschool worden bedreigd, moest
voldoende zijn, dat men er zich met hand en
tand tegen verzet.
Maar hoe is dit te verwachten van niet-
praktiseerende katholieken, die de christe
lijke beginselen in hun eigen leven niet
weten hoog te houden.
En wat het ergste is, deze katholieken in
naam, worden ter linkerzijde uitgespeeld als
voorstanders, om de onwetenden voor te
spiegelen, dat de katholieke kerk toch wer
kelijk niet zoozeer tegen die hervorming is
gekant Het «.ijn alleen de clericalen, zoo
zeggen zij, die er zien tegen verzetten. Het
is niet te zeggen welk een ontzaggelijk
kwaad deze op onwaarheid berustende
onderscheiding in den loop der jaren heett
aangericht.
het wordt meer dan jd eens te breken
met die onderverdeeling van katholieken in
clericalen en niet clericalen, in praktiseeren-
den en niet-praktiseerenden. lvleur beken
nen is een gebiedende eisch. De katholieke
kerk heeft niets te verwachten van personen
die haar leer niet volgen, en haar voorschrif
ten niet opvolgen, alleen katholiek gedoopt
zijn.
Het is al droevig genoeg, dat onder katho
lieken van de daad zoo menig meenings-
verschil bestaat, dat een innige samenwer
king belemmert.
Meeningsverschillen hoofdzakelijk geba
seerd op het vraagstuk van den staatsvorm.
Voorstanders van de republiek houden zich
al te zeer gescheiden van de verdedigers
eener monarchie, al is de tijd voorbij dat
verband mag worden gelegd tusschen het
katholicisme en een bepaalden Staatsvorm.
Men moest zich beter 't woord van Paus
Leo XIII bewust zijn, dat de kerk verhe
ven is boven alle politieke partijen.
Even bedenkelijk als die splitsing door het
aanhangen van den een of anderen Staats
vorm, is het tegenwoordig meer en meer op
duikende gevaar, de klove tusschen aristo
cratie en democratie dusdanig te vergroo-
ten, dat daarin een reden wordt gezocht, de
katholieke samenwerking het onderspit te
doen delven
I Vergeven wordt wat Paus Pius X eens
uitdrukkelijk heeft verklaard, dat geen
enkele meening op sociaal gebied het recht
heeft, zich uitsluitend een monopolie van
waarachtig katholicisme toe te eigenen. Het
is helaas een treurig maar niet te onkennen
verschijnsel, dat de katholieken zoo vaak
teekenen van verdeeldheid geven, juist op
oogenblikken en i*i tijdsomstandigheden dat
éénheid ten zeerste is geboden.
Met welk een kwalijk verborgen blijd
schap, althans met welke groote belangstel
ling die verdeeldheid in het kamp van onze
tegenstanders steeds nauw aaneengesloten,
waar het geldt het katholieke geloof te be-
striiden, wordt begroet, ondervinden wij
dagelijks.
Dit op zichzelf moest reeds voldoende
zijn ter waarschuwing. Zal het dit in Frank
rijk zijn, waar het gemis aan éénheid het
land heeft prijs gegeven aan kerkvervolging
en alleen het blijvend herstel van die een
heid nieuwe aanslagen op de kerkelüke
vrüheid zal kunnen afweren? De krachtige
organisatie der katholieken in de laatste
tijden geeft vertrouwen voor de toekomst, al
zouden zij sterker staan indien splitsing in
meerdere honden was voorkomen.
Eenheid in den meest volkomen zin van
het' woord, maakt nog altüd de grootste
macht, Hoe dikwijls is mij hier niet verze
kerd, dat Nederland als voorbeeld van die
katholieke eenheid bij uitstek wordt be
schouwd.
Aan de vruchten kent men den boom. Die
vruchten van katholieke samenwerking in
het naaste verleden zijn te talriik om niet :n
Frankriik als begeerenswaardig te worden
aangezien,
Motfe Nederland ook in de toekomst dat
voorbeeld van heerlijke, Roomsche eenheid
aan Frankrijk blijven geven.
Het eigen land zal er wel bij varen en
Frankrijk zal er kracht in putten, meer
kracht dan in een onlangs aan kardinaal
Dubois gezonden adkaesie-betoiK'ng van een
nrotestvergadering tegen de on<*eIonvige
hervormingsmaatregelen van het kabinet
I Harriot, om voort te arbeidpn aan het her
stel van die Roomsche eenheid, al te lang
verloren.
Frankrijks katholieken staan op het punt
door schade en schande wijs te worden.
Is hierin niet wederkeerig een •■rnstige les
voor het Katholieke Nederland delegen?
Ook in d"zen legt het Heilige Jaar 1925
de katholieken van geheel de wereld een
groote verplichting oo.
Parijs, 8 Januari 1925,
Mr. P. v, S.
We lezen in ,,De Gelderlander":
Dit wordt de Fransche week.
De Fransche minister, de heer Godart,
beheerder van het Departement van Ar
beid. is in Den Haag aangekomen om heel
de verdere week te besteden voor het be
zichtigen van den woningbouw in ons land.
Minister Aalberse vergezelt hem en in de
drie hoofdsteden van het land zal er een
reeks van feesten worden gegeven ter eere
van den Franschen gast.
Dat hoort ook zoo
Minister Aalberse moet gezegd hebben,
dat hij 't zijn Franschen ambgenoot zoo
aangenaam mogelijk zal maken en dat
verneemt Nederland met genoegen Het is
een landsbelang, dat een lid der Fransche
Regeering in ons land met voorkomend
heid wordt ontvangen :n het komt boven
dien tegemoet aan de sympathieke stem
ming, welke in Nederland ten opzichte van
het Fransche volk overherrschend is.
Intusschen is de heer Godart lid van het
Ministerie, welke de kerkvervolging in
Frankrijk heeft heropend.
En hier in Nederland wonen een paar
millioen menschen, die dat een aanslag
achten der vrijmetselarij op de persoonlij
ke vrijheid en op de rechten van den R.K.
godsdienst.
Zal de Minister daar iets van merken?
Zal hij er iets van hooren?
Zoo hij werd rondgeleid door ons land,
kon hij gebracht worden in huizen, waar
innen of vrouwen van Fransche huizen
mannen of vrouwen van Fransche nationa
liteit in ballingschap leven, verdreven als
ze zijn uit hun vaderland wegens de rnis-
daad(i) van te leven in een kloostergemeen
schap.
Niemand zal hem naar deze huizen bren
gen en de religieusen, die er hun leven wij
den aan den dienst van God, hooren niet
eens het gerucht dat het bezoek van hun
landgenoot omgeeft.
En al zouden ze ervan hooren, zij komen
niet uit hun kloosters om den Franschen
machthebber het feit hunner ballingschap
als een protest en een verwijt voor de
voeten te werpen,
Maar de irillioenen Nederlandsche ka
tholieken. die het protest tegen de macon-
nieke politiek der Fransche Regeering in
iet hart dragen, zullen zij den Franschen
Minister tegemoet treden?
Waren wij rumoerig van aard, wij span
den doeken over de straten, waarlangs- de
■Minister rijden zou, doeken met „Vive Ia
France" erop, maar ook „vivent les reli-
gieux"
Of wij wierpen protesten tegen de kerk
vervolging in het hotel, waarin de Fransche
Minister logeert.
Maar zulke ostentatieve uitingen liggen
niet in onzen aard en zouden ook weinig
gepast zijn. Het bezoek van den Franschen
Minister getuigt van waardeering voor den
arbeid van het Ministerie Ruys, dat, vol
gens sommigen, van alle democratische ge
dachten is gespeend, en slech's vriendelijke
tegemoetkoming past ons.
Doch meer doen, dan de beleefdheid vor
dert, kan niet van ons geëischt. Als wij iets
hartelijks willen leggen in onzen toon, dan
verkilt ons hart bij de herinnering aan de
dreigende plannen dezer maijonnieke Re-
gcering tegen de arme kloosterlingen der
R.K, Kerk. De Minister is de vertegenwoor
diger van het Fransche volk en door dat
begaafde en grootmoedige en edelhartige
volk gaat ons hart open. Maar de Minister
is lid van het Kabinet Hemot, werktuig der
vrijmetselarij in den strijd tegen onze Kerk
en als het waar is, dat de vrijmetselarij in
ternationaal is, de Roomsche broederschap
is evenmin door landsgrenzen beperkt. De
vervolging is gercht tegen Fransche religi
eusen, maar gaat tegen de Roomsch Katho
lieke, dat is, de algemcene Kerk, en als
zoodanig voelen wij alle slagen ervan neer
komen op ons. Wij zouden den Franschen
Minister het liefst enkel zien als vertegen
woordiger van zijn volk. wij kunnen echter
den kerkvervolger in hem niet voorbijzien.
Misschien ontmoet hij in ons land men
schen, die hem deswegen huldigen en aan
moedigen; minstens twee milhoen Neder
landers voelen de kerkvervolging in Frank
rijk als een onrecht
Het is plicht, dit uit te spreken.
UIT NOORD-HOLLANDS NOORDER
KWARTIER.
De handel en Nijverheid in 1924.
Bij de opening van de te Alkmaar ten
stadhuize gehouden vergadering van de K.
v. K. voor Hollands Noorderkwartier hield
de voorzitter, de heer S. W. Amtz een
rede over den toestand van handel en be
drijf in dit district van de Kamer over het
jaar 1924.
Over het geheel was die toestand beter
dan in 1923.
Aan de Tel. ontleenen we dienaangaande
het volgende:
Voor de grovere tuinbouwproducten (spe
ciaal ronde, witte en gele kooll was de in
zet bijzonder gunst'g. In de eerste maanden
liepen de prijzen tot boven het dubbele van
de hoogste markt in de duurste oorlogsja
ren. Voor uien en wortelen waren de
laatste maanden van het oude seizoen ook
goed.
Het nieuwe seizoen, begonnen in Juni,
kan bevredigend genoemd worden, ui'gezon-
derd voor witte kool, warvan de prijzen
niet loonend waren door een enormen
aanvoer op de veilingen. Thans nog is de
voorraad zeer groot.
Langs de duinstreek en bezuiden Alkmaar
was de toestand v den tuinbouw dooreen
genomen goed.
De kaashandel is vlot geweest, voorna
melijk door grootere vraag uit Duitsch-
land, De export r.aar dit rijk zal vermoe
delijk wel 30.000,000 kilo bedragen hebben.
Tot ultimo November werd totaal uitge
voerd voor 69,253.000 en over het ge-
heele jaar 1923 voor 48.538.000.
De aanvoer op de kaasmarkt te Alkmaar
bedroeg 6.722.350 kilo of 559842 kilo meer
dan in 1923.
Doordat de prijzen der bloembollen best
waren, gaf deze tak van tuinbouw goede
resultaten, hier en daar zelfs uitmuntend.
Duitschlard was een goede afnemer.
Ondanks het weder heerschen van mond
en klauwzeer, was het jaar 1924 voor de
zuivelbereiders gunstig, waarop het herstel
van de geldwaarde in Duitschl. grooten in
vloed uitoefende.
De kwaliteit der granen leed veel door
den natten oogsttijd, maar daar de prijzen
en de opbrengst vrij goed waren, konden de
resultaten van bet bedrijf goed genoemd
worden.
De Noordzeevisscherij gaf goede resulta
ten de haring- en de ansjovisvangst was
zeer goed, dank zij de vraag van Duitsc'h-
land. De zeegras-oogst gaf matige uitkom
sten.
De handel kon zich over het geheel ge
makkelijker bewegen dan voorheen door
het verminderen van exportmoeilijkheden.
Grooter moeilijkheden ondervond de han
del van slechte betalers in binnen- en bui
tenland. Het credietwezen vergemakkelijkte
het zakendoen niet, waardoor de opb'oei,
die overigens wel merkbaar was, niet vol
doende tot zijn recht kwam.
Het bankwezen ondervond den terugslag
van de wereldcrisis. De instellingen die op
voorzich'ige wijze geleid werden, hadden
daarvan minder last. Andere, die vaak ge
forceerd omhoog kwamen geraakten soms
in moeili'kheden. waardoor enkelen hun be
drijf eindigden en andere reorganiseerden
Hierbij kwamen geen verliezen voor der
den, wel echter bij het faillissement van
één fde Noord-Hol1 andecho Bank te Alk
maar), Overigens was 1924 voor het bank
wezen niet ongunstig, de zwakke plekken
schijnen verdwenen
Als algemeen voorzitter werd herkozen
de heer Arntz en als voorzitter van de af-
deelingen groot- en kleinbedrijf resp. de
heeren M. A. Kolster te Den Helder en
Smalz te Scha gen
Na eenige bespreking over het West-
friesche kanalenplan werd besloten het nap-
port der commissie van vier af te wach
ten.
VERPF.TERDE SCHEEPVAARTWEG
AMSTERDAM—BOVENRIJN.
Verschenen is het verslag van de Staats
commissie inzake den aanleg van een ver
beterden scheepvaartweg van Amsterdam
naar den Boven-Rijn. De commissie komt
eenstemmig tot de slotsom, dat het tracé
AmsterdamUtrechtWijk bij Duurstede
Tiel het meest voor uitvoering in aanmer
king komt.
De totale kosten worden geraamd op
41.900.000.
ONZE VLIEGTUIGINDUSTRIE
GEPASSEERD.
De vier vliegbooten voor de nieuwe kruisers.
Het Tweede Kamerlid, de heer Ter Hall,
heeft tot den minister van Marine de vol
gende vragen gericht:
Is het juist, dat vanwege de Nederland
sche marine ten behoeve der nieuwe krui
sers bij de Fairev Vliegtuigenfabriek in En
geland een bestelling geplaatst is op vier
watervliegtuigen van het dubbel-drijver-
type?
Zoo ja, wil de minister dan mededeelen,
welke redenen aanwezig waren,dat de Ne
derlandsche vliegluigernijverheid, die, naar
veler meening, in staat geacht wordt, zich
met de beste der buitenlandsche fabrieken
te meten, bij deze belangrijke bestelling
voorbij werd gegaan en een Nederlandsche
regeeringsbestelling aan een Britsche fabriek
werd gegund?
Is het gerucht juist, dat de opdracht, aan
bovenbedoelde Fairey-fabriek gegeven, de
bestelling is, welke aanvankeli'k geplaatst
werd bij de Nederlandsche Vliegtuigenfa
briek, welke bestelling echter werd gean
nuleerd, toen het eerste toestel der serie
van vier niet aan de gestelde eiscbnn vol
deed?
Als het gevraagde sub 3 juist is, is het dan
eveneens juist, dat het minder de schuld
was van de Nederlandsche Vliegtuigenfa
briek, dat bedoeld toestel niet aan de
eischen voldeed, doch dat zulks veroorzaakt
werd. doordien het marinebestuur aanvan
kelijk een type vliegtuig in opdracht gaf,
dat van zéér minieme afmetingen moestvzijn,
maar, toen het eerste toestel afgeleverd
was, tot dp nadere overtuiging kwam, dat
een vliegboot van geringe afmetingen, als
door de marine gewenscht, veel te zwaar
werd en dus over onvoldoende vliegcapaci-
tcifen beschikte?
Waarom, indien dit inderdaad zóó mocht
hebben plaats gehad, heeft men de Neder
landsche fabriek toen geen kans gegeven
een nieuw verbeterd tyne uit te brengen,
doch heeft men die fabriek laten zitten voor
het risico der zeer groote kosten, die het
bouwen, beproeven -.1 telkens wijz gon vn
de afgekeurde vliegboot hebben Geëischt?
Fn waarom heeft het marinebestuur ten
slotte, na tot het inzicht te zijn gekorren,
dat een vliegboot van de geringe afmetin
gen als het "ewenscht had, toch maar een
onding was. de Fngrische maatschappij een
opdracht gegeven tot het aanni'ken van vier
rfewone drijver-watervlierftui'fen, een op
dracht, welke evengoed in Nederland had
kunnen worden uitgevoerd?
Uit Delhi (Voor-lndicl wordt gemeld:
Binnenkort zullen zes vliegtuigen van de
British Royal Air Force voor een oefening
over tanden afstand een vlucht ondernemen
van Risalooer naar Calcutta en terug. Op
iedere reis zullen zij onderweg driemaal
{anden voor hef vullen van de olietanks
Op 40 mijlen van Bombay af zal een
vliegterrein als basis voor Engelsche lucht
schepen worden ingericht.
Woensdagmorgen verongelukte een water
vliegtuig, dat te F-iedrichshafén was opge
stegen De vlieger Aland kwam daarbij om,
terwiil een tweede vlieger gewond werd.
Het vliegtuig is binnengehaald.
Een onderhoud met den heer Fokker.
Het „Hbld." heeft een onderhoud gehad
met den heer A. H. G. Fokker, die na lang
durig verblijf in Amerika, sedert eenige
dagen in Amsterdam is teruggekeerd. Aan
het verslag van dit onderhoud ontleenen
wij het volgende:
Natuurlijk betrof onze eerste vraag zijn
oordeel over de Nederland-Indië vlucht,
maar de heer Fokker had in de dagen na
zijn terugkomst nog niet de gelegenheid ge
had al het materiaal omtrent de vlucht te
bestudeeren.
Het groote doel, aldus de heer Fokker
is volkomen bereikt. Indië is voor de com-
mercieele aviatiek wakker geschud. Daar
enboven is bewezen, dat 't traject met een
Fokker-verkeerioestel is af te leggen. Ik
breng een woord van hulde aan Guillonard
en „Het Leven", dat zoo spontaan een
motor aanbood. Op deze propaganda moet
het luchtverkeer in Indië worden opge
bouwd, evenals de K. L. M. op de E.L.T.A.
is opgebouwd.
Het luchtverkeer heeft in Indië een reden
van bestaan en zal in een behoefte voor
zien, ook al wordt dit door velen nog niet
ingezien. Ook is er levensvatbaarheid voor
een constante luchtverbinding met Europa,
vooral als onderdeel der route Engeland
Australië.
U hebt zeker wel iets gehoord van
het plan om een vijf-werelddeelen-vlucht
te ondernemen?
Het is begrijpelijk dat de onderne-
mingslustige luitenant Koppen, wien de eer
toekomt direct na den oorlog reeds het
plan te hebben opgevat als eerste in Ne
derland, naar Indië te vliegen, doch dat
plan thans door Van der Hoop zag verwe-
zenlijken, niet stil zit, en zijn illusie, een
gioote vlucht te maken, werkelijkheid wil
doen worden. Het plan zooals het thans
evenwel gelanceerd wordt, is ietwat fantas
tisch. hoewel het per saldo wel uitvoer
baar is in gewijzigden en gematigden vorm.
Thans evenwel acht ik het van weinig
waarde
Ik heb de Nederland-Indië-vlucht belang
rijk gesteund met een bepaald doel: de pro
paganda in onze Koloniën en de bruikbaar
heid der moderne verkeersvliegtuigen te
beproeven. Het practische nut van een
vijf-werelddeelen-vlucht kan ik niet inzien.
Er is nu genoeg gevlogen: twee keeren
dwars over den Atlantisclren Oceaan,
dwars over geheel Amerika, rond de ge-
heele wereld, vele malen van Europa naar
Japar, Australië en onze Oost. Het is nu
wellet'rs. Nederland is bovendien te klein
voor de financiering van wereldvluchten.
NederlandIndië was van nationaal belang
en dit was reeds commercieel moeilijk.
Thans mag men geen misbruik maken van
een stemming voor de uitvoering van een
sportieve gril. Men intcresseere thans het
kapitaal voor de nationale luchtvaart in de
Oost."
De heer Fokker waardeerde ten zeerste
zijn benoeming tot eerelid van het Konin
klijk Instituut van Ingenieurs, omdat hem
hierdoor gebleken is. dat men in deskundi
ge technische kringen behalve aan de schit
terende sportieve en technische prestaties
der bemanning, ook een belangrijk deel van
het welslagen van deze vlucht aan de tech
nische kwaliteiten van het toestel toe
kent.
Wat betreft den aankoop van Engelsche
watervliegtuigen voor de Marine, zeide de
heer Fokker:
Een feit is, dat de Marine voor de
kruisers een vliegboot van voorgeschreven
afmetingen en pres'aties wenschte tegen
een zeer gelimiteerdcn prijs. Een feit is ook,
dat wij de fout hebben gemaakt te trachten
aan de wenschen te voldoen, he'geen niet
mogelijk is gebleken, wat de Ned. Vlieg'ui-
genfabriek een goede ton heeft gekost. Be
halve dat zou de uitvoering der opdracht
een nog grooter verlies hebben beduid.
Dit is de keerzijde van de vliegtuig-in
dustrie. De Marine moet thans tegen be
langrijk hoogeren prijs, dien ze ons niet kon
betalen, in het buitenland een bestaande
serie drijver-vliegtuigen met een geheel an
der type motor aankoopen en kaar eischen
naar het verkri-'ibarc regelen. Wij waren
niet in staat tengevolge van den beperkten
tijd het gewenschte vlieg'uig voor de
marine te bouwen.
Wij hopen alleen maar, dat wij op andere
wijze voor de enorme kosten gecompen
seerd zullen worden en dat dit leergeld
voor staat en industrie zijn vruchten heef!
gedragen.
Kunt u nog iets vertellen van uw
Amerikaansche reis en van den toestand
van de luchtvaart aldaar?
Ik heb alleen de belangen van mijn
Amerikaanscbe maatschappij behartigd die
de licensrechten der Fokker-vliegtuigen
heeft en Fokker-vliegtuigen voor de Ame-
rikaarsc'he markt bouwt.
Wat den toestand van de luchtvaar' Setretf,
kan ik u wel zeggen, dat de airmail uit
stekend is georganiseerd en prachtig werkt.
De luchtvaart verheug' zich in Amerika in
groote publieke belangstclhng, zoodat^ zij
bet volgend jaar ui'breiding moet onder
gaan. I.erfer en marine zijn door de oude
ocrlogsvliegfuigen heen en hebben vliegtui
gen noodig. De ccmmereicele aviatiek die
nog niefs is, ontwaak'. Door het pertinent
weigeren van subsidie is het begin zeer
bemoeilijkt,
DE BRUSSELSCHE ZESDAAGSCHE.
Het koppel Aerts—v. Kempen aan den
kop.
Zooals wel in de lijn der verwachtingen
lag heeft het koppel Aerts—v. Kempen hun
ountenaart.il dermate vermeerderd, dat de
genoemde renners momenteel de eerste
Maats bezetten.
Gemeld wordt, dat v. Kempen veel hinder
ondervindt van een keelontsteking. Niettemin
denkt hij niet aan opgeven.
Na de sprints van gistermiddag 5 uur was
ie stand als volgt
Texier, Debaets, Duray, Van Kempen en
rtHet klassement luidde na deze sprints
1. Aerts-Van Kempen. 86 pt. 2. Rielens-
ï'hollembeek, 82 pt.3. Grcnda-Nac Beath,
52 pt. 4. Pagnoul-Duray, 51 pt. 5. Stan-
daet t-Vandervelde, 42 pt6. De Wolf-
Thijs, 35 pt. 7 en 8 Fiederickx-Van Ruysse-
veldt en Thijstnan-Van Meerbergen, 29 pt.
9. Texie -Peyrode, 27 pt. 10. Debaets-
Buysse, 20 pt. 11, 12 en 13 Maes-Var
Boxem, Ncei-Putzeys en Persijn- Verschel
en, 18 pt.14 Budts-Van Aken, 12 pt.
's Avonds was de belangstelling nog zoc
eroot dat de polirie er zelfs aan te pas moest
komen. Na de sm-ints van 8 uur kwam er
g en coe nen waa-d 're v ijrig'ng in cHn stand.
Deze is than-
1. Aerts-Van Kempen, 199 pt. 2. Riens-
Thollembeek, 88 pt.3. Grenda-Mac Beatb,
59 pt. 4.-Pagnou!-Duray, 57 pt,5. Stan-
daert-Vandevelde, 48 pt. 6. De Wolf-Thijs,
36 pt. 7 en 8 Frederickx-Van Ruysseveldt
en Thijstnan-Van Meerbergen, 33 pt. 9.
Texler-Peyrode, 27 pt. 10. Persijn-Ver-
schelden, 26 pt. 11. Debaets-Buysse, 22 pt.;
12. Budts-Van Aken, 20 pt. 13. Noel-Put-
zeys, 19. pt.14. Maes-Van Boxem, 18 pt.
OM HET KAMPIOENSCHAP VAN
HAARLEM EN OMSTREKEN.
Uitslagen van Maandag j.l.: G. P. Hek
remise met W. van Daalen; Aebe de Jong
verliest tegen P. J van Dartelen; S. M.
Mons remise met F. A. Berkemeier.
De uitslagen van den groepenwedstrijd le
klasse zijn; H. de Greeuw verliest van J.
P. van Eyk; J. P. v. Eyk verliest van W. J.
Kok; A. Slinger wint van II. de Greeuw.
Woensdagavond a.s, vangt de vijfde ronde
aan in het clublokaal van de damclub
„Haarlem", aan de Spekstraat, alhier. Dan
komen tegen elkaar uit: J. LycklemaS. M.
Mons; Aebe de JongF. A. Berkemeier; G.
P HeekJ. W. van Dartelen; W. van Daa
lenMr. P. F. Westerling; P. J. van Darte
lenJ. van Looy; Chr. F. Visse vrij.
Drankbestrijding. Het Centraal Drank-
weer-Comité in de gemeente Velsen had,
gebruik makende van de gelegenheid, dat
vele zeelieden door de staking thuis zijn,
gisteravond een gezellige samenkomst belegd
:n de zaal „Flora" alhier Aan deze groep
hadden 250 personen gehoor gegeven. Er
was muziek (piano en viool) van de heeren
Schouten en v d. Vlerk, Mej N. de Waal
van IJmuiden declameerde en de heeren
Reitsma en Voet gaven ook wat ten beste.
Voorts werden lichtbeelden en eenige films
te zien gegeven.
De Voorzitter besloot den avond met een
ernstige opwekking aan de zeelieden om
mee te strijden tegen den kwaadstichter
alcohol.
De staking. Gisteren waren er twee
stoomtrawlers aan den afslag Beide schepen
hadden een slechte vangst, i-aar door de
buitengewoon hooge viscbpr.,zen maakten
zij prachtige besommingen. De IJmuider
stoomtrawler „Alcmaria" had slechts 60
manden visch en besomde nog 4558, de
Duitsche stoomtrawler had 150 manden visch
en besomde 7456.
Een open boot met stoomvermogen, welke
vaartuigen niet vallen onder de schepen-
wet, de Excelsior IJ M. 303, vertrok gister- j
morgen van hier ter kustvisscherij,
De stoomdrifter „Maria Alida" IJ. M. 186
van de Zeevisscherij Mij Margaretha alhier,
is naar Frankrijk verkocht. Gisterenmiddag j
vertrok dit schip met een Fransche beman
ning van hier naar Boulogne sur Mer. De
„Maria Alida" is in 1917 gebouwd bij Gebr.
Leiderdorp en was het eerste zeeschip, dat
door de Industriëele Mij. „Hera" alhier van
machine en ketels werd voorzien.
Waarschijnlijk zullen meerdere IJmuider
stoomtrawlers naar het buitenland worden
verkocht
Dieistal. Weer is aangifte gedaan van
diefstal van rijwielbelastingplaatjes, n.l. door
A. de R„ wiens rijwiel op de terreinen van
het Hoogovenbedrijf stond en door G. J. S„
die zijn rijwiel in de vischhalien had gezet.
Lichtschip. De sleepboot „Gelderland"
van het Bureau Wijsmuller is gisteren van
hier naar Nieuwediep vertrokken, om van
daar het Haaksvuurschip te halen en dit
weder op station te leggen. Vervolgens zou
de „Gelderland" het lichtschip Terschellings-
bank binnenbrengen.
Vergadering Vrijwillige Brandweer. De
Vrijwillige Brandweer houdt hedenavond 8
uur in café Schooien een openbare verga
dering.
Gemeenteraad. Behoudens bijzondere
omstandigheden zal de raad dezer gemeente
op Donderdag 15 Januari a.s., voorm. 10
uur, bijeenkomen.
Biljartséance. Vrijdagavond zal door
den heer Van Delft, uit Den Haag, in café
Ccrnelissen een biljartséance worden ge
geven.
Be staking. Dinsdagavond was, in ver
band met de staking, de politie in ons dorp
sterk vertegenwoordigd. Het was echter
stil: incidenten kwamen niet voor.
Aanbesteding. B. en W. zullen op Za-
terdag a.s. ten Raadhuize in het openbaar
aanbesteden, het schilder- en behangwerk
van de gemeentcwoning aan de Minister j
Cort van der Lindenstraat no. 9, te Halfweg, i
De staking. De stand van de staking is
op 't oogenblik nog hetzelfde. De stakers
hebben vergaderd in café Greeven, doch
zijn niet tot een besluit gekomen. Wij ver-
nemen, dat de aannemer thans vijf cent per
uur meer wil uitbetalen, zoodat het uurloon
wordt 55 cent. Gaan de stakers daarop in,
dan kunnen ze weer aan het werk, met uit
zondering van de opruiers. Maandag a.s, ko
men een 20-tal vreemde werkkrachten aan.
Op moment zijn er nog 21 man, die het
werk voortzetten,
Tooneel. Woensdagavond gaf de R.-K.
Tooneelclub in het Vereenigingsgebouw te
Spaarnwoude een tweede opvoering van het
mooie tooneelstuk „De tiromf des Kruises".
Ook dezen avond werd er bijzonder goed
gespeeld en mag dan ook volkomen ge
slaagd genoemd worden. De aanwezigen
hebben weer kunnen genieten. Jammer
dat de zaal slechts matig bezet was;
dat verdient de vereeniging toch in geenen
decle. De wegblijvers zullen spijt hebben,
dat ze van de geboden gelegenheid geen
gebruik hebben tferoaekt.
Vuilnis Ophaaldienst. De gemeente
werkman van hier haalt thans reeds het
vuilnis van de bewoners van Spaarnwoude,
grenzende aan deze gemeente, op. Een heele
verbetering voorwaar
Weri'verschafJing. Vanwege de gemeente
Haarlc.nmerliede zal binnen eenige dagen
worden overgegaan tot het rioleeren van 'n
gedeelte van den Veldweg nabij deze ge
meente.
Verloting. Aan het bestuur der Zand-
voortsche Muziekkapel is vergunning ver
leend tot het houden van een verloting van
kunstvoorwerpen.
Doodschouw. Tot geneeskundige, belast
met den doodschouw is voor 1925 aangewe
zen, den heer C. A. H. GerW: en tot zijn
plaatsvervanger de heer H. L. J M. Wil-
iems.
Collecte. Aan het bestuur der liefdadtg-
heidsvereeniging „Ondersteuning voor be
hoeftige Weduwen" te Amsterdam, is ver
gunning verleend tot het houden van een
collecte op 19 of 20 J nuari a.s
Onderwijs. Als tijdelijk onderwijzeres
aan schooi A. is werkzaam gesteld mej. B.
H. Roest, alhier.
Loop der bevolking. Op 1 Jan. 1924 was
de bevolking 1403 zielen. In den loop van
het jaar vermeerderde dit getal door vesti
ging met 81 mannen en 103 vrouwen. Ver
trokken zijn 51 mannen en 67 vrouwen, dus
een vermeerdering van 30 mannen en 36
vrouwen. Er werden geboren 23 mannen en
16 vrouwen; overleden zijn: 6 mannen en 16
vrouwen, dus een vermeerdering van 17
mannen. Totale veripeerdering 47 mannen
en 36 vrouwen. De'bevolking op 31 Dec.
1924 was dus 716 mannen en 770 vrouwen.
Totaal 1486 zielen.
Burgerl. Stand. Getrouwd: C. H. Schra-
ma en L. Mol.
Overleden: C. v. Bentem, m. 79 j.
VRIJDAG, 9 Januari.
Radio Paris 1780 M, 9.20 u. Concert
o. d. „Deux esquires", van Aubert; „Les
cloches de la mer", van St. Saëns.
Chelmsford 1600 M. 7.50 u. Populaire
Muziekavond. 9.50 u. Tijdsein Green-
wiscb 10.20 u. Concert o. a. Czardas no.
6 van Michiels.
Brussel 265 M. 8.35 u. Concert o.a.
Dichter en Boer van Suppé; impromptu
pour piano van Schubert en Valse van
Waldteufel.
Hilv. Draadl. Omroep. 1050 M. 8 ur.
Lezing over het onderawerp „Het red
den van drenkelingen, door dr. v. Eden.
Vr.: Kunt; u mij ook het adres noemen
van de Haari. Fondsenbank?
Antw.: Die bank kennen wij niet.
Vr.: Kunt u mij ook zeggen, of de huur-
commissie te Schoten opgeheven wordt7
Zoo ja, wanneer?
Antw.: Ons nog niets van bekend.
Vr.: Hoe krijg ik een petroleumvlek trit
een cocoslooper?
Antw.: Door herhaaldelijk met benzine te
behandelen. Bovendien is petroleum vluch
tig, zoodat de vlek ook na verloop van
tijd vanzelf verdwijnt.
Vr.: Kunt u mij ook zeggen, wat de oor
zaak is dat jonge kippen zelf hun eieren
opeten? Weet u er ook een middel te
gen?
Antw.; Het leggen van windeieren of het
voederen van eierdoppen zijn dikwijls oor
zaak dat de kippen den smaak van eieren
te pakken krijgen. De nesten tegen eierp'k*
ken, waarin de eieren wegro len als zij ge
legd zijn, zijn 'n afdoend middel. Een mand
met zacht kaf wil ook wel helpen, tenmin
ste als de kippen daarin hun eieren leggen
Eierpikken werkt aanstekelijk.
Het adres van den heer J. Slabber ia Ein-
denhoutstraat 1 A, naar ons wordt medege
deeld.
Vr. Kunt u mij ook zeggen, hoe laat ik
terecht kan in het ooglijdersgesticht aan de
Spinozastraat le Amsterdam?
Antw. Eiken dag, des morgens van 9
10.39, Maandag, Woensdag en Vrijdag, des
middags van 45 en Dinsdag, Donderdrfg en
Zaterdag, des middags van 34 uur.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Haarlem, 7 Januari 1925.
Aan de Kedactie van De Nieuwe
Haarlemsche Courant, Haarlem
Mijne Heeren,
Toevallig kwam mij heden Uw vraag
inzake de verdwenen standbeelden van
Rembrandt en Coster onder de oogen.
De heer ir. H. M. Enthoven, zoon van den
heer K. Enthoven, heelt hierover onlangs it
een van de Haagsche bladen e«n oplossing
gegeven, n.l. dat de ewuste beelden vóór
1900 opgesteld stonden voor net huis van
wijlen zijn vader, naast de fabriek aan de
overzijde van het Zieke in Den Haag,
Dit waren echter de modellen in gips van
de door genoemde firma Enthoven gegotcr
beelden, welke zich nu nog in Amsterdam
en Haarlem bevinde...
Deze modellen hebben natuurlijk gediend
om de zandvormen te vervaardigen, waar
naar de metalen beelden gegoten zijn en
stonden daar bij wijze /ar. reclame opge
steld. Ieder jaar werden ze gerepareerd en
bijgeschilderd, om tenTot'e gesloopt te wor
den, terwijl fabriek en woonhuis hebben
plaats gemaakt voor het bouwplan Wijk VII.
Vertrouwende, dat hiermede uw vraag
voldoende is beantwoord, teeken ik.
Hoogachtend.
HAGENAAR.
P.S. Wij danken inzender zeer voor z.,n
antwoord, dat de nieuwsgierigen reker mei
belangstellii.1 zullen vernemen.
DE A ANHOUI ING TE TERNEUZEN.
Nader verneen t de „Tel.", dat de aange
houden ontvanger van de Ned. Kerv. Kerk
en gewezen directeur van de Middenstands
Credietbank te Terncuzen, de heer v. d. O.,
belast was met het financieel beheer der
kerk, in welke functie hij echter geen toe
gang had tot de brandkast in de consistorie
kamer. Daarin werd o.m. een register be
waard, dat noodig was voor het jl. Dinsdag
aanvangende accountants-onderzoek naar
zijn beheer. Hoewel eenige kerkeraadsleden
dit register nog jl. Vrijdag in de brandkast
hadden opgeborgen, werd het Dinsdag daar
in niet teruggevonden, maar wel bij de huis
zoeking bij den heer v. d. O. aangetroffen
Het staat nog niet vast of er een tekort in het
beheer ontstaan is.
EEN MEISJE ZWAAR GEWOND MEI
EEN HAMER.
Vrijdagmorgen tc ongeveer 8 uur heeft d«.
26-jarige H. v. R. in de Koestraat te Tilburg
een aanslag gepleegd op een meisje, Nelly H.
geheeten. Hij sloeg hel meisje, dat de verlo
ving met hem had verbroken, niet een ijzeren
tamer eenige malen op het hoofd.
Bewusteloos werd zij in hoogst ernstigen
toestand naar het Eiisabeth-gasthuis ver
voerd. De dader is in verzekerde bewaring
gesteld.
DE GESTRANDE „MERCURIUS".
WEINIG KANS HET SCHIP TE RED
DEN.
Volgens een, bij de Kon. Nederl. Stoom-
dcot Mij. te Amsterdam, uit Gibraltar ont
vangen telegram, slaan de golven over het
voordek van het s.s. Mercu ius. Het beigen
cier lading moest wegens slecht weer en hooge
deining worden gestaakt. De bemanning is
geland, doch de kapitein bevindt zich nog
aan boord. Het bergingsvaartuig „Freja" is
ter plaatste aangekomen.
Ten gevolge van het slechte weder is et
weinig kans, de „Mercurius" te redden. Bij
hoog water zal het bergingswerk aanvangen.
Men seint ors uit Londen aan de N R,
Ct.:
Het bericht, dal de Koninklijke commis
sie, die een onderzoek instelt naar de prij
zen van levensmiddelen, zich ook zal be
zig houden met het kunstmatig opdrijven
van de theeprijzen, beeft tengevolge gehad,
dat heden op de Londensche theeveiüngen
in Mincinglane de prijzen gemiddeld een
pence per pond naar beneden gingen.
Op de Londensche beurs was ook een
vrij stei'-- daling voor theeaandeelen merk
baar.
