J
De T. O. M. S. B. A. ie Beverwijk.
WAANZIN.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde blad Maandag 12 Januari 1925
De officiëele opening. De bezichtiging der tentoonstelling. De stands.
De uitspraak der jury. Veei belangstelling.
Met genoegen heeft spr. gezien, dat deze
De T. O. M. I. B. A. te Beverwijk.
Het bestuur der R.-K. Middenstandsvereeniging, afdeeling Beverwijk en
Omstreken met den burgemeester Jhr. Strick van Linschoten en het tén-
toonstellingscomité bij gelegenheid van de opening der tentoonstelling.
De T. O. M, 1. B, A. te Beverwijk.
De stand van den héér H. H. Meyer, koek- en banketbakker te Velsen,
welke den eersten prijs behaalde.
Prof. Veraart en de verklaring
der R. K. Kiesvereeniging
te Nijmegen.
FEUILLETON.
Onder zeer groote belangstelling is Zater
dagmiddag de Middenstands- en Bakkerij
tentoonstelling te Beverwijk door den burge
meester, Jhr. Strick v. Linschoten geopend.
Reeds voor den tijd van aanvang vestigden
transparanten, op verschillende plaatsen bo
ven de straten gespannen en vlaggetjes op de
wagens der onderscheidene autobusdiensten,
de aandacht op de T.O.M.I.B.A.
De openingsplechtigheid was bepaald op
3 uur in den middag.
Op dit uur vereenigden zich de genoodig-
den in de koffiekamer van het K.S.A. ge
bouw. Onder hen bevonden zich, de burge
meester Jhr. Strick van Linschoten, de leden
van het bestuur der R.K. Middenstands-
vereeniging, leden van het bestuur der
winkeliersvereeniging „Eendracht maakt
Macht," te Beverwijk, de heer C. G. J.
Struycken, lid van den middenstandsraad
en voorzitter der R. K. Middenstands-
vereeniging in het bisdom Haarlem, de heer
Chr. Jansen, directeur van het centraal
Hanze-Bureau, verschillende eerw. heeren
geestelijken, onder wie de weleerw. heer
kapelaan H. M. J. v. Houten, geestelijk-
adviseur van de R. K. Middenstandsver-
eeniging, afdeeling Beverwijk en Omstreken,
verder de leden van het uitvoerend comité
der tentoonstelling, verschillende standhou
ders en verdere belangstellenden.
De voorzitter van het uitvoerend comité,
de heer Joh. Coppens opende de bijeenkomst
met een woord van welkom aan de genoo-
digden. Spr. bracht dank aan de medeleden
van het uitvoerend comité, waarvan hij
voorzitter is, voor het door hen verrichtte
werk bij de voorbereiding der tentoonstel
ling.
Spr. bracht dank aan de heeren C. G. J.
Struycken, C. Dingier en A. C. J. Oor, leden
van de jury voor de stands, voor de zeker
moeilijke taak van de beoordeeling, welke
zij bereidwillig op zich hadden genomen.
Dank bracht spr. verder aan de schenkers
der medailles en prijzen, die met deze giften
hun belangstelling voor de tentoonstelling
hadden bewezen en ten slotte aan allen, welke
aanwezig waren om de opening bij te wonen.
Dan gaf spr. gaarne het woord aan den heer
Chr. Jansen, directeur van het Centraal
Hanze-Bureau en eere-voorzitter van het
tentoonstellingscomité tot het houden van
een inleidende rede. Vervolgens nam de heer
Chr. Jansen het woord.
Wanneer de Voorzitter van het uitvoerend
Comité der tentoonstelling, aldus spr.,
mij den titel van eere-voorzitter heeft willen
geven, dan zal deze eere-titel toch meer een
eer voor "Wjzelf zijn, dan deze voor de ten
toonstelling zou kunnen zijn.
Niettemin is spr. toch gaarne gekomen om
op deze opening een énkel woord te spreken
en wel om vele bijzondere redenen. Er zijn,
aldus spr., duidelijke voorteekenen waar te
nemen, die er op wijzen, dat de middenstand
uit zijn inzinking, welke ook hij heeft gekend,
zich weder krachtig gaat verheffen. En daar
toe moet ook hier worden medegewerkt om
aan deze gunstige reactie mede te helpen,
daarom moet ook de tentoonstelling, welke
straks zal worden geopend, den stoot geven
tot een krachtiger opleving en tot grooier
activiteit en daarom ook moeten aan deze
tentoonstelling breedere perspectieven ten
gronde worden gelegd dan alleen het 12 y2-
jarig bestaan van een der plaatselijke midden-
standsvereenigingen, in dit geval de afdee
ling Beverwijk en Omstreken van de R.K.
Middenstandsvereeniging „De Hanze"
Deze tentoonstelling kan een krachtige
propaganda voor nieuw leven in den midden
stand betee kenen en een tentoonstelling is
daarvoor de beste demonstratie.
Want propaganda voor een krachtiger ac
tie in den Middenstand is noodzakelijk.
Eertijds was de Middenstand een belang
rijke factor in het organisatieleven, het werk
van den middenstand beteekende iets goeds,
de middenstand werd beschouwd als de rug-
gegraat van Nederland.
Maar die mooie tijden gingen voorbij, al
lengs kwam er een inzinking en in deze da
gen meent spr. dat men veelal den midden
stand niet meer vergelijkt met den rugge-
graat der maatschappij, het beste deel van
het organisatieleven, maar met dat deel van
het organisatorisch lichaam dat men meent,
dat daarvoor alleen nog maar hinderlijk is,
met den blindedarm van het organisatiele
ven. Het was alsof men de leuze had aange
nomen „Sicut erat in principio, et nunc, et
semper, enz".
Maar terechtertijd heeft men ingezien,
dat dit zoo niet mocht blijven, dat men uit
moest zien op welke wijze deze misstanden
Prestaties waren noodig en een van deze
is de huidige tentoonstelling.
Deze tentoonstelling kan en zal met goede
medewerking het middel zijn om de woor
den waar' te maken, dat de legende, dat men
elders, dan in zijn eigen plaats, beter en voor
deeliger kan' koopen, absoluut onwaar en uit
den booze is.
Het verdrijven van die verkeerde meening
is in het belang van de welvaart der eigen
plaats. Het is spr. een voorrecht erop te kun
nen wijzen, dat men wil medewerken om dat
misverstand te doen verdwijnen. Daartoe
wijst hij slechts op hetgeen het comité heeft
tentoonstelling is georganiseerd in samenwer
king met de andere ter plaatse bestaande
middenstandsvereeniging. Dit getuigt van
een mooie samenwerking en spr. hoopt, dat
deze samenwerking ook in de toekomst zal
bestendigd blijven. Dan deelt spr. de uit
spraak der jury mede, welke is als volgt
De eerste prijs, de zilveren medaille van
het gemeentebestuur van Beverwijk is toe
gekend aan stand 16 van den heer H. H.
Meijer, Koek- ert Banketbakker. De tweede
prijs, de verg. zilveren medaille der winke
liersvereeniging „Eendracht maakt macht"
aan stand 21 van N. J. Out, Koek- en Ban
ketbakker.
De derde prijs, de verguld-zilveren rne-
.daille van het centraal Hanze-bureau, aan
stand 2 van Jch. Coppens in Sanitaire arti
kelen.
De vierde prijs, de verguld zilveren me
daille van het Plaatselijke Comité der K. S.
A. aan stand 8 van J. Boon, in brandstoffen.
De vijfde prijs, de zilveren medaille van
het comité der tentoonstelling aan stand 30
der Sipkes Jamfabnek.
De zesde prijs, zilveren medaille van de
verricht, op de medewerking, die het on- j R. K. Middenstandsvereeniging te Beverwijk
dervond door de ontvangen medailles door) aan stand 15 van de N. V. Stoommeelfabriek
Holland.
De zevende prijs, zilveren medaille van de
R. K. Middenstandsvereeniging te Bever
wijk aan stand 6 der Nederlandsche Planten-
boterfabriek.
De achtste prijs, zilveren medaille der
R. K. Schilderspatroonsvereeniging „St.
Lucas" te Beverwijk aan stand 9 van de
Wed. H. de Graauw, Brood- Koek- en Ban
ketbakkerij
De negende prijs, zilveren medaille der
„Nieuwe Haarlemsche Courant" aan stand
3 van H. var Doorn, in rijwielèn en kinder
wagens.
De tiende prijs, de bronzen medaille van
het centraal Hanzebureau aan stand 10 van
C. Gerritsen, in Kruideniers- en Grutters
waren.
De elfde prijs, een bloemstuk van W.
Brakenhoff aan stand 19 van de firma P. Th.
IJpma, in Piano's en Orgels te Alkmaar.
Verder zouden nog enkele eervolle ver
meldingen worden toegekend.
Na deze bekendmaking der uitspraak,
bracht de heer Chr. Jansen aan de jury-leden
dank voor het vervullen van hun taak, waar
na het gezelschap de tentoonstelling be
zichtigde.
Zooals wij reeds eerder melden, exposeeren
ruim 30 firma's haar artikelen en de stands
zijn wel een enkel afzonderlijk woord waard.
Wij willen ze hier naar de' volgorde der num
mering noemen.
Stand 1. De firma Woldering en Idema,
fabriek van vruchtenproducten en advocaat
te Groningen, etaleert op een breeden toon
bank haar verschillende gefabriceerde li
keuren, wijnen enz. in veelkleurige menge
ling van tinten. De uitgestalde flesschen in
evenzoovele modellen van verschillenden
aard geven het geheel een levendig aanzien.
Stand 2. De heer Joh. Coppens, in Sani
taire artikelen te Beverwijk, heeft in zijn
stand ingericht een moderne badkuip met
werkende douche. De andere benoodigd-
heden voor de badkamer, zooals geijsers,
een vaste waschtafel enz. geplaatst tegen een
tegelmuur, komen hierop goed uit. De in
richting, zoowel de modellen maken een de-
gelijken indruk.
Stand 3. Deze stand bevat een respectabele
verzameling van fietsen en kinderwagens der
firma H. van Doorn, te Beverwijk. Zelfs een
imitatie-kinderwagen, zooals deze er ten tijde
van Tutankihmen moet hebben uitgezien
ontbreekt niet. Afgezien van de uitvoering is
't een origineele vondst.
Stand 4. Ook de radio-afdceling ontbreekt
En die misstanden en misverstanden kon- I denstandsvereeniging in het Bisdom Haar- i op expositie niet. Het radio-bureau der
de aanvragen der standhouders enz.
De burgemeester der gemeente zelf heeft
de opening der tentoonstelling willen ver
richten. Daardoor heeft hij bewezen dat hij
als hoofd der gemeente weet en begrijpt, dat
de middenstand niet op de laatste plaats mag
worden teruggedrongen.
Voor dit klinkend bewijs van belangstel
ling en waarüeering zegt spr. den burge
meester reeds bij voorbaat hartelijk dank.
(Langdurig applaus).
Spr. wil besluiten met ook nog even den
practischen kant van de zaak te bekijken.
Hij hoopt en wenscht, dat de tentoonstelling
de gedachte omtrent den middenstand zal
helpen verhoogen hij hoopt,dat het risico
dat de standhouders met het huren der
stands hebben willen nemen, met succes zat
worden beloond.
Ten slotte hoopt hij ook dat de tentoon
stelling het contact tusschen winkeliers en
het publiek|als de consumenten zal mogen
herstellen, den winkeliers meer debiet zal
mogen verschaffen en dat de expositie voor
langen tijd haar voordeel voor allen zal mo
gen afwerpen.
Deze enthousiaste rede werd met een luid
en langdurig applaus beloond, wel een be
wijs, dat de gesproken woorden de volle in
stemming der aanwezigen hadden verkre
gen.
Daarna nam de burgemeester der gemeen
te, Jhr. Strick v. Linschoten het woord.
Aanvankelijk zeide spr. gemeend te heb
ben, dat het beter zou geweest zijn aan een
ander de openingsrede over te laten, die
daarvoor competenter zou zijn.
Maar bij nadere overweging had spr. toch
ingezien, dat hij zelf tot deze taak verplicht
was, daar de tentoonstelling van belang voor
de gemeente was. Daardoor kon spr. ook
zelf een blijk geven van zijn belangstelling
voor het streven van den middenstand en
spr. gaf ook de verzekering, dat de overige
leden van het Gemeentebestuur in die be
langstelling deelden.
De tentoonstelling is een belangrijk ge
beuren voor Beverwijk en wanneer ze slaagt,
dan is dat te danken aan hen, die daartoe het
initiatief namen en die geen moeiten en zor
gen spaarden om het succes te verzekeren.,
Daarvoor brengt spr. zijnerzijds reed* een
woord van dank. In de hoop en het vertrou
wen, dat het gehoopte succes volkomen be
reikt zal worden, opent spr. de tentoonstel
ling. (Luid applaus).
Daarna wafhet woord aan den heer C. G
een expositie in die branche veel belang
stelling trekt.
Stand 5. De firma K. Nagel, grossier in
koloniale waren te Velsen brengt meer spe
ciaal het artikel Margarine naar voren.
Stand 6. Een aardig interieur heeft de
Ned. Plantenboterfabriek te Amsterdam
zich tot stand gekozen. Verschillende soor
ten gebak, allen met de plantenboter der
fabriek bereid zijn er uitgestald en de verdere
reclame voor de artikelen ontbreekt niet.
Het geheel maakt, met de ramen van ge
schilderd glas, een aardig effect.
Stand 7. Ook het St. Jozefgesticht heeft de
expositie te baat genomen voor de loten-
verkoop ten bate van het te bouwen Rust
oord St. Jozef te Beverwijk en ijverige dames
zijn er met prijzenswaardigen moed op uit
om de loten te plaatsen. Ze verdienen wel
een extra succes.
Stand 8. Een monumentale grot is in deze
stand door de firma J. Boon, in Brandstoffen
te Beverwijk, van blokken steenkool opge
richt en eeen kabouter staat te midden daar
van als in zijn element. Een stand, die ver
schilt in menig opzicht van elke andere en
daardoor juist opvalt.
Stand 9. De brood- koek- en banketbak
kerij van de wed. H. de Graauw te Bever
wijk heeft naast veel gebak ook een minia
tuur-oven geëxposeerd, die de wijze te zien
geeft, waarop de bereiding van brood en
gebak in de oven geschiedt.
Stand 10. De firma C. Gerritsen heeft
haar kruideniers- en grutterwaren op sier
lijke wijze uitgestald. Uit den aard der zaak
zijn de tentoongestelde artikelen zeer groot
in gantal. Het is een geheele winkel in het
klein.
Stand 11. De N.V. Electro Techn. Bureau,
voorheen C. Nijman, te Beverwijk brengt de
verschillende in den laatsten tijd in gebruik
zijnde eletrische apparaten. De nieuwste
vindingen op electro-technisch gebied zijn
te bezichtigen.
Stand 12. De firma J. Evers, handel in
zuidvruchten te Amsterdam heeft haar
waren in glazen vitrines uitgestald. Alle
fijnere soorten uitheemsche vruchten zijn
vertegenwoordigd en vormen een keurige
collectie.
Stand 13. „Sigaren uit de Grot" zegt
het opschrift van den stand der firma Leg-
uit, sigarenfabrikant te Alkmaar.
Het interieur is aardig omgevormd tot een
grot, waar kaboutertjes de vaste verblijvers
schijnen. Onder het „steen" van het grot
gewelf prijken de talrijke soorten sigaren.
Stand 14. J. Rollingwer, de eerste Franeker
Stdbm- Rundvetsmelterij „Frisia" te Fra
neker, heeft haar producten uitgestald voor
vele bereiding toepasselijk, waaronder ook
Zgn. „wittebroodcrême" dienstig voor de
bereiding van brood.
Stand 15. De stand der N.V. Stoommeel
fabriek .Holland" te Amsterdam is in menig
opzicht een interessante, en wel, omdat
zij toont welke bereiding de ruwe tarwe moet
ondergaan, voordat zij is gemetamorphoseerd
tot het meel voor het bakken bestemd. De
talrijke voorwerpen, waaronder brokken
ijzer, spijkers, steenen en steentjes, andere
soorten vuil, allen afkomstig uit de ladingen
ruwe-tarwe staan in glazen stoppen uitge
stald. Verder bevat de stand de verschillende
soorten meel, door de fabriek geproduceerd.
Stand 19 is bewoond door de firma P. Th.
IJpma, handel in piano's en orgels te Alk
maar. Verschillende soorten van instrumen
ten, een Ibach-vleugel, een Zimmermann-
piano en een Hupfeld kunstpel-piano zijn in
dezen stand ondergebracht.
Bovendien exposeert de firma nog een
practisch electrisch apparaat, waardoor voor
betrekkelijk geringen prijs een voldoende en
afdoende droogte in de muziekinstrumenten,
zooals piano's en vleugels kan worden ver
kregen.
Stand 20. De firma C. Dekker, in gramo-
foons en naaimachines te Beverwijk exposeert,
de naaimachine „Vesta" electrisch loopend
tevens electrisch loopeade gramofoons, west
minister klokken, vestibuleklokken, in zeer
fraaien en smaakvollen vorm en in zeer ver
schillende modellen.
Stand 21. De firma N. J. Out. brood-koek
en banketbakker heeft haar stand gevuld
met al de producten welke haar over in groote
verscheidenheid bereidt, zoowel het gewone
brood voor dagelijksch gebruik, als hef niet
alledaagsche fijnste gebak.
Stand 22. De heer J. P. G. Wesselingh,
meubelmaker en stoffeerder te Beverwijk eta
leert zijn meubelen en verdere ingrediënten,
die menig gezellig en artistiek interieur kun
nen scheppen en zeker belangstelling van me
nigeen zullen vragen.
Stand 23. De firma B. Serné handel in
koffie en thee te Haarlem brengt een nieuw
soort koffie, de zgn Vera-Hulsko-koffie van
de N. V. Hulsko koffiebranderij te Amers
foort. Deze nieuwe soort koffie wijkt in dit
opzicht van de andere af, dat cle speciale be
reidingswijze de aroma-bestanddeelen in de
koffieboonen laat behouden blijven, waar
door een belangrijke besparing in de berei
dingswijze kan worden verkregen.
Stand 24. Het tooneel der groote zaal is
herschapen in een thee tuin, waar de firma
Keg, theehandel te Zaandam de bezoekers
een geurig kopje thee aanbiedt.
Stand 25. In de Kegelbaan nabij de groote
zaal, zijn de overige stands ondergebracht.
Hiervan volgt allereerst de N.V. Hollandsche
Ingenieurs-Maatschappij te Amsterdam, wel
ke haar afdeeling koelmachines met enkele
fraaie modeellen laat vertegenwoordigen.
Stand 26. De fijnhouthandel der firma Ch.
J. de Vilder te Velseroord, heeft haar stand
gevuld met de talrijke fijne houtsoorten,
welke op 't oogenblik in den handel zijn en
steeds meer gevraagd worden om de vele
voordeelen, welke ze bieden.
Stand 27. De firma Molenberg enDekker,
oliefabriek te Zaandam heeft het idee op
gevat haar bezoekers wafelen in de olie van
de firma bereid aan te bieden. En menig laat
zich er, zooals begrijpelijk is, toe overhalen
een geurig proefje te nemen.
Stand 28. De N.V. Roggebroodfabriek
„De Gekroonde Leeuw" te Amsterdam
biedt de bezoekers een snede van haar ge
bak aan en ook het roggebrood schijnt een
zeer gewild artikel te zijn want het trekt veel
belangstelling
Stand 29. van de firma J. Koning en Co,
handel in bakkerijmachines en gereedschap
te Haarlem toont een geheele moderne brood
bakkerij met electrische deegkneedmolen
en gasoven in vol bedrijf in werking. Verder
zijn alle benoodigdheden voor het inrichten
eener moderne bakkerij aanwezig.
Tenslotte biedt een vischtent en het be
kende „Rad van Avontuur" nog de gelegen
heid menig aardig prijsje te behalen.
Dit is de korte opsomming van het vele,
dat de tentoonstelling biedt. Uit deze wei
nige en wellicht nog zeer onvoldoende gege
vens kan toch .wel worden geconcludeerd,
dat de T.O.M.I.B.A. voor Beverwijk en
Omstreken van veel belang is en veel belang
stelling verdient. Ook reeds bij de eerste be
zichtiging toonde het gezelschap der genoo-
digden zijn volle tevredenheid over de expo
sities.
Na de bezichtiging werd de eerewijn ge
schonken en sprak de voorzitter der Winke
liersvereeniging „Eendracht maakt Macht"
een woord van geluwensch met het reeds be
haalde succes.
Namens de R.K. Middenstandsvereeni
ging te Uitgeest sprak de heer Vrouwe woor
den van gelukwensch en hoopte dat de goede
samenwerking der middenstandsvereenigin-
gen te Beverwijk zou bestendigd blijven.
De burgemeester Jhr. Strick van Lin
schoten sprak nog een enkel woord tot
afscheid en wenschte het comité met de ten
toonstelling veel succes.
Nog zij vermeld, dat de N. V. Stoommeel
fabriek Holland bij de opening aan het comité
een bloemstuk zond.
Dc tentoonstelling is nu geopend en
trekt reeds de eerste dagen veel belangstel
ling.
en misverstanden moesten worden hersteld, j. Struijcken, den voorzitter der R. K. Mid
den alleen hersteld worden, wanneer de mid
denstand zich in zija volle kracht toonde,
wanneer deze kon bewijzen iets te kunnen
presteeren en het contact met het publiek
en het contact met den handel kon herstel
len.
lem en voorzitter der jury voor de stands.
Spr. zegt met genoegen het lidmaatschap der
jury te hebben aanvaard en wenscht de R. K.
Middenstandsvereeniging te Beverwijk met
haar jubileum geluk en wenscht haar alle
I succes toe.
firma R. van Lunzen exposeert de laatste
vindingen en toestellen der radio. Op daar
voor geschikte uren worden zelfs de bezoe
kers op een draadloos concert vergast. De
radio begint zich langzamerhand in te
burgeren en daarom is 't te begrijpen, dat
Stand 16, De heer H. H. Meyer, brood-
koek- en banketbakker te Velsen toont in
Zijn stand zijn bakkerskunst door een keur
van gebak te exposeeren. Het geheel ge
tuigt van goeden smaak en een idee voor
sierlijkheid en sierlijke vormen.
Vooral de horen van overvloed, het „picèe
du milieu" is een fraai stuk werk.
Stand 17. De „Wormer Beschuit" of de
Zgn. „Toren beschuit" der firma Krijgsman
en Luiting te Krommenie is in stand 17 in
grooten getale vertegenwoordigd. Zelfs ont
breekt de „Wormer Beschuittoren"in minia
tuur, waarvan ook de beschuitzakken de af
beelding dragen,met.
Stand 18. De meelfabriek der firma P.
Meurs Pzn te Alkmaar bepaalt zich in zijn
stand tot het exposeeren-van haar verschil
lende meelsoorten.
Stand 30. De Sipkes Jamfabriek te Bever
wijk, uit haar tijdperk van malaise weerge
keerd, schijnt thans weer volledig te pro-
duceeren. De stand getuigt er tenminste
vandeze biedt ter aanschouwing de zeer
vele verschillende producten, welke de fa
briek thans levert. Thans rest ons nog een
drietal stands en wel van de firma Boumans
en Zoon, in fotografieën, die enkele mooie
foto's exposeert, eenige ook uitgevoerd in
nieuwe, nog zeer weinig gebruikte procedé's,
die een aardig kleureffect weten te verkrij
gen.
Verder heeft de N.V. De Haarlemsche
Autocentrale, eenige Ford-wagens, luxe- en
vracht-wagens naar de tentoonstelling ge
zonden, welke wagens nabij de groote zaal
zijn geplaatst en uitmunten door fraaie af
werking.
Zondag j.l. heeft prof. Veraart voor de
afd. Nijmegen van den bond van Studie
clubs „St. Michaël" een rede gehouden
over de motie aangenomen door de R. K.
Kiesvereeniging „Recht voor allen" te Nij
megen.
Prof. Veraart zeide veel waardeering te
hebben voor het pogen van prof. v. d. Heij
den, den voorzitter der Nijmeegsche Kies
vereeniging, om door een beginselprogram
de eenheid in de Katholieke partij te hand
haven. Maar met alle waardeering voor zijn
werk kan spr. er niet mede accoord gaan
en wel om drie redenen:
Door een beginselprogram:
le. Doodt men de belangstelling van de
kiezers voor zijn staatkunde.
2e. Breekt men de historische lijn.
3e. Verplaatst men de moeilijkheden uit
de kiesvereeniging naar elders. In dit geval
de Tweede Kamer.
Spr. verklaarde daarna het standpunt van
het bestuur van het verbond „St. Michaël'
tegenover het standpunt Nijmegen en zeide
dat zijn bezwaren eenstemmig worden ge
deeld door genoemd bestuur. De katholie
ken van Nederland moeten, aldus spr. na
tuurlijk' een politieke eenheid, en niet een
staatspartij vormen, maar het moet niet ge
schieden zooals men nu wil. Zij moet ge
baseerd worden op het staatkundig program
dat de kiezers in den loop der jaren steen
tje voor steentje hebben opgebouwd. Men
moet weten wat men aan de katholieke
staatkunde heeft. Wij moeten streven naar
ontwikkeling van een sociaal program bij de
eventueele samenstelling van ons staats-
program. Wij moeten daarbij de groote lijn
der christelijke democratie volgen en daar
door komt ook de katholieke staatsparty
tegelijkertijd op hooger plan te staan.
I
Spr. wil geen program van actie in een
beginselprogram veranderen. Men durft de
groote democratische gedachte echter niet
aan. De oogenblikkelijke leiding van de
R.K. Staatspartij gaat de groote sociale pro
blemen uit den weg. Deze leiding is niet
alleen die vraagstukken uit den weg ge
gaan, maar keert zich bovendien tegen de
onverlaten die deze vraagstukken aan d«
orde stellen.
Alleen in steden als Nijmegen, Amster
dam en Den Haag durft men deze kwes
ties in openbare behandeling te nemen.
Spr. beschouwde indertijd de verovering
van het algemeen kiesrecht als een zegen en
emancipatie van den vierden stand. Den
invloed van deze politieke instelling nu te
gan verminderen keurt spr. af en waar
hier beoogd wordt een reorganisatie in de
bondsleiding, moet er ook hervorming komen
in de regeling en den invloed uitgaande vair
den grooten bondsbestuursraad in Utrecht.
Spr. kan zich de R. K. Staatspartij niet
indenken zonder een staatkundig program
en vraagt zch af welke regeering met ee^
program als dat van Nijmegen aan het beJP
wind zou billen komen. De motie van de1
kiesvereeniging te Nijmegen getuigt van een
onverstandige opvatting en daarin wordt
getoond dat men geen zuiver begrip heeft
van de staatkundige noodzakelijkheid van J
een program van actie.
Bij het debat deelde de heer v. d. Steen I
Sr., voorzitter van de afd. Nijmegen vaal
St. Michaël, mede, dat het bestuw dezer af. j
deeling het bestuur van „Recht voor -Mlea I
te Nijmegen zal uitnoodigen een debat»|
avond te organiseeren tusschen Prof- Vcr»|
aart en Prof. v. d. Heyden.
6.
Kio-Joko deed wat hem bevolen werd
maar na eenige minuten hield hi) verrast op
en maakte zijn meester opmerkzaam op een
teeken dat in den hals van den Indiër was
ingebrand. Het stelde een kring voor, waar
in zich een pijl bevond, welke in een wijd
opengesperde krokodillenmuil uitkwam.
Ongetwijfeld was dit bet teeken van een
geheime vereeniging, waarvan deze man lid
was.
Deze ontdekking was voor den detective
van veel beteekenis. Nog éénmaal trachtte
hij den Indiër, wiens oogen hem kwaadaar
dig aanstaarden, aan het spreken te lctijgen,
maar roet hetzelfde gevolg.
Eensklaps kreeg hij een idee. Hij fluisterde
zijn metgezel in het Duitsch iets toe, waar
na deze zich verwijderde. Arthur Daning
boog zich over den gevangene heen en
maakte zijn banden een weinig losser. Ver
volgens verliet hij de kamer terwijl hij den
krankzinnig geworden bedelaar met zich
nedevoerde.
Na geruimen tijd kwam hij weer binnen,
gekleed alsof hij het huis verlaten ging en
zich tot den gevangene wendend zeide hij:
„Ik zal je vannacht hier laten liggen.. Mis
schien dat je in dien tijd tot andere gedach
ten komt."
Met deze woorden ging hij weer heen en
deed alsol hij het huis verliet. In werkelijk
heid besi«.f hii zich echter naar hal
de vertrek en bleef door een kier slaan kij-j tusschen liet dichte gebladerte verscholen
ken, wat de Hindoe zou doen. j op den vluchteling. Toen hij dezen door den
Urenlang bleef de Indiër onbewegelijk op tuin zag ijlen volgde hij hem op eerbiedigen
J - afstand, geluidloos als een roofdier. Hij had
verwacht dat de Indiër de stad zou verlaten
en naar een afgelegen oord zou vluchten,
maar deze verwachting werd niet bewaar
heid.
Integendeel. Meer en meer naderden ze
het meer voorname stadsdeel, waar de Euro
peanen wonen en de toren des zwijgens en
zijn plaats zitten, met het gelaat naar de on
dergaande zon gekeerd. Toen de nacht aan
brak en de duisternis gevallen was, rees hij
echter behoedzaam overeind. Met buiten
gewone behendigheid wist hij zich van de
banden te ontdoen. Onhoorbaar vielen de
koorden op den grond en geruischloos sloop
de Indiër naar het venster.
Op het oogenblik dat hij naar buiten zou de begraafplaatsen der Perzen zich bevin
springen keek hij nog eenmaal om en Ar- j den.
thur Daning, die zag dat dit afschuwelijke I Eindelijk bleef de Indiër staan voor een
monster met woeste oogen in zijn richting villa, welke omgeven was van een mooien
staarde, beefde voor dien man tuin. Voor hij het tuinhek opendeed, zag bij
Nog eenmaal hief de Hindoe dreigend de zekerheidshalve nog eens om en snelde het
vuist omhoog..toen nam hij een koenen j pad op.
sprong en verdween in de duisternis.
Arthur snelde naar het raam waardoor de
vluchteling verdwenen was. Daar trachtte
hij den Indiër met de blikken te volgen, ter
wijl hij zooveel mogelijk het blauwe maan
licht vermeed.... Als een spook zag de
detective hem tusschen de boomen voort-
rennen.
Dit duurde echter nauwelijks een minuut,
toen was de donkere gestalte verdwenmH
De detective ging geheel gekleed op zijn
rustbed liggen en als een diepe zucht kwam
het van zijn lippen: „zal Kio-Joko slagen?"
VIJFDE HOOFDSTUK.
Kio Joko wordt gevangen genomen.
Arthur Daning had den Indiër op een ge
niale wijze in een hinderlaag gelokt.1 Kio
Joko zou den vluchteling achtervolgen om
te weten te komen waar deze heenging.
IX. Vlaüu I-natinar wachtte in scanning
„Aha, zou hier de verzamelplaats der
misdadigers zijn?" dacht de helper van den
detective. Zijn ijver was ontwaakt.... hij
liet zich door niets meer weerhouden, en
de waarschuwing zijns meesters in den wind
slaande, snelde hij eveneens naar het prach
tige huis.
De Indiër was inmiddels de brecde trap
pen opgesneld en door de groote deur ver
dwenen. Hij had fluks een besluit genomen,
en ging eveneens naar binnen.
Hier bleef hij staan op een der onderste
treden van een trap, welke met dikke ta
pijten bekleed was.
Waarheen zou hij gaan?
Ten slotte liep hij vastberaden een breede
gang in, waar verscheidene deuren op uit
kwamen. Een van deze deuren was niet op
sjot. Alle voorzichtigheid uit het oog ver
liezend, ging hij naar binnen.
Hij bevond zich in een schitterend gemeu
bileerd vertrek, dat geheel naar Europee-
schen smaak was ingericht, Aan de 1 inker-
heimzinnige wijze ontvoerd waren.
Verder zag hij eenige Indiërs, die in druk
gesprek gewikkeld waren met een Europe
aan, wiens gezicht hij niet kon onderschei
den. Het is begrijpelijk, dat een buitenge
wone opwinding zich van den kleinen Ja
panner meester maakte. Zijn borst zwol
reeds bij dé gedachte aan den lof, die zijn
meester hem zou toezwaaien.
Plotseling werd hij een zoetige lucht ge
waar, die hem benauwde.... Weldra was
het of zijn keel werd dichtgeknepen en hij
nauwelijks meer kon ademhalen. Hij verza
melde al zijn krachten om weg te komen,
maar het was reeds te laat
Naar adem snakkend zonk hij neer aan dc
voelen van het gouden afgodsbeeld. Het was
_rf of alles om hem heen draaide en, reeds half
reusachtig afgodsbeeld met een af- bewusteloos, meende hij nog te zien, dat er
schuwwekkend gelaal. Het was geheel van j in het reusachtige beeld een klein luikje
goud vervaardigd en reikte tot aan den zoi- j geopend werd, waaruit een afschuwelijke
der. Kio-Joko herinnerde zich niet ooit zulk t dwerg te voorschijn kroopDaarna had
een schrikaanjagend beeld gezien te hebben, bij volkomen het bewustzijn verloren.
Hij deinsde achteruit en wilde reeds i
vluchten, toen hij plotsling stemmen hoorde. Toen Kio-Joko weer tot zien zeiven
Het was of het geluid uit den wand kwam. kwam, kwam hij tot de ontdekking, dat hij
Zou zich daar een glbeime kamer bevin- stevig gebonden in de geheime kamer lag
den? Hij tilde een der geborduurde tapijten Vóór hem stond de Europeaan, die hem
spottend en boosaardig aanstaarde. Op diens
woest gelaat hadden vreeselijke hartstoch-
zijde hing een zwaar gordijn, dat de toegang
naar de belendende kamer afsloot. Nadat
hij voorzichtig door een kier nad gekeken
en. gezien had dat dit vertrek eveneens ver
laten was, trad Kio-Joko birinen. Op deze
manier kwam hij in een derde en vierde ka
nier, maar overal heerschte de diepste stil
te.
Eindelijk bereikte hij de laatste kamer
van het huis. Hier was het zoo donker, dat
het onmogelijk was een hand voor oogen
te zien. De tapijten op den vloer waren hier
zoo dik en zoo zacht dat hij tot aan zijn
enkels er in weg zonk.
Hij liet de lichtbundel van zijn zaklan
taarn stralen en bemerkte dat de wanden
met kostbare borduurwerken bekleed wa
ren. Wat hem echter het meest opviel, was
een
die aan den muur hingen op, en luisterde
met zijn oor tegen den wand. Ofschoon men
tamelijk luid sprak, kon hij nochtans niets
verstaan, daar men zich van een onbekend
dialect of een geheime taal bediende. Eens
klaps bemerkte de detective een zwakke
lichtstreep.... het was een kier in den
wand, waar hij doorheen ken zien.
Verrast week hij achteruit. Kio-Joko ken
de hot verdwenen echtpaar Bender van
photographiën. De beide personen die hij
door den kier kon onderscheiden waren de
schilder en zijn vrouw die op zulk een lie
ten hun kenteekenen gedrukt en zijn groen
achtig fonkelende oogen geleken die van
een slang.
Eenige minuten wachtte de ellendeling of
de Japanner hem het eerst aan zou spre
ken, maar toen deze hem geen enkel woord
waardig keurde, begon hij zelf hffonlachend:
„Welnu, heer Kio-Joko, wat zegt u er
wel van, dat ik u zoo spoedig in mijn macht
heb? U hoort dat ik uw naam ken: ik ben
dus zoo vrij mii zilven voor te stellen.
Waarschijnlijk heeft u reeds meer over mijl
hooren spreken: mijn naam is baron Zirbell
Ten minste.... zoo heette ik vroegere
in Duitschland. Ilier ben ik echter nicf
meer baron Zirbel, maar Tobikah, opper-)
priester van de Kukira-secte, van de aan-J
bidders van den heiligen krokodilI
Ik kan u dit alles gerust vertellenUI
zult er waarschijnlijk niet meer in slagen
uw geachten meester te vertellen wat ge ge-j
zien en gehoord heb. Trouwens, zal Het misH
schien niet zoo heel lang meer duren, dal
wc hem ook in onze macht hebben.... I
De heilige krokodil begunstigd ons slechtj
als we hem vele menschen offeren, en, daa
vreemdelingen hem het Dest bevallen, za
hij aan u en het echtpaar Bender een sma'
kelijken maaltijd hebben.
Welnu, m'n beste Joko, verheug )e maa
reeds in de eer, door den goadeiijken _kr<^
kodil opgegeten te worden.... of ben je
misschien bang voor?"
Het monster zweeg een oogenblik en
een helsch hoonlachen vervolgde hij:
„Ik had u gewaarschuwd! Mijnbeer D,j
ning had zoo verstandig moeten zijn ons nil
te achtervolgen. Hij had dienen te begrijpJ
dat hij met mij niet zoo gauw klaar zou zijr
Jij had er ook aan moeten denken, waard
speurhond. Het gaat met jou precies hr
zelfde als met je meester, met het ecnigsl
verschil dat je een beetje eerder opgegetj
wordt.
Maar we zullen er voor zorgen, dat
niet te Tang op hem hoeft te wachten.,
anders zou je je misschien gaan vervelen
den buik van den krokodil.'
(Wordt verrol)
