SE WIP
©ICïPIKS
Een voorstel van het
R.-K Werkliedenverbond.
KRUISSTRAAT
H. J. LAMP, Bartel; o riss tra at 18.
WORDT HEDENAVOND
De email pannen, die wij verkoopen, zijn sterk, gifévrij
en van prima fabrikaat, in overeenstemming met alle
andere Keukenarüke'en in ons magazijn.
Vertrek van den gouverneur Van
Suriname.
Een kwestie van een muurafscheiding
Gevonden dieren en voorwerpen.
KUNIS.
Het gas-huisje op de Kruisstraat.
HEEMSTEDE
VELSEN.
ZANDVOORT.
VRAGENPUS.
VIRGINIA
Best bekend,
meest gevraagd
VerpakWng - ooit voor ntli8 - onder Garantie
;n naast de komische maken de gevoelige
tooneeltjes met het oude moedertje dezen
zcs-acter het bekijken meer dan waard. De
film was blikbaar gecoupeerd, wat aan het
geheel geen schade deed, en we zouden
blijk geven van slecht vertrouwen in de
Luxor-directie, als we verwachtten, dat deze
besnoeiing alleen voor den eersten avond
gold.
Daarom bevelen we dit programma gaarne
TOEPASSELIJK VERKLAREN VAN
HET COLLECTIEF ARBEIDSCON
TRACT VOOR DE BOUWVAX-
KEN IN DE BESTEKKEN VOOR
VANWEGE DE PROVINCIE UIT
TE VOEREN WERKEN
Ge dep. Staten schrijven aan de Staten
het volgende
Bij besluit van Uwe Vergadering van 2
December, werd om prae-advies ia handen
van ons College gesteld het adres van de be
sturen van den Algemeencn Nederlandschen
Bouwarbeidersbond, den Nederlandschen
Roomsch Katholieken Bouwvakarbeiders
bond, en den Nederlandschen Christe-
lijken Bouwarbeidersbond, houdende ver
doek in de bestekken van voor rekening van
de Provinciè uit te voeren werken, voor zoo
ver de arbeidsvoorwaarden betreft, de be
palingen van het landelijk collectief con
tract, gesloten tusschen bovengenoemde bon-
Ken en den Patroonsbond voor de Bouwbe
drijven in Nederland en den Nederlandschen
Roomsch Katholieken Bond van Bouwpa-
troons, van toepassing te verklaren. Later is
nog ingekomen een aan de Staten gericht
adres van dezelfde strekking van 'de beide
reeds bovenbedoelde patroonsbonden.
Waar uit het bovenstaande blijkt, dat door
vereenigingen zoowel van werkgevers als
werknemers, die tezamen geacht kunnen
worden een groot deel der belanghebbenden
in het bouwvak te vertegenwoordigen, de toe
passing van bovenbedoelde arbeidsvoor
waarden wordt gewenscht, bestaat bij ons
College geen bezwaar, bij door de Provin
cie uit te voeren bouwwerken aan dat ver
langen zooveel mogelijk te voldoen.
Intusschen moet niet uit het oog worden
verloren, dat de meeste vanwege de Provin
cie uit te voeren werken, zooals onderhouds
werken aan dijken, wegen en kanalen, het
leggen van waterleidingbuizen en kabels,
niet als bouwwerken in den. gewonen zin
kunnen worden aangemerkt, zoodat het
collectief contract daarop veelal bezwaarlijk
van toepassing zal kunnen worden verklaard.
Ook zal de omstandigheid dat genoemde wer
ken veelal op het gebied van verscheidene
gemeenten worden verricht tot moeilijk
heden aanleiding kunnen geven.
Ingevolge het bepaalde in artikel 159 der
Provinciale wet behoort de vaststelling der
voorwaarden van aanbesteding der door de
Provincie uit te voeAn werken in het al
gemeen tot de bevoegdheid van ons College.
Gedep. Staten stellen daarom voor de
beide adressen ter afdoening in hun handen
te stellen.
Geschied dit, dan zullen zij, in overeen
stemming met bovenstaande beschouwngen,
voortaan 't bedoelde landelijk collectief con
tract in de bestekken van door de Provincie
uit te voeren werken, voor zoover het de
arbeidsvoorwaarden betreft, van toepassing
verklaren voor die werken, welke naar het
oordeel van het College het in dat contract
bedoelde karakter dragen, mits voor de ge
meente, waarin het werk wordt uitgevoerd
een collectief contract is aangegaan. Zou
voorts een in verschillende gemeenten uit
gevoerd werk overeenkomstig zijn aard voor
toepassing van hel collectief contract in
aanmerking komen, dan zijn zij bereid nader
te overwegen op welke wijze in dat bijzonder
geval de hierboven bedoelde moeilijkheden,
aan het verrichten van werkzaamheden in
gemeenten van verschillende loonklassen
verbonden, zullen kunnen worden onder
vangen.
UITVOERING „OLYMPIA".
Dinsdag, 27 Jan. a.s., zal de Ontspannings
club „Olympia" in het gebouw van de St.
Joseph-Gezellenvereeniging aan de Jans
straat 59, hare tweede jaarlijksche uitvoe
ring geven voor hare donateurs en leden.
Evenals het vorig jaar is ook thans weer een
uitstekend verzorgd programma samenge
steld rhytmische oefeningen, muziek en
zang wisselen elkaar af, terwijl een geestig
comédiestukje den avond zal besloten.
De zang zal onder leiding staan van me
juffrouw Jos. Schrederhoff, die ook ditmaal
wederom zelf eenige solonummers zal ten ge-
hoore brengen, aan de piano geaccompag
neerd door mejuffrouw Lous Wiegant.
Het müziek-ensemble „De Krekel" zal
eveneens wederom zijne medewerking ver
benen.
Naar wij verder nog vernemen, zal den vol
genden avond dezelfde uitvoering worden
gegeven voor de Diocesane Ver. van R. K.
Bijzonder Onderwijs in het Bisdom Haarlem.
MARIAVEREENIGING.
Bovenstaande vereeniging heeft Donder-
lagavond in het Rozapatronaat haar jaarver
gadering gehouden. Mej. C. Coenen, mevr.
j. Hamers en mej. B. Kamers waren aan de
beurt van aftreden. De beide eersten wer
den herkozen, terwijl de laatste zich niet meer
herkiesbaar stelde. Met algemeene stemmen
is mej. H. Klaassen als bestuurslid gekozen.
Het jaarverslag van de secretaresse en de
penningmeesteres werden goedgekeurd. Mej.
Gretha Govers en mej. Agnes Rijbroek wer
den verzocht om de boeken en de kas te ko
men nazien.
De vergadering was tamelijk goed bezet
en mej. Bulters was zoo welwillend haar
■nuzikaal talent ten gehoore te brengen.
Een groot aantal personen heeft Vrijdag
middag bij het vertrek van Amsterdam van
het stoomschip Stuyvesant, waarmee de gou
verneur van Suriname, mr. A. J. A. A. ba
ron van Heemstra, die gedurende zijn va-
cantie te Blocmer.daa! verbleef, met zijn ge-
zin naar Suriname terugkeert, van zijn
hartelijks belangstelling doen blijken. En
kele ondernemingen te Amsterdam hadden
bloemen gezonden voor de echtgenoote van
den gouverneur, die te iJmuiden aan boom
komt, en verscheidene personen kwamen
baron Van Heemstra aan de Suriname-
kade een voorspoedige reis wensc'nen Na
mens den minister van koloniën was aanwe
zig de chef van diens kahinet, de heer Th,
van Voorthuysen; namens de Nederlandsche
Handel-Mij. waren er haar directeuren, de
heeren mr. J. Bierens de Haan en F. P. J. j
Vester. Voorts deden den gouverneur onder
meer uitgeleide de heeren J, van Hasslt en
D. ÏTudig, directeuren van de Kon. West-
Indische Mail; mr. C M. F Schoch, hoofd-
directeur van de surinaamsche Bank: mr. h.
H. A. van GybJand Oorterhof, oud-directeur
van de Petroleummij Corona in Mexico, en
jhr. mr. D. E, van Lennep, lid van Gedepu
teerde Staten van Noord-Holland.
Klokslag 12 uur klonk de laatste stoom
fluit en werd het anker ^eheschen. Nog ge-
ruimen tijd wuifde baron Van Heemstra ovei
dc verschansing zijn vrienden toe.
Door den heer M. Woud, hoofdinspecteur
van politie, is een adres aan den Raad ge
richt, waarin hij een bedrag van 270 vraagt
voor schadevergoeding van aan zijn huis
toegebrachte schade, on'staan door slooping
van perceel Pieter Kiesstraat 43.
In de toelichting tot dit verzoek deelt
de heer Woud mede, dat hem door den
waarnemend directeur van openbare wer
ken was medegdee'd, dat de scheidtn^smuu-
buitenmuur zou worden, doch bepleisterd
cc vern'euwd zou worden fwat noodzake
lijk zou blijken, zou geschiedcnl echter zon
der cnko'ten voor den heer Woud.
Later bleek, dat bepleistering niet mo-
geF'k was. Herstelling van den muur kostte
540.—.
Daar de toestand van d enmuur, zelfs
na stvtting, vooral bü wind nog steeds ge-
va arli'k bleef, de slooner van Leeuwen (die
adressant 50 had toegezegd, indien hij
den muur niet behoefde t» benlcisteren,
welk geld hii evenwl bij O.W. moest de-
ponee-enl moest beginnen te berd°isteren,
om niet in boete te vervallen, heeft ad-es-
sent zich noodgedwongen, en me-e om deze
50 niet te versielen. tot een drietal aan
nemers gewend, die het herstellen van dezen
mun- hebben oogegeven resp. voor 660,
f 435 en 540. waaronder niet begrepen
2 kozünen en scHlde-werk, tcrwül de muur
-ou worden opgetrokken van oude steenen.
Omdat de laagste inschrijver enkele jaren
geleden nog een opperman was, is het werk
«•rkrnd aan den aannemer De Klerk voor
540.
Daar adressant als gemeente-ambtenaar
in geen geval tegen de gemeente wilde pro-
cedcereo, boewei hem te kennen was ge
geven dat hii in verband met artikel 1401
B.W. zeker in het gelrk gesteld zou wor
den, heeft hij zich eerst gewend tot den
directeur van O W,, daarna tot wethouder
P.cin-lda, vedvolgens tot het college van B.
en W, en thans tot den Raad, met het be
leefde verzoek hem minstens voor de helft
van bovengenoemd bedrag, ziinde 270
te gemoet te komen, daar bij door omstan
digheden buiten zijn wil en ter verbetering
en verfraaiing van een bestaanden toestand,
door de gemeente Haarlem tot deze uitgave
is genoodzaakt.
Ook ziine poging, om zilne woning voor,
ti'dfens of na de slooping ic verkoopen om
zoodoende voor een en ander gevrijwaard
te blijven, mochten niet baten.
A. H. Kuijpers, Oiieslagersiaan 20; cciu-
uur (blauw) A. P. Oldemark, Soendastr.
18, Schoten, ceintuur (bruin) G. Wit, Vier-
ïterrenstr. 18, geldstukje D. W. C'. Joppg,
Kinderhuisstr. 7rood, rijwielpotnp F. Hau-
terman, Damstraat lOrood, muts M. Poel
geest, K. Begijnestraat 18rood, medaillon
Jasper, L. Vlamingstr. 25rood, postduifG.
v. Kampen, K. Heerenstr. 9rood, rijwielspat-
iap P. Schelvisch, Magdalenasteeg 7, rij-
wielbel. plaatje Mevr. Visser, Brederodestr.
2, damesspeld W. Boexer, Spion kopstr. 15,
schoentje G. Balk, Teylerplein 56, tang Ï-I.
Bijster, Boogstr. 2, Heemstrede, taschje met
inhoud; Bertie, Heemstede?, herdershond,
„Kennel Fauna" v. Praag, Geweerstraat 70,
zwart-gele hond, idem F. v. Putten, Kool-
steeg 9, gele dames-handschoen P. J. v.
Deutekom, L. Boogaardstr. 1, handschoen
met zakdoek Carels, Kruisweg 56, hangertje
Directeur Postkantoor Ged. Oude Gracht,
vulpen Bollens, Ostadestr. 7, bont P. J.
J. Smit, Gr. v. Wiedstr. 19, ballen G. Nij-
huis, Gr. Willemstr. 19, bal W. A. Stap
horst, v. Beeresteijnstr. 47, bril ia étuiPo
litiebureau, Smedestr. idem J. Brouwer,
Oostvest 78, idem Rupke, Kloppersingel
37, poesje (grijs) v. Ruijven, Jansstr. 12,
zwart poesje J. J. Rofcietsch, Duinrust,
Overveen, kettinkje Stolkes, Paul Kruger-
str. 54-ood, poes (grijs) „Kennel Haerlem"
P. de Graaf, Tugelastr. 18zwart, wit-zwarte
poes idem.
Gisteren herdacht de zoo welbekende Jan
Kunis, in dienst bij de fa. Rustman in „De
Gedienstige Boer" aan de Schalkwijkerstraat,
den dag, waarop hij voor 25 jaar bij deze
familie in dienst trad. Hoewel de jubilaris
reeds gisteren eenige fraaie cadeaux gewerden,
waaronder een prachtige leuningstoel en een
klok met coupes, terwijl ook het cadeau onder
couvert niet was vergeten, vond de officieele
feestelijkheid eerst gisterenavond plaats.
Vanzelfsprekend behoefde de jubilaris giste
ren niet zijn dienst waar te nemen, en het
was voor hem dan ook een groote verrassing,
toen hij gisteravond den stal, waar hij Steeds
werkzaam is, keurig versierd terug vond met
guirlanden en andere fraaiigheden. Hier was
het ook dat door de zorgen van vrienden en
buren een muziekcorps den jubilaris een
serenade bracht.
Onder een enorme belangstelling marcheer
de het muziekkorps van den heer J. Scholte
naar den versierden stal, alwaar- de jubilaris
te midden van zijn familie, een eereplaats
had ingenomen. Op de tafel prijkte een bloem
stuk met palm van de firma G. Metselaar en
Zoon voorts een prachtige bloemenmand,
aangeboden door vrienden en kennissen
van Jan. Boven de staldeuren wapperde
de Nederlandsche driekleur. In één woord,
de stal, waar de jubilaris 25 jaar zijn werk
zaamheden als stalbaas heeft verricht, was
in waren feestdos gestoken. Zelfs de voer
bakken waren voor deze gelegenheid netjes
wit gekalkt. De ruiven voor de paarden waren
eveneens met groen versierd.
Door het muziekkorps werden eenige
nummers ten besté gegeven. De jubilaris
was tijdens deze ovatie zeer onder den in
druk; deze onverwachte hulde moet hem
ook wel zeer getroffen hebben. Zoo'n groote
belangstelling, ook van de zijde van het
publiek, had onze Jan niet verwacht. Alle
belangstellenden waren vol geestdrift. De
feestcommissie, bestaande uit de heeren A. J.
Schouten, Th. Stokman en Th. Cuperus,
hebben werkelijk eer van hun werk gehad.
Kosten en moeiten zijn er niet gespaard, om
dit jubileum voor Jan tot een onvergetelijken
dag te maken.
Tijdens de serenade kwam olotseling een
gaping onder het talrijke publiek, daar een
ieder zich spoedde naar de Lange Brug,
alwaar een wagen van de E.S.M. in brand
stond. De politie zorgde als altijd voor een
goede orde op dit drukke punt. Zoodra de
serenade geëindigd was, begaven de jubilaris
en zijn familie zich naar de gelagkamer van
den heer Rustman.
Hier werd Jan op hartelijke wijze toege
sproken door den heer A. J. Schouten.
Deze hi-ld een mooie felicitatie-redevoe
ring, waarin hij tevens schetste, hoe Jan
trouw zijn plichten vervuld heeft in de afge-
loopen 25 jaar en zich dan ook veel vrienden
verworven heeft.
Na deze toespraak hield, een zeer goeden
vriend van Jan een voordracht, van schetsen
uit diens leven. Aardige momenten kwamen
hierin voor o.m. Jan op zijn hobbelpaard. Jan
op 18 jarigen leeftijd met zijn meisje in een
wagentje voorts ontbrak de ezel en de ton ook
niet.
Door den oudsten zoon van Kunis werd
op treffende wijze, een gedicht gedeclameerd.
Zeer ontroerd was de jubilaris tijdens dezen
wensch, evenals trouwens de geheele familie
want Jan Kunis heeft in zijn leven veel droe
vigs ondervonden.
De avond werd verder in intiemen kring
doorgebracht, en men bleef nog geruimen
tijd gezellig bijeen. Deze dag, zal nog lang
in herinnering blijven bij den jubilaris en
zijn familie.
's Morgens was in de parochiekerk van den
H. Joanes den Dooper een H. Mis gelezen
voor Kunis, waaronder de familie ter H.Tafel
naderde.
De pendule met coupes was geschonken,
door de kinderen' van de Wed. Rustman.
De Wed. Rustman en de heer H. C. R ast
man gaven den jubilaris een enveloppe met
inhoud, vele bloemstukken en felicitatie's van
vrienden en bekenden, stroomden binnen.
De versierde stal, zal tot en met Zondag
zoo blijven, daar menigeen, nog gaarne een
kijkje zal willen nemen op welke wijze Jan
Kunis gehuldigd is.
Keuen wordt net sinds kort gebouwde,
doch daarom ,niet minder bekende gemeen
telijk gas-huisje (een meer weidschen naam
i; misschien „toonzaal voor alle gasbenoodigd-
heden") geopend. Het gebouwtje zelf be
schrijven is voorzeker i iet meer noodig,
laar ieder die het slechts eenmaal gezien
h'.eft, er 's nachts nog van droomt vanwege
ue narcisachtige kleurencombinatie. We kun
nen daarom dan ook niet anders zeggen, dan
dat dit hyper-modern product aan zijn'
eisch van het „i-i-de-gaten-loopen" volko
men beantwoordt. Daar het inwendige
conform het uiterlij' is, is een bespreking
hierover eveneens vcikomen overbodig. De
inhoud vraagt echter wel de aandacht, en
deze bestaat uit allerhande soorten gastoe-
'tellen, zoowel voor particulier, als voor het
klein- en groot bedrijf geschikt.
Vooreerst gasfornuizen, dan automatische
geizers, centrale verwarmingstoestellen, ka
chels, enz. enz. Van al deze artikelen waarvan
het overgroote gedeelte wel bij het publiek
bekend zal zijn, verdient voorzeker de mis
schien wat minder bekende, doch daarom
geenszins minder doelmatiger, centrale gas-
verwarming, een bijzondere aandacht. De
verwarming van deze centrale geschiedt
door heet water, dat verhit wordt in een toe
stel, hetwelk het groote voordeel heeft dat het
in een ietwat uitgediepte kast geplaatst kan
worden en men er totaal niet naar behoeft
om te zien. De regeling ervan is geheel auto
matisch, d.w.z. men heeft b.v. een installatie
voor 5 kamers laten aanleggen, dan wordt
voor iedere kamer welke men wil verwar
men, door het omdraaien van een knop in
de desbetreffende kamer, de toevoer van
heet water automatisch van uit het toestel
geregeld terwijl aldaar ook het gas vermeer
dert of vermindert, a! naar gelang het aan
tal kamers, dat men verwarmert. Is voo
geen enkel vertrek verwarming noodig dan
wordt de toevoer van gas automatisch afge
sloten, alleen een z.g. „dag pitje" zorgt voor
een direct gebruik. Deze gascentrale biedt
dus oneindig meer voordeelen dan een voor
kolen ingerichte installatie.
Wat verder de bedoeling van deze toon-
en demonstratie-zaal is, zal een ieder duide-
ijk worden die er steeds een kijkje inneemt.
Steeds zullen er verschillende toestellen
voor gasverbruik geëxposeerd, en model
kamers én keukens ingericht worden, om het
publiek de voordeelen van het gasverbruik
aan te toonen. Het behoeft natuu lijk niet
gezegd dat er geen verkoop van de tentoon
gestelde artikelen plaats vindt dat wordt
geheel aan de installateurs overgelaten.
Ten slotte rest ons nog te wijzen op de
keurige heldere gas-verlichting h de toon-
katners zelf wel ke o ir elect! f c e verlich-
ti g niet beho ft d te doen.
Mandolineclub „Koning David." Mor
gen (Zondag)avond geeft de R. K. mando
lineclub ..Koning David" een uitvoering in
het R. K. Vereenigingsgebouw.
Er is een mooi programma samengesteld.
De muziek zal worden afgewisseld door het
optreden varf bekende duettisten.
Nieuwe bewaarschool? Op Maandag
avond 26 Januari a.s. zal in het vergader-
lokaal der Ger. kerk aan de Koediefslaan
I een .vergadering worden gehouden met het
j doel stappen te doen tot verbetering van 't
voorbereidend L. O o.a. door het doen
bouwen van een nieuwe bewaarschool voot
het zuidelijk deel van Heemstede.
Gemeentezaken. B. en W. stellen voor
aan J. de Vilder, te Velse*-oord, te ver
knopen een perceel grond, groot ongeveer
150 M2, aan den Zeeweg tegenover de
vocrmr'ge tuchthuisschool, te Velseroord,
teger -'en r-"s ven 8 per M2.
B. en W. stellen voor, ten behoeve
v?n wegverbree-'ing te aanvaarden van F.
W. Kocbx, te Driehuis, een strook grond
aan den Hegelingcrwcg, ter grootte van on
geveer 355 M2 en van mej. J. L. Enschedé,
te Santpoort, een. perceel grond groot on
geveer 175 M2 ten behoeve van de afron
ding van den bocht in den Hagclingerweg
tegenover den Biezenweg.
- B. en W. stellen voor aan K. Wijker
vrijstelling te verleenen van artikel 68, al, 3
der bouw- en woningverordening.
B. en W. stellen voor, afwijzend te
beschikken op het adres, waarin de N. V.
Mij. tot aanneming van bouwwerken „Ken-
nemerland", te Velseroord, in beroep komt
tegen het besluit van den raad, houdende
weigering van een door haar gevraagde ver-
gv-rón* tot liet h""Wen van v:cr woningen.
In overleg met adressante zullen B. en W.
evenwel trachten inzake het maken van een
nieuw plan een oMossin* t» vinden,
Statuten. De Staatscourant bevat de Sta
tuten va nden Zandvcotsc.hcn Kring „Gods
dienstig Leven", gevestigd te Zandvoort.
Vr. Hoelang dragen de erfgenamen van
iemand de aansprakelijkheid van een borg-
ste'lin* deteebend door den erflater?
Antw. De verbintenissen der borgen gaan
over op de erfgenamen, zoo luidt het wets
artikel. Wij zeuden bijzonderheden moe'en
kennen vcor uw geval om u daarvcor een
juist antwoord te kunnen geven-
Zoo langzamerhand keert het koele ver
stand onder ons Roomsche volk terug. Nu
de agitatie van Prof. Veraart gaandeweg
als „kouë drukte" wordt aangemerkt en de
zekerheid bestaat, dat noch de rentelooze
leeningen, noch zijn anti-democratische be-
drijfsorgan'.satie eenige kans van verwezen
lijking hebben, nu wordt het tijd de volle
aandacht te wijden aan het voorstel zelvi
van Mgr. Nolens
Al aanstonds moet ons de klacht van het
hart, dat het Bondsbestuur zoo bitter wei
nig heeft gedaan, om zijn voorstel omtrent
het verkiezings-program te populariseeren.
Welk bestuur van welke organisatie ook zou
verzuimd hebben wetende dat een felle
oppositie klaar staat, om tal van amende
menten in te dienen een behoorlijke
toelichting op zijn voorstellen te publicee-
reft? Dit verzuim is des te zonderlinger, nu
in dit geval de toelichting op het voorstel
door Mgr. Nolens zelf in de Tweede Kamei
opmagistrale wijze was gegeven. Wij erken
nen, dat deze rede in de pers ruime publi
citeit heeft gekregen; maar daarmede kan
niet worden volstaan: wat in de dagbladpers
verschijnt, is voor bet groote publiek zeet I
spoedig vergeten. Daarom had het o.i. op
den weg van het Bondsbestuur gelegen het
ontwerp-program, vergezeld van de toelich-
ting van Mgr. Nolens, in brochure-vorm te
doen verschijnen. Zeer veel verwarring zou
zoodoende voorkomen zijn.
Het ergste is echter nu wel achter den
rug. Het eenige punt van meeningsverschil
kan alleen nog bestaan in het voorstel van
het R. K. Werkliedenverbond nopens de so
ciale paragraaf.
Wij drukken tot goed begrip onder elkaai
de beide voorstellen af:
Voorstel Mgr. Nolens.
Bevordering van zoodanige ontwikkeling
door arbeidswetgeving, 'dat steeds meer de
regelingen betreffende de arbeidsovereen
komst in bedrijf en onderneming getroffen
kunnen worden door de organisaties van
werkgevers en werknemers, behoudens goed
keuring en toezicht door dc Overheid, bin
nen de grenzen doot de wet gesteld; daar-
bm wettelijke regeling van de collectieve
arbeidsovereenkomsten, inclusief de moge
lijkheid tot bindendverklaring. De uitvoering
der sociale verzekeringen worde, voor zoo
ver mogelijk, opgedragen aan de samenwer
kende organisaties van werkgevers en ar
beiders.
Voorstel R. K. Werklieden bond.
Bevordering van zoodanige ontwikkeling
der arbeidswetgeving, dat steeds meer Ou
regelingen betreffende de arbeidsovereen
komst in bedrijf en onderneming getroffen
kuhnen worden door colleges, samentfestela
uit vertegenwoordigers van de organisaties
van werkgevers en werknemers, behoudens
goedkeuring en toezicht door de overheid
binnen de grenzen door de wet gesteld.
In dezen geest mede wettelijke regeling
van de collectieve arbeidsovereenkomst in
clusief de mogelijkheid tot verbindendver
klaring.
De uitvoering der sociale! verzekeringen
worde voor zoover mogelijk opgedragen aan
de samenwerkende organisaties van werk
gevers en arbeiders.
Het spreekt van zelf, dat wij groote waar
de hechten aan de verlangens van het R. K.
Werkliedenverbond en dat wij er hoogen
prijs op stellen met dit Verbond tot akkoora
te komen.
Er is reeds zoo lang en dikwijls zoo heftig
over de bedrijfsorganisatie tusschen de R. K.
Werkgevers en de R K. Arbeiders gerede
twist, dat de mogelijkheid van een hereem-
ging ons bijzonder sympathiek zou zijn.
Wij gelooven, dat de actie van St.MichaSi
en de houding door het R. K. Werklieden
verbond daartegen aangenomen, ertoe moet
bijdragen om elkander op beVredigénde
wijze icrug te vinden
Vooreerst zien wij, dat het R. K. Werkl.
Verbond de zinsnede over de organisatie
der sociale verzekeringen zonder amende
ment van Mgr. Nolens overneemt en dat ook
de wettelijke regeling der Collectieve Ar
beidsovereenkomst gelijkelijk door Mgr. No-
lens en het Werkliedenverbond wordt ge
wenscht.
Het eenige punt dat verschil kan opleve
ren bestaat hierin, dat het R. K. Werkl.
Verb, in tegenstelling met het voorstel-No-
lens dc ontwikkeling der arbeiders-wetge
ving en in verband daarmede de regelingen
betreffende de arbeidsovereenkomst in be
drijf en onderneming steeds meer getroffen
wil zicndcor colleges, samengesteld uit ver
tegenwoordigers van de sociale organisatie».
De vet gedrukte woorden „door colleges i
enz.", komen in het plan-Nolens niet voor,
O.i. volkomen terecht, omdat in dit verkie-
zingsprogram niet vooruit geloopen mai;
worden op een bepaalden vorm, waarin de
zoo sympathieke en door ons volkomen ge-
deelde gedachte van het zich-zelfbesturend
bedrijfsleven zal moeten worden gekleed. i
Het R. K. Werkl. Verbond spreekt al da- j
delijk van colleges en schijnt daarbij voorai
te derken aan een dusdanige wijziging der
Arbei 1swet, waardoor het ambtelijk en uni
form karakter aan die wet wordt ontnomen
en de arbeidsduur geregeld zal worden be-
drijfsgewijs door in het bedrijf zelf gevormde
lichamen. N
In andere hoedanigheid dan van bestuurs
lid van het Werkliedenverbond beeft de
heer Kuiper in de vergadering van den Bond
van R. K. Kiesvereenig'ngen in den Rijks
kieskring Utrecht, volgens het verslag in de
Maasbode van Zondag 18 Januari, als volgx
het amendement waarover het hier gaat ver
dedigd:
„Bij punt 6 komen mede in behandeling
de bekende aanvullingen en verduidelijkin
gen, voorgesteld door het R. K. Werklie
denverbond.
Het bestuur ontraadt deze amendemen
ten, daar door anderen er een zekere keuze
van stelsel uit gelezen kan worden.
De heer Kuiper zet uiteen, dat de bedoe
ling is de bemoeiing van Rijksorganen in
zake de verhouding tusschen werkgevers en
werknemers te vervangen door de bemoeiing
van de belanghebbende groepen.
De heer Bruna wijst er op, dat hierom
trent nog te veel verschil van gevoelen be
staat. waarop de heer Kuiper repliceert,
dat het een katholiek beginsel is, dat de
Overheid zich moet terugtrekken uit hare
bemoeiing inzake uitvoering der Arbeids
wetgeving. Als de Overheid zich terugtrekt,
dan moeten er organen komen, welke hare
taak overnemen en welker bevoegdheid na
tuurlijk in de wet vastgelegd moet worden.
Spr. nu is van oordcel dat deze bemoeiingen
dan moeten worden overgedragen in handen
van de belanghebbenden zelve. Een en an
der is los van den vorm van bedrijfs-orga-
nisatie, los van die punten, waarover geen
eenstemmigheid bestaat.
De heer Smulders: En los ook van die
interpretatie, welke anderen er aan geven,
in casu de R K. Werkgeversvereniging.
De Voorzitter deelt nog mede, dat de toe
lichting van den heer Kulper's besluurs te
genstand minder sterk maakt, doch uiterste
voorzichtigheid met Mgr. Nolens gewenschi
acht, waarna de amendementen-Utrecht
worden aanvaard met 62 tegen 37 stemmen.
Nu zijn wtj het terstond volkomen met
den he r Kuiper eens, dat het een katholiek
beginsel la, dat de Overheid zich moet te
rugtrekken uit hare bemoeiing inrake uit
voering der Arbeidswetgeving. Dat is O»
grondgedachte, die alles beheerscht.
Over het beginsel zijn wij bet dus eens.
Het gaat dus nog slechts over bijkomstig
heden en nevenzaken en als zoodanig noe
men wij ook „den vorm", waarin de auto
nomie van het bedrijfsleven zich zal moeter»
openbaren.
Laat ons nu bij ons pogen om tusschen
den heer Kuiper en ons een brug te bouwen
scherp onderscheiden tusschen de diverse
terreinen, waarop dc Overheid zich met hex
bedrijfsleven dient in te laten
Een zeer voornaam punt is en blijft daar
bij de regeling der arbeidsvoorwaarden in
engeren zin t. w. het loon, het loonstelsel,
het loonbedrag, de arbeidsduur, de uitbeta
ling van verzuimde uren, het ontslag, de
proeftijd, enz. enz. Dat alles werd voor
dat de Arbeidswet werd ingevoerd tus
schen werkgevers en werknemers conïrac-
tneel geregeld en naar onze meening kau
deze wijze van handelen niet vervangen
worden door een andere, waarbij al die za
ken door een bedrijfsraad en een verorde
ning zouden worden opgelegd. In oAze bro
chure „De Maatschappijvorm" hebben wij
uitvoerig uiteengezet, waarom de contrac-
tueele vorm gehandhaafd moet blijven.
Naast dit belangrijk complex van onder
werpen, betrekking hebbende op regelingen
nopens arbeidsvoorwaarden in bedrijf en
onderneming, staat een reeks andere, waar
bij de cop.tractueele verhouding hetzij uit
de natuur der verhouding, hetzij uit de Wet,
niet mogelijk is, althans op den achtergrond
komt te staan.
Wij kunnen ons b.v. de uitvoering der so
ciale verzekeringen voor zoover deze niet
tot onderdeel van het arbeidscontract ge
maakt kunnen worden niet denken zon
der allerlei colleges, die een permanent ka-'
rakter moeten hebben. Komt de zoo ge-
wenschte regeling van het Rijkskinderfonds
tot stand, dan ligt het voor de hand, dat de
uitvoering daarvan zal worden opgedragen
aan de samenwerkende organisaties van
werkgevers en werknemers. Deze samen
werking laat zich wederom niet anders den
ken dan in een permanent college.
De Hooge Raad van Arbeid met zijn be
langrijken werkkring berust wederom niet
op een contract, maar op de gedachte van
permanentie. Bij den Ned. Werkloosheids-
raad, de Rijkscommissie voor Werkverrui
ming den Spoorwegraad, de Commissie voor
de Exportcredieten, de Commissie ter uit
voering van het Werkloosheidsbesluit enï.
staat de zaak niet anders
Men hoede zich echter voor simplisme en
voor overdrijving en ga telkens weer met
zichzelven te rade, welke vorm (de contrac-
tueele dan wel de commissoriale) in een be
paald geval de meest doelmatige is. Hier
kan geen theoretische voorkeur de beslis
sing geven: de practijk diene als gids.
Door het feit, dat het R. K. Werklieden
verbond de collectieve arbeidsovereen
komst in tegenstelling met Prof, Veraart
als een goed middel om de arbeidsvoor
waarden in engeren zin te regelen, heeft
gehandhaafd, mogen wij afleiden, dat ook de
R. Kl arbeidersbeweging beide vormen ter
uitvoering van een zelfde gedachte naast
elkaar bestaanbaar acht: n.l. de contractu-
eele en de commissoriale.
Welnu, wanneer dit zoo is, dan heeft het
R. K. Werkliedenverbond zijn denkbeelden
o, i. onjuist geformuleerd door op het
voorstel van Mgr., Nolens een amendement
in te dienen, waardoor deze paragraaf van
het verkiezings-program als volgt zou ko
men te luiden:
„Bevordering van zoodanige ontwikke
ling der arbeidswetgeving, dat steeds meet
de regelen betreffende de arbeidsovereen
komst in bedrijf en onderneming getrol-
fen kunnen worden door colleges, samen
gesteld uit vertegenwoordigers van de oi-
ganisaties van werkgevers en werkne
mers, behoudens goedkeuring en toezicht
door de overheid binnen de grenzen der
wet gesteld."
In deze diusu'e hebben vftj twee woer
den vet doen drukkeftt atbcit)scveyé'crtï
komst" en ...colleges". Weitiii, na hefgccTi
wij hierboven opmerkten over he.t scherpe
onderscheid, dat in acht genomen moet
worden tusschen: de doelmatigheid van den
conlractueelen vorm en den commissorialen
vorm in het een of in het andere geval, zat
het duidelijk zijn, dat wij tegen het amende-
ment van het R. K. Werkliedenverbond
twee bezwaren hebben
Vooreerst gaat het amendement o.i. ten
onrechte uit van de gedachte, dat in de toe
komst altijd en overal ter bereiking van de
autonomie van het bedrijfsleven de commis-
soriaic vorm moet worden gekozen, en ver-
volgens lijdt dit amendement aan inneliijke
tegenspraak dor regelingen betreffende de
arbeidsovereenkomst te laten treffen dooi
colleges.
Om dit laatste punt het eerste te behande- j
len, merken wij op, dat een „arbeidsover- j
eenkomst", zöoals het woord zelf zegt, een
„overeenkomst", een „contract" is: een be-
grip, dat in zichzelf strijdt met de gedachte,
die nu eenmaal in het woord college vastge- I
legd is. Een college neemt een besluit,
brengt een advies uit, stelt e enverordening
vast, legt een boete op, enz., de wilsuiting
van een college kan nooit een „arbeidsover
eenkomst" genoemd worden: bij een over
eenkomst blijven er twee partijen zelfstan
dig optreden, bij een college zijn de partijen
verdwenen, om plaats te maken voor een
nieuwe eenheid, waarin de afzonderlijke
groepen zijn ondergegaan.
Ons eerste bezwaar is nog van ernstiger
aard, omdat het ingediende amendement
voor goed voor alle voorkomende gevallen de
ontwikkeling der arbeidswetgeving wil vast-
Artfath Tobacco CoLtd.. Londen
hechten aan wettelijk erkende colleges.
Men sluit dus de contractueel tot stand ge
komen verhoudingen uit en belandt daardoor
regelrecht in de ijle sfeer van het stelsel-
Veraart.
De verwarring stijgt echter ten top, door
dat ondanks dit amendement, dat een mo
nopolie scheppen wil voor de commissoriale
uitvoering der arbeidswetgeving, de uit
bouw der collectieve arbeids-overeenkomsi
door het R. K. Werkliedenverbond wordt
gehandhaafd!
Hoe valt een en ander met elkaar te
rijmen?
Nu zegt de heer Kuiper en ook de Maas
bode en de Nieuwe Haarlemmer: Zoo wordt
het niet bedoeldl
Wij nemen daar dankbaar en belangstel
lend nota van; maar. moeten dan toch de vrij
heid nemen, om op te merken, dat het
amendement dan weinig gelukkig geredi
geerd is.
Men begrijpe ons goed: wij willen absoluut
in de toekomst niet uitsluiten, dat in voor
komende gevallen een onderwerp, dat de
belangen van werkgevers en arbeiders ge
lijkelijk raakt, door een commissie blijvend
wordt behandeld; maar wij kunnen van den
anderen kant geen genoegen nemen met een
formuleering, die zooals zij thans luidt
een beletsel vormt, om een of ander on
derwerp contractueel te regelen.
Een voorbeeld zal dit verduidelijken. Wan
neer het mogelijk zou zijn art. 28 sub 7 der
Arbeidswet zou uit te breiden dat niet alleen
een verschuiving maar ook een verruiming
der arbeidsuren toegelaten zou zijn, dan zou
„deze regeling betreffende de arbeidsover
eenkomst, zoowel in bedrijf als in onderner
ming" naar onze wijze van zien, het meest
doelmatig contractueel vastgesteld kunnen
worden. In dit geval verwachten wij van
een commissie of coilege geen enkel resv'
taat.
V/ij achten het juist een groote verdien
ste van de redactie, door Mgr. Nolens ont
worpen, dat zij ruimte laat voor beide vor
men: de contractueele zoowel als de com
missoriale.
Daarom dan ook lijkt het ons onjuist,
wanneer het R K. Werkliedenverbond
zij het ook geheel ter goeder trouw en met
dc beste bedoeling zijn amendement aan
prijst als ware-het een simpele „verduide
lijking" van hetgeen er eigenlijk al stond.
I Ten overvloede verwijzen wij naar de toe
lichting, die Mgr Nolens zelf in do Tweede
Kamer op dit "programpunt heeft gegeven
waaruit overduidelijk blijkt, dat de ieidei
der R. K. Kamerfractie den contractueelen
vorm zeer uitdrukkelijk voorop heeft gezet.
Mgr. Nolens sprak op 19 November 1.1. in
het Parlement als zijn meening uit:
„De grondslag van deze verhouding (n.l
die van werkgever tot arbeider K.) is nog
steeds en zal voorloopig nog wel blijven,
die van het individueele arbeidscontract."
Wij hebben ernstig getracht het amende-
merit vari het RJC Werkliedenverbond zoo
te lezen, dat deze gedachte van Mgr. No-
lens daarin zou terug te vinden zijn. Wij zijn
daar niet in geslaagd; integendeel. Daarom
Hebben wij Mgr. Nolens zeil nog eens ovei
dit programpunt gesproken en wij konden
tot ons genoegen vaststellen, dat alleen de
oorspronkelijke redactie naar het oordeel
van den ontwerper* zelf zijn opinie juist en
volkomen weergaf.
Dit moge voor het Bondsbestuur een af
doende reden zijn, om het ontwerp zonder
eenige „verduidelijking," „wijziging," „ver
betering" of „aanvulling" te aanvaarden.
De heer Kuiper moge dan in de vergade
ring van den Utrechtschen Kieskring hog
zoo uitdrukkelijk verklaren, dat het amen
dement los staat van den vorm van bedrijfs
organisatie en los van, die punten, waarovei
geen eenstemmigheid bestaat, hij houde hel
ons ten goede, dat de formuleering van het
amendement alle ruimte laat voor misver
stand en erger.
Laten daarom de R. K arbeiders- en
werkgeversorganisaties zoo verstandig zijn'
de voorzichtige redactie van Mgr. Nolens bij
het Bondsbestuur aan te bevelen,
KORTENHORST.
Wij hebben dr Kortenhcrst gaarne gele
genheid willen geven rijn meening uiteer, te
zetten. Wij verwijzen echter ook naar" de
Sociale Kroniek in dit nummer, waar onzt
medewerker A. J L. belangrijke mededee-
lingen doet voor diezelfde sociale paragraat,
Ons eigen oordeel schorten wij op, tot wij
de uiteenzetting van het Werkliedenvcibona
bestudeerd hebben.
REDACTIE N. H. CT
EASBEGRIJF
ivJ»"ii-' i- ,'ti /-V- Uw
