sakatocen
Weer een dag
verloren door zwakke
gezondheid.
DE SPAARNEBANK
Berichten uit onze vorige oplage
Personalia.
St. Raphael, afd. St. Augustinus.
De Hanzebank.
Capet-kwartet.
Ingezonden mededeelingen
a 60 cents per regel.
Sint Antonius Patronaat.
Dirk Schafer.
Raden van Arbeid.
De Brusselsche Bank.
De stand van de bloembollen.
J eugdconcerten.
De Tweede Kamer-verkiezingen.
Aangehouden.
Een geheele reeks diefstallen.
Nationale Kwartetten Zangwedstrifd
uitgeschreven door „Aurora" te
Schoten.
BURGERLIJKE STAND
1241/,
3831/,
386
362%
167
2J6
"41/2
140%'
387%
8?%
I493/S
90
23
4%
98
103»%
102%
101%-
134
147
462
346
180%
142
126
126
182%.3
4041/5
120
13
160
161
'241/2
387
386
360
INGEZONDEN.
Ernstig ongeluk.
Brand in een kazerne te
Gorkum.
PROV. STATEN VAN NOORD-HOLLAND,
De arbeidstijd van het personeel in de Prov. Ziekenhuizen. De huis
vesting der Prov. Griffie. De verdeeling der watersnoodlasten.
Overtreding Loterij wet. |heer Samuels, daarna twee brokstukken uit
De procureur-generaal concludeerde tot j wer%n .van Beethoven. Een verstandige
verwerping van de cassatieberoepen van M. en n)jfe -:e"ze °us:
van L., wed. H. Z„ G. K.( huisvrouw J. 0.,
en J. van E.( die door de Rechtbank te
Haarlem zijn veroordeeld tot 1 boete we
gens overtreding van de Loterijwet.
Uitspraak 16 Maart.
In verband met een statutenwijziging
is te .Utrecht in vakgroep II van den Bond
van ambtenaren in dienst bij de Nederland-
sche spoorwegen o.m. tot bestuurslid geko
zen de heer L. N. Zwaani alhier.
Na de plaats gehad hebbende vervolg
conferentie op Vrijdag 20 Februari a.s. met
de directie der N. Z. H T. M. en de orga
nisatie-vertegenwoordigers, zal voor boven
genoemde afdeeling te half acht in 't gebouw
St. Bavo verslag ^worden uitgebracht, waar
bij ook R.-K. trammannen geen lid zijnde
dus ook z.g.n Zondagsconducteurs
kunnen worden geïntroduceerd.
Maandagavond had in het gebouw „Sint
Bavo eene vergadering plaats gehad van
crediteuren der Hanzebank voor Haarlem
en Omstreken. Om half negen opende de
heer Van Tetering, voorzitter van de. R. K.
Middenstandsvereeniging, op' de gebruike
lijke wijze de vergadering.
Het Bestuur der Middenstandsvereeniging
heeft gemeend, dat, waar de belangen van
zooveel R, K. Middenstanders te Haarlem
thans op het spel staan, het aanbeveling
verdiende, dat van de zijde van de R. K.
Middenstandsvereeniging een advies zou
worden gegeven, hetwelk in het absoluut
De bedoeling is alle leerlingen der hoog
ste klassen (boven 16 jaar) van de m.u.l.o.
en middelbare scholen in de gelegenheid te
stellen deze uitvoeringen bij te wonen, te
gen een zeer lagen entreeprijs. In den Haag
geeft de gemeente subsidie voor de jeugd-
concerten. Zóóver heeft de H. 0. V. het
hier nog niet gebracht; maar dankbaar moet
toch melding worden gemaakt, dat de ge
meente voor deze uitvoeringen geen gem. i
stedelijke belasting zal heffen.
De uitvoeringen beginnen te half 8 uur j
en duren tot kwart over 9 uur. Het behoeft
bijna geen vraag, of de belangstelling hier i
even groot zal zijn als in Den Haag. Veel j
direct voordeel zal de H. 0. V. van deze
muziekuitvoeringen gezien den lagen
toegangsprijs niet hebben. Maar een
vooruitziend bestuur rekent: wie de jeugd
heeft, heeft de toekomst.
Moge ouders er eveneens van over
tuigd zijn, dat de liefde voor de edele
kunst der muziek het.best in de ontvanke
lijke jeugdjaren wordt aangekweekt!
De Capets brachten door hun kwartet
kunst, die elke beschrijving te boven gaat,
talloozen, die het vorige jaar bij den Beet
hoven-cyclus hun hart hadden verpand aan
deze uiting van schoonheid, naar den mu
ziektempel. Het waren thans César Franck,
Maurice Ravel en Claude Debussy. Was het
wonder, dat de aandacht hoog gespannen
was, nu zij de muziek van landgenooten
zouden weergeven in hun ongeëvenaarden
kwartetkunst? Met Franck, met Ravel, met
Debussy (g-mineur) zijn wij nu vertrouwd
geraakt, maar nog niet hadden wij gelegen
heid de werking zoo onmiddellijk na-een te
ondergaan. Ravel en Debussy blijven immer
i i j j, '.uavigttttMi ivavci cu i>v.uucay uiljvcll luuuci
e aI\v/ an cre"i*eur^n "er Hanzebank nog het meest onmiddellijk werken, Debussy
'C veten maar ai te zeer de groote heeft niets verloren van wat het eenmaal
r»ro 11." o rt.oi"n*vhtrtIii!."rt l« n... J ni.. a - - - -
kosten, welke gerechtelijke liquidatie van
een instelling als de Hanzebank met zich
brengt. Deze kosten te vermijden is voor
de crediteuren het meest gewenscht en
daarom, alsmede in verband met het tempo
van terugbetaling, is het advies van het
Hanzebestuur: „Stemt voor minnelijke liqui
datie!"
De heer Ouwendijk, directeur van het
bijkantoor Haarlem, zette het standpunt
der Hanzebank omtrent deze aangelegen
heid in den breede uiteen. Hij wees op het
artikel van de Maasbode van 4 Februari,
waarin de redacteur van dit blad een in
terview publiceerde met Mr. A. M. cle
Groot. Deze verklaarde nog kort geleden
voor de Haagsche Rechtbank, in het volle
bewustzijn van de verantwoordelijkheid, die
hij daarmede in verband met zijn ambtseed
op zich laadde, dat, indien de minnelijke
liquidatie vordt aanvaard, aan crediteuren,
na verloop van tijd, de volle 100 pet. zal
kunr.en worden uitgekeerd. Tevens wees
de heer Ouwendijk op het feit, dat Directie
en Commissarissen der Bank de liquidatie
geheel kosteloos, zonder salaris of vacantie-
gelden, zullen leiden, I etgeen, vergeleken
bij de salarissen van curatoren, van niet te
onderschatten beteekenis is.
Hierna werd de volgende motie in stem
ming gebracht: Crediteuren van de Hanze
bank Haarlem c. a., in vergadering bijeen,
spreken als hunne meenig uit, dat minne
lijke liquidatie in aller belang is en roepen
daartoe de medewerking van alle niei-
aanwezige crediteuren dringend in."
Deze motie werd, na eeige besprekingen,
met bijna algemeéne stemmen aangenomen.
Een der aanwezige crediteuren meende
er op te mceteu wijzen, dat, wanneer een
commissie uit de crediteuren zou benoemd
worden, dez hunne persoonlijke belangen
bo ven de belangen-van alle andere credi
teuren zou kunnen stellen. De heer W. van
Liemt vond deze woorden niet erg vleiend
voor de vergadering, waar bij voorbaat de
benoemde commissie reeds het brevet van
wantrouwen medekr°"g. Ook hij was van
meenintt, da' minnelijke schikking, geleid
door het huidige bestuur, onder toezicht
e ncr commissie van crediteuren, in aller
be'ang is.
De heer Ouwendiik vond in een der ge
stelde vr?gen aanleiding om te wiizen op Je
voorbeeldige leiding der directie. Circa twee
jaar is het schip zinkende en dreigt thans
te vergaan in de gcl'-en vin het wantrouwen
doch de dbeetle behield de leiding en re
kent het zich tot een eeretaak den credi
teuren het geld, wat zij in vol vertrouwen
bii ons gebracht hebben, terug te betalen.
Een dusdanige leiding moet waardeering af
dwingen en waar de directie zich voorts nog
ons teweegbracht; eer geldt het tegendeel:
na dat eerste aanhooren is zóóveel aan het
notenblad toevertrouwd in minder gelukkige
oogenblikken dat dit kwartet ons geldt als
het heerlijkste wat ontdaan van alle tradi
tie in den vorm is uitgezegd in de muziek.
In dat estherisch stemmenweefsel beluis
teren wij de stemmen der ziel van den
dichter Debussy, in die harmonieën van on-
gekenden oorsprong, hervinden wij de ge
waarwordingen, die ons vreemd doen staan
tegenover ons zeiven en waarvan aardsche
dingen ons den oorsprong niet kunnen zeg
gen.
■óoo ook speelden de Capets deze immer
scheone muziek, onwezenlijk, immaterieel,
want technisch ideaal.
Bij Ravel was suggestief de werking der
deelen in levendig tempo. Het „trés lent"
liet ons meerdere momenten los, het lijkt
alsof de eerste glorie ietwat is verbleekt, ai
geef ik toe, dat bij Ravel immer het „assez
vif" niij 't meest bekoorde.
Franck werkte daarna in een grootheid,
die door den hoorder en den uitvoerder al
leen in gelukkige oogenblikken is te nade
ren. Is 't een begenadiging, dat wij in. ver
geten-zijn deze absolute schoonheid in ons
mogen cpeiemen: waar toefde we! de mees
ter zelf, als hij de hymnische verrukkingen
beleefde, die begin zijn en einde van dit
heerlijk toongewrocht?
Opzettelijk spreek ik van toongewrocht,
want het is een geweldig, een overweldigen
de muziek, een bouwwerk, een kathedraal;
en zeer zeker nieuw in den vorm, bovenal
dat eene deel in zijn tegelijk omvatten van
den vorm-„Lied" en den vorm-,.Sonate".
Ook daarin hebben wij het recht, hem daar
in den voortzetter te noemen van den doo-
ven Meester van Bonn, aan wien hij door
bewerk-og en vele malen door het klan-
kenbqeld herinnert, *Lang droeg Beethoven
de muziek in zijn hart. eer hij haar aan de
wereld gaf. Franck ook moest dit wel, alleen
in de vacanties kon hij componeeren. En dit
kwartet, alleen het hoofddoel schreef hij tot
drie malen neer, vóór hij de gestalte a<fn-
nam, die 't behoefde om de ziel dezer bij
begenadiging ontvangen schoonheid te dra
gen.
Staat het finale niet op gelijke hoogte met
de voorgaande deelen, in het spel der Capets
werd het tot een zóó natuurlijk vloeiende
bron van schocoheid, dat men de kunste
naars voor zóó sterke vertolking warmen
dank moest brengen. G. J. K.
Zondagavond hield het St. Antonius-pa-
ledare dag, waarop gij U
„niet zoo goed" gevoelt, is
practischcen verloren ctag En
is het leven al niet kort ge
noeg?
Een sterke gezondheid zal U
in staat stellen te genieten
van iederen dag van U w leven
en meer en heter te werken
zonder U vermoeid te voelen
„Sanatogen gaat naar de kern
der gezondheid, d.w.z. de
cellen en bouwt die op tot een
blijvend krachtig lichaams
gestel." zegt een bekend
Londensch geneesheer.
Op die wijze zal Sanatogen
ook U een sterke gezondheid
en zenuwkracht geven. Meer
dan 24.000 doctoren raden
Sanatogen aan
Het zenuwsterkend voedse/
VERKRIJGBAAR IN ALLE APOTHEKEN
EN DROGISTERIJEN.
bereid heeft verklaard zonder eenig salaris i tronaat een bijeenkomst, die goed bezocht
in het belang van crediteuren te blijven
w-rken, daar dient oen dusdanige daad ge-
appreciee-d te worden, waarvan de credi
teuren bh*k zullen kunnen geven door het
streven dier Bank te steunen in het una
niem teekenen der volmachten.
Uit het aonlaus, da' hierop volgde, bleek,
dar de vergadering geheel met deze woor
den kon instemmen.
Hierna werden gevolmachtirtden voor de
Ceitrale Vergadering van crediteuren geko
zen en teekecden. de aanwezigen de vol
machten.
De heer v'. Terering sloot onder een woord
van dankzegging 'voor aller opkomst, deze
vergadering
Zooals we reeds met een enkel woord
mededeelden. geeft onze bekende pianist
Dirk Schafer Vrijdagavond een piano-avond
in den Stadsschouwburg.
Kort geleden heeft hij in Weenen groote
triomphen gevierd en schreef de Weensche
vorrespondent van de Telegraaf o.a.:
„Reeds dadelijk bij zijn opkomen op den
eersten avond, w£rd hij buitengewoon har
telijk begroet. De bijval steeg na ieder num
mer en het publiek luisterde ademloos, in
zeldzame ontroering ^oe. De Weensche cri-
üek is eenstemmig in haar bijzondere waar
deering voor de kunst van Schafer," die door
een' der invloedrijkste klavierwereld wordt
genoemd."
Ongetwijfeld zal hij ook hier veel succes
nebben en wenschen wij hem een dichtbe-
zette zaal toe.
was. De WelEerw. directeur, Pater Fran-
kenmolen, opende den avond met een
kernachtig woordje tot de ouders, die ook
in groot aantal aanwezig waren, en tot de
jongens. De Eerw. praeses wees op het nut
van sparen en op de voordeelen van ver
schillende patronaatsinstellingen. Na dit za
kelijk gedeelte van den avond kwam het
luchtige aan de beurt. De patronaatsleden
voerden twee tooneelstukjes op: „Wie ben
ik?" en het twee bedrijvige „De mislukte
opdracht." Er werd goed gespeeld en zoo
was het niet te verwonderen, dat er onbe
daarlijk door de aanwezigen gelachen is. 't
was voor het Sint Antonius-Patronaat een
alleszins geslaagde en zeker ook propa
gandistisch goed werkende feestavond!
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
verheid heeft de voljfende wijzigingen ge
bracht in de samenstelling van de Raden
van Arbeid te:
Amsterdam. Aangewezen wordt tot
plaatsvervangend werkgever-lid, P. Engel,
directeur der N.V. Dekker's Houthandel,
Langestraat 19, Zaandam, in verband met
het tusschentijds uittreden van het werkge
ver-lid R J. Simonsz, te Zaandam, en het
vervullen van diens plaats door het plaats
vervangend werkgever-lid ir. M. J. Schoen,
aldaar; tot plaatsvervangend arbeider-lid W.
J. C. Brouwer, Plantage Kerklaan 29, Am
sterdam, in verband met het tusschentijds
uittraden van het plaatsvervangend arbeider-
lid H. H. Wollring, thans te Heemstede.
De eerste kamer van de rechtbank te Am
sterdam zou Maandag uitspraak doen inzake
d i civiele procedure van den heer L. V. D„
contra Briedée, den ex-directeuf van de
Brusselsche Bank. Deze procedure betreft
een vordering van 100.000 als schadever
goeding wegens onregelmatigheden door
Briedée gepleegd bij den in- en verkoop van
effecten voor den heer L. V. D.
Op verzoek van mr. Herman Keyzer, den
raadsman van den heer L. V. D„ werd de
uitspraak van de rechtbank uitgesteld, aan
gezien tusschen partijen een regeling is ge
troffen, waarbij geconvenieerd werd, dat
Briedée de vordering van 100.000 zal be
talen, gedeeltelijk in contanten en gedeelte
lijk in waardepapier. Bovendien word over
eengekomen, dat Briedée zal prijs geven het
nadeelig saldo van eenige personen, die bij
de Brusselsche bank gespeculeerd hadden,
en -waarop Briedée beweerde recht te heb
ben,
Briedée zou met de betaling van 100.000
reeds zijn begonnen.
Bij verschillende bloembollenkweekers
vooral te Lisse, is men reeds begonnen de
Hyacinten van den geheelen deklaag te
daarna Andante uit het concert voor harp- ontdoen en ze schoon te harken. De vel-
■n fluit-solo met orkestbegeleiding van den vertoonen reeds een mooie groene
Mozart, voor te dragen door mei. en den j kleur. De bollen waren reeds vroeg en
De jeugdconcerten in Den Haag, door dr.
Peter van Anrooy georganiseerd, zijn een
groot succes geworden. Bij de eerste uit
voering van het residentie-orkest waren er
acht kinder-aanvragen meer dan er plaat
sen beschikbaar waren En het altijd wak
kere bestuur van onze H. O. V. heeft
dit denkbeeld overgenomen, zoodat wij nu
ook in Haarlem jeugdconcerten krijgen.
Dr. van Anrooy heeft een boekje ge
schreven, waar een verklaring en overzicht
wordt gegeven van de muziekinstrumenten,
welke in het orkest gebruikt worden. Nico
Gerharz heeft dit boekje voor de Haar-
lemsche bezoekers bewerkt en allen, die
op de jeugdconcerten komen, moeten dit
werkje eerst lezen. Na deze duidelijke,
schriftelijke les volgt dan op de uitvoerin
gen zelf het aanschouwelijk onderwijs,
doordat de dirigent de instrumenten ver
toont en er het een en ander bij vertelt, ze
ook laat hooren.
Dan volgt het voornaamste: de uitvoe
ring van enkele kleine orkestwerken, waar
bij de dirigent een verklaring geeft, hoe de
componist zijn werk heeft opgebouwd. Op
bet programma van het eerste jeugdconcert
op 24 Februari a.s. vinden wij ten eerste
de „Oxford" symphonie van Jos. Haydn
door den regen en wind der laatste dagen
zijn ze sterk ontwikkeld.
De R.K. Kiesvereeniging te Krommenie
(kieskring den Helder) heeft als candidaten
gesteld voor de a.s. Tweede Kamer ver
kiezingen: 1. Mr. Bomans; 2, Prof Veraart;
3. A, B. Michielsen; 4. Van de Bilt en 5,
Chr. Jansen
De R.K. Kiesvereeniging te Zaandam
(kieskring den Helder) heeft als candidaten
gesteld voor de a.s. Tweede Kamer ver
kiezingen: Prof. Veraart; Mr. Bomans; Chr.
v. d. Bilt; A. C. Conijn en Mevrouw
BronsveldV itringa.
Door de recherche alhier is aangehouden
nvej. J. J. L„ oud 31 jaar, die op 6 December
j.l. uit de gevangenis te Rotterdam was ont
vlucht.
Door de politie hier ter stede is aange
houden mej. M. D„ echtgenoote van H. J.
te Beverwijk, die zich aan een geheele reeks
van diefstallen had schuldig gemaakt.
Een winkelier te V eisen had zij opgelicht
voor 3 coupons stoffen, verder bad zij bij
verschillende winkeliers te Haarlem het vol
gende ontvreemd: 2 paar schoenen, 2 Edam
mer kaasjes, 3 damestaschjes en een lap stof.
Ten slotte had zij winkeliers hier ter stede
opgelicht voor 2 coupons stoffen, 3 coupons
kant en 4 kerkboekjes,
Thans is verschenen de feestwijzer van
den Nationalen Zangwedstrijd voor Solo
Minnen, Dubbel Mannen- en Gemengd Dub
bel Kwartetten, uitgeschreven door het
Dubbel Mannen Kwartet „Aurora" te Scho
ten, ter gelegenheid van haar 12 'A jarig be
staan. Deze gids bevat de namen der deel
nemende kwartetten en verder de nauwkeu
rig uitgewerkte bijzonderheden omtrent alle
afdeelingen van de wedstrijden, welke op 28
Februari, 1 Maart, 7 Maart en 8 Maart a.s.
worden gehouden, terwijl foto's van de le
den der jury en den directeur en secretaris
en leden der jubileerende zangvereeniging
het geheel verluchten.
Het eere-comité bestaat uit den heer iMr.
J. N. J. E. Iieerkens Thijssen, voorzitter,
jvaarnemend burgemeester van Schoten, lid
van de Eerste Kamer der Staten-Generaal
en van de Provinciale Staten van Noord-Hol
land en-de leden P. Boxs, aannemer, lid van
den gemeeenteraad van Schoten: S. C. de
Haas van Dorsser, waarnemend burgemees
ter van Spaarndam, A. H. J. cle Jong, ge
meente-secretaris van Schoten, A. Koolho
ven, voorzitter der H. O. V., Bloemendaal;
H. J. Klein, wethouder van Schoten, A. J.
Loerakker, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal en lid van den gemeente
raad, Schoten, Dr. J, W. Lindenbergh, arts
Schoten, A. Poth, Bouwkundige, oud-wet
houder, ambtenaar van den Burgerlijken
Stand, Schoten, J. Vink, bouwkundige en
aannemer, Schoten en C. C-Wolf.wiethouder
Schoten.
De Jury bestaat uit de heeren Nico Hoo-
gerwerf, Haarlem; Piet Kallenbach, 's-H'er-
togenbosch; Fred, J. Roeske, Amsterdam;.
Piet Versloot, Nijmegen; Willem Zonderland,
Leeuwarden. Permanent voorzitter is de heer
Piet Versloot.
De wedstrijd-commissie bestaat uit de hee
ren Nico de Zwager, directeur; F. de Vries,
voorzitter; C. Souverijn, vice-voorzitter; K.
Zeilmaker, le secretaris; N. B. van Stra
len, 2e secretaris; A. Zandvoort, le pen
ningmeester; R. van Egmond, 2e penning
meester;- G. Zandvoort, H, Jansen en H.
Sabelis, commissarissen.
De sub-Commissie bestaat uit de heeren
Chr, Meijer, J. Wtning, Grenzenberg, D.
Zeilmaker, Th. Zeilmake'r, P. Slagboom, C.
Slagboom, A. A. Hoogteeling, C, Leonard,
E. van Egmond, H Steenkist, J M. Pel, J,
E Hoenson, J. Langeveld, A. Bakker, S.
Admiraal en A. Presburg.
In de - 2e afdeeling A. dubbel mannen-
kwartetten zijn de deelnemende kwartetten
afkomstig uit; Schoten, Delft, Zaandam,
Amsterdam, Helder, Haarlem, 's-Graven-
hage en Edam.
De Gemengde dubbel -kwartetten in de
2e afdeeling zijn uit: Amsterdam, "s-Gra-
venhage, Alkmaar, Haarlem en Deventer.
De 2e afdeeling A dubbel mannenkwar-
tetten zijn afkomstig van Utrecht, 's-Gra-
venhage, Alkmaar, Dordrecht, Haarlem,
Amsterdam en Zaandam.
Verplicht koor 2e afdeeling B dubbel
mannen-kwartetten Deelnemende kwartet
ten uit Velseroord, Almelo, Alkmaar, Hel
mond, Rotterdam. Den Haag, Amsterdam,
Zaandam en Haarlem.
2e Afdeeling solo mannen-kwartetten
Deelnemende kwartetten zijn uit Haarlem,
Amsterdam, Delft, IJmuiden. In de le af
deeling solo mannen-kwartetten uit Am
sterdam, Haarlem, Dordrecht en Waspik,
De deelnemende kwartetten in de le afd.
dubbel mannenkwartetten zijn afkomstig
uit Amsterdam, Wormerveer, ArnKem,
Utrecht, Den Haag, Wilmenhagen, Hilver
sum en Alkmaar
Tevens zijn ook verschenen de zés ver
plichte koren voor de verschillende afdee
lingen Het zijn de volgende:
Afd. A. s,Salve Regina" van P. Kallen
bach; afd. D. „Meisje" van P. Versloot; afd
E: „Morgenzang" van Nico Hoogerwerf, afd.
B. „Ave Maria" van P. Kallenbach en afd
C. „Bede" van Piet Versloot.
Ten slotte zij nog vermeld, dat de secre
taris van het jubileerend kwartet, de heer
K. Zeilmaker in de feestgids een voorwoord
heeft geschreven, waarin deze de geschie
denis van het kwartet Aurora in de 121a
jaar van haar bestaan.
t
Ondertrouwd: 17 Februari; F. A. v, Loenen
en M. E. Rietkamp.
Getrouwd: 17 Februari: B. M. Veth en H.
E. J. Fuhrhop.
Geboren: 13 Februari: zoon van M. E.
Stoffer;v. Beem. 14 Februari: zoon van
H. H, v. d. ZwetBuijs. 15 Februari: zoon
van J. Draijerv. Loon. dochter van P.
LaadstraCaladt, dochter v. M. C. Rulte
v. Lieshout. zoon van A. M. M. IJs-
selmuidenv. Uden. dochter van C. H,
P. KolderieHartje. 16 Februari: dochter
van A. J. Kuijperr-v d. Molen. 17 Fe
bruari: dochter van E. RoestEngel.
11 Febr, z. v. J. S. Limbac'nLoenen, z. v.
J ÏJlstraTiboel. J. M. G. Nijssen
Slenders, d.; 15 Febr. C. C. JagerOlij, z.;
B. Stoetev. Delden, d.; H. Schaapman
Mulder, z.; G. M. Poeles—Markwat, z.
Overleden: 15 Febr. L. Bos, 84 j„ M. v.
Heemskèrkstraat; A. Pfaffv', d. Werff,
64 j„ Barendsestraat; 16 Febr. P. G. Fa
bel, 46 j„ Damaststraat: 16 Febr. T. Milatz,
62 j., Voorzorgstraat.
MEDEGEDEELD DOOR
De beurs opende heden iets flauwer.
1V K HEDEN
5% Nederland 1919
6% Nederland 1923
4'A Nederl. 1917
1% N.-I. 1921 A..
6% N.-l 1923 D...
Holt Llovd
Oude Vaart
dito Gem. Eigend.
Mij „Nederland"
Scheepvaart-Unie
Rotterd. Lloyd
Paketvaart
Oude Boot
Holl. Stoomboot
H. V. A.
Java Cultuur
Jurgens gew
F oloniale Bank
dische Bank
Cert. Handel Mij.
Resc. dito
Phoenix
Geconsolideerde
Kon. Olie
U. S. Steel
Marine comm
Vorstenlanden
Actions id
Cjtnp. Merc. Arg.
Poerworedjo
Oude Deli
Senembah
Deli Batavia
A'dam Rubber
Serbadjadi
Silau
Wai S itra
Dordtsche Petr.
Southern Rails
Union
Anaconda
Wabash
Comm. Maxwell
98
1033/i6
91%
1023/g
101%
6l/. 2
69%
54
161
135%
1281/2
147
78%
233/4
462
341
7'3/s
1801/
1411/s
127l/2
1 2612
96%
188l/2
413%
123%16
14
160%
160
1'%
91%
77
"I/,
67%
141b
380
85
149
23
Voor den inhoud van deze rubriek stelt de
Redactie zich niet 'aansprakelijk.
SAMBATJON, SPEL VAN DEN SAB
BATH, VAN RABBIJN DR. M. DE
HOND Jr.
Geachte Redactie,
Men mag vrijwel aannemen dat de litera
tuur der Oost-Joodsche schrijvers hier vrij
wel onbekend is. Behalve een enkele no-
vell,. wordt er in het algeeen aan de
vertaling hunner werken geen aandacht ge
schonken. Het Judische Kunstlertheater
bracht eenige voorname werken van Oost-
Joodsche schrijvers ten tooneele, waarvan
vooral Dybuk een verrassenden in
druk* maakte.
Wat is het verschil tusschen de Oost
en West-Joodsche literatuur? De joodsche
schrijver uit Oost-Europa ontleent zijn
beelden meestal aan bet mystiek chassi-
dh-me, waarvan het joodsche leven daar
in het Oosten geheel is doortrokken. Hij
schildert zijn beelden met een fel coloriet,
andermaal zingt hij met fijne lyriek in
wonder vreemde toonaarden, die u noch
tans gevangen houden als de muziek van
een Milhaud of een Strawinsky.
Voor Joden in het algemeen, maar in het
bijzonder voor die der Westersche landen,
hebben die verhalen een bijzondere beko
ring, omdat zij den band van broederschap
leggen en versterken tusschen de over heel
de aarde verspreide geloofsgenootcn.
De prachtige joodsche schrijvers als: Pe
rez, Birnbaum en Roseuïeld b.v. hebben met
dit doel vooi; oogen hunne schitterende ver
halen de wereld ingezonden, want zij leef
den onder hunne broeders, met, en vooral
vóór hunne broeders.
De West-joodsche schrijvers zijn voor het
meerendeel bezield door een anderen' geest,
geen specifieke joodsche, doch een gcassi-
mileerden. Men herkent in hen ongetwijfeld
iets van hun .Jood zijn. In de werken van
Querido, Goudsmit, Heycrmans, van Col-
lem, Carry van Bruggen (om eens bij de
Ncderlandsche schrijvers te blijven) gloeit
de joodsche vonk, trilt.de joodsch-nerveuse
snjar. Men voelt in hun werk wel hun
Jood-zijn, maar de literatuur zelf heeft
meestal niets met Jodendom ie maken.
Een enkele maal ontkomt de schrijver niet
aan den indruk zijner jeugd-herinncringen
(Carry van Bruggen: Het huisje aan de
slot), die hem dwingen tot het beschrijven
van zooveel, dat niet meer is, De West-
joodsche schrijvers zijn meest felle realisten
(Arthur Schnitzler, Heyermans), staande mid
den in het groote leven, ver verwijderd van
hun joodsche broeders. Daarom is in onze
lage landen de verschijning als literator Van
Rabbijn Dr. M, de Hond Jr. een zeer op
merkelijke.
Levende in West-Europa huist in hem
iets van den geest der in Oost-Europa
levende joodsche schrijvers. Zijn scheppingen
zijn van een zuiver joodsche tendenz. Hij
brengt u ten tooneele die oude wetsge-
trcuwe Joden, die hun strijd met het mo
derne profane leven strijden met energie,
zonder morren en zonder onderwerping. Hij
geeft zijn tooneelstukken niet ter opvoering
aan onze bekende tooneelgezelschappen, die
hem er meermalen om hebben gevraagd.
Hij laat zijn stukken slechts spelen door hen,
die doortrokken zijn van die oude joodsche
geest, door mannen en vrouwen, die dezelfde
ideeën zijn toegedaan als de figuren, welke
zij het toonee! uitbeelden.
Het is nu ruim twee jaar geleden, dat
de afdeeling tooneel der Vereeniging Bet-
salel 't Spel der Machabee6n „Heilig Licht"
te Haarlem heeft opgevoerd,- Het groote
succes, dat toen werd behaald, gaf de
joodsche Vereeniging „Gemeentebelang" te
Haarlem, aanleiding om de kennismaking
met schrijver en spelenden te hernieuwen
door de opvoering van „Sambatjon", Spel
van den Sabbath Sambatjon is de rivier
in een joodsche legende. Men vertelt van
haar, dat zij zes dagen der week onbevaar
baar was, wijl zij steeds in haar woedenden
stroom geweldige steenen opwierp. Op den
zevenden dag echter, dei! Sabbathdag, rust
haar woede en is haar watervlak kalm.
Dit beeld is bedoeld als de symboliek
van het leven van den geloovigen Jood,
die zes dagen der week het moeilijke leven
doorworstelt, die op moet roeien tegen den
feilen, woedenden stroom des bestaans, die
hem met steenen werpt, omdat hij dien
eenen dag van ingetogen Sabbathrust niet
wil prijsgeven.
Het tooneelstuk is een goed geslaagde
propaganda voor de joodsche Sabbath-idee
en heeft naast zijn kunstwaarde ook groote
didactische beteekenis, een der hoofdmotie
ven, waarom Dr. de Hond tooneelstukken
geschreven heeft. Het is een stuk vol sym
boliek. Het vierde bedrijf is een juweeltje.
De echt joodsche intimiteit wordt hier in,
een weldadig aandoend realisme vertoond.
Men verzuime niet deze eenigste opvoe
ring in Haarlem op Zondagavond 22 Fe
bruari in den Stadsschouwburg bij te wonen,
Men zal zijn gang naar den Schouwburg
zeker niet betreuren en beoefent daarbij nog
de weldadigheid. Want de netto-opbrengst
komt ten deele,ten goede aan het Leenfonds,
dat door de joodsche Vereeniging Gemeen
tebelang te Haarlem wordt gesticht.
B. J. C:
het niet meer verteenen van vacantietoeslag.
De finantieele beteekenis van de opheffing
van dien toeslag is niet beteekenend.
De meerderheid der katholieken wil spr.
de mecning geven van een katholiek Spr.
citeert dien katholiek, die den 8-urigan ar
beidsdag voor alle bedrijven aanvaardt, be
houdens restrictie. Die katholiek is de hee-
Hendnx achter de groene tafel.
Mevr. VAN KUIJKHOF (S.D.A.P.) wil 'n
misverstand wegnemen, dat heerschte in da
Bezuinigingscommissic. Niet slechts 'op een
enkel punt was er een minderheid en spr.
aanvaardt geen verantwoording voor wat in
de bezuinigingsrapporten staat
Spr. is indertijd tegen de instelling van een
bezuinigingscommissie geweest, omdat zij bij
ervaring de moeilijkheid der wijze van be
zuiniging wist. Spr. vra.-gt zich af, of zij geen
gelijk gehad heeft. Spr bespreekt enkele on
derdeden van het rapport, en merkt op, dat,
wanneer de arbeidsvoorwaarden ongewijzigd
zouden blijven, zij zou zijn voor het intrek
ken van den vacantietoeslag. Dit offer zou
dar. aan de bezuiniging moeten worden ge
bracht.
Spr. acht de ingediende bezuinigingsv<*or.
stellen niet belangrijk. De oogst der com
missie is schraal. Het eenigste belangrijke
is het voorstel tot verlenging van den ar
fceidstijd Hieromtrent he.erscbt bij de psy
chiaters verschil van meening. Spr. meent,
dat men die groep van verplegers onrecht
zou aandoen, als men heft langer dan ande
ren liet werken. Spr. vraagt verwerping van
dit voorstel.
De heer BOON (R.K.) meent, dat zeer ten
onrechte, het vraagstuk van den 8-urendag
ter sprake is gebracht. Fen debat hierover is
niet aan de orde. Het karakter van dezen
arbeid is geheel andersdan dat van den vak-
arbeid. Vakarbeid dient als eerste middel
om hei daiSeliiksche brood te verdienen;
door vakarbeid dient men eerst zich zelf en
dan de maatschappij. De arbeid van het ver
plegend personeel is hooger Bij hen is het
eerste doel, niet geld te verdienen of ver
meerdering der productie, doch om anderen
te dienen. De diepe grondslag voor hun ar
beid is de liefde, voortkomend uit het bo-
venatuurlijke, de liefde tot God, of uit het
meer natuurliike, de liefde tot den naaste.
Spr. schetst de liefde van de religieuzen, die
zich vele opofferingen getroosten. Die liefde
beerscht ook onder het leekenpersoneel
Wee de zieken, ee de krankzinnigen, als
die liefde niet meer zou heerschen Dan
kreeg men* ook hier de toestanden, dezer
dagen in Engeland bekend geworden.
Spr. wijst er op, hoe dr. v. d. Scheer de
volle verantwoordelijkheid van dezen maat
regel op zich neemt. Hij kent zijn perso
neel. De overgroote meerderheid der katho
lieke fractie zal stemmen voor het voorsteL
omdat dit in het belang is van de gemeen
schap, de verpleegden en het verplegend
personeel.
De zitting wordt geschorscht tot kwart
over één.
BUSSUM, 17 Febr. Gisteravond reed een
motor-rijwiel met 60 "K,M.f vaart nabij den
watertoren alhier, toen plotseling de motor
weigerde. Het rijwiel slipte en de duo-passa
gier H. H„ wonende te Bussum, viel zoo
danig, dat hi' met een gapende „chternoofd-
wonde naar de Mariannestichting moest
worden vervoerd. De bestuurder bleef on
gedeerd; dc politie nam het motor-rijwiel in
beslag en stelt een onderzoek in naar de
schuld.
7
GARCUM, 17 Febr. Hedenmorgen heeft
een brand gewoed in de Tolkazerne alhier.
Zij liet zich ernstig aanzien, doch door
krachtig optreden van de brandweer, ge
steund door de militairen,'kon de brand tot
een gedeelte van het gebouw beperkt
blijven. Eenige lokalen brandden uit. De
meeste bureau-voorraden konden in veilig
heid worden gebracht. Het archief heeft niet
geleden H_denn orgea om 7 uur was n^n
bet vuur meester. Het omvallen van een
brandenden kachel was de oorzaak van den
brand.
Hiermede vervullen wij den
droevigen plicht U kennis te ge
ven van het overlijden van on
zen geliefden Echtgenoot en
Vader
THEODORUS MILATZ
Echtgenoot van Elizabeth Faber,
na 'n kortstondig, doch geduldig
lijden en voorzien van de H.H.
Sacramenten der Stervenden, in
den ouderdom van 62 jaar.
Uit aller naam:
Wed. E. MILATZ
en kinderen.
Haarlem, 16 Febr. 1925.
Voorzorgstraat 42.
De H, H. Uitvaartdiensten zul
len gehouden worden in de Ka
thedrale Kerk St. Bavo (Leid-
schevaart), op Donderdag 19 Fe
bruari a.s., des morgens om 7.30
en 8 uur, waarvan de H. Mis van
8 uur zal gezongen worden,
waarna de begrafenis zal plaats
hebben om 12 uur op de R.-K.
Begraafplaats St Barbara te
Schoten.
Het tegendeel blijkt uit te dezer zake in
gekomen adressen.
Als dit reactionnaire voorste! wordt aan
genomen, is dit van geen goede beteekenis
voor ander personeel. Wij zijn Staten en ons
voorbeeld zal maar al te gauw gevolgd wor
den door verschillende gemeenten, welke
den 8-urendag zullen» willen opheffen.
Spr. vraagt of de kapitaalslasten op de ge
stichten niet verminderd kunnen worden,
waardoor waarschijnlijk ook de verpleegprijs
iets zou kunnen dalen.
Spr. becijfert, dat de gemiddelde ver-
pieegprijs in 1923 bedroeg 1588 en in 1924
1421. Ondanks den hoogeren pensioenlast
is er dus een vermindering van 167 op een
gemiddelden verpleegprijs verkregen. Er is
dus perspectief in dc finantieele vooruitzich
ten.
Spr vraagt, wat de financieele voordeelen
zullen zijn van de verlaging der salarissen
en van een nadere regeling der arbeidsvoor
waarden, afgezien van de verandering van
de arbeidstijdverlenging. Spr. is ook tegen
De heer ABRAHAMS (V. D.) is na d»
pauze het eerst aan het woord. Spr. heeft
met gemengde gevoelens deze voordracht
ontvangen. Spr. is -verheugd over de voor
stellen, tot bezuiniging, doch teleurgesteld
over de wijze, waarop gesproken wordt
over de ideëele belangen van het verple
gend personeel.
Spr. waarschuwt tegen opheffing van het
provinciaal ziekenhuis te Medemblik, daar
een dergelijke opheffing niet een goede
krankzinnigenverpleging zou bevorderen.
Spr. zou betreuren de opheffing der func- I
tie van adjunct-directrice bij het prov zie- j
kenhuis te Santpoort.
Uit de stukken is spr. niet gebleken, dat
men wil komen aan de salarissen of arbeids
tijd van de hoogere ambtenareil. Wel wil
men een functie van adjunct-directeur op
heffen, doch er die van eerste geneesheer
voor in de plaats stellen, wat spr. niet sym
pathiek zou zijn.
Spr. vraagt, of de werktijdverienging nood
zakelijk is. In het Georganiseerd Overleg
is dii voorstel aangenomen met 64 stem
men. Die 4 tegenstemmers waren de orga
nisaties, maar bij .de 6 voorstemmers was
een van het personeel der griffie, wat spr.
wel verwondert.
Met welk recht zeggen Ged. Staten, dat
het personeel der prov. ziekenhuizen niet
in. zijn rechten getroffen wordt? Als men
meer van die menschen eischt, klopt het
niet, om hen langer te laten arbeiden. Waar
om moeten die menschen in een ..uitzonde
ringspositie geplaatst worden?De arbeid van.
verplegend personeel en van een handwerks
man is niet te vergelijken. De werkzaamhe
den van het verplegend personeel zijn
zwaarder.
Spr. schetst verder de zwaarte van den
arbeid van het verplegend personeel. Waar
om haalt men alleen het oordeel van dr. v.
d Scheer aan en niet dat van de beide an
dere directeuren, die tegen verlenging zijn?
Spr. gaat bet leerlingstelsel na. De leerlin
gen worden als volledige werkkracht ge
bruikt. Na een werktijd van 9 uur per dag,
heeft men geen lust en ook geen capaciteit
meer, om te gaan studeeren. De verwisse
ling van personeel zal een goede verpleeg
ster niet toelaten, vóór haar arbeid van hel
oogenblik beëindigd is.
In Juni 1919 is door den Bond van Gast
huisdirecteuren in een adres aan de regee
ring gezegd, dat binnen 5 jaar de 8-urige
arbeidsdag in gasthuizen moest zijn inge
voerd. Spr. haalt het oordeel aan van dokter
Stumpff van het Binnengasthuis uit Amster
dam, die het nut van, den 8-urigen arbeids
dag in ziekenhuizen erkent en na invoering
van den 8-urigen arbeidsdag geen vermoeid
heid meer bij het verplegend personeel con
stateert wat voorheen wel het geval was.
Het heele voordeel van deze voordracht il
de bezuiniging van 51 personen. En hier zal
nog wel wat afgaan. Spr. meent, dat dit
luttele voordeel niet een dergelijken maat
regel mag vereischen.
Mevr. BOISSEVAIN (V.-B.) had voorstel
len tot technische herzieningen verwacht,
welke tot bezuiniging zouden hebben geleid.
Spr. meent, dat nu nog niet de tijd gekomen
is tot verlenging van arbeidstijd. Zijn alleen
de ziekenhuizen duur? 'Ook het P. E. N. eb
het Waterleidingbedrijf zijn dat. Het verple
gend personeel heeft zijn taak in den laat-
sten tijd nog zien verzwaren, waarvan spr.
enkele voorbeelden geeft. Er -is bijv. een
andere dienstrooster gemaakt, wat een an
der dienstverband beteekent. Spr.'s grief i«
juist, dat voor een enkele groep slechts en
wel voor die, welke zwaren arbeid verricht,
verlenging gewenscht wordt. Men doet dit,
omdat de wet het niet verbiedt. Men wil
ook de opportunistischen weg bewandelen.
Als het algemeen belang dit eischt, zal spr,
vcor arbeidstijdverlenging zijn, maar voor
deze gede'eltelijke verlenging kan zij niet
stemmen. Verpleging van geesteszieken
vergt veel, wat spr. breeder uiteenzet
Spr. beveelt een strenge keuring aan van
verpleegsters, vooral ook op de geschikt
heid van haar, die er zich voor aanmeldt.
Voor de verlenging van den arbeidstijd
zou eigenlijk een compensatie gegeven moe
ten worden, in loon of in vacantie bijv. Doch
men wenscht slechts bezuiniging op een en
kele groep.
Spr. zou de verlenging van den arbeids
tijd slechts willen, als deze beslist noodza
kelijk is. Maar dan moet daartoe ook een
voorstel komen over de geheele linie, ook
voor de bedrijven.
De heer DE JONG SCHOUWENBURG
(C.-H.) verklaart zich voor de aanvaarding
der voorstellen van Ged. Staten. Deze voor
dracht moet niet beschouwd worden uit het
oogpunt, of de provinciale belastingbetaler
iets meer of minder kan betalen, maar uit
een oogpunt van de vaststelling van de nor
men van evenredigheid tusschen inkomsten
en uitgaven.
