Nieuwe Haarlemsche Courant | 1925 | 18 februari 1925 | pagina 8

BINNENLANDSCH NIEUWS.

Staatsbegrooting 1925.

De Staatsloterij.

UIT ONZE OOST,

Het alcoholgebruik onder de
Inlanders.

Geïnterneerde onruststokers.

KERK EN SCHOOL

KUNST EN KENNIS.

T uberculose-bestrijding.

Tentoonstelling van de Nat.
Schild ersschool.

UIT BOEK EN BLAD
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.

UEMENGD NIEUWS.

Een gemeenteraad die zich zelf
adverteert.

De kist van Hugo de Groot.

Een dorp zonder inwoners.

Het vergaan van het
s.s. „Mercurius".

Verduistering van brieven.

Vroeg Voorjaar.

Een mvai van wolven en beren.

De kazernebrand te Gorinchem

VRAGENBUS.

STOOMERIJ EN VERVERIJ
Ontvlekken Oppersen

Bleekersvaartweg 29 Telef. 2806)

„HEEMSTEDE"

HANDEL EN NIJVERHEID.

Concert voor Jaarbeur's~
deelnemers.

HOOFDSTUK V A (Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen.)

Aan het Voorloopig Verslag is het vol
gende ontleend:

Het beleid van den minister.

Eenige leden herhaalden het reeds ten
vorige jaar door ,hen geuite bezwaar tegen
het beleid van den minister, n.l. dat hij te
zeer heeft toegegeven aan den algem. be-
zuinigingsdrang. Hoezeer bezuiniging ook
noodzakelijk moge zijn, zoo is er toch vol
strekt geen reden, dat juist het onderwijs
daaronder het meest zoude moeten lijden.

Verscheidene andere leden sloten zich
daarbij aan en gaven uiting aan hun groote
teleurstelling over de wijzigingen, welke
gedurende de laatste twee jaren in de La
ger Onderwijswet waren aangebracht.

Anderzijds werd in het midden gebracht,
dat de aangevochten wetswijzigingen .oor
het onderwijs niet zoo verderfiijk zijn te
achten. Er werd op gewezgn, d;,t de door
economische toestanden noodzakelijk go-
worden bezuinigingen van tijdeiijken aar.'
zijn.

Oprichting van scholen.

Verscheidene leden betreurden, dat het
!s voorgekomen, dat op de lijsten welke bij
de aanvrage om een nieuw schoolgebouw
moeten worden overgelegd, handteekenin-
gen stonden, die er niet op behoorden.
Hoe dit echter ook zij, vele leden waren
van oordeel, dat de getallen, genoemd in
het eerste lid, sub a, van art. 73, behooren
te worden verhoogd. Zij zouden gaarne
zien, dat de Regeering daartoe de noodige
voorstellen deed, opdat de oprichting van
te kleine scholen kan worden voorkomen.
Intusschen werd opgemerkt, dat bij het
openbaar onderwijs vooral niet minder
kleine scholen worden aangetroffen.

Enkele leden drongen aan op instelling
van een Staatscommissie, die tot taak zou
hebben, na te gaan hoe, met behoud der
financieele gelijkstelling, practische bezui
niging op de onderwijs-uitgaven mogelijk
is zonder groote schade voor het onderwijs
Schoolgeldregeling.

Men vroeg of de Minister reeds zijn
standpunt had bepaald ten opzichte van de
schooigeldregelingen voor de verschillende
takken van onderwijs en wetswijziging bin
nen afzienbaren tijd kon worden tegemoet
gezien, waardoor de betaling van school
geld niet alleen afhankelijk zou worden ge
steld van den aanslag in de inkomstenbe
lasting. en aftrek voor tweede en volgende
'er school gaande kinderen zou worden
toegelaten. Ook werd bezwaar gemaakt te
gen de progressie in de schoolgelden voor
al wat het lager onderwijs betreft. Immers
dit onderwijs wordt door de gemeente be
kostigd uitgenomen de salarissen der
onderwijzers zoodat de grootere inko
mens in de onkosten der gemeente te de
zer zake reeds progressief bijdragen. Dat
rij het nu ook nog in de schoolgelden zou
den doen, achtte men daarom onbillijk.

Nijverheidsonderwijs.

Geklaagd werd, dat het nijverheidsonder
wijs tengevolge van de bezuiniging dermate
in het gedrang is gekomen, dat daarvan
weinig dreigt terecht te komen.

Eenige leden meenden bezwaar te moe
ten maken tegen de wijze, waarop door
het Departement van Onderwijs bezuini
gingen zijn voorgeschreven aan besturen
van nijverheidsonderwijs.

Andere leden wezen er op, dat tenge
volge van de noodzakelijk geworden be
zuiniging de door de wet gewilde gelijk
stelling tusschen het openbaar en bijzonder
nijverheidsonderwijs niet is tot stand geko
men, en dat dientengevolge het openbaar
nijverheidsonderwijs thans in een bevoor
rechte positie verkeert. Zij meenden, dat
hierin zonder groote financieele offers ver
betering zou kunnen worden gebracht door
sen wettelijke regeling van het leerlingwe
zen, waarbij het onderwijs in de werk
plaatsen regel zou worden, met theoreti
sche aanvulling in de school. Zij vroegen of
de Minister bereid is in deze richting
werkzaam te zijn.

Aangedrongen werd verder in het bijzon
der op nijverheidsonderwijs voor meisjes en
vrouwen, en op het stichten van een nij
verheidsschool te Edam, waaraan groote
behoefte bestaat met het oog op de droog-
'eëë'ng van de Zuiderzee.

INDISCHE BEGROOTIÜS.

Verschenen is het Voorloopig Verslag .van
de Eerste Kamer over de ontwerpen van
wet tot vaststelling van de begrooting van
Nederlandsch Indië voor het dienstjaar 1925.

Het beleid van den Minister.

Vele leden brachten den minister hulde
roor zijn uitnemend en doortastend beleid,
dat vooral gericht was op de zedelijke en
economische verheffing des volks.. Insgelijks
spraken vele leden hun tevredenheid uit
over de financieele politiek dezer regeering,
waardoor o. m. de begrooting werd sluitend
gemaakt, de 6 pet, Indische leening boven
pari kon worden uitgegeven en buitenlandsch
kapitaal belegging zoekt in Ned.-Indië. In
deze hulde wenschten bedoelde leden den
Gouverneur-Generaal te betrekken Deze
leden vroegen welk perspectief de regeering
zich heeft gesteld, b.v. voor de eerstkomende
tien jaren voor de bevordering van de wel
vaart in het algeméén en ten opzichte van
de belastingen in het bijzonder. Zij vroegen
welke welvaartsbronnen zullen worden aan
geboord om de uiteraard stijgende uitgaven
te dekken. Noodig is tal van openbare wer
ken te bevorderen, als irrigatiewerken, zeer
belangrijk voor de suiker- en rijstteelt; aan
leg van spoor- en tramwegen, havenwerken
tr. rijwegen.

Andere leden, die zich bij dit betoog kon
den aansluiten, wezen er op dat Nederland
Indië niet bestuurt om vooral voor zichzelf
economische belangen te dienen, maar dat
het alleréerst een beschavingsplicht heeft
te vervullen. Zij vroegen welke taak de
raegeering zich heeft gesteld voor bevordering
van moreele en sociale verheffing van den
Inlander. Zij prezen de regeering, waar die
optreedt ter handhaving van het gezag en
ter wering van revolutionnaire elementen,
maar meenden dat zij tevens er op bedacht
moet zijn, oorzaken van woelingen tijdig
op te heffen. Krachtige ontwikkeling en be
vordering van missie en zending werd aan
bevolen als het beste middel om de be
schaving te dienen en het volk geleidelijk
rijp te maken voor zelfbestuur.

Enkele leden waren van de bevordering
van het Christendom geen voorstanders. Zij
noemden dit den godsdienst van het westen
en onderscheidden dezen van den Islam als
den godsdienst 'van het oosten. Met het
Christendom worden volgens hen aan de
Oostersche volken Westersche begrippen op
gedrongen, die voor hen niej geschikt' zijn.

Dit gevoelen vond krachtige bestrijding bij
de bovenbedoelde leden.

Ten slotte werd gevraagd, wanneer de
oprichting van een departement van arbeid
en volksgezondheid tegemoet kan worden
gezien.

BEHOUD VAN NATUURSCHOON.

Op initiatief van de Vereeniging tot be
houd van Natuurmonumenten heeft zich in
de provincie Utrecht een comité gevormd,
bestaande uit de heeren* W. H. de Beau
fort, H. Cleyndert Azn., E. D. van Dissel,
K. C. van Nes, dr. G. J. van Oordt, Jhr.
G. F. van Tets en D. E. Wentink. Het «loei
van dit comité is de bestudeering van de
mogelijkheden van natuurbehoud in de

provincie Utrecht, meer in het bijzonder in
het zand- en heuvelgebied van Oostelijk
Utrechf

DE RIJKSMIDDELEN.

De rijksmiddelen hebb .i over de aige-
loopen maand 4.88 miliicen meer opge
bracht dan over Januari van het vorig jaar.

BESCHERMING VAN LANDARBEIDERS.

De heer Loerakker, heeit aan den mi
nister van A., H. en N. de volgende vragen
gesteld.

Ligt het in de bedoeling van den minis
ter. om, nadat het wetsontwerp houdende
bepalingen tot bescherming van de land
arbeiders in verband met de gewijzigde in
zichten omtrent de grondslagen van een
wettelijke regeling betreffende de bescher
ming van landarbeiders zal zijn omgewerkt,
de indiening van een nieuw wetsontwerp
te bevorderen?

Zoo ja. kan de minister dan mededeelen,
of deze indiening spoedig kan worden ver
wacht?

Niet veel* animo voor afschaffing.

Naar de „Tel." uit parlementaire kringen
verneemt, is het ontwerp tot afschaffing
van de Staatsloterij in de afdeelingen van
de Tweede Kamer zeer ongunstig ontvan
gen. Alleen de anti-revolutionairen en
christeiijk-historischen zullen er voor stem
men.

Naar de „N. S. Ct." weet mede te deelen,
z 1 op de a.s. paleisconferenties het gebruik
van alcoholische dranken door de inlandsche
bevolking .op Java en de buitengewesten be
sproken worden.

In de begeleidende nota betreffende deze
conferentie, vraagt, naar „Aneta" meldt, de
regeering inlichtingen aan de hoofden van
gewestelijk bestuur over de volgende pun
ten

le. Aard en omvang van het alcoholge
bruik door de bevolkingsgroepen in hun res
sorten.

2e. Het alcoholgebruik door vooraanstaande
Inheemschen en Vreemde Oosterlingen.

3e. Het nuttig effect tot dusver van locale
regelingen ten aanzien van het alcoholgebruik.

4e. Invloed van maatschappelijke instellin
gen, zooals onderwijs, zending etc.

5e. Al dan niet wenschelijkheid van afzon
derlijke maatregelen ten aanzien van de In-
iaadsche bevolking.

6e. Aan den resident van Semarang zal
gelegenheid gegeven worden uiteen te zetten
de resultaten van de in 1915 in Semarang
ingestelde verordening.

In de „Javasehe Courant" van 13 Janu
ari zijn ce interneeringsbesluiten opgenomen
betreffende Natar Zoedin, journalist, Achmad
Chatib, penghoeloe-adat en godsdienstleraar
en A. J. Patty, zonder beroep.

De beide eerstgenoemde personen worden
geïnterneerd in Kefannoe en Kalabahi op
Timor, en Patty, zooals reeds werd gemeld,
op Benko.slèn.

Natar Zainoedin heeft, schrijven de Indi
sche bladen, herhaaldelijk scherpe actie ge
voerd tegen de bestaande maatschappelijke
orde en de regeering zelfs een „dol beest"
genoemd, terwijl in het communistische
blaadje „Djago Djago" Zainoedin schreef,
dat de landgenooten gebrek lijden maar toch
niet in verzet komen tegen „den gevloekte,"
en dat het tijd wordt, dat de Indiërs in ver
zet komen tegen de vernielers.

De godsdienstleeraar heeft zijn volk meege
deeld, dat hij het liefst stukken voor de redac
tie, ontving, welke van belang zijn voor het
voik, dat reeds zoolang leeft onder den voet
van de kapitalisten en gebukt gaat onder de
bedriegerijen van de leiders van het Ras
blijkbaar het Hollandsche ras, die de zak
ken van het volk wenschen te ledigen, en van
de helpers der verdrukkers, die beschouwt'
worden alsgroote duivels.

De heer Patty heeft het niet veel beter ge
maakt. Herhaaldelijk verschenfn vari zijn
hand in de „Mena Moeria" haatzaaiende arti
kelen, waarin de tegenstelling van overheersch
ten en overheerheerschers met bitterheid
werd gesteld, en waarin hij de Ambonneezen
inscherpte, de zweepslagen, door het gezag
toegebracht, niet te vergeten.

Bij voortduring heeft hij gepoogd onrust,
en tweespalt teweeg te brengen onder de Am
bonneezen en bij hen wantrouwen te wekken
tegen de bedoelingen der overheid

Hij heeft de bevolking aangespoord om
zich te verzetten tegen voorgenomen be
stuursmaatregelen en bij een huiszoeking
heeft hij opgeruid om niet aan de bevelen van
de politie te gehoorzamen.

Ónder het mom samenwerking te beoogen
met het gevestigd gezag en met het bestuur,
streeft hij er in wezen naar om dat gezag te
ondermijnen, waarom hem, als gevaarlijk
zijnde voor de rust en orde, een bepaalde
plaats tot verblijf in Indië wordt aangewezen.

ONDERWIJS AAN DE N1ET-LEER-
PLÏCHTIGE JEUGD.

Congres te Utrecht.

Vrijdag 17 en Zaterdag 18 April zal in het
Jaarbeursgebouw te Utrecht een congres
worden gehouden voor het onderwijs aan de
niet-Jeerplichtige jeugd.

Bij dit congres zijn de volgende vereenigin-
gen en bonden aangesloten

Algemeen Nederl. Vakverbond. Bond vart
Ned. Onderwijzers, Christ. Volksonderwijs,
Diocesane Ver. v. R. K. Onderw. in het Bis
dom Haarlem. Fed. van Alg. Dioc. Verg. en
van R. K. bijz. onderw. in Nederland, Hand
werkersvriendenkring, Kon. Ned. Gymna
stiek Verbond, Mij tot Nut van 't Algemee n
Ned. Ver. v. Huisvrouwen, Ned. Bond van
Leeraren en Leeraressen bij het Nijverheids
onderwijs, Ned. Olympisch Comité, Ned.
Ver. van Staatsburgeressen, Ned. Onderw.
Genootschap, Ned. Ver. v. Teekenonder
wijzers, Ned. Ver v. Land enTuinbouwonder-
wijs „Óns Huis," R. K. Juvenaat (Hoofdbe
stuur der R. K. Jongenspatronaten.) Schoon
heid in Opvoeding en Onderwijs, St. Le-
buinusver Tuchtunie, Unie vau Chr. On
derwijzers en Onderwijzeressen, Ver. van
Onderw. en Artsen, werkzaam aan inr. van
onderwijs aan achterl. en zenuwzwakke kin
deren. Ver. tot bevordering van de vakoplei
ding van handwerkslieden in Nederland, Ver.
va. Leeraren en Onderw. in de Gymnastiek
in Nederland, Volksonderwijs. Ver. tot bevor
dering van het onderwijs in handenarbeid in
Nederland.

Op het congres zullen de navolgende onder
werpen in bespreking worden gebracht;

1. De noodzakelijkheid van het onderwijs
aan de niet-leerplichtige jeugd. 2. Hoe het be
hoort ingericht te zijn op het platteland. 3.
Hoe in de provincie en groote steden. 4. Het
vervolg-onderwijs in verband met het leer
lingstelsel en het nijverheids-onderwijs. De
lichamelijke oefening als onderdeel van het
onderwijs aan de niet-leerplichtige jeugd. 6.
De arbeid der jeugdorganisaties op dit ge
bied. 7. De nazorg voor de oud-leerlingen van
het buitengewoon onderwijs. 8. Het onder
wijs aan de niet-ieerolichtieê meisjes.

Sanocrysine.

Order voorzitterschap van Prof Nolen had
te Utrecht een gemeenschappelijke verga
dering plaats van de Tube"; culose-Studie-
Commissie der Nederlandsche Centrale Ver
eeniging tot bestrijding der tuberculose en
de Tuberculose-Artsen-Vereeniging

Op deze drukbezochte vergadering werd
het vraagstuk der behandeling van tubercu
lose met sanocrysine enserum besproken.
Prof. Aldershoff es Dr. de Bloems, die bei
den in Kopenhagen dit nieuwe middel be
studeerd hebben, deelden hun bevindingen
en bedenkingen mede. Uit hun mededeelin-
gen en de daaropvolgende gedachtenwisse-
ling bleek duidelijk, dat men op het oogen-
blik nog niet. over voldoende gegevens be
schikt, om de waarde van het sanocrysine
te beoordeelen. Naast pessimisten waren er
ook sprekers, dis* meer vertrouwen in deze
nieuwe geneeswijze toonden te bezitten.
Maar allan waren het er over eens, dat de be-
belandeling met sanocrysine nog heelemaal
niet geschikt is voor toepassing in de gewone
practijk en dat zij wegens de groote geVaren
er aan verbonden, alleen geschieden mag in
goed ingerichte klinieken.

Maandagmiddag had in de zalen van de
Nationale Schilderschool aan dp School
st aat no. 28 te Utrecht de officieel' opening
plaats van de tentoonstelling van de resul
taten van het onderwijs aan die school.

Eén aantal autoriteiten was bij deze ope
ning aanwezig o.a. de Minister van 'O., K. jan
W., dr. Th. de Visser, de inspecteur-generaal
van het Nijverheidsonderwijs de heer H. J.
de Groot, vele leeraren, leden van den Bond
van Nederlandsche Schilderspatroons e.a.

De voorzitter vari den Bond van Neder
landsche Schilderpatroons, de heer Van As,
heette de hooge gasten in een korte toespaark
welkom en sprak daarbij de hoop uit, dat de
stagnatie in het onderwijs, begonnen ter be
zuiniging, spoedig zou worden opgeheven.

Minister De Visser heeft daarop met een
kort woord, waarin hij memoreerde de goede
resultaten, die van het Nijverheidsonderwijs,
speciaal op schildersgebied uitgaan, de ten
toonstelling geopend.

Hierna werd een rondgang door de zalen
gemaakt.

De tentoonstelling, die een belangwekkend
beeld geeft van de resultaten, door het on
derwijs verkregen, blijft tot 27 dezer geopend.

BOEKENSCHOUW. 18 jg. no. 10. Inhoud:
Lodewijk van Deyssel's Gedenkschriften.
Voor het Geestelijk Leven. Nieuwe Ro
mans en Verhalen. Brievenbus.

AANLEG EN BEROEP. Maandblad voor
Beroepskeuze. No. 2. Inhoud: De gevaren
der intuïtie onzer geijkte proeven: de druk
proef-proef. Psychotechniek bij beroeps-
keus-bureaux in Duitsr.hland. Eenige
voorloopige uitkomsipn de; beroepstelling
1902. Hoe het Frankfurter Berufsambt
werkt. Het aannemen van personeel bij
een groot Staatsbedrijf. Belangstelling op
kweekscholen: School-Beroepskeus. --- Bu
reau voor psvcho-technisch onderzoek bij
de landmacht. Bibliografie: beroepskeus,
kennis der beroepen, bijlage 2.

ST. CLAVERBOND. Uitgave der P.P.
Jezuïeten ten bate hunner Missie op Java.
Jaarg. 37, afl. 2. Inhoud: Verkiezingsdrukte
op Java, door Jac, Schots S.J. Bij het
kiekje der polikliniek te Mendoet, door een
Zuster Franciscanes. Een praatje over
den karbouw, door A. de Kuyper S.J.
Feest te Jogjacsrto, door Br. Ivo B.D.O.O.

Retraiten voor Javanen in 1924, door L.
v. Rijckervorsel S.J. Missiearbeid der
Jezuieten Ingekomen giften.

Platen: Twee trouwe medewerkers van
den St. Clavcrbond. Pasar Gedé bij Jog-
lacarta. Een kiekje van de polikliniek
van Mendoet. De wongtani met z'n twee
karbouwen. Nu eens zittend op den ploeg.

Ue herdertjes drijven de karbouwen de
ondiepe rivieren in. P. v. Driessche met
het Javaansche feestcomité op weg naar
het feestterrein. Andere schoolkinderen
voerden allerlei gymnasiiek-oefeningen uit.

Javaansch tooneelspel der kweekelingen
van de normaalschool te Ambaraera.

DE VOLKSMISSIONARIS. 15 Febr. 1925.
Inhoud: Heldengestalten in vroegere eeuwen.
De H. Hieronymus. Waar is die bang
makerij goed voor? Pauselijke Zouaven.
De helden van Castelfidardo. De H. Lud-
gerus. De Jodinnetjes uit de Salnmon-
straat. Missie uit Brazilië. Brief van den
Weleerw. Pater L. Veeger.

Platen: De H. Hieronymus in studie
verdiept. Naar Albrecht Dürer. De H.
Ludgerus, Apostel van Nederland. Naar E.
v. Steinle.

GEVAARLIJKE KWARTJE SVi- .L ERS
TE ROTTERDAM.

Bedwelming en poging tot berooving.

Vrijdagmiddag bevond de paardenkoop
man C. de K. uit Zwartewaal zich in een
café aan den Hoofdsteeg te Rotterdam, waar
hij geregeld komt om zaken te doen. Door
een'hem onbekende werd hij daar opgebeld,
met het verzoek naar een café in de Prinsen
straat te komen, omdat dadr iemand uit Ze
venhuizen was, die een hit wilde koopen.
De paardenkoopman voldeed aan het ver
zoek en inderdaad trof hij in dat café een per
soon aan, die zulks wenschte. Men bood den
paardenkoopman een glas bier aan. Nadat hij
dit glas geledigd had, voelde hij zich duizelig
worden. Bijna tegelijkertijd kwamen eenige
rechercheurs in het café en arresteerden daar
de twee personen, met wie de paardenkoop
man in gezelschap was. Het bleken een paar
bekende kwartjesvinders te zijn, 6p wie de
politie reeds eenigen tijd geloerd had. Van
K. achtte het geraden ook het café te ver
laten. Buiten voelde hij zich echter onwel
worden. Hij verzocht een voorbijganger de
politie te waarschuwen. Hij zelf ging zoolang
in een portiek zitten. Toen de politie na eeni
gen tijd kwam, was de paardenkoopman
echter niet meer te vinden en de kwartjes
vinders die bleken te heeten L. 't H en G.
L. L. uit Den Haag moesten wegens gebrek
aan bewijs in vrijheid worden gesteld.

Dinsdag heeft, de paardenkoopman zich
echter bij de politie aangemeld. Hij vertelde,
dat hij zich, nadat hij ongeveer één uur in het
portiek had gezeten wat beter had gevoeld, en
dat hij toen nog juist tijd had om de boot naar
Zwartewaal te halen. Daar hij in verband met
den marktdag weer in Rotterdam moest zijn,
heeft hij de politie van het geval in kennis
gesteld. Vermoedelijk heeft men iets in het
bier van den koopman gedaan met de bedoe
ling hem te bedwelmen en te berooven.
Door het tijdig ingrijpen van de notitie is dit
echter voorkomen.

Het jongste nummer van het oude Maas-
trichtsche Advertentieblad bracht de be
volking van Limburg's hoofdstad een novum
dat in breede lagen der bevolking maar zeer
weirig wnardeering heeft gevonden. Dc meer
derheid van den gemeenteraad, heeft n.l.
tegen den zin van B. en W. in bésloteh, zijn
notulen in genoemd blad als advertentie te
doen opnemen. Reden de raadsmeerder-
heid waarin de socialistische minderheid
een leidende rol is gaan spelen staat op
geen goeden voet meer met de provinciale
pers en vindt de in die bladen voorkomende
verslagen tendentieus geredigeerd en natuur
lijk ook te kort. Om burgers en buitenlui dus
ten volle van hunne welsprekendheid te la
ten genieten, besloten de leden der meerder-
heidgroepen tot uitgave dezer notulen in
advertentievorm de berooide schatkist der
gemeente is er goed voor. De kosten zullen
f 4000 bedragen gevoegd bij de uitgavgn
die het laten drukten der notulen toch al
kostte, zal 1 van onzen bitteren H.O. aan
deze deels overbodige publicaties besteed
worden.

Het unicum der notulen-annonce ligt
thans voor ons, aldus verneemt de Msb. uit
Maastricht bijna twee groote krantblad
zijden. Wat de waarde dezer publicatie weinig
verhoogt is 't feit, dat ons oude kost wordt
voorgezet, notulen n.l. der vergaderingen
van 12 en 19 Januari. Het verlangen om het
toen georeerde nog eens over te kauwen, is
natuurlijk onder 't publiek vrijwel nul.

Het S| rkt vanzelf, dat de socialisten voor
deze nieuwigheid alles voelen. Hun publieke
tribune wordt nu met de 6000 geabonneer-
den op het Advertentieblad uitgebreid, het
geen tevens beduidt een nog veel grooter aan
tal familieleden die onder schot hunner wijs
heid raken. Doch niet alleen de socialisten
vermoedt men dergelijke nevenbedoelingen

Als nu de menschen die hopeiooze kolom
men compact zetsel en oudbakken nieuws
maar lezen willen. We betwijfelen 't

Naar we vernamen, is de ontstemming
onder lezerskringen van het Advertentieblad
van dien aard, dat aan den raad zal worden
verzocht op het besluit tot adverteeren van
eigen welsprekendheid te willen terugkomen,
„aangezien de tot heden doorgaans aange
name, althans niet irriteerentje lezing van
genoemd advertentieblad, door de ons op
gedrongen publicatie van het door u gespro
kene in ongunstigen zin zal worden gewij
zigd."

DE „DOOFSTOMME".

De ongelukkige 53-jarige zamelde geld in
in de Parkbuurt te Amsterdam. Hij kreeg
nogal wat, want men had medelijden met den
man, die verteldeNeen, hij vertelde
niets, hij toonde een brief, waarin hij had ge
schreven doofstom te zijn. De politie was
zoo wreed aan 's mans inzamelpattij een einde
te maken en het bleek haar, dat hij terdege
kon praten en hooren als hem dat zoo te
pas kwam.

ERNSTIGE BESCHULDIGING.

Omtrent opzienbarende geruchten, die de
laatste dagen de ronde doen, als zoude in de
buurtschap Hupsel onder de gemeente Eil-
bergen een voor eenige jaren geleden gepleeg
de moord aan het licht zijn gekomen, ver
neemt „De Geld. Bode" van bevoegde zijde
het volgende

De vorige week werd door een vrouw, wo
nende in de buurtschap Hupsel ten kennis van
de Kon. Marechaussee te Neede gebracht, dat
ongeveer drie jaar geléden des nachts zou
zijn ingebroken bij een landbouwer eveneens
in Hupsel wonende. Die landbouwer zou
toen den inbreker hebben doodgeschoten er
diens lijk hebber, begraven niet ver van zijr.
woning in een hem toebehcorend perceel
woesten grond.

Dit voorval zou destijds door een Weensch
jongetje, dat tijdelijk bij vorenbedoeldcn land
bouwer is gehuisvest geweest, zijn medege
deeld aan een ander Weensch jongetje, dat
door boven vermelde vrouw werd verzorgd.

Maandag 9 dezer heeft ter olaatse in te
genwoordigheid van den Officier van Justi
tie en den Rechter Commissaris van de Arron-
dissements Rechtbank te Zutphen. een onder
zoek plaats gehad, v, aarbij van wichelroede
is gebruik gemaakt dat onderzooheeft ech
ter geen resultaat opgeleverd. Door poiitie-én
Justitie zal getracht worden nadere inlich
tingen ter zake in t- \n*~

Utrecht heeft op het qcg..nblik een voor
werp binnen haar muren, dat in onze vader-
landsche geschiedenis een groote rol heeft
gespeeld, namelijk de kist, waarin Hugo de
Groot uit het slot Locvestei.i is ontsnapt.
Deze kist namelijk is het eigendom van de
familie van Boetzelaeh van Dubbeldam te
De Bilt, en zal nu worden geplaatst in het
Stedelijk Museum te. Delft. Het transport
van de Bilt naar Delft geschiedt door de
firma C. A. v. d. Lee aldaar, die de kist in
haar expeditieruimten had klaar staan voor
de verzending naar Delft.

Het is een groote kist van gebeitst vuren
hout, waarop de vele jaren, die zij heeft mee
gemaakt, onmiskenbaar hun stempel hebben
gedrukt. Aan alle kanten is zij met ijzer be
slagen, stevige ijzeren banden loopen over
den deksel, en zijn, als om een ton, ook tegen
de wanden bevestigd. Aan weerskanten zit
een groot metalen handvat, terwijl het deksel
kan worden vastgemaakt door middel van
drie groote sloten, waarvan er twee ontbreken.
Uit den aard der zaak is niet meer na te gaan,
of die vóór de ontvluchting zijn verwijderd,
om Hugo de Groot voldoenden luchttoevoer
te geven. Andere openingen in de kist kon
den wij niet ontdekken, zoodat het vermoeden
gewettigd is, dat de grootste sleutelgaten voor
luchtkaaalen gediend hebben. Van binnen is
de kist bekleed met een linnen stof, die ook al
geen weerstand heeft kunnen bieden aan den
tand des tijds. Maar zooveel is zeker, Hugo
de Groot heeft niet over een al te nijpend ge
brek aan ruimte te klagen gehad, want hij
heeft in het houten gevaarte nog ruimschoots
rechtop kunnen ritte- (U.D.).

Een heel dorp, dat maandenlang volkomen
zonder inwoners is, is zeker geen veelvuldig
voorkomend iets. Zulk eeh dorp is het Noord-
Zweedsche dorp Pithaj arvi aan de Zweedsch-
Finsche grens. Sinds einde November is het
volslagen onbewoond, zoodat de laatste ar
beiders, die daar tijdens de herfstmaanden-
werkzaam waren, hun woonplaats wegens
gebrek aan arbeid elders moesten kiezen.

Het dorp, dat slechts uit eenige groote
boerenhoeven en bijbehoorende arbeiderswo
ningen bestaat, is elk jaar tijdens,de v,inter7
maanden bijna onbewoom'

De gezagvoerder teruggekeerd.

Zondag is met het s.s. „Venus" van de
Kon. Ned. Stoomboot Maatschappij te Am
sterdam aangekomen de heer Schaap, ge
zagvoerder van het s.s. „Mercurius", dat,
zooals bekend, op 7 Januari 1.1. nabij Gi
braltar is gestrand en verloren ging. De
heer Schaap was te Gibraltar voor het ré
gelen van verschillende zaken achtergeble
ven.

Naar wij vernemen staat thans definitief
vast dat van den inventaris en de lading
van het schio niets is gered.

Bij de Haagsche politie deed, volgens de
„N. Ct.", iemand de volgende klacht:

Op een avond, dat de dienstbode uit
was, nam hij zelf de post aan. De brieven
besteller vroeg, of ook dé brieven voor
mevrouw naar Amsterdam opgezonden
moesten worden. Hij begreep de zaak niet
en vroeg den postbode wat hij bedoelde,
waarop de man antwoordde, dat eenige
dagen geleden op het postkantoor een
adresverandering was binnengekomen, waar
op verzocht werd de brieven van den heer
des huizes naar Amsterdam op te zenden.
Van deze opgave wist de heer des huizes
niets.

De politie onderzocht de zaak en ont
dekte den dader. Het was een iongmensch
in Amsterdam. Op zijn kamer werd inder
daad een pakje brieven gevonden. Eigen
aardig was dat geen der brieven openge
maakt was. Wel verklaarden postambtena
ren, dat er meer brieven moesten zijn.

Het jongmensch gaf als reden voor zijn
handelwijze op, dat hij werkloos was en
de aandacht eens op zich wilde vestigen.

De zaak is overgegeven aan de.Amster-
damsche politie, die vermoedelijk proces
verbaal zal opmaken wegens verduistering.

DE ZILVERBONS VAN EEN GULDEN.

Bij het in betaling geven van zilverbons
van een gulden blijkt hier en daar de opvat
ting te bestaan, dat dit geld niet meer gang
baar is. Deze meening is evenwel onjuist» De
luttele zilverbons, welke nog in circulatie
zijn, hebben wel degelijk nog hun pangbaar
heid. Alleen geeft de Nederl. 3;nk, zoodra
de daar zijn aangeland, ze niet meer uit.

EEN STEIGER INGESTORT.

Dinsdagmiddag ongeveer twaalf uur waren
twee schilders Zw.nn en Sc .ouw genaamd,
beiden ongeveer 35 jaar ó;:d, aan het werk
op een steiger, die aangebracht was op de
eerste ve rdieping van perceel N. Z. Voorburg
wal 61 te Amsterdam.

Op een gegeven oogenblik bezweek het
raamkozijn, waardoor de mannen met steiger
en al van een hoogte van enkele meters om
laag stortten.

Zwaan bekwam ernstige verwondingen en
moest naar het Binnengasthuis vervoerd wor
den, terwijl de ander er betrekkelijk goed af
kwam en zich, na verbonden te zijn, naar huis
kon begeven. De steiger is door de politie in
beslag genomen en naar het bureau Warmoes
straat overgebracht.

EEN MOOIE GIFT.

Een echtpaar, dat onbekend wenscht te
blijven, heeft door bemiddeling van dr. Kui
per, geneesheer-directeur van het Wilhelmi-
nagasthuis te Amsterdam aan den Nederl.
Bond van Ziekenverpleging een Tehuis voor
oude verpleegsters aangeboden.

VALSCHE KWITANTIE VAN f 2500.

In het begin van de vorige week werd aan
de kas van De Twentsche Bank, aan de
Boompjes, te Rotterdam, een kwitantie ge
presenteerd van f 2500.geteekend door
de directie van een groote onderneming al
daar. Bij den kassier ontstond reeds dadelijk
twijfel over de echtheid. Hij verzocht den
aanbieder even te wachten en vergeleek de
handteekeningen met de gedeponeerde hand-
teekeningen in het register. Het bleek dat
zijn vermoeden juist was en dat de hand-
teekeningen valsch warén. De aanbieder, die
intusschen lont rook, was verdwenen. De
politie heeft een nauwgezet onderzoek inge
steld doch het is haar nog niet mogen geluk
ken den man te arresteeren.

Volgens mededeeling van den hortulanus
Budde bloeiden Maandag 16 dezer, verschil
lende iepen op de Oude Gracht te Utrecht,
hetgeen bijzonder vroeg is. In de zakflora
vari Heukels staat, dat deze boom, Ulmus
campestrir, in Maart of April bloeit. Dit
jaar maakt daarop dus nogal een uitzonde
ring

Zij beloven heel wat, zelfs het dunste takje
is van dikke propjes bloemknoppen voorzien.

Heel het Kauka'usgebied ligt onder de
sneeuw en de wilde dieren verlaten het ge
bergte cn de bosschen, teneinde in de dorpen
hun voedsel te zoeken.

Te Kutais, een stad van meer dan 50.000
inwoners, verscheen een groote bende wolven
op het marktplein. Men moest een formeel
gevecht met de uitgehongerde beesten aan
gaan, teneinde hen te verjagen.

Te Batoem hebben zich soortgelijke toonee
len afgespeeld. Wolven hebben zich daar op
voorbijgangers geworpen en verscheidene
slachtoffers gemaakt.

In di omstreken dier stad werden roode
gavde-i doer beren aangevallen.

Oe'; te Tiflïs vertoonden zich de gevreesde
gasten en een, corps communistische vrij
willigers moest geformeerd worden om de
indringers te verdrijven.

Omtrent dezen brand vernemen we de
volgende bijzonderheden

De oorzaak van den brand is tot nu toe
onbekend. De bekende Gorkummer Jaap
Verhey maakte alas»i op het Opleidingsschip
„de Schorpioen". De matrozen rukten toen
onmiddellijk uit en waren met hun spuit het
eerst aanwezig. Daarna kwam er nog een ge
meente- en een politiespuit.

Er is groote waterschade aangericht in de
kleederrpagazijnen van de Marine. De andere
lokalen, op de bovenverdieping, die mede
uitbrandden waren in gebruik bij de Vesting
artillerie' en ingericht voor school.

De'matrozen hebben nog veel kunnen red
den. Tegen half negen was men het vuur
meester.

Het monumentale gebouw dateert uit de
middeleeuwen en werd altijd, maar vooral nu,
met het snelverkeer, als een hinderpaal be
schouwd om den groöten straatweg door
te trekken naar het Veer.

Het gebouw werd, zoo vernemen wij later,
sedert 1879 niet meer als kazerne gebruikt,
maar voor bureaux en kleedingmagazijn.
Maandagavond is er nog les gegeven aan den
landstorm uit Schelluinen. De kachels zijn
toen vermoedelijk niet gedoofd, doch men
kan niet inet zekerheid zeggen, dat de brand
ontstaan is door het vuur uit de kachel.
Evengoed kan een brandende sigaar of si
garet de oorzaak zijn. Kwaadwilligheid is,
naar men van bevoegde zijde mededeelt,
uitgesloten.

Het gebouw werd 's nachts ni*t bewaakt,
s' :chts is een onderofficier gehuisvest in een
bijgebouw.

Het vuur heeft het archief niet aangetast.
Veel boeken en stukken hebben echter door
het water ernstig geleden.

Vr. Mijn kippen zijn ruim voorzien van
kalkstoffen, zooals b.v. schelpen. Ook
krijgen ze ochtendvoer, waar ook kalkdee-
len in zijn, zooals men zegt! Nu zijn de
eieren die ze leggen, heel dun van schaal.
Kunt u mij daar ook over inlichten?

Antw. Wellicht is aanleg voor vetziekte
de oorzaak. Is het inderdaad vetziekte,

verander dan geleidelijk de hoeveelheden
voeder, ^geder veel groen en geef uw
hoenders zooveel mogelijk beweging. Ook
kan het euvel in de eierleider zitten en
dan is er wemig aan te doen.

Vr. Mijn dochter is op atelier en is 10
Februari ziek thuis gekomen tot en met
Zondag. Zij is den daarop volgenden Maan
dag weer naar atelier gegaan. Nu houdt
haar juffrouw haar meer dan de helft van
haar loon af. Heeft haar juffrouw daar
recht op.

Antw.: Zooals u de zaak voorstelt heeft
haar patroon daar geen recht op. Wendt
u tot het R.K. Bureau voor Arbeidsrecht,
dat eiken Dinsdagavond in „Sint Bavo"
Smedestraat, zitting houdt van half negen
tot half tien.

Vr.: Ik heb een dienstbode aangenomen
waarvan het salaris per jaar is bepaald.
Op haar verzoek betaal ik dit per maand
uit. Als ik haar nu de betrekking opzeg,
aan het einde van de eerste maand, zoodat
zij dus bij het einde van de tweede maand
vertrekt. Is dit geoorloofd en kan ik de
godspenning afhouden?

Antw.: Als u zelf den dienst opzegt,
moogt u den godspenning niet afhouden.
Als echter de dienstbode opzegt is de
godspenning pas verdiend als zij langer
dan 3 maanden in dienst is.

U moagt den dienst met de maand op-
zegg".

Vr. Mijn zoon is voor een jaar vast aange
nomen. Drie dagen in de week. Nu heeft
hij 14 dagen zijn werk niet kunnen verrich
ten ornaat hij een zweer in zijn hand had.
Hij verdient 6 per week met de kost. Is
de baas nu verplicht hem loon uit te be
talen of niet?

Antw.: Bij ziekte gaat het loon gedu
rende een korteti tijd b.v, 8 cf 14 dager
door.

Vr.: Over zegels plakken door een.
schipper.

Antw.: U kent volstaan met het plakken
van een zegel van 25 ct. over de weken
dat voor U niet geplakt behoeft te worden,
doch wij raden u aan, een zegel van. de
hoogste waarde (60 ct.) te plakken, daar
het bedrag van eventueel uit te keeren
weduwen of weezenrente afhankelijk is
van de waarde en het aantal der geplakte
zegels.

Vr.: Mijn knecht heeft belastingschuld.
Kan nu bij mij beslag gelegd worden op
zijn loon, terwijl hij huis en inboedel in
eigendom heeft?

Antw.: Ja, dat kan.

Vr.: Ik heb een kip, die bijna niet meel
loopen kan en steeds op der. grond met
de staart omlaag ligt. Aan de pooten is
niets ie zien Wat is hieryan de oorzaak?

Antw.: De gegeven bijzonderheden zij»
te vang om daaruit den aard der ziekte op
te maken. Penseel de pooten met jodium
tinctuur. Als vervelling intreedt, moet u
met die kuur ophouden. Helpt dat niei
raadp'ceg den een deskundige.

Vr.: Ik doe met iemand al 10 jaar zaken
en betaalde hem elke week zijn vordering
op gekwiteerde kwitantie. Nu komt hij bij
mij en zegt, dat er nog een post in zijn
boek open staat van twee jaar terug. Ik
kon er bij mij niets van vinden. Ben ik nu
verplicht dit te betalen?

Antw.: Dat zal er van afhangen of de
schuld bewezen kan worden. U begrijpt
dat wij dit zoo niet kunnen beoordeelen,

Vr.: Mijn tuin is afgescheiden met eet
houten schutting van 1 M. hoogte, waar O'
een hoogte van 1 M. gaas is aangebracht,
Mak ik nu tegen deze schutting iepen-
hoornen planten, waardoor over eenigen
tijd mijn achterbuur zon wordt ontnomen,
en kans bestaat, dat takken over de schut
ting gaan groeien?

Antw.; moogt op uw grond doen wat
u wilt, maar u zult hebben te zorgen, dat
uw buren geen hinder van de takken heb
ben. Is dat toch het geval, dan kunnen zij
u sommeeren, den overlast weg te nemen.
U ziet dat de kans op moeilijkheden niet
uitgesloten is.

Vr.: Ik heb een dagmeisje per weck ge
huurd en zij wordt ook per week betaald.
Soms gaat zij naar huis. Nu is zij op 26
Januari niet terug gekomen en heeft zi;
laten weten, dat zij ziek was. Op 9 Febru
ari is zij toen weer terug gekomen. Ben ik
volgens de wet verplicht haar te betalen?
Zij is in een ziekenfonds.

Antw.: Bij ziekte kaat het loon geduren
de een korten tijd door, b.v. 8 of 14 dagen.

Antw..* Bij ziekte gaat het loon geduren-
Geneeskundige verpleging is in dit geval
niet voor uw rekening.

Vr.: Ik heb een dagmeisje van 14 jaar
om op de kinderen te passen. Ze komt 6
dagen in de week en verdient 1.50. Wel
ke zegel ben ik verplicht te plakken voor
den Raad van Arbeid?

Antw.: Een zegel van 0.40.

Vr.: W'eilsc is dc wiize van behandeling
der zaadbolletjes van de kamerplant Cli
via", voor het doen kwecken van jongere
pkntjes? Hoe lang duurt de behandeling';

Antw.: Indien uw Clivia, heizij met voor
opgezet doel uwerzijds of uit zichzelf tot
zaadvorming overgaat,, laat men deze zaad
bolletjes rustig groeien. De plant behandelt
men evenals andere jaren en late het toe
dienen van meststoffen in geen geval ver
minderen. A.s. winter geeft men de plant da
gcwenschte rustperiode en dan zal dikwijls tij
dens den volgenden bloei de vrucht nog
aan de plant aanwezig zijn. Zij is dan zoo
groot geworden als een duivenei en de
kleur is bloedrood. Ongeveer iMaartApril
zal het zaad voldoende riio zijn en kan men
dc zaden na deze uit den bal gehaald te
hebben, in een pot met bladaarde en zand
zaaien. Hierover wordt een ruit geplaatst,
om onnoodige verdamping tegen te gaan
en de zaden zullen bij kamertemperatuur
na ongeveer 4 weken voldoende zijn opge
komen. Gaan de plantjes elkander in den
zaaipot hinderen, dan worden zij afzonder
lijk in ee-> klein potje rfezet.

Vr.: In verschillende plaatsen van ons
land zijn afdeelingen van het Wit-Gele
Kruis of Groene Kruis, waarvan men door
betaling naar keuze of vastgesteld, lid kan
zijo. Waar is hier een dergelijke instelling
gehuisvest?

2. Is voor de ongevallen-verzekering var
de N. H. Ct. 'n polis noodig? Of is een kwi-
tantie (3 maanden) voldoende bewijs?

3. Hoe was de stand der maan op 18 Juni
1922 en hoe op 22 Juni 1922?

Antw.: 1. Een afdeelrog van het Wit-
Gele of Groene Kruis bestaat, naar wij mee-
nen, tc Haarlem niet. Wel een afdeeling
van het Witte Kruis. Wendt u tot' den heer
H. v. d. Berg, Spaarne 6'.

2. De laatste kwitantie is voldoende.

3. Op 17 Juni was de stand va» de maan
„laatste kwartier", dus afnemend.

Ad»

Het gemeentebestuur van Utrecht is voor
nemens aan de deelnemers der Xlle Ne
derlandsche Jaarbeurs een concert aan te
bieden, te geven door het Utrechtsch Ste
delijk Orchest in de Concertzaal Tivoli,
onder leiding van Evert Cornelis op Maan
dag 16 Maart.